roots Turkey No. 2, 2021
Cover
/ Jenerik
/ Içindekiler
/ Editörden
/ Otojen transplantasyonun ardından konservatif kök kanal tedavisi: Üç yıllık takip
/ Yapay zekâ ve diş hekimliği üzerine etkileri
/ Endodontik tedavi sırasında dentin koruması için araç gereç ve yöntemler
/ SWEEPS Teknolojisi ile yenilikçi endodonti: İpuçları ve tüyolar
/ Dinamik navigasyon kullanılarak anatomik olarak zorlu alanda endodontik mikrocerrahi
/ Ürün - Tanıtımı
/ Haber - Güncel
/ Haber - Eğitim etkinlik
/ Yeniliklere açık bir diş hekimliği fakültesi
/ Endodontide yarım asra yaklaşan deneyim
/ Kitap - Inceleme
/ Kitap - ptc
/ Yayın Kuralları
Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 83345
[post_author] => 0
[post_date] => 2021-10-07 08:54:01
[post_date_gmt] => 2021-10-07 08:54:01
[post_content] =>
[post_title] => roots Turkey No. 2, 2021
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => roots-turkey-no-2-2021
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-24 04:43:50
[post_modified_gmt] => 2024-10-24 04:43:50
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/rootstu0221/
[menu_order] => 0
[post_type] => epaper
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 83345
[id_hash] => 9bd75d3a0d549f75605e3f6506fb653b0da11f25d87d73a768cc3a99df8d621e
[post_type] => epaper
[post_date] => 2021-10-07 08:54:01
[fields] => Array
(
[pdf] => Array
(
[ID] => 83346
[id] => 83346
[title] => rootsTU0221.pdf
[filename] => rootsTU0221.pdf
[filesize] => 0
[url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/rootsTU0221.pdf
[link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/roots-turkey-no-2-2021/rootstu0221-pdf-2/
[alt] =>
[author] => 0
[description] =>
[caption] =>
[name] => rootstu0221-pdf-2
[status] => inherit
[uploaded_to] => 83345
[date] => 2024-10-24 04:43:44
[modified] => 2024-10-24 04:43:44
[menu_order] => 0
[mime_type] => application/pdf
[type] => application
[subtype] => pdf
[icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
)
[cf_issue_name] => roots Turkey No. 2, 2021
[cf_edition_number] => 0221
[contents] => Array
(
[0] => Array
(
[from] => 1
[to] => 1
[title] => Cover
[description] => Cover
)
[1] => Array
(
[from] => 3
[to] => 3
[title] => Jenerik
[description] => Jenerik
)
[2] => Array
(
[from] => 6
[to] => 6
[title] => Içindekiler
[description] => Içindekiler
)
[3] => Array
(
[from] => 7
[to] => 7
[title] => Editörden
[description] => Editörden
)
[4] => Array
(
[from] => 8
[to] => 11
[title] => Otojen transplantasyonun ardından konservatif kök kanal tedavisi: Üç yıllık takip
[description] => Otojen transplantasyonun ardından konservatif kök kanal tedavisi: Üç yıllık takip
)
[5] => Array
(
[from] => 12
[to] => 14
[title] => Yapay zekâ ve diş hekimliği üzerine etkileri
[description] => Yapay zekâ ve diş hekimliği üzerine etkileri
)
[6] => Array
(
[from] => 16
[to] => 28
[title] => Endodontik tedavi sırasında dentin koruması için araç gereç ve yöntemler
[description] => Endodontik tedavi sırasında dentin koruması için araç gereç ve yöntemler
)
[7] => Array
(
[from] => 30
[to] => 37
[title] => SWEEPS Teknolojisi ile yenilikçi endodonti: İpuçları ve tüyolar
[description] => SWEEPS Teknolojisi ile yenilikçi endodonti: İpuçları ve tüyolar
)
[8] => Array
(
[from] => 38
[to] => 41
[title] => Dinamik navigasyon kullanılarak anatomik olarak zorlu alanda endodontik mikrocerrahi
[description] => Dinamik navigasyon kullanılarak anatomik olarak zorlu alanda endodontik mikrocerrahi
)
[9] => Array
(
[from] => 42
[to] => 44
[title] => Ürün - Tanıtımı
[description] => Ürün - Tanıtımı
)
[10] => Array
(
[from] => 46
[to] => 48
[title] => Haber - Güncel
[description] => Haber - Güncel
)
[11] => Array
(
[from] => 50
[to] => 51
[title] => Haber - Eğitim etkinlik
[description] => Haber - Eğitim etkinlik
)
[12] => Array
(
[from] => 52
[to] => 52
[title] => Yeniliklere açık bir diş hekimliği fakültesi
[description] => Yeniliklere açık bir diş hekimliği fakültesi
)
[13] => Array
(
[from] => 53
[to] => 55
[title] => Endodontide yarım asra yaklaşan deneyim
[description] => Endodontide yarım asra yaklaşan deneyim
)
[14] => Array
(
[from] => 56
[to] => 56
[title] => Kitap - Inceleme
[description] => Kitap - Inceleme
)
[15] => Array
(
[from] => 57
[to] => 57
[title] => Kitap - ptc
[description] => Kitap - ptc
)
[16] => Array
(
[from] => 58
[to] => 58
[title] => Yayın Kuralları
[description] => Yayın Kuralları
)
)
[seo_title] =>
[seo_description] =>
[fb_title] =>
[fb_description] =>
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/roots-turkey-no-2-2021/
[post_title] => roots Turkey No. 2, 2021
[client] =>
[client_slug] =>
[pages_generated] =>
[pages] => Array
(
[1] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-0.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-0.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-0.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-0.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-0.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-0.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[2] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-1.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-1.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-1.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-1.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-1.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-1.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[3] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-2.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-2.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-2.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-2.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-2.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-2.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[4] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-3.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-3.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-3.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-3.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-3.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-3.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[5] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-4.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-4.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-4.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-4.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-4.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-4.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-5.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-5.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[7] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-6.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-6.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-6.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-6.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-6.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-6.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[8] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-7.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-7.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-7.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-7.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-7.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-7.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[9] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-8.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-8.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-8.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-8.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-8.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-8.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[10] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-9.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-9.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-9.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-9.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-9.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-9.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[11] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-10.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-10.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-10.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-10.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-10.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-10.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[12] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-11.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-11.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-11.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-11.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-11.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-11.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[13] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-12.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-12.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-12.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-12.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-12.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-12.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[14] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-13.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-13.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-13.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-13.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-13.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-13.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[15] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-14.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-14.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-14.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-14.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-14.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-14.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[16] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-15.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-15.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-15.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-15.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-15.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-15.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[17] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-16.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-16.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-16.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-16.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-16.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-16.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[18] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-17.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-17.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-17.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-17.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-17.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-17.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[19] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-18.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-18.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-18.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-18.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-18.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-18.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[20] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-19.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-19.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-19.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-19.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-19.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-19.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[21] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-20.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-20.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-20.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-20.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-20.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-20.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[22] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-21.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-21.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-21.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-21.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-21.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-21.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[23] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-22.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-22.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-22.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-22.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-22.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-22.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[24] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-23.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-23.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-23.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-23.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-23.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-23.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[25] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-24.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-24.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-24.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-24.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-24.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-24.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[26] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-25.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-25.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-25.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-25.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-25.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-25.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[27] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-26.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-26.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-26.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-26.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-26.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-26.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[28] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-27.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-27.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-27.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-27.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-27.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-27.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[29] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-28.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-28.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-28.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-28.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-28.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-28.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[30] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-29.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-29.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-29.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-29.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-29.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-29.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[31] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-30.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-30.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-30.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-30.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-30.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-30.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[32] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-31.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-31.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-31.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-31.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-31.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-31.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[33] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-32.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-32.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-32.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-32.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-32.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-32.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[34] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-33.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-33.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-33.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-33.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-33.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-33.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[35] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-34.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-34.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-34.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-34.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-34.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-34.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[36] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-35.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-35.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-35.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-35.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-35.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-35.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[37] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-36.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-36.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-36.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-36.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-36.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-36.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[38] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-37.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-37.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-37.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-37.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-37.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-37.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[39] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-38.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-38.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-38.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-38.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-38.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-38.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[40] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-39.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-39.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-39.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-39.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-39.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-39.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[41] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-40.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-40.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-40.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-40.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-40.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-40.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[42] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-41.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-41.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-41.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-41.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-41.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-41.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[43] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-42.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-42.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-42.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-42.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-42.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-42.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[44] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-43.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-43.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-43.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-43.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-43.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-43.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[45] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-44.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-44.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-44.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-44.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-44.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-44.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[46] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-45.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-45.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-45.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-45.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-45.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-45.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[47] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-46.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-46.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-46.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-46.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-46.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-46.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[48] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-47.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-47.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-47.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-47.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-47.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-47.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[49] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-48.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-48.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-48.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-48.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-48.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-48.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[50] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-49.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-49.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-49.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-49.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-49.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-49.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[51] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-50.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-50.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-50.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-50.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-50.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-50.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[52] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-51.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-51.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-51.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-51.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-51.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-51.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[53] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-52.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-52.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-52.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-52.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-52.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-52.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[54] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-53.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-53.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-53.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-53.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-53.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-53.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[55] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-54.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-54.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-54.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-54.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-54.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-54.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[56] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-55.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-55.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-55.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-55.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-55.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-55.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[57] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-56.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-56.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-56.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-56.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-56.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-56.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[58] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-57.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-57.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-57.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-57.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-57.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-57.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[59] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-58.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-58.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-58.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-58.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-58.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-58.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[60] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/2000/page-59.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/1000/page-59.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/200/page-59.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 83345-b3bd62f0/2000/page-59.jpg
[1000] => 83345-b3bd62f0/1000/page-59.jpg
[200] => 83345-b3bd62f0/200/page-59.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
)
[pdf_filetime] => 1729745024
[s3_key] => 83345-b3bd62f0
[pdf] => rootsTU0221.pdf
[pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/83345/rootsTU0221.pdf
[pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/83345/rootsTU0221.pdf
[should_regen_pages] => 1
[pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/83345-b3bd62f0/epaper.pdf
[pages_text] => Array
(
[1] =>
Sayı 27
international magazine of
2
2021 Türkiye Baskısı
_vaka raporu
Otojen transplantasyonun
ardından konservatif kök kanal
tedavisi: Üç yıllık takip
_yenilikler & uygulamalar
Endodontik tedavi sırasında
dentin koruması için araç
gereç ve yöntemler
_araștırma
SWEEPS Teknolojisi ile
yenilikçi endodonti:
İpuçları ve tüyolar
ISSN 1307-7791
endodontics
[2] =>
[3] =>
roots_jenerik
2
ISSN 1307-7791
roots
international magazine of endodontics
Yay›nc›
Vestiyer Yay›n Grubu
Sahibi
Bülent Manav
Editör
Doç. Dr. Mustafa Gündoğar
mustafagundogar@msn.com
Kurumsal Satış Müdürü
Elif Taman Yazıcı
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Rahmi Çelikağ
Bilimsel Danışma Kurulu
(Soyadı Alfabetiğine Göre)
Doç. Dr. Taha Özyürek (Başkan)
Prof. Ebru Özsezer Demiryürek
Prof. Dr. Kürşat Er
Prof. Dr. Nimet Gençoğlu
Prof. Dr. Nicola Mary Grande
Prof. Dr. Mehmet Baybora Kayahan
Prof. Dr. Alper Kuştarcı
Prof. Dr. Emre Nagaş
Prof. Dr. Gianluca Plotino
Dr. Simone Staffoli
Doç. Dr. Gülşah Uslu
Doç. Dr. Koray Yılmaz
2021
Türkiye Baskısı
Publisher and Chief Executive Officer
Torsten Oemus
Chief Content Officer
Claudia Duschek
Dental Tribune International
Holbeinstr. 29, 04229 Leipzig, Germany
Tel.: +49 341 4 84 74 302
Fax: +49 341 4 84 74 173
General requests: info@dental-tribune.com
Sales requests: mediasales@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Yazı İşleri
Elvan Genç
Haber Merkezi
habermerkezi@vyg.com.tr
Uluslararası İlişkiler Yönetimi
Muhammet İhvan
Tercüme
Dt. Abdulkadir Tiftik
Abone Servisi
Ergül Kaya
Roots Dergisi Grafik
Hakan Zengin
Adres Bilgileri
Meridyen Plaza, Eski Çırpıcı Yolu No: 1/530
34010 Merter / İstanbul
T 0212 481 02 20 • F 0212 481 02 46
bilgi@vyg.com.tr
vyg.com.tr | drvesta.com
YAZARLARA NOTLAR
roots dergisi, kendi alanında, öncelikle bilimsel araştırmalara açıktır. Dergide, Yayın Kurulu’nun denetiminden geçen yazılar yayınlanır. Gönderilen yazılar, daha önce hiçbir yerde
yayınlanmamış olmalıdır. Yazılar, incelendikten sonra sonuçlar yazarlara bildirilir ve uygun görülenler yayınlanır. Yazılardan doğacak her türlü bilimsel ve yasal mesuliyet yazarlarına aittir. Dişhekimliğinde roots Yayın Kurulu, yazılarda değişiklik yapmaya mezundur. Yayınlanmayan yazılar, iade edilir. Yayınlanmak üzere sıraya konulan yazıların sahiplerine
(istedikleri takdirde) “Kabul Yazısı” gönderilir. Gönderilen yazının bir nüshası da e-posta adresimize ulaştırılmalıdır. Böylece dizgi ve baskı sırasında meydana gelebilecek yazım
hataları önlenmiş olacaktır. Fotoğraflar, dijital ortamda ve 300 dpi çözünürlükte olmalı; TIFF veya JPEG formatında kayıt edilmelidir.
roots_Telif Hakkı Kuralları
_Dental Tribune International GmbH firmasından bu sayıda basılan veya tercüme edilen ve yeniden basılan materyalin telif hakkı Dental Tribune International GmbH tarafından
telif hakkı ile korunmaktadır. Bu tür materyaller Dental Tribune International GmbH’nin izniyle yayınlanmalıdır. roots, Dental Tribune International GmbH’nin bir ticari markasıdır.
Dental Tribune International GmbH © 2021 - Tüm hakları saklıdır.
Dental Tribune International GmbH’nin önceden yazılı izni olmadan, tamamen veya kısmen, herhangi bir dilde çoğaltılması kesinlikle yasaktır.
Dental Tribune International GmbH, klinik bilgileri ve üreticilerin ürün haberlerini doğru bir şekilde bildirmek için her türlü çabayı göstermektedir, ancak ürün taleplerinin geçerliliği
veya yazım hatalarından sorumlu değildir. Yayıncı ayrıca, reklam verenler tarafından yapılan ürün adları, hak talepleri veya beyanlardan da sorumlu değildir. Yazarların görüşleri
kendilerine aittir ve bunlar Dental Tribune International GmbH’nin görüşlerini yansıtmayabilir.
Dental Tribune International, Almanya tarafından bu sayıda çevrilen ve basılan tüm yayın materyallerinin telif hakkı Dental Tribune International GmbH.’a aittir. Tüm hakları
saklıdır. Dental Tribune International GmbH., Holbeinstr. 29, 04229 Leipzig, Germany’nin izni ile yayınlanmıştır. Dental Tribune International GmbH ve Vestiyer Yayın Grubu’nun
önceden yazılı izni olmadan, tamamen veya kısmen, herhangi bir dilde çoğaltılması kesinlikle yasaktır. roots, Dental Tribune International GmbH’nin bir ticari markasıdır.
Dergi Adı Roots, Yayın Türü Süreli-Yaygın, Yönetim Yeri Eski Çırpıcı Yolu No:1/530 34010 Merter/İstanbul, Basım Yeri Merkez Ofset Rıfat Kaçar, Zeytinburnu / İstanbul Tel: 0212 544 12 01 Basım Tarihi 15.10.2021
roots
2_2021
1
[4] =>
[5] =>
[6] =>
roots_içindekiler
sayfa 06
sayfa 10
| editörden
| ürün tanıtımı
05
40
Değerli Meslektaşlarım,
sayfa 14
Ürün Tanıtımı
_Doç. Dr. Mustafa Gündoğar
| haberler
| vaka raporu
06
Otojen transplantasyonun ardından konservatif kök
kanal tedavisi: Üç yıllık takip
44
44
45
_Dr. Jenner Argueta
36
Dinamik navigasyon kullanılarak anatomik olarak
zorlu alanda endodontik mikrocerrahi
_Prof. Paula Andrea Villa Machado, Dr. Felipe Restrepo ve
Dr. Kenneth S. Serota
Yapay zekâ ve diş hekimliği üzerine etkileri
_Dt. Mehmet Kutluhan Uçuk, Doç. Dr. Mustafa Gündoğar,
Doç. Dr. Taha Özyürek
| yenilikler & uygulamalar
14
Endodontik tedavi sırasında dentin koruması için
araç gereç ve yöntemler
_Dr. Bobby Nadeau, Dr. Viraj Vora ve Dr. Dale Jung
Kraliçe’nin Size İhtiyacı Var!
Knightsbridge Academy Dubai Ofisi
İlk Sempozyumunu Gerçekleştirdi
| üniversite_tanıtımı
50
Yeniliklere açık bir diş hekimliği fakültesi
| röportaj_dental
52
Endodontide yarım asra yaklaşan deneyim
| kitap_inceleme
| araștırma
28
| haber_eğitim etkinlik
48
49
| derleme
10
45
46
46
Kilo Vermek İsteyenler için Çene Kilidi
Mesleğini Söyle, Diş Kaybı Riskini Çıkarayım
Delta ve Delta Plus Mutasyonlarına
Hangi Aşı Daha Etkili?
Diş Protez Laboratuvarları da Torbada
KTÜ METAM Faaliyete Başladı
TDB’nin Yeni Başkanı Tarık İşmen
SWEEPS Teknolojisi ile yenilikçi endodonti:
İpuçları ve tüyolar
54
Kitap İnceleme
_Yazarlar_Dr. Giovanni Olivi, Dr. Linhlan Nguyen, Dr. Matteo Olivi &
Dr. Jason Pang
sayfa 28
4 roots
2_2021
sayfa 36
sayfa 52
[7] =>
roots_editörden
Değerli Meslektaşlarım,
_roots Türkiye’nin yeni sayısında, sizlerle tekrar beraber olmaktan büyük mutluluk
duyuyoruz. Elimizden gelenin en iyisini yaparak dergimizi sizlerle buluşturabilmek adına
yoğun bir şekilde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu yoğun tempomuz, sizden gelen güzel
geribildirimlerle daha da hız kazanmaya devam ediyor. Özellikle siz değerli meslektaşlarımızın Endodonti’ye olan büyük ilgisi, bizi fazlasıyla memnun ediyor.
Bu sayımızda da birbirinden değerli araştırmacıların çalışmalarını sizlerle buluşturuyoruz. Okurken hem büyük keyif alacaksınız ve hem de birçok yenilikle tanışacaksınız.
Gelişen teknoloji ile birlikte kurtarılması oldukça zor sanılan dişlerin, endodontik tedavi
ile tekrar hayat döndüğünü görmek ve bunları sizlerle paylaşmak, roots Türkiye olarak
her zaman önceliklerimizden biridir.
Umarım Covid-19 süreci daha da iyiye gider ve yüz yüze buluşacağımız, endodonti üzerine birçok konuyu tartışacağımız kongrelerimize kavuşuruz. Bu süreçte hepinizin
sağlıklı olması en büyük temennim. Hepinize sağlıklı ve flare up’sız, bol endo’lu günler
diliyorum.
Bir sonraki sayımızda görüşmek üzere hoşça kalın…
Doç. Dr. Mustafa Gündoğar
Editör
roots
2_2021
5
[8] =>
vaka raporu_otojen transplantasyonun ardından
Otojen transplantasyonun
ardından konservatif kök kanal
tedavisi: Üç yıllık takip
Yazar_Dr. Jenner Argueta, Guatemala
_Giriş
Endodontik tedavinin nihai amacı uzun dönemde
sağlıklı periapikal dokulara sahip, semptomsuz,
fonksiyonel dişleri ağızda tutmak iken (1) şiddetli
şekilde hasar görmüş yapılar bazen hekimlerin doğal dişleri korumasının önüne geçmektedir. Bu tür
durumlarda oklüzal stabilite ve fonksiyonu sağlamak için kuron boyu uzatma, otojen transplantasyon ve hatta implant yerleştirmek gibi alternatif
tedavi yöntemleri değerlendirilmelidir (2, 3).
mış dişler için raporlanan başarı oranı %84 iken,
kök formasyonu tamamlanmamış dişlerde başarı
oranı %94’e ulaşmaktadır (5, 6). Başarı oranını en
çok etkileyen faktör, transplante edilecek dişin kök
yüzeyine yapışık olan periodontal ligamanın yaşayabilirliğidir. Dişin ağız dışında geçirdiği 18 dakika
ile birlikte radiküler yüzeydeki periodontal ligamanın yaşayabilirliği düşmektedir (7, 8). Bu prosedür
teknik hassasiyet gerektirmektedir ve hekim kabiliyeti ile birlikte tecrübe başarılı bir sonuç için ciddi
önem arz etmektedir.
Otojen transplantasyon bir dişin aynı hastadaki bir
başka çekim alanında repozisyonu anlamına gelmektedir. Bu teknik cerrahi olarak hazırlanmış alıcı
bölgeye dişin replante edilmesi şeklinde de uygulanabilmektedir (4). Periodontal doku iyileşmesi ve
radiküler rezorpsiyonu inceleyen çalışmalara göre
geçtiğimiz yıllar içerisinde bu prosedürün başarı
oranı artmaktadır. Kök formasyonunu tamamlan-
Transplante edilecek dişin kuron yapısı genellikle bütün olmaktadır. Bu vakaların çok büyük bir
yüzdesinde kök kanal tedavisi gerekmektedir fakat
giriş kavitesi preparasyonu ve kök kanal şekillendirmesi için gerekli olan diş yapısından belli miktardaki uzaklaştırma fonksiyonel yükler altındaki
diş direncini düşürmektedir (9). Son zamanlarda
diş yapısından uzaklaştırmayı minimize ederek çok
Resim 1
Resim 1:
Şiddetli şekilde harap olmuş maksiller
birinci molar ve eski amalgam
restorasyon, eski kök kanal tedavisi ve
rekürrent çürük.
6 roots
2_2021
[9] =>
vaka raporu_otojen transplantasyonun ardından
Resim 2
Resim 3
Resim 2:
Maksiller sağ molar dişin
periapikal radyografisi. 18 numaralı
diş 16 numaralı dişin alanına
transplante edilecektir.
Resim 3:
18 numaralı diş daha önceden
16 numaralı diş tarafından işgal edilen
alana transplante edilmiştir.
önemli olan periservikal dental dokuları korumak
adına konservatif endodontik yaklaşımlar tavsiye
edilmektedir.
Endodontik pratikte konservatif yaklaşımları
mümkün kılan gelişmeler arasında; kontrol hafızalı alaşımlardan yapılmış ısıl işlem görmüş
endodontik eğeler ve gelişmiş dönme yorgunluk
direnci, görsel büyütme, biyoaktif endodontik sealarlar ve sonik-ultrasonik irrigasyon aktivasyon
cihazları bulunmaktadır (9-11). Bunlar konservatif
endodontik yaklaşımın gerçeklemesini mümkün
kılan çok önemli teknolojik gelişmelerdir ve böylece özellikle servikal bölgede dentin korunmasına
öncelik verilebilmektedir (12).
_Vaka Raporu
On altı yaşındaki kadın hasta kliniğe 16 numaralı dişin değerlendirilmesi için yönlendirilmiştir
(Resim 1). Yönlendiren diş hekimi, kliniğimizden
dişi kurtarmak için tüm imkanları uygulamamızı
rica etmiştir. Önceden tedavi görmüş semptomatik
periapikal periodontitis tanısı konmuştur. Detaylı
incelemenin ardından dişin restore edilemeyeceği
belirlenmiştir. Ebeveynlerin ve hastanın onayı ile
birlikte 18 numaralı dişin çekilmesinin ardından 16
numaralı diş bölgesine otojen transplantasyonuna
karar verilmiştir (Resim 2). Ortodontist 18 numaResim 5 a
Resim 4
ralı dişin çekimine karar vermiş ve hastanın oklüzyonunun ortodontik tedavinin sonunda dengelenmesini değerlendirmiştir. 16 ve 18 numaralı dişler
mümkün olan en düşük travmatik yolla çekilmiştir. Düşük hızlı frezler kullanılarak sokette yapılan
minör şekillendirmenin ardından üçüncü molar
diş alıcı bölgeye transplante edilmiştir (Resim 3).
Ardından naylon monofilaman esnek splint dişi
yerinde tutmak üzere uygulanmıştır (Resim 4). On
beş günün ardından splint sökülmüştür ve sağlıklı
yumuşak doku gözlenmiştir. Hasta asemptomatik
ve dişin ilgili alanda stabil olduğu belirlenmiştir
(Resim 5a ve b).
Resim 5 b
Resim 4:
Naylon monofilaman esnek
splint transplante edilen dişi alıcı
bölgede stabilize etmek için
kullanılmıştır.
Resim 6
Resim 5 a ve b: Postoperatif on beşinci gün. Transplante edilen dişin etrafında sağlıklı periodontal doku splint sökülmesinden önce (a) ve sonra (b) görülmektedir. Resim 6: Postoperatif sekizinci aydaki radyograf. Retromolar bölge iyileşmiştir fakat transplante edilen diş pulpa
nekrozu ve periapikal hastalık işaretleri göstermektedir.
roots
2_2021
7
[10] =>
vaka raporu_otojen transplantasyonun ardından
Resim 7 a
Resim 7 b
Resim 8 a
Resim 8 b
Resim 8 c
Resim 7 a ve b: Kök kanal tedavisine başlamadan hemen önce (a) ve endodontik giriş hazırlandıktan hemen
sonra (b) alınan klinik fotoğraflar. Resim 8 a ve b: Kök kanal girişleri doldurulmuş ve pulpa odası temizlenmiştir.
Palatal (a), meziobukkal (b) ve distobukkal (c).
Asıl plan, replantasyonun ardından üçüncü haftada
kök kanal tedavisine başlamak olsa da ne yazık ki
hasta randevusuna gelmemiştir. Tsukiboshi’ye göre
ilk iki hafta içerisinde kök kanal tedavisi tavsiye edilmemektedir çünkü periodontal ligamana ilave hasar
verme riski bulunmaktadır. Fakat postoperatif olarak
ikinci haftanın ardından kök kanal tedavisi ile devam
etmek tavsiye edilmektedir çünkü böylece enflamatuar kök rezorpsiyonu riski düşürülmektedir (6).
Hasta kliniğe sekiz ay sonra pulpa nekrozu semptomları ve akut periapikal abse ile başvurmuştur;
Resim 9
Resim 9:
Kök kanal tedavisinin ve koronal
restorasyonun son radyografisi.
Çok küçük bir giriş olduğundan
koronal dolu materyalinin
yerleştirilmesi kompleks
eğilimdedir.
periapikal radyolusensi görülmektedir ve retromolar bölge iyileşmiştir (Resim 6). Koronal yapının
bütün kaldığı bu gibi vakalarda kök kanal tedavisi
için endodontideki yeni teknolojik gelişmelerin
kullanımı ile iyi sonuçlara ulaşmak için konservatif yaklaşım tavsiye edilmektedir. Endodontik
giriş kavitesi yüksek hızlı frezler ve ultrasonik
uçlar kullanılarak açılmıştır. Temizleme ve şekillendirme prosedürlerinde esnek iğneler ve ısıl işlem görmüş eğeler (Aurum Blue, Meta Biomed)
kullanılmıştır. Bunlar konservatif girişten kök kanallarına ulaşmak için özellikle önemli yapılardır
(Resim 7a ve b). Stabilize martensitik fazdaki
(kontrol hafızalı) eğelerin kullanımı dönme yorgunluğuna karşı daha yüksek direnç sağlamaktadır
(11, 13, 14). Kalsiyumu silikat bazlı endodontik
sealar sonik olarak aktive edilmiştir (CeraSeal ve
EQ-S, Meta Biomed) ve kök kanallarının dolumu için güta perka kullanılmıştır (Resim 8a-c).
Tedavinin bu aşaması çok küçük bir endodontik giriş hazırlandığında zorlayıcı olabilmektedir.
Kalsiyum silikat bazlı endodontik sealar kullanımı
dolum sürecini kolaylaştırmaktadır ve sonik aktivasyon materyalin temizlenmiş ve şekillendirilmiş
kök kanal sistemi boyunca yayılımını sağlamaktadır
(Resim 9). Aynı randevuda adeziv koronal restorasyon yerleştirilmiştir. Pulpa odası için çift-polimerize kor materyali (NexCore, Meta Biomed) ve
oklüzal yüzeyler için kompakte edilebilir kompozit
(Ezfil, Meta Biomed; Resim 10a ve b) kullanılmıştır.
Sonrasında hasta ortodontik tedaviye başlamıştır
ve diş fonksiyonel, hasta asemptomatik kalmıştır.
Üç yıllık takip radyografisinde sağlıklı peridontal
dokular gözlenmiştir (Resim 11).
_Tartışma
Otojen transplantasyon vakalarında bildirilen
komplikasyonlar arasında çekim sırasında dişin kırılması, kök rezorpsiyonu, replasman rezorpsiyonu
(nadir), zayıf ataşman, postoperatif dönemde zayıf
ağız bakımı ve pulpa nekrozu (sık) bildirilmiştir ve
vakaların çoğunda kök kanal tedavisi gerekmektedir (15, 16). Avantajlar arasında, ortodontik hareketin mümkün olması, büyümekte olan hastalarda
da prosedürün uygulanabilmesi ve alveolar sırtın
korunması ve fonksiyonel adaptasyon sağlanması
bulunmaktadır. Bu son avantaj özellikle osseoentegre implantalar ile kıyaslandığında önemlidir çünkü implantlar hareketsizdir ve sürmezler.
Böylece büyümekte olan hastalarda infraoklüzyonda kalırlar. Bu prosedürün en çok vurgulanan
avantajlarından birisi de tipik olarak aşırı derecede
hasar görmüş dişlerin yerine mükemmel yapısal
durumda olan kuronların getirilmesidir (4, 15, 17).
Transplante edilen dişte kök kanal tedavisi gerektiğinde, koronal ve radiküler yapıların durumuna
8 roots
2_2021
[11] =>
vaka raporu_otojen transplantasyonun ardından
Resim 10 a
Resim 10 b
Resim 10 a ve b: İzolasyonun kaldırılmasının hemen öncesinde (a) ve sonrasında (b) adeziv
koronal restorasyon. Resim 11: Üç yıllık takip radyografisi. Periapikal dokular iyileşmiştir.
Resim 11
göre karar verilmesi tavsiye edilmektedir. Oklüzal
yüklere ve fonksiyonel strese karşı en az şekilde
etkilenmiş diş direncinin sağlanması, dental dokuların korunması asıl hedef olarak belirlenmelidir.
Konservatif kök kanal tedavisini uygularken en büyük risklerden birisi konservatif giriş boyunca kullanılan eğelerin daha yüksek eğilme stresi altında
kalmalarıdır. Eğilme stresi en çok kök kanal girişlerinde görülmektedir çünkü düz hatta sahip bir giriş
bulunmamaktadır. Dönme yorgunluğu da kurvatür
bölgelerinde yükselebilmektedir böylece daha çok
transportasyon ve orijinal kök kanal anatomisinde
değişimler görülmektedir. Dönme yorgunluğu konservatif endodontik girişlerin en büyük risklerinden
birisi ise dönme yorgunluğuna direnci güçlendirilmiş eğelerin kullanımı tavsiye edilmektedir (18).
Aurum Blue dört eğeli, stabil martensitik yapısal
fazda bulunan kök kanal enstrümantasyon sistemidir (Resim 12). Çapraz kesit, taper, nikel-titanyum alaşım, elektropolisajlı yüzey uygulamaları
gibi özellikleri dönme ve torsiyonel direnç ile yüksek esneklik arasında mükemmel bir denge sunmak
için tasarlanmış ve kombine edilmiştir. 25/.05’ten
küçük bütün eğeler kare çapraz kesite sahiptir ve
büyük eğeler konveks üçgen çapraz kesit göstermektedir. Bu eğelerin 500 rpm hızda ve 2 Ncm tork
değerlerinde kullanılması tavsiye edilmektedir.
CeraSeal kalsiyum silikat endodontik sealar tekkon dolum teknikleri için kullanışlı bir seçenektir (Resim 13). Bu teknik konservatif endodontik
prosedürler uygulanırken kök kanal sisteminin
kapatılmasını yüksek oranda kolaylaştırmaktadır.
CeraSeal’ın fiziksel karakteristik özellikleri; sıcak
ya da soğuk vertikal ya da lateral kompaksiyon
uygulamalarına gerek kalmaksızın 3D olarak stabil bir kapama yapmasını sağlamaktadır (19-21).
Tek kon dolum teknikleri kalsiyum silikat simanlar
ile kombine olarak güvenle kullanılabilmektedir.
Çünkü bu simanlar fiziksel ve boyutsal stabilite,
iyi kapama özellikleri, antibakteriyel potansiyel,
biyouyumluluk ve biyoaktivite, periapikal doku
iyileşmesini uyarma gibi özellikler göstermektedir (20-22). Bu materyaller nemli ortamlarda
sertleşebilmektedir; bu noktada özellikle dentinin
yaklaşık %20 oranında nem içeriği bulunduğunu
göz önünde bulundurmak önemlidir ve neme doymuş bir ortamda çalışmak diş hekimliğinde kaçınılmaz bir durumdur (20, 21, 23).
_Sonuç
İmplant uygulamaları ile kıyaslandığında otojenik transplantasyonun gösterdiği tüm biyolojik
ve fonksiyonel avantajlar ve endodontik cihazlar,
eğeler ve sealarlar gibi yeni teknolojilerin endodontik tedaviye getirdiği minimal invaziv yaklaşım
değerlendirildiğinde, otojen transplantasyon özellikle genç ve uyumlu hastalarda uygun bir tedavi
alternatifidir (3).
Editor Notu:
Bu makale ilk olarak roots international magazine
of endodontics Vol.17, sayı 1/2021’de yayınlanmıştır. Referansların bir listesi yayıncıdan istenebilir.
roots
_yazar hakkında
Dr. Jenner Argueta diş hekimliği lisansı ve master derecesini endodonti alanında Universidad de San Carlos de
Guatemala’dan elde etmiştir. Burada olağanüstü bir öğrenci olarak çeşitli ödüller kazanmıştır. Guatemala bilim
ve teknoloji konsülünde sertifikalı bir araştırmacıdır ve
Universidad Mariano Galvez de Guatemala’da endodonti
dersleri vermektedir. Dr. Argueta aynı zamanda mikroendodonti ve mikro-restoratif diş hekimliği alanlarına odaklanmış özel klinik pratiğini sürdürmektedir. 2016-2020
yılları arasında Academia de Endodoncia de Guatemala
(Guatemala Endodonti Akademisi) başkanlığını yürütmüştür ve Latin Amerika Endodonti Birliği’nde Guatemala temsilcisidir. Dr. Argueta’ya
jennerargueta@gmail.com adresinden ulaşılabilir.
roots
2_2021
9
[12] =>
derleme_yapay zekâ
Yapay zekâ ve diş hekimliği
üzerine etkileri
Yazarlar_Dt. Mehmet Kutluhan Uçuk, Doç. Dr. Mustafa Gündoğar, Doç. Dr. Taha Özyürek
_Zekâ
Zekânın tanımlamasında anlama, düşünme, eleştirel düşünme, planlama gibi zihinsel işlevler
bulunur ve bunlar geliştirilebilir. Bilim insanları
zekânın geliştirilebilir olduğunun farkındalığından sonra zekâyı geliştiren yolları ele aldılar. Bu
doğrultuda zekânın gelişimi için cihazların kullanılması düşüncesi, zekânın makinelerde kullanımını geliştirmek üzerine çalışmaların yapılmasına
öncülük etti. Bilgisayar bilimlerinde akıllı makinelerin geliştirilmesi, çözüme ulaşmamış en büyük
zorluklardan biridir (1). Yapay zekâ olarak sunulmuş olan makine zekâsı, normalde bilgisayarların
sunduğu zekâyı belirtir (2).
_Yapay Zekâ
Yapay zekâ, artificial intelligence (AI),
tanım olarak kolay olmayan sorunları çözümlemek için yapay bir araç
tarafından ifade edilen zekâ olarak
bilinir ve böyle bir sistemin genellikle bir makine veya bilgisayar
olduğu ele alınır. Yapay zekâ, fizyoloji ve bilgisayar bilimlerinin ve
fizyolojinin bütünleşmesidir. Başka
bir anlatımla yapay zekâ, dünyadaki
hedeflere ulaşma imkânın bir parçasıdır (3). Günlük hayatı etkileyen ve etkilemeye devam etmekte olan, gelişen teknolojinin kapsamlı yelpazesini ihtiva eder. Yapay zekânın
gelişimi, güvenilir bilgi edinmeye imkân veren verilerin analizini ve karar verme sürecini iyileştirmeyi sağlar (4). Bilgisayarların becerileri arasında
normal şartlarda zor olan veya yapılamayacağı
öngörülen standardize işlemleri yapabilmek de
vardır. Bilgisayarlar, problem çözme, akıl yürütme
ve düşünme için kullanılmıştır, ayrıca, profesyonel
bilgileri depolamak ve kullanmak için de ortam
sağlamıştır (5). Bilgisayarlar karmaşık algoritmaları
çözme becerisine sahiptir ve bu sayede normalde
insanların çözmesi zor olan matematiksel işlemleri
basit bir şekilde gerçekleştirebilir. Bilgisayarların
Resim: Pexels
10 roots
2_2021
sorun çözebilme yeteneğinin geliştirilmesinden
sonra bilgisayarlar, ilgili sorunları herhangi bir
müdahale olmadan çözebilmek için geliştirildiler.
Yapay zekâ ile ilgili, yapay olması gereken şey, açık
bir şekilde, doğal bir etkinin sonucu olmak yerine,
insan icadı ve yaratıcılığının bir ürünü olarak ortaya çıkması ile ilgilidir (6). Yapay zekâ, insan zekâsını, düşüncelerini ve tepkilerini taklit etmeye dayanan, kendi kendine öğrenen bir bilgisayar bilimidir.
Kendi kendine karar verebilme, planlama ve problem çözebilme, yapay zekânın temel unsurlarıdır.
Genellikle insan zekâsı ile bağlantılı görevleri yerine getirmek için bilgisayar algoritmalarının geliştirilmesini içerir (7). Geliştirilen algoritmalar, yapay
zekânın kendi kendine öğrenmesini sağlar. Yapay
zekâda tekrar tekrar bir sonuca da ulaşılabilir,
dama, satranç gibi oyunlar oynayabilir veya bu gibi
birçok işlemi gerçekleştirebilir. Günümüzde, yapay
zekâ, tekrarlamanın bir sonucu olarak karmaşık işlemleri insandan daha iyi yapabilmeyi öğrenebilir
ve başarabilir. Bu durumun en iyi yanı, risklerin hesaplanması ve değerlendirilmesi sayesinde hataları
sıfıra yakın hale getirmesidir. Başka bir anlatımla,
yapay zekâ, insanlar gibi düşünebilen, öğrenebilen
ve eğitebilen bilgisayarlar üretmeyi amaçlayan bir
bilim dalıdır. İnsanların günlük yaşamdaki görüşlerini ve davranışlarını giderek daha fazla etkilemektedir (8). Yapay zekâ birden fazla alana etki
etmektedir ve felsefe, matematik, psikoloji, bilgisayar bilimi, dilbilim ve sağlık bilimlerinin her birinde
etkisi bulunmaktadır.
_Sağlık Bilimlerinde Yapay Zekâ
Sağlık bilimlerinde yapay zekâ, kayıtları depolaması aracılığıyla verileri yorumlama ve belgeleme
sağlar. Buna ek olarak, hekimlerin mevcut kayıtlarından veri toplar, teşhis ve tedavide hekime destek olur, yüksek riskli bir durumu tespit için destek
sağlar veya yanlış bir tanıyı önlemeye yardımcı
olur. Dünyadaki birçok ülkede, sağlık kurumlarının
genel idari kararlarını belirlemek ve yürütmek için
yapay zekâ uygulamaları kullanılmaktadır. Yapay
zekâ, sağlık bilimleri de dahil olmak üzere son za-
[13] =>
derleme_yapay zekâ
manlarda birçok alanda çarpıcı bir büyüme dönemi
yaşamaktadır (5). Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ
uygulamalarını kullanmak için dünya çapında birçok bilimsel çalışma yürütülmektedir. Günümüzde
sağlık hizmetlerinde yapay zekâ uygulamalarını
kullanmak için adımlar atılmaktadır. Yapay zekânın kullanım alanları arasında ilaç geliştirme, robotik cerrahi, radyografi veya patoloji sonuçlarının
değerlendirilmesi, diş hekimliği uygulamaları gibi
teşhisten tedaviye farklı seçenekler mevcuttur.
Düzenlenmiş bir veri grubundaki anlamlı ilişkilerden faydalanma potansiyellerinden, birçok klinik
uygulamanın teşhis, tedavi veya prognoz safhasında yararlanılabilir. Yapay zekâ uygulamaları tıbbın
hemen her alanında kullanılabilme potansiyeline
sahiptir (9). Sağlık bilimlerinde yapay zekâ uygulamaları her geçen gün popülerlik kazanmaktadır.
_Yapay Zekânın Diş Hekimliği
Üzerine Etkisi
Diş hekimliğinde, klinik diş hekimliği uygulamalarının güncel durumunu daha da iyileştirmeye
yardımcı olmak adına hekimler, yapay zekâyı giderek daha fazla branş bünyesine dahil etmektedir
(10). Günümüzde röntgenlerin değerlendirilmesi,
ağız içi görüntülerin değerlendirilmesi, risk gruplarının tespiti ve değerlendirilmesi, protez yapımı,
ortodontik tedavinin planlanması, robotik cerrahi
ile implant uygulaması gibi alanlarda görülebilir.
Ayrıca, tükürük bezi hastalıkları, maksiller sinüzit,
maksillofasiyal kistler, kanser ilişkili lezyonlar, alveolar kemik kaybı gibi alanlarda da yapay zekâdan destek alınır (11). Diş hekimliğinde yapay zekâ
sürekli gelişmekte olan bir konudur. Bu durumun
ana etkeni, hastalara kaliteli tıbbi müdahale sağlayabilmesi ile birlikte tahmin edilebilir sonuçlar elde
ederek karışık protokolleri basit bir hale getirerek
klinisyen hekimlere fayda sağlamasıdır ve bu uygulamalar her geçen gün gelişmektedir (4). Veri analizinde, yapay zekânın becerilerinin güçlü olması
sebebiyle, uygulamalarda sanal algoritmaların teşhisinin doğruluğunun ve etkinliğinin geliştirilmesi,
tedavi için görsel anatomik rehber olunması, ağız
hastalıklarının oluşumunun ve prognozunun değerlendirilmesi beklenmektedir (12).
şında da kullanılır. Bu cihazlar, hastanın anamnez
bilgilerini ve ağız içi görüntüleri değerlendirebilen
cihazlardır. Radyografiler doğrultusunda, kök kanalının üç boyutlu bir konfigürasyonunu oluşturabilir ve kök kanalındaki kalsifikasyonlar veya
çürük derinliği gibi bulguları ortaya çıkarabilir. Kök
kanalının mekanik ve biyolojik dezenfeksiyonunu
sağlayabilir. Bu şekilde, hesaplanan çerçevede işlem yapıldığı için taşkın dolum, perforasyon, basamak, gereğinden daha fazla diş dokusunun çıkarılması, aletin separasyonu gibi kök kanal tedavisi
komplikasyonları olasılığı en aza indirilebilir (14).
Geçmişten günümüze diş hekimliği gelişen ve gelişmekte olan bir bilim dalı olup teknolojinin yansımaları teşhis ve tedavi süreçlerine etki etmektedir. Zekâ ve yapay zekânın makineler aracılığıyla
kullanılması ve geliştirilmesi birçok alanda fayda
gösterdiği gibi diş hekimliğinde de fayda göstermiştir. Yapay zekâ sistemleri, aynı zamanda klinisyen hekimlerin çalışmalarını kolay hale getiren
çoklu klinik problemlerin idare edilmesine çözümler tanımlayarak tıp hekimliği ve diş hekimliğinde
büyük bir etki bırakma potansiyeli bulunmaktadır
(15). Yapay zekâda bulunan bu potansiyel hekimlere tedavi planlaması veya röntgen analizi ile
klinik tıbbi müdahale uygulamalarında yardımcı
olan karar destek sistemleri olarak çalışmaktadır.
Örneğin panoramik radyografiler kullanılarak periapikal lezyonlar, dolgular, kök kanal tedavileri,
cerrahi çekimler ve konvansiyonel çekimler gibi
farklı diş tedavi yaklaşımlarını teşhis etmek, ayrıca dişleri ayrı ayrı FDI notasyonuna uygun bir
şekilde numaralandırmak adına DENTECT adlı yeni
_Yapay Zekânın Diş Hekimliğinde
Endodonti Üzerine Yansımaları
Endodonti branşı, doğası gereği oblitere kök kanalları, ağrı ve dar bir çalışma sahası ile ilişkilidir.
Endodontik tedavi esnasında karşılaşılan zorluklar hem klinisyen hekim hem de hasta için sorun
olabilir. Perforasyon, basamak oluşumu, kanal
tıkanması, alet separasyonu ve anatomik oluşumlara ulaşılamaması gibi komplikasyonlar sonucu
etkileyebilir (13). Mikro robotlar Endodonti bran-
roots 11
2_2021
[14] =>
derleme_yapay zekâ
ve güçlü bir derin öğrenme sistemi geliştirilmiştir
(16). Benzer şekilde farklı sistemler yer edinmektedir. Radyolojik inceleme, klinik diş hekimliğinde
önemli bir yeri bulunmaktadır ve sıklıkla kullanılmaktadır. Panoramik, bite-wing gibi radyolojik
görüntüleri değerlendirmek suretiyle dişleri tespit
etmek ve numaralandırmak için derin CNN sistemi olan CranioCatch, hekimlere destek olmaktadır
(17). Programlar, riskleri hesaplayabilir ve hata riskini en aza indirir. Bu sayede tanı koyma sürecinde
etkin kararlar alınmasını sağlar. Yapay zekâ uygulamalarının diş hekimliğine dahil edilmesi hem
farkındalığı hem de tedavi kalitesini artırmaktadır.
_yazar hakkında
roots
Dt. Mehmet Kutluhan Uçuk, 2012 yılında İstanbul Medipol
Üniversitesi’nde diş hekimliği eğitimine başladı. Sınıf temsilciliği, İstanbul Dişhekimleri Odası fakülte temsilciliği ve
mesleki kulüplerde yönetim kurulu üyelikleri yapmış olarak
2018 yılında mezun oldu. Aynı sene Bezmialem Vakıf Üniversitesi’nde uzmanlık eğitimine başladı ve halen eğitimini
burada sürdürmektedir.
m.kutluhan_u@hotmail.com
_Sonuç
Yapay zekâ, teşhis ve tedavi planlanması, toplum
ağız ve diş sağlığını geliştirmek ve diş eğitimini
geliştirmek için yeni fırsatlar sunmaktadır. Sağlık
bilimlerindeki birden fazla alanı ihtiva eden çeşitli veri yapısı ve ilgili verilerin hızlı gelişimi, sağlık
bilimleri için yapay zekâ kullanımının ilerideki yıllarda artacağını göstermektedir. Bu durum, hastalara daha etkili ve daha kaliteli tıbbi müdahaleler
uygulanmasını sağlayacaktır.
_Kaynaklar
1- Tomas Mikolov, Armand Joulin and Marco Baroni, A
Roadmap towards Machine Intelligence, arXiv:1511.08130v2 [cs.AI] 26 Feb 2016
2- LuZhang, JianjunTan, DanHan, HaoZhu, From machine
learning to deep learning: progress in machine intelligence
for rational drug discovery, Drug Discovery Today Volume
22, Issue 11, November 2017, Pages 1680-1685
3- Jatin Borana, Applications of Artificial Intelligence & Associated Technologies, Proceeding of International Conference on Emerging Technologies in Engineering, Biomedical,
Management and Science [ETEBMS-2016], 5-6 March 2016
4- Y Chen, K Stanley, W Att, Artificial intelligence in dentistry:
Current applications and future perspectives, Quintessence
Int, 2020
5- RD Pea - New Directions for Child and Adolescent, Integrating Human And Computer Intelligence, 1985
_yazar hakkında
roots
Doç. Dr. Mustafa Gündoğar, Marmara Üniversitesi Diş
hekimliği Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Marmara
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nde Diş Hastalıkları
ve Tedavisi alanında doktorasını tamamlamıştır. Daha sonra Medipol Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’ne geçerek
Endodonti Anabilim Dalı’nda çalışmaya başlamıştır. Halen
aynı fakültenin Endodonti Anabilim Dalı’nda doçent doktor öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir. İlgi
alanları, nikel titanyum döner aletlerin çalışma prensipleri
ve kök kanalında bulunan kırık aletlerin çıkarılmasıdır. Ulusal ve uluslararası indekslerde yayınları mevcut olup; ulusal
ve uluslararası kongre, sempozyum, kurs ve konferans katılımı bulunmaktadır.
mustafagundogar@msn.com
_yazar hakkında
roots
Doç. Dr. Taha Özyürek, Atatürk Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi’nden 2010 yılında mezun oldu. Ondokuz Mayıs
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Endodonti Anabilim
Dalında 2015 yılında doktorasını tamamladı. 2018 yılında
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Diş Hekimliği Endodonti
Anabilim Dalına doktor öğretim üyesi olarak atandı. 2018
yılının Ekim ayında doçent unvanı aldı ve halen bu görevini sürdürmektedir. Özel ilgi alanları; nikel titanyum döner
eğe sistemlerinin mekanik ve kimyasal özellikleri, endodontik retreatment ve endodontik mikro cerrahidir. Ulusal
ve uluslararası hakemli dergilerde nikel titanyum eğeler ile
ilgili yayınlanmış 50’nin üzerinde makalesi bulunmaktadır. Ulusal ve uluslararası hakemli
dergilerde hakemlik yapmaktadır. Türk Dişhekimleri Birliği (TDB), Türk Endodonti Derneği
(TED), İtalya Endodonti Derneği (SIE), Amerika Endodontistler Birliği (AAE) ve Avrupa
Endodonti Derneği (ESE) aktif üyesidir.
tahaozyurek@hotmail.com
12 roots
2_2021
6- James H. Fetzer, Artificial Intelligence: Its Scope and Limits
pp 3-27
7- J He, SL Baxter, J Xu, J Xu, X Zhou, K Zhang, The practical
implementation of artificial intelligence technologies in
medicine, Nature medicine, 2019
8- Susan Leavy, Gender bias in artificial intelligence: the need
for diversity and gender theory in machine learning, GE
‘18: Proceedings of the 1st International Workshop on
Gender Equality in Software Engineering, Mayıs 2018 sf.
14–16
9- A. N. Ramesh, C. Kambhampati, J. R. T. Monson, and P. J.
Drew, Artificial intelligence in medicine, Ann R Coll Surg
Engl. 2004 Sep; 86(5): 334–338.
10- CM Mörch et al., Artificial Intelligence and Ethics in Dentistry: A Scoping Review, Journal of Dental Research, 2021
11- SB Khanagar, A Al-Ehaideb, PC Maganur, Developments,
application, and performance of artificial intelligence in
dentistry–A systematic review, Journal of Dental Sciences
Volume 16, Issue 1, January 2021, Pages 508-522
12- T Shan, FR Tay, L Gu, Application of artificial intelligence in
dentistry, Journal of Dental Research, 2021
13- B Bhuva, O Ikram, Complications in Endodontics, Primary
Dental Journal, 2020
14- M Rawtiya, K Verma, P Sethi, K Loomba Application of Robotic in Dentistry, Indian J Dent Adv, 2014
15- V Nagendrababu, A Aminoshariae, J Kulild, Artificial Intelligence in Endodontics: Current Applications and Future
Directions, Journal of Endodontics, 2021
16- Atıf Emre Yüksel et al. Dental enumeration and multiple treatment detection on panoramic X-rays using deep
learning, Scientific reports, 2021
17- Yasa Y. et al. An artificial intelligence proposal to automatic
teeth detection and numbering in dental bite-wing radiographs, Acta Odontologica Scandinavica, Volume 79, 2021
- Issue 4, Pages 275-281
[15] =>
[16] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Endodontik tedavi sırasında
dentin koruması için araç gereç
ve yöntemler
Yazarlar_Dr. Bobby Nadeau, Dr. Viraj Vora ve Dr. Dale Jung, Kanada ve ABD
Resim 1 a
Resim 1 b
Resim 1 d
Resim 1 e
Resim 1 c
Resim 1 f
Resim 2 a
Resim 2 b
Resim 1 a-f: Rond frezler kullanılarak yapılan singulum girişi fasiyal oyuklara ve perforasyona yol açmıştır (a). Yumuşak dokunun altında görünen güta perka (b). Klinik olarak gözlenen
perforasyon (c). Fasiyal perforasyonu gösteren preopertif sagittal kesit (d). Fasiyal perforasyon (siyah ok) (e). Doğru kanal (kırmızı ok) (f). Resim 2 a ve b: Rond frezler kullanılarak singulum girişi yapılması periservikal dentinin ihlaline, ters huni etkisine ve perforasyona neden olmaktadır (beyaz ok).
_Giriş
‘’Primum non nocere’’ (Önce zarar verme) –
Hipokrat
Bugün toplumda hayattan beklentiler artarken,
hastalar dişlerini ömür boyu kullanmayı beklemektedir. Sağlıklı bir dentisyon kaliteli bir yaşam
için önem arz etmektedir (1-4). Endodontik tedavi
genellikle doğal bir dişi korumak için son duraktır ve endodontik tedavi gerektiren dişler sıklıkla
14 roots
2_2021
çürük ve çatlaklardan dolayı yapısal olarak bozulmuştur. Tıpta minimal invaziv cerrahi teknikler
yıllardır kullanılmaktadır (5), fakat bu tekniklerin
diş hekimliğinde uygulanması çok daha yavaş
gerçekleşmektedir. Yeni teknolojiler ortaya çıkıp
geliştikçe endodontik alanda, tedavinin biyolojik
temellerine yaslanan minimal invaziv yaklaşımlar
mümkün olmaktadır. Hekimler olarak, yüksek kaliteli tedavi hizmeti sunmak adına, ulaşılabilir en iyi
kanıtı bilmek istiyoruz.
[17] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 3 a
Resim 3 b
Resim 4
Resim 3 a ve b: Atrizyon vakalarında giriş insizal kenarın ortasından gerçekleştirilir. Bazı komşu dişleri de içerisine alan rubber dam izolasyonu ile hekim tedavi edeceği dişin kök açılanmasını algılamaktadır (Tedavi edilen vaka Dr. Bobby Nadeau’ya aittir). Resim 4: EndoGuide frezi (SS White Dental; sol) gibi konik karbit frezler karşısındaki rond frezin (sağ) yarısından
küçük uç büyüklüğüne sahiptir.
Resim 5 a
Resim 5 b
Resim 5 c
Resim 5 d
4 Yıl
Resim 5 e
Resim 5 f
Resim 5 g
Resim 5 h
2 Yıl
Resim 5 i
Resim 5 j
Resim 5 k
Resim 5 l
Resim 5 a-l: İnsizal giriş maksimum peri servikal dentin korunmasını sağlamaktadır. Kalsifiye vakalarda CBCT giriş kavitesi planlamak için kullanılabilmektedir (a-d). Tüm vakalar
dolumun hemen ardından restore edilmiştir. Dört yıl (e-h) ve iki yıl (i-l) sonraki takipler tümüyle radyografik iyileşme göstermiştir. Tüm dişler asemptomatik ve fonksiyonel durumdadır
(Tedavi edilen vakalar Dr. Viraj Vora’ya aittir).
roots 15
2_2021
[18] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
vili dişlerin uygun bir şekilde immediyat restorasyonu için bazı yaklaşımlar bir önceki makalemizde
tanımlanmıştır (17). Bu makalede endodontik tedavi sürecinde kök kanal dezenfeksiyonu ve dolumunda bozulmalara yol açmadan rezidüel dentin
dokusunu korumak için araç-gereç ve yöntemler
tartışılmaktadır. Hekim için dentin yapısını korumak adına en iyi 2 fırsat giriş kavite hazırlığı ve
kök kanal enstrümantasyonu aşamalarında ortaya
çıkmaktadır.
Resim 6 a
Resim 6 a-c:
Çürük yönlendirmeli kavite
tasarımlarına örnek (a). Diş dolum
aşamasında hemen restore edilmiştir
(b ve c) (Vakalar Dr. Dale Jung
tarafından tedavi
edilmiştir).
Resim 6 b
Resim 6 c
Endodontik tedavinin mekanik hedeflerine dönük
uzun dönem etkinliği baz alan kanıtların kalitesi
düşük durumdadır ve hekimler arasında tedavi
protokolleri yüksek düzeyde farklılık göstermektedir. Sıklıkla en tedbirli tedavi yaklaşımları ön
planda kalmaktadır. Geleneksel hedefler; giriş
kavitesi hazırlığının görüşünü artırmaya ve kanal
sistemlerinin temizliği için bir temsil olarak kullanılan belirli bir düzeyde radyografik dolum görüntüsü elde edebilmek adına kanalları genişletmeye
odaklanmıştır (6, 7). Endodontik tedavi görmüş
dişlerin uzun dönem sağ kalımı epidemiyolojik
yollarla araştırılmıştır (8-16). Bu çalışmalara göre,
hastalarımızın asıl istediği uzun dönem sağ kalımı sağlamak için en önemli faktörler endodontik
tedavi sürecinde dentini korumak ve uygun restoratif bir yönetim sağlamaktır. Minimal invaziv
endodontik yaklaşım, endodontik tedavili dişlerin
uzun dönem sağ kalımını başarmak için restoratif
gerekliliklerden ortaya çıkmıştır. Endodontik teda-
16 roots
2_2021
_Konservatif Giriş Kavitesi Hazırlığı
için Araç Gereç ve Yöntemler
Giriş kavitesi hazırlığı, pulpa kompleksinin koronal parçasını kaldırmak ve kanal lokasyonu ve
debridmanını sağlamak olarak tanımlanmaktadır
(18). İkna edici klinik kanıtların yoksunluğuna rağmen, endodontik araç gereçlerin limitasyonlarının
yoğun olduğu bir dönemde bazı endodontik giriş
kuralları belirlenmiştir. Bugün dahi prosedür süresini ve zorluğunu düşürdüğü iddiaları ile bu kurallar desteklenmektedir. Bu kurallar arasında pulpa
odasının tavanını tümüyle kaldırmak ve pulpa tabanını, duvar-taban bağlantılarını ve kanal ağızlarını tek bir bakışta tümüyle görünür hale getirmek
bulunmaktadır (18). Bu tek-hat girişinin, büyütme
ve aydınlatma, esnek ısıl işlem görmüş nikel titanyum (NiTi) enstrümanlar ve konik ışınlı bilgisayarlı
tomografi (CBCT) olmayan zamanlarda hekime
kolaylık sağlaması beklenmekteydi. Bu yeni teknolojilerin gelişimi ile birlikte, her soruna tek kavite
dizaynı reçetesi yerine şimdi, her bir dişin kendi
durumuna uygun kavite düzenlemesi mümkün olmaktadır. Böylece mümkün olduğunca daha fazla
sağlıklı dentin korunmakta ve hastalarımız için en
iyi sonuç elde edilmektedir.
_Anterior Dişler için Giriş Kavitesi
Tasarımı
Anterior dişler için geleneksel giriş kavitesi tasarımı; rond frez ile dişlerin lingual ya da palatinal
yüzeylerinden singulum boyunca (singulum girişi), lingual omuzcukların ve pulpa boynuzunun
üzerinin tümüyle kaldırılması ile üçgen şekilli bir
giriş elde etmeyi amaçlamaktadır (7). Bu yaklaşım estetik talepleri karşılamak için geliştirilmiştir
fakat gereksiz internal dentin kaldırılması, fasiyal
oyuk açılması, perforasyon ve kritik bir bölgede
(periservikal dentin) dişin zayıflaması gibi durumlar sıklıkla oluşmaktadır (Resim 1a-f, 2a ve b) (19).
Önceki makalemizde de belirtildiği gibi periservikal
dentin (PSD) krestal kemiğe 4 mm koronal, 6 mm
apikalde bulunmaktadır. PSD’in oklüzal kuvvetleri
kök boyunca dağıtmak gibi bir kritik rolü olduğu
öne sürülmüştür ve bütün bir PSD korumasının
endodontik tedavili dişlerin uzun dönem prog-
[19] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 7 a
Resim 7 b
Resim 7 c
Resim 7 d
nozu için en önemli faktör olduğu tartışılmaktadır (20). Frezin dişin fasiyal yüzeyine doğru olan
başlangıç konumlandırılmasından dolayı singulum girişi, fasiyal perforasyon riskini artırmaktadır. Endodontik literatürde yayımlanan iki makale,
anterior endodontik girişler için daha insizal bir
yaklaşımı yeniden değerlendirmek gerektiğini teklif etmiştir (21, 22). Anterior giriş için yeni
model, giriş noktasını singulumdan insizal kenara
doğru uzaklaştırmak şeklindedir (19). Böylece PSD
korunması sağlanmakta, en az miktarda dentin
kaldırılmakta hem fasiyal hem de lingual/palatinal kanallar için en düz giriş sağlanmakta ve singulum girişine kıyasla daha iyi kanal debridmanı
sağlanmaktadır (21). Atrizyon olan vakalarda giriş
insizal kenarın ortasından sağlanmaktadır (Resim
3a ve b). Anterior giriş için frez seçimi önemli bir
kriterdir. Geleneksel olarak endodontik girişlerde
tavsiye edilen rond frezle kontrendikedir. Rond
frez doğası gereği ters huni şeklinde bir giriş şekli
sağlamaktadır, bu boyutlardaki bir giriş kavitesi
frez ilerledikçe genişlemektedir (Resim 2a ve b)
(23). Oyuk açmayı minize eden ve PSD etrafında mümkün olan en dar giriş kavitesi hazırlığını
sağlayan frezlerin kullanımı tavsiye edilmektedir
(Resim 4) (19). Bu yaklaşım anterior dişler fonksiyonda olduğunda en fazla germe kuvvetine
maruz kalan PSD bölgesinde mümkün olduğunca daha fazla PSD korunmasını sağlamaktadır
(Resim 5a-I) (24). İlave olarak CBCT taramasından
elde edilecek veriler, eğer endike ise, hekimin koronal projeksiyonu görmesini sağlayarak düz bir
giriş yolu elde etmek adına kesin girişi planlamasına yardımcı olabilmektedir (Resim 5a-I). Rubber
dam izolasyonuna bazı komşu dişleri ilave etmek,
köklerin açılarını algılamakta hekime yardımcı olabilmektedir (Resim 3a ve b).
_Posterior Dişler için Giriş Kavitesi
Tasarımı
_Restoratif ve Çürük Yönlendirmeli Girişler
Değeri olmayan diş yapıları Clark ve Khademi’nin
Resim 7 a-d:
Çürük yönlendirmeli mezialize
giriş (a). Üst duvar ilave direnç
için korunmuştur (kırmızı ok) (b).
İki meziobukkal giriş (c) için ve iki
distobukkal giriş (d) düz bir giriş
sağlanmıştır. Dolumun ardından
dişler hemen restore edilmiştir
(Vaka Dr. Bobby Nadeau tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 8:
Modern esnek martensitik
ısıl işlem görmüş NiTi döner eğeler,
daraltılmış giriş kavitelerine kolayca
yerleştirme için ve öngörülebilir
kök kanal rehberliği için
ön eğim verilebilir özelliktedir.
DC Taper döner alet sistemi
(SS White Dental) azalan taper’a
sahip döner alet sistemlerine
örnektir.
Resim 8
roots 17
2_2021
[20] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 9 a
Resim 9 b
Resim 9 c
Resim 9 d
Resim 9 e
Resim 9 f
Resim 9 g
Resim 9 h
Resim 9 i
1 Yıl Resim 9 j
Resim 9 a-j: Mezialize ve distalize çürük/restorasyon yönlendirmeli giriş kavite tasarımlarına örnekler (a-f). Dişler dolumun ardından hemen restore edilmiştir. Konservatif enstrümantasyon ve pulpa odası çatısının yarıdan
fazlasının korunmasına rağmen bir yıllık takip radyografik iyileşme göstermiştir (g-j). (Vakalar Dr. Viraj Vora
tarafından tedavi edilmiştir).
açıklamalarına göre tersiyer dentin, desteksiz
mine, çürük ve restorasyonları ifade etmektedir
(23). Bu bölgeler giriş kavitesi hazırlığında kaldırılmalıdır (Resim 6a-c). Klasik endodontik girişin
öncüllerinden birisi kök kanal sistemine direkt
bir giriş sağlamaktır ve genellikle tüm koronal
yapıların ve dental materyallerin kaldırılmasını içerir. Bununla birlikte değersiz materyallerin
dikkatli bir şekilde kaldırılması daha iyi bir görüntüleme, kırık direncinin ve endodontik tedavili
dişlerin uzun dönem retansiyonu için temel olan
rezidüel hacminde artışın sağlanması için
önemlidir (25, 26).
18 roots
2_2021
Yönlendirmeli giriş kaviteleri genellikle alt yüzeyin korunması ile sonuçlanmaktadır. Alt yüzey
pulpa odasının tavanı seviyesinde desteksiz dentini içermektedir ve bu yapının ilave güç sağladığı düşünülmektedir (Resim 7a-d) (20). Gerileyici
taper’lara sahip modern esnek martensitik ısıl
işlem görmüş ön eğim verilebilir NiTi döner eğeler (Resim 8), yüksek büyütme ve aydınlatma ve
küçük frezler gibi dental materyallerdeki gelişmeler düz bir giriş sağlanamadığı durumlarda dahi
kanal ağızlarına girişi sağlamaktadır. İki boyutlu
ve üç boyutlu (CBCT) radyograflardan elde edilen
verilerle pulpa odasının tahmini derinliği ve giriş
kavitesinin tasarımı öngörülebilmektedir. (Resim
7a-d) ve (9a-j) çürük/restorasyon yönlendirmeli
mezialize/distalize giriş kavitelerine örnektir.
Bukkal ve lingualde konumlanmış kaldırılabilir
yapılar da giriş noktalarını yönlendirebilmektedir
(Resim 10a-f ve 11a-f).
_Kademeli Giriş
Kademeli giriş kavitesi tasarımı hem anterior hem
posterior dişlerde kullanılabilmektedir. Kuron ve
onleyler gibi indirekt restorasyonlar boyunca açılan giriş kaviteleri için bu tasarım tercih edilmektedir. Bu teknikte restoratif materyalde dentin ile
karşılaşılan seviyeye kadar geniş bir kesim yapılmaktadır (Resim 12a-e ve 13a-d) (23). Sonrasında
beklenen konumu ve dentin renklenmelerine göre
hekim pulpa odasının giriş noktasının lokasyonunu ve giriş açısını belirlemektedir. Kademeli girişte
aynı zamanda direkt restoratif materyalin kaldırılması ile dentine engellenmemiş bir yol elde edilerek pulpa odasına uzanan konservatif bir giriş elde
edilebilmektedir (Resim 14a-f ve 15a-f).
_Truss Giriş
Truss girişi kanal ağzı yönlendirmeli yaklaşıma örnek oluşturmaktadır. Truss girişi en doğru şekilde mezial ve/veya distal çürükler ya da proksimal
restorasyon olduğunda endikedir. Minimal kanal
yaklaşımı ve pulpal taban seviyesinde geniş bir
platform bulunan mandibular molar dişlerde, en
yüksek miktarda rezidüel dentin korunması ve
kanallara düz bir giriş sağlamak adına truss girişi
tercih edilebilmektedir. Bu korunan dentin yapısı
tartışmalı bir şekilde lingual ve bukkal dentin duvarlarına destek sağlayarak basma ve germe kuvvetlerine direnç göstermede destek sağlamaktadır
(Resim 16a-d). Bu giriş tipi, iki boyutlu radyografi
(uygun açılanmış bitewing radyofrafisi) ve eğer
endike ise CBCT görüntüleri ile dikkatli bir şekilde
planlanmalıdır. Çünkü mandibular molar dişlerin
distal kanalları genellikle mezial yüzeye projekte
olmaktadır ve geniş kanallardır. Genellikle önce
distal kanalların girişinin sağlanması tavsiye edilmektedir (Resim 17a-f). Restoratif materyal var-
[21] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 10 a
Resim 10 b
Resim 10 c
Resim 10 d
Resim 10 e
Resim 10 f
lığı hekime pulpa odasına ya da kanal girişlerine
ulaşmak için rehberlik edebilmektedir. Distal kanal
girişlerine ulaşıldıktan sonra preoperatif radyograflardan elde edilen verilere dayanılarak distal
kanal girişlerinin mezial kanal girişlerine uzaklığı ölçülmektedir. Uzaklık bir periodontal sond
kullanılarak kliniğe transfer edilmekte ve mezial kanalların girişi lokalize edilmektedir. Bu giriş
tipi bazı edinilmiş yetenekler gerektirmektedir ve
uygun bir şekilde gerçekleştirilmediğinde ilave hasar oluşturma potansiyeli bulunmaktadır. Yanlış
yönlendirme ya da rond frez kullanımı iatrojenik
hatalara ve gereksiz oluklar oluşturulmasına sebep olmaktadır. Sonuçta doğru vaka tercihi ve uygun preoperatif radyograflar ve taperlı frezler gibi
doğru araç-gereç kullanımı gereklidir. Bükülebilir
Resim 11 a
Resim 11 d
Resim 11 b
Resim 11 e
Resim 10 a-f:
Başlangıç durumu (a).
Restoratif materyal (b) kaldırılmıştır,
böylece bukkale konumlanmış
giriş kavitesi oluşmuştur (c ve d).
Dolumun ardından hemen restore
edilen dişin radyografisi (e).
Bir yıllık takip radyografik iyileşme
göstermiştir, hasta asemptomatik ve
fonksiyondadır (f)
(Vaka Dr. Dale Jung tarafından
tedavi edilmiştir).
endodontik el aletleri ya da irrigasyon solüsyonlarının aktivasyonu için ultrasonik uçlar kullanılarak
pulpa odasının dezenfeksiyonundan taviz verilmemektedir (Resim 18a ve b).
_Minimal Restore Edilmiş ya da Restore
Edilmemiş Posterior Dişler için Giriş Tasarımı
Mandibular ve maksiller molar dişler için genel
bir kural, pulpa odasının koronal bölümünün
çoğunluğunun meziobukkal pulpa boynuzu olduğudur. Bu durum bazen preoperatif bitewing
radyografları ile tespit edilebilmektedir (radyoopak koronal restorasyon olmayan durumlarda).
Böylece hekim, meziobukkal pulpa boynuzu ya da
kanal girişinin beklenen konumunu hedefleyerek
pulpa odasına penetrasyonu göz önünde bulun-
Resim 11 c
Resim 11 a-f:
Başlangıç durumu: Radyograf (a),
ağız içi (b). Çürük lezyonu
kaldırılmıştır ve linguale konumlanmış
giriş kavitesi oluşmuştur (c).
Bukkal kanallara erişmek için oklüzal
yüzeyde ayrı bir giriş deliği açılmıştır
(d). Pulpal çatıyı temizlemek için
bükülmüş bir enstrüman kullanılmıştır
(e). Dolumun ardından hemen restore
edilen dişin radyografisi (f)
(Vaka Dr. Dale Jung tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 11 f
roots 19
2_2021
[22] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 12 a-e:
Kuronu olan bir maksiller premolar
dişte kademeli giriş (a ve b). Kuron
materyalinde geniş bir giriş hattı
dentine doğru kesilmiştir (c). Bukkal
kanala giriş sağlanmıştır ve palatinal
kanalı ilave etmek için preparasyon
hafifçe genişletilmiştir (c ve d).
Dolumun ardından hemen restore
edilen dişin radyografisi (e)
(Vaka Dr. Bobby Nadeau tarafından
tedavi edilimiştir).
Resim 12 a
Resim 12 b
Resim 12 c
Resim 12 d
Resim 12 e
durmalıdır. Daha sonrasında gerekli olduğunda
tüm kanal girişlerini lokalize etmek için giriş kavitesi genişletilebilmektedir. Buna ek olarak pek
çok molar dişin anatomisinden dolayı, distal kanallara (mandibular molarlarda) ve distobukkal ve
palatinal kanallara (maksiller molarlarda) düz bir
giriş yolu doğal olarak koronalde mezial yüzeye
projekte durumdadır (23). Bu sayede bu kanallara
Resim 13 a-d:
Kademeli giriş: Daha büyük bir
giriş hattı dentine erişene dek
kuron materyalinden kesilmiştir.
Tahmin edilen lokasyona göre pulpa
konsevatif olarak girilmiştir (a-c).
Dolumun hemen ardından restore
edilen dişin radyografisi (d)
(Vaka Dr. Dale Jung tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 13 a
Resim 13 c
20 roots
2_2021
düz bir giriş sağlamak için pulpa odasının distal
bölümünde pulpa tavanının tamamen kaldırılmasına gerek kalmamaktadır. Böylece dentindeki gereksiz madde kaldırılması ve PSD zayıflatılmasının
önüne geçilmektedir. Bu sebeplerden, bu dişlerin
konservatif girişleri hafif meziale eğilmiş durumdadır (Resim 19a-h).
Resim 13 b
Resim 13 d
[23] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 14 a
Resim 14 b
Resim 14 c
Resim 14 d
Resim 14 e
Resim 14 f
Bununla birlikte merkezler kanunu, mine sement birleşimi seviyesinde pulpa odasının dişin
merkezinde olduğunu, kök kanalının da kökün
merkezinde olduğunu belirtmektedir (27). Buna
dayanarak, dokunulmamış ya da minimal olarak restore edilmiş premolarlarda giriş tasarımının sıklıkla merkezde olacağı söylenmektedir
(Resim 20a-g). Preoperatif sondalama herhangi bir dişin mine sement birleşimi seviyesindeki
tahmin edilen kanal lokalizasyonunu belirlemede
yardımcı olmaktadır.
_Konservatif Kök Kanal
Enstrümantasyonu için Araç Gereçler
Yıllardır kök kanal enstrümantasyonun amaçları
1970’lerdeki konseptlere dayanmaktadır ve ‘uzun
dönem başarı için biyolojik hedefleri garanti altına almayı’ amaçlayan mekanik hedefler etrafında konumlanmaktadır (6, 28). Bu tür amaçların
odak noktasında ise koronal olarak artan, apikal
Resim 15 a
Resim 15 b
olarak azalan çapta bir kanal preparasyonu oluşturulması bulunmaktadır. Bu hedeflere dayanarak
apikal genişlik ve taper için en az 25/.08 tavsiye
edilmektedir çünkü böylece irrigasyon solüsyonlarının derine ulaşması ve üç boyutlu dolumdan
direnç elde etmek mümkün olmaktadır (29). Bu
yaklaşım irrigasyon solüsyonlarının derinde değişimi ve ısıl olarak yumuşatılmış güta perkanın
derinde kompaksiyonu teorisine dayanmaktadır.
Bunu göre dezenfeksiyon artmıştır ve sızdırmaz
bir obturasyon mümkün olmuştur. Böylece başarılı bir tedavi gerçekleştirilmektedir (30). Bu
prosedürel klinik son noktalar, temsili ölçülerdir
ve klinik sonuç ile zayıf ilişkisi bulunmaktadır.
Temsili ölçüler spesifik bağımlı değişkenlerdir.
Tedavi etkinliğini değerlendirmede ve asıl ilgili klinik sonucun ölçülemediği durumlarda araştırmayı sağlamak adına kullanılmaktadır. Temsili ölçülerin kullanımı genellikle bulguları genellemekte
ve bireysel hasta faktörünü göz ardı etmektedir.
Resim 15 c
2 Yıl
Resim 15 d
Resim 15 e
Resim 14 a-f:
Direkt restoratif materyal bulunan
maksiller molar dişte kademeli giriş
(a ve b). Restoratif matertal üzerinden
daha büyük bir hat kesilmiştir (c).
Önce meziobukkal pulpa boynuzuna
erişilmiştir (d). Diğer kanallara düz bir
hat ile giriş yapmak için giriş kavitesi
yeterli miktarda genişletilmiştir (e).
Dolumun hemen ardından restore
edilen dişin radyografisi (f)
(Vaka Dr. Bobby Nadeau tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 15 a-f:
Direkt restoratif materyal bulunan
maksiller molar dişte kademeli giriş
(a ve b). Alttaki dentine engelsiz
erişimi sağlamak için restoratif
materyalde geniş bir kesim yapılmıştır
(c ve d). Dolumun hemen ardından
restore edilen dişin radyografisi (e).
İki yıllık takip radyografik iyileşmeyi
göstermiştir ve hasta asemptomatik
ve fonksiyondadır (f)
(Vaka Dr. Viraj Vora tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 15 f
roots 21
2_2021
[24] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 16 a-d:
Çift-girişli truss kaviteleri geniş
platforma (kırmızı ok) sahip dişlerde
tasarım seçeneğidir (a). Mezial çürük
kaldırılmıştır, distal kanallara ayrıca
girilmiştir (b). Korunan bağlantının
(siyah oklar c ve d) yapısal destek
sağladığı düşünülmektedir. Dolumun
hemen ardından diş restore edilmiştir
(Vaka Dr. Dale Jung tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 16 a
Resim 16 b
Resim 16 c
Resim 16 d
Dahası belirtilen mekanik hedefler aynı zamanda zamanın enstrüman limitasyonuna bir çözüm
olarak da ortaya konmuştur: Sert paslanmaz çelik
el aletleri, büyük el pluggerları ve büyütme ve aydınlatmanın olmayışı.
Bugün artık, bu mekanik hedeflere ulaşmak adına yapılan girişimlerin aşırı miktarda kök dentini
kaldırılmasına bağlı olarak endodontik tedavili
dişlerin yapısal yıkımına sebep olduğu ve sağ kalım oranının düştüğü giderek kanıtlanmaktadır
(31). Hem geleneksel şekillendirme teknikleri hem
de modern konservatif kanal enstrümantasyonu
Resim 17 a-f:
Geniş platforma sahip bir mandibular
molar (yeşil ok; a ve b). Oklüzal
restoratif materyal kaldırılmıştır (c).
Önce daha geniş olan distal kanal
girişi sağlanmıştır (kırmızı ok; d).
Preoperatif ölçümlere dayanarak
ikinci olarak mezial kanallara giriş
sağlanmıştır (siyah oklar; e). İlave
güç için korunan destek (truss)
(mavi ok). Dolumun hemen ardından
restore edilen dişin radyografisi (f)
(Vaka Dr. Bobby Nadeau
tarafından tedavi
edilmiştir).
Resim 17 a
Resim 17 d
22 roots
2_2021
yaklaşımları bir diğerine üstünlüğünü göstermek
için gerekli yüksek kalitede kanıttan yoksundur.
Fakat gözlemsel çalışmalar, endodontik tedavili
dişlerin gerçek endodontik sorunlara oranla vertikal kök kırığı gibi yapısal yıkımlardan dolayı daha
çok çekimi gerektiğine dair çok kuvvetli bir şekilde
sonuçlar ortaya koymaktadır (Resim 21a-f) (8-16).
Böylece, dezenfeksiyon ve obtürasyonun biyolojik
amaçları göz ardı edilmeden rezidüel kök kanal
dentinin korunması için özel önem gösterilmelidir. Bu bölümde bu tür kanalların konservatif kök
kanal enstrümantasyonu ve dezenfeksiyonu için
gerekli araç gereçler tartışılacaktır.
Resim 17 b
Resim 17 e
Resim 17 c
Resim 17 f
[25] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 19 a
Resim 19 b
Resim 19 c
Resim 18 a
Resim 19 d
Resim 18 b
_Şekillendirme ve Obtürasyon
Belki de konservatif kök kanal şekillendirmeyi sağlamak için en kritik faktör hekimin enstrüman tercihidir. Büyük, seret enstrümanlar aşırı miktarda
dentin kaldıracak ya da kök kanal perforasyonu ya
da enstrüman seperasyonu ihtimalini artıracaktır.
Gates glidden, büyük kanal ağzı açıcıları, büyük
paslanmaz çelik el aletleri, aşırı koronal taper’lı ya
Resim 19 e
Resim 19 f
Resim 19 g
Resim 19 h
Resim 18 a ve b: Truss giriş kavitelerinden mikrocerrahi ultrasonik uçlar (a) şırınga ve suction ile irrigasyon (b)
truss’ın altındaki bölgeyi dezenfekte etmek ve temizlemek için kullanılmaktadır (Vaka Dr. Dale Jung tarafından tedavi edilmiştir). Resim 19 a-h: Minimal olarak restore edilmiş ya da hiç edilmemiş posterior dişlerde giriş tasarımı
meziobukkal pulpa boynuzu seviyesinde penetrasyon ve gerekli oldukça genişletmeyi içermektedir. Distal kanallara
düz bir giriş yolu mezial yönde koronale projekte olmaktadır (kırmızı noktalı çizgi; c, e ve h). Restore edilmiş giriş
kavitelerinin mezial konumlanması ve açılanması (c, e ve h) (Vakalar Dr. Bobby Nadeau tarafından tedavi edilmiştir).
da esnek olmayan döner aletlerin kullanımından
kaçınılmalıdır. Genel bir kural olarak konservatif ve
güvenli şekillendirme için kullanılan enstrümanların ısıl işlem görmüş NiTi materyalden üretilmesi
ve koronal bölümünde azalan tapera sahip olması
gerekmektedir. Şu anda endodontik piyasada farklı
ısıl işlem görmüş azalan tapera sahip döner alet
sistemleri bulunmaktadır. Bu sistemler kanal ağzı
Resim 20 a
Resim 20 b
Resim 20 e
Resim 20 f
Resim 20 c
Resim 20 d
Resim 20 g
Resim 20 a-f: Pulpa nekrozu bulunan üst sol birinci premolar (a). Dokunulmamış ya da minimal restore edilmiş premolarların giriş kavitesi oklüzal yüzeyin merkezinde yer alır (b-d). Dolumun hemen ardından restore edilen dişin radyografisi (e). Dört yıllık takipte CBCT taraması sınırlı giriş kavitesi ve minimal şekillendirmeye rağmen 3D dolum sağlandığını ortaya koymuştur
(f ve g). Hasta asemptomatik ve fonksiyoneldir (Vaka Dr. Dale Jung tarafından tedavi edilmiştir).
roots 23
2_2021
[26] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 21 a-f:
Aşırı hevesli kök kanal şekillendirmesi
sonucunda oluşan vertikal
kök kırıkları.
Resim 21 a
Resim 21 b
Resim 21 c
Resim 21 d
Resim 21 e
Resim 21 f
Resim 22:
Azalan taper’a sahip döner aletler,
diğer yaygın olarak kullanılan eğe
sistemlerine (ortada) göre açılış
seviyesinde (D16) çok daha küçük
flute çapına sahiptir (Resim: ©SS
White Dental).
Resim 23 a ve b:
Standardize olmayan orta-ince
güta perka (a) ve ekstra-ince ısıl
uç kullanımı vertikal kompaksiyon
tekniği kullanıldığında dolumu
kolaylaştırmaktadır (b).
Resim 24 a - e:
12 mm sondalanan bir maksiller
sol birinci molar (a ve b).
Kanallar minimal olarak
şekillendirilmiştir ve kavite dolumun
hemen ardından restore edilmiştir
(d). Hasta asemptomatik ve
fonksiyoneldir, derin sondalama
iyileşmiştir ve üç yıllık kontrolde
radyografik iyileşme görülmüştür (e)
(Vaka Dr. Dale Jung tarafından
tedavi edilmiştir).
Resim 23 a
Resim 22
Resim 24 a
Resim 23 b
Resim 24 b
Resim 24 d
seviyesinde diğer popüler rotary ya da resiprokal
eğelere göre ciddi düzeyde küçük çapa sahiptir.
Örnek olarak bugün en çok kullanılan eğelerde
kanal ağzı seviyesinde en fazla 1.00 mm ile 1.20
mm arasında maksimum flute çapı bulunmaktadır.
Sabit %0.04 taper’a sahip rotary eğelerde ise aynı
24 roots
2_2021
Resim 24 c
Resim 24 e
seviyede flute çapı 0.84 ile 0.89 mm arasındadır. En
yükse azalım gösteren taper’a sahip eğelerde aynı
uç büyüklüğü ve aynı seviyede en yüksek flute çapı
yaklaşık 0.64-069 mm’dir. Bu küçük maksimum
flute çağı değerleri daha fazla dentin korunması
anlamına gelmektedir (Resim 22).
[27] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
Resim 25 a
Resim 25 b
Resim 25 c
Resim 25 d
Belirli bir apikal boyuta erişildiğinde şekillendirme
prosedürlerini sonlandırma kararı pek çok faktöre
dayanmaktadır. Bunlar arasında preoperatif boyut ve kanal kurvatürü, eğelerin enstrümantasyon
sırasında apikale nasıl kolaylıkla ilerlediği, hekimin kanalı doldurmadaki konfor ve kabiliyeti yer
almaktadır. Böylece farklı hekimler apikal boyut
preparasyonu için farklı konfor alanlarını tercih
etmektedir. Apikal boyuttan bağımsız olarak periservikal dentinin korunması şekillendirme prosedürleri için asıl odak noktası olmalıdır.
Endodontik tedavi boyunca rezidüel dentinin korunması, hasta merkezli sonuçlara ulaşmak için
kontrol edilebilir faktörlerden en önemlilerinden
birisi olarak değerlendirilmesine rağmen dezenfeksiyon ve obtürasyon prosedürleri dışlanmamalıdır. Kapalı uçlu ve yandan perfore 30-gauge
irrigasyon iğnelerinin kullanımı, solüsyonun kanal içerisinde derinlere erişmesini sağlamaktadır.
Küçük kanal preparasyonları solüsyonun daha az
değişimine neden olabileceğinden, özellikle sinüs
yolu, şişlik, bariz boyutlarda radyografik apikal
lezyon ve semptom gösteren hastalarda sıklıkla
seans arası kalsiyum hidroksit gibi bir medikasyon uygulaması tavsiye edilmektedir. Bu irrigasyon uçlarının ön eğim verilebilenleri seans arası
medikamenti kanalın derinlerine göndermekte
kullanışlıdır. Sonik ve ultrasonik enstrümanlar
irrigasyon solüsyonlarını aktive etmede yardımcı olmakta ve iyileştirilmiş dezenfeksiyonda ilave
olarak kullanılmaktadır.
Resim 25 a-d:
Başlangıç durumu (a).
Seans aralarında kalsiyum hidroksit
medikasyonu (b). Kanalların
konservatif olarak şekillendirilmesi
ve kavitenin immediyat restorasyonu
(c). Hasta asemptomatik ve
fonksiyoneldir, üç yıllık radyografik
takipte iyileşme tespit edilmiştir (d)
(Vaka Dr. Dale Jung tarafından
tedavi edilmiştir).
Miminal şekillendirilmiş kanallarda apikal foramene doğru yoğun bir obtürasyon halen istenen
bir prosedüral sonuçtur. Hekimler arasında yaygın
bir mesele de daha konservatif bir enstrümantasyona geçişin tedavinin obtürasyon safhasında
zorluklar oluşturmasıdır. Standardize güta perka
konlar ulaşılabilir olsa da bu konların uyumu konusunda sorunlar olmaktadır. Yazarların kanaati,
küçük ve standardize olmayan güta perka konların
kullanımının kon uyumunu sağlamada yardımcı
olabileceği şeklindedir. En konservatif şekilde
enstrümante edilen kanallar lazer ile onaylanmış
orta-ince uyumlu güta perka konlar ile doldurulabilmektedir (Resim 23a). Sıcak vertikal kompaksiyon teknikleri uygulandığında küçük ısı uçla-
roots 25
2_2021
[28] =>
yenilikler & uygulamalar_dentin koruması için yöntemler
rının kullanımı yardımcı olmaktadır (Resim 23b).
(Resim 24a-e) ve (Resim 25a-d) maksimum rezidüel radiküler dentin korunurken takiplerde radyografik iyileşmelerin öngörülebilir şekilde sağlandığını ortaya koymaktadır.
_Sonuç
Hastaların endodontik tedavinin değerini, kullanışlı bir hizmet aldıklarında ve özellikle yatırdıkları
para ve zamanın karşılığı olan arzulanan sonucu
elde ettiklerinde algılamaktadırlar. Endodontide
yeni bir yaklaşımla karşılaşan ve uygulamak isteyen her hekimin karşısındaki asıl engel, hekimin
inançları ya da mevcut durumda uyguladıkları
pratiklerinin karşısındaki bilişsel uyumsuzluktur.
Yıllar içerisinde giriş tasarımları ve kanal enstrümantasyonları değişmektedir ve kullanıcı dostu
teknolojilerin gelişmesi ile birlikte hekimler aynı
klinik prosedürleri daha az ayak izi bırakarak ve
hasta merkezli arzulanan sonuçları elde ederek
gerçekleştirmektedir. Dinamik navigasyon ve CBCT
verilerinin kullanımı konservatif endodontik giriş
için ufukta görünmekte ve endodontide heyecan
verici yeni bir dönemin yollarını döşemektedir.
Editor Notu:
Referansların listesine yayımcıdan ulaşılabilir. Bu makale orijinal olarak Oral Health
Magazine Dergisi’nde, düzenlenmiş haliyle roots
international magazine of endodontics Vol.17,
sayı 1/2021’de, Newcom Media’nın izni ile
yayınlanmıştır.
_yazar hakkında
roots
Dr. Bobby Nadeau Kanada Nova Scotia’daki Dalhousie
Üniversitesi’nden DDS, Kanada’daki Toronto Üniversitesi’nden endodontide MSc unvanları ile mezun olmuştur.
Kanada Ontario Kingston’da özel pratiğine devam etmektedir. Dr. Nadeau’ya bobby.nadeau@mail.utoronto.ca adresinden ulaşılabilir.
_yazar hakkında
roots
Dr. Dale Jung ABD California Claremont’taki Pomona College’den biyoloji derecesi ile mezun olmuştur. Kolejden
sonra Dr. Jung ABD Maryland Bethesda’daki National Institute of Dental and Craniofacial Research’da iki yıl geçirmiş
ve tükürük bezi gelişimi çalışarak çok sayıda makalenin
yazarlığını yapmıştır. Ardından Kaliforniya’ya geri dönerek
University of California, Los Angeles School of Dentistry’de
diş hekimliği kariyerine başlamıştır. Diş Hekimliği fakültesinde Dr. Jung endodonti alanı ile ilgilenmiştir ve okul
sonrasında New York University College of Dentistry’de
endodonti alanında sertifikasını elde etmiştir.
_yazar hakkında
roots
Dr. Viraj Vora London Kanada’da Western Ontrario (yeni
adı ile Western University) Üniversitesi’nden DDS unvanı
ile mezun olmuştur. ABD Ann Arbor’da Michigan Üniversitesi’nden endodonti alanında uzmanlık sertifikası ve MSc
unvanını elde etmiştir. Dr. Vora Ontario Kanada’da mikroskopik konservatif endodonti ve restoratif diş hekimliği ile
sınırlı tam zamanlı özel pratiğini sürdürmektedir. Kendisine
viraj@endodonticcentre.ca adresinden ulaşılabilir.
26 roots
2_2021
[29] =>
[30] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
SWEEPS Teknolojisi ile
yenilikçi endodonti: İpuçları ve
tüyolar
Yazarlar_Dr. Giovanni Olivi1,2, Dr. Linhlan Nguyen1, Dr. Matteo Olivi2 & Dr. Jason Pang1, İtalya & Avustralya
1- Catholic University of Sacred Heart, Roma - Uzman Lazer Diș Hekimliği; 2- Özel Muayenehane InLaser, Roma
_Geleneksel endodontik tedavi farklı aşamalara dayanmakta ve pulpa ile periapikal dokulardaki
inflamasyonun elimine edilmesi ile sonuçlanmaktadır (Tablo 1) (1-3). Tedavinin bu farklı aşamaları
aşağıdaki gibidir:
_ Endodontik alanın başlangıç temizliği,
_ Yıkama solüsyonlarının gönderilebilmesine
yetecek genişlikte kök kanal şekillendirmesi,
_ Son temizlik ve endodontik alanın üç boyutlu
temizliği,
_ Endodontik alanın üç boyutlu olarak doldurulması ve post-endodontik restorasyon ardından kuron ile tedavinin sonuçlanması.
Temizleme ve şekillendirme aşamalarında iki farklı
türde temizlik söz konusudur; kimyasal temizlik
farklı yıkama solüsyonları yoluyla, mekanik temizlik ise kök kanallarını şekillendiren endodontik
enstrümanlarla gerçekleştirilir. Bununla birlikte
pek çok çalışma kullanılan enstrümanın kanal
yüzeyinde %35 ve üzerinde değişikliğe yol açmayan zayıf etkinliğini göstermiştir (4-6). Buna göre
tedavinin başarısını belirleyen endodontik alanın
etkili irrigasyonudur. Şekillendirme fazında, farklı
Önceden Tedavi Edilmemiş
Önceden Tedavi Edilmiş
Asemptomatik irreversible pulpitis
Semptomatik irreversible pulpitis
Asemptomatik apikal periodontitis
Asemptomatik apikal periodontitis
Semptomatik apikal periodontitis
Semptomatik apikal periodontitis
Tablo 1: Endodontik patolojilerin tanısal sınıflandırması (1-3).
28 roots
2_2021
çaplardaki eğelerle yapılan şekillendirmenin peşi
sıra yandan ya da uçtan delikli iğneli şırıngalarla
el irrigasyonu yapılır. Yıkama solüsyonları bakteriyel yükü azaltmanın yanında, aktive edilen son
yıkama protokolünden önceki eğeleme aşamasında kayganlaştırıcı olarak da rol oynamaktadır. Bu
makalenin amacı, endodontik tedavi için en yeni
lazer teknolojisi olan SWEEPS (shock wave enhanced emission photoacoustic streaming/şok dalgalı
geliştirilmiş emisyon fotoakustik akımı) kullanımı
ile yenilikçi bir mantığın sunumunu gerçekleştirmektir.
_Endodontide irrigasyon solüsyonları
Endodontide mikroorganizmaları öldürmek, organik dokuları (pulpa kalıntıları ve kollajen) çözmek
ve inorganik bileşenleri (kalsifikasyonlar ve debris) şelatlamak ve uzaklaştırmak için farklı yıkama
solüsyonları kullanılmaktadır (7). Smear tabakası
hem organik hem de inorganik yapılar içerir. Fakat
hiçbir yıkama solüsyonu bütün mükemmel özelliklere aynı anda sahip değildir (7). Etkili bir yıkama yaklaşımı, tedavi öncesi, süreci ve sonunda
belirli sıralama dizileri ile farklı solüsyonların kullanımına dayalıdır. Giriş kavitesi oluşturulmasının
ardından pulpa odası ve kanalların antibakteriyel
ve pulpa çözücü bir solüsyon ile yıkanmasıyla kök
kanal tedavisi başlar.
_Sodyum hipoklorit
Sodyum hipoklorit (NaOCl, %1-6) yüksek bakterisidal etkisi ve pulpa dokusunu çözücü etkinliğinden dolayı endodontide kullanılan temel yıkama
solüsyonudur (7). Yüksek NaOCl konsantrasyonları
bakteriyel yükün daha çabuk düşürülmesini sağlamaktadır fakat solüsyon yoğunluğu artıkça kıvam da yoğunlaşır ve ıslatabilirlik yeteneği düşer.
Tedavinin başlangıcından bitimine kadar tüm saf-
[31] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
Kemomekanik Sistemler
Pozitif Basınç Sistemleri
Negatif Basınç Sistemleri
El ile Dinamik
XP-endo Finisher
Sonik
Multi-sonik
Tablo 2:
İrrigasyon solüsyonu ajitasyon
teknikleri.
EndoVac
Ultrasonik
Self-Adjusting File
Lazer-aktive irrigasyon
(PIPS* ve SWEEPS**)
* PIPS=photon-induced photoacoustic ** SWEEPS: shock wave enhanced emission photoacoustic streaming
halarında kullanılabilmesinden dolayı NaOCl halen
altın standart solüsyon olarak tanınmaktadır (7).
Kök kanalından basınçla uygulandığında apikal
dokular için dikkate değer biyolojik toksisite riski
bulunmaktadır (8). Yüksek konsantrasyonlarda bu
durumun sonuçları çok daha kötü olmaktadır.
_EDTA
Kök kanal tedavisi süresince etilendiamintetraasetik asit (EDTA, %15-17) gibi şelasyon ajanlarından
sık sık faydalanılmaktadır. Kalsifiye kanallarda ya
da tedavi bitimlerinde NaOCl ile birlikte kullanımında EDTA, kanal duvarlarındaki şekillendirme
sürecinde oluşan debris ve smear tabakasını temizler. EDTA periapikal dokular için hafif irritandır
fakat toksik değildir.
_Klorheksidin
Klorheksidin (%2) iyi bir antibakteriyel özellik gösterir fakat pulpa dokusunu çözme kabiliyeti bulunmamaktadır. Bu sebepten yalnız ilave bir son
yıkama adımı olarak kullanımı tavsiye edilmektedir çünkü aynı zamanda eşsiz bir kalıcı özelliği
vardır. Bu özellik, antimikrobiyal etkinin kalıcı bir
şekilde devam etmesini sağlar. Potansiyel olarak
mutajenik etkileri olan ve dişin renklenmesine
Resim 1
Resim 2
sebep olabilecek çökeltiler oluşmasını engellemek
için NaOCl ve klorheksidin kullanımları arasında
distile su ile yıkama yapmak gerekmektedir (9, 10).
Organik doku çözememesi periapikal dokulara
toksik olmamasını açıklamaktadır (11, 12).
_Diğer solüsyonlar
Bazı başka kimyasal solüsyonlar araştırılmış ve endodontide kullanılmıştır. Bunlardan hidrojen peroksit, iodin, sitrik asit, ozon (gaz) ve ozonlanmış
su şu an kullanımdadır fakat bunlardan hiçbirisi
daha önceden anlatılan NaOCl ve EDTA solüsyonlarına üstün özellik göstermezler. Cetavlon ilaveli
EDTA ve doksisiklin, sitrik asit ve deterjan karışımı,
farklı özellikleri bir arada toplayan yeni solüsyonlardır. Yüzey aktif ajanlar ve antibiyotiklerin birlikte kullanımı daha etkili ve geniş spektrumlu olabilmektedir. Nanopartiküllerin deneysel kullanımları
da umut vaad edicidir.
_İrrigasyon aktivasyon teknikleri
Başlangıç yıkaması ve şekillendirme sürecinde
yapılan yıkamada kullanılan uçtan veya yandan
perfore iğneler ile ancak kanalın orta üçlüsüne kadar ilerlenebilir. Böylece el irrigasyonunun etkinliğinin oldukça sınırlı olduğu düşünülebilir. Buna
Resim 3
Resim 4
Resim 1: 12 numaralı diş- radyograf periapikal lezyon göstermiştir. Asemptomatik diş ISO 25/.06 TF Adaptif eğe (Kerr Dental) ile şekillendirilmiştir. Resim 2: 12 numaralı diş- kök kanal
dolgusu mineral trioksit agreat ile gerçekleştirildi (ENDOSEAL MTA, Maruchi). Apikal dallanmadaki doluma dikkat edilmelidir. Apikal terminusun efektif temizlik ve dekontaminasyonundan
kaynaklanma ihtimali vardır. 12 ay sonra neredeyse tümüyle iyileşme görülmüştür. Resim 3: 33 numaralı diş- Radyografta 32 ve 33 no’lu dişler arasına rast gelen bölgede bukkal sinüs
yolu gözlenmiştir. CBCT ve radyograf özellikle distal tarafta büyük periapikal lezyon göstermiştir. Şekillendirme 20/.07v ProTaper Gold (F1; Dentsply Sirona) ile yapılmıştır. Resim 4: 33
numaralı diş- Kök kanal dolumu sealer ve taşıyıcı bazlı güta perka (AH Plus ve Thermafil, Dentsply Sirona) ile yapılmıştır. Post operatif altıncı ayda radyografik kontrol pek çok lateral kanalın
doldurulduğunu ve iyileşmenin devam ettiğini göstermiştir.
roots 29
2_2021
[32] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
ilave olarak aktif ve dinamik irrigasyon (Tablo 2)
tedavi sonunda dentin duvarlarının temizliğini ve
endodontik sistemin dekontaminasyonunu temin
etmektedir (13). Çeşitli aktivasyon metotları içerisinde yıkama solüsyonunu ısıtan ve pozitif ya
da negatif apikal basınçla solüsyonu karıştırma
yöntemi (ajitasyon) ile aktive eden teknikleri bulabiliriz.
_Isıtma
Taramalı elektron mikroskobu (SEM) çalışmaları NaOCl’nin kanal içerisinde 180°C ısıtılmasının,
arkasında daha fazla debris ve smear tabakası bırakan kanal dışında 50°C ısıtılması tekniğine göre
daha etkili olduğunu ortaya koymuştur (14). Başka
çalışmalarda %1’lik NaOCl’nin 60°C’ye ısıtıldığında 20°C’deki %5,25 NaOCl’ye göre anlamlı düzeyde daha etkili olduğu belirlenmiştir. Daha düşük
konsantrasyonlarda NaOCl kullanımının iki yönlü
etkisi bulunmaktadır: Isıtılmamış ve yüksek konsantrasyonlu NaOCl’ye göre aynı etkinlik ve daha
az sistemik toksisite görülür (15).
Resim 5:
SWEEPS için iyi bir izolasyon
önemlidir. Lastik örtü ve klemp
arasına sıvı bariyer yerleştirilmiştir.
Büyütme (4.5-6.0 x) altında silindirik
ya da rond frezler kullanılarak
maksiller birinci molar dişe geleneksel
giriş kavitesi açılmıştır.
_Karıştırma teknikleri
Bununla birlikte doku çözme etkinliğinde karıştırma yöntemleri sıcaklık yöntemlerine göre daha
etkili bulunmuştur. Sürekli ajitasyon teknikleri
en hızlı doku çözme etkinliğini veren yöntem olmuştur (16). De Gregorio ve ark. çeşitli ajitasyon
sistemlerinin etkinliklerini değerlendirdikleri çalışmalarında apikal negatif basınç tekniğinde solüsyonun lateral kanallara daha az ulaştığını, pasif
ultrasonik aktivasyon uygulandığında ise anlamlı
düzeyde daha fazla solüsyonun penetre olduğunu belirlemişlerdir (17). Yine de ısıtılmış NaOCl’nin
tercih edilen bir aktivasyon tekniği ile kombine
edilmesi mantıklı olacaktır.
_SWEEPS kullanılarak lazer-aktivasyonu ile
irrigasyon
Bu derginin bir önceki sayısında lazer-aktive irrigasyon ve SWEEPS teknolojisinin ardındaki fiziksel
konsept açıklanmıştır (18). SWEEPS’in diğer tüm
aktivasyon tekniklerinden üstünlüğü, derin etkinliğidir. Ultrasonik irrrigasyon gibi tekniklerin aksine SWEEPS’in etkinliği ucun komşuluğu ile sınırlı
değildir, kök kanalının uzak bölgelerinde de etkinlik gösterir (19, 20). Bu sebepten SWEEPS yalnızca ucun giriş kavitesinde pozisyonlandırılmasını
gerektirmektedir, böylece tüm endodontik alana
aynı anda solüsyon gönderilecektir. Bu durum
iğne, uç, eğe ya da probun her kanalın apikal üçlüsüne gönderildiği dolayısıyla şekillendirme sonrası uygulanan irrigasyon tekniklerinden farklıdır.
SWEEPS tedavinin ilk aşamasından sonuna kadar
kullanılabilmektedir. Böylece her eğelemeden
önce bakteriyel yük dereceli olarak azaltılmaktadır.
SWEEPS’in faydası ve etkinliği; bakterileri öldürme
kabiliyeti ve doku çözücü özellik sağlayan endodontik solüsyonun ajitasyon ile kimyasal aktivasyonuna (21, 22) ve kök kanal duvarlarını temizleyen mekanik yıkamaya bağlıdır (23, 24).
Araştırmacılar SWEEPS’in ikili yöntemini tek-atım
usullü SSP’ye (süper-kısa atımlar; PIPS, ışıkla başlatılan fotoakustik akım) göre daha etkili bulmuşlardır (25-28). SWEEPS’in ikili yönteminde, ikinci
lazer atımı tarafından oluşturulan ikinci kabarcığın (bubble) anlık genleşmesi, birinci kabarcık üzerine ilave basınca neden olur ve şok dalgalarının
çok dar ve küçük kanallarda dahi emildiği esnada
şiddetli bir patlama gerçekleşir. Dahası lazer-aktive irrigasyon boyunca ikinci patlayan kavitasyon
kabarcıklarından emilen şok dalgaları tüm kanal
uzunluğu boyunca şekillenir (25-29). İkincil kavitasyon kabarcıkları, patlamaları sırasında kanal
duvarlarına yakın komşuluktadır. Kesme gerilimi
ve girdap akışı oluşturarak kök kanal yüzeyinden
ve isthmuslar, lateral kanallar, kavisler, dallanmalar gibi tespit edilememiş ve şekillendirilememiş
alanlardan debris, smear tabakası ve biyofilmi
uzaklaştırırlar. Böylece temizlik ve dekontaminasyon mekanizmaları geliştirilmiş olur (Resim 1-4).
Kök kanalı boyunca basınç oluşumunun geliştirilmesi, sonuçta solüsyonların dentin tübülleri içerisinde daha derine penetre olmasını sağlamaktadır
(25-28).
_Klinik protokoller
Hastanın kıyafetini korumak adına su geçirmez
örtüler kullanmak ziyadesiyle tavsiye edilmektedir.
Tüm vakalarda (asemptomatik ya da semptomatik) tedavi süresince muhtemel herhangi bir hoş
olmayan hissin önüne geçmek için lokal anestezi
uygulanır. Rubber dam uygulanır ve tam izolas-
Resim 5
30 roots
2_2021
[33] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
Resim 6:
Giriş kavitesi hazırlandıktan sonra
kavitede NaOCl’nin SWEEPS kullanılarak
lazer-aktive irrigasyonu gerçekleştirilir.
Eğeyi apikal konstrüksiyona
gönderirken doku ile tıkamanın önüne
geçmek için eğe üzerine (ya da kaviteye)
üre peroksit içeren kayganlaştıcı jel
koyulur (Dr. Giovanni Olivi’ye saygıyla).
Resim 6
yondan emin olmak adına klemp altına bariyer uygulanır (Resim 5). Oklüzal ya da proksimal çürük
veya defektif dolgu varlığı durumunda çürük doku
ve dolgu tümüyle uzaklaştırılır. Ardından tüm diş
kuronunun kompozit restorasyonu gerçekleştirilir.
Bu ilk aşama sızıntıyı minimalize etmek ve reenfeksiyonun önüne geçmek için zorunludur. Ayrıca
iyi bir kenar uyumu lazer aktive irrigasyon sürecinde solüsyonun taşmasının önüne geçer.
_Giriş kavitesi hazırlanması
Bu aşamada giriş kavitesi küçük karbit ya da silindirik veya yuvarlak elmas frez ile büyütme
altında (4,5-6.0x) açılmıştır. Merkezde olma ve
eş merkezlilik ilkelerini takip eden geleneksel
giriş kavitesinin açılması tavsiye edilmektedir
(Resim 5) (30). Pek çok çalışma kırılma direnci ve
şekillendirme sırasında orijinal kanal anatomisinin
korunması amacıyla hazırlanan ultra-konservatif
‘ninja’ kavitlerin özellikle apikal düzeyde kullanışlı olmadığını ortaya koymuştur. Bununla birlikte
lazer aktivasyonu için X-SWEEPS yöntemi tercih
edildiğinde standardize edilmiş giriş kavitesi tavsiye edilmektedir. Gelecek yayınlar, standardize
giriş kavitesi hacminde kullanılacak doğru lazer
ayarlarını belirlemek için bu konuyu derinlemesine açıklayacaktır. Patoloji ne olursa olsun konsept,
kök kanal şekillendirmesinin minimize edilmesi
ve SWEEPS’in kemomekanik yıkaması kullanılarak endodontik alanın yıkama ve dekontaminasyonunun optimize edilmesidir. Asemptomatik ve
semptomatik pulpitisler ile apikal periodontitis
tedavileri arasındaki temel fark başlangıç NaOCl
SWEEPS aktive-irrigasyon aşamasının uzun mu
kısa mı olacağı noktasındadır. Retreatment tedavilerinde de başlangıç aşamasında kanal dolgu
materyalinin sökülmesi gereken noktada uygulanan enerjide farklılıklar vardır.
_Asemptomatik ve semptomatik geri
dönüşümsüz pulpitis
İrreversible pulpitis durumunda, pulpa geri dönüşümsüz şekilde inflame durumdadır. Akut semptomlar duruma eşlik edebilir ya da etmeyebilir.
Hastanın yaşı ve preoperatif radyograflar açık
apeks konusunda bilgi verecektir. Böyle bir durum SWEEPS’in tam-enerji ile kullanımını kontrendike kılar. Kullanılan enerji düşürülmelidir ve
çok daha dikkatli bir müdahale gerekmektedir.
Pulpa odası açıldığında şiddetli kanama görülebilir. Bu durum pulpa odasında ve kök kanallarında
inflame pulpa varlığına işaret eder ve tek seans
ile tedavi tavsiye edilir. Tedavi şırınga ile NaOCl
irrigasyonu (3-5 mL) ile başlar ve solüsyon aynı
anda Er:YAG lazer (2,940 nm; LightWalker AT,
Fotona) ile Oto-SWEEPS modunda 30-40 saniye süreli çift atımlı (25 µs süreyle) olacak şekilde
aktive edilir. NaOCl’nin daha fazla pulpa dokusu
çözmesi için yıkama sonrası dinlenme süresi 1-2
dakikaya uzatılabilir. Düz ya da dairesel sonlanan
SWEEPS uçları (400 µ) kullanılır. Pulpa dokusu
başlangıçtaki nekrotik bozulmalara bağlı olarak
farklı seviyelerde inflamasyon gösterebilmektedir.
Bu aşamada pulpa dokusunun solüsyonun dağılımına etkisi değerlendirilmelidir ve gerekirse OtoSWEEPS modu tam-güç (15 Hz ve 0.6 W, 20 mJ)
şeklinde tüm pulpa çözülene kadar çalıştırılabilir.
Kanamadaki ileri düzeyde düşüşten bu durum anlaşılabilir. Dişin türü ve durumuna bağlı olarak bu
başlangıç safhası tek köklü dişlerde iki ya da üç
döngü, premolar ve molar dişlerde ise üç ya da
dört döngü şeklinde tekrarlanmalıdır.
Başlangıç yıkama aşaması bakteriyel yükün azalmasını sağlar. Bu aşama ile birlikte giriş kavitesi
tüm kanal girişlerini lokalize etmek için büyütme
(6-10x) altında gözlenebilir. Tüm kanal girişleri
roots 31
2_2021
[34] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
edilmektedir (Resim 6). Bu aşamada pulpa dokusunun çoğunluğunun NaOCl tarafından çözüldüğü ve önceki aşamalar doğru bir şekilde uygulandığında anatomik olarak ulaşılamaz alanlarda
yer değiştirmiş pulpa artığı ya da debris ihtimalinin oldukça güç olduğu vurgulanmalıdır. Aynı
zamanda bakteriyel yük de oldukça azalmıştır ve
bakterilerin apikal transportasyonu minimal düzeydedir ya da görülmez. Elektronik apeks locator
ve radyografik onay dişin anatomik uzunluğunun
teyidini sağlamaktadır.
Resim 7
Resim 8
Resim 7: Apikal açıklığı genişleterek apeksin aşırı derecede enstrümantasyonunun önüne geçmek amacıyla yazarlar anatomik uzunluktan 1 mm daha kısa çalışılmasını tavsiye etmektedir. Resim 8: Apikal açıklıktan emin
olmak ve şekillendirme sonrasında oluşabilecek olası dentin tıkamasının önüne geçmek amacıyla ilk küçük eğe
ile (ISO 06 ya da 08) apikal anatomik konstrüksiyonda (çalışma boyu +1 mm) rekapitülasyon yapılmalıdır. Son
milimetre SWEEPS tarafından temizlenmiş ve dezenfekte edilmiştir (Dr. Giovanni Olivi’ye saygıyla).
gözlenebilir durumda değilse, pulpa odasındaki
kalsifikasyonların altında kalan girişleri kolaylıkla
bulmak için ultrasonik uçlar kullanılabilir. Bunlar
genellikle köşelerde, zemin-duvar bağlantısında ve
kök gelişimsel birleşim hattında bulunurlar. Sonra,
kanallara kolay ve direkt giriş sağlamak için kanal
ağızlarını genişletme (flaring) ve kanalın koronal
üçlüsünün genişletme işlemleri gerçekleştirilir.
Ardından, apikal üçlüde glide path sağlamak için
el aletleri ya da bu işe özgü döner aletler apekse
3-4 mm yaklaşacak şekilde kullanılır. Bu manuel
ya da döner aletler kullanılan adım, dentin talaşları ve debris oluşumuna neden olur. Bu artıklar
NaOCl irrigasyonunun oto-SWEEPS’in tekrardan
30-40 saniye aktivasyonu ve 30 saniye dinlenme
süresiyle kullanılması yoluyla uzaklaştırılmalıdır.
Bu noktada, anatomik açıklığa eğeyi keşif amaçlı
gönderirken ve kökün anatomik uzunluğunu belirlerken küçük çaplı paslanmaz çelik el aletlerinin
(ISO 06’dan 10’a) üre peroksit ya da EDTA jel ile
birlikte kullanımı kayganlaştırıcılık sağlamak ve
dokuyla tıkamanın önüne geçmek adına tavsiye
32 roots
2_2021
Apikal konstrüksiyona farklı yaklaşımlar uygulanabilir: Apikal açıklığın şekillendirilmesi aşamasında bir ihtimal olan aşırı preparasyonun önüne
geçmek adına anatomik uzunlukta ya da bundan
1 mm daha kısa çalışılabilir. Bu, tedavi sonundaki
ekstrüzyonun sebeplerinden birisidir (Resim 7). Bu
aşamada kanallar minimal olarak şekillendirilebilir. Çünkü SWEEPS teknolojisi kanal içerisine bir uç
göndermeyi gerektirmez dolayısıyla geniş şekillendirmeler gerekli değildir. Bu da daha konservatif ve anatomiyi taklit eden sonuçlar ortaya koyar:
20/.06 ve 25/.06 hermetik apikal tıkama için yeterlidir. Bu iki ya da üç mekanik preparasyon aşaması her zaman Oto-SWEEPS NaOCl irrigasyonu
ile birlikte uygulanır ve daha küçük ilk enstrüman
(ISO 06 ya da 08) ile rekapitülasyon yapılarak apikal açıklığın sürdürülmesi ve şekillendirme sırasında oluşabilecek muhtemel dentinal tıkamaları
ortadan kaldırılması amaçlanır (Resim 8).
_Asemptomatik ve semptomatik apikal
periodontitis
Kronik patolojiler herhangi bir semptom vermeden, sıcak-soğuk hassasiyeti olmadan yıllarla
devam edebilir ve tanı rastlantısal klinik ve radyografik kontrollerde ortaya konabilir. Küçük lamina dura genişlemelerinden büyük periapikal
radyolusent lezyonlara kadar farklı durumlar söz
konusu olabilir. Semptomatik ise dişte küt veya
aralıklı bir ağrı, dişetinde dokunmada hassasiyet
gibi hafif semptomlardan akut alevlenmelerin şiddetli ağrısına, bukkal şişliklere, bukkal sinüs yolu
varlığına ve perküsyon hassasiyetine varan durumlar gözlenebilmektedir. Sıklıkla, tam kuron ya
da derin restorasyon gibi geçmiş dental tedavileri
olan dişlerde tedavi edilmemiş pulpa odasına uzanan derin çürükler (kaviteler) bulunabilmektedir.
Bu durumda, çürüğün uzaklaştırılması ve kavitenin restorasyonu daha önceden de belirtildiği gibi
öncelikli olarak yapılması gerekendir.
Giriş kavitesi hazırlanırken, pulpa odası ve kanallar genellikle boştur, pulpa dokusu bulunmaz. Bazı
durumlarda, özellikle de molar dişlerde, pulpanın durumu kanaldan kanala değişebilmektedir.
[35] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
Resim 9:
Semptomatik maksiller ikinci
premolar radyografik muayenede
periapikal lezyon göstermiştir.
Bukkal ve palatal kanalların
şekillendirmesi 25/.08v ProTaper
Gold (F2) ile radyografik apeksten
4 mm kısa olacak şekilde
gerçekleştirilmiştir. 10 boyutunda bir
el eğesi ile apeksten 2 mm kısa olacak
şekilde ilerlenmiştir.
Resim 9
Resim 10:
Kalsifiye kanallar apikal
konstrüksiyona ilerlemeyi
engellemektedir. EDTA solüsyonunun
(%15) tam güçte oto-SWEEPS
(40 mJ, 15 Hz) ile aktivasyonu
tıkanıklığı geçerek birleşen
kıvrımlı son 2 mm’nin temizlik ve
dezenfeksiyonunu sağlamıştır.
Dolum işlemi Thermafil ve AH Plus
sealer kullanılarak tamamlanmıştır.
Resim 10
Resim 11:
Geniş bir meziooklüzal çürük ve
periapikal lezyona sahip semptomatik
maksiller birinci molar diş.
Resim 11
Resim 12
Resim 13
Resim 12:
Bukkal kanallarda şekillendirme
25/.06 ProTaper Next X2
(Dentsply Sirona), önceden mevcut
apikal rezorpsiyon görülen palatal
kanalda ise 40/.06 X4 kullanılarak
şekillendirme yapılmıştır. Dolum
işleminde EndoSequence BC
Sealer (Brasseler) ve güta perka
kullanılmıştır. Birinci ve ikinci
meziobukkal kanallar apikal üçlüde bir
büyük kanal şeklinde birleşmektedir.
Resim 13:
Üç aylık postoperatif radyografik
analiz iyileşmenin oldukça hızlı
ilerlediğini göstermiştir.
Resim 14:
Radyograf semptomatik 47 numaralı
dişte derin distal çürük ve geniş
periapikal lezyon göstermiştir.
Mandibular molar dişte tipik C şekilli
kanal bulunmaktadır ve
ISO 25/.06 TF Adaptive eğe
kullanılarak şekillendirilmiştir.
Resim 14
Bazı kanallarda minimal kanama gözlenebilir. Şişlik
ve periapikal abse durumlarında kanal ağızlarından pus akışı gözlenebilmektedir. Tedavi, iki ya da
üç salin irrigasyon (şırınga ile 3-5 mL) döngüsü ile
başlar ve aynı anda 30-40 saniye, 20 mJ ve 15 Hz
seçenekleri ile oto-SWEEPS modunda, çift atımlı (25
µs süreli), Er:YAG lazer (2,940 nm; LightWalker AT)
aktivasyonu gerçekleştirilir. Bu salin ile yapılan
ilk yıkama başlangıç temizliği ve antibakteriyel
etkinlik (33) yanında apikal konstrüksiyonun açıklığını uygulanan basınçla test etmeyi de sağlar.
Kronik apikal inflamasyon sıklıkla apikal açıklığın
genişlemesine yol açar ve özellikle ISO 40-50’den
büyük apikal genişlikte solüsyonun ekstrüzyo-
Resim 15
nu söz konusu olur. Daha sonra kanalda keşif
amacı, apikal açıklık ve kanal boyu tespiti adına
ISO 10 el eğesi kullanmadan önce dekontaminasyon ve kayganlık sağlamak için daha düşük enerjide;
10 mJ, 15 Hz, 30 saniye seçeneklerinde NaOCl
solüsyonu oto-SWEEPS ile aktive edilir. Apikal
açıklık ve çalışma boyu belirlendikten sonra yeni
NaOCl solüsyonunun oto-SWEEPS ile aktivasyonu gerçekleştirilir. Enerji çıkışını 20 mJ’den
15 mJ’e düşürme imkânı apekse giden akım basıncını düşürmeyi sağlar. Bununla birlikte çift
atımlı oto-SWEEPS modülasyonu tek atımlı SSP
ile karşılaştırıldığında 10 mJ ve 20 mJ’lük farklı
atım enerjilerinde neredeyse aynı akım miktarını
Resim 15:
Oto-SWEEPS (20 mJ, 15 Hz) ile
%4 NaOCl ve %15 EDTA aktivasyonu
pulpa dokusunu çözmeyi ve kompleks
radiküler anatomiden debris
uzaklaştırmayı başarmaktadır.
Böylece sealar (EndoREZ,
Ultradent) tüm endodontik alanı
doldurabilmektedir (post operatif
beşinci aydaki radyograf).
roots 33
2_2021
[36] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
Resim 16:
SWEEPS son irrigasyon protokolü:
tedavinin sonunda, son irrigasyon
protokolü oto-SWEEPS ile iki döngü
şeklinde 30 saniye %17 EDTA
aktivasyonu ve 30 saniye bekleme
süresi gerektirmektedir. Ardından
distile su 30 saniye boyunca
SWEEPS ile aktive edilir. Sonra üç
döngü şeklinde %5 NaOCl 30 saniye
boyunca USP/SSP ile aktive edilir ve
sonunda 30 saniye bekleme süresi
bulunur. En son distile su ile
yıkama yapılır ve protokol
sonlandırılır.
Resim 16
sağlamaktadır. Bu durum oto-SWEEP S seçeneğinin atım enerjisinden bağımsız bir şekilde daha
güvenli olduğunu göstermektedir (29).
Ayrıca basınç etkinliği küçük fiber uçlarda (400’e
600 µ) daha yüksektir. Yuvarlak sonlanan uçlar silindirik uçlara göre basınç oluşturmada az daha
düşük etkinliğe sahiptir (28). Basitçe, apikal genişliğin büyük olduğu durumlarda oto-SWEEPS
seçeneğini daha geniş (600 µ) ve tercihen yuvarlık
sonlanmalı (X-Pulse) uçla kullanmak gerekir. Enerji
ve uç seçimlerindeki bu yöntem başlangıç seviyesindeki kullanıcıların değişmiş apikal anatomilerde dikkatlice çalışmalarını sağlamaktadır. Apikal
açıklık ISO 40-50’den büyük olduğu durumlarda
istenmeyen solüsyon ekstrüzyonlarını engellemek
için farklı çaplarda (ISO-40’tan ISO 100’e) eğeler
kullanılabilir. Apikal sonlanım solüsyon kanal boyunca lateral olarak akarken apikal açıklığı kapatmaktadır.
_Kalsifiye kanallar
Bazen tersiyer dentin formasyonuna bağlı engellemeler ve kalsifikasyonlar kanalda ilerlemenin
önüne geçer (Resim 9, 10). Çok köklü dişlerde,
başka bir kanala ulaşılabilir ve kök kanal dolumuna kadar her zamanki protokol gerçekleştirilir
(Resim 11-13). Ayrı bir seansta kalsifiye
kanal EDTA solüsyon ile irrige edilir ve tam-güç
oto-SWEEPS ile 40 mJ, 15 Hz seçeneklerinde aktive
edilir ve zorlanır (Resim 14, 15). Tek atımlı USP modu
(25 µs) basınç oluşturmada daha etkili olabilmektedir. Kanal kalsifikasyon ile tıkalı olduğunda
ve bir başka kanal eğelerle şekillendirildiğinde bu
prosedürün yüksek enerjide uygulanmasının oldukça güvenli olduğu not edilmelidir. Bu durumda
34 roots
2_2021
EDTA dentinde yumuşatma ve şelasyon için kullanılır fakat bazen koronal üçlüdeki kalsifikasyonun
uzaklaştırılması için ince ve rijit bir ultrasonik uç
gerekmektedir. Orta ve apikal üçlüdeki tıkanıklığın
geçilmesi için paslanmaz çelik el aletlerinin EDTA
jel ile kullanımı fayda göstermektedir.
_Son yıkama protokolü
Tedavinin başından itibaren uygulanan SWEEPS
protokolü ile şekillendirmenin sonunda ve son
yıkama aşamasına gelmeden önce kök kanal
sistemi temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş durumdadır. Dekontaminasyon açısından SWEEP’in
raporlanan temizleme yeteneği ve etkinliğini
onaylayacak araştırmalar gerekmektedir. Pek çok
araştırmacı SSP seçeneğinin PIPS’ten daha üstün
dekontaminasyon özelliği olduğunu belirtmiştir
(34-36). Bununla birlikte son NaOCl dezenfeksiyonu için bu kanıta dayalı protokol kullanılmıştır
(Resim 16).
Seçilen boyut ve şekildeki (düz ya da yuvarlak) ucu
kullanmaya devam ederek:
_ Şırınga ile 30 saniye EDTA (%15-17) irrigasyonu iki döngü şeklinde gerçekleştirilir. Solüsyon
giriş kavitesine bırakılır ve 20 mJ, 15 Hz’de
oto-SWEEPS ile aktive edilir. Açık apeks durumunda enerji 15 ya da 10 mJ’e düşürülebilir. Her döngü sonrasında solüsyonun dentin
duvarlarına ulaşması için 30 saniye bekleme
süresi bırakılır. Bu noktada uzunluk ve apikal
genişliğe göre güta perka test edilebilir. Apikal
sürtünme ve retansiyon denenmeli ve gerekirse düzenlemeler yapılmalıdır. Bu basit dinamik
el hareketi irrigasyon etkinliğine katkı sunar.
[37] =>
araștırma_SWEEPS teknolojisi
_ Son dekontaminasyondan önce distile su ile
(ya da direkt 0/1 lazerden su ile) 30 saniyelik
bir döngü irrigasyon gerçekleştirilir.
_ Dolumdan önce kanallar lazer ile ajite edilen
distile su ile yıkanır ve steril kâğıt konlar ile
kurutulur.
_ 30 saniye süren üç döngü şeklinde şırınga ile
NaOCl (en az %5) irrigasyonu yapılır. Giriş
kavitesine bırakılır ve 20 mJ, 15 Hz’de SSP ile
aktive edilir. Her bir döngüden sonraki bekleme süresi gerekli görülürse (akut enfeksiyon)
30 saniyeden 120 saniyeye kadar uzatılabilir.
Herhangi bir ekstrüzyon riskini önlemek adına
kullanılan enerji 15 ya da 10 mJ’e düşürülebilir. Eğer apikal genişlik ISO 40-50’den büyükse apikal master genişlikle aynı boydaki eğe
dezenfeksiyon döngüsünü başlatmadan önce
apikal terminusu tıkamak için kullanılır.
_Kök kanal dolumu
Kanal dolumu her zamanki gibi gerçekleştirilebilir.
Yine de SWEEPS ile temizliği ve dekontaminasyonu mümkün olan daha önceden ulaşılamayan
endodontik alanların dolumunda akıcı sealer kullanımı tavsiye edilmektedir. Ek olarak taşıyıcı asıllı
güta perka ve sıcak vertikal kondenzasyonun kanıtlanan kombinasyonu tam bir üç boyutlu dolum
için önerilmektedir.
_yazar hakkında
roots
Dr. Giovanni Olivi İtalya Roma’da Universita
Cattolica del Sacro Cuore Tıp ve Cerrahi (MD)
alanından şeref derecesi ile, Rome Tor Vergata
Üniversitesi’nden Diş Hekimi (DDS) unvanı ile mezun olmuştur. Roma Universita Cattolica del Sacro
Cuore’de profesördür ve lazer diş hekimliği yetkinlik eğitiminde bilimsel koordinatördür. Lazer
Diş Hekimliği alanında Master of Science unvanı
bulunmaktadır. Uluslararası İnovatif Diş Hekimliği
Akademisi’nin başkanıdır ve İtalyan Endodonti
Derneği’nin aktif bir üyesidir.
Dr. Linhlan Nguyen BDS eğitimini 1996 yılında
Avustralya Sydney Üniversitesi’nde tamamlamıştır.
2017 yılında Lazer ve Sağlık Akademisi’nde Lazer
Diş Hekimliği Master programını bitirmiştir. Şu
anda Universita Cattolica del Sacro Cuero’da Lazer
Diş Hekimliğinde Master of Science programını
tamamlamaktadır. 2015 yılından beri Uluslararası
Oral İmplantolojistler Kongresi ve 2016 yılından beri
Uluslararası Dental-Fasiyal Estetik Akademisi’nin
üyesidir.
Dr. Matteo Olivi Romanya Timişoara’da, Victor
Babeş Tıp ve Eczacılık Üniversitesi Diş Hekimliği
bölümünden mezun olmuştur. Roma La Sapienza
Üniversitesi’nde Oral Lazer Uygulamaları alanında Avrupa Master derecesi elde etmiştir. İtalyan
Endodonti Derneği üyesi olan Dr. Olivi lazer diş
hekimliği konusunda pek çok hakem kontrolünden
geçmiş makalenin ve kitabın yazarlarındandır.
Dr. Jason Pang BSc eğitimini Avustralya Sidney’de,
1994 yılında Teknoloji Üniversitesi Biyomedikal
Bilimler alanında, üniversite madalyası alarak tamamlamıştır. BDS eğitimini 2002 yılında Sidney
Üniversitesi’nde bitirmiştir. 2017 yılında Lazer ve
Sağlık Akademisi’nde Lazer Diş Hekimliği Master
eğitimini bitirmiş ve şu anda Universita Cattolica
del Sacro Cuore’de Lazer Diş Hekimliğinde Master
of Science programını tamamlamaktadır. Dr. Pang
Avustralyalı çalışma grubu olan Laser Diş Hekimliği
Akademisi’nin başkanıdır.
_Sonuç
Er:YAG lazerin in vivo olarak düşük enerjide yenilikçi çift atımlı SWEEPS teknolojisi ile kombine
kullanımı, rutin kök kanal tedavisinde halihazırda
etkili olan SSP prosedürünü (PIPS) daha da iyileştirmiştir. Yıkama solüsyonlarının direkt olarak
tedavinin başında etkili bir şekilde aktive edilebilmesi lazer-aktive temizlik ve dekontaminasyonun
konvansiyonel teknikler üzerindeki avantajlarında önemli rol oynar. SWEEPS şok dalga enerjisi
sağlayarak kök kanal sisteminin temizliğini ve
dezenfeksiyonunu sağlar ve standart kök kanal
tedavisinde kullanılandan daha az eğe kullanımı
mümkün olur. SWEEPS, konvansiyonel tedavide
ulaşılamayan mikroskopik alanlar dahil tüm kök
kanal sistemine solüsyon akışını sağlar. SWEEPS
kemomekanik temizlik etkinliği ile konvansiyonel
tekniklere göre daha üstün temizlik ve dekontaminasyon özellikleri gösterir. Böylece kanalın şekillendirme ihtiyacını düşürür ve endodontik alanı
üç boyutlu doldurmak üzere yeni akıcı sealer ve
güta perkaların kullanımını mümkün kılar. Bu
yolla kök kanal şekillendirmesi minimize edilerek,
solüsyonların etkinliğinden taviz vermeden dental
yapı daha fazla korunmuş olur.
Editor Not:
Bu makale ilk olarak roots international
magazine of endodontics Vol. 16, sayı 3/2020’de
yayınlanmıştır. Referansların listesi yayıncıdan
temin edilebilir.
_İletişim
roots
Dr. Giovanni Olivi
InLaser Dental Practice
Piazza Francesco Cucchi 3
00152 Rome, Italy
Phone: +39065809315
olivi@inlaser.it
roots 35
2_2021
[38] =>
vaka raporu_dinamik navigasyon
Dinamik navigasyon kullanılarak
anatomik olarak zorlu alanda
endodontik mikrocerrahi
Yazarlar_Prof. Paula Andrea Villa Machado, Dr. Felipe Restrepo ve Dr. Kenneth S. Serota, Kolombiya & Kanada
Resim 1:
Cerrahi öncesi CBCT taraması:
Aksiyal görüntü (A); koronal görüntü
(B); bukkal kökün sagittal görüntüsü
(C); palatal kökün sagittal
görüntüsü (D).
Resim 1
_Giriş
Gelişmiş büyütme ve görüntüleme enstrümanlardaki yenilikler, yeni sealing materyalleri ve yumuşak-sert ogmentasyon pratiklerinin dahili ile endodontik mikrocerrahi (EMC), son durak olmaktan
endodontik tedavi tekrarı bütününün bir parçası
36 roots
2_2021
haline gelmiştir (1, 2). Başarısız bir kök kanal tedavisinin tekrarı potansiyel komplikasyonları ile endişe vericidir. Döküm postların sökülmesi (boyut
ve uzunluk kırık riski doğurmaktadır) (3), bondlanmış fiber postların çevre dentin dokusundan ayırt
edilmesi (4), kırık aletlerin uzaklaştırılması (5),
[39] =>
vaka raporu_dinamik navigasyon
tıkalı kanalların açılması (6), basamak oluşumunun önlenmesi ve pek çok başka faktör rezidüel
biyo-yükün uzaklaştırılmasını zorlaştırmakta ve
periradiküler patolojinin çözülmesini sekteye uğratmaktadır (7, 8). Mümkün olduğunda retreatment tek başına tedavi seçeneği olmaktadır fakat
tedavi tekrarında risk faktörleri yüksek olduğunda,
EMC en uygulanabilir seçenek olmaktadır. Üstelik
mikrocerrahi protokollere geçişin olduğu günümüzde geçmişe göre bu durum kendini göstermektedir.
Modern EMC protokolleri minimal flap boyutunu,
küçük osteotomileri ve kökün uzun hattına dik
rezeksiyonları mümkün kılmaktadır. Bu minimal
invaziv pratikler morbiditeyi düşürmekte, hızlı iyileşme sağlamakta ve retro-preparasyon boyutunu
azaltarak açığa çıkarılan dentin tübül sayısını düşürmektedir (9). Büyütme ve aydınlatma; inverior
alveolar sinir, maksiller sinüs ve büyük palatin
arter ve sinir gibi anatomik yapılara zarar verme
riskini düşürmektedir. Cerrahi alanın 3D olarak
görüntülenmesindeki yetersizlik göz önüne alındığında prosedürel hatalar mümkündür ve bu durum tedavi seçeneklerine etki etmektedir (10-13).
Son zamanlarda dinamik navigasyon teknolojisi,
EMC’de piezocerrahi el aletleri gibi kesici enstrümanlara gerçek zamanlı olarak osteotomi ve apisektomi işlemlerinde rehberlik etmesi için kullanılmaktadır. Eşleştirme, iz kayıt protokolü aracılığı ile
sağlanmaktadır. Burada iz sürücü takip cihazına
(Tracer Tag) eklenmiş, kalibre edilmiş takip ekipmanı bulunmaktadır ve sistemin Micron Tracker kamerasının diş yüzeyinde hareket ettirilmesi ile takip
edilmektedir. Böylece sistem diş yüzeyinde izlediği
yolda noktalar bulutu yakalamaktadır ve takip aracını uzamsal olarak konumlandırmaktadır. Böylece
hastanın çenesini CBCT taramasında haritalamaktadır. Bu izleme tamamlandıktan sonra takip aracının ucu ile dişin tüm yüzeylerine dokunarak tam
hassasiyet testi yapılmaktadır. Kaydın üç ortogonal
düzlemde (sagittal, koronal ve aksiyal) de hassasiyeti için ±0.01 mm ölçüm yapılması gerekmektedir.
Statik navigasyonun aksine dinamik navigasyon
prosedürlerinde önceden belirlenmiş yolda zorlama
durumu bulunmamaktadır, rehber üretimine bağlı komplikasyon olarak distorsiyon riski yoktur ve
ağzın kısıtlı alanlarında rehber hacminin engellemesinden dolayı çalışma kısıtı söz konusu değildir.
Resim 2
Kamerayı sola döndür
Resim 2 a
Resim 2 b
Resim 2 c
Resim 2 d
Resim 2 e
Resim 2: Cerrahi prosedür. Tam kalınlıklı mukoperiostal flap kaldırılmıştır, altta kalan bütünlüğünü koruyan
15 numaralı dişin kortikal kemiği açığa çıkarılmıştır (A). Kortikal pencerenin periferal sınırları (kemik kapağı)
gösterilmiştir. Yazılımın gerçek zamanlı geri bildirim yeteneğine bağlı olarak Dinamik Navigasyonun etkinlik ve
hassasiyeti minimal invaziv rezeksiyonu mümkün kılmıştır (B). Navident arayüz kesitlerinde kalibre edilmiş keser
uç sembolü görünmektedir (C); hastanın ve optik işaretçilerin kamera görünümü (a); panoromik görüntü (b);
işlenmiş görüntü (c); keser uç konumunu gösteren koronal görüntü (d); keser uç konumunu gösteren aksiyal
görüntü (e). Koronal ve aksiyal görüntüler keser ucun hareketlerini göstermektedir. Cerrahi süresince uç konumu
hakkında gerçek zamanlı geri bildirim sağlamaktadır.
Dinamik navigasyon, EMC işlemleri boyunca osteResim 3: Kök ucu preparasyonu. Keser ucun kemik boyunca ilerlemesi ve kök apekslerini rezeke etmesi monitörize edilmiştir (A).
Kemik kapağı kaldırılmıştır, bukkal ve palatal kökler rezeke edilmiştir
ve kök kanal boşluğunun apikal bölümü retro prepare edilmiştir (B).
Retro preparasyonlar retro doldurulmuştur (C).
Resim 3
roots 37
2_2021
[40] =>
vaka raporu_dinamik navigasyon
Resim 4:
Cerrahi sonrası CBCT: Retro dolumun
yerinde olduğunu gösteren aksiyal
görüntü (A); cerrahi alanın 3D
rekontrüksiyonu (B); rezeksiyon açısını
ve retro dolgunun yerinde olduğunu
gösteren palatal kökün sagittal
görüntüsü (C); rezeksiyon açısını ve
retro kapamaları gösteren bukkal ve
palatal köklerin koronal
görüntüleri (D).
otomi yolunun ve kök kesit açısının ayarlanmasını
mümkün kılmaktadır. Hekim, cerrahi enstrümanın
hareketlerini 3D olarak bilgisayar ekranından takip etmekte ve mikroskop ile cerrahi alanı değerlendirmektedir. Bu vaka raporu, anatomik olarak
zorlayıcı bir alanda maksiller premolar dişin EMC
işlemleri sırasında maksiller sinüsün Schneideiran
zarına zarar vermekten kaçınmak için dinamik navigasyon kullanımını sunmaktadır.
_Vaka Raporu
Elli yaşında erkek hasta daha önceden tedavi edilmiş maksiller sağ ikinci premolar dişinde
(15 numaralı diş) orta düzeyde ağrı şikâyeti ile
kliniğe başvurmuştur. Hastanın tıbbi geçmişinde
önemli bir nokta bulunmamaktadır. Diş endodontik olarak tedavi edilmiş ve döküm post, kor ve
tam kuron kullanılarak restore edilmiştir. Hastanın
CBCT taraması iki ayrı kök varlığını, bütünlüğünü
koruyan bukkal düzlemi ve palatinal kök ile ilişkili
apikal lezyonu tespit etmiştir (Resim 1). Diş dikey
perküsyona orta derecede hassasiyet göstermiştir ve periodontal sondalama ile mobilite normal
sınırlar içerisindedir. Tanı önceden tedavi edilen
38 roots
2_2021
dişte semptomatik apikal periodontitis şeklindedir.
Konsültasyon sonrasında hasta dinamik navigasyon ile EMC tedavi seçeneğini tercih etmiştir.
Palatal kök apeksinin sinüs tabanına olan yakınlığı
mevcut sinüs perforasyonu ya da iatrojenik olarak oluşturulması meselesini gündeme getirmiştir. Dinamik navigasyon ile z-hattında enstrüman
ucunun palatal kök ucuna yaklaştıkça gerçek zamanlı olarak pozisyonuna dönük geri bildirim sağlanması mümkün olmuştur.
1:80,000 adrenalinli Lidokain (%2) (New Stetic)
kullanılarak derin lokal anestezi sağlanmıştır.
Serbestleştirici vertikal insizyon ile tam kalınlıklı
mukoperiostal flap kaldırılmıştır (Resim 2A).
Hastanın taramasında görülen diş üzerinde, aynı
doğrultuda olmayan üç nokta (altıya kadar kullanılabilir) işaretlenmiştir. Çene pozisyonunu belirlemek için bir asıl nokta (optik marker) sabitlenmiş, takip ekipmanına takip parçası eklenmiş ve
maksillanın stentsiz takip kaydı, işaretlenmiş dişin
etrafında noktalar bulutu oluşturularak gerçekleş-
[41] =>
vaka raporu_dinamik navigasyon
tirilmiştir. Böylece CBCT üzerinde maksilla karşılığı
hassas bir şekilde haritalandırılmıştır.
İz kaydını teyit etmek için hassasiyet kontrolü
uygulanmıştır. Bir frez işaretçisi (optik marker)
adaptörlü Piezotome Cube cihazına (ACTEON), LC2
keser ucu (ACTEON) el aletine sabitlenmiştir ve
uç kalibre edilmiştir. Dinamik navigasyon yazılım
algoritmaları mikron tracker kamerasının (stereoskopik kamera) sembolik keser ucu, periferi ve kortikal pencere derinliğini keserken tanımlamasını
sağlamaktadır (Resim 2B ve C). Palatal kök rezeksiyonunun periferinde keser uç pozisyonu hassas bir
şekilde takip edilmektedir, böylece sinüs bağlantısının önüne geçilmektedir (Resim 3A ve B). Retro
preparasyonlar E30RD ultrasonik uçlar (NSK) kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
EndoSequence BC RRM-Fast Set Putty (Brasseler)
retro dolgu materyali olarak kullanılmıştır
(Resim 3C). Retro kapamanın yoğunluk ve pozisyonunu teyit etmek için radyograflar alınmıştır.
Cerrahi sonrasında alınan CBCT kesimlerin hassasiyetini ortaya koymuştur. Sonuç olarak sinüs
membranının iatrojenik yırtılmasına bağlı komplikasyonlar gelişmeden her iki kökün de rezeksiyonu
hassas bir şekilde tamamlanmıştır.
_Tartışma
Cerrahi implant yerleştirmede dinamik navigasyonun serbest ve statik navigasyon tekniklerine göre
daha hassas olduğu gösterilmiştir (14). Maksilla ve
mandibuladan yabancı nesnelerin uzaklaştırılması,
inverior alveolar sinirin yeniden konumlandırılması
ve minimal yumuşak ve sert doku hasarı ile patolojilerin ortadan kaldırılması örneklerinde dinamik
navigasyon etkinliği tespit edilmiştir (15-18).
Piezocerrahi görece olarak yeni bir cerrahi tekniktir. En büyük avantajları arasında hassasiyet,
eğimli osteotomilerin rahatlatılması, yumuşak dokuya dönük düşük travma, nörolojik ve vasküler
_yazar hakkında
dokuların korunması, daha az hemoraji, kemiğe
daha az termal hasar ve daha iyi iyileşme sayılmaktadır. Piezoelektrik kemik cerrahisi oroantral
bağlantı oluşumu gibi kritik ve önemli komplikasyonların önüne geçmek için uygulanmaktadır
(19-23). Vercellotti ve ark. sinüs elevasyonunda basitleştirilmiş bir teknik olarak piezoelektrik
kemik penceresi osteotomisini tanıtmıştır (24).
Mineralize olmayan doku ile temas anında piezoelektrik kesici ucun etkinliğinin kesilmesi iatrojenik
hasar riskini düşürmektedir (25). Dinamik navigasyon ile birlikte piezo cerrahi kullanımı, kök uçlarındaki patolojiye benzer oranda bir kortikal pencere
boyutunun oluşturulmasını mümkün kılmaktadır.
_Sonuç
Statik navigasyonun aksine dinamik navigasyon,
pozitif EMC sonuçlarını geliştirmek için heyecan verici ve umut vaad eden bir tamamlayıcıdır.
Dinamik navigasyon teknolojisinin gerçek zamanlı
geri bildirim özelliği anatomik yapılara yakın alanlardaki riskleri düşürmektedir. Selektif ve kontrollü
kemik diseksiyonu geliştirilmiştir. Cerrahi yolu geliştirme yeteneği marjin hassasiyetinde iyileşmeyi
ve güvenlik miktarını artırmaktadır. Bunun EMC’nin
farklı alanlarında kullanımı değerlendirilmektedir.
Editor Notu:
Referansların listesine yayıncıdan erişilebilir. Bu
makale orijinal olarak Oral Health Magazine dergisinde ve düzenlenmiş hali Newcom Media’nın izni
ile roots international magazine of endodontics
Vol.16, sayı 3/2020’de yayınlanmıştır.
roots
_yazar hakkında
Prof. Paula Andrea Villa Machado, Medellin’de
Universidad CES’ten bir endodontisttir. Profesör unvanına sahip olduğu Universidad de Antioquia’daki mezun
endodonti programının kurucularındandır. Kolombiya Endodontistler Birliği’nin eski başkanıdır. Şu anda
endodonti ve endodontik mikrocerrahi alanlarında uzmanlaşmış özel pratiğini sürdürmektedir. Kendisine paula.villa@udea.edu.co ya da paulavillam@gmail.com adreslerinden ulaşılabilir.
roots
Dr. Felipe Restrepo,
Universidad de Antioquia’da doçent doktordur.
Mezuniyet sonrası endodonti programı öğrencilerine ders vermektedir
ve dental aciller diploma
yöneticisidir. Dr. Restrepo hakemli dergilerde bilimsel makalelere yazarlık yapmıştır. Kendisine
felipe.restrepo@udea.edu.co adresinden ulaşılabilir.
roots
_yazar hakkında
Dr. Kenneth S. Serota, online eğitimde 1998 yılından beri
aktif olarak bulunmaktadır. ROOTS endodontik forumunun
ve NEXUS disiplinler arası Facebook forumunun kurucusudur. Dr. Serota, Kanada’da Toronto Üniversitesi’nde postdoktora endodonti bölümünde klinik eğitmen olarak çalışmaktadır. Navident dinamik navigasyonun sosyal medya ve
pazarlama yöneticisidir.
roots 39
2_2021
[42] =>
ürün_tanıtımı
_Zumax Dental Operasyon Mikroskobu
Günümüzde, diş hekimlerinin vaka paylaşma, tedaviyi kayıt altına alma, diş hekimliği fotoğrafçılığı ve tedavi kalitesinin arttırılması gibi
ihtiyaçlarında kullandıkları en önemli yardımcı ekipman, dental operasyon mikroskobudur. Zumax, klinik çözünürlüklerinde,
DSLR, Video kamera veya akıllı telefon adaptörleri, dahili 3 boyutlu veya Full HD kamera sistemi, lazer filtresi, kablosuz pedal ve tüm ürünlerde
standart olan pupil mesafisi ayarlayıcı gibi birçok
ihtiyaca yönelik farklı çözümler sunar.
Zumax Dental Operasyon Mikroskobu, standart
olan 6 farklı büyütme seçeneği ve tercih edilebilen
190-300 mm arasında görüntü kaybı yaşamadan
çalışma imkanı sunan VarioDist lensleri ile diş hekimlerine farklı bir tedavi imkanı sunar. Dünyanın
ilk entegre 3 boyutlu kamerası ile alınan görüntüler 3 boyutlu izlenebilir, duvar, tavan ve hareketli
yer standı ile ürün istenen biçimde konumlandırabilir. Minimal invaziv tedavilerde 25.6x büyütmeye
kadar istenilen alanı net bir şekilde görüntüleyebilir. Öncü Dental, Tel: 444 66 28
_VDW Eddy Endo Aktivatör Ucu
Yeni nesil irrigasyon aktivasyonu kanülü olan
VDW Eddy, airscaler ultrasonik ve sonik hareket
sağlayan cihazlarla kullanılır.
Kanal içerisinde yaptığı akustik hareketle endodontik irrigasyonun başarısını arttırmada en
önemli yardımcılardan olan Eddy’nin en büyük
avantajı plastik uçlu olması nedeniyle kıvrımlı kanallarda bile çok rahat çalışması ve dentinde istenmeyen düzensizliklere yol açmamasıdır.
Ultrasonik sistemler yüksek frekansta çalıştığı ve metal uçları olduğu için ister
istemez kanal duvarlarına dokunmaktadır. EDDY ile birlikte bu tip sorun ortadan
kalkmaktadır.
Ayrıca, EDDY, kalsiyum hidroksitin yerleştirilmesi ve çıkarılmasının yanı sıra
sızdırmazlık maddesinin yerleştirilmesini
destekleyerek çok yönlülüğünü gösterir.
Kullanıcıya tek çözümde üç avantaj sağlar
Güvenli: EDDY, sert sulama iğneleri ve ultrasonik
uçların aksine, güvenli ve esnek bir polimer malzemeden yapılmıştır. Böylelikle, kök kanal anatomisinin bütünlüğünü koruyarak eğrileri kolayca
dolaşabilir. Apekse metal bir uçtan daha yakın
yaklaşmasına rağmen ucun kırılmama veya dentine zarar verme riski düşüktür.
40 roots
2_2021
Etkili: 5.000 ila 6.000 Hz titreşim ile EDDY, üç boyutlu bir hareket yaratır. EDDY’nin polimer malzemesi, sulandırmada iki temizleme etkisini tetikleyen oldukça etkili bir salınıma neden olur. Sulama
aktivasyonu için üç boyutlu hareket elde edilir.
Salınım yoluyla daha uzun erişim sağlar.
Kanıtlanmış: Yalnızca sonik etkinin kalıntıları gidermeye ve mekanik hazırlık yoluyla temizlenmesi zor
alanlara ulaşmaya yardımcı olduğunu göstermez.
Ayrıca, 6.000 Hz’de bir hava ölçekleyici tarafından
etkinleştirilen EDDY uçlarının, pasif ultrasonik sulamaya eşit veya daha iyi performans gösterdiği
kanıtlanmıştır. Öncü Dental, Tel: 444 66 28
_HDA Artikülasyon Kağıdı (U-Form)
Oklüzal yüzeylere tam ve hassas biçimde uyum sağlar. Bir tarafı kırmızı, bir tarafı mavi renktedir. 70 ve 80
µ kalınlıklarında üretimi vardır. Elle
kullanılabilmesi için uç kısmı boyanmamıştır. U-Form, 12 x
6 toplam 72 yaprak şeklinde, I-Form ise 12 x 12
toplam 144 yaprak şeklinde
paketlenmiştir. Akme Diş Deposu,
Tel: 0312 430 73 46
_Froumann Med Hava Temizleyici
SARS Cov-2 virüsü ile test edilerek %99 oranında
temizlediği kanıtlanan Froumann Hava Temizleme
Cihazları aynı zamanda Avrupa Alerji Araştırma
Enstitüsü ECARF’tan sertifikalıdır. Froumann Med
serisi hava temizleme cihazları 300 m³/h, 600
m³/h ve 1000 m³/h olmak üzere 3 farklı kapasitede, kullanıldığı alanların havasını filtrelemek için
tasarlandı.
Froumann ürünlerinin geliştirilmesindeki öncelikli
amaçlardan biri, Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonların (SHİE) önlenmesidir. Hastalık ve ölüm oranlarında artışlara sebep olması, yaşam kalitesi üzerine etkisi, maliyeti, antibiyotik direnci gelişimine
katkısı ve getirdiği ek sağlık hizmeti yükü yanı sıra
sağlık hizmetlerine toplumun güvenini olumsuz
etkilemesi ve hukuksal boyutu ile de Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar önemli bir halk sağlığı
sorunudur. Froumann H14 Sınıfı Yüksek Verimli
HEPA filtreli taşınabilir cihazların kullanımı ile or-
[43] =>
ürün_tanıtımı
tamdaki enfeksiyona sebebiyet veren mikrobiyal
yükün azaltıldığı ve enfeksiyon riskinin önemli
ölçüde ortadan kalktığı bilinmektedir.
Kanser hastalıkları başta olmak üzere, bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıkların tedavisinde
enfeksiyonlardan korunmak için ihtiyaç duyulan
bir üründür. Sağlık bakanlığı onaylı tıbbi cihaz
kategorisinde sınıflandırılan Froumann Med serisi hava temizleme cihazları, 300 m³/h, 600 m³/h
ve 1000 m³/h olmak üzere 3 farklı kapasitede,
kullanıldığı alanların havasını filtrelemek için tasarlanMIŞTIR. Med serisi PM1, PM2.5 ve PM10
boyutlarındaki partikülleri ölçümleme, hava kalitesini algılama, tüm filtreler için doluluk seviyesini
gösterme, haftalık ve günlük zamanlama özelliğine sahip smart ekranlara sahiptir. N90 ve N100
modellerinde bulunan Antibakteriyel ve Antiviral
özelliğe sahip F9 filtre ve tüm modellerdeki Antibakteriyel ve Antifungal özellikte H14 Hepa filtre,
bakteri ve virüsleri yok etmektedir.
Antibakteriyel dış gövdesi ve beyaz tasarımı ile
özellikle hastaneler ve poliklinikler için tasarlanan Froumann Med Smart ailesi, diğer Froumann
cihazları gibi sessiz ve güçlü motoru ve geniş
alanlı filtreleri sayesinde bulunduğu alanlardaki
havayı kısa süre içinde etkili bir şekilde temizler.
Sağlık Bakanlığı onaylı İnönü Üniversitesi Turgut
Özal Tıp Merkezi Laboratuvarı’nda SARS Cov-2
virüsü ile test edilerek %99 oranında temizlediği
kanıtlanan Froumann Hava Temizleme Cihazları
aynı zamanda Avrupa Alerji Araştırma Enstitüsü
ECARF’tan sertifikalıdır. Havadaki bakteri ve maya
küfleri temizleme etkinliği, Hacettepe Üniversitesi
laboratuvarlarında test edilmiştir. Kalitesi ve etkinliği bilimsel araştırmalar ve testler ile kanıtlanan Froumann Med ailesi, alt yapı değişikliği ve
kurulum gerektirmeksizin tüm sağlık birimlerinde
kullanılmak için uygundur.
_K-System Kemik Toplama Seti
Trefin içerisine yerleştirilmiş özel bıçağı ile kemiği çıkartır, öğütür ve depolar. Özel enjektör ile
kemiği taşır ve uygulama bölgesine enjekte eder.
İmplant yuvasını açarken koybolan kemik
kaybı olmaz. Tükürük ile temas olmadığı için greft
kontaminasyona
uğramaz. İstenen
tüm bölgelerden kolay bir şekilde öğütülmüş kemik elde edilir. Set içerisinde K-System 3.2 mm ve
4.2 mm kemik toplayıcı frez, FTBO 3.2 mm ve 4.2
mm frez için enjektör ve FTBO anahtarı da bulunur.
Duru Dental, Tel: 212 241 11 17
_TRI Implant: Gelecekteki Vizyonumuz
Dijital İş Akışı
Geçtiğimiz yıllarda protez üretimi tamamen değişti ve yeni malzemeler geliştirildi. Bununla birlikte, implant arayüzleri son 30-40 yıldır değişmeden kalmıştır ve bu da implant bağlantıları ile
modern protez üretimi arasında bir uyumsuzluğa
yol açmıştır.
TRI vizyonu, tersini düşünerek bu iki dünyayı birbirine bağlamaktı. Günümüz frezeleme teknolojilerinin hassasiyeti ve CAD / CAM üretimlerinin bakış
açısından, abutment ve simantasyona ihtiyaç duyulmayan matrix implant sistemini yarattı.
Matrix Nedir?
Matrix, abutment kullanılmadan doğrudan implant üzerinde tamamen dijital olarak tek ve çok
üniteli restorasyonlar için CE onaylı dünyanın ilk
dental implantıdır. Bu benzersiz implant bağlantısı, CAD / CAM frezeleme veya 3D baskı gibi yeni
dijital üretim teknolojileri için özel olarak tasarlanmıştır.
Dijital implantolojiyi yeni bir boyuta taşımaya hazırlanan, zamanının ötesinde bir teknoloji.
TBU Dental, 0212 635 78 77
_T-Resto Triobond
Dentac ürün gamını genişletmeye devam ediyor.
T-Resto Triobond Universal Dental Adeziv, Total-Etch, Self-Etch ve Selective Etch dahil olmak
üzere tüm uygulama teknikleriyle kullanıma uygundur. Indirekt ve direkt tüm işlemlerde kullanılabilen Triobond, uygulamada asit gerektirmeyen
yedinci jenerasyon bonding ajanıdır. Anterior
uygulamalarda harici asit kullanımı ile bağlanma
kuvveti artar. Pulpaya irritan etkisi yoktur. Polimerizasyon büzülmesi ve fonksiyon sırasında oluşan kuvvetlere karşı etkilidir.
Biyolojik
uyumluluğu
yüksektir. Film kalınlığı sayesinde kolayca
uygulanabilir. Özel
silikon şişe tasarımı
sayesinde tek tek eşit
damla verir. Dentin
tübüllerine mükemmel
penetre olarak post-operatif
hassasiyet riskini ortadan kaldırır.
Uygulama sırasında Yalnızca
tek aşamada güçlü, uyumlu,
dayanıklı, çok yönlü, uygun iş sonuçları, T-resto Triobond ile elde edilebilmektedir.
Öncü Dental, 444 66 28
roots 41
2_2021
[44] =>
ürün_tanıtımı
_Detrox DetroAir
Detro San Air solüsyonu ile birlikte ameliyathane,
yoğun bakım, yanık ünitesi, enfekte hasta odaları, laboratuvar gibi kritik alanlarda ve tüm genel
alanlarda pulvarizasyon yöntemi ile yer ve yüzey
dezenfeksiyonunda kullanılır.
Ürün Özellikleri
• 1 m3’ten 1000 m3’e kadar programlanabilme
özelliğine sahiptir.
• 50 m3’lük bir alanın dezenfeksiyon süresi sadece 3 dakikadır.
• Oda 30 dakikalık temas süresinden sonra
tekrar kullanılabilir.
• Dezenfektan 5 mikrondan daha küçük
parçacıklar halinde iyonlarına ayrıştırarak ortama püskürtülür.
• Gövde ABS’den, metal kısımlar
304 paslanmaz çelikten
üretilmiştir.
• Nümerik klavye sayesinde programlama
ve başlatma kolaylığı
sağlar.
• Yazıcı
fonksiyonu
(opsiyonel) sayesinde
işlem sonunda otomatik çıktı verme özelliğine sahiptir.
• Geriye dönük 100 adet dezenfeksiyon işlemini
yazdırma özelliğine sahiptir.
• Liste fonksiyonu sayesinde 100 adet odayı
kayıt altına alarak kolay çalıştırma özelliğine
sahiptir.
• Kısa yol tuşları ile liste ve program kayıtlarına
kolay ulaşmayı sağlar.
• Süresi ayarlanabilen gecikmeli başlatma özelliğine sahiptir.
• RF uzaktan kumanda sayesinde 50 – 100 m
mesafeden başlatma/durdurma özelliğine sahiptir.
• İşlem sırasında duraklatma fonksiyonuna sahiptir.
• Şifreli giriş özelliği sayesinde ayar kısımlarına
yetkili kullanıcı girişi sağlar.
• Sıvı yoğunlaştıran 45° konumlandırılmış özel
başlık sistemine sahiptir.
• İşlem başlangıcı ve sonunda ışıklı ve sesli olarak kullanıcıyı uyarır.
• Türkçe / İngilizce dile seçeneklerine sahiptir.
• Plastik kaplama kulbu ile tutma ve taşıma kolaylığı sağlar.
• Partikül filtresi ile sisteme giren havayı temizler.
Detaylı bilgi ve siparişleriniz için Detrox tek yetkili
distribütörü; Öncü Dental, Tel: 444 66 28
42 roots
2_2021
_SUPEROX Hipokloröz Asit (HOCl)
HOCl, bakteri ve virüslere karşı savaşmak, vücudu
korumak ve iyileştirmek için tüm memelilerde beyaz kan hücreleri tarafından doğal olarak üretilir.
HOCl, istilacı bakteri, mantar ve virüslere karşı etkili olan güçlü bir oksidandır. 1970’lerde tuzlu su
çözeltisinden elektrik geçirilerek ilk HOCl üretildi.
HOCl, Corona Virüs de dahil olmak üzere, Tüberküloz, Lejyonella, H1N1 (domuz gribi), M. Chelonea,
Poliovirus, HIV, Aureus, E. Coli, Candida Albicans,
Enterococcus Faecalis, P Aeruginosa gibi patojenlere karşı etkili, canlıda kullanılabilen tek dezenfektandır. Çünkü HOCL insan vücudunun savunma sisteminin, bakteri ve virüslere karşı kendisinin
ürettiği, doğadaki patojen mikroorganizmalara
karşı en etkin maddedir.
Hipokloröz asit insan vücudunun bakteri ve virüslere karşı ürettiği fizyolojik bir moleküldür. Bu
molekül, negatif yüklü hipokloritten (OCl-) farklı
olarak nötr olarak yüklüdür yani yüksüzdür, bu
bakımından benzersizdir.
Dezenfektanlar ve mikrobiyal patojenler mıknatıslara benzer şekilde birbirleriyle etkileşirler. Negatif
yüklü iki mıknatısı bir araya getirirseniz, birbirlerini
iterler. Bakteriler ve hipoklorit hem negatif yüklüdür hem de birbirini iten negatif yüklü iki mıknatıs
gibi davranırlar. Hipokloröz asit (HOCl) nötr olarak
yüklüdür ve bakteriler tarafından itilmez. HOCl,
bakterilerin duvarlarına kolayca nüfuz eder ve güçlü oksidasyon potansiyeli ile bakteri ve viruslerin
hücre zarını parçalayarak yok eder.
SUPEROX teknolojisi sayesinde, elektroliz hücresi bir
zar, bir anot bölmesi ve bir katot bölmesi ile ayrılmış
iki bölmeye sahiptir. Membran, sadece pozitif iyonların katot bölmesine doğru geçmesine izin veren
bir polimerden yapılır. Anot bölmesine bir sodyum
klorür çözeltisi enjekte edilir. Pozitif yüklü sodyum
iyonları zardan katot tarafına geçer, ancak negatif
yüklü klorür iyonları geçmez. Bir anolit ve bir katolit
olmak üzere iki çözelti üretilir. Anot tarafında, kuvvetli asidik ve ORP> 800 mV olan bir hipokloröz asit
çözeltisi üretilir. Katot tarafında, güçlü alkali ve ORP
<-800 olan bir NaOH çözeltisi üretilir.
6,2 pH, 200 ppm ve 2 yıllık raf
ömrü özellikleri ile ön plana
çıkan SUPEROX kliniğinizde
veya hastane ortamında el, cilt
ve ortam dezenfektanı olarak
kullanabileceğiniz çevre dostu
ve doğal bir çözümdür. Detaylı
bilgi ve siparişleriniz için SUPEROX tek yetkili distribütörü
Öncü Dental, Tel: 444 66 28
[45] =>
[46] =>
haber_güncel
Kilo Vermek İsteyenler için Çene Kilidi
Otago Üniversitesi ve Birleșik Krallık araștırmacıları, küresel obezite salgınıyla mücadeleye yardımcı olmak için
bir kilo verme cihazı geliștirdi. DentalSlim Diyet Kontrolü adı verilen cihaz, diș hekimi tarafından alt ve
üst arka dișlere takılarak kullanılıyor.
_Gelecek için yapılan tahminler de 2030 yılına
kadar dünya yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 57’sinin aşırı kilolu veya
obez olacağını söylüyor. Otago
Üniversitesi ve Birleşik Krallık
araştırmacıları, küresel obezite
salgınıyla mücadeleye yardımcı olmak için bir kilo verme
cihazı geliştirdi. Araştırma ekibinin makalesi, British Dental
Journal’da yayınlandı.
yetik kısımlar kullanılıyor. Kişinin ağzını sadece
2 mm kadar açmasına izin veren cihaz,
kullanıcıyı sıvı bir diyetle kısıtlarken
özgürce konuşmaya ve nefes almaya engel olmuyor.
s
Re
Baş araştırmacı, Otago Sağlık
Bilimleri Üniversitesi Rektör Yardımcısı Profesör Paul
Brunton, cihazın obezite ile
mücadele eden insanlar için
im
:O
etkili, güvenli ve uygun fiyatlı
tag
o Ü ni
“DentalSlim Diyet Kontrolü”, bir
versitesi
bir araç olacağını söylüyor. Cihaz,
diş hekimi tarafından üst ve alt arka
bir diş hekimi tarafından takılıp acil bir
dişlere takılan ağız içi bir cihaz. Üründe,
durumda kullanıcı tarafından serbest bırakılabiözel üretilmiş kilitleme cıvatalarına sahip manliyor ve tekrar tekrar takıp çıkarılabiliyor.
Mesleğini Söyle, Diş Kaybı Riskini Çıkarayım
Harvard Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araștırma, makine öğrenimi araçlarını, diș kaybı riskini belirlemek
için kullandı. Algoritmalar, diș muayenesi bilgileri olmadan sosyoekonomik etkenler ve kronik hastalıklara dair
verileri değerlendiriyor. Araștırmacılar, diș kaybı risk gruplarının belirlenmesinin, koruyucu uygulamaların
doğru kesimlere ulaștırılmasına yardım edeceği görüșünde.
Araştırmacılar, yüksek diş kaybı riski altındaki bireylerin belirlenmesinin, önlem alma ve diş bakımına erişimi sağlayacak politikaları iyileştirmek
konusunda fikir verebileceğini söylüyor. Analizler
için 5 makine öğrenimi algoritması tasarlanıp
Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Anketi’nden
yaklaşık 12 bin yetişkinin sosyoekonomik, sağlık ve
tıbbi verileri kullanıldı. Algoritmalar, özellikle diş
muayenesi bilgisi olmadan riski değerlendirmek
için tasarlandı.
Resim: Pixabay
_Diş kayıplarını tahmin etmek için yapılan yeni
bir araştırma, yüksek risk grubunda bulunanları
belirlemek için makine öğrenme algoritmalarını
kullandı. Harvard Diş Hekimliği Okulu’ndaki araştırmacıların çalışması, 18 Haziran’da PLOS ONE’da
yayınlandı.
44 roots
2_2021
Çalışmanın sonucuna göre yaş, eğitim durumu,
rutin diş bakımı, istihdam, aile gelirinin yoksulluk düzeyine oranı, ırk ve ev sahipliği diş kaybının
güçlü belirleyicileriydi. Daha az önemli olmakla
birlikte, artrit, diyabet, yüksek kolesterol, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar gibi tıbbi
durumlar da belirleyiciler arasındaydı.
[47] =>
haber_güncel
Delta ve Delta Plus Mutasyonlarına
Hangi Aşı Daha Etkili?
Mutasyona uğrayan virüsün belirtileri farklı olabildiği gibi yapılan așıların da mutasyona etkisi değișiklik
gösterebilir. Hindistan’da ortaya çıkan Delta mutasyonu ve așıların bu mutasyona etkisi son günlerin en
merak edilen konuları arasında. Bu soruların cevaplarını Alerji ve Astım Derneği Bașkanı
Prof. Dr. Ahmet Akçay yanıtladı.
_Delta mutasyonu belirtileri nelerdir?
Bu mutasyona uğrayan virüs daha bulaşıcı ve
akciğerlerde daha fazla hasar bırakmasının yanı
sıra kullanılan ilaçlara da daha dirençli olması
nedeniyle daha tehlikelidir. Covid-19 enfeksiyonu belirtileri öksürük, ateş, koku ve tat kaybı iken
Delta varyantına yakalananlar arasında en çok baş
ağrısı, boğaz ağrısı ve burun akıntısı gibi belirtiler
görülmektedir.
Prof. Dr. Ahmet Akçay
Resim: Pixabay
_Aşıların Delta mutasyonuna etkisi nasıldır?
Delta varyantına karşı Biontech aşısının etkisi
%90 olarak bildirilmiştir. İsrail’de yapılan bir çalışmada ise %70 etkili olduğu bildirilmiştir. Sinovac
aşısının ise Delta mutasyonuna etkisi 2-3 kat daha
az olduğu ancak 3. doz yapıldığında Delta mutasyonuna daha etkili olabileceği bildirilmiştir.
Diş Protez Laboratuvarları da Torbada
Ekonomiye ilișkin düzenlemeler içeren torba kanun teklifi komisyonda kabul edildi.
Teklif kapsamındaki 25 madde içerisinde, diș protez laboratuvarları ile ilgili bir düzenleme de yer alıyor.
_Ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 18 farklı kanun ve 2 kanun hükmünde kararnameyi etkiliyor.
Torba kanun, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda
kabul edildi.
Düzenlemeler kapsamında, diş protez laboratuvarlarında, diş protez teknisyenleri ve diş protez
teknikerlerine ait iş ve işlemlerde yardımcı olmak
üzere 31 Aralık 2011 ile 23 Kasım 2015 arasında
Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları arasında düzenlenmiş olan protokol kapsamında eğitim almış kişilerin, diş protez laboratuvar sahibi ve mesul müdürü olmamak kaydıyla, yardımcı personel olarak
çalışabilmesine imkan tanınıyor.
Sağlık alanında öne çıkan başka bir madde ise Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunda tabip ve eczacı
olarak çalışanlara, döner sermayeden ek ödeme
yapılacağını söylemekte.
Sağlık Bakanlığı’nın, götürü bedel üzerinden sağlık
hizmeti sunmak üzere kamu kurum ve kuruluşları
ile protokol yapmasına imkan veren ve süresi sona
eren protokol de daimi düzenlemeye dönüştürülecek.
Resim: Pixabay
roots 45
2_2021
[48] =>
haber_güncel
KTÜ METAM Faaliyete Başladı
_Üç boyutlu yazılımlar ile elde elden modeller
sayesinde, implantlar, temporomandibular eklem protezleri, greftler, ameliyat plakları,
travma tedavisi ve ameliyat rehberleri gibi kişiye özel uygulamalar
gerçekleştirilebiliyor. Faaliyete başlayan Karadeniz Teknik
Üniversitesi Medikal Cihaz Tasarım ve Üretim Uygulama ve
Araştırma Merkezi, hastalara
en yeni teknolojilere ulaşma
fırsatı sağlayacak.
az
Do
m:
i
s
Re
ç. Dr. Yavuz Tolga
Ko
rkm
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ), kișiselleștirilmiș tıp uygulamaları kapsamındaki 3B tasarım konusunda
önemli bir atılım gerçekleștirdi. Üniversitede kurulan Medikal Cihaz Üretim ve Tasarım Uygulama Araștırma
Merkezi (METAM), bu bölgedeki hastalara umut olacak.
Karadeniz Teknik Üniversitesi
Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve
Çene Cerrahisi AD. Başkanı Doç. Dr. Yavuz Tolga Korkmaz, yürütülen çalışmalarla ilgili
görüşlerini aktardı: “Görüntüleme ve üretim yöntemlerindeki teknolojik gelişmelere paralel olarak
günümüzde bilgisayar destekli 3 boyutlu yazılımlar ve 3 boyutlu yazıcılar ile hastalıkların teşhis ve tedavisi daha kolay olabilmektedir. Bu yeni
teknolojiler; Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi alanında
da önemli bir yer tutmaktadır. Bilgisayar destekli
3 boyutlu yazılımlar kullanılarak cerrahi planlama ve tedaviler yapılabilmektedir. Bu yöntemler
sayesinde, ameliyat sonrası nasıl bir sonuç ortaya
çıkacağı, ameliyat öncesinde bilgisayar üzerinde
görülerek planlanabilmektedir. Yöntem, aynı zamanda hem hekimin hem de hastanın yaklaşık
sonucu görebilmesine ve ameliyatın daha kısa sürede, kusursuz ve hassas bir şekilde yapılmasına
olanak sağlayarak yaranın iyileşme sürecinin daha
iyi geçmesine yardımcı olabilmektedir.”
TDB’nin Yeni Başkanı Tarık İşmen
Türk Dișhekimleri Birliği’nin yeni bașkanı ve görev dağılımları belli oldu. Yeni Bașkan A. Tarık İșmen ve
18. Merkez Yönetim Kurulu, Anıtkabir’i ziyaret ederek Ulu Önder Atatürk’ün mozolesi önünde
saygı durușunda bulundu.
_18. Olağan Genel Kurul’dan sonra Çankaya İlçe
Seçim Kurulu’ndan mazbatalarını alarak göreve
başlayan Türk Dişhekimleri Birliği (TDB) Merkez
Yönetim Kurulu Üyeleri, 28 Temmuz 2021 tarihinde yaptıkları ilk toplantılarında görev dağılımını
belirlediler.
Buna göre Ahmet Tarık İşmen Genel Başkanlığa,
Hasan Yaman Genel Başkanvekilliğine, Kadir Tümay
İmre Genel Sekreterliğe, Tolga Kutal da Genel Say-
Resim: TDB’den Anıtkaber’e ziyaret
46 roots
2_2021
manlığa seçildi. Atilla Stephan Ataç, Tolga Beray,
Naciye Güleç Gök, Güler Gültekin, Ali İhsan Güney,
Burak Saran ve Özgür Başar Varoğlu da Merkez Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapacak.
TDB Merkez Denetleme Kurulu’ndaki görev dağılımı ise şöyle oldu: Muharrem Armutlu (Başkan),
Kıvanç Bektaş Kayhan (Raportör), Mithat Baklacı
(Üye), Hakkı Sunay (Üye), Hamza Turan (Üye).
Merkez Yönetim Kurulu, TDB’de katılımcı, çözümlere odaklı yeni bir dönemi başlattıklarını, “Diş
hekimliğinin gündemindeki yakıcı sorunları çözüme ulaştırmak için ortak akıldan yararlanacak,
demokratik kanalları ve diyalog zeminini geliştireceğiz. Tüm diş hekimliği bileşenleri ile dayanışma içinde çalışmalarımızı sürdürerek diş hekimliği
mesleğini daha da yücelteceğiz” ifadeleriyle kamuoyuna duyuruyor.
[49] =>
[50] =>
haber_eğitim etkinlik
Kraliçe’nin Size İhtiyacı Var!
Covid-19 pandemisi, İngiltere’de sağlık sisteminin yükünü artırdı. Avrupa Birliği vatandașı olan diș hekimlerinin Brexit nedeniyle ülkeden ayrılması da diș tedavilerinde aksamaya neden oluyor. Bu durum, kariyerini
İngiltere’ye tașımak isteyen diș hekimleri için avantaja dönüșebilir.
_İngiltere’de günlük gazetelerin manşetlerinde yayınlanan haberler, ülkenin Ulusal Sağlık
Servisi’ndeki (NHS) tıkanmayı gözler önüne seriyor. Daily Mail, Daily Express, The Guardian gazetelerinde yer alan haberlere göre, İngiltere’de diş
tedavisi için başvuran hastalara 3 yıl sonraya randevu veriliyor. Ülkede binlerce hasta, tedavi için
sıra bekliyor.
Yurt dışında diş hekimliği yapmak isteyenler için İngiltere’deki ihtiyaç, önemli bir
fırsat olabilir. Başka bir ülkede mesleğini
sürdürmek isteyen diş hekimleri için en
büyük endişe, bilmedikleri bir yerde her
şeye sıfırdan başlamak. Oysa Türkiye’de
alınmış zorlu bir eğitim ve hastalarla elde
edilmiş çok değerli bir tecrübe var. VESTA
Akademi’nin İngiltere Dental Kariyer
Yolculuğu Programı, hekimlerin mesleklerini İngiltere’ye taşımalarına rehberlik
ediyor. Yoğun ilgi gören programda
üçüncü grup, 2021’in Eylül ayında eğitimlere başlayacak. Bilgilendirme toplantıları ise düzenli olarak gerçekleştiriliyor.
İngiltere Dental Kariyer Yolculuğu
Programı, uzun bir hazırlık sürecinin ardından VESTA Akademi, Knightsbridge
Academy, College of Medicine &
Dentistry ve Ulster University işbirliği
ile ortaya çıktı. Knightsbridge Academy,
bugüne kadar diş hekimlerinden gelen,
İngiltere’de hekimlik yapmak, diploma denkliği
vb. konulardaki talep ve soruların tamamına, kapsamlı bir programla cevap sunuyor.
_1-4 Yıl Süren Kariyer İnşa Yolculuğu
VESTA Akademi’nin İngiltere Dental Kariyer
Yolculuğu Programı, hekimlerin fastfood veya kahve zincirlerinde çalışmak zorunda kalmadan mesleklerini İngiltere’ye taşımalarına rehberlik ediyor.
Buradaki “Yolculuk” ifadesi, 1-4 yıl sürecek bir
kariyer inşa yolculuğuna vurgu yapıyor. VESTA &
Knightsbridge Academy’nin Kurucusu Diş Hekimi
Bülent Manav, Türkiye’deki diş hekimliği fakültelerinin ve diş hekimi sayısının geometrik oranlar-
48 roots
2_2021
da artmasının hem mesleğe devam edenler hem
de yeni mezunlar açısından derin problemlerin
habercisi olduğu görüşünde. Diş Hekimi Bülent
Manav, “Projeyi detaylandırırken istedik ki, meslektaşlarımız, fastfood veya kahve zincirlerinde
çalışmak zorunda kalmadan, bir yandan mesleklerini kısmen veya tümüyle icra ederek gelir elde
etsinler, bir yandan da kariyer yolculuklarını sürdürebilsinler” diyor.
Diş Hekimi Bülent Manav, “Kabaca bir
takvim vermek gerekirse, toplamda
3-4 yıllık bir süreçten bahsediyoruz.
Başvurduğunuz andan itibaren 4-6 ay
zarfında İngiltere’ye giderek işbaşı yapma imkânınız var. İngiltere’de çalışmaya
başladıktan sonraki süreç ise sizin kişisel gayretiniz ve başarınızla çok yakından ilgili.
Bütün süreci 1-2 yıl zarfında tamamlayarak, Birleşik Krallık’ta bütün mesleki
yetkilere sahip olmanız anlamına gelen
“GDC Registered Dentist” olmanız gayet
mümkün. Eh, biraz gevşek davranırsanız
da bu süre 3-4 yıla uzayabilir” sözleriyle genel çerçeveyi açıklıyor.
_Tanıtım Toplantılarına İlgi Yoğun
Yakın veya uzak gelecekte mesleğini İngiltere’de sürdürmek isteyenler
için hazırlanan tanıtım toplantılarına Zoom üzerinden katılmak mümkün.
Bilgilendirme toplantılarına diş hekimleri veya
diş hekimliği fakültesi 5. sınıf öğrencileri kayıt
olabiliyor. Düzenli olarak gerçekleştirilen çevrimiçi
toplantılar hakkında detayları öğrenmek ve kayıt
olmak isteyenler, ilhan.kose@vyg.com.tr adresine
iletişim bilgilerini gönderebilir.
[51] =>
haber_eğitim etkinlik
Knightsbridge Academy Dubai Ofisi
İlk Sempozyumunu Gerçekleştirdi
Knightsbridge Academy Dubai Ofisi, ilk sempozyumunu, 16 Temmuz 2021’de çevrimiçi olarak düzenledi.
Beğeni toplayan sempozyum, uluslararası bașarılara sahip konușmacıları ağırladı. Ücretsiz bilimsel toplantı ve
eğitimleri kaçırmamak için Knightsbridge Academy’i takip etmekte yarar var.
_Diş hekimliği ve tıp eğitimlerinde Türkiye’nin lider
kuruluşu VESTA Akademi, uluslararası eğitimlerde
kardeş kuruluşu Londra merkezli Knightsbridge
Academy ile dünya çapında organizasyonlara
imza atıyor. İlk etapta Londra, İstanbul, Bakü ve
Dubai’ye yoğunlaşan Knightsbridge Academy, ilk
sempozyumu ile diş hekimlerinden tam not aldı.
Devamında Prof. Dr. Altay Uludamar, “Güzellik
güçtür; bir gülümseme kılıcıdır” başlıklı sunumu
gerçekleştirdi. Dr. Andi Dragus’un Fonksiyonel
Yeniden Diş Tasarımı (FTR) konusunu ele aldığı sempozyumda, Dr. Christos Krasadakis ise
Dermal Dolguların Güvenilirliği ve Hyaluronik Asit
Kullanırken Anatomik Hususlar’a değindi.
Knightsbridge Academy Dubai 1. Uluslararası
Çevrimiçi Sempozyumu, 16 Temmuz’da değerli
konuşmacıları Zoom üzerinden diş hekimleriyle
buluşturdu. Ücretsiz katılım sağlanabilen etkinlikte, kişi sınırı olduğundan kayıt zorunluluğu vardı. Önceden kayıt yaptırmayan hekimler, etkinliği
Facebook veya Youtube’dan da izleyebildiler.
_Yeni Etkinlikleri Kaçırmayın
Knightsbridge Academy Dubai Ofisi’nin eğitim ve
sempozyumları, diş hekimlerinin ihtiyaç duyduğu konularda ve alanında en saygın konuşmacılar ile devam edecek. 10 Eylül 2021’de College Of
Medicine & Dentistry işbirliği ile yeni bir etkinlik
daha diş hekimlerini bekliyor. Eğitimler, Dubai’de
tatil olan Cuma günlerinde yapılıyor.
_5 Uzman 5 Farklı Konuyu Anlattı
Sempozyum kapsamında İngiltere, Türkiye,
Romanya ve Yunanistan’dan konuşmacılar güncel
ve merak edilen başlıkları ele aldı.
İlk sunumda Prof. Dr. Parmjit Singh, “Erişkin
Ortodonti: Çocuk hastada ortodontik tedaviden
farkı var mıdır?” konusunu anlattı. İkinci konuşmacı Prof. Dr. Esra Uzer Çelik “Vital Diş Beyazlatma:
Başarının Anahtarı” başlığı ile diş hekimlerine başarılı uygulamalar için örnekler sundu.
www.kbac.uk internet sitesi ve akademinin sosyal medya hesaplarını takip ederek yeni etkinliklerden haberdar olmak mümkün. Etkinliklerden
sonra e-sertifika almak için resmi Knightsbridge
Academy web sitesine kayıt olmak gerektiğini belirtmekte de yarar var.
roots 49
2_2021
[52] =>
üniversite_tanıtımı
Yeniliklere açık bir
diş hekimliği fakültesi
2003 yılında kurulan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Diș Hekimliği Fakültesi, dental tomografi,
CAD-CAM sistemi, lazer kliniği, mikro-endodonti kliniği gibi yenilikçi imkanlarıyla öne çıkıyor.
Bu yıl itibarıyla 672 diș hekimi mezun eden fakültenin Endodonti AD. Bașkanı
Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Koșar, çalıșmalarını anlattı.
_Sayın Hocam, öncelikli sizi
tanıyabilir miyiz?
2013 yılında, Ege Üniversitesi
Diş Hekimliği Fakültesi’nden
mezun oldum. 2014 yılı sonbahar döneminde yapılan Diş
Hekimliğinde Uzmanlık Sınavı
sonucunda, Karadeniz Teknik
Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Endodonti AD.’nda
uzmanlık eğitimine başladım.
2018 yılında uzmanlığımı tamamlayarak Endodonti uzmanı
unvanımı aldım ve 2019 yılında Dr.
Öğr. Üyesi kadrosuna atandım. 2020
yılından itibaren Anabilim Dalı Başkanlığı
görevini sürdürmekteyim. Türk Endodonti
Derneği’nin aktif bir üyesiyim. Rejeneratif endodonti, kök rezorpsiyonları ve döner eğelerin kinematik hareketleri ilgi alanımdır.
_Diş Hekimliği Fakülteniz hakkında neler
söylemek istersiniz?
Karadeniz Teknik Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi, 2003 yılında kurulmuş olup 2005 yılında hastalara ağız ve diş sağlığı hizmeti sunmaya
ve 2006 yılında lisans programına öğrenci almaya
başlamıştır. Klinik Bilimler Bölümü’ne bağlı 8 anabilim dalında, eğitim & öğretim ve hastalarımıza
tedavi hizmeti verilmektedir. Lisans öğrencilerimize 5 yıllık eğitimleri boyunca teorik derslerin yanı
sıra simultane demo görüntüleme sistemine sahip
Fantom Laboratuvarı ve güncel donanıma sahip
modern kliniklerimizde uygulamalı eğitimler verilmektedir. 2021 yılı itibarıyla fakültemizden 672
diş hekimi mezun olmuştur. Fakültemiz yeniliklere
açık, hasta haklarına saygılı ve sorumluluklarını bilen diş hekimleri yetiştirmeyi ve en gelişmiş
yöntem ve tekniklerle toplumun ağız - diş sağlığı
50 roots
2_2021
gereksinimlerini karşılamayı kendine misyon edinmiştir. Fakültemiz dental tomografi, CAD-CAM
sistemi, sert ve yumuşak doku lazer cihazlarının
bulunduğu lazer kliniği, mikroskop altında endodontik tedavilerin yapıldığı mikro-endodonti kliniğine sahip olmasıyla ve sedasyon/genel anestezi
altında diş tedavilerin uygulanabilmesiyle diğer
diş hekimliği fakültelerine göre avantajlı konuma
gelmiştir. Artan öğrenci sayısı ve yoğun hasta başvurusu nedeniyle mevcut binamızın fiziki olarak
yetersiz kalması nedeniyle 23.295 m2‘lik yeni binamızın inşaatının 2021 yılı sonunda tamamlanması
öngörülmektedir.
_Kürsü tanıtımı sayfalarımız için Endodonti
bölümünüzü anlatır mısınız?
Öğretim üyesi kadromuz Prof. Dr. Tamer Taşdemir
(Dekan), Doç. Dr. Davut Çelik (Dekan Yardımcısı)
ve Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Koşar’dan oluşmaktadır.
Endodonti Anabilim Dalı’mızda 11 uzmanlık öğrencimiz bulunmaktadır. Yakın zamanda eğitime
başlayacak 5 uzmanlık öğrencimizle beraber akademik kadromuzun güçleneceğini düşünmekteyiz.
_Fakülte ve bölümünüzdeki bilimsel faaliyetler
pandemi sürecinden nasıl etkilendi?
Pandemiyle beraber hem dinleyici hem de konuşmacı olarak online eğitim, kongre ve sempozyumlara ulaşılabilirlik daha kolay hale geldi. Özellikle
uluslararası düzeydeki eğitim ve kongrelere katılabilmemiz ve konusunda uzman bilim insanlarının
[53] =>
üniversite_tanıtımı
konuşmalarını dinleyebilmemiz endodonti alanında
yeni bakış açıları geliştirmemize katkı sağlamaktadır. Fakülte olarak da 08-09 Temmuz 2021 tarihlerinde Ulusal Diş Hekimliği Sempozyumu’nu gerçekleştirdik. Sempozyumumuzda, diş hekimliğinin tüm
alanlarındaki güncel gelişmeler, çalışmalarını farklı
üniversitelerde sürdüren seçkin akademisyenler tarafından sunuldu. İki gün dolu dolu geçen sempozyumumuz katılımcılardan tam not aldı.
Resim:
Soldan sağa
Prof. Dr. Tamer Taşdemir,
Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Koşar
ve Doç. Dr. Davut Çelik.
“Endodontiyi Her Zaman Bir Binanın
Temeli Olarak Düşünmüşümdür”
_Endodontinin diş hekimliği içindeki önemi
hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz?
Endodonti disiplini; diş pulpası, diş kökü ve kökün
etrafını saran çevre dokuları etkileyen hastalıkların ve yaralanmalarının etiyoloji, teşhis ve tedavilerini kapsamaktadır. Diş hekimliği alanları içinde
Endodontiyi her zaman bir binanın temeli olarak
düşünmüşümdür. Temelde oluşan aksaklıklar dişin üst yapısını ve fonksiyonda olmasını olumsuz
etkileyecektir ve sonunda bina kullanılmaz hale
gelecektir. Ayrıca, pandemi süreci ile birlikte her
ne kadar hastalarımız estetik ve zorunlu olmayan
diş tedavilerini ertelese de travmatik dental yaralanmaya uğrayanlar veya pulpal/periradiküler
semptomlara sahip olanlar diş hekimi ziyaretlerini
erteleyememişlerdir. Bu durum bile toplum sağlığı bakımından Endodontinin ne kadar önemli bir
yere sahip olduğunu göstermektedir.
_Uygulamalı derslerin yoğun olduğu diş
hekimliğinde, eğitimi pandemi koşullarında
nasıl sürdürüyorsunuz?
16 Mart 2020’de pandeminin başlamasıyla yaklaşık 3 hafta tüm yüz yüze eğitimleri iptal etmek
zorunda kaldık. 2020 Nisan ayıyla birlikte teorik ve
pratik derslerimizi (demo videolarımız ile) çevrimiçi platform üzerinden gerçekleştirdik. 2020-2021
döneminde hibrit sisteme geçerek tüm teorik dersleri online platform üzerinden, pratik derslerimizi de Dönem 1, 2, 3 öğrencilerimize seyreltilmiş
gruplar halinde yüz yüze eğitim ile ve Dönem 5
öğrencilerimize de öğretim elemanı kontrolünde,
hasta üzerinde uygulama şeklinde gerçekleştirdik.
Dönem 4 öğrencilerimiz ise Temmuz ayı başından
itibaren yaz boyunca hasta bakmaya devam ediyor.
cilerimize gösterdik. Dönem 4 ve 5 öğrencilerimiz
için ise teorik derslerimiz içinde vakaya dayalı senaryolar hazırlayarak karşılıklı soru cevap şeklinde
tartışma ortamı sağlayarak derslerimizi yürüttük.
_Fakültenizde günde ortalama olarak kaç
hastaya tedavi sunuyorsunuz? Salgının ne tür
etkileri oldu?
Pandemi süreciyle birlikte ilk zamanlarda sadece acil
müdahale gerektiren hastalarımıza hizmet sunabildik. Sağlık Bakanlığı’nın tavsiyeleri doğrultusunda
sadece doğal havalandırma sağlanabilecek ünitlerimizi oda haline getirip kullanabildiğimiz için fakülte
olarak hasta sayımızı yüzde 55 oranında azaltmak
zorunda kaldık. Endodonti anabilim dalımızdaki
günlük hasta sayımızı değerlendirecek olursak öğretim elemanı kliniğimizde pandemi öncesi günlük
48 randevulu ve 2 ünitte de acil hastalarımıza hizmet verirken, bu sayı pandemiyle birlikte 18 randevu ve 1 acil ünitine düşmüştür. Öğrenci kliniğimizde
ise günlük 32 olan hasta sayımız 6’ya gerilemiştir.
Yakın zamanda toplumdaki aşılanmanın artmasıyla
normalleşme sürecine geçmeyi ve hastalarımıza eskisi gibi hizmet sunmayı temenni ediyoruz.
_Önümüzdeki süreç, diş tedavileri
ve diş hekimliği eğitimine neler getirir,
nasıl değerlendiriyorsunuz? Normalleşme
konusunda beklentileriniz nelerdir?
Gelişen teknoloji ile birlikte uzaktan hasta & hekim
iletişiminin artacağını ve tedavi planlarının buna
göre yapılacağını düşünmekteyim. Ayrıca yapay
zekanın diş hekimliğinde yaygınlaşmasıyla teşhis
ve tedavi sürecimizin hızlanacağı ve elde edilen
bilgilerle eğitim programlarımızın da değişeceği
kanısındayım.
_Uzaktan eğitimdeki uygulama eksikliklerini
tamamlamak adına çalışmalarınız var mı?
Diş hekimliğinde eğitimin kalitesi nasıl
korunabilir?
Uzaktan eğitim döneminde Dönem 3 (preklinik)
öğrencilerimiz için asistanlarımız ile birlikte dişlerin kök kanal tedavisi aşamalarını içeren demo
videoları hazırlayarak ek derslerle bunları öğren-
roots 51
2_2021
[54] =>
röportaj_dental
Endodontide
yarım asra yaklaşan deneyim
Prof. Dr. Tayfun Alaçam, yetiștirdiği öğrenciler, yürüttüğü bașarılı görevler ve imza attığı kitaplar ile diș
hekimlerinin yakından tanıdığı bir duayen. Endodonti alanında yarım asra yaklașan tecrübesi ile ödüllere de
layık görülen Prof. Dr. Alaçam ile Türkiye’de Endodonti biliminin gelișimini konuștuk.
_Endodontinin ülkemizdeki duayenlerinden
birisiniz. Geriye baktığınızda meslek
hayatınızda sizi en çok etkileyen olaylar
nelerdir?
Türk diş hekimlerinin uluslararası alandaki başarıları ve saygın dergilerde yaptıkları yayınlar beni
çok mutlu ediyor. Diş hekimliği alanındaki alet
ve malzemelerde ülkemizde de bilimsel temellere
dayanarak yapılan üretimler beni heyecanlandırıyor. Avrupa Endodonti Kongresi’nin İstanbul’daki
organizasyonunun başarısı da mesleki anlamda beni en çok mutlu eden geçmiş
olaylardan birisi. Daha da önemlisi
çalıştığım kurumlarda eğitimlerini
tamamlayan arkadaşlarımın Türkiye’nin her yerinde elde ettikleri mesleki başarılar bana büyük bir coşku
veriyor.
_Diş Hekimliği içerisinde
Endodonti tedavilerinin önemi
hakkında neler söylemek
istersiniz?
Bir diş hekiminin hastasına verebileceği en pahalı ve acımasız ceza dişinin çekimidir. Periodontal ve restoratif gereksinimleri karşılayabilecek
bir dişin endodontik tedavisi hasta
ve hekim için en büyük ödüldür. Gelişen teknoloji ve hekim yetkinliğinin
artmasıyla bugün teravi edilebilen
dişlerin endikasyon sınırlarının iyice arttığını görüyoruz. Vital ve rejeneratif tedavilerin de bu başarıya katkıları yadsınamaz. Başarılı bir tedaviyle elde
edilen güvenli bir alt yapı sonraki restorasyonlar
için en büyük güvencedir. Endodontik tedavi kaybedilenleri yerine koymada birincil ve en biyolojik
olan diş hekimliği yaklaşımdır. Endodontik tedavi
dişhekimliğindeki disiplinlerarası birçok yaklaşımda zincirin en temel ve ayrılmaz parçasıdır.
52 roots
2_2021
_Endodonti biliminin ülkemizdeki gelişimini
nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bugün ulaştığımız uluslararası yayın sayısıyla
birçok ülkenin önünde yer alıyoruz. Diş Hekimliği Fakülteleri, üniversitelerimizin birçoğunda
uluslararası derecelendirmelerde öne taşıyan
unsur olmaktadır. Klinik fazda dünyada gelişmiş
ülkelerden herhangi bir farklılığımız bulunmamaktadır. Temel bilimlerdeki dental çalışmalar
ve ilerlemelerde önümüzde biraz daha yolumuz
bulunmaktadır. Gelişmiş ülkeler arasında saygın
bir yer kazanmış durumdayız. Ancak bilimin bütün dünyada kazandığı hız ile yerimizi korumak
adına ivme kaybetmemek durumundayız. Burada
branşın bütün elemanlarının üzerine çok önemli
görevler düşüyor.
_Endodonti konusundaki ülkemizdeki değerli
bir kaynak kitabın yazarısınız. Yeni kitap,
eğitim projeleriniz var mı?
Kitap, büyük emekler isteyen ve uzun yıllar gerektiren çalışmaları gerektiriyor. Branşın farklı
alanlarında tüm dünyada yoğun çalışmalar devam
ediyor. Hakem kontrolünden geçmiş kanıta dayalı
bilgilerin toplanması gerçekten büyük emek gerektiriyor. Kanımca artık kişinin tek başına bunların altından kalkabilmesi zor görünüyor. Belki ekip
halinde yeni bir çalışmaya girebilirim. Son yıllarda
daha ziyade genç araştırıcıların bilimsel çalışmalarına katkılar yapmakta ve ağırlıklı olarak mezuniyet sonrası ders ve eğitimler vermekteyim.
_Endodonti alanında uzmanlaşmak
isteyenlere, deneyimli bir hoca olarak neler
tavsiye edersiniz?
Tüm mesleklerde uzmanlaşma kişilere yeni kapılar açmaktadır. Dişleri doğal olarak yerinde koruma talebi gittikçe artmaktadır. Bu bağlamda
endodontistlere büyük bir görev düşmektedir.
Hasta talebindeki artışlar branşımızın elemanla-
[55] =>
röportaj_dental
rının çalışmalarında neredeyse hiçbir boş zaman
bulamamalarına neden olmaktadır. Teknolojik
gelişimler de uygulamalarda bizleri monotonluktan uzaklaştırarak daha büyük heyecanla olgulara
yaklaşmamızı sağlamaktadır. Ben bu branşı seçen
meslektaşlarımızın uzun dönemde mesleki tatmin,
sosyal statü ve ekonomik yönden mutlu olacaklarını düşünüyorum. Bütün bunların yanında ağrısı geçerek dişini kazanmış bir hastanın minnet
duygularının hekim için en büyük kazanç olacağı
inancındayım.
_Pandeminin diş hekimliği eğitimi
ve uygulamalarındaki etkisini nasıl
gözlemliyorsunuz?
Teorik anlamda oluşan zaman bolluğunun da yardımıyla eğitim bir anlamda daha da güçlendi. Yeni
eğitim sistemleri keşfettik. Ancak tıp mesleğinde
eğitmenle yüz yüze eğitimin etkisi mesleki olgunluğa erişmede son derecede önem taşımaktadır.
Eskiler buna usta-çırak ilişkisi diyorlar. Öğrencilerimiz bundan yoksun kaldılar. Pratik eğitimimiz
büyük darbe yedi. Belki önümüzdeki dönemde bu
bir-iki yıllık mezunlarımıza üniversitelerimiz ve
mesleki kuruluşlarımız, pekiştirme eğitimleri verebilir.
_Ülkemizde diş hekimliğinin daha iyi hale
gelmesi için neler yapılmalı?
Etik değerlere daha çok önem vererek, üniversite-mesleki dernekler-sanayi-market işbirliğinde
eğitime olabildiğince yüklenmek durumundayız.
Öğrencilerimize ve meslektaşlarımıza kanıta dayalı
bilgilere ulaşma yollarını daha çok anlatmalıyız.
Durmak yok, meslektaşlarımızın ve öğrencilerimizin mesleki heyecanlarının daima canlı tutulması
hepimizin ve öncelikle bir eğitmenlerin en önemli
görevi.
_Son olarak eklemek istedikleriniz?
Derginizin dinamik ve eğitici yaklaşımlarını ve yayın politikasını beğeniyle izliyor, endodonti alanında önemli bir boşluğu doldurduğunu görüyorum.
Prof. Dr. Tayfun Alaçam
Endodonti dünyasının yakından tanıdığı Prof. Dr. Tayfun Alaçam, 1976
yılında Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun oldu.
Aynı yıl Ankara Üniversitesi Konservatif Diş Tedavisi AD.’na asistan
olarak giren Alaçam, 1981 yılında
doktorasını aldı. 1981-82 yıllarında
Gülhane Askeri Akademisi Odontoloji servisinde, yedek subay olarak
askerliğini yaptı. 1984 yılında Endodonti alanında Üniversite Doçenti
unvanını; 1986 yılında Gazi Üniversitesi’ne transfer olarak 1990 yılında
Profesör unvanını aldı. Meslek hayatına pekçok başarı sığdıran Prof. Dr.
Alaçam, 2 ayrı dönemde Türk Dişhekimleri Birliği Eğitim Komisyonu’nda
görev aldı.
kanlığı görevini devam ettirmekte.
Mesleki kariyeri boyunca birçok bilimsel etkinliğe imza atan Prof. Dr.
Alaçam, 1998-2020 yılları arasında Türk Endodonti Derneği Ankara
Konferanslarını düzenledi. Altmış
adedi uluslararası olmak üzere, 120
bilimsel makale, 5 adet ders kitabı
hazırladı. Farklı bilimsel organizasyonlarda 150’den fazla bilimsel sunum; 12 adet doktora ve uzmanlık
tez yöneticiliği ve çok sayıda doktora
eş danışmanlığı yaptı. BAP, Tübitak
ve Avrupa Birliği projelerinde yer alıp
ders ve konferanslar verdi. Mesleki
konularda çeşitli televizyon ve radyo
programlarına katıldı. 1993 yılında
Eczacıbaşı/Procter Gamble Ağız Bakımı Bilimsel Araştırma ödülünü aldı.
Türk Endodonti Derneği’nin kurucuları arasında yer alan Prof. Dr.
Alaçam, Türk Endodonti Derneği
Başkanlığı (2000) da yaptı. Endodontinin duayenlerinden olan Hoca,
halen Sağlık Bakanlığı Uzmanlar
Kurulu’nda Endodonti Grubu Baş-
Prof. Dr. Tayfun Alaçam, Prof. Dr.
Alev Alaçam’la evli; 2 çocuk ve 2
torun sahibi. Ocak 2021’de devlet
üniversitesinden emekli olan Prof.
Dr. Tayfun Alaçam, 2021-2022 ders
döneminde Lokman Hekim Üniversitesi’nde ders vermeye başlayacak.
roots 53
2_2021
[56] =>
kitap_inceleme
Advanced CBCT for Endodontics:
Technical Considerations, Perception
and Decision-Making
John A. Khademi
Koni Ișınlı Bilgisayarlı Tomografi (CBCT) hakkında sağlam teknik ve teorik bilgiler sunan, “Advanced CBCT
for Endodontics: Technical Considerations, Perception and Decision-Making” isimli kitap, baș yazar John A.
Khademi ve Gary B. Carr, Richard S. Schwartz ve Michel Trudeau katkılarıyla okurla bulușuyor.
_Görüntüleme,
endodonti
için her zaman karar verme
ve sonuçları değerlendirme
açısından önem taşıyan bir
konu olmuştur. Bu teknolojideki değişime adapte
olmak da bu yüzden
stratejiktir. İngilizce
bir kaynak olan, “Advanced CBCT For
Endodontics: Technical Considerations, Perception
and Decision-Making”
doğru
teşhis
koymak
ve
tedavi
planı
oluşturmak açısından hekimlerin
yeteneklerini artırıyor.
Koni Işınlı Bilgisayarlı
Tomografi (CBCT) hakkında sağlam teknik ve
teorik bilgiler sunan kitap,
baş yazar John A. Khademi’nin yanı sıra
Gary B. Carr, Richard S. Schwartz ve Michel Trudeau katkılarıyla okurla buluşuyor.
Beş bölümden oluşan eser, 352 sayfalık içeriği ile koni ışınlı görüntüleme
hakkında teknik konuları açıklıyor, diş
hekimleri için geleneksel görüntüleme
yöntemleriyle farklılıklarını ele alıyor.
Radyolojide karar verme ve CBCT’nin
endodontideki uygulamaları da kitabın
odaklandığı başlıklar arasında.
Ağız Hastalıkları Atlası
Prof. Dr. Semih Özbayrak
Prof. Dr. Semih Özbayrak’ın imzasını tașıyan “Ağız Hastalıkları Atlası”, tanı kriterleri, ayırıcı tanı ve tedavi
yaklașımlarıyla ağız hastalıkları alanında Türkiye`de bir “ilk eser” olma niteliği tașıyor.
_Ağız Hastalıkları Atlası, 288 sayfalık
içeriğinde 662 resim ile önemli bir görsel
zenginliğe sahip. Resimler metinleriyle
birlikte karşılıklı sayfalarda sunulduğundan, konular sistemli bir bütünlük içerisinde takip edilebilmekte.
Ağız mukozası lokal sistemik hastalıklara
bağlı olarak görülen değişikliklerin etyolojileri farklı da olsa oluşumların görünümleri çoğu kez birbirine benzemektedir. Bu durum tanıya ulaşmada önemli
54 roots
2_2021
bir problem olarak
yansımaktadır. Eser,
lezyonların
özelliklerini
hem şematik
hem de klinik
görüntüleriyle
açıklarken, muayene yöntemleri ve
tanı için anamnez
yollarını basamakla-
rıyla göstermektedir.
Diş Hekimliği, Dermatoloji, KBB,
İç Hastalıkları, Çene ve Plastik
Cerrahi gibi branşların kesişme
noktası olarak ortaya çıkabilen
ağız boşluğuna ait belirtileri
ele alan bu çalışma, klinisyenlere yönelik detaylı bir
kaynak kitap.
[57] =>
kitap_ptc
Diş Teknisyenleri için Harika Bir Kaynak:
PTC Teknik Kitaplar Serisi
PTC Teknik Kitaplar Serisi, diș teknisyenliği eğitiminde
kendisine ait, tescilli bir sistemin mucidi John Ness
tarafından hazırlandı. On ciltten olușan kitap setinde
arka ve ön dișlerin anatomisi, kuron ve köprü modelajı,
köprülerin șekillendirilmesi, porselen uygulaması ve
doğal protez yapımına dair bilinmesi gereken
her detay kapsamlı olarak ele alınıyor.
_Sektörün önde gelenlerinden
tam not alan kitap seti için PTC
Serisi Çeviri Editörü, Protez
Uzmanı Dr. Uğur Ergin “Protez
ile ilgili her diş teknisyeni ve
diş hekiminin başvuru kaynağı
olacak. Her anlatım görselleştirilmiş ve uygulamaya yönelik
net bilgilere yer verilmiş. PTC serisi protez eğitiminin ayrılmaz bir parçası olacak” diyor.
_Yürekten Teşekkürler
Diş Teknisyenleri Dernekleri
Federasyonu Yönetim Kurulu
Başkanı Bülent Eroğlu, kitap
çalışmasına verdikleri desteği şu sözlerle dile getiriyor:
“Federasyon olarak diş protez
teknikerlerinin gelişimi için yapılan her çalışmayı büyük bir heyecanla desteklemekteyiz. Meslek yüksekokullarındaki öğrencilerin
ve diş protez teknikerlerinin çok faydalanacağı
bu eserleri camiamıza kazandıran Vestiyer Yayın
Grubu’na ve editoryal hazırlık için büyük emek
harcayan Dr. Uğur Ergin ve Prof. Dr. Hanefi Kurt’a
en derin şükranlarımı sunarım”.
_Mesleğimiz için Çok
Önemli
İstanbul Diş Teknisyenleri
Odası Başkanı Muharrem
Değerli kitaplar için “Çok büyük emeklerle Türkçeye kazandırılan PTC Teknik Kitaplar
Serisi’nin, ülkemizde diş teknisyenliği eğitimine büyük katkı sağlayacağına
inanıyorum” ifadelerini kullandı.
_Teknikerlerimize Türkçe
Kaynak
PTC Seti Çeviri Editörü Prof.
Dr. Hanefi Kurt, çalışmanın
önemini şu sözlerle anlatıyor:
“Ülkemizde son yıllarda hızla artan diş protez teknolojisi
programları, bir problemin açığa çıkmasına neden olmuştur. Diş hekimliği konusunda yerli ve yabancı pek çok kaynak bulunurken
diş protez teknikerliği için yeterince kaynak bulunmadığı görülmüştür. PTC serisini ilk gördüğümde
bu kaynağın Türkçe olması bizim teknikerlerimiz
için ne kadar yararlı olur diyerek çok heyecanlandım. Sonrasında kitabın çeviri editörü çok değerli
ağabeyim Dr. Uğur Ergin ile birlikte çalışmak bana
ayrı bir gurur ve mutluluk verdi.
PTC serisi ilk 9 cildinde temel teknikerlik bilgileri,
okluzal ilişkiler ve sabit protezler anlatılırken 10.
cilt tek başına tam protezler konusunu ele almaktadır. Sabit protezlerde model hazırlamaktan
başlayarak mum modelasyon, metal altyapı hazırlanması, porselen yığımı, tesviyesi ve cilası tüm
basamaklarıyla detaylı bir şekilde bu mesleğe
yeni başlayandan deneyimli olup kendini
geliştirmek isteyene kadar herkese yararlı olacak şekilde açıklanmaktadır.
Vestiyer
Yayın
Grubu’ndan
32. Yıla
Özel
Armağan
Dünyanın en ünlü
teknisyenlerinden
John Ness’in PTC Teknik
Kitaplar Serisi, kitaptaki KDV
indirimi ve Vestiyer Yayın
Grubu’nun 32. yılı sebebiyle
Şimdi özel fiyatıyla sunuluyor.
Kitap setini 2.980 TL yerine
2.500 TL’den satın alabilir
hem 10 ciltten hem de 650 TL
değerindeki GREATİST
Kongre Katılım Paketi
hediyesinden
yararlanabilirsiniz.
Bu değerli kitabı mesleğe kazandıran
Vestiyer Yayın Grubu’na başta Bülent
Manav Bey ve Elif Taman olmak üzere
sonsuz teşekkürler… Bizim çevirirken
yaşadığımız mutluluğu umarım sizler de
okurken yaşayacaksınız.
roots 55
2_2021
[58] =>
yayın kuralları
Roots Yayın Kuralları
Biçimsel Zorunluluklar
Aşağıda belirtilen dört unsurun tamamı tek
bir ‘MS Word’ dokümanı içinde bir araya
getirilmelidir (Her öğe için ayrı dosyalar
oluşturulmasına gerek yoktur):
1.
2.
3.
4.
Makalenin tamamı
Bütün görsellerle ilgili kısa açıklamalar
Literatür listesi
İletişim bilgileri (özgeçmiş, posta ve
e-posta adresi vb.)
Ayrıca, görseller (tablo, grafik, fotoğraf vb.)
MS Word dokümanı içinde gömülü olarak
değil, ayrı ayrı sunulmalı ve bunlara ilişkin
detaylar her bir görselin altında görülmelidir.
Metin uzunluğu
Makale uzunluğu, konuya bağlı olarak büyük oranda değişebilir. Makale uzunluğu
tercihen 1500-5500 kelime arasında olmalı; ancak konunun bütünlüğünü bozmamak
için makaleyi uzatmak veya kısaltmak gerekiyorsa, gerektiği şekilde uzatabilir veya
kısaltabilirsiniz.
Çok uzun makaleleri bir kaç bölüm halinde
yayınlamak mümkün; ancak bu tür makaleler genelde çok fazla bilgi içermektedir.
Bu yüzden her bölüm kendi başına yayınlanabilir şekilde hazırlanmalıdır. Ayrıca, farklı
bölümleri ayrı başlıklar altında da yayınlayabiliiriz.
Bazı durumlarda ekstra uzun makale kullanabiliyoruz, fakat bu, önemli bir konu olması halinde ve sözkonusu bölüm uygunsa
değerlendiriliyor.
Kısacası, makalelerin uzunluğuyla ilgili sizi
sınırlamak istemiyoruz; fakat yukarıda belirtilen kelime miktarının kullanılması bizim
açımızdan en uygun yol olacaktır. Bu konuda hehangi bir soru veya sorununuz olduğunda, lütfen bizimle temasa geçin.
Metnin biçimi
Lütfen tek aralık ve girintisiz paragraf kullanın. Paragraflar arasında boş bir satır bırakmayı unutmayın.
İtalik ve kalın (bold) yazı karaktelerinin haricinde özel bir format kullanmayın ve metnin sola yaslı olmasına dikkat edin.
56 roots
2_2021
Metinde mutlaka kelimeleri vurgulamak
istiyorsanız, lütfen italik kullanın (altçizgi
ya da daha büyük font kullanmayın). Kalın
karakterlerin makale başlığı veya ara başlıklarda kullanılması daha uygun olacaktır
Metni sayfada ortalamayın, özel sekme
durakları (tab) eklemeyin, altçizgi kullanmayın.
Dipnot eklemek isterseniz, kelime işlem
programının otomatik seçeneğini kullanın
ve dipnotların otomatik olarak yerleştirilmesini sağlayın. Bu konuda size yardımcı
olacak menüler her programda vardır.
Resim/şekil referansları
Makalede kullanılan her görsel için ard arda
gelecek şekilde numara verilmelidir. Eğer
resimlerin gruplandırılması gerekiyorsa,
küçük harflerle bunları gösterebilirsiniz (1a,
2a, 2b, 2c vb)
Şekil referansları, cümlenin ortası veya
sonu ayrımı yapmaksızın, uygun olan yere
konulabilir. Şekil referanslarının parantez
içine alınmış olması gerekmektedir.
Görsel materyaller
Görseller TIF veya JPEG formatında olmalıdır.
Bu resimler 300 dpi çözünürlükte olmalı,
6x6 cm’den küçük olmamalıdır. Gerekli çözünürlüğe sahip olmayan görseller; ancak
posta pulu büyüklüğünde basılabilir.
Büyük boyutlu resimler daima daha iyidir
ve 1 MB civarı görseller idealdir. Eğer büyük boyutta bir görseliniz varsa, kurallara
uymak veya dokümanın hacmini küçültmek
adına boyutunu düşürmeyin.
Ayrıca resimleri metnin içine gömmemek
gerektiğini lütfen unutmayın. Görsel materyaller, metni içeren dosyadan bağımsız
olmalıdır.
Makalenizle birlikte, yukarıdaki parametrelere uygun bir vesikalık fotoğraf göndermeyi unutmayın.
Özet
Makalenin özetine gerek yoktur. Buna rağmen bir özet vermek isterseniz, onu ayrı bir
kutu içinde yayınlayabiliriz.
Kaynaklar
Kaynaklar metin içinde yer alma sırasına
uygun olarak numaralandırılmalıdır.
Yabancı dergi isimleri, Index Mdicus’a uygun olarak yazılmalıdır.
Kaynak yazımına örnekler:
Dergi için:
Halsband ER, Hirsberg YA, Berg LI: Ketamine
hydrochloride in outpatient oral surgery. J
Oral Surg 1971, 29:472-6.
Kitap içinde değişik yazarlar tarafından
yazılmış yazılar için:
Hodge HC, Smith FA: Biological properties
of inorganik fluorides. In: Simons JH, ed:
Fluorine chemistry. New York: Academic
Press, 1965:135.
Kitaptan alınan yazı için:
Costich ER, White RP: Fundamentals of oral
surgery. Philadelphia: WB Saunders, 1971:
201-20.
İletişim bilgisi
Her makalenin sonunda iletişim bilgilerini
içeren bir kutu bulunmaktadır. Makalede ilk
isim olarak verilen yazarın iletişim bilgileri,
vesikalık fotoğrafı ve biyografisi bu kutu
içinde yayınlanmaktadır. Bu yüzden 60
kelimeyi geçmeyecek şekilde özgeçmişinizi
göndermeyi de lütfen unutmayın.
Her türlü soru ve talepleriniz için Editörümüz
ve/veya Yazı İşleri Müdürümüzle iletişim
kurabilirsiniz.
Editör
Doç. Dr. Mustafa Gündoğar
E-posta: mustafagundogar@msn.com
[59] =>
[60] =>
)
[page_count] => 60
[pdf_ping_data] => Array
(
[page_count] => 60
[format] => PDF
[width] => 624
[height] => 870
[colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED
)
[linked_companies] => Array
(
[ids] => Array
(
)
)
[cover_url] =>
[cover_three] =>
[cover] => ![roots Turkey No. 2, 2021]()
[toc] => Array
(
[0] => Array
(
[title] => Cover
[page] => 1
)
[1] => Array
(
[title] => Jenerik
[page] => 3
)
[2] => Array
(
[title] => Içindekiler
[page] => 6
)
[3] => Array
(
[title] => Editörden
[page] => 7
)
[4] => Array
(
[title] => Otojen transplantasyonun ardından konservatif kök kanal tedavisi: Üç yıllık takip
[page] => 8
)
[5] => Array
(
[title] => Yapay zekâ ve diş hekimliği üzerine etkileri
[page] => 12
)
[6] => Array
(
[title] => Endodontik tedavi sırasında dentin koruması için araç gereç ve yöntemler
[page] => 16
)
[7] => Array
(
[title] => SWEEPS Teknolojisi ile yenilikçi endodonti: İpuçları ve tüyolar
[page] => 30
)
[8] => Array
(
[title] => Dinamik navigasyon kullanılarak anatomik olarak zorlu alanda endodontik mikrocerrahi
[page] => 38
)
[9] => Array
(
[title] => Ürün - Tanıtımı
[page] => 42
)
[10] => Array
(
[title] => Haber - Güncel
[page] => 46
)
[11] => Array
(
[title] => Haber - Eğitim etkinlik
[page] => 50
)
[12] => Array
(
[title] => Yeniliklere açık bir diş hekimliği fakültesi
[page] => 52
)
[13] => Array
(
[title] => Endodontide yarım asra yaklaşan deneyim
[page] => 53
)
[14] => Array
(
[title] => Kitap - Inceleme
[page] => 56
)
[15] => Array
(
[title] => Kitap - ptc
[page] => 57
)
[16] => Array
(
[title] => Yayın Kuralları
[page] => 58
)
)
[toc_html] =>
[toc_titles] => Cover
/ Jenerik
/ Içindekiler
/ Editörden
/ Otojen transplantasyonun ardından konservatif kök kanal tedavisi: Üç yıllık takip
/ Yapay zekâ ve diş hekimliği üzerine etkileri
/ Endodontik tedavi sırasında dentin koruması için araç gereç ve yöntemler
/ SWEEPS Teknolojisi ile yenilikçi endodonti: İpuçları ve tüyolar
/ Dinamik navigasyon kullanılarak anatomik olarak zorlu alanda endodontik mikrocerrahi
/ Ürün - Tanıtımı
/ Haber - Güncel
/ Haber - Eğitim etkinlik
/ Yeniliklere açık bir diş hekimliği fakültesi
/ Endodontide yarım asra yaklaşan deneyim
/ Kitap - Inceleme
/ Kitap - ptc
/ Yayın Kuralları
[cached] => true
)
