Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa / „Uśmiech bez barier” na CEDE 2012! / 3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape / Zgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza / Wydarzenia / Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro! / Cosmetic Tribune Polish Edition
Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa
01 - 05 view„Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
06 - 06 view3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
07 - 07 viewZgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza
08 - 09 viewWydarzenia
10 - 12 viewPlanmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
11 - 11 viewCosmetic Tribune Polish Edition
13 - 16 viewArray
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 58122
[post_author] => 0
[post_date] => 2012-09-14 10:16:38
[post_date_gmt] => 2012-09-14 10:16:38
[post_content] =>
[post_title] => DT Poland No. 9, 2012
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => dt-poland-no-9-2012-0912
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 23:53:17
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 23:53:17
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dtpo0912/
[menu_order] => 0
[post_type] => epaper
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 58122
[id_hash] => b12bcb432c7acbfb77b376fef7ff35f287926878aab9bee7b61e4a615d721a17
[post_type] => epaper
[post_date] => 2012-09-14 10:16:38
[fields] => Array
(
[pdf] => Array
(
[ID] => 58123
[id] => 58123
[title] => DTPO0912.pdf
[filename] => DTPO0912.pdf
[filesize] => 0
[url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/DTPO0912.pdf
[link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-no-9-2012-0912/dtpo0912-pdf-2/
[alt] =>
[author] => 0
[description] =>
[caption] =>
[name] => dtpo0912-pdf-2
[status] => inherit
[uploaded_to] => 58122
[date] => 2024-10-21 23:53:11
[modified] => 2024-10-21 23:53:11
[menu_order] => 0
[mime_type] => application/pdf
[type] => application
[subtype] => pdf
[icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
)
[cf_issue_name] => DT Poland No. 9, 2012
[contents] => Array
(
[0] => Array
(
[from] => 01
[to] => 05
[title] => Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa
[description] => Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa
)
[1] => Array
(
[from] => 06
[to] => 06
[title] => „Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
[description] => „Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
)
[2] => Array
(
[from] => 07
[to] => 07
[title] => 3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
[description] => 3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
)
[3] => Array
(
[from] => 08
[to] => 09
[title] => Zgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza
[description] => Zgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza
)
[4] => Array
(
[from] => 10
[to] => 12
[title] => Wydarzenia
[description] => Wydarzenia
)
[5] => Array
(
[from] => 11
[to] => 11
[title] => Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
[description] => Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
)
[6] => Array
(
[from] => 13
[to] => 16
[title] => Cosmetic Tribune Polish Edition
[description] => Cosmetic Tribune Polish Edition
)
)
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-no-9-2012-0912/
[post_title] => DT Poland No. 9, 2012
[client] =>
[client_slug] =>
[pages_generated] =>
[pages] => Array
(
[1] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-0.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-0.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-0.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-0.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-0.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-0.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[2] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-1.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-1.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-1.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-1.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-1.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-1.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[3] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-2.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-2.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-2.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-2.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-2.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-2.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 58124
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[post_date_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content] =>
[post_title] => epaper-58122-page-3-ad-58124
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-58122-page-3-ad-58124
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 23:53:11
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-3-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 58124
[id_hash] => 772d4e1fba0369015f4322e3f3665553b4562f8add43fd725b48c2b74f24ad82
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies/content/id/164
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-3-ad-58124/
[post_title] => epaper-58122-page-3-ad-58124
[post_status] => publish
[position] => 24.31,24.86,69.54,70.22
[belongs_to_epaper] => 58122
[page] => 3
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[4] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-3.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-3.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-3.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-3.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-3.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-3.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[5] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-4.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-4.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-4.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-4.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-4.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-4.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 58125
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[post_date_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content] =>
[post_title] => epaper-58122-page-5-ad-58125
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-58122-page-5-ad-58125
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 23:53:11
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-5-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 58125
[id_hash] => 39ec389a00cd6910db8e921ebf28f8eebf3de38e174183e9cf1c012fb8534b9f
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies_3367_3shape_as_headquarters.html
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-5-ad-58125/
[post_title] => epaper-58122-page-5-ad-58125
[post_status] => publish
[position] => 23.53,25.14,68.4,69.12
[belongs_to_epaper] => 58122
[page] => 5
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-5.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-5.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[7] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-6.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-6.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-6.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-6.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-6.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-6.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 58126
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[post_date_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content] =>
[post_title] => epaper-58122-page-7-ad-58126
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-58122-page-7-ad-58126
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 23:53:11
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-7-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 58126
[id_hash] => 36fcf78fd025275ee11d9f59f47f3cf7b3d33e541c48aea53a198e7393a298d4
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies_994_greater_new_york_dental_meeting.html
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-7-ad-58126/
[post_title] => epaper-58122-page-7-ad-58126
[post_status] => publish
[position] => 23.92,25.14,69.54,69.94
[belongs_to_epaper] => 58122
[page] => 7
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[8] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-7.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-7.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-7.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-7.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-7.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-7.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[9] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-8.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-8.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-8.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-8.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-8.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-8.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 58127
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[post_date_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content] =>
[post_title] => epaper-58122-page-9-ad-58127
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-58122-page-9-ad-58127
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 23:53:11
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-9-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 58127
[id_hash] => 9ef51f32755fdf9434865a82d5eb7f6ea3129444ba0ccacea31ab2a7d2d9dd9d
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies_3197_poldent_sp_z_oo.html
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-9-ad-58127/
[post_title] => epaper-58122-page-9-ad-58127
[post_status] => publish
[position] => 41.7,40.71,52.15,54.65
[belongs_to_epaper] => 58122
[page] => 9
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[10] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-9.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-9.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-9.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-9.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-9.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-9.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[11] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-10.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-10.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-10.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-10.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-10.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-10.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[12] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-11.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-11.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-11.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-11.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-11.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-11.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[13] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-12.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-12.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-12.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-12.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-12.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-12.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[14] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-13.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-13.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-13.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-13.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-13.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-13.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[15] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-14.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-14.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-14.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-14.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-14.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-14.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[16] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/2000/page-15.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/1000/page-15.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/200/page-15.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 58122-f3f81d1a/2000/page-15.jpg
[1000] => 58122-f3f81d1a/1000/page-15.jpg
[200] => 58122-f3f81d1a/200/page-15.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 58128
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[post_date_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content] =>
[post_title] => epaper-58122-page-16-ad-58128
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-58122-page-16-ad-58128
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 23:53:11
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 23:53:11
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-16-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 58128
[id_hash] => d8df25c29326185aabfbafe605c15803d2f433c259cef9c795c42b5cfa5f2f90
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 23:53:11
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies_3197_poldent_sp_z_oo.html
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58122-page-16-ad-58128/
[post_title] => epaper-58122-page-16-ad-58128
[post_status] => publish
[position] => 5.76,40.16,52.55,55.2
[belongs_to_epaper] => 58122
[page] => 16
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
)
[pdf_filetime] => 1729554791
[s3_key] => 58122-f3f81d1a
[pdf] => DTPO0912.pdf
[pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/58122/DTPO0912.pdf
[pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/58122/DTPO0912.pdf
[should_regen_pages] => 1
[pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58122-f3f81d1a/epaper.pdf
[pages_text] => Array
(
[1] =>
Anzeigen Stand DIN A4
:
ru
me
n
e
n
u
Trib
nu
z
r
ąt
ic
1 metNews
w
We
Cos
DENTAL TRIBUNE
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
The World’s Dental Newspaper · Polish Edition
ISSN 1730-315X
WRZESIEŃ 2012
www.dental-tribune.com
VOL. 10, NR 9
CENA: 9,50 zł
Praktyka
Prawo
Wydarzenia
CBCT w stomatologii
Zgoda na wykonanie zabiegu
medycznego
CEDE 2012
Strona
1
Strona
8
Strona
10
Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej
– systematyczny przegląd piśmiennictwa
Mohammed A. Alshehri, Hadi M. Alamri i Mazen A. Alshalhoob, Arabia Saudyjska
Metody obrazowania dwuwymiarowego stosuje się w stomatologii
od 1896 r., kiedy wykonano pierwsze wewnątrzustne zdjęcie radiologiczne. Od tego czasu dokonał
się znaczący postęp w technikach
obrazowania stomatologicznego,
w tym w dziedzinie zdjęć pantomograficznych i tomografii komputerowej, co umożliwiło redukcję promieniowania rentgenowskiego i skrócenie czasu obróbki.
Jednak wprowadzenie tych powszechnie stosowanych metod
obrazowania wewnątrzustnego
i pantomograficznego nie zmieniło geometrii obrazowania.
obrazów. Na podstawie tych zdjęć
rekonstruuje się trójwymiarowy
obraz, wykorzystując w tym celu
modyfikację oryginalnego algorytmu wiązki stożkowej, opracowanego przez Feldkampa i wsp.
w 1984 r. Obrazy okolicy twarzoczaszki są często rejestrowane z
wyższą rozdzielczością niż obrazy
wykonane przy użyciu tradycyjnej
tomografii komputerowej. Ponadto nowe systemy są bardziej
praktyczne, ponieważ mają mniejsze rozmiary.
Obecnie wiele uwagi poświęca
się zastosowaniom klinicznym
CBCT w różnych dziedzinach stomatologii – w diagnostyce, terapii
i dalszej obserwacji. Celem niniejszego systematycznego przeglądu
jest zaprezentowanie dostępnego
piśmiennictwa klinicznego i naukowego, dotyczącego różnych
zastosowań klinicznych CBCT
w praktyce stomatologicznej.
Analiza
Chirurgia stomatologiczna
i szczękowo-twarzowa
Technika CBCT pozwala na
ocenę stanów patologicznych
szczęki i żuchwy, zębów zatrzymanych (Ryc. 1), zębów nadliczbowych i ich relacji względem ważnych struktur anatomicznych,
zmian w obrębie kości zbitej i gąb-
czastej wynikających z osteonekrozy kości szczęki i żuchwy oraz
stanu przeszczepów kostnych. Jest
DT strona 2
AD
Pierwszy na świecie skaner płytek obrazowych
z inteligentnym systemem rozpoznawania pacjenta Scan & Go©
1
Ryc. 1: Technika CBCT pozwala uwidocznić
zęby zatrzymane, leżące w pobliżu ważnych
struktur anatomicznych.
Tomografia komputerowa stożkowa (CBCT) to nowa metoda obrazowania w medycynie, która pozwala uzyskiwać obrazy trójwymiarowe przy niższym koszcie i
mniejszej dawce pochłoniętego
promieniowania w porównaniu
do konwencjonalnej tomografii
komputerowej (CT). Ta technika
obrazowania opiera się na wykorzystaniu wiązki promieniowania
rentgenowskiego o stożkowatym
kształcie, wyśrodkowanej na dwuwymiarowy detektor, która wykonuje jeden obrót wokół obiektu, generując serię dwuwymiarowych
Dokonano przeglądu piśmiennictwa klinicznego i naukowego,
dotyczącego obrazowania CBCT
w klinicznych zastosowaniach stomatologicznych. Przeprowadzono
poszukiwanie w bazie MEDLINE
(PubMed), obejmując nim okres od
1 stycznia 1998 r. do 15 lipca 2010 r.
Główną frazą wykorzystywaną
w celu poszerzenia poszukiwań
i objęcia nimi wszelkich dyscyplin
stomatologii było „Cone-beam
computed tomography in dentistry” (tomografia komputerowa
stożkowa w stomatologii). W ten
sposób wyłoniono 540 artykułów,
które poddano szczegółowej analizie. 406 prac wykluczono ze
względu na brak powiązania z tematem. Niniejszy systematyczny
przegląd oparto zatem na 134 pracach istotnych z klinicznego punktu widzenia, które poddano analizie
i skategoryzowano (Tabela 1).
CS 7600
Materiał i metody
Poznaj idealne połączenie zalet filmu analogowego
z cyfrową jakością i wydajnością
Skaner wewnątrzustny CS 7600 pozwoli Ci odkryć wszystkie zalety inteligentnej
cyfrowej technologii obrazowania, bez konieczności zmiany Twoich
dotychczasowych nawyków pracy. System jest wyjątkowo ergonomiczny i łatwy
w użyciu. Zaprojektowaliśmy go tak, aby zapewnił Ci maksymalną wydajność
i najwyższą jakość obrazu – w efekcie szybko uzyskasz precyzyjną i pewną
diagnozę.
• Jedyna na świecie, inteligentna płytka Scan & Go© do identyfikacji pacjentów
• Najwyższa rozdzielczość na rynku
• Wyjątkowa ergonomia pracy
• Natychmiastowy podgląd na wyświetlaczu
2b
Ryc. 2a, b: Zmiana okołowierzchołkowa na zdjęciu zębowym (a) i w badaniu techniką CBCT
(b); zdjęcia dzięki uprzejmości dr. Freda Barnetta.
11 89ptident.pl
8
8
1
ww.o
22
l.pl, w
a
www.c
• Najnowszy zaawansowany skaner płytek fosforowych
2a
aniu
jektowwoń:
o
r
p
a
dz
wz
tu, za
żemy
Po m o e g o g a b i n e
cyfrow
Optident jest Wyłącznym Dystrybutorem Carestream Dental w Polsce.
Optident S. J., 53-032 Wrocław, ul. Jeździecka 12, tel. 71 781 84 62, 501 242 101
restre
amde
nta
N A JC ZĘŚCIE
J
W Y BIER A NE
RVG
Z POLECENIA
[2] =>
Anzeigen Stand DIN A4
2
DT strona 1
także przydatna w analizie i ocenie
stanu zatok przynosowych oraz obturacyjnego bezdechu sennego.
Ponieważ obrazy powstają na
skutek nakładania wielu niezależnych przekrojów dwuwymiarowych, system dowiódł swojej przewagi w pokonywaniu problemów
związanych z nakładaniem się
cieni oraz obliczaniu odległości od
powierzchni. Dzięki temu tomografia CBCT stała się techniką z
wyboru w ocenie i leczeniu złamań
środkowego piętra twarzy oraz złamań oczodołu, a także w śródzabie-
3a
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Praktyka
3b
Ryc. 3a, b: Torbiel okołowierzchołkowa na
pantomogramie (a) i w badaniu metodą
CBCT (b).
gowej wizualizacji kości twarzy po
złamaniu. Jako że technika ta nie
opiera się na zjawisku rezonansu
magnetycznego, jest najlepszą metodą nawigacji śródzabiegowej w
trakcie operacji, w tym w przypadkach ran postrzałowych.
CBCT jest techniką szeroko wykorzystywaną w planowaniu zabiegów ortognatycznych, kiedy wskazany jest zabieg ortomorficzny w
obrębie twarzy, wymagający szczegółowej wizualizacji relacji zwarciowych, w celu ulepszenia trójwymiarowego modelu czaszki
z uwzględnieniem szczegółowej
budowy powierzchni zębów. Dzięki
pomocy zaawansowanego oprogramowania CBCT ułatwia wizualizację tkanek miękkich, umożliwiając
kontrolę estetyki pozabiegowej, np.
poprzez ocenę ubytków warg i kości
podniebienia w przypadkach rozszczepu podniebienia.
Obecnie trwają badania, mające na celu ocenę możliwości wykrywania zaburzeń gruczołów ślinowych. Honda i wsp. opisują
przypadek kliniczny, w którym
uzyskano znaczące skrócenie
czasu niezbędnego dla przeprowadzenia autotransplantacji zęba
dzięki zastosowaniu CBCT.
SpecjalnoÊç
Chirurgia stomatologiczna i szcz´kowo-twarzowa
36
26.86
Endodoncja
Tomografia komputerowa stożkowa jest bardzo przydatnym narzędziem do diagnostyki zmian okołowierzchołkowych (Ryc. 2a, b). Na
podstawie licznych badań wykazano możliwość prowadzenia diagnostyki różnicowej zmian okołowierzchołkowych dzięki pomiarowi gęstości na kontrastowym
obrazie zmian, który pozwala
odróżnić ziarniniaka od torbieli
okołowierzchołkowej (Ryc. 3a, b).
Cotton i wsp. wykorzystywali
CBCT jako narzędzie oceny do
stwierdzenia, czy zmiana jest pochodzenia endodontycznego.
Endodoncja
32
23.88
Implantologia
22
16.42
Ortodoncja
16
11.94
Stomotologia ogólna
14
10.45
Stawy skroniowo-˝uchwowe
8
5.97
Periodontologia
5
3.73
Stomotologia sàdowa
1
0.75
Wykazano także wyższość
CBCT nad dwuwymiarowymi
zdjęciami radiologicznymi w wykrywaniu złamań korzeni. W wielu
przypadkach klinicznych opisywano wykrycie pionowego lub
poziomego złamania korzenia.
Stwierdzono także, że CBCT
sprawdza się lepiej niż zdjęcia zębowe w wykrywaniu tych złamań,
Liczba artyku∏ów w %
Tabela 1
niezależnie od tego, czy mają przebieg policzkowo-językowy, czy też
mezjalno-dystalny.
W przypadkach zapalnej resorpcji korzeni CBCT pozwala
znacznie łatwiej rozpoznawać
zmiany na wczesnym etapie w porównaniu do konwencjonalnych,
dwuwymiarowych zdjęć rtg. W innych przypadkach, takich jak resorpcja zewnętrzna korzeni, ubytki
przyszyjkowe i resorpcja wewnątrzna, określono nie tylko sam
fakt występowania resorpcji, ale
także jej rozległość.
CBCT można też wykorzystywać w celu określenia budowy
morfologicznej korzeni, ich liczby,
obecności kanałów i kanałów dodatkowych, a także określenia długości roboczej i stopnia zakrzywienia korzeni i kanałów. Jest to ponadto dokładna metoda oceny wypełnienia kanałów korzeniowych.
Ze względu na wysoką precyzję to
bardzo przydatna metoda wykrywania wypustek miazgi penetrujących dodatkowe guzki na powierzchniach językowych siekaczy oraz lokalizacji złamanych narzędzi.
AD
O wydawcy
Promocja
Wydawca :
Redaktor naczelna:
Marzena Bojarczuk,
m.bojarczuk@dental-tribune.com
Quicksleeper 3
tylko 9900 zł
- ostatnie 10 modeli
Tłumacze:
Ewa Aleksińska,
Marcin Aleksiński,
Ewa Ganowicz,
Biuro w Polsce:
Al. Jerozolimskie 44, lok. 518
00-024 Warszawa
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
#**( $ ( )$)$& * *'
"'&# ()* +( %() )(
* *' $& )2& $& &#
&# $ #&) 3 #*" * $& )# *!(
* *' .
Nowości:
% " ( $&&)'2 *
.. .3 #*# & )$$&# (
# "# $ # (
#* $ $*&)$" &1 tylko koszty
$& # () "'
(# * !(
*"#*( ()*&#) )"
* &'#)* ( )' &$&#')
SleeperOne 4
($* # "'&# ( $)$& '* *'
"# 1($*)$&& * *' -%#!(* (,
"#*# (, $ (, " ,
&.2*()& $& )3.
* &'#)* ( )' &$&#')
4 podstawowe tryby podawania anestetyku, optymalne
$& $ ( & * *'
'&# !(
*"#*( ()*&#) )" 2'(#$
*" "#*( () 3
#* $ $*&)$" &1&) $& # (
) "'
Implant Dental New Wave Sp. J.
'.!# %$8/6<,550888 #$*(,&.2773;9<:655/56,
((. " &.((.", 4 " &.((."
Marketing i reklama:
Grzegorz Rosiak,
g.rosiak@dental-tribune.com
Informacje w sprawie prenumeraty:
info@dental-tribune.com
Tel.: 664 608 740
Nakład: 10.000 egz.
Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381,
z późn. zmianami i rozporządzeniami).
Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje
od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów.
Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune.
Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer’s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical errors. The publishers also do not assume responsibility for product names
or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of
The World’s Dental Newspaper
Dental Tribune International.
DENTAL TRIBUNE
Licensing by
Dental Tribune International
Accounting
Manuela Hunger
Publisher
Torsten Oemus
Business Development Manager
Bernhard Moldenhauer
Group Editor
Daniel Zimmermann
newsroom@dental-tribune.com
Tel.: +49-341/4 84 74-107
Project Manager Online
Alexander Witteczek
Editor Specialities
Magdalena Wojtkiewicz
Editorial Assistant
Yvonne Bachmann
Copy Editors
Sabrina Raaff, Hans Motschmann
President/CEO
Torsten Oemus
Nowości:
Zespół redakcyjny:
Sales & Marketing
Matthias Diessner, Vera Baptist, Peter Witteczek
Director of Finance & Controlling
Dan Wunderlich
Marketing & Sales Services
Nadine Parczyk
License Inquiries
Jörg Warschat
International Editorial Board
Dr Nasser Barghi, USA – Ceramics
Dr Karl Behr, Germany – Endodontics
Dr George Freedman, Canada – Esthetics
Dr Howard Glazer, USA – Cariology
Executive Producer
Gernot Meyer
Dental Tribune International
Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany
Tel.: +49-341-4 84 74-302
Fax: +49-341-4 84 74-173
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Regional Offices
Asia Pacific
Dental Tribune Asia Pacific Limited
Room A, 20/F, Harvard Commercial Building,
111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong
Tel.: +852 3113 6177
Fax +8523113 6199
The Americas
116 West 23rd Street, Ste. 500, New York,
N.Y. 10011, USA
Tel.: +1 212 244 7181
Fax: +1 212 224 7185
Prof. Dr I. Krejci, Switzerland – Conservative Dentistry,
Dr Edward Lynch, Ireland– Restorative
Dr Ziv Mazor, Israel – Implantology
Prof. Dr Georg Meyer, Germany – Restorative
Prof. Dr Rudolph Slavicek, Austria – Function,
Dr Marius Steigmann, Germany – Implantology
© 2012, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved
[3] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
CBCT to niezawodne narzędzie
do przedzabiegowej oceny stopnia
bliskości zęba względem sąsiadujących ważnych struktur anatomicznych, wielkości i zasięgu zmian patologicznych, a także anatomii i
morfologii korzeni z uwzględnieniem bardzo dokładnych pomiarów. Ponadto, w przypadku zębów
ocenianych w związku z przebytym
urazem i innymi stanami nagłymi,
zastosowanie CBCT może przybliżać do postawienia właściwego rozpoznania i podjęcia odpowiednich
działań terapeutycznych.
Praktyka
4a
4b
Ryc. 4a: Pantomogram pacjenta, u którego wykonywana jest odbudowa wszystkich zębów. Takie zdjęcie dostarcza tylko ograniczoną ilość danych. • Ryc. 4b: Zdjęcia wykonane techniką CBCT u tego samego pacjenta. Na podstawie tego badania można uzyskać znaczną ilość danych
dotyczących jakości kości, długości i średnicy implantów oraz bliskości ważnych struktur anatomicznych.
Zaburzenia ze strony stawów
skroniowo-żuchwowych
Jedną z największych zalet
CBCT jest możliwość określenia
faktycznego położenia wyrostków
kłykciowych w dołkach stawowych. Często pozwala to na wykrycie potencjalnego przemieszczenia
krążka stawowego oraz określenie
zakresu ruchu wyrostka w dołku
stawowym. Dzięki wysokiej precyzji tej metody można bez trudu
dokonać pomiarów sklepienia
DT strona 4
W ostatnim czasie wykorzystywano technikę CBCT z jej niezawodnością i precyzją do oceny
opracowania kanałów przy użyciu
różnych technik preparacji.
Implantologia
Wobec rosnącego zapotrzebowania na odbudowę braków zębowych przy pomocy implantów niezbędne są precyzyjne pomiary
umożliwiające ochronę kluczowych struktur. Można to było osiągnąć przy pomocy konwencjonalnej
tomografii komputerowej. Jednak
CBCT dostarcza bardziej precyzyjnych pomiarów przy mniejszej
dawce promieniowania i w związku
z tym obecnie stanowi preferowane
rozwiązanie w implantologii stomatologicznej (Ryc. 4a, b).
Nowe oprogramowanie, pozwalające na wykonywanie szablonów chirurgicznych, dodatkowo
ogranicza uszkodzenia tkanek.
Heiland i wsp. opisali na 2 przypadkach technikę, w której stosowano
CBCT śródzabiegowo w celu sterowania implantacją po mikrochirurgicznym transferze kości.
CBCT umożliwia ocenę jakości
i ilości kości. Zmniejsza to ryzyko
niepowodzenia leczenia implantologicznego, ponieważ można opierać kwalifikację pacjentów na
znacznie bardziej wiarygodnych
informacjach. Można także wykorzystać tę technikę do kontroli pozabiegowej oraz oceny powodzenia przeszczepu kości (Ryc. 5a-d).
Ortodoncja
W ortodoncji można wykorzystywać obrazy CBCT do diagnostyki i analizy cefalometrycznej.
obecnie CBCT stała się już metodą
z wyboru w ocenie wzrostu twarzy,
wieku, czynności dróg oddechowych i zaburzeń wyrzynania zębów.
CBCT jest wiarygodnym narzędziem, służącym do oceny bliskości
ważnych struktur anatomicznych,
które mogą zakłócać przebieg leczenia ortodontycznego. W przypadkach, w których stosuje się miniimplanty jako tymczasowe zakotwiczenie, CBCT jest przydatną
metodą, zapewniającą ich bezpieczne osadzenie. Umożliwia
także ocenę gęstości kości przed,
w czasie i po leczeniu (Ryc. 6).
Kolejną zaletą CBCT jest możliwość uzyskania na podstawie jednego badania widoku z różnych
stron, np. od przodu, od strony prawej, lewej, w projekcji skośnej pod
kątem 45° i projekcji podbródkowej. Obrazy te są automatycznie korygowane w taki sposób, że z obrazu
powiększonego uzyskuje się obraz
ortogonalny (w stosunku 1:1), co zapewnia większą dokładność. Tak
więc CBCT wydaje się być dla lekarza praktyka lepszym rozwiązaniem.
3
AD
A-dec LED
Bezkonkurencyjna lampa A-Dec LED.
#& #+. -%# %! -)
% % $!%%! #$* !%( %*
'+ %& &#!& "# " % !'&
'( $-%#( '$(&%& ( ,
(&)($ +'- !# % % !' "(
$ ! % %& $-)
"! $ "#)$%'
*# ,
!"' &
Amadar
%
# "
[4] =>
Anzeigen Stand DIN A4
4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Praktyka
5a
5b
niem wiązki. Metoda ta ma jednak
kilka istotnych wad, takich jak
większa podatność na artefakty
związane z ruchem, niższa rozdzielczość kontrastu, ograniczona możliwość wizualizacji wewnętrznych
tkanek miękkich oraz brak możliwości zastosowania CBCT do
oceny gęstości kości w związku ze
zniekształcaniem sygnału w jednostkach Hounsfielda.
5c
Ryc. 5a: Obraz kliniczny implantów wszczepionych w 2005 r. • Ryc. 5b: Zdjęcie zębowe implantów w okolicy 11 i 21. Taki obraz nie dostarcza
wiele informacji. • Ryc. 5c: Badanie techniką CBCT jednoznacznie pokazuje stopień utraty kości.
5d
6
Ryc. 5d: Na zdjęciu CBCT widoczna jest całkowita destrukcja blaszki przedsionkowej kości.
Ryc. 6: Badanie CBCT wykonane w celu oceny gęstości kości w trakcie leczenia.
DT strona 1
dołka stawowego. Kolejną zaletą,
jaką wykazują niektóre z dostępnych urządzeń jest możliwość wizualizacji tkanek miękkich otaczających stawy skroniowo-żuchwowe, co może zmniejszyć zapotrzebowanie na przeprowadzanie
w tych przypadkach badań metodą
rezonansu magnetycznego.
Wobec tych zalet CBCT jest
metodą obrazowania z wyboru w
przypadkach urazów, bólu, dysfunkcji, ankylozy włóknisto-kostnej
oraz w wykrywaniu nadżerek
warstwy zbitej wyrostka kłykciowego i torbieli. Przy pomocy obrazowania trójwymiarowego można
w bezpieczny sposób przeprowadzić zabieg punkcji – jedną z metod
leczenia zrostów krążka stawowego – pod kontrolą wzrokową.
Periodontologia
Technikę CBCT można wykorzystać do szczegółowej oceny
morfologii kości. Wykazano, że
jest to precyzyjna metoda oceny,
która wiąże się tylko z minimalnym
marginesem błędu. Stwierdzono,
że jest ona równie dokładna jak bezpośrednie pomiary sondą periodontologiczną. Ponadto tomografia stożkowa ułatwia ocenę zajęcia
procesem chorobowym furkacji.
CBCT można wykorzystać do
wykrywania ubytków na powierzchni przedsionkowej i językowej, co wcześniej nie było
możliwe przy użyciu konwencjonalnych dwuwymiarowych zdjęć
rtg. Ponadto, dzięki wysokiej precyzji pomiarów dokonywanych
przy użyciu CBCT możliwy jest
dokładny pomiar ubytków śródkostnych oraz ocena dehiscencji,
fenestracji i torbieli przyzębnych.
7a
Wykazano także wyższość CBCT
w ocenie efektów zabiegów regeneracyjnych na przyzębiu.
Stomatologia ogólna
Dostępne piśmiennictwo nie
uzasadnia stosowania CBCT w celu
diagnostyki próchnicy powierzchni
stycznych, ponieważ dawka promieniowania jest znacznie większa
niż w przypadków konwencjonalnych zdjęć rtg, a nie niesie żadnych
dodatkowych informacji. Technika
ta jest natomiast przydatna w ocenie
próchnicy powierzchni interproksymalnych oraz jej głębokości. W tabeli 2 przedstawiono przykładowe
typowe dawki promieniowania
związane z różnego typu zdjęciami
rtg stosowanymi w praktyce stomatologicznej.
Stomatologia sądowa
W piśmiennictwie opisano
wiele metod szacowania wieku na
podstawie zębów, co jest kluczowym elementem w sądownictwie.
CBCT jest nieinwazyjną metodą
oceny wieku człowieka na podstawie stosunku miazgi do zęba.
Omówienie
Skanery do CBCT to ogromny
postęp w obrazowaniu zębów,
szczęk i twarzy. Technologia ta,
wprowadzona do użytku w stomatologii pod koniec lat 90. XX w. doprowadziła do znaczącego rozwoju
tej dziedziny medycyny. W ostatnich latach wyraźnie wzrastała
liczba publikowanych artykułów
dotyczących CBCT. Niniejszy systematyczny przegląd piśmiennictwa dotyczącego zastosowań
obrazowania CBCT w praktyce
stomatologicznej przeprowadzono
w celu krótkiego podsumowania
wskazań do stosowania tej nowej
techniki obrazowania w różnych
dziedzinach stomatologii.
7b
Dokonując przeglądu piśmiennictwa, stosowano do wyszukiwania frazę „cone-beam computed tomography in dentistry” (tomografia komputerowa stożkowa w stomatologii). Wykorzystanie innego
nazewnictwa spotykanego w stomatologii, np. „cone-beam volumetric scanning”, „volumetric
computed tomography”, „dental
CT”, „dental 3-D CT” oraz „conebeam volumetric imaging” nie dało
istotnych wyników.
Liczba zastosowań klinicznych
obrazowania CBCT w stomatologii
cały czas rośnie. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa znaleziono
134 publikacje o znaczeniu klinicznym. Najczęstsze zastosowania kliniczne CBCT obejmują dziedziny
chirurgii szczękowo-twarzowej,
implantologii stomatologicznej i
endodoncji. Tomografia stożkowa
ma ograniczone zastosowanie w leczeniu zębów ze względu na wysoką dawkę promieniowania w stosunku do wartości diagnostycznej.
Piśmiennictwo dotyczące CBCT
jest obiecujące. Konieczne są dalsze badania, szczególnie dotyczące
jej zastosowania w stomatologii sądowej. Pozwolą one na zbadanie innych, potencjalnie przydatnych zastosowań w tej dziedzinie. Nie znaleziono żadnych nawiązań do bezpośredniego zastosowania CBCT w
protetyce. Znaleziono natomiast zastosowania dotyczące innych specjalności stomatologicznych, które
wywierają wpływ na ostateczny
standard opieki nad pacjentem protetycznym. Wskazania te obejmują
m.in. przeszczepianie kości i tkanek
miękkich, implantację ukierunkowaną przez planowane leczenie
protetyczne, protetykę szczęk i twarzy oraz leczenie zaburzeń ze strony
stawów skroniowo-żuchwowych.
Zdjęcia uzyskane techniką CBCT
mogą także mieć znaczącą wartość
w szczególnych przypadkach,
kiedy istnieje potrzeba oceny możliwości leczenia odtwórczego wielu
zębów (Ryc. 7a-e).
Najnowsze aparaty do CBCT
cechują się wyższą rozdzielczością,
mniejszą ekspozycją i niższym
kosztem, są ponadto projektowane
specjalnie na potrzeby stomatologii. Detektory płytowe wydają się
być mniej podatne na powstawanie
artefaktów związanych z utwardze-
7c
7d
Podczas leczenia kluczowe znaczenie ma przestrzeganie zasady
ALARA (minimalizacji dawek promieniowania, ang.: As Low As Reasonably Achievable) w stosunku do
dawki promieniowania związanej z
obrazowaniem CBCT. Obrazowanie metodą CBCT poprawia jakość
opieki nad pacjentem, ale szczegółowa interpretacja wyniku badania
wymaga od użytkownika przeszkolenia. Lekarz dentysta powinien zadać sobie pytanie, czy te nowe metody obrazowania rzeczywiście poszerzają możliwości diagnozowania
i podnoszą standard opieki stomatologicznej, czy tylko zwiększają ryzyko, na jakie narażony jest
pacjent. Dlatego absolutną konieczność stanowi nieustanne kształcenie,
edukacja oraz szczegółowe badania.
Jednym z aspektów CBCT o
najwyższej użyteczności klinicznej jest bardzo wyszukane oprogramowanie, które pozwala na gromadzenie wielu danych, poddawanych następnie analizie, obróbce
i rekonstrukcji. Sprawia to, że interpretacja danych jest znacznie bardziej przyjazna dla użytkownika,
o ile posiada on odpowiednie umiejętności techniczne i wiedzę.
Rosnąca popularność CBCT
doprowadziła do sytuacji, w której
produkcją tomografów stożkowych zajmuje się wiele firm. Jednocześnie rośnie liczba dotyczących tego tematu prezentacji wygłaszanych podczas konferencji
oraz publikowanych artykułów.
W efekcie dochodzi do niekontrolowanej i nie opartej na faktach
wymiany informacji dotyczących
dawek promieniowania oraz ograniczonej wiedzy technicznej na
temat urządzeń do obrazowania
medycznego pomiędzy nowymi
użytkownikami. W odpowiedzi
na tę sytuację European Academy
of DentoMaxilloFacial Radiology
opracowała podstawowe zasady
stosowania CBCT w stomatologii:
1. Nie wolno przeprowadzać badania metodą CBCT bez wcześniejszego wywiadu chorobowego i badania klinicznego.
2. Badanie metodą CBCT musi
być w każdym przypadku uzasadnione przewagą korzyści
nad zagrożeniami.
3. Badanie metodą CBCT powinno potencjalnie wnosić
nowe informacje, ułatwiające
leczenie pacjenta.
4. Nie należy „rutynowo” powtarzać u pacjenta badania CBCT
bez ponownej oceny korzyści/
zagrożeń.
5. W przypadku skierowania na
badanie CBCT od innego dentysty wymagane jest przekazanie przez lekarza kierującego
niezbędnych informacji klinicznych (wynikających z zebranego wywiadu i badania
klinicznego), przekonujących
osobę przeprowadzającą badanie o jego zasadności.
6. Tomografię komputerową stożkową należy stosować wyłącznie wtedy, kiedy na pytanie,
na które ma odpowiedzieć jej
wynik, nie można uzyskać
satysfakcjonującej odpowiedzi
przy użyciu konwencjonalnych
zdjęć rtg, wymagających mniejszej dawki promieniowania.
7. Obraz CBCT musi zostać poddany dokładnej ocenie klinicznej (opis radiologa), obejmującej pełen zakres danych.
8. Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że diagnostyka radiologiczna pacjenta będzie także
musiała obejmować analizę
tkanek miękkich, należy raczej
przeprowadzić obrazowanie
metodą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego niż tomografii stożkowej.
9. Aparat do CBCT powinien dawać możliwość wyboru objętości obrazowania. Należy wybierać możliwie najmniejszą
objętość obrazowania dla danej
sytuacji klinicznej, jeśli oznacza to najniższą dawkę promieniowania dla pacjenta.
10. Jeśli tomograf umożliwia wybór rozdzielczości, należy wybrać rozdzielczość umożliwiającą postawienie dokładnego
rozpoznania przy możliwie najmniejszej dawce.
Zdj´cie wewnàtrzustne (szybkoÊç F, kolimator prostokàtny)
0.001 mSv
Zdj´cie wewnàtrzustne (szybkoÊç E, kolimator okràgły)
0.004 mSv
Zestaw zdj´ç wewnàtrzustnych wszystkich z´bów (szybkoÊç E,kolimator okràgły 0.080 mSv
Zdj´cie cefalometryczne, projekcja boczna (szybkoÊç F, ekran z pierwiast0.002 mSv
kami ziem rzadkich)
Zdj´cie pantomograficzne (szybkoÊç F, ekran z pierwiastkami ziem rzadkich) 0.015 mSv
CBCT (szcz´ka i ˝uchwa)
Szpitalne badanie metodà TK (szcz´ka i ˝uchwa)
0.068 mSv
0.6 mSv
Tabela II: Typowe dawki promieniowania rentgenowskiego podczas badania różnymi technikami obrazowania stosowanymi w stomatologii.
7e
Ryc. 7a: Liczne zęby leczone endodontycznie, poddane w przeszłości zabiegom resekcji wierzchołków. • Ryc. 7b: Zdjęcie zębowe wykazuje pogorszony stosunek korony do korzenia. • Ryc. 7c: W badaniu CBCT widoczny jest brak blaszki
przedsionkowej oraz częściowo zniszczona blaszka podniebienna. Wskazuje to na konieczność usunięcia zęba i przeprowadzenia zabiegu augmentacji kości przed osadzeniem implantu. • Ryc. 7d: Usunięto w sposób atraumatyczny zęby 12,
11, 21 i 22, po czym zastosowano przeszczep kostny. • Ryc. 7e: Wykonano uzupełnienie tymczasowe. Przed leczeniem implantologicznym należy poczekać na wygojenie miejsc poddanych augmentacji.
[5] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
11. W ośrodku, gdzie prowadzone
są badania metodą CBCT należy opracować i wdrożyć program weryfikacji jakości obejmujący wyposażenie, techniki
i procedury kontroli jakości.
12. Należy zawsze stosować rozwiązania ułatwiające odpowiednie pozycjonowanie (wskaźniki
świetlne).
13. Każdy nowy aparat do CBCT
powinien być po zainstalowaniu poddany krytycznej ocenie
i szczegółowym testom, zanim
zostanie oddany do użytku. Testy te mają na celu weryfikację
ochrony personelu, społeczeństwa i pacjenta.
14. Tomograf do CBCT należy poddawać regularnym rutynowym
badaniom, mającym na celu
sprawdzenie, czy nie doszło do
znaczącego pogorszenia stopnia ochrony przed promieniowaniem, zarówno w odniesieniu do osób przebywających w
budynku, jak i pacjentów.
15. Dla zapewnienia ochrony personelu przed promieniowaniem pochodzącym z tomografu do CBCT, należy przestrzegać wytycznych, zawartych w rozdziale 6 dokumentu
wydanego przez Komisję Europejską, „Radiation protection
136: European guidelines on
radiation protection in dental
radiology”.
16. Wszystkie osoby mające do
czynienia z tomografią komputerową stożkową muszą przejść
odpowiednie szkolenie teoretyczne i praktyczne, dotyczące
celu przeprowadzania badań radiologicznych i odpowiedniej
ochrony przed promieniowaniem.
17. Niezbędne jest kształcenie
ustawiczne i odbywanie kolejnych szkoleń, szczególnie w
przypadku zakupu nowych
urządzeń lub wdrażania nowych technik CBCT.
18. Lekarz denstysta odpowiedzialny za pracownię CBCT,
który nie przeszedł wcześniej
odpowiedniego szkolenia teoretycznego i praktycznego, powinien odbyć takie szkolenie,
zatwierdzone przez instytucję
akademicką (uniwersytet lub
jego odpowiednik). Tam, gdzie
istnieje oficjalna krajowa specjalizacja z radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej, program szkolenia w dziedzinie CBCT powinien być
opracowany i prowadzony z
udziałem specjalisty radiologii
stomatologicznej i szczękowotwarzowej.
19. W przypadku badania metodą
CBCT zębów, struktur je
podtrzymujących, żuchwy i
szczęki do poziomu podstawy
nosa (np. pól widzenia 8 x 8 cm
lub mniejszych), ocena kliniczna (opis radiologiczny) powinna być sporządzona przez
specjalistę radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej. W krajach, gdzie nie ma takiej specjalizacji, opis powinien sporządzić odpowiednio
przeszkolony lekarz dentysta.
20. W przypadku badań o małym
polu widzenia, które nie obejmują zębów i zębodołów (np. kości skroniowych) oraz wszyst-
Dr Hadi M. Alamri i dr Mazen
A. Alshalhoob są stażystami
w Riyadh Colleges of Dentistry
and Pharmacy.
kich badań CBCT czaszkowotwarzowych (pola widzenia sięgające poza zęby, tkanki je podtrzymujące, żuchwę wraz ze stawami skroniowo-żuchwowymi
oraz szczękę do podstawy nosa),
ocenę kliniczną (opis radiologiczny) powinien sporządzić
specjalnie przeszkolony specjalista radiologii stomatologicznej
i szczękowo-twarzowej lub radiolog kliniczny (medyczny).
Podsumowanie
CBCT wykorzystuje się najczęściej w chirurgii stomatologicznej
i szczękowo-twarzowej, endodoncji, implantologii i ortodoncji. Nie
wolno przeprowadzać badania
CBCT, jeśli nie zostanie potwierdzona jego medyczna konieczność,
a korzyści nie przeważają nad zagrożeniami. Ponadto obraz CBCT
musi zostać poddany dokładnej
ocenie klinicznej (opis radiologa),
obejmującej pełen zakres danych,
tak aby osiągnąć maksymalne możliwe korzyści z przeprowadzenia
badania.
Przyszłe badania powinny koncentrować się wokół zagadnień
5
gromadzenia dokładnych danych
z uwzględnieniem dawki promieniowania emitowanego przez te
urządzenia. Aparaty do CBCT mają
małe detektory, a pole widzenia
i objętość obrazowanych tkanek są
ograniczone, dlatego nie są jeszcze
dostępne urządzenia skonstruowane specjalnie na potrzeby ortodoncji i chirurgii ortognatycznej.
Istnieje także potrzeba większej
liczby publikacji dotyczących zastosowania CBCT w stomatologii
sądowej i protetyce. DT
Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
AD
3Shape Dental System™
P
Ponadczasowe
o n a d c z a s owe i zzawsze
aw s ze a
aktualne
k t u a l n e rrozwiązania
o z w i ą z an i a
( %-"% *
.(*0 '" &( %"% (*,(*/#'/ ! 0)(9* '"(0 +$'2.)( !( 03 / !0 +$' *
.(*0 '" &( %"% (*,(* /#'/ ! 0)(9* '"(0 +$'2.)( !( 03 / !0 +$' * ®"+$'2.. .'3,*0-+,'/ !
"+$'2.. .'3,*0-+,'/ !
""''/ !)*( - ',2.*(# $,(.'" &( %""&)%',2.".+0/+,$" !,/)2.&( %")( 0" %('/ !
''/ !)*( - ',2.*(# $,(.'" &( %""&)%',2.".+0 /+,$" !, /)2.&( %")( 0" %('/ ! (,(./ ! ()*( -$ #".
(,(. / ! ()*( -$ #".
&
&+0/' ! (,.(*0 '"&( %"
+0 /' ! (, .(*0 '"&( %"
$' *. / "+$2."&( %" %$: (% (*,(*"-&
$' *
./)(+:('/
-: 3
$ ' *
. /)(+:('/ .
. ."
." $& */
$& * /
0) .'"
0) .'" -:3
($7 '(94(*0* # +,*-# , $+,-*5"(0' 0 '"''" +"(' (72.$" &
($7 '(9 4 (*0 * # +,*-# , $+,-*5 " (0' 0 '" ''" +"(' ( 72.$" &
0/ $"
# +,
0 / $" "" +(%" '/
+(%" '/ +$' *
+ $ ' *
# +, '" 0./$%
'" 0 . /$% ./ #'/
. / #'/
+$' *
+ $ ' *
-&(:%"."7,./ (+,5) (+/+, &2.
-&(:%"."7, . / (+,5) (+/+, &2.
(+, /'"&)%', !"." % ."5 #
Coming
Soon!
"* ,-%' )*(# $ ,(.'" (+,, 0' #)*(, 0 /0-. 0 %5 '" '" & 0"3+ 7
%5 '" '" & 0"3+ 7
"*,-%' )*(# $,(.'" (+,, 0' #)*(, 0/0-.0
005 2."073 0/"&)%',2.6,. $(*0/+,'" 0)*(
5 2."0 7 3 0 /"&)%',2.6 , . $(* 0 /+,'" 0)*( *&2.*(, 0/"%*
*&2.*(, 0 /"%*
* 0 8 % +$()/
% +$()/ .,2*'
. ,2*' )*,/
)*, / (*,( (',/ 0'
(* ,( (', / 0' '(.
'(. (
( )*(
)*( *&-
"" * 0 8
*&-
-,& ', +"
-,& ', +" '
' *1""''/ !
*1""''/ !
$*0/'$( "(* 0® i+/+, &$(&-'"$ ##" !) (&&-'" , 1
',%
',% /+, &1
/+, &1 -&(:%"."
&(:%"." $%"'"$(&
$%"'"$(& +,(&,(%(
+,(&,(%( " 0'/&
" 0'/& 0)7,'
0) 7,'
)
)(73 0 '"
( 7 3 0 '" 00 ++/+, &&"
/+, &&"
® /
/ %% (*,(*"
(*,(*" &
&(
( 77/
/
0)(9* '"(
0)(9* '"(
(
,* 0 /&/ .4 +$'/
+$'/ .
/ "+$2. ', %"
', %"
',' '
* 05 0" $$(&-'"$ /#'
( & - ' " $ / # '
(,*0/&/.4
./ "+$2.
','
'*05 0"
-7,."#3.+)27)* 50 +,(&,(%(
7, ."#3.+)2 7 )* 50 +,(&,(%( "" &
&
Autorzy
Dr Mohammed A. Alshehri
jest konsultantem w dziedzinie
stomatologii odtwórczej i implantologii stomatologicznej
w Riyadh Military Hospital,
Department of Dentistry oraz
adiunktem w King Saud University, College of Dentistry,
Department of Restorative Dental Sciences. Można się z nim
skontaktować, pisząc na adres
e-mail: dr_mzs@hotmail.com.
Praktyka
Subskrybuj
Subskrybuj nasz newsletter!
newsletter!
O bser wuj nas:
Z
Zeskanuj
eskanuj k
kod
od QR
aby się zar
zarejestrować:
ejestrować:
[6] =>
Anzeigen Stand DIN A4
6
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Opinie
„Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
Już po raz trzeci Targi CEDE
wspierają niezwykłe dzieło pomocy niepełnosprawnym i najciężej chorym dzieciom, jakie prowadzi NZOZ Stomatologia Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im.
Małego Księcia. Podczas tegorocznej wystawy CEDE obecne na targach firmy, w ramach akcji
„Uśmiech bez barier”, będą mogły
przekazać na rzecz hospicjum
dary w postaci leków, materiałów
stomatologicznych,
narzędzi,
środków do sterylizacji i dezynfekcji itp. W rozmowie z „Dental Tribune”, dr n. med. Małgorzata Borowska – Kierownik NZOZ Stomatologia i o dr Filip Leszek Buczyński – Prezes Lubelskiego
Hospicjum dla Dzieci im. Małego
Księcia mówią o codziennych
działaniach na rzecz zdrowia jamy
ustnej podopiecznych Fundacji.
Jak powstało hospicjum Malego
Księcia?
Filip Leszek Buczyński: Hospicjum istnieje od 1997 r., a zostało
powołane przez grupę osób – entuzjastów, które pracowały bezpośrednio na rzecz umierających
dzieci w Klinice Onkologii i Hematologii Dziecięcej w Lublinie.
Dzieci – pacjenci tej kliniki często,
po długich miesiącach leczenia
w szpitalu, chciały ostatnie dni i tygodnie życia spędzić w domu
wśród rodziny i najbliższych. Okazało się jednak, że wiele z nich
mieszka daleko od Lublina. Rodzice obawiali się tej odległości od
ośrodka klinicznego, czasem nie
mieli też w domu warunków i odpowiedniego sprzętu, by zapewnić
dzieciom w terminalnej fazie choroby odpowiednich warunków.
Utworzyliśmy wówczas, jako drugie w Polsce po warszawskim, stowarzyszenie Lubelskie Hospicjum
dla Dzieci im. Małego Księcia. W
1998 r. przyjęliśmy do hospicjum
pierwszych pacjentów. Wśród różnych potrzeb dzieci, którymi się
opiekowaliśmy, już wówczas istniała ogromna potrzeba zapewnienia im profesjonalnej pomocy stomatologicznej. Początkowo przywoziliśmy dzieci do kliniki, gdzie
były one leczone przez lekarza dentystę, czasem – jeśli było to możliwe – lekarz jeździł do nich z wizytami domowymi.
Dzieci tak ciężko chore, niepełnosprawne wymagają specjalnych
warunków leczenia, a procedury
stomatologiczne najczęściej muszą być przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym. Czy ich przeprowadzanie w klinice nie było dobrym rozwiązaniem?
F. L. B.: Ogromnym problemem był czas oczekiwania na przeprowadzenia zabiegu w tzw. kolejce do świadczeń, który wynosił
kilka albo kilkanaście miesięcy, co
w przypadku tych dzieci najczęściej oznaczało, że nie doczekiwały
one swojej kolejki i dodatkowo
cierpiały z powodu chorób zębów i
jamy ustnej. To był prawdziwy dramat i dzieci, i ich rodziców, o czym
świadczyć może fakt, że bardzo
często, kiedy wizyta dochodziła do
skutku, rodzice prosili o usunięcie
dziecku wszystkich zębów, żeby
ponownie nie przeżywać tego cier-
pienia. I to był kolejny impuls do
stworzenia ośrodka, w którym
dzieci zarówno z, jak i spoza hospicjum otrzymywałyby kompleksową opiekę stomatologiczną.
Taki ośrodek z wydzielonymi gabinetami i salą zabiegową na potrzeby procedur wykonywanych
w znieczuleniu ogólnym powstał
w wybudowanym Domu Małego
Księcia.
Jaki sprzęt i specjalistów ma do dyspozycji NZOZ Stomatologia Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci?
Małgorzata Borowska: Mamy
2 gabinety: jeden z nich przeznaczony jest wyłącznie do przyjęć
ambulatoryjnych, drugi pełni funkcję sali operacyjnej – oprócz unitu
stomatologicznego mamy tam aparat do znieczulenia ogólnego, aparat do wykonywania śródzabiegowych zdjęć wewnątrzustnych z radiowizjografią, poza tym wszystkie urządzenia, które potrzebne są
do pracy anestezjologa, chirurga
stomatologicznego i szczękowotwarzowego. Dysponujemy też
salą wybudzeń, gdzie dzieci po zabiegach wykonywanych w znieczuleniu ogólnym są obserwowane
przez zespół anestezjologiczny. To
bardzo ważne, bo daje pewność lekarzowi, że znieczulenie i wybudzenie przebiegło bez powikłań,
ale także zapewnia poczucie bezpieczeństwa rodzicom, którzy po
zabiegu bez obaw mogą zabrać
dziecko do domu. Jeśli chodzi o
personel, to pracują z nami specjaliści stomatologii ogólnej, dziecię-
cej, chirurgii stomatologicznej i chirurgii szczękowo-twarzowej oraz wykwalifikowani anestezjolodzy, którzy
posiadają doświadczenie np. w
znieczuleniach bardzo małych
dzieci i wcześniaków, a więc pacjentów bardzo szczególnych.
W ośrodku nie ma jednak ani
OIOM-u, ani OIT-u…
M. B.: Musimy pamiętać, że nie
pracujemy w warunkach szpitala,
dlatego tak ważne jest doświadczenie naszych lekarzy. Oczywiście,
gdyby zaistniała taka potrzeba, możemy liczyć na pomoc oddziału
szpitala klinicznego. Do tej pory
korzystaliśmy z takiej pomocy
dwukrotnie.
W jak bardzo skomplikowanej sytuacji zdrowotnej są pacjenci, a
szczególnie dzieci, które trafiają
do ośrodka?
M. B.: Mamy do czynienia z
bardzo trudnymi, złożonymi przypadkami. Dzieci, które do nas przyjeżdżają mają schorzenia neurologiczne, najczęstsze jest mózgowe
porażenie dziecięce, choroby psychiczne, ale także wady układu krążenia, choroby metaboliczne. To
wszystko ma ogromny wpływ na
reakcję na znieczulenie, wybudzenie, na funkcjonowanie układu oddechowego po przeprowadzonym
znieczuleniu. Nasi pacjenci to
często osoby z zaniedbanymi przewlekłymi chorobami jamy ustnej,
wymagający wyleczenia stanów
zapalnych, usunięcia torbieli i złogów. Przez wiele lat praktyki nie
zdarzyło mi
się usłyszeć od
ludzi zdrowych, że
nie mają gdzie pójść
do dentysty. Tymczasem
problem tzw. odsyłania
pacjentów niepełnosprawnych jest powszechny. Lekarze
albo nie chcą, albo nie potrafią się
nimi zajmować. Przyczyn jest
wiele, choćby fakt, że już na etapie
kształcenia niemal nikt nie styka się
z pacjentami z upośledzeniem
umysłowym. A przecież nie każda
osoba niepełnosprawna, trafiająca
do gabinetu stomatologicznego,
wymaga leczenia w znieczuleniu
ogólnym.
Czym jest Dom Małego Księcia?
F. L. B.: To budynek o powierzchni ponad 5 000 m2, w którym zapewniamy kompleksową
opiekę dzieciom, młodzieży i dorosłym pacjentom o szczególnych potrzebach. Poza częścią hospicyjną
istnieje tu NZOZ Stomatologia, a
także ośrodek rehabilitacyjny, hostel dla pacjentów dojeżdżających,
poradnia neurologiczna, poradnia
zdrowia psychicznego dla pacjentów hospicjum i ich rodzin, także rodzin w żałobie. Zapewne w najbliższej przyszłości pojawią się kolejne
poradnie, bo takie są potrzeby. Kolejne ośrodki i poradnie to odpowiedź dorosłych na potrzeby dzieci
– podążamy za nimi, robiąc to,
czego dzieci potrzebują, a nie to, co
nam się wydaje potrzebne i to, co
przynosi zysk. DT
Rozmawiała: Marzena Bojarczuk
[7] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
News
7
3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
Czy wiesz, że kiedy kupujesz
3Shape Dental System™, jednocześnie dostajesz pakiet 3Shape
LABcare? 3Shape LABcare to
ogromna wartość dla laboratoriów dentystycznych, ponieważ
wspiera użytkowników opieką,
technologią i ekspertyzą – najważniejszymi czynnikami sukcesu dla laboratoriów korzystających z cyfrowych technologii.
szają, a 3Shape Academy stworzono po to, by użytkownicy systemu 3Shape uzyskiwali wszystkie
bieżące informacje.
sprzedaży pierwszej linii i wsparcie
ponad 30 ekspertów, którzy porozumiewają się w kilkunastu językach w wielu krajach świata.
Wsparcie i serwis
Użytkownik 3Shape LABcare™
otrzymuje:
W ramach pakietu LABcare™
wszyscy użytkownicy zyskują
gwarancję wsparcia od swojego lokalnego przedstawiciela 3Shape.
Firma stale ulepsza sieć serwisową
• Wiedzę i szkolenie umiejętności
– lokalne treningi oraz webinaria.
• Ekstensywne wsparcie oraz serwis pierszo- i drugoliniowy.
• Uaktualnienia systemowe i funkcjonalne – coroczne wydania systemowe.
• Serwis informacyjny on-line –
dostęp do centrum szkoleniowego 3Shape, które zawiera
m.in. instrukcje i treningi video.
Wszystkie niezbędne informacje można otrzymywać na bieżąco bezpośrednio do skrzynki
e-mail.
Korzyści dla klienta:
• Profesjonalny trening dla techników.
• Silna sieć wsparcia – serwis w lokalnym języku i strefie czasowej.
• Bezpieczna inwestycja.
• Zapewnienie konkurencyjności
poprzez wykorzystywanie najnowszych osiągnięć technologicznych i podążanie za aktualnymi trendami. DT
Dental System™ to bezpieczna
inwestycja na przyszłość
AD
3Shape wierzy, że inwestycje
laboratoryjne CAD/CAM powinny
zachowywać najwyższą jakość
przez długi czas. Bez względu na
wybrany system, sukcesywna
aplikcja cyfrowej technologii nie
kończy się na samym zakupie i instalacji. Ciągłe szkolenia i doskonalenie umiejętności pomoże technikom w pełni wykorzystać potencjał tego systemu. Każde laboratorium powinno być objęte
natychmiastowym i efektywnym
wsparciem, najlepiej we własnym
języku, by zapobiec jakimkolwiek
opóźnieniom w codziennej pracy.
Laboratoria nie powinny troszczyć
się o kompatybilność ich oprogramowań z nowszymi systemami.
Dzięki temu, że firma 3Shape
uwzględnia indywidualne potrzeby użytkowników systemów,
pakiet 3Shape’s LABcare™ zaprojektowany jest tak, by chronić inwestycje CAD/CAM i wspomagać
sukces dentystyki cyfrowej.
MARK YOUR CALENDAR
Scienc Meeng:
Friday - Wednesday,
November 23 - 28
Exhibit Dates:
Sunday - Wednesday,
November 25 - 28
Coroczne aktualizacje
3Shape’s LABcare™ jest zaprogramowany tak, aby pomóc laboratoriom utrzymać ich konkurencyjność dzięki regularnym
zmianom technologicznym. Co
roku, światowe centrum innowacji
3Shape wraz z ponad 130 ekspertami tworzy najnowsze wersje systemowe Dental System™ – poprzez wcielanie badań rynkowych
z poprzedniego roku, bezpośrednich uwag ze strony laboratoriów
oraz kontakt z dentystami. Dostęp
do corocznie aktualizowanych wydań systemowych oraz inne unowocześnienia zawarte są w pakiecie 3Shape LABcare™. Aktualizacje zawierają nowe funkcje, narzędzia, wskazówki, bibliotekę oraz
korzystny interfejs systemu 3rd
party. Koncepcja uaktualnień sytemu ma na celu dążenie do
tego, aby system 3Shape rozszerzał
się i stawał się bardziej wszechstronny.
A A N C
Never a pre-registraon fee at the
Greater New York Dental Meeng
M H 600 EXHB
Jacob K. Javits Convenon Center 11th Ave.
between 34-39th Streets (Manhaan)
Q
New York Marrio Marquis otel
LV D A - N T
L D TH
S AV
M TH 350 S P
Seminars, ands-on Workshops, Essays
& Scienc Poster Sessions as well as
Specialty and Auxiliary Programs
E P
V
S P H E F
E N Y C B
H V
H !
Trening i rozwój kompetencji
Ustawiczne doskonalenie pomoże technikom laboratoryjnym
w pełni wykorzystać potencjał systemu i wszystkie jego funkcje.
3Shape Academy zapewnia dostęp
do szkoleń, także w formie webinariów on-line, materiałów naukowych i wybranych kursów szkoleniowych. Możliwości 3Shape
Dental System™ co roku się zwięk-
Sponsored by the New York County Dental Society and the Second District Dental Society
FOR MORE INFORMATION:
Greater New York Dental Meeng®
570 Seventh Avenue - Suite 800
New York, NY 10018 USA
Tel: (212) 398-6922 / Fax: (212) 398-6934
E-mail: victoria@gnydm.com
[8] =>
Anzeigen Stand DIN A4
AD
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
09-10
listopada
2012
'!
" )
!$!
Zasadę zgody pacjenta na przeprowadzenie zabiegu medycznego reguluje Ustawa
o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 6 listopada 2008 r., Ustawa z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza
dentysty oraz Kodeks Etyki Lekarskiej.
W programie:
) %#" !
! # ! #&
'$
Co nowego w stomatologii?
) "#" $"
, - #%
z problemami
) "
" "#", -#&(%
# ' #
w praktyce ortodontycznej
* "*#"
# #$# $+
) # (
#& #
www.targidentamed.pl
t argi
Targi w Krakowie Sp. z o.o., ul. Centralna 41a,
Małgorzata Świeca, Polska
kursy@targi.krakow.pl, tel.: 12 651 90 48, fax: 12 644 61 41
Głównym źródłem omawianego fundamentalnego prawa pacjenta jest przede
wszystkim art. 32 ust. 1 Ustawy o zawodach
lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym
lekarz może przeprowadzić badanie lub
udzielić innych świadczeń zdrowotnych,
z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych
w ustawie, po wyrażeniu zgody przez
pacjenta. Ponadto, art. 34 ust. 1 tej ustawy
stanowi, iż lekarz może wykonać zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub
diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta po uzyskaniu jego pisemnej
zgody. Należy również podkreślić, iż na lekarzu spoczywa obowiązek, aby przed wyrażeniem zgody przez pacjenta udzielić mu lub
jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych
metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu.
nywanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta jest czynem karalnym, spenalizowanym w art. 192 Kodeksu Karnego, ściganym
na wniosek pokrzywdzonego. W literaturze
wskazuje się, że dokonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta narusza jego wolność i to dobro prawne atakuje w takim przypadku lekarz. Ponadto, zgodnie z wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 31 marca
2006 r., zabieg medyczny wykonany bez
zgody pacjenta jest czynnością bezprawną
nawet wówczas, gdy wykonany jest zgodnie
z zasadami wiedzy. Potwierdzając jednolitą
linię orzeczniczą w danej kwestii, Sąd Najwyższy w wyroku z 23 listopada 2007 r.
stwierdził, iż w procesie leczenia wola pacjenta wyznacza zakres i warunki ingerencji
medycznej, zgoda pacjenta na leczenie staje
się zatem zasadniczym elementem umocowującym aksjologicznie i prawnie działania
lekarzy.
Sebastian Duda /Shutterstock.com
11.($ #! '!
Zgoda na wykonanie
zabiegu medycznego – prawa
pacjenta i obowiązki lekarza
Kolejnym, normatywnym potwierdzeniem istotnej roli zgody pacjenta jest art. 16
Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw
Pacjenta, który stanowi, iż pacjent ma prawo
do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy
takiej zgody.
AD
21. -,+"%##)% '#!'# # ,")% #)
07-09
!%
2013
% /)
# "
+
Planowany program:
0 Dental Spaghetti
-,+"%##)#"%"
'#!'# # ,"
0
%,+"'+&'/)' " /)
"'+&'+,"+ #%, " &'
&+&'"' "'+&'+,"+
0 Warsztaty, szkolenia praktyczne
0
0 Konkurs
# %/) ." &,'# & #
0 Dentopomoc
&'#!'# # ,"$#!#" !.#&,+!
www.krakdent.pl
www.dentalspaghetti.pl
targi
% )% #) $,##( "'% " (%&+ '% % #)$ ' *
Podobne regulacje zawierają również artykuły 13 i 15 Kodeksu Etyki Lekarskiej,
zgodnie z którymi obowiązkiem lekarza jest
respektowanie prawa pacjenta do świadomego udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących jego zdrowia, zaś informacja udzielona pacjentowi powinna być sformułowana
w sposób dla niego zrozumiały. Ponadto
lekarz powinien poinformować pacjenta
o stopniu ewentualnego ryzyka zabiegów
diagnostycznych i leczniczych oraz spodziewanych korzyściach związanych z wykonywaniem tych zabiegów, a także o możliwościach zastosowania innego postępowania
medycznego. Zgodnie z Kodeksem, omawiana instytucja zgody pacjenta jest wymagana dla postępowania diagnostycznego,
leczniczego i zapobiegawczego, a jeżeli pacjent nie jest zdolny do świadomego wyrażenia zgody, powinien ją wyrazić jego przedstawiciel ustawowy lub osoba faktycznie
opiekująca się pacjentem.
Przedmiotową zasadę wyraża także podpisana przez Polskę (lecz jeszcze nieratyfikowana) Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty Ludzkiej w Dziedzinie Zastosowania Biologii i Medycyny,
zwana w literaturze „Europejską Konwencją
Bioetyczną”, przyjęta przez Komitet Ministrów Rady Europy 19 listopada 1996 r. Artykuł 5 tego międzynarodowego aktu stanowi,
iż nie można przeprowadzić interwencji medycznej bez swobodnej i świadomej zgody
osoby jej poddanej. Przed dokonaniem interwencji osoba zainteresowana otrzyma odpowiednie informacje o celu i naturze interwencji, jak również jej konsekwencjach i ryzyku.
Ponadto, osoba zainteresowana może w każdej chwili swobodnie wycofać zgodę.
O wadze jednego z najważniejszych
uprawnień pacjenta świadczy fakt, iż wyko-
Pryncypialny charakter omawianej instytucji wywodzić należy również z Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 41
ust. 1 ustawy zasadniczej każdemu zapewnia
się nietykalność osobistą i wolność osobistą.
Pozbawienie lub ograniczenie wolności
może nastąpić tylko na zasadach i w trybie
określonym w ustawie. Jak podkreśla się
w doktrynie, wolnością osobistą jest możliwość swobodnego określania przez jednostkę swego zachowania i postępowania – tak
w życiu publicznym, jak i prywatnym, nieograniczoną przez jakiekolwiek inne czynniki ludzkie. W ścisłym związku z wolnością
osobistą pozostaje nietykalność osobista,
którą można określić jako zagwarantowaną
możliwość utrzymywania przez jednostkę
swej tożsamości i integralności fizycznej
i psychicznej oraz zakaz jakiejkolwiek bezpośredniej i pośredniej ingerencji z zewnątrz,
naruszającej tę integralność. Art. 47 Konstytucji RP gwarantuje natomiast każdemu
prawo do ochrony życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Ostatnie
z wymienionych praw określonych we
wspomnianym art. 47 ustawy zasadniczej
obejmuje również prawo do decydowania o
tym, czy i w jakim zakresie jednostka pragnie
poddać się opiece lekarskiej. W tym znaczeniu z pewnością materia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych
świadczeń zdrowotnych mieści się w zakresie „decydowania o swoim życiu osobistym".
Nie ulega wątpliwości, że decydowanie
[9] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
przez pacjenta o sobie samym jest
przejawem realizacji wolności osobistej i nietykalności osobistej. W
związku z tym we wskazanym kontekście konstytucyjnym należy postrzegać zgodę pacjenta na przeprowadzenie jego badania lub
udzielenie mu innych świadczeń
zdrowotnych. Zgoda taka jest realizacją na gruncie ustawowym gwarancji wolności osobistej i nietykalności osobistej.
Definicję pojęcia „zgoda pacjenta” należy je rozumieć jako jednostronne, odwołalne oświadczenie, na mocy którego wyłączona
zostaje bezprawność interwencji
medycznej, w granicach prawnie
dopuszczalnych, przy jednoczesnym przejęciu przez pacjenta (lub
osoby wyrażającej zgodę w jego
imieniu) ryzyka zwykłych następstw związanych z udzielanym
świadczeniem. Podstawowym założeniem jest, aby zgoda ta była
wyrażona przez pacjenta przed wykonaniem zabiegu. Odstąpienie od
tej zasady i uzyskanie zgody pacjenta na zabieg po jego wykonaniu
lub w trakcie jego trwania czyni
fakt wyrażenia zgody prawnie nieskutecznym w myśl przepisów Kodeksu Cywilnego. Istotną cechą
omawianego oświadczenia jest
również jego odwołalność, która
przejawia się w możliwości wycofania przez pacjenta zgody na zabieg w dowolnej chwili przed jego
rozpoczęciem.
Co do zasady, zgoda na zabieg
medyczny musi spełniać 3 zasadnicze warunki. Po pierwsze, zgoda
powinna przyjąć formę przewidzianą w odpowiednich przepisach
dla danej procedury. Po wtóre,
osoba udzielająca zgody musi być
uprawniona do jej udzielenia. Chodzi tu przede wszystkim o pacjenta,
a więc – zgodnie z Ustawą o zawodzie lekarza – każdą osobę badaną
lub osobę, której udzielane jest jakiekolwiek świadczenie zdrowotne. Zgoda na udzielenie świadczenia zdrowotnego musi być
udzielona przez osobę zdolną do jej
wyrażenia, a zatem może ją wyrazić tylko pacjent, którego stan zdrowia pozwala na przyjęcie ze zrozumieniem informacji udzielanej mu
przez lekarza i podjęcie decyzji co
do poddania się określonym działaniom medycznym lub co do odmowy poddania się im. Wyjątki od
zasady wyrażania zgody bezpośrednio przez pacjenta stanowią m.
in. sytuacje, w których pacjent jest
małoletni lub ubezwłasnowolniony. Istnieją również szczególne
okoliczności, w których może nastąpić udzielenie świadczenia
zdrowotnego bez zgody pacjenta.
Unormowane są one w Ustawie o
zawodzie lekarza, gdzie w myśl art.
33, badanie lub udzielenie pacjentowi innego świadczenia zdrowotnego bez jego zgody jest dopuszczalne, jeżeli wymaga on niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze
względu na stan zdrowia lub wiek
nie może wyrazić zgody i nie ma
możliwości porozumienia się z
jego przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym.
W takich okolicznościach decyzję
o podjęciu czynności medycznych
lekarz powinien w miarę możliwości skonsultować z innym lekarzem. Okoliczności te lekarz odnotowuje w dokumentacji medycznej
pacjenta. Ponadto, zgodnie z art. 34
ust. 7 wspomnianej ustawy, lekarz
może wykonać zabiegi operacyjne
lub stosować metody leczenia lub
diagnostyki o podwyższonym ryzyku dla pacjenta bez zgody przedstawiciela ustawowego pacjenta
bądź zgody właściwego sądu opiekuńczego, gdy zwłoka spowodowana postępowaniem w sprawie
uzyskania zgody groziłaby pacjentowi niebezpieczeństwem utraty
życia, ciężkiego uszkodzenia ciała
lub ciężkiego rozstroju zdrowia.
W takim przypadku lekarz ma obowiązek, o ile jest to możliwe, zasięgnięcia opinii drugiego lekarza,
w miarę możliwości tej samej specjalności. O wykonywanych czynnościach lekarz niezwłocznie zawiadamia przedstawiciela ustawowego, opiekuna faktycznego lub
sąd opiekuńczy.
Trzeci zasadniczy warunek poprawności wyrażania zgody stanowi świadomość samej zgody
oraz fakt, iż jest ona wynikiem swobodnej decyzji osoby ją wyrażającej, która to decyzja powstała na
gruncie należytego rozpoznania
okoliczności faktycznych. Jednym
z fundamentów wyrażenia tzw.
zgody świadomej jest obowiązek
informowania pacjenta, spoczywający na lekarzu. Zgoda taka oznacza bowiem oświadczenie, które
podjęte zostaje po uprzednim wyczerpującym i dokładnym omówieniu z pacjentem wszelkich
aspektów procedury medycznej,
którą lekarz planuje wykonać. W
konsekwencji niewykonania obowiązku informacji zabieg uznany
może zostać za bezprawny. Stanowisko takie zajmowane jest konsekwentnie również w orzecznictwie. Sąd Apelacyjny w Warszawie
w wyroku z 18 marca 2005 r. stwierdził, iż wina funkcjonariusza ma
miejsce nie tylko wówczas, gdy
sam zabieg skutkujący powstaniem
szkody, w rozumieniu art. 361 k.c.,
zawierał elementy zawinienia,
ale także wówczas, jeżeli proces
decyzyjny pacjenta poprzedzający
wyrażenie przez niego zgody na
zabieg został zakłócony poprzez
zaniechanie przedstawienia ewentualnych komplikacji zabiegu skutkujących negatywnie dla życia lub
zdrowia operowanego. Kolejnym
orzeczeniem sądowym podkreślającym taką interpretację przepisów
jest wyrok Sądu Apelacyjnego w
Poznaniu, który w wyroku z 29
września 2005 r. podkreślił, że lekarz odpowiada nie tylko za winę w
samym procesie leczenia, lecz
także za każdą winę niedotyczącą
techniki medycznej, a więc i za niedoinformowanie pacjenta o ryzyku
i skutkach zabiegu. Samo zaś uzyskanie formalnej zgody pacjenta bez
poinformowania go o ryzyku i skutkach zabiegu powoduje, że jest to
zgoda „nieobjaśniona” i jako taka
jest wadliwa, wskutek czego lekarz
działa bez zgody i naraża się na odpowiedzialność cywilną za szkodę
wyrządzoną pacjentowi, nawet gdy
postępuje zgodnie z zasadami
sztuki lekarskiej. Pacjent musi znać
przedmiot zgody, musi wiedzieć
o proponowanej metodzie leczenia,
ryzyku zabiegu i jego następstwach. Zakres obowiązku informacji nie zależy od tego, co lekarz
sądzi, ile pacjent powinien wiedzieć, lecz od tego, co rozsądna
osoba będąca w sytuacji pacjenta
obiektywnie potrzebuje usłyszeć
od lekarza, aby podjąć „poinformowaną” i inteligentną decyzję wobec
proponowanego zabiegu. Co więcej, art. 31 ust. 1 Ustawy o zawodzie
lekarza i lekarza dentysty jedno-
Prawo
znacznie nakazuje, aby informacja
była przekazana pacjentowi w sposób przystępny, zaś z art. 13 ust. 2
Kodeksu Etyki Lekarskiej wynika,
że winna ona być sformułowana w
sposób dla pacjenta zrozumiały.
Sąd Najwyższy wielokrotnie
podkreślał fundamentalne znaczenie, jakie ma obowiązek informowania pacjenta. W swoim orzecznictwie SN wskazywał, iż informacja udzielana przez lekarza przed
zabiegiem powinna zawierać takie
dane, które pozwolą pacjentowi
podjąć decyzję o wyrażeniu zgody
na zabieg z pełną świadomością
tego, na co się godzi i czego może
się spodziewać. Lekarz powinien
poinformować pacjenta o rodzaju i
celu zabiegu oraz o wszystkich jego
następstwach, które są zwykle
skutkiem zabiegu, tj. pożądanych
ze względu na jego cel skutkach zabiegu, jak i o innych (tzw. skutkach
ubocznych). Informacja powinna
w szczególności obejmować dające się przewidzieć możliwe następstwa zabiegu, zwłaszcza jeżeli
są to następstwa polegające na
znacznym i istotnym uszczerbku
zdrowia, które jako skutek uboczny
wprawdzie występują rzadko, ale
nie można ich wykluczyć, powinna
także określać stopień prawdopodobieństwa ich wystąpienia. W tym
wypadku nie można jednakże wymagać, by informacja wymieniała
wszystkie możliwe objawy następstw zabiegu i zawierała ich
opis. Wystarczające jest ogólne
określenie rodzaju możliwych następstw zabiegu oraz wskazanie,
czy zagrażają życiu pacjenta,
ewentualnie jaki mogą mieć wpływ
na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Należy wskazać również
najnowsze orzeczenie Sądu Najwyższego – rozpatrywano sprawę
pacjentki, która zgodziła się na zabieg lekarski metodą klasyczną
(tzw. metodą Nissena), czego skutkiem było pogorszenie się stanu
zdrowia pacjentki. Nie doszłoby do
tego, gdyby zabieg wykonany został metodą laparoskopową, o której
szpital nie poinformował pacjentki.
W uzasadnieniu wyroku SN wyjaśnił, jak rozumieć obowiązek uzyskania zgody pacjenta na zabieg medyczny. Musi to być zatem zgoda
„objaśniona” i „poinformowana”.
Pacjent musi rozumieć i świadomie
akceptować ryzyko zabiegu. SN
9
podkreślił ponadto, że wybór metody leczenia należy do pacjenta.
Lekarz musi ten wybór uszanować,
nawet jeśli jego zdaniem nie jest on
trafny. W przedmiotowej sprawie,
zdaniem sądu, lekarze nie wywiązali się z obowiązku dostarczenia
pacjentce odpowiednich informacji o metodach wykonania zabiegu,
w tym o wadach i zaletach obu metod, dlatego też jej zgoda na zabieg
metodą Nissena nie była świadoma. DT
Kontakt
Małgorzata Świeca
Kancelaria Prawna Świeca i
Wspólnicy
ul. Bagatela 11/3,
00-585 Warszawa
E-mail: kancelaria@swwp.pl
www.swwp.pl
AD
[10] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
10 Wydarzenia
CEDE 2012 Poznań, 20-22 września 2012 r.
Największe i najważniejsze w
Europie wydarzenie w branży
stomatologicznej Środkowoeuropejska Wystawa Produktów
Stomatologicznych CEDE 2012,
rozpocznie się w Poznaniu 20
września br.
W 4 pawilonach będzie można
znaleźć wszystko, czego lekarzowi
dentyście, technikowi, asystentce
i higienistce stomatologicznej potrzeba do codziennej pracy.
Jeśli chcesz kupić sprzęt, wymienić meble, a może tworzysz
nowy gabinet albo klinikę, zastanawiasz się nad leasingiem – zajrzyj
koniecznie do pawilonu 6A. Warto
porównać, spytać, zanim podejmie
się decyzję o zakupie. A przy okazji
na pewno trafisz na ciekawy pokaz
w ARENIE CEDE lub interesujący wykład w Speakers’ corner.
Na rynek wciąż wchodzą materiały nowych generacji, jeśli
chcesz dowiedzieć się więcej, porównać z tymi, które stosujesz,
wejdź do pawilonu 7A.
A może czas na nowe ubrania
w gabinecie, inne kolory, inne
wzory, wygodniejsze buty – pawilon 7 będzie właściwym miejscem
do spełniania takich potrzeb. W pawilonie 7 prezentowanych będzie
również większość obecnych na
rynku past, szczoteczek, flossów
i wszystkiego, co niezbędne do
higieny jamy ustnej. Tutaj też szukaj informacji o oprogramowaniu
komputerowym dla gabinetów. Implanty, ortodoncja, narzędzia – w
dużej części zajmują pawilon 8.
Technicy znajdą wiele odpowiedzi na swoje zawodowe pytania
w pawilonach 7A i 8. Warto zapo-
znać się z programem
wykładów dla techników dentystycznych
na stronie internetowej www.cede.pl,
a potem posłuchać
wielu z nich.
Jeśli jesteś dentystą i szukasz technika – zajrzyj do
pawilonu 7, gdzie
w Strefie Pracowni
można obejrzeć prace
techników, porozmawiać o warunkach
współpracy lub zasięgnąć informacji w Izbie Gospodarczej Techników Dentystycznych.
To nowość na CEDE – być może
pomysł zyska aprobatę i w przyszłości ta strefa będzie znacznie
większa.
Asystentki i higienistki, które
mają potrzebę podnoszenia swoich
kwalifikacji na pewno z dużym zainteresowaniem wysłuchają wy-
Radoslaw Maciejewski /Shutterstock.com
kładów dr. Bladowskiego, lek.
dent. M. Madalińskiej, M. Obody,
lek. dent T. Fehrenbach.
Jeśli chcesz zatrudnić dentystę, asystentkę, recepcjonistkę
albo szukasz pracy – daj ogłoszenie na Tablicach Ogłoszeń, które
stoją w pawilonie 6A (przy Speakers’ corner) oraz w Pasażu, przy
Biurze Targów. Można też sko-
rzystać z możliwości
opublikowania bezpłatnego ogłoszenia
na: ogłoszenia.dentonet.pl, a zostanie ono
wydrukowane i powieszone na Tablicach.
Wieczorami też
nikt nie będzie się nudził. W czwartek, 20
września odbędzie się
Gala CEDE z Queen
Symfonicznie z przyjęciem koktajlowym,
a w piątek wystąpią
Tomasz Jachimek i Artur Andrus. Będzie też można posłuchać
koncertu z cyklu A Dental Jazz
Story: Karen Edwards i Jarosława Śmietany lub udać się na
„Izba – Party” do klubu Bogota.
Szczegółowe informacje można
znaleźć w katalogu targowym i na
stronie internetowej: www.cede.pl
DT
AD
DTSC Speaker’s Corner na CEDE
2012 - program wykładów:
Czwartek, 20.09.:
11.00-12.00: lek. dent. Anna Kogut, W&H
Techniki skalingu i piaskowania w poszczególnych fazach leczenia
pacjentów z chorobami przyz´bia oraz pacjentów z implantami:
• faza higienizacyjna – zabiegi naddziàsłowe z wykorzystaniem podstawowych koƒcówek skalera i proszków profilaktycznych oraz koƒcówki PROFIN,
• faza chirurgiczno-periodontologiczna – zabiegi poddziàsłowe z wykorzystaniem koƒcówek ultradêwi´kowych i piasku PERIO EMS oraz usuwanie biofilmu z powierzchni implantów,
• faza podtrzymujàca – ograniczanie nawrotów choroby.
12.00-12.15: dr n. med. Małgorzata Borowska, Kierownik NZOZ Stomatologia
Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Ksi´cia
UÊmiech bez Barier w Domu Małego Ksi´cia – stomatologia dla pacjentów niepełnosprawnych w praktyce.
12.15-12.30: Jan K´ciek, Marek Skrodzki IGTD, Andrzej Dulian IGTD
Ustawa o wyrobach medycznych. Gospodarka odpadami – nowoÊci.
12.30-13.30: lek. dent. Monika Minor, DENMED
Powi´kszenie w stomatologii – to ju˝ koniecznoÊç.
13.30-14.00: Barbara Podsadna, MEDILAB
Gabinet stomatologiczny – obszar zagro˝enia biologicznego stwarzajàcy ryzyko zaka˝eƒ personelu.
14.00-14.20: Jan K´ciek, Marek Skrodzki IGTD, Andrzej Dulian IGTD
Ustawa o wyrobach medycznych. Gospodarka odpadami – nowoÊci.
Piàtek, 21.09.:
12.00-12.30: lek. dent. Anna Kogut, W&H
Technika oczyszczania i polerowania z´bów piaskiem EMS Soft u pacjentów ze stałymi aparatami ortodontycznymi wraz z ozonowaniem
i fluoryzacjà powierzchni.
12.30-13.00: dr n. med. Małgorzata Borowska, Kierownik NZOZ Stomatologia
Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Ksi´cia
UÊmiech bez Barier w Domu Małego Ksi´cia – stomatologia dla pacjentów niepełnosprawnych w praktyce.
13.00-13.30: lek. dent. Monika Minor, DENMED
Ultracienkie licówki porcelanowe LUMINEERS, bez szlifowania z´bów.
14.00-15.00: Sabine Nahme, International Cone Beam Institute
CBCT IN and traditional x-ray OUT?
15.00-16.00: dr Andreas Kornecki, Abrasive Technology
Czy istnieje jakiÊ sposób na najszybszà i najbardziej skutecznà preparacj´?
Sobota, 22.09.:
11.00-12.00: dr Andreas Kornecki, Abrasive Technology
Innowacyjne i bezbolesne wiertło Fieber do usuwania materiałów kompozytów oraz gumki do ich polerowania.
12.00-12.15: dr n. med. Małgorzata Borowska, Kierownik NZOZ Stomatologia
Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Ksi´cia
UÊmiech bez Barier w Domu Małego Ksi´cia – stomatologia dla pacjentów niepełnosprawnych w praktyce.
12.15-12.30: Jan K´ciek, Marek Skrodzki IGTD, Andrzej Dulian IGTD
Ustawa o wyrobach medycznych. Gospodarka odpadami – nowoÊci.
[11] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
News 11
Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii
Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
Edukacja dentystyczna
na najwyższym poziomie
Fiński producent sprzętu dentystycznego – firma Planmeca dostarczy 3 w pełni cyfrowe platformy edukacyjne dla King Saud
University College of Dentistry
i Ministerstwa Zdrowia Arabii
Saudyjskiej jako część projektu
rozwoju opieki zdrowotnej i edukacji w Arabii Saudyjskiej.
20
CH
PUNKTÓW EDU
!!!
K
W EDUKACYJ
NY
KTÓ
UN
AUSPICJAMI
zaprasza na
I X KU R S W A R S Z A W S K I
E N D O D O N C J A - P E R I O D O N T O LO G I A
- P R O T E T Y K A - I M P L A N T O LO G I A
17–18 listopad 2012 (sobota, niedziela)
PROGRAM WYKŁADÓW TEORETYCZNYCH
17 listopad 2012 (sobota)
PROGRAM WYKŁADÓW Z POKAZAMI PRAKTYCZNYMI
18 listopad 2012 (niedziela)
8.00 – 9.00 rejestracja uczestników
9.00 – 9.10 rozpocz´cie IX Kursu Warszawskiego
9.10 – 10.40 prof. dr hab. HALINA PAWLICKA
Dost´p do jamy z´ba, jako wa˝ny etap leczenia endodontycznego.
1. Ogólne zasady tworzenia dost´pu do systemu kanałowego.
2. „Mapa endodontyczna” jako drogowskaz w odnalezieniu
ujÊç kanałowych.
3. TrudnoÊci i powikłania podczas wykonywania tej fazy
leczenia kanałowego.
10.40 – 11.00 przerwa kawowa
11.00 – 12.30 prof. dr hab. STANISŁAW SULIBORSKI
Obdudowy poÊrednie porcelanowe i kompozytowe
– wykonanie kliniczne, krok po kroku.
12.30 – 12.45 przerwa kawowa
12.45 – 14.15 prof. dr hab. TOMASZ KONOPKA
Zmiany i stany przednowotworowe w jamie ustnej.
14.15 – 15.00 przerwa na obiad
15.00 – 18.15 dr hab. MAŁGORZATA PIETRUSKA
dr n. med. EWA CZOCHROWSKA
dr n. med. JAN PIETRUSKI
Ortodoncja, Periodontologia i Protetyka w planowaniu
rehabilitacji narzàdu ˝ucia.
18.15 – 18.30 przerwa kawowa
18.30 – 20.00 dr n. med. MACIEJ ˚AROW
Retreatment oraz odbudowa protetyczna po endodoncji
– kryteria podejmowania ryzyka.
20.00 – 21.45 Dr n. med. WITOLD JURCZY¡SKI
Periodontologia – lusterkiem implantologii.
8.00 – 12.15 lek. dent. MONIKA DZIECIÑTKOWSKA
lub 13.00 – 17.15 Endokorona – alternatywne post´powanie z z´bami leczonymi kanałowo.
Plan wykładu:
1. Wkłady koronowo-korzeniowe – czemu NIE!?
– ryzyko zwiàzane z preparacjà pod wkład koronowo-korzeniowy,
– anatomia korzenia a wkład koronowo-korzeniowy,
– wkład koronowo-korzeniowy – podejÊcie biomimetyczne.
2. Inlay-onlay-endokorona
– endokorona jako sposób na odtworzenie tkanek z´ba po leczeniu kanałowym,
– praca przyje˝d˝a z laboratorium!! – na co zwróciç uwag´ przy odbiorze uzupełnienia,
– techniki adhezyjne i cementowanie endokoron – przeglàd materiałów i technik
umo˝liwiajàcych uzyskanie trwałych i przewidywalnych efektów,
– IDS – Natychmiastowe Uszczelnienie Z´biny jako sposób na zwi´kszenie adhezji
do tkanek z´ba – kiedy? jak? czym?
Plan pokazu praktycznego:
– wykonanie endokorony z materiału kompozytowego,
– utwardzanie korony,
– zacementowanie endokorony – procedura adhezyjna krok po kroku,
– opracowanie wst´pne i polerowanie uzupełnienia.
8.00 – 12.15 lek. dent. ALEKSANDER MAJ
lub Wykorzystanie kompozytów laboratoryjnych w gabinecie
13.00 – 17.15 stomatologicznym. Licówki, korony, mosty adhezyjne i konwencjonalne.
Plan wykładu:
– podejÊcie minimalne inwazyjne do protetyki stomatologicznej,
– kontrola gł´bokoÊci preparacji,
– dlaczego kompozyt laboratoryjny a nie porcelana? wady i zalety,
– tradycyjna protetyka: korony i mosty konwencjonalne wykonane z kompozytów
laboratoryjnych; prezentacja przypadków,
– protetyka mało inwazyjna: mosty adhezyjne i licówki; prezentacja przypadków,
– nowe mo˝liwoÊci kompozytów technicznych.
Plan pokazu praktycznego:
– szlifowanie do licówki i do korony,
– pobranie wycisku,
– wykonanie prowizorium.
ORGANIZATOR IX KURSU WARSZAWSKIEGO
S+M DENTAL FIRM ZOFIA KONOPNICKA-WASZKIEWICZ
ul. Puławska 314, 02-819 Warszawa
tel. 022 654 21 45, tel./fax 022 654 21 43
www.smdental.com.pl
www.kongreswarszawski.com.pl
smdental@smdental.com.pl
WARUNKI UCZESTNICTWA
Budynek Tower Service, ul. Chałubiƒskiego 8
* szczególy na stronie internetowej www.kongreswarszawski.com.pl
PATRONAT HONOROWY
PATRONAT PRASOWY
PATRONAT WYDAWNICZY
PATRONAT MEDIALNY
PARTNER KONGRESU
PARTNER KONGRESU
PATRONAT INTERNETOWY
PARTNER STRATEGICZNY
IX KURSU WARSZAWSKIEGO
O
N
I
LOKALIZACJA IX KURSU WARSZAWSKIEGO
Opłata za kurs medyczny (20 punktów edukacyjnych) wynosi 699 brutto PLN*.
Nr konta do wpłat: 35 1030 0019 0109 8533 0002 8738
R
Planmeca Oy – firma założona w 1971 r. projektuje i produkuje pełną gamę sprzętu dentystycznego, w tym unity dentystyczne, panoramiczne i punktowe
aparaty
rtg
oraz
oprogramowanie. Planmeca Oy –
firma matka fińskiej Grupy Planmeca przeznacza ogromne środki
na dział R&D. Firma jest liderem
na wielu rynkach światowych, w
tym w zakresie obrazowania rtg w
USA. To największa prywatna
firma na rynku stomatologicznym
i trzeci co do wielkości producent
sprzętu dentystycznego w Europie. 98% produkcji Planmeca to
eksport do ponad 100 krajów. Szacowany obrót grupy Planmeca w
2012 r. wyniesie 750 mln euro, zatrudnienie wynosi ponad 2400
osób.
POD
T
King Saud bin Abdulaziz
University for Health Sciences
oraz College of Dentistry zostały
założone przy wsparciu Gwardii
Narodowej oraz Ministerstwa
Szkolnictwa Wyższego. Jest to jeden z najnowocześniejszych uniwersytetów w regionie, specjalizujący się w naukach medycz-
nych. College of Dentistry in
⁄Riyadh posiada 5 zakładów: Chirurgia Szczękowej i Diagnostyki,
Stomatologii Ogólnej, Stomatologii Zachowawczej, Protetyki i
Wsparcia Dentystycznego.
AD
A
King Saud University to publiczny Uniwersytet znajdujący się
w Riyadh, w Arabii Saudyjskiej,
w którym studiuje prawie 38 000
studentów. Riyadh University
został stworzony w 1957 r. przez
króla Saud bin Abdulaziz jako
pierwszy niekoraniczny uniwersytet w państwie. W 1982 r. Uniwersytet zmienił nazwę na King
Saud University. College of Dentistry of King Saud University był
pierwszym uniwersytetem dentystycznym w krajach Zatoki Perskiej. Nowy wydział College of
Dentistry posiada 2 budynki:
pierwszy przeznaczony jest dla
studentek, drugi to szpital dentystyczny.
Jedną z podstawowych zalet
rozwiązań firmy Planmeca dla uniwersytetów jest scentralizowany
system kontroli zakażeń. System
automatyzuje procedury kontroli
PROMOCYJNA OFERTA HOTELU MARRIOTT
P
Podstawą sukcesu rozwiązań
uniwersyteckich Planmeca jest możliwość powiązania cyfrowych urządzeń dentystycznych z oprogramo-
Innowacyjny system
kontroli zakażeń
przed zakażeniami i gwarantuje
najwyższe bezpieczeństwo pacjentom. System wody nie wykorzystuje środków chemicznych, umożliwia znaczną redukcję kosztów,
pracy i energii. Ten system to wynik
ponad 10-letnich wspólnych badań
z ośrodkami akademickimi, które
specjalizują się w kontroli zakażeń
i usuwaniu biofilmu.
CYJNYCH
UKA
!!!
ED
P
Unikalne powiązanie
sprzętu stomatologicznego
i oprogramowania
Oprogramowanie kliniczne
Planmeca daje znaczne oszczędności czasu i pieniędzy oraz zapewnia
prostą aktualizację o nowe funkcjonalności. Ponadto, połączone sieciowo urządzenia, dzięki możliwości zdalnego monitoringu, umożliwiają bieżącą kontrolę pracy urządzeń przez serwis techniczny,
gwarantując bezusterkową pracę
urządzeń. Wszystkie personalne
ustawienia użytkowników można
bez kłopotu przenosić z jednego
urządzenia na drugie.
YCH !!! PUNKT
Ó
YJN
AC
Unikalne rozwiązania proponowane uniwersytetom dentystycznym przez firmę Planmeca
zostały zaadoptowane przez wiele
wiodących uczelni na świecie. „Ta
część biznesu firmy rośnie średnio
o ponad 30% rocznie (nie uwzględniając 2 ostatnich umów). Ten sukces udowadnia, że uczelnie wysoko
oceniają rozwiązania technologiczne i orientację Planmeca na
klienta. Jesteśmy zaszczyceni faktem współpracy z tymi prestiżowymi instytucjami. Pozycja naszej
firmy została osiągnięta dzięki
znacznym inwestycjom we własny
dział R&D, kooperacji z grupami
badawczymi uczelni i bliskiej
współpracy z naszymi partnerami
handlowymi” – stwierdza Heikki
Kyöstilä, Prezydent Planmeca Oy.
waniem. Takie rozwiązanie otwiera
zupełnie nowe możliwości w dziedzinie edukacji, badań oraz zabiegów klinicznych, z których mogą korzystać wszyscy użytkownicy klinik
uniwersyteckich. Połączone sieciowo cyfrowe unity dentystyczne
Planmeca, aparaty rtg oraz oprogramowanie są perfekcyjnie zintegrowane i automatycznie rejestrują
wszystkie działania użytkowników.
To rozwiązanie daje możliwość interaktywnego nauczania zakładom
klinicznym i inspirujące, elektroniczne środowisko nauki studentom. Unikalna koncepcja unitu
dentystycznego umożliwia bezproblemowe przechodzenie od symulacji
przedklinicznych do szkolenia klinicznego i pracy z pacjentem.
We współpracy ze swoim lokalnym dystrybutorem, firmą Care
Ltd., Planmeca dostarczy kompletną, cyfrową klinikę uniwersytecką złożoną z 990 unitów
Planmeca Compact i i Planmeca
Sovereign oraz 100 unitów symulacyjnych wraz z systemem obrazowania rtg – 19 aparatów Planmeca
ProMax 3D, 345 systemów cyfrowych Planmeca ProX wraz z oprogramowaniem Planmeca Romexis.
Instalacja zostanie zakończona pod
koniec 2012 r. DT
W
Ten ogromny projekt obejmuje
ponad 1 000 unitów dentystycznych i unitów symulacyjnych, systemy rtg 2D i 3D połączone innowacyjną platformą oprogramowania, która łączy funkcjonalność
urządzeń z potrzebami uczelni,
tworząc atrakcyjną i zaawansowaną technologicznie koncepcję
dydaktyczną. Podobna platforma
zawierająca 127 unitów stomatologicznych wraz z kompletnym systemem obrazowania i nauczania
zostanie dostarczona Uniwersytetowi Eastern Finland w Kuopio.
Rząd Arabii Saudyjskiej nadał
rozwojowi sektora usług medycznych najwyższy priorytet. W ramach projektów rozwoju Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego Arabii
Saudyjskiej zainwestowało fundusze w nowy budynek żeńskiego fakultetu i nowy budynek szpitala na
terenie męskiego kampusu. W tym
samym czasie Gwardia Narodowa
Arabii Saudyjskiej zainwestowała
w rozwój nauki na terenie uniwersytetu King Saud bin Abdulaziz
University for Health Sciences
College of Dentistry.
Pokój 2-osobowy ze Êniadaniem – 260 netto PLN.
Zarezerwuj do 2 listopada 2012 r.
[12] =>
Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
12 Wydarzenia
„Jama ustna w zdrowiu i chorobie” – Polańczyk 2012
W połowie października br.
(12-13.10.2012 r.) w Polańczyku
odbędzie się Międzynarodowa
Konferencja Naukowo-Szkoleniowa, której tematem przewodnim będzie: „Jama ustna w zdrowiu i chorobie”. Głównym organizatorem szkolenia jest Oddział
Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego w Krośnie.
Patronat nad konferencją objął
Rektor Uniwersytetu Medycznego
we Wrocławiu prof. dr hab. n. med.
Marek Ziętek. Konferencję wspiera
Komisja Stomatologiczna Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie.
Szczególnym patronem konferencji jest Fundacja „Z uśmiechem
przez życie”, propagująca profilaktykę zdrowia jamy ustnej, szczególnie w zakresie chorób nowotworowych.
XII Konferencja
Naukowa PASE
Przyszłoroczna konferencja Polskiej Akademii Stomatologii Estetycznej (PASE) organizowana
jest wspólnie z niemieckim Art
Oral Klausa Müterthiesa i Gerda
Körnera.
To wydarzenie ma już swoje
stałe miejsce w kalendarzu imprez
stomatologicznych jako wyjątkowe spotkanie specjalistów i znakomita prezentacją nowoczesnych
światowych trendów współczesnej
stomatologii. Zaproszeni wykładowcy – często nieosiągalni oficjalnie dla organizatorów – przy-
jeżdżają na konferencję dzięki osobistym kontaktom i przyjaźniom,
pomimo napiętego grafiku swoich
praktyk i planów wykładowych na
całym świecie.
W tym roku obrady toczyć się
będą w hotelu Sheraton w Sopocie.
Podczas 2-dniowej konferencji jej
uczestnicy będą mieli okazję zdobycia wiedzy praktycznej niezbędnej we współczesnej praktyce stomatologicznej. W czwartek 20
czerwca 2013 r. spotkanie rozpoczyna się dniem warsztatowym – do
wyboru będzie kilka interesujących
warsztatów teoretycznych i praktycznych. 21 i 22 czerwca 2013 r. to
dni przeznaczone na sesje naukowe.
Swój udział w konferencji potwierdzili: Claudio Pinho i Christian Coachman z Brazylii, Urs
Brodbeck ze Szwajcarii, Tal Morr,
Ed McLaren, Michel Magné i Pascal Magné z USA, Bart Bekmans
i Martijn Moolenaar z Holandii,
Marco Degidi i Enrico Steeger z
Włoch, a także Gerd Körner, Arndt
Happe i Klaus Müterthies z Niemiec.
Oficjalnym językiem konferencji jest język angielski. Wystąpienia zagranicznych wykładowców będą tłumaczone symultanicznie na język polski.
Spotkanie odbędzie się w sopockim hotelu Sheraton – jednym
z najnowocześniejszych tego typu
obiektów w Polsce zaprojektowanych specjalnie dla spełniania najwyższych norm wygody i bezpieczeństwa konferencji. Konferencja
zgłoszona została do Naczelnej
Izby Lekarskiej i jej uczestnikom
przyznane zostaną punkty edukacyjne.
W tym roku zamiarem organizatorów jest zwrócenie uwagi na
specyfikę ekosystemu jamy ustnej
i przedstawienie toczących się bez
przerwy procesów molekularnych, decydujących o zachowaniu
zdrowia bądź naruszeniu labilnej
Wśród wykładowców znaleźli
się m.in.: Ingrid Różyło-Kalinowska, Dorota Olczak-Kowalczyk, Marzena Dominiak, Małgorzata Kiernicka, Marek Zietek, Mariusz Pryliński, Wojciech Bednarz,
a także: Sophia Aroca (Francja),
Irina Mazur (Ukraina), Tomasz
Gedrange (Niemcy), Radovan Slezak (Republika Czeska) i Bartosz
Slak (Kanada). Sesjom przewodniczyć będą: dr hab. n. med. Dorota
Olczak-Kowalczyk, prof. dr hab. n.
med. Marek Ziętek, dr n. med. Małgorzata Kiernicka, dr hab. n. med.
Mariusz Pryliński prof. nadzw.,
prof. dr hab. Joanna WysokińskaMiszczuk, dr n. med. Hubert Kubica.
W programie konferencji zaplanowano następujące wykłady
i prezentacje: „Jama ustna jako
szczególny ekosystem. Komunikacja międzykomórkowa – reakcje
zapalne, osseointegracja”, „Metabolizm kości w zdrowiu i chorobie
tkanek przyzębia”, „Współczesne
metody leczenia mnogich recesji
dziąsłowych“, „Czujność onkologiczna w praktyce lekarza dentysty”, „Symptomy chorób ogólnoustrojowych u pacjentów w wieku
rozwojowym”, „Leczenie ortodontyczne pacjentów w wieku rozwojowym”, „Cele nowoczesnej
chirurgii stomatologicznej”, „Zastosowanie fal ultradźwiękowych
w diagnostyce tkanek miękkich
i twardych jamy ustnej”, „Rola obrazowania radiologicznego w
diagnostyce stomatologicznej”,
„Rekonstrukcja protetyczna zębów leczonych endodontycznie”,
„Periimplantitis – problem coraz
bardziej aktualny”.
Więcej informacji na stronie internetowej:
www.krosno.pts.net.pl
DT
AD
CEDE 20
Hall 8 St
12
and 8.1.1
MULTIDE
NTAL
Swoistym przygotowaniem do
czerwcowej konferencji PASE będzie wykład Johna Kois’a z Kois
Center w Seattle, który odbędzie
się 22 i 23 maja 2013 r. w Multikinie w warszawskich Złotych Tarasach. John Kois zaprezentuje po
raz pierwszy w Polsce wykład na
temat planowania leczenia i uzupełni wiadomości o okluzji podczas całodziennych sesji wykładowych.
Szczegółowe informacje na temat tych wydarzeń można znaleźć
na stronie internetowej: www.
pase2013.pl. DT
równowagi pomiędzy organizmem a drobnoustrojami, czego
wyrazem jest rozwój choroby. Zaprezentowane zostaną zarówno
metody diagnostyczne pozwalające różnicować choroby jamy
ustnej, jak i sposoby zapobiegania
ich rozwojowi. Podjęty zostanie
też problem czujności onkologicznej w praktyce lekarza dentysty.
# ! #""& $ ' $# %"
[13] =>
Anzeigen Stand DIN A4
COSMETIC TRIBUNE
The World’s Cosmetic Dentistry Newspaper · Polish Edition
WRZESIEŃ 2012
VOL. 2, NR 2
News
Praktyka
News
Dyżury na stażu
Planowanie leczenia w stomatologii
estetycznej
LEP i LEK w UE
Strona
4
Strona
1
Strona
4
Interdyscyplinarne planowanie leczenia
w stomatologii estetycznej
Maciej Dominik Drosd, Polska
Stałe uzupełnienia pełnoceramiczne zostały zaakceptowane
przez lekarzy i pacjentów jako
pełnoprawna opcja terapeutyczna w leczeniu zaawansowanych
braków jakościowych i ilościowych uzębienia. Decydują
o tym ich zalety: oszczędna preparacja, wysoki poziom estetyki,
stabilność koloru i biotolerancja
ze strony tkanek miękkich. Jednak pojawiające się usterki, np.
pęknięcia, chipping albo utrata
adhezji niezmiennie zmuszają do
podnoszenia standardów leczenia i poszukiwania przyczyn występowania błędów.
W wieloośrodkowch badaniach, jako najczęściej występujące przyczyny niepowodzeń, podaje się: błędną diagnozę i kwalifikację pacjentów, wybór nieodpowiednich materiałów i sposobów
preparacji oraz błędy w procedurach osadzania adhezyjnego. W
świetle takich rozważań jasne staje
się, że sukces w leczeniu uzupełnieniami pełnoceramicznymi zależy
od szczegółowego i przemyślanego doboru pacjentów oraz naukowego podejścia do wyboru materiału i drobiazgowej dokładności
w przestrzeganiu procedur.
Procedury kliniczne zawsze powinny być poprzedzone szczegółowym badaniem i przygotowaniem
drobiazgowego planu leczenia.
Równie ważne jest omówienie
przygotowanego planu leczenia
z pacjentem i uzyskanie jego pisemnej zgody. Na podstawie wielo-
letniego doświadczenia autora oraz
opinii światowych autorytetów absolutnie konieczne jest udokumentowanie fotograficzne przebiegu
całego leczenia od pierwszej do
ostatniej wizyty.
Celem niniejszego artykułu jest
przedstawienie postępowania w
stomatologii estetycznej jako logicznego ciągu następujących po
sobie kroków, dzięki któremu
każdy lekarz będzie potrafił samodzielnie poprowadzić leczenie
trudnych i złożonych przypadków
oraz unikać najczęściej popełnianych błędów.
Wspomniane kroki to: diagnoza z planem, planowanie preparacji, metody temporaryzacji, dobór materiałów laboratoryjnych
oraz wybór cementu i techniki osadzania.
Diagnoza
Do naszej kliniki zgłosił się
61-letni pacjent z oczekiwaniami
poprawy stanu zdrowia jamy ustnej
i estetyki uśmiechu. W wywiadzie:
pacjent ogólnie zdrowy bez nałogów i fobii stomatologicznej. Podstawowe skargi chorego to „skracające się zęby”, poczucie dyskomfortu przy jedzeniu oraz pogorszenie samopoczucia w relacjach
towarzyskich (Ryc. 1).
Pacjent podaje też ,że czuję się
starszy niż rówieśnicy z kompletnym uzębieniem i został zmotywowany przez bliskich. Jest świadomy
swoich oczekiwań i wskazuje na
uzupełnienia stałe, nie godzi się na
obecność protez ruchomych, domagając się implantów (Ryc. 2).
Badanie rozpoczynamy od analizy twarzy i uśmiechu, które w zamyśle mają odpowiedzieć na bardzo
ważne pytania: co sprawiło, że nasz
pacjent wygląda na starszego niż
jest? Skąd pogorszenie się rysów
twarzy? Czy pionowy wymiar zwarcia jest prawidłowy (Ryc. 3 i 4)?
W analizie twarzy pod ocenę
bierzemy kształt twarzy, kształt ust,
napięcie mięśni warg i policzków,
obecność bruzd i zmarszczek, znamion oraz ogólny wyraz twarzy –
pogodny czy pochmurny (Ryc. 5).
Następnie staramy się ocenić dynamikę uśmiechu pacjenta, rejestrując
fotograficznie wszystkie fazy od
braku – pozycja spoczynkowa, do
pełnego uśmiechu. Ta niezmiernie
ważna czynność pozwoli lekarzowi
ocenić dynamikę ust pacjenta, ruchomość wargi oraz wstępnie oszacować krzywą uśmiechu oraz
poziom ryzyka związanego z leczeniem. U pacjentów z wysoką linią
uśmiechu, którzy odsłaniają całe
zęby wraz z tkankami różowymi ryzyko niepowodzeń jest większe.
Krzywa uśmiechu to umowna
linia łącząca brzegi sieczne zębów
przednich widocznych w pełnym
uśmiechu pacjenta. Przyjmuje się,
że przebieg krzywej uśmiechu powinien być równoległy do krzywej
wargi dolnej. Zmienność parametrów uśmiechu zależy, oczywiście,
od płci i wieku pacjenta, co okre-
ślamy parametrem LARS (Lip,
Age, Race, Sex). Ocena tego parametru pozwala znaleźć odpowiedź
na pytanie: czy długość zębów jest
prawidłowa, czy patologiczna i jak
znacząco wpływa na plan leczenia
(Ryc. 6).
Fotografia pełnego uśmiechu
pozwala także ustalić występowanie korytarza policzkowego oraz
wysokość uśmiechu. Przez wysokość uśmiechu rozumiemy ilość
tkanki zęba eksponowanej przy
szerokim uśmiechu oraz ilość tkanek miękkich widocznych między
zębami. Wartość prawidłowa to
0-2,5 mm dla brodawki między siekaczami centralnymi. Przy ilości
większej mówimy o uśmiechu
dziąsłowym. Uśmiech dziąsłowy
może wystąpić pierwotnie jako cecha osobnicza, ale także jako objaw
adaptacyjnej ekstruzji zębów w
przebiegu zespołu zgryzu urazowego i kompensacji utraty ich pierwotnej wysokości.
W przypadku naszego pacjenta
krótkie korony kliniczne zębów
przy prawidłowym położeniu brodawek wyraźnie wskazują na wadę
jakościową zębów na tle okluzyjnym (starcie) i podpowiadają przebieg leczenia – zwiększenie wymiaru pionowego zwarcia przez
wykonanie uzupełnień stałych.
W badaniu wewnątrzusznym
zwracamy uwagę na aktywność
próchnicy, braki zębowe oraz pozycję i symetrię tkanek miękkich. Na
podstawie kształtu i jakości tkanek
Ryc. 1
Ryc. 2
Ryc. 3
Ryc. 4
Ryc. 5
Ryc. 6
Ryc. 7
Ryc. 8
Maciej Dominik Drosd
miękkich oceniamy biotyp pacjenta, mając w zamyśle, że biotyp
chudy (długie i cienkie brodawki)
predysponuje do zwiększenia ilości powikłań w trakcie procedur
stomatologicznych (problemy ze
stabilnością po retrakcji) oraz po
leczeniu (zwiększony odsetek recesji po zacementowaniu uzupełnień). Krótkie i szerokie brodawki
międzyzębowe naszego pacjenta
wskazują na gruby biotyp, co poprawia rokowanie (Ryc. 7).
Przechodzimy do oceny okluzji
pacjenta. Podczas pierwszej wizyty
przeprowadzamy ocenę sytuacji
okluzyjnej pacjenta. Na podstawie
wywiadu i objawów wewnątrzustnych należy stwierdzić, czy okluzja
jest zaadaptowana (prawidłowa),
czy też dysfunkcyjna. Poszukujemy więc objawów urazów zgryzowych takich, jak: recesje, rozchwiania zębów, pola abrazyjne
oraz wyznaczników normy okluzyjnej – prowadzenia siecznego
protruzyjnego oraz prowadzeń kłowych laterotruzyjnych.
Wyznaczamy hipotetyczną
płaszczyznę protetyczną i staramy
się ustalić relacje między aktualną
CT strona 2
[14] =>
Anzeigen Stand DIN A4
2
Praktyka
CT strona 1
płaszczyzną okluzyjną, płaszczyzną źreniczną i pośrodkową. W
każdym przypadku należy zbadać
ruchomość w stawach skroniowożuchwowych i tor odwodzenia żuchwy. Przy zaobserwowaniu nawet
jednego z objawów dysfunkcyjnej
okluzji bezwzględnie wskazane
jest przeprowadzenie deprogramacji mięśni żucia i oraz wyznaczenie
relacji centralnej (CR) jako punktu
wyjścia do pracy nad zgryzem konstrukcyjnym.
W czasie tej samej wizyty wykonujemy szczegółowe fotografie
relacji międzyszczękowej dla potrzeb porównania i monitoringu
przebiegu deprogramacji pacjenta.
Do analizy modeli i oszacowania
okluzji wykonujemy pomiar łukiem twarzowym lub analizatorem
Koisa wraz z rejestratami okluzyjnymi. Ten pomiar ma szczególne
znaczenie, gdyż zazwyczaj pracować będziemy nad rekonstrukcją
zwarcia oraz poprawą estetyki, co
w każdym przypadku wymaga artykulatora, aby wykluczyć pacjentów
zablokowanych, tj. z wąską kopertą
okluzyjną CCP (Kois), (Ryc. 8).
Dla postawienia diagnozy i zaplanowania leczenia niezbędne jest
wykonanie wycisków, przygotowanie modeli diagnostycznych i
powielenie ich, zamontowanie ich
do artykulatora wg wartości średnich. Zaartykulowanie modeli pozwala ocenić wymiar szpary przednio-tylnej oraz wymiar nagryzu
pionowego (overjet i overbite),
obecność przeszkód zgryzowych
oraz model żucia (dzięki tym pomiarom możemy oszacować, czy
pacjent nie jest w grupie CCP (constricted chewing pattern), co wyklucza go z leczenia bez przygotowania
orto lub chirurgicznego). Ocena zaartykulowanych modeli wskazuje
też konieczność odtworzenia prowadzenia przedniego (siecznego i
kłowego), o ile wymaga korekty.
Bardzo ważnymi elementami
postępowania są badanie rentgenowskie i tomograficzne. W obrazach rtg poszukujemy nieprawi-
COSMETIC TRIBUNE Polish Edition
dłowości okołowierzchołkowych,
ognisk zapalnych wewnątrzkostnych, oceniamy topografię struktur
ważnych implantologicznie oraz
wstępnie oceniamy możliwości
wprowadzenia implantów (Ryc. 9
i 2).
Po szczegółowej analizie zdjęć
pacjenta, ocenie rysów twarzy, wywiadu, badania wewnątrzustnego
oraz badań dodatkowych zlecamy
wykonanie wax-up’ów pod kontrolą
artykulatora i opracowujemy szczegółowy plan leczenia (Ryc. 10).
Dzięki wax-up, na kolejnej wizycie przeprowadzamy wizualizację leczenia dzięki mock-up.
W ocenie autora wizualizacja efektów odległych leczenia ma kluczowe znaczenie dla nawiązanie
relacji z pacjentem i zdobycia jego
zaufania (Ryc. 11 i 12). Do wykonania wizualizacji używa się indexów
silikonowych i materiału do temporyzacji Luxatemp, DMG.
Dzięki mock-up cały proces leczenia i jego finansowanie zostają
drobiazgowo przedstawione pacjentowi. Oczywiście, w każdym
przypadku należy uzyskać pisemną zgodę pacjenta.
Planowanie preparacji
W opisywanym przypadku procedurę rozpoczęto od wprowadzenia implantów. W badaniu TK oszacowano ilość tkanki kostnej, uwidoczniono przebieg kanału żuchwy, otworów bródkowych i
zaplanowano wprowadzenie implantów Astra 4,0/9 mm w pozycjach 45x47 oraz 35x37. Na podstawie modeli z set up’em przygotowano szablony chirurgiczne z folii
termokurczliwej. Zastosowanie
TK oraz szablonu chirurgicznego
zmniejsza ryzyko powikłań do mininum (Ryc. 13 i 14).
wać zwiększenie ich wysokości niż
redukcję. Precyzyjne ich ukształtowanie można zaplanować dzięki
nawoskowaniom. W tym celu z powielonego modelu nawoskowania
wykonuje się kilka kompletów indexów silikownowych. Odpowiednio podocinane pomagają precyzyjnie kontrolować głębokość
preparacji na każdym z jej etapów
oraz przewidywać zakres rekonstrukcji pionowej filarów wkładami z włókien szklanych (LuxaPost DMG, LuxaCore Z, DMG),
(Ryc. 15 i 16).
na powierzchniach żujących zębów bocznych.
padku rozjaśniania koloru powinno
się preparować poddziąsłowo.
Kolejna ważna zasada to otwieranie punktów stycznych. Po latach
dyskusji pomiędzy zwolennikami
i przeciwnikami otwierania płaszczyzn interproksymalnych, po
uwzględnieniu głosu techników,
większość źródeł zaleca dziś pełną
separację między filarami. W przypadku konieczności ochrony zębów sąsiednich należy bezwzględnie stosować ochronne paski metalowe.
Precyzyjne preparacje przy zachowaniu szacunku dla tkanek
miękkich pozwalają pobrać czytelne wyciski (Honigum Mono,
DMG; Honigum Light, DMG).
Przed wyciskiem konieczna jest retrakcja. Standardem jest stosowanie 2 nitek retrakcyjnych (Ultrapack #00, Ultrapack #1, Ultradent
Product), (Ryc. 17).
Techniki preparacji różnią się,
zależnie od planowanej konstrukcji
protetycznej. Przy zredukowanych
wyjściowo filarach często rezygnujemy z korekty wysokości filarów, a szczególnie jest to przydatne,
kiedy planujemy licówki. Preparacja brzegu siecznego ogranicza się
do wygładzenia jego przebiegu
z ukształtowaniem linii granicznej
typu „butt”, czasem też przy niewielkich filarach w żuchwie lub
przy zredukowanej ilości szkliwa
preparujemy minichamfer na powierzchni językowej.
Kiedy wykonujemy korony na
bazie tlenku cyrkonu, stosujemy
preparację okrężną typu chamfer
przy zachowaniu minimalnych,
granicznych głębokości stopnia.
Bardzo częstym błędem jest pomijanie ścięcia przedsionkowego, co
zazwyczaj pogarsza efekt estetyczny docelowych koron. Pełną
kontrolę nad głębokością preparacji pozwalają uzyskać 2 indexy silikonowe. Pierwszy z nich pomaga
wykonać redukcję brzegów siecznych, drugi służy do kontroli głębokości.
Podczas preparacji linii granicznej warto pamiętać o ważnej
zasadzie: kiedy linia graniczna preparacji przebiega na wklęsłości
podniebiennej/językowej pojawia
się ryzyko przeciążania połączenia
adhezyjnego przez wysokie ilości
rozpraszanych tam sił i naprężeń. O
wiele korzystniej jest zaplanować
połączenie na ścianach pionowych,
omijając wklęsłości. Zdarza się też,
że po analizie preparacji i braku
możliwości omijania wklęsłych
struktur korzystniej jest wykonać
korony. Podobnie niekorzystne jest
planowanie linii granicznych w
punktach kontaktów okluzyjnych
Podczas preparacji zazwyczaj
korzystamy z mock-up (Luxatemp,
DMG). Używając wierteł dystansowych, precyzyjnie oznacza się
głębokość redukcji szkliwa i zębiny. W niektórych przypadkach
metoda ta pozwala zachować obszary szkliwa niepreparowanego
(Ryc. 15).
Preparacja okolicy przyszyjkowej jest zależne od koloru filarów.
Kiedy plan leczenia zakłada utrzymanie aktualnego koloru zębów i
przeniesienie go na pracę protetyczną, zazwyczaj stosujemy preparacje dodziąsłowe. W każdym przy-
Planowanie preparacji tkanek
twardych zębów pacjenta musi
uwzględniać zasadę maksymalnej
ich ochrony. Wszelkie redukcje
muszą zostać starannie zaplanowane nie tylko z tego względu. Przy
wyjściowo zredukowanej wysokości filarów raczej należy zaplanoRyc. 9
Ryc. 10
Ryc. 11
Ryc. 12
Ryc. 13
Ryc. 14
Ryc. 15
Ryc. 16
Ryc. 17
Ryc. 18
Ryc. 19
Ryc. 20
Ryc. 21
Ryc. 22
W naszej klinice najczęściej
wykonujemy wyciski jednoczasowe. W badaniach porównawczych z wyciskami korekcyjnymi,
wyciski jednoczasowe dają największy poziom wierności filarów
gipsowych z oryginałem. Używamy od lat mas DMG z uwagi na ich
właściwości reologiczne, biotolerancję, minimalny skurcz polimerazycyjny, precyzyjne odbicie podłoża i łatwość uwalniania modeli
gipsowych (Ryc. 18).
Prowizoria
Uzupełnienia tymczasowe pełnią zasadniczą rolę w całym procesie leczenia w stomatologii estetycznej. Poza oczywistą ochroną preparowanych filarów, służą także jako
narzędzie diagnostyczne w ocenie
estetycznych odczuć pacjenta podczas całego okresu leczenia oraz
ocenie fonetyki. Wszelkie uwagi i
życzenia pacjentów pojawiające się
w trakcie użytkowania prowizoriów
przekazywane są do laboratorium
i mają zasadniczy wpływ na wygląd
uzupełnień docelowych.
Oferta materiałów do wykonania prowizoriów jest bardzo szeroka. Zwyczajowo stosowane były
uzupełnienia akrylowe laboratoryjne, jednak z uwagi na brak moż-
[15] =>
Anzeigen Stand DIN A4
COSMETIC TRIBUNE Polish Edition
liwości ich korekty i koszty finansowe w naszej praktyce ich nie używamy.
Po latach doświadczeń własnych, w opinii autora, techniki
bezpośrednie z użyciem materiałów na bazie bis-akryli i żywic
kompozytowych wydają się być
optymalne i niezastąpione przy zaopatrzeniu tymczasowym. Procedura bezpośredniego wykonania
uzupełnień tymczasowych jest bardzo prosta i oszczędzająca czas lekarza i pacjenta.
W przypadku struktur z cerkonu na sukces składają się: odpowiednie mechaniczne przygotowanie powierzchni korony oraz użycie nierozpuszczalnego cementu na
bazie kompozytu, szkłojonomeru
modyfikowanego żywicami lub samotrawiącego i zawierającego aktywne dla tlenku cerkonu silany
preparatu (Ryc. 21 i 22).
W prezentowanym przypadku
ustalono następujący plan leczenia:
– deprogramacja (Kois) z ustaleniem relacji centralnej;
Praktyka
– wizualizacje mock-up (Luxatemp-DMG), w przypadku zaakceptowania kształtu odbudów
wykorzystanie mock-up’ów jako
szyny długoczasowej do terapii
wstępnej oraz ewaluacji okluzji;
– rekonstrukcja braków skrzydłowych implantami (Astra Tech)
i odbudowa z użyciem indywidualnych filarów Atlantis zaopatrzonych w mosty cerkonowe;
– odtworzenie prawidłowego wymiaru pionowego zwarcia, uzupełnienia braków oraz poprawę
estetyki uśmiechu przez wykona-
nie koron na podbudowie z tlenku
cyrkonu w szczęce. W odpowiedzi na życzenie pacjenta, który domagał się korekty linii pośrodkowej w szczęce, zaplanowano przesunięcie powierzchni licowych
koron strony lewej do linii pośrodkowej, czemu sprzyja umiarkowana dynamika wargi górnej;
– odtworzenie prawidłowych warunków okluzyjnych w żuchwie
przez wspomniane implantomosty, korony cerkonowe na zęby
przedtrzonowe i licówki w odcinku przednim;
– zaopatrzenie szyną ochronną
typu nightguard dla ochrony wyników leczenia;
– ekwilibracja zwarcia;
– wizyty kontrolne po 1,2 i 4 tygodniach dla ekwilibracji okluzji
i dalsze 2 razy w roku. CT
CT
Kontakt
Klinika stomatologii estetycznej
ul. Storczykowa 2
87-100 Toruń
Pierwszym krokiem jest wykonanie indexu silikonowego na modelu z powielonym wax-up. Prowizorium wykonujemy bezpośrednio
u pacjenta techniką wewnątrzustną. Silikonowy index wypełnia
się masą Luxatemp, DMG i zakłada
na filary w ustach. Po polimeryzacji tworzywa index jest usuwany z
ust. Poza ustami prowizoria zostają
opracowane i polakierowane. Zazwyczaj zostają osadzone na Tempbond Clear, Kerr (Ryc. 19).
AD
W naszych klinikach niezmiennie od lat stosujemy Luxatemp
DMG. Materiał ten cechuje zadziwiająca wytrzymałość mechaniczna, szeroki wybór kolorów, łatwość korekty, fluoroscencja oraz
możliwość ostatecznego polerowania światłoutwardzalnym lakierem Luxatemp Glaze Bond, DMG.
Ten sam materiał używany może
być przez techników w procedurze
laboratoryjnego wykonania uzupełnień tymczasowych. W opisywanym przypadku tak zostały wykonane długoczasowe mosty tymczasowe na implantach.
Etapy laboratoryjne
Komplet informacji z kliniki
trafia wreszcie do laboratorium.
Dla powodzenia leczenia kluczowy jest materiał, z którego wykonane zostaną rekonstrukcje. Wybór materiału do wykonania pracy
docelowej musi uwzględniać parametry estetyczne i wytrzymałościowe. W prezentowanym przypadku, z uwagi na walory estetyczne, użyto ceramiki skaleniowej
Duceram Kiss (Degudent) napalanej na masę ogniotrwałą do wykonania licówek.
ć
ś
o
N ow
Do wykonania koron wybrano
ceramikę Cerconceram love (Degudent) napalaną na struktury z
tlenku cyrkonu (Zirkonzahn). Ceramika ta poza estetyką wskazuje
zwiększoną wytrzymałość na
uszkodzenia (Ryc. 20).
Zawsze w parze:
Tlenek cyrkonu i PermaCem 2.0
Cementowanie
PermaCem 2.0 to nowa generacja samoadhezyjnego cementu
kompozytowego do mocowania. Niedawno opracowana nowa
formuła wiążącego monomeru zapewnia doskonałą naturalną
siłę wiązania do tlenku cyrkonu. Znakomita adhezja do
odbudowy ceramicznej na bazie tlenku cyrkonu daje poczucie
Wbrew obiegowej opinii, cementowanie nie jest prostym etapem leczenia. Współcześnie używane cementy są produktami
sprawdzonymi i godnymi polecenia
pod warunkiem precyzyjnego przestrzegania protokołu przewidzianego dla materiału. Protokoły osadzania uzupełnień uwzględniają ich
oczyszczanie, kontrolę wewnątrzustną, dekontaminację z odtłuszczeniem, silanizację ceramiki skaleniowej i osadzenie na odpowiedni cement. W przypadku ceramiki skaleniowej od lat stosujemy cement
Estetic (Kuraray, Japan). W skład
kompletu wchodzą zarówno kwas
do trawienia ceramiki, jak i silan. Do
osadzania prac na implantach używamy dedykowanych cementów
tymczasowych na bazie silikonów
Implantcement Mis.
3
bezpieczeństwa i zaufania. Praca z PermaCem 2.0 jest
niezwykle prosta. Specjalna formuła płynności 2.0 zapewnia,
iż materiał utrzymuje się w polu preparacji, precyzyjnie
zapływa do wszystkich miejsc, a ponadto wyjątkowo łatwo
usuwa się jego nadmiary. www.dmg-dental.com
[16] =>
Anzeigen Stand DIN A4
News
COSMETIC TRIBUNE Polish Edition
Eksperci zbadają poziom stresu
Polaków w miejscach pracy
Minerva Studio /Shutterstock.com
Kompleksowe badanie zagrożeń
psychospołecznych w środowisku pracy zostanie przeprowadzone w Polsce po raz pierwszy
i obejmie ponad 7 000 pracowników zatrudnionych w firmach,
które są poddawane zmianom
organizacyjnym.
Badaniu zostaną poddani pracownicy zatrudnieni m.in. w sektoAD
rze ochrony zdrowia, transportu,
handlu i energetyki. Będzie to kompleksowe badanie osób pracujących, mające na celu zidentyfikowanie zagrożeń psychospołecznych w środowisku pracy oraz określenie ich ekonomicznych skutków
dla przedsiębiorstw. Badania stanowią część projektu realizowanego
przez NSZZ „Solidarność” i Instytut Medycyny Pracy w Łodzi.
Wg danych z 2007 r., ponad 40
mln osób pracujących w krajach
Unii Europejskiej cierpi z powodu
stresu w miejscu pracy, a koszty leczenia chorób związanych ze stresem zawodowym szacuje się na
ok. 20 mld euro. Z raportu Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych pt.:
„Absencja chorobowa w 2008 r.”
wynika, że zaburzenia psychiki
i zachowania to trzecia z najczęściej występujących przyczyna
absencji chorobowej (liczona
liczbą dni zwolnienia lekarskiego)
po problemach wynikających
z chorób neurologicznych i nowotworowych. Z informacji Państwowej Inspekcji Pracy wynika,
że w 60% istniejących na rynku
firm pracownicy są narażeni na
bardzo wysoki poziom stresu
w miejscu pracy. CT
źródło: „Dziennik Gazeta Prawna”,
IMP w Łodzi
Młodzi lekarze mogą mieć
problem z pracą w UE
Już za kilka miesięcy, wiosną
przyszłego roku, młodzi polscy lekarze mogą mieć problemy z podjęciem pracy za granicą, ponieważ ich kwalifikacje nie będą
automatycznie uznawane w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Przyczyną takiego stanu jest
zmieniona przez Ministerstwo
Zdrowia nazwa egzaminu, na podstawie którego lekarze mają przyznawane prawo wykonywania zawodu. Obecnie obowiązujący egzamin nazywa się Lekarskim Egzaminem Państwowym – LEP, ale od
2013 r. będzie funkcjonował Lekarski Egzamin Końcowy – LEK. Jednak do traktatu akcesyjnego oraz załącznika V dyrektywy 2005/36/WE
Parlamentu Europejskiego z 7 września 2005 r. wpisany został właśnie
LEP. Na podstawie tego ostatniego
dokumentu wszystkie kraje członkowskie automatycznie uznają
kwalifikacje specjalistów z pozostałych państw Unii Europejskiej.
Polska musi zatem poinformować o zmianie Komisję Europejską.
Zmiana powinna także trafić pod obrady grupy koordynatorów ds. uznawania kwalifikacji zawodowych.
Następnie komisja opublikuje komunikat o zmianie w załączniku dyrektywy w Dzienniku Urzędowym
UE. Tymczasem Ministerstwo Zdrowia nie przekazało na razie KE niezbędnych informacji. CT
Na podst.: „Gazeta Prawna”
Dyżury medyczne lekarzy
i lekarzy dentystów na
stażu podyplomowym
W związku z pojawiającymi się
wątpliwościami dotyczącymi dyżurów medycznych lekarzy i lekarzy dentystów odbywających
staż podyplomowy, Ministerstwo
Zdrowia wydało oficjalny komunikat w tej sprawie.
Departament Nauki i Szkolnictwa Wyższego MZ informuje, że
zgodnie z § 11 ust. 2 i 4 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 24 marca
2004 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty (Dz.
U. Nr 57, poz. 553, z późn. zm.) oraz
na podstawie ustawy z 15 kwietnia
2011 r. o działalności leczniczej (Dz.
U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654, z późn.
zm.) w zakresie czasu pracy pracowników podmiotów leczniczych, lekarz odbywający staż podyplomowy jest zobligowany do pełnienia
dyżurów medycznych w wymiarze odpowiadającym 10 godz. 5 min. tygodniowo przy zachowaniu 48-godzinnego tygodnia pracy.
Wypracowanie normy czasowej
1 dyżuru medycznego nie musi się
odbywać jednorazowo.
„Ponadto, pragniemy dodać, iż
projekt nowego rozporządzenia w
sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza dentysty przewiduje
możliwość pełnienia w trakcie
stażu 1 dyżuru w tygodniu w wymiarze 10 godz. i 5 min. lub 2 dyżurów w tygodniu w wymiarze: 5
godz. oraz 5 godz. i 5 min.” – czytamy w komunikacie Ministerstwa
Zdrowia. CT
źródło: MZ
Emigracja zarobkowa
Polaków wciąż popularna
Po tym, jak kilka lat temu Polacy
masowo wyjeżdżali do pracy za
granicą zaczyna zaznaczać się kolejny trend w emigracji zarobkowej. Obywatele naszego kraju,
którzy po przepracowaniu w krajach Europy zachodniej kilku
miesięcy lub lat, wrócili do Polski,
ponownie szukają możliwości wyjazdu.
Większość z nich nie mogła się
odnaleźć w polskiej rzeczywistości
po powrocie z zagranicy. Problemy
ze znalezieniem pracy dodatkowo
sprawiły, że wiele osób wyjeżdża
ponownie, szukając pracy dorywczej lub stałej. Emigracja zawodowa
Polaków wciąż jest popularna, choć
jej charakter nieco się zmienił. Coraz częściej ludzie rozważają pozostanie za granicą na stałe.
Jak wynika z danych brytyjskiego urzędu statystycznego, w zeszłym roku w porównaniu do lat poprzednich, liczba rezydentów w
Wielkiej Brytanii wzrosła o prawie
12%. Dotychczas notowano wzrost
na poziomie 2%.
Uzyskanie statusu rezydenta nie
jest konieczne, ale to pierwszy warunek uzyskania stałego pobytu i brytyjskiego obywatelstwa. Rezydentem może zostać osoba, która pracuje w wybranym kraju i płaci
składki z tym związane przez co najmniej rok. W 2011 r. już 614 000 Polaków deklarowało chęć stałego zamieszkania a Wielkiej Brytanii,
w 2010 r. – 545 000. Zdaniem ekspertów to najczęściej osoby, które
mieszkają w tym kraju od kilku lat,
ale nie brakuje wśród nich nowych
emigrantów.
Polskich pracowników nie brakuje także w firmach niemieckich.
W 2011 r. do Niemiec przyjechało
173 000 Polaków. Popularnym celem zarobkowej emigracji jest także
Holandia. Najwięcej osób osiedlających się w tym kraju to właśnie Polacy. Mieszka ich tam obecnie ok.
150 000. CT
Karramba Production /Shutterstock.com
4
)
[page_count] => 16
[pdf_ping_data] => Array
(
[page_count] => 16
[format] => PDF
[width] => 842
[height] => 1191
[colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED
)
[linked_companies] => Array
(
[ids] => Array
(
)
)
[cover_url] =>
[cover_three] =>
[cover] => ![DT Poland No. 9, 2012]()
[toc] => Array
(
[0] => Array
(
[title] => Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa
[page] => 01
)
[1] => Array
(
[title] => „Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
[page] => 06
)
[2] => Array
(
[title] => 3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
[page] => 07
)
[3] => Array
(
[title] => Zgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza
[page] => 08
)
[4] => Array
(
[title] => Wydarzenia
[page] => 10
)
[5] => Array
(
[title] => Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
[page] => 11
)
[6] => Array
(
[title] => Cosmetic Tribune Polish Edition
[page] => 13
)
)
[toc_html] =>
Table of contents
-
Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa
01 - 05
view
-
„Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
06 - 06
view
-
3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
07 - 07
view
-
Zgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza
08 - 09
view
-
Wydarzenia
10 - 12
view
-
Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
11 - 11
view
-
Cosmetic Tribune Polish Edition
13 - 16
view
[toc_titles] => Zastosowanie CBCT w praktyce stomatologicznej – systematyczny przegląd piśmiennictwa
/ „Uśmiech bez barier” na CEDE 2012!
/ 3Shape LABcare™ – nieodłączna część systemu 3Shape
/ Zgoda na wykonanie zabiegu medycznego – prawa pacjenta i obowiązki lekarza
/ Wydarzenia
/ Planmeca współpracuje z uniwersytetami w Arabii Saudyjskiej i Finlandii – kontrakty o wartości 70 mln euro!
/ Cosmetic Tribune Polish Edition
[cached] => true
)