DT Poland No. 3+4, 2012
Lekarze i lekarze dentyści o możliwościach własnego rozwoju zawodowego
/ Na rynku istnieje alternatywna forma finansowania opieki stomatologicznej
/ Stałe zdrowie jamy ustnej jako dobro najwyższe – estetyczna ortodoncja 30+
/ Diagnostyka przesiewowa stanów przedrakowych i nowotworów błony śluzowej jamy ustnej w gabinecie
/ Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna koncepcja leczenia
/ XI Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”
/ FDI Worldental Communiqué
/ Prosta technika warstwowa do wypełnień kompozytowych wykonywanych metodą bezpośrednią
/ Stomatologia „plastyczna”?
/ Wydarzenia
/ Endo Tribune
/ Hygiene Tribune
Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 57495
[post_author] => 0
[post_date] => 2012-05-16 16:01:18
[post_date_gmt] => 2012-05-16 16:01:18
[post_content] =>
[post_title] => DT Poland No. 3+4, 2012
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => dt-poland-no-34-2012-0312
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 22:44:16
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 22:44:16
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dtpo030412/
[menu_order] => 0
[post_type] => epaper
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 57495
[id_hash] => 1d062c37d556fbbb9e679cadef11a7fb68364a3d8cd026a92ba03794e9edce92
[post_type] => epaper
[post_date] => 2012-05-16 16:01:18
[fields] => Array
(
[pdf] => Array
(
[ID] => 57496
[id] => 57496
[title] => DTPO030412.pdf
[filename] => DTPO030412.pdf
[filesize] => 0
[url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/DTPO030412.pdf
[link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-no-34-2012-0312/dtpo030412-pdf-2/
[alt] =>
[author] => 0
[description] =>
[caption] =>
[name] => dtpo030412-pdf-2
[status] => inherit
[uploaded_to] => 57495
[date] => 2024-10-21 22:44:09
[modified] => 2024-10-21 22:44:09
[menu_order] => 0
[mime_type] => application/pdf
[type] => application
[subtype] => pdf
[icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
)
[cf_issue_name] => DT Poland No. 3+4, 2012
[contents] => Array
(
[0] => Array
(
[from] => 01
[to] => 01
[title] => Lekarze i lekarze dentyści o możliwościach własnego rozwoju zawodowego
[description] => Lekarze i lekarze dentyści o możliwościach własnego rozwoju zawodowego
)
[1] => Array
(
[from] => 02
[to] => 03
[title] => Na rynku istnieje alternatywna forma finansowania opieki stomatologicznej
[description] => Na rynku istnieje alternatywna forma finansowania opieki stomatologicznej
)
[2] => Array
(
[from] => 04
[to] => 05
[title] => Stałe zdrowie jamy ustnej jako dobro najwyższe – estetyczna ortodoncja 30+
[description] => Stałe zdrowie jamy ustnej jako dobro najwyższe – estetyczna ortodoncja 30+
)
[3] => Array
(
[from] => 06
[to] => 07
[title] => Diagnostyka przesiewowa stanów przedrakowych i nowotworów błony śluzowej jamy ustnej w gabinecie
[description] => Diagnostyka przesiewowa stanów przedrakowych i nowotworów błony śluzowej jamy ustnej w gabinecie
)
[4] => Array
(
[from] => 08
[to] => 08
[title] => Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna koncepcja leczenia
[description] => Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna koncepcja leczenia
)
[5] => Array
(
[from] => 09
[to] => 09
[title] => XI Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”
[description] => XI Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”
)
[6] => Array
(
[from] => 10
[to] => 11
[title] => FDI Worldental Communiqué
[description] => FDI Worldental Communiqué
)
[7] => Array
(
[from] => 12
[to] => 13
[title] => Prosta technika warstwowa do wypełnień kompozytowych wykonywanych metodą bezpośrednią
[description] => Prosta technika warstwowa do wypełnień kompozytowych wykonywanych metodą bezpośrednią
)
[8] => Array
(
[from] => 13
[to] => 13
[title] => Stomatologia „plastyczna”?
[description] => Stomatologia „plastyczna”?
)
[9] => Array
(
[from] => 14
[to] => 14
[title] => Wydarzenia
[description] => Wydarzenia
)
[10] => Array
(
[from] => 17
[to] => 20
[title] => Endo Tribune
[description] => Endo Tribune
)
[11] => Array
(
[from] => 21
[to] => 23
[title] => Hygiene Tribune
[description] => Hygiene Tribune
)
)
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-no-34-2012-0312/
[post_title] => DT Poland No. 3+4, 2012
[client] =>
[client_slug] =>
[pages_generated] =>
[pages] => Array
(
[1] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-0.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-0.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-0.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-0.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-0.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-0.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[2] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-1.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-1.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-1.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-1.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-1.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-1.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[3] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-2.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-2.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-2.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-2.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-2.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-2.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[4] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-3.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-3.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-3.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-3.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-3.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-3.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[5] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-4.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-4.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-4.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-4.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-4.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-4.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-5.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-5.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[7] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-6.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-6.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-6.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-6.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-6.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-6.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[8] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-7.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-7.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-7.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-7.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-7.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-7.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 57497
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 22:44:09
[post_date_gmt] => 2024-10-21 22:44:09
[post_content] =>
[post_title] => epaper-57495-page-8-ad-57497
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-57495-page-8-ad-57497
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 22:44:09
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 22:44:09
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-57495-page-8-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 57497
[id_hash] => 14bb990e8f46181c02baf188201c26aa2cea9bf791246f47dc9a361966163b16
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 22:44:09
[fields] => Array
(
[url] => http://itunes.apple.com/at/app/dental-tribune/id436687554?mt=8
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-57495-page-8-ad-57497/
[post_title] => epaper-57495-page-8-ad-57497
[post_status] => publish
[position] => 59.09,60.93,35.14,35.24
[belongs_to_epaper] => 57495
[page] => 8
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[9] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-8.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-8.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-8.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-8.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-8.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-8.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[10] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-9.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-9.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-9.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-9.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-9.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-9.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[11] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-10.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-10.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-10.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-10.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-10.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-10.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[12] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-11.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-11.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-11.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-11.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-11.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-11.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[13] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-12.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-12.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-12.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-12.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-12.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-12.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[14] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-13.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-13.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-13.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-13.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-13.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-13.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[15] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-14.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-14.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-14.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-14.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-14.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-14.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 57498
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 22:44:09
[post_date_gmt] => 2024-10-21 22:44:09
[post_content] =>
[post_title] => epaper-57495-page-15-ad-57498
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-57495-page-15-ad-57498
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 22:44:09
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 22:44:09
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-57495-page-15-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 57498
[id_hash] => 415f626eaa9c9f44acf4a9f4a01f2000492de082c9be84f09340fb68bfb245bc
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 22:44:09
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies_147_abrasive_technology_inc.html
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-57495-page-15-ad-57498/
[post_title] => epaper-57495-page-15-ad-57498
[post_status] => publish
[position] => 3.44,2.46,93.11,95.35
[belongs_to_epaper] => 57495
[page] => 15
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[16] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-15.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-15.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-15.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-15.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-15.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-15.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[17] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-16.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-16.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-16.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-16.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-16.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-16.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[18] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-17.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-17.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-17.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-17.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-17.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-17.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[19] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-18.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-18.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-18.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-18.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-18.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-18.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[20] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-19.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-19.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-19.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-19.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-19.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-19.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[21] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-20.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-20.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-20.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-20.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-20.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-20.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[22] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-21.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-21.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-21.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-21.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-21.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-21.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[23] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-22.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-22.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-22.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-22.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-22.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-22.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[24] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/2000/page-23.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/1000/page-23.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/200/page-23.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 57495-7318cf84/2000/page-23.jpg
[1000] => 57495-7318cf84/1000/page-23.jpg
[200] => 57495-7318cf84/200/page-23.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
)
[pdf_filetime] => 1729550649
[s3_key] => 57495-7318cf84
[pdf] => DTPO030412.pdf
[pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/57495/DTPO030412.pdf
[pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/57495/DTPO030412.pdf
[should_regen_pages] => 1
[pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/57495-7318cf84/epaper.pdf
[pages_text] => Array
(
[1] =>
Standard_300dpi
:
ru
me
nu
z
r
ąt
e
n
u
Trib ribune
W
1e ndoNews
E ene T
i
g
y
H
wn
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
DENTAL TRIBUNE
The World’s Dental Newspaper · Polish Edition
ISSN 1730-315X
MARZEC-KWIECIEŃ 2012
www.dental-tribune.com
VOL. 10, NR 3+4
CENA: 9,50 zł
Praktyka
Wydarzenia
Praktyka
Alternatywna forma finansowania
opieki stomatologicznej
Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna koncepcja leczenia
Prosta technika warstwowa do wypełnień kompozytowych
Strona
2
Strona
8
Strona
12
Lekarze i lekarze dentyści o możliwościach
własnego rozwoju zawodowego
Zdaniem samorządu lekarskiego, najważniejsze bariery w
uzyskaniu tytułu specjalisty to
ograniczona liczba miejsc specjalizacyjnych, konieczność poszukiwania miejsca specjalizacji
poza miejscem zamieszkania
oraz niskie zarobki w trakcie odbywania specjalizacji.
Badanie na ten temat przeprowadził Ośrodek Studiów, Analiz
i Informacji Naczelnej Izby Lekarskiej przy współpracy z Instytutem
Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Według przygotowanego na
podstawie wyników badań raportu,
lekarze wyraźnie nie są zadowoleni
z obecnych warunków uzyskiwania przez nich specjalizacji, a tym
samym z możliwości rozwoju zawodowego – połowa z nich uważa,
że są raczej lub nawet bardzo złe
(49,2%). Lekarze dentyści wyrażają negatywną ocenę warunków
znacznie częściej niż pozostali badani (76,6%).
Niemal 74% ankietowanych
uważa, że w celu udoskonalenia
obecnego systemu zdobywania
specjalizacji należy znacząco
zwiększyć wynagrodzenia lekarzy
odbywających szkolenie w specjalnościach deficytowych. Blisko
66% badanych sądzi, że trzeba
uprościć programy specjalizacji.
Prawie 62% lekarzy jest przekonanych, że głównym trybem odbywania specjalizacji powinno być
kształcenie w ramach zatrudnienia.
cji deficytowych. Ankietowani
ocenili, że wśród nich należy wymienić przede wszystkim onkologię kliniczną (23,4%), pediatrię
(20,2%) oraz endokrynologię
(16,9%), natomiast w stomatologii
– ortodoncję (54,6%), periodontologię (42,8%) i stomatologię dziecięcą (32,2%). Najczęściej wymieniane specjalizacje nadmiarowe to:
choroby wewnętrzne (33%), położ-
Polskie Ministerstwo Gospodarki będzie promować turystykę medyczną. Na promowanie
polskiej opieki zdrowotnej wśród
pacjentów zza granicy w latach
2012-2015 przeznaczono z funduszy unijnych 4 mln zł.
W trakcie badania pytano tez lekarzy o zdanie na temat specjaliza-
To pierwszy rządowy program
współfinansowany przez Unię Eu-
rzystać nie tylko lekarze i lekarze
dentyści, ale także pielęgniarki, położne i inni pracownicy medyczni.
Skala zgłaszanych ataków jest
szeroka: od ciężkich uszkodzeń
ciała do znieważenia i zniesławienia (agresji słownej). Takie sytuacje dotyczą zarówno lekarzy, jak
i pielęgniarek. System utworzony
został w celu określenia skali tego
zjawiska, a przede wszystkim po to,
by można było ustalić, w których
miejscach i w jakich okolicznościach najczęściej występują przypadki agresji pacjentów wobec personelu medycznego.
„Do konfrontacji z agresywnym
pacjentem dochodzi zazwyczaj w
szpitalnych oddziałach ratunkowych i poradniach specjalistycznych. Problemem jest również
szkalowanie lekarzy w Internecie i
w tym zakresie konieczna jest
zmiana obowiązującego prawa” –
mówi Krzysztof Kordel, Rzecznik
Praw Lekarza. „Niestety, sprawy
agresywnego zachowania pacjentów raczej rzadko znajdują swój finał w sądzie. Do wystąpienia na
drogę prawną osobiście udało mi się
przekonać kilka osób. Część spraw
zakończyła się wyrokami skazującymi, nawet względnie wysokimi,
jednak wydawanymi w zawieszeniu” – dodaje.
Zdarzenia można zgłaszać do
systemu poprzez opisanie ich anonimowo lub po uprzednim zalogowaniu się przez podanie daty urodzenia i numeru prawa wykonywania zawodu. Z systemu mogą ko-
Więcej informacji na temat
Ogólnopolskiego Systemu Monitorowania Agresji w Ochronie Zdrowia można znaleźć na www.
nil.org.pl oraz www.agresja.hipokrates.org.
W odpowiedzi na pytania o zasady organizacji kształcenia i rozwoju zawodowego, połowa lekarzy
i lekarzy dentystów uważa, że powinien je ustalać samorząd zawodowy. Tylko 19,1% lekarzy wskazało, że tę rolę powinny pełnić towarzystwa naukowe, a 10% powierzyłoby ją ministrowi zdrowia.
Prawie 68% uznało, że możliwość
uzyskania specjalizacji w dziedzinie wskazanej jako preferowana
jest niezbyt duża albo mała lub bardzo mała. DT
Powstał pierwszy polski rządowy program
promujący turystyką medyczną
Ponad połowa lekarzy twierdzi,
że poświęciła bardzo dużo lub dość
dużo czasu na doskonalenie zawodowe w ciągu ostatnich 4 lat. Co
trzeci badany lekarz wydał w tym
czasie na doskonalenie zawodowe
powyżej 5 000 PLN. 37,1% badanych uzyskało w ciągu ostatnich
5 lat certyfikaty umiejętności, średnio – 7 certyfikatów. Wydano na nie
przeciętnie 6 650 zł (lekarze –
5 700 PLN, dentyści – 9 000 PLN).
Coraz więcej agresji
w ochronie zdrowia
Pod koniec 2010 r. z inicjatywy
Naczelnej Izby Lekarskiej oraz
Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych utworzono Ogólnopolski
System Monitorowana Agresji w
Ochronie Zdrowia. Do tej pory
zgłoszono ponad 100 przypadków agresywnych zachowań pacjentów i ich rodzin.
nictwo i ginekologia (20,9%) oraz
medycyna rodzinna (18,9%), a
także stomatologia zachowawcza
z endodoncją (50,9%). Jednocześnie niemal co piąty lekarz i co trzeci
dentysta twierdzi, że nie posiada
specjalizacji nadmiarowych.
ropejską. Dotychczas organizacją
i propagowaniem polskich usług
medycznych poza krajem zajmowała się Izba Gospodarcza Turystyki Medycznej, która odpadła w
konkursie ze względu na zaproponowaną, zbyt wysoką cenę i teraz
nie weźmie udziału w programie.
Turystyka medyczna jest postrzegana jako branża z
dużym potencjałem,
ponieważ wpływy z
tego sektora regularnie rosną. Poza Niemcami i Wielką Brytanią działania promocyjne mają być
skierowane także do
mieszkańców Danii,
Szwecji, Norwegii,
Rosji i USA. Pacjenci
z tych krajów są najczęstszymi
klientami polskich gabinetów i klinik.
Promocyjne przedsięwzięcie
Ministerstwa Gospodarki realizowane w ramach unijnego programu
składa się z 2 części: promocji produktów, usług i przedsiębiorstw z
branży turystyki medycznej oraz
działań reklamujących branżę jako
całość.
Jak informują instytucje zaangażowane w realizację projektu,
już na jego początkowym etapie zauważalne jest spore zainteresowanie placówek medycznych. W ramach projektu przewidziane są
różne rodzaje działań, wśród nich
m.in. targi i konferencje.
DT
Urzędy skarbowe sprawdzą, czy lekarze
stosują kasy fiskalne
Po upływie niemal roku od wprowadzenia dla lekarzy i lekarzy dentystów obowiązku rejestrowania
przychodu za pomocą kasy fiskalnej, urzędy skarbowe zapowiadają
kontrole w tym zakresie.
Obowiązek zainstalowania i
stosowania kasy fiskalnej w gabinecie mają lekarze i lekarze dentyści,
prowadzący indywidualną lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo dentystyczną,
którzy udzielają świadczeń medycznym pacjentom pokrywającym ich koszt z własnych środków.
Roczny dochód z tego tytułu musi
przekroczyć 40 000 PLN. Poniżej
tego progu, nie ma
obowiązku instalowania kasy fiskalnej.
W niektórych województwach
urzędy skarbowe zapowiedziały
kontrole m.in. lekarzy, lekarzy dentystów i prawników w tym zakresie, ponieważ zdecydowana większość przedsiębiorców wykazuje
dochód mniejszy od tego, który zobowiązuje do posiadania urządzenia rejestrującego. Urzędnicy skarbowi chcą sprawdzić, czy rzeczywiście lekarze i lekarze dentyści zarabiają na świadczeniach na rzecz
osób prywatnych mniej od średniej
krajowej, czy też ukrywają część
swoich dochodów. Dziennik Polski
informuje, że może to dotyczyć nawet 80% praktykujących prywatnie lekarzy.
Ministerstwo Finansów zakłada, że próg 40 000 PLN obrotów
rocznie przekroczy niemal każdy
lekarz i lekarz dentysta prowadzący prywatny gabinet. Szacowano, że po wprowadzeniu obowiązku kasy fiskalne zainstaluje
nawet 200 000 lekarzy i prawników. Do końca 2011 r. liczba zainstalowanych w Polsce urządzeń
wzrosła o 78 000. DT
[2] =>
Standard_300dpi
2
Perspektywy
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Na rynku istnieje alternatywna forma
finansowania opieki stomatologicznej
O metodach skutecznej profilaktycznej opieki dentystycznej i nowych rozwiązaniach w tym zakresie
rozmawiamy z dr. n. med. Witoldem Bojarem – lekarzem dentystą, specjalistą w dziedzinie chirurgii
stomatologicznej.
Ostatnio można Pana zobaczyć nie
tylko w gabinecie, ale także w telewizji. Sporo też słychać o Pana
osiągnięciach zawodowych – proszę o nich opowiedzieć.
Do udziału w reklamie telewizyjnej pasty Sensodyne Odbudowa
i Ochrona zaprosił mnie kolega z
agencji reklamowej. Kiedy dowiedziałem się, ile kosztował patent
technologii bioszkła NovaMin –
składnika tej pasty, powiedziałem:
„OK, to musi działać!” Po zapoznaniu się z wynikami badań klinicznych, przestałem się wahać… Rzeczywiście dumny jestem natomiast
z mojego udziału w opracowywaniu nowego, polskiego substytutu
kości – biomateriału przygotowywanego przez Laboratorium Inżynierii Biomedycznej Politechniki
Warszawskiej i Narodowy Instytut
Leków. O tym donosi jednak niewiele serwisów informacyjnych.
W jakiej dziedzinie specjalizuje się
Pana praktyka i w jakim kierunku
zamierza ją Pan rozwijać?
Moja praktyka skoncentrowana jest na endodoncji i chirurgii
stomatologicznej.
Pacjenci trafiają do mnie najczęściej z polecenia innych lekarzy
lub sami znajdują mnie w sytuacji,
w której lekarz nie potrafi poradzić
sobie z trudnym przypadkiem leczenia kanałowego. Oczywiście,
pacjenci kierowani przez innych lekarzy, po przeprowadzeniu leczenia endodontycznego lub chirurgicznego, wracają do swojego lekarza prowadzącego. Istnieje również
pewna grupa pacjentów, których
otaczam kompleksową opieką stomatologiczną.
Z jakimi problemami najczęściej
zgłaszają się do Pana pacjenci?
Głównym problemem są zaniedbania higienizacyjne i periodontologiczne – tym, w podstawowym zakresie, zajmujemy się na co
dzień. Pacjenci, którzy wymagają
leczenia ortodontycznego, implantoprotetycznego, endodontycznego, a także cierpiący z powodu
zaburzeń związanych z czynnością
i funkcją stawu skroniowo-żuchwowego lub zaawansowanych problemów periodontologicznych wymagają oczywiście leczenia specjalistycznego, prowadzonego we
współpracy z lekarzami, również
spoza mojej praktyki. Oddzielną
grupę stanowią dzieci. U nich
wciąż największym problemem
pozostaje próchnica.
Jak ocenia Pan obecną sytuację
opieki zdrowotnej w Polsce? Czy
pacjenci mają zapewniony dostęp
do świadczeń stomatologicznych
na odpowiednim poziomie?
Pacjent, który korzysta z wizyt
refundowanych przez Narodowy
Fundusz Zdrowia, niejednokrotnie
zmuszony jest do czekania na wizytę w długiej kolejce, a kiedy już
znajdzie się w gabinecie, to i tak
okazuje się, że musi dopłacać do leczenia, aby podnieść jego standard.
Wynika to z prostej przyczyny: na
jednego ubezpieczonego w ramach
NFZ przypada ok. 25,00 zł w roku,
co daje miesięczną kwotę w wysokości ok. 2,00 zł. W związku z tym
zakres procedur mieszczących się
w wykazie świadczeń gwarantowanych jest niewielki, np. leczenie
kanałowe zębów bocznych nie jest
refundowane.
Na co najczęściej narzekają pacjenci korzystający z usług lekarzy
dentystów w Polsce?
Świadczenia stomatologiczne
w naszym kraju to jeden z zakresów
świadczeń zdrowotnych, z których
Polacy najczęściej korzystają prywatnie. Myślę, że w tej sytuacji podstawowym problemem wciąż pozostaje cena usług medycznych,
a nie np. ich standard i dostępność.
Z drugiej strony wiem, ile kosztuje
prowadzenie własnej praktyki i jakie są koszty jej funkcjonowania
w obecnej rzeczywistości wolnorynkowej. Spotykani na zagranicznych konferencjach i kursach koledzy z Europy Zachodniej często dziwią się, że analogiczne procedury
wycenione są u nas tak nisko. Ale
jak mogą być wycenione wyżej,
skoro nie istnieje ich współfinansowanie przez publicznego płatnika
albo prywatnych ubezpieczycieli?
Jakie zabiegi z zakresu podstawowej profilaktyki stomatologicznej
są wykonywane najczęściej?
To przede wszystkim: skaling,
piaskowanie, instruktaż higieny,
resurface wypełnień kompozytowych, wypełnianie ubytków w
próchnicy powierzchownej u dzieci
– nie stosujemy tu typowych lakierów szczelinowych, tylko kompozyty typu „flow” w połączeniu z samotrawiącym systemem łączącym.
Czy uważa Pan, że stały kontakt
z pacjentami mógłby poprawić
stan ich zdrowia oraz zaplanować
ewentualne zabiegi w przyszłości?
Oczywiście! Myślę, że zobowiązanie pacjenta do odbywania wizyt
kontrolnych daje obopólne korzyści.
Pozostaje tylko pytanie o to, jak nakłonić go do takiej współpracy. Na
rynku istnieje alternatywna forma finansowania opieki stomatologicznej. Jest nią DentalClub – program,
który umożliwia pacjentowi rozłożenie kosztów profilaktyki na niewysokie raty. To bardzo wygodne
rozwiązanie zarówno dla pacjentów,
jak i lekarzy dentystów.
To korzystne rozwiązanie?
Program oferuje 2 rodzaje planów finansowania zdrowotnej
opieki stomatologicznej. Każdy
z nich jest indywidualnie dopasowany do potrzeb pacjenta. Plan jest
opracowywany przez dentystę,
który dobrze zna pacjenta i wie, jakie zabiegi będą dla niego wskazane. Dzięki temu może wybrać
Dr n. med. Witold Bojar – spec. chirurgii stomatologicznej, absolwent II LO im. Zamoyskiego i AM w Lublinie, prowadzi własną praktykę stomatologiczną w Warszawie ukierunkowaną na endodoncję i implantologię. Specjalizant II Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej w Warszawie, adiunkt w Narodowym Instytucie Leków. Autor ponad 30 recenzowanych publikacji naukowych, uczestnik projektów badawczych KBN i
NCN, członek Polskiego Towarzystwa Endodontycznego.
optymalne rozwiązanie. Myślę, że
takie rozwiązanie daje wiele możliwości obu stronom – dentystom pozwala przewidzieć miesięczny dochód i zwiększyć lojalność swoich
pacjentów, a jednocześnie wychodzi naprzeciw możliwościom finansowym polskiego pacjenta.
Jakie skuteczne metody budowania lojalności pacjentów poleca
Pan swoim kolegom dentystom?
Najlepszy sposób to traktowanie
każdego pacjenta tak, jak sami
chcielibyśmy być potraktowani
podczas wizyty u lekarza, co nie wyklucza konieczności regularnych
wizyt kontrolnych! W tym przypadku również dobrym rozwiązaniem jest DentalClub. Regularnie
kontrolując stan zdrowia jamy
ustnej naszych pacjentów, minimalizujemy konieczność przyjmowania tzw. przypadków bólowych.
Może to spowodować wzrost poziomu zaufania do naszej praktyki.
W ten sposób też skutecznie budujemy lojalność wśród pacjentów.
Czy sam korzysta Pan z podobnych
sprawdzonych sposobów?
Niestety, nie dysponuję systemem przypominania pacjentom, np.
o konieczności kontroli radiologicznej zębów leczonych warunkowo
endodontycznie czy wszczepionych
implantów. Wprawdzie, podpisując
zgodę na zabieg o podwyższonym
ryzyku, pacjent przyjmuje na siebie
zobowiązanie do poddawania się
kontroli, lecz w praktyce różnie z
tym bywa. Jestem pewny, że takie
inicjatywy jak DentalClub pomogą
zmienić tę rzeczywistość. Rozważam przystąpienie do DentalClub –
zainteresowała mnie ta oferta i prosty plan rozliczeniowy.
W innych krajach Unii Europejskiej dostępne są różne programy
finansowania opieki stomatolo-
gicznej. Czy spotkał się Pan kiedyś
z jakimkolwiek z nich?
Zazdroszczę kolegom z USA,
że mogą przeprowadzać drogie leczenie kanałowe bez bezpośredniego udziału finansowego pacjenta. Oczywiście, tam też nie
wszyscy są w stanie wykupić takie
ubezpieczenie. Nie zazdroszczę
natomiast kolegom, współpracującym z National Health Service
w Wielkiej Brytanii. Tam poziom
usług finansowany z budżetu państwa pozostawia wiele do życzenia.
Jednocześnie podpisanie przez
lekarza umowy z jednym z ubezpieczycieli prywatnych zapewnia mu
stały dochód, a pacjentom dostęp
do prywatnej stomatologii na znacząco wyższym poziomie.
A jak sytuacja wygląda w Polsce?
Publicznego płatnika w Polsce
niewątpliwie nie stać na finansowanie usług na poziomie niemieckich
Krankenkassen. Pamiętajmy, że
tam wiąże się to jednak z reglamentacją liczby praktyk, czyli ograniczeniem wolnego rynku usług medycznych. Z przeprowadzonych
badań ankietowych wynika, że co
piąty Polak skłonny jest do wykupienia dodatkowej polisy ubezpieczeniowej, w ramach której będzie
miał gwarancję szerszego dostępu
do usług stomatologicznych. Dlatego, moim zdaniem, w Polsce jest
miejsce na systemy abonamentowe. Niska składka miesięczna
oraz łatwe do zaimplementowania
zasady współpracy z praktykami
dentystycznymi temu sprzyjają.
Jakie są korzyści z systemów abonamentowych dla lekarza i dla pacjenta?
Dzięki systemom abonamentowym lekarz dentysta może przewidzieć swój miesięczny przychód,
co ułatwia prowadzenie praktyki –
zwłaszcza w przypadku mniejszych i średnich gabinetów. Pacjentowi zaś dajemy pewność, że jest
pod stałą opieką i ma dostęp do leczenia na wysokim poziomie.
Czy Pan zdaniem, programy takie
jak DentalClub staną się popularne wśród pacjentów korzystających ze świadczeń dentystycznych?
Tak. Poziom finansowania
opieki stomatologicznej przez NFZ
daje możliwości rozwoju systemów abonamentowych prowadzonych zazwyczaj przez prywatne
firmy. Myślę, że niebawem takie
rozwiązania będą popularne w naszym kraju.
Trzeba jednak pamiętać, że takie
inicjatywy nie są ubezpieczeniem…
Tak i trzeba to podkreślić – takie
programy to nie jest ubezpieczenie.
Są one prowadzone przez prywatne
firmy, mają proste i łatwe systemy
finansowania opieki stomatologicznej nawiązywanej pomiędzy
pacjentem a dentystą. Zachęcam
wszystkich kolegów do zapoznania
się z informacjami na temat takich
inicjatyw jak DentalClub.
Poza pracą lubi Pan aktywność fizyczną i sport – jaka dyscyplina jest
Pana ulubioną?
Narciarstwo, snowboard i wakeboard. Niestety, w tym sezonie
nie mogę pochwalić się wybitnymi
osiągnięciami w narciarstwie alpejskim – V miejsce w gigancie na
Mistrzostwach Polski Lekarzy
i wygrana w Otwartych Mistrzostwach Śląska w swojej grupie wiekowej nie spełniają moich ambicji.
Na szczęście, odkryłem dla siebie
freeride. Zapewniam, że nie ma nic
lepszego nad świeży, głęboki śnieg
na stromych stokach Kaukazu w
Gruzji! DT
[3] =>
Standard_300dpi
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Kod NFZ
5.13.00.2301010
5.13.00.2301020
5.13.00.2301050
5.13.00.2302000
5.13.00.2303010
5.13.00.2304010
5.13.00.2304020
5.13.00.2304030
5.13.00.2311010
5.13.00.2311050
5.13.00.2311060
5.13.00.2315020
5.13.00.2315030
5.13.00.2315040
5.13.00.2315050
5.13.00.2312010
5.13.00.2312020
5.13.00.2312060
5.13.00.2312090
5.13.00.2313060
5.13.00.2313070
5.13.00.2313110
5.13.00.2316010
5.13.00.2316040
5.13.00.2316050
5.13.00.2316070
5.13.00.2316120
5.13.00.2316150
5.13.00.2317010
5.13.00.2317020
5.13.00.2317030
5.13.00.2317040
5.13.00.2317050
5.13.00.2318100
5.13.00.2318120
5.13.00.2318130
5.13.00.2318150
5.13.00.2319010
5.13.00.2318070
5.13.00.2318080
5.13.00.2319060
5.13.00.2318010
5.13.00.2320010
5.13.00.2321010
5.13.00.2321020
5.13.00.2322050
5.13.00.2322060
5.13.00.2322090
5.13.00.2322100
5.13.00.2331020
5.13.00.2331030
5.13.00.2331040
5.13.00.2331050
5.13.00.2331120
5.13.00.2331160
5.13.00.2331170
5.13.00.2331180
5.13.00.2331190
5.13.00.2331200
5.13.00.2331210
5.13.00.2331220
5.13.00.2331230
5.13.00.2331240
5.13.00.2306000
5.13.00.2303040
5.13.00.8712000
5.13.00.2310030
5.13.00.2310060
5.13.00.2310080
5.13.00.2315011
5.13.00.2315070
5.13.00.2315080
5.13.00.2311070
5.13.00.2312030
5.13.00.2312040
5.13.00.2312050
5.13.00.2312080
5.13.00.2312100
5.13.00.2313080
5.13.00.2313090
5.13.00.2313120
5.13.00.2316080
5.13.00.2316100
5.13.00.2316130
5.13.00.2316200
5.13.00.2317060
5.13.00.2317070
5.13.00.2318020
5.13.00.2323020
5.13.00.2323080
5.13.00.2323070
5.13.00.2323270
5.13.00.2323100
5.13.00.2323120
5.13.00.2324010
5.13.00.2324020
5.13.00.2324060
5.13.00.2325020
5.13.00.2325030
5.13.00.2326110
5.13.00.2326120
5.13.00.2316011
5.13.00.2301021
5.13.00.0000001
5.13.00.0000002
5.13.00.0000003
5.13.00.0000004
5.13.00.0000005
5.13.00.0000006
5.13.00.0000007
5.13.00.0000008
5.13.00.0000009
5.13.00.0000010
5.13.00.0000011
5.13.00.0000012
5.13.00.0000013
Perspektywy
Rodzaj Êwiadczenia
badanie lekarskie stomatologiczne z instrukta˝em higieny jamy ustnej 1 raz na 12 miesi´cy
badanie lekarskie kontrolne 3 razy na 12 miesi´cy
badanie lekarza specjalisty z krótkà pisemnà ocenà i wskazaniami diagnostyczno-terapeutycznymi dla lekarza prowadzàcego, bez powiàzania z innymi Êwiadczeniami gwarantowanymi
badanie ˝ywotnoÊci z´bów z obj´ciem badaniem 3 z´bów sàsiednich lub przeciwstawnych
zdj´cie z´bowe wewnàtrzustne do 2 zdj´ç na 12 miesi´cy z wpisaniem opisu do dokumentacji, wyłàcznie w połàczeniu ze Êwiadczeniami stomatologicznymi finansowanymi ze Êrodków publicznych
znieczulenie miejscowe powierzchniowe jako samodzielne znieczulenie przysługujàce w powiàzaniu ze Êwiadczeniami stomatologicznymi finansowanymi ze Êrodków publicznych
znieczulenie miejscowe nasi´kowe przysługujàce w powiàzaniu ze Êwiadczeniami stomatologicznymi finansowanymi ze Êrodków publicznych
znieczulenie przewodowe wewnàtrzustne przysługujàce w powiàzaniu ze Êwiadczeniami stomatologicznymi finansowanymi ze Êrodków publicznych
leczenie próchnicy powierzchownej – za ka˝dy zàb
post´powanie przy obna˝eniu i skaleczeniu miazgi – bezpoÊrednie pokrycie miazgi
opatrunek leczniczy w z´bie stałym
całkowite opracowanie i odbudowa ubytku z´ba na 1 powierzchni
całkowite opracowanie i odbudowa ubytku z´ba na 2 powierzchniach
całkowite opracowanie i odbudowa rozległego ubytku z´ba na 2 powierzchniach
całkowite opracowanie i odbudowa rozległego ubytku z´ba na 3 powierzchniach (MOD)
trepanacja martwego z´ba z zaopatrzeniem ubytku opatrunkiem
dewitalizacja miazgi z´ba z zaopatrzeniem ubytku opatrunkiem
ekstyrpacja przy˝yciowa miazgi z´ba 1 kanału
ekstyrpacja zdewitalizowanej miazgi z´ba 1 kanału
czasowe wypełnienie 1 kanału
ostateczne wypełnienie 1 kanału
leczenie endodontyczne z´ba z zaka˝onym kanałem z wypełnieniem 1 kanału (nie obejmuje opracowania i odbudowy ubytku korony z´ba)
usuni´cie złogów naz´bnych za ka˝dà 1/2 łuku z´bowego 1 raz na 12 miesi´cy w obr´bie całego uz´bienia
płukanie kieszonki dziàsłowej i aplikacja leku (obejmuje ka˝dà wizyt´)
leczenie zmian na błonie Êluzowej jamy ustnej (obejmuje ka˝dà wizyt´)
kireta˝ zwykły w obr´bie 1/4 uz´bienia (nie obejmuje znieczulenia i opatrunku)
plastyka w´dzidełka wargi i fałdów Êluzówkowych przedsionka jamy ustnej i policzka (bez znieczulenia i opatrunku)
unieruchomienie z´bów ligaturà drucianà
usuni´cie z´ba jednokorzeniowego
usuni´cie z´ba wielokorzeniowego
usuni´cie z´ba przez dłutowanie wewnàtrzz´bodołowe przy zastosowaniu wierteł, dêwigni
usuni´cie z´ba przez dłutowanie zewnàtrzz´bodołowe z wytworzeniem płata Êluzówkowo-okostnowego
operacyjne usuni´cie z´ba zatrzymanego
chirurgiczne zaopatrzenie małej rany obejmujàce do trzech z´bodołów łàcznie ze szwem
chirurgiczne zaopatrzenie du˝ej albo znacznie zanieczyszczonej rany
zatamowanie masywnego krwawienia w obr´bie jamy ustnej przez podwiàzanie, podkłucie naczyƒ jako zabieg odr´bny
zało˝enie opatrunku chirurgicznego
wyci´cie małego guzka, zmiany guzopodobnej, włókniaka lub pobranie wycinka/biopsji koÊci z wynikiem badania hist.-pat.
wyłuszczenie torbieli z´bopochodnej
wyłuszczenie kamienia z przewodu Êlinianki
plastyka połàczenia ustno-zatokowego jako samodzielne post´powanie
plastyka połàczenia ustno-zatokowego jako nast´pstwo ekstrakcji wykonywanej w ramach Êwiadczeƒ gwarantowanych
naci´cie powierzchniowo, podÊluzówkowo lub podskórnie le˝àcego ropnia, łàcznie z drena˝em i opatrunkiem
repozycja i unieruchomienie zwichni´tego z´ba lub grupy z´bów
repozycja i unieruchomienie złamanego fragmentu wyrostka z´bodołowego z z´bem lub z´bami
tymczasowe zaopatrzenie złamanej szcz´ki lub ˝uchwy
zało˝enie drucianej szyny naz´bnej
zdj´cie szyny naz´bnej przy wymianie lub zakoƒczeniu leczenia
repozycja i unieruchomienie zwichni´tej ˝uchwy
uzupełnienie braków z´bowych ruchomà protezà cz´Êciowà z elementów doginanych utrzymujàcych 1 raz na 5 lat, w zakresie 5-8 brakujàcych z´bów w 1 łuku z´bowym
(ograniczenie nie dot. osób po operacji usuni´cia nowotworów)
uzupełnienie braków z´bowych ruchomà protezà cz´Êciowà z elementów doginanych utrzymujàcych 1 raz na 5 lat, w zakresie wi´kszym ni˝ 8 brakujàcych z´bów w 1 łuku
(ograniczenie nie dot. osób po operacji usuni´cia nowotworów)
zaopatrzenie bezz´bnej szcz´ki protezà całkowità w szcz´ce łàcznie z pobraniem wycisku czynnoÊciowego na ły˝ce indywidualnej 1 raz na 5 lat (ograniczenie nie dot. osób po operacji usuni´cia nowotworów)
zaopatrzenie bezz´bnej szcz´ki protezà całkowità w ˝uchwie łàcznie z pobraniem wycisku czynnoÊciowego na ły˝ce indywidualnej 1 raz na 5 lat (ograniczenie nie dot. osób po operacji usuni´cia nowotworów)
odtworzenie funkcji ˝ucia przez napraw´ protez ruchomych w wi´kszym zakresie z wyciskiem 1 raz na 2 lata
całkowite podÊcielenie 1 protezy w sposób poÊredni z ukształtowaniem obrze˝a – szcz´ka 1 raz na 2 lata
całkowite podÊcielenie 1 protezy w sposób poÊredni z czynnoÊciowym ukształtowaniem obrze˝a – ˝uchwa 1 raz na 2 lata
czynnoÊci dla uzupełnienia brakujàcych tkanek mi´kkich, wyrównanie lub zamkni´cie defektów w obr´bie szcz´ki przy istniejàcym uz´bieniu resztkowym
czynnoÊci dla uzupełnienia brakujàcych tkanek mi´kkich, wyrównanie lub zamkni´cie defektów w bezz´bnej szcz´ce
wykonanie obturatora dla zamkni´cia podniebienia mi´kkiego
wykonanie tymczasowej protezy poresekcyjnej wypełniajàcej ubytki po resekcji lub uzupełniajàcej du˝e defekty szcz´ki
wykonanie protezy poresekcyjnej ostatecznej
wykonanie protezy lub epitezy dla uzupełnienia defektów cz´Êci mi´kkich lub uzupełnienia brakujàcych cz´Êci twarzy o mniejszym zakresie
wykonanie protezy lub epitezy dla uzupełnienia defektów cz´Êci mi´kkich lub uzupełnienia brakujàcych cz´Êci twarzy w wi´kszym zakresie
wizyta bez połàczenia z innymi Êwiadczeniami gwarantowanymi (dot. pierwszej wizyty dzieci do ukoƒczenia 6 r.˝.)
zdj´cie pantomograficzne wraz z opisem – 1 raz w trakcie całego leczenia ortodontycznego
zd´cie cefalometryczne 1 raz w trakcie całego leczenia ortodontycznego w uzasadnionym przypadku
zabezpieczenie bruzd z´bów szóstych hakiem szczelinowym – 1 raz do ukoƒczenia 7 r.˝.
lakierowanie wszystkich z´bów stałych nie cz´Êciej ni˝ 1 raz na kwartał – za ka˝dà 1/4 łuku z´bowego
impregnacja z´biny z´bów mlecznych – za ka˝dy zàb
całkowite opracowanie i odbudowa ubytku z´ba mlecznego
całkowite opracowanie i odbudowa zniszczonego, złamanego kàta w z´bach siecznych stałych
kosmetyczne pokrycie niedorozwoju szkliwa w z´bach stałych
opatrunek leczniczy w z´bie mlecznym
amputacja przy˝yciowa miazgi z´ba z nieuformowanym korzeniem
amputacja przy˝yciowa miazgi z´ba w uzasadnionych przypadkach
ekstyrpacja przy˝yciowa miazgi z´ba z nieuformowanym korzeniem – za 1 kanał
ekstrypacja zdewitalizowanej miazgi z´ba z nieuformowanym korzeniem - za 1 kanał
amputacja mortalna miazgi z´ba mlecznego
leczenie endodontyczne z´ba z wypełnieniem 2 kanałów (nie obejmuje opracowania i wypełnienia ubytku korony z´ba)
leczenie endodontyczne z´ba z wypełnieniem 3 kanałów (nie obejmuje opracowania i wypełnienia ubytku korony z´ba)
leczenie endodontyczne z´ba z zaka˝onymi kanałami z wypełnieniem 2 kanałów z´ba (nie obejmuje opracowania i wypełnienia ubytku korony z´ba)
kireta˝ otwarty – w obr´bie 1/4 uz´bienia (nie obejmuje znieczulenia oraz zaopatrzenia rany)
gingiwoosteoplastyka
plastyka przedsionka jamy ustnej
zało˝enie opatrunku paradontologicznego – ka˝de 3 kolejne przestrzenie mi´dzyz´bowe
operacyjne odsłoni´cie zatrzymanego z´ba z zało˝eniem elementu umo˝liwiajàcego sprowadzenie z´ba do łuku
operacyjne usuni´cie zawiàzków z´bów ze wskazaƒ ortodontycznych
resekcja wierzchołka korzenia z´ba - dotyczy z´bów przednich górnych i dolnych (od 3+ do +3 , od 3- do -3)
wycisk jednej szcz´ki dla diagnozy, planowania i kontroli jako samodzielne post´powanie
korekcyjne szlifowanie z´bów
wykonanie zgryzu konstrukcyjnego jako czynnoÊç odr´bna
analiza telerentgenogramu
utrzymywacz przestrzeni jako samodzielne post´powanie
Êrodki do wprowadzenia pojedynczego z´ba do łuku po chirurgicznym jego odsłoni´ciu - z wyłàczeniem aparatów stałych
leczenie aparatem ortodontycznym ruchomym, jednoszcz´kowym
leczenie aparatem ortodondycznym ruchomym, dwuszcz´kowym
kontrola przebiegu leczenia z aparatem ruchomym nie cz´Êciej ni˝ 12 razy w okresie 12 miesi´cy
naprawa aparatu ruchomego z wyciskiem
rekonstrukcja aparatu ruchomego przy pacjencie w niewielkim zakresie
proteza dzieci´ca cz´Êciowa
proteza dzieci´ca całkowita
usuni´cie złogów naz´bnych nie cz´Êciej ni˝ 1 raz na 6 miesi´cy w obr´bie całego uz´bienia
badanie kontrolne nie cz´Êciej ni˝ 1 raz na kwartał
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 6 m.˝.
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 9 m.˝.
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 12 m.˝.
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 2 r.˝.
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 4 r.˝.
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 5 r.˝.
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 6 r.˝
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 7 r.˝
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla dziecka w 10. r.˝
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla młodzie˝y w 12 r.˝
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla młodzie˝y w 13 r.˝
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla młodzie˝y w 16 r.˝
profilaktyczne Êwiadczenie stomatologiczne dla młodzie˝y w 19 r.˝
Tab. 1: Świadczenia gwarantowane w rodzaju: leczenie stomatologiczne, finansowane ze środków publicznych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
3
WartoÊç w pkt.
11
11
22
2
20
3
12
20
6
12
11
38
43
50
61
8
12
22
14
11
19
75
10
2
11
22
40
27
20
30
47
100
137
20
40
32
9
100
120
68
156
156
20
33
42
49
55
22
20
340
470
528
528
60
110
120
200
200
450
400
624
624
960
11
65
85
11
5
3
30
70
30
14
28
24
26
21
15
99
147
152
68
98
117
20
130
137
137
18
30
33
30
110
50
450
600
22
60
33
420
528
38
11
15
18
26
62
62
62
62
44
44
44
44
44
44
[4] =>
Standard_300dpi
4
Praktyka
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Stałe zdrowie jamy ustnej jako dobro najwyższe
– estetyczna ortodoncja 30+
Martin Jaroch, Niemcy
Estetyczne leczenia pacjentów w
III dekadzie życia stawia współczesną ortodoncję przed nowymi
wyzwaniami. Wyraźna poprawa
w zakresie zdrowia jamy ustnej u
starzejących się pacjentów daje
klinicznie większe prawdopodobieństwo przetrwania każdego
pojedynczego zęba.
Sytuacja ta prowadzi coraz więcej dorosłych pacjentów, ze
względu na istniejące wady zgryzu
i przesunięcie zębów, do gabinetu
ortodontycznego – tam żądają oni
już nie tylko poprawy estetyki.
Posiadając proste zęby, dużo
łatwiej utrzymać je w czystości,
a świadomość ładnego uśmiechu
znacznie poprawia samopoczucie
(Scott et al., 2007). Leczenie u dorosłych pacjentów powinno być
wykonane inaczej niż u dzieci lub
młodzieży i musi być możliwie jak
najmniej widoczne.
Leczenie ortodontyczne doro-
słych, ze względu na ich społecznopsychologiczne ograniczenia musi
odbywać się dyskretnie. Ta okoliczność powoduje zmianę paradygmatu leczenia i coraz częściej zmusza ortodontę do przemyślenia dostępnych możliwości terapii u pacjentów po ukończeniu 30 r.ż.
Terapia z zastosowaniem wyjmowanych szyn (np. Invisalign®) stanowi w takich sytuacjach obiecujący i innowacyjny system, który
może zadowolić zarówno dorosłych
pacjentów, jak i lekarzy ortodontów.
Ortodoncja
i zdrowie stomatologiczne
Uwzględniając obecny stan
zdrowia jamy ustnej ludzi i coraz
powszechniejsze stosowanie systemów przypominających w nowoczesnych gabinetach stomatologicznych, można stwierdzić, że obniżenie występowania próchnicy
prowadzi we wszystkich grupach
wiekowych do zwiększenia prawdopodobieństwa przetrwania zębów. W konsekwencji, w przyszłości do aktywnego ortodonty trafiać
Ryc. 1a
Ryc. 1b
Ryc. 2a
Ryc. 2b
Ryc. 3
Ryc. 4
Ryc. 5a
Ryc. 5b
Ryc. 5c
Ryc. 6a
Ryc. 6b
Ryc. 7a
będzie coraz więcej dorosłych pacjentów z jedynie minimalnymi doświadczeniami w zakresie stomatologii zachowawczej lub protetycznej. Ci pacjenci przede wszystkim podejmują starania w
dziedzinie profilaktycznej korekcji
deformacji, która w ostateczności
może pomóc w zapobieganiu rozwojowi chorób zębów i przyzębia.
Nadmierne stłoczenia zębów
przednich, traumatyczne pozycje
zgryzu lub całkowita jego utrata
prowadzą każdą zapobiegawczą te-
Ryc. 1a, 1b: Pacjenci z przewlekłym zapaleniem przyzębia, które ustala przebieg choroby – stan przed przystąpieniem do leczenia ortodontycznego.
Ryc. 2a,2b: 50-letni pacjent ze stabilnym, przewlekłym zapaleniem przyzębia. Ze względu na nową pracę, pacjent życzył sobie korekty estetyczno-ortodontycznej. Na rycinie 2b pokazano sytuację po pierwszym etapie leczenia szynami Invisalign®. Po rotacji zęba 22 można było rozpoznać próchnicę między
zębami, które mogą być wyleczone.
Ryc. 3.: Po usunięciu zacementowanych pierścieni, na zębie 46 wyraźnie widać próchnicę. Ząb musiał być wypełniony kompozytem.
Ryc. 4: 32-letni pacjent leczony aparatem stałym – wyraźnie widoczne są problemy związane z higieną jamy ustnej. Zapalenie dziąseł i obrzęk może spowodować paradontozę u pacjentów z osłabionym systemem odpornościowym.
Ryc. 5a-5c: Leczenie szynami Invisalign® u 50-letniego pacjenta z chorobą przyzębia. Na rycinie 5a pokazano traumatyczną wadę zgryzu zęba 12. Zgryz
krzyżowy został przestawiony i dostosowany do indywidualnej optymalnej okluzji. Rycina 5c ilustruje potrzebę zastosowania elementów retencyjnych
(Attachments).
Ryc. 6a, 6b: Elementy retencyjne dyskretnie umocowano na zębach i dostosowano do ich koloru. Na rycinie 6b pokazano ledwie rozpoznawalne elementy
umieszczone na zęba 13,14 i 24.
Ryc. 7a, 7b: Zewnętrzna ilustracja szyny Invisalign® – wyraźnie widać szpary pomiędzy przedtrzonowymi i trzonowymi zębami, które powstają przez dystalną siłę prostującą. Kontrolowane ruchy pojedynczych zębów wykonane są zgodnie z III prawem Newtona.
Ryc. 7b
[5] =>
Standard_300dpi
Praktyka
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
rapię do ich ograniczenia, z czego
wynika, że leczenie ortodontyczne
powinno być obecnie postrzegane
jako skuteczny sposób zwiększenia
trwałości zębów.
Zmiany te zmuszają ortodontę
do wypracowania nowych metod
terapeutycznych, szczególnie przydatnych dla pacjentów po 30 r.ż.,
u których choroby przyzębia, powstające często w związku z wadą
zgryzu, nie dają się kontrolować
tylko poprzez zabiegi higieniczne
w jamie ustnej i nierzadko powodują utratę zębów. W rezultacie,
precyzyjne leczenie stłoczenia zębów u dorosłych działa profilaktycznie przeciw zwiększonej ruchomości zębów, zapaleniom poddziąsłowym i stanom zapalnym
dziąseł, które w wielu przypadkach
są źródłem największych problemów.
Odpowiednie czyszczenie zębów jest jedną z podstawowych zasad, które przetrwały zmianę paradygmatu w ogólnym leczeniu stomatologicznym pacjentów w III
dekadzie życia. Nie ma żadnych
wątpliwości, że usunięcie kamienia
i płytki nazębnej jest skutecznym
sposobem, aby utrzymać zdrowe
zęby przez długi czas. A co z pacjentami z nadmiernym stłoczeniem zębów, którzy mimo wszelkich wysiłków w zakresie wysokiej
higieny jamy ustnej, zwłaszcza po
30 r.ż., cierpią z powodu chorób
przyzębia i utraty zębów?
Oczywiście, przewlekłe zapalenie dziąseł i paradontoza mogą
występować częściej w obszarach
stłoczenia zębów niż w szparach
między zębami. Dotychczas istniejący dogmat, co do zasady, że choroby przyzębia zazwyczaj powstają na podstawie podrażnionych dziąseł i ich stanów zapalnych – który w zasadzie zgodnie
z aktualnym stanem badań w dziedzinie periodontologii nie wydaje
się już odpowiedni – przeważnie
odgrywa ważną rolę u dorosłych
pacjentów z wadami zgryzu (Ryc.
1a, 1b). Występujące lokalnie choroby tkanek przyzębia z utratą kości wyrostka zębodołowego u tych
pacjentów są wynikiem złożonego
współdziałania różnych czynników, które odnoszą się ostatecznie
do zdolności lub niezdolności pacjenta do wytwarzania przeciwciał
przeciwko niektórym bakteriom.
Obecnie estetyczno-ortodontyczne leczenie pacjentów po 30 r.ż.
opiera się na 2 zasadniczych zagadnieniach:
– określeniu najlepszego czasu na
rozpoczęcie leczenia ortodontycznego, aby uniknąć uszkodzenia przyzębia;
– przyszłościowym określeniu odpowiedniej koncepcji terapii,
która umożliwia zachowanie zębów, a podczas leczenia nie spowoduje nowych chorób przyzębia, wywołanych użytkowaniem
sprzętu ortodontycznego.
Należy w tym kontekście wyjaśnić, czy pacjent spełnia warunki
włączenia do tego rodzaju terapii i
będzie w stanie postępować zgodnie
z ustanowioną koncepcją leczenia.
Rozpoczęcie terapii
Przy założeniu, że istniejący u
dorosłego pacjenta problem jest
problemem czysto estetycznym
bez pozornych, ogólnych i szcze-
gółowych historii chorób, rozpoczęcie leczenia należy dostosować
do życzenia pacjenta. W leczeniu
estetycznym bez problemów funkcjonalnych oraz zagrożeń związanych z zaostrzeniem przewlekłego
zapalenia dziąsła, wynik terapii jest
przewidywalny.
Sytuacja jest odmienna u pacjentów w III dekadzie życia, którzy przychodzą do gabinetu z istniejącymi już wcześniej problemami funkcjonalnymi i związanymi z tym chorobami przyzębia.
W takim przypadku przed rozpoczęciem leczenia zaleca się szczegółową diagnozę. Informacja o stanie tkanek przyzębia pacjentów
może mieć kluczowe znaczenie dla
decyzji o wyborze określonej terapii. Szczególnie ważna jest ocena,
czy stan przyzębia ma związek z
wadą zgryzu. Można tu przywołać
przykłady z piśmiennictwa potwierdzające, że choroby przyzębia
nie zawsze związane są ze stresem
i higieną jamy ustnej pacjenta (Hugoson et al., 1998; Albandar et al.,
1995). Jeżeli pacjent jest w fazie
przewlekłej, ale stabilnej choroby
przyzębia, która jest kontrolowana
przez lekarza dentystę w niewielkich odstępach czasu, to możliwe,
że ortodonta, stosując odpowiednią
terapię, może osiągnąć stabilny jej
wynik bez ryzyka ponownego zapalenia (Ryc. 2a, 2b). Leczenie w
takich przypadkach powinno być,
niezależne od woli pacjenta, wykonane jak najszybciej, aby zapobiec
ponownemu nasileniu się objawów
paradontozy.
Leczenie aparatem stałym jako
wybór terapii
Klasyczne leczenie ortodontyczne pacjentów, również po 30
r.ż. to terapia aparatem stałym. Leczenie dorosłych różni się głównie
tym, że wykonuje się w zasadzie
tylko estetyczne poprawy ortodontyczne. Istnieją oczywiście możliwości interwencji chirurgicznej,
ale są stosowane tylko w ciężkich
wadach wzrostu żuchwy, ponieważ
czas leczenia jest długi, a cierpienie
pacjenta dotkliwe.
Jeżeli pożądanych przez pacjenta estetycznych poprawek nie
można wykonać bez interwencji
chirurgicznej – niezależnie od wybranej metody i woli pacjenta – należy prowadzić wyjaśniające rozmowy szczegółowe dotyczące planowania leczenia i terapii. Leczenie aparatem stałym jest często
odrzucane przez pacjentów w tym
wieku tylko ze względu na ograniczenia w zakresie codziennej estetyki. Decydujące znaczenie i dla
pacjenta, i dla ortodonty powinien
mieć fakt, że aparat stały nie tylko
zwiększa ryzyko próchnicy, ale
również może wywoływać lub nasilać choroby przyzębia (Ryc. 3).
Jeśli wada zgryzu została rozwiązana aparatem stałym, ale jednocześnie była pierwszym impulsem do wystąpienia chorób przewlekłych tkanek przyzębia, wybór
leczenia powinien być ponownie
rozpatrzony. Szczególnie w przypadku pacjentów z aktywną paradontozą, należy używać aparaty
stałe tylko sekwencyjnie i na
krótko, ponieważ tego typu leczenie ortodontyczne ma negatywny
wpływ na zdrowie przyzębia i
prawdopodobieństwo przeżycia
zębów (Ryc. 4). Ponadto, dorośli
często cierpią z powodu alergii,
która zwykle występuje w postaci
krzyżowej nadwrażliwości, powodując przerost lub zapalenie dziąseł. Głębokość sondowania kieszonki dziąsłowej może być znacznie wyższa i powodować rozwój
chorobotwórczych bakterii paradontologicznych, beztlenowych.
W takich przypadkach z reguły należy przerwać leczenie, które nie
powinno być już powtarzane.
Inną opcją terapii z użyciem
aparatów stałych jest zastosowanie
aparatu lingwalnego, zwanego też
aparatem niewidocznym lub językowym, który jest dyskretnym sposobem wyrównywania zębów. Ta
metoda ma wyjątkową przewagę
estetyczną w porównaniu z tradycyjną terapią i łatwo do niej przekonać pacjenta. W aparacie lingwalnym zamki są umieszczone od
strony językowej, wewnętrznej i
przez to są mniej dostępne dla zabiegów codziennej higieny jamy
ustnej. Wykazano, że w przypadku
domowej higieny – bez względu na
dodatkowe substancje do płukania
– usuwa się zaledwie połowę płytki
nazębnej (de la Rosa, 1970). Dalsze
badania mogą również potwierdzić
niewystarczający standard w usuwaniu płytki nazębnej u dorosłych
(Lavstedt et al., 1982; Addy et al.
1986), zatem używanie systemu
lingwalnego u dorosłych tylko w
celu zwiększenia estetyki leczenia
wydaje się bezzasadne.
wad zgryzu. Początkowo, ze
względu na niewystarczające doświadczenie, terapia była wykonywana tylko w łagodnych wadach
zgryzu, w których dobry wynik wydawał się wątpliwy. Technologia ta
jest stale rozwijana i obecnie dzięki
modyfikowanym i zmniejszanym
elementom retencyjnym oferuje
nowe możliwości leczenia. Ortodonta ma więc do dyspozycji prawie
wszystkie możliwości, których
oczekuje w przypadku zastosowania leczenia aparatem stałym. Ponadto, z odpowiednim planowaniem można przesuwać zęby dystalnie bardzo szybko i łatwo, aby rozwiązać nadmierne stłoczenia (Ryc.
7a, 7b). Optymalizacja siły i ruchu
zębów odgrywa bardzo ważną rolę,
zwłaszcza dla pacjentów z paradontozą. Celem leczenia dorosłych
musi być zawsze nie tylko prostowanie, ale również zachowanie
zdrowia zębów i tkanek przyzębia.
bywa się zgodnie z wymaganiem
fizjologicznym pacjenta. To wymaga szczegółowego określenia
koncepcji terapii przez specjalistę,
gdyż leczenie systemami szynowymi, które mają być poddawane
skomplikowanym ruchom, w istocie zależy wyłącznie od doświadczenia klinicznego ortodonty. Obserwując różne związane z wiekiem
zmiany w grupie pacjentów w III
dekadzie życia, leczenia systemem
szynowym Invisalign® wydaje się
być optymalne, ponieważ podejście
terapeutyczne dla długotrwałego
zdrowia zębów powinno być traktowane jako najwyższe dobro. DT
Niezwykle istotny w leczeniu
przejrzystymi szynami Invisalign®
pacjentów po 30 r.ż. jest fakt, że
efekt terapii zależy tylko od planowania. Z tego względu jest szczególnie ważne, że planowanie to od-
Dr Martin Jaroch
Weiherhof 2, 78315 Radolfzell
Tel.: 0049 174 683 47 95
E-mail:
martin.jaroch@googlemail.com
Zdejmowane systemy szynowe
są pod względem estetyki bardzo
korzystne dla pacjentów po 30 r.ż.
Higiena jamy ustnej nie zostaje naruszona, demineralizacja i próchnica nie są potęgowane przez noszenie szyn, a zdrowie tkanek przyzębia zostaje zachowane (Ryc. 5a5c). Problemowe czyszczenie szyn
zwykle nie ma negatywnego
wpływu, ponieważ po 2 tygodniach
pacjenci otrzymują nowy zestaw
przezroczystych szyn.
Aby wykonywać wszystkie ruchy ortodontyczne, specjalne elementy, tzw. attachments muszą być
przymocowane do powierzchni zębów (Ryc. 6a, 6b). Wymienione
elementy retencyjne dostępne są
w różnych rozmiarach, wykonane
są z nanokompozytu i utwardzane
światłem, tworzą również w przeciwieństwie do aparatu stałego,
bardzo gładkie i łatwe do czyszczenia powierzchnie. Zwłaszcza pacjenci z chorobami przyzębia, które
przyczyniają się do nadmiernego
stłoczenia przednich zębów, mogą
korzystać z systemów szynowych.
Invisalign® to jeden z pierwszych systemów szynowych z największym doświadczeniem klinicznym. W Niemczech system ten już
ponad 10 lat temu wprowadzony
był z przeznaczeniem do lat korekty
Kontakt
O wydawcy
Wydawca :
Zespół redakcyjny:
Redaktor naczelna:
Marzena Bojarczuk,
m.bojarczuk@dental-tribune.com
Invisalign® jako koncepcja terapii
W ostatnich latach szyny ortodontyczne jako koncepcja terapii są
coraz powszechniej stosowane, ponieważ kompleksowe cyfrowe i trójwymiarowe możliwości planowania, a także zdefiniowane procedury
pozwalają na osiąganie przewidywalnych wyników. Ponadto, pacjent
może korzystać z określonego oprogramowania na każdym etapie leczenia i tym samym świadomie decydować o ostatecznym wyglądzie,
zgodnie z życzeniami w zakresie estetyki – jeżeli tylko życzenia te spełniają wymagania funkcjonalne.
5
Tłumacze:
Ewa Aleksińska,
Marcin Aleksiński,
Ewa Ganowicz,
Biuro w Polsce:
Al. Jerozolimskie 44, lok. 518
00-024 Warszawa
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Marketing i reklama:
Grzegorz Rosiak,
g.rosiak@dental-tribune.com
Informacje w sprawie prenumeraty:
info@dental-tribune.com
Tel.: 664 608 740
Nakład: 10.000 egz.
Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381,
z późn. zmianami i rozporządzeniami).
Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje
od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów.
Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune.
Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer’s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical errors. The publishers also do not assume responsibility for product names
or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of
The World’s Dental Newspaper
Dental Tribune International.
DENTAL TRIBUNE
Licensing by
Dental Tribune International
Accounting
Manuela Hunger
Publisher
Torsten Oemus
Business Development Manager
Bernhard Moldenhauer
Group Editor
Daniel Zimmermann
newsroom@dental-tribune.com
Tel.: +49-341/4 84 74-107
Project Manager Online
Alexander Witteczek
Editor Specialities
Magdalena Wojtkiewicz
Editorial Assistant
Yvonne Bachmann
Copy Editors
Sabrina Raaff, Hans Motschmann
President/CEO
Torsten Oemus
Sales & Marketing
Matthias Diessner, Vera Baptist, Peter Witteczek
Director of Finance & Controlling
Dan Wunderlich
Marketing & Sales Services
Nadine Parczyk
License Inquiries
Jörg Warschat
International Editorial Board
Dr Nasser Barghi, USA – Ceramics
Dr Karl Behr, Germany – Endodontics
Dr George Freedman, Canada – Esthetics
Dr Howard Glazer, USA – Cariology
Executive Producer
Gernot Meyer
Dental Tribune International
Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany
Tel.: +49-341-4 84 74-302
Fax: +49-341-4 84 74-173
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Regional Offices
Asia Pacific
Dental Tribune Asia Pacific Limited
Room A, 20/F, Harvard Commercial Building,
111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong
Tel.: +852 3113 6177
Fax +8523113 6199
The Americas
116 West 23rd Street, Ste. 500, New York,
N.Y. 10011, USA
Tel.: +1 212 244 7181
Fax: +1 212 224 7185
Prof. Dr I. Krejci, Switzerland – Conservative Dentistry,
Dr Edward Lynch, Ireland– Restorative
Dr Ziv Mazor, Israel – Implantology
Prof. Dr Georg Meyer, Germany – Restorative
Prof. Dr Rudolph Slavicek, Austria – Function,
Dr Marius Steigmann, Germany – Implantology
© 2012, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved
[6] =>
Standard_300dpi
6
Praktyka
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Diagnostyka przesiewowa stanów przedrakowych
i nowotworów błony śluzowej jamy ustnej w gabinecie
Magdalena Pawelczyk-Madalińska, Polska
Rak jamy ustnej to groźna i podstępnie przebiegająca choroba.
Późne wykrycie nowotworu powoduje śmiertelność 50-60%
w czasie 5 lat. Jeden nowotwór na
4 wykryte dotyczy pacjenta niepalącego i niepijącego alkoholu,
a odsetek ten stosunkowo szybko
rośnie.
Obecnie dostępnych jest kilka
metod przesiewowych, wśród których należałoby wymienić Velscope oraz metody z zastosowaniem monochromatycznego, białego światła, np. lampa diagnostyczna Microlux, które nie są,
niestety, zbyt popularne wśród lekarzy.
Rak jamy ustnej to drugi po raku
krtani pod względem częstości występowania w Polsce nowotwór
złośliwy rejonu głowy i szyi. W
USA zajmuje 6. miejsce pod tym
względem wśród wszystkich nowotworów. Wykrywamy go najczęściej w III i IV stopniu zaawansowania z powodu braku wczesnej
diagnostyki przesiewowej dostępnej w każdym gabinecie. Rozwijający się nowotwór przez bardzo
długi czas nie daje żadnych objawów. Bagatelizowane są przez lekarzy i pacjentów zmiany potencjalnie niebezpieczne, a leczenie
owrzodzeń na błonach śluzowych
ciągnie się często miesiącami bez
należytej diagnostyki i leczenia,
podczas gdy nie powinno to trwać
dłużej niż 2-6 tygodni.
Ze względu na możliwość
transformacji
nowotworowej
szczególną uwagę należy zwrócić
na zmiany powstałe w wyniku przewlekłego drażnienia błon śluzowych (niedopasowane, szorstkie
protezy, ostre krawędzie wypełnień, parafunkcje nagryzowe typu
przygryzanie wewnętrznej strony
policzka itp.), nawracające stany
zapalne (zaniedbania w leczeniu
stomatologicznym, zła higiena, zakażenia grzybicze), występowanie
białych zmian na błonach śluzowych (leukoplakia, liszaj Wilsona
itp.). Szczególnie wnikliwie powinno się diagnozować zmiany o
zabarwieniu żywoczerwonym,
gdyż istnieje niebezpieczeństwo
wystąpienia groźnego stanu przednowotworowego – erytroplazji.
Wszelkie zmiany na błonach śluzowych jamy ustnej u osób zakażonych wirusem brodawczaka ludzkiego HPV 16 powinny być szybko
i w sposób celowany leczone, gdyż
jest to wirus potencjalnie kancerogenny dla komórek błony śluzowej
jamy ustnej.
Ryzyko zachorowania na raka
dotyczy zarówno osób młodych,
niepalących, głównie zakażonych
wirusem HPV 16, jak i osób z tzw.
marginesu społecznego, czyli niedożywionych palaczy i alkoholików, którzy nie dbają o zdrowie.
Ryzyko to jest 7-krotnie wyższe u
osób palących papierosy i 6-krotnie
u alkoholików. Nie wiemy jeszcze,
jaki wpływ na zachorowalność na
tego typu raka ma e-papieros. Oba
te czynniki działają synergistycznie, powodując 15-krotnie wyższą
zachorowalność w populacji osób
narażonych na oba te czynniki w
porównaniu do populacji ogólnej.
Stwierdzono, że wskaźnik przeżywalności związany jest ściśle ze
stadium zaawansowania choroby
nowotworowej, dlatego tak istotna
jest wczesna diagnostyka.
Nowotwór to niekontrolowany
rozrost komórek, które tworzą skupienia i guzy. Struktury te mogą naruszać ciągłość otaczających tkanek, przerastać je, ale mogą też
tylko je uciskać. Czynniki, zwane
rakotwórczymi, generują ten nadmierny rozrost, co doprowadza do
pojawienia się procesów nowotworowych. Najczęściej raki jamy
ustnej lokalizują się w następujących miejscach: 30-40% język, 1420% dno jamy ustnej, warga/kąt
ust, szkliwiak (rak kości wyrostka
zębodołowego lub żuchwy), okolica trójkąta zatrzonowcowego,
dziąsła, podniebienie/łuki podniebienno-gardłowe i podniebiennojęzykowe oraz wewnętrzna strona
policzka. Lokalizacja w przedniej
części języka, na wardze i dnie
jamy ustnej związana jest głównie z
paleniem papierosów, jednak obecność zakażenia wirusem HPV 16
powoduje zmianę najczęściej spotykanej lokalizacji. Przez to coraz
częściej spotykamy się z nowotworami tylnej części jamy ustnej i
gardła oraz okolicy migdałków.
Osoby, które zrezygnują z nałogu (papierosy, cygara, tabaka, żucie tytoniu) z czasem mają mniejszą
szansę na zachorowanie. Osoby,
które przewlekle żują wyroby tytoniowe mają 50-krotnie wyższe ryzyko rozwoju raka jamy ustnej niż
pozostałe. Ten typ nowotworu częściej występuje u mężczyzn, szczególnie po 40 r.ż., ale od pewnego
czasu najliczniej powiększającą się
grupą chorych są młodzi, niepalący, poniżej 30 r.ż. Ma to najprawdopodobniej związek z badaniami
prowadzonymi przez naukowców
z John Hopkins University School
of Medicine, którzy twierdzą, że
uprawianie seksu oralnego może
zwiększać ryzyko zachorowania na
raka jamy ustnej.
Niektóre zmiany pojawiające
się w jamie ustnej predysponują do
rozrostu nowotworowego. Prawidłowo rozpoznane i wcześnie eliminowane redukują w znaczący sposób ryzyko wystąpienia raka jamy
ustnej. Są to tzw. stany przednowotworowe i dysplastyczne. Jedną z
najczęściej spotykanych jest biała
plama.
Leukoplakia, czyli biała plama
jest klinicznym określeniem rozrostu nabłonka wielowarstwowego
płaskiego, który ulega nadmiernemu rogowaceniu. W ok. 10%
przypadków leukoplakia ulega
przekształceniu w raka w ciągu 1015 lat. W świetle monochromatycznym Microlux widoczna jest jako
silnie odbijająca światło, lśniąca
biała plama, przeważnie wyraźnie
ograniczona od otoczenia.
Erythroplazja to stan przednowotworowy, w którym poza zanikiem błony śluzowej i ścieńczeniem nabłonka wielowarstwowego
płaskiego występują cechy dysplazji o dużym stopniu zaawansowania, w 40% ulega przemianie
złośliwej, często jest też trudna do
różnicowania z rakiem in situ. W
białym świetle Microlux widoczna
jest jako ciemnoczerwona, wręcz
brunatna plama.
Konieczność leczenia resekcyjno-chirurgicznego nowotworów jamy ustnej prowadzi do upośledzenia wyglądu zewnętrznego
chorego, utrudnienia w połykaniu
jedzenia i śliny, artykulacji mowy
oraz zniekształcenia twarzy, dlatego tak istotna jest świadomość
dużego zagrożenia rakiem jamy
ustnej u pacjentów oraz lekarzy.
5-letnie przeżycie obserwowane
jest u ok.50% pacjentów chorych
na raka jamy ustnej, a brak zaprzestania palenia po stwierdzeniu
występowania raka powoduje u
40% tych osób powstanie drugiego
pierwotnego ogniska nowotworowego w obrębie górnego odcinka
dróg oddechowych i układu pokarmowego. Ryzyko wystąpienia nowotworu wzrasta wraz z liczbą
dziennie wypalanych papierosów.
W 95% jest to rak płaskonabłonkowy.
Wciąż zbyt mała jest świadomość zagrożeń wynikających z zaniechania prawidłowej diagnostyki
i leczenia zmian występujących na
błonach śluzowych. Profilaktyka
przednowotworowa to przede
wszystkim wnikliwa diagnostyka i
badanie przez lekarza dentystę nie
tylko zębów, ale też błony śluzowej
jamy ustnej oraz badanie głowy i
szyi. Nowotwory wcześnie wykryte w I i II stadium choroby i właściwie leczone są w 80% przypadków uleczalne.
Sposób przeprowadzenia badania powinien być prosty i powtarzalny, istotnymi elementami są:
wywiad ogólnomedyczny, badanie
palpacyjne i wzrokowe. Ocena
ogólnego stanu zdrowia, wyglądu
skóry, kontrola wagi ciała w ostatnim okresie, określenie stopnia
zmęczenia i wstępna ocena kondycji psychofizycznej pacjenta ułatwia postawienie prawidłowej diagnozy wstępnej. Badanie podmiotowe powinno oceniać asymetrię
części twarzoczaszki, wygląd
skóry, obrzęki tkanek miękkich i
przykurcze mięśni w spoczynku.
Należy ocenić wygląd warg, szczególnie w okolicy kątów ust i skontrolować wszelkie zgrubienia i asymetrie pojawiające się podczas mówienia. U osób starszych czasami
pojawia się wypukłość związana z
żylakowatością warg, jeśli jednak
nie utrudnia mowy i wyglądu, to nie
jest to zmiana, którą należy usuwać.
Podczas rozmowy z pacjentem należy bacznie zwracać uwagę na to,
czy mowa nie jest zniekształcona,
długo utrzymująca się chrypka (powyżej 6 tygodni) wskazuje na konieczność badania laryngologicznego, gdyż może sugerować
zmiany na strunach głosowych,
a kluchowata, niewyraźna mowa
wskazywać może obecność zmian
patologicznych w postaci guzów w
dnie jamy ustnej.
Podczas oglądania błony śluzowej należy pamiętać o jej dokładnym osuszaniu gazikiem, gdyż dopiero wtedy kolor i struktura tkanki
będą wyraźnie widoczne. Ślina zalegająca w dnie i zachyłkach jamy
ustnej w istotny sposób utrudnia ich
oglądanie, dlatego przed oglądaniem błony śluzowej wskazane jest
wysuszenie jej poprzez przepłukanie jamy ustnej 1% roztworem
kwasu octowego. Szorstkość błony
śluzowej, twarde skupiska tkanki
i jej nieprawidłowa spoistość powinny zaniepokoić lekarza. Policzki należy odciągnąć retraktorem lub lusterkiem i dobrze oświetlić bardzo silnym światłem. Najwcześniejszymi objawami raka
jamy ustnej widocznymi przy badaniu są zmiany białe i czerwone,
„Z uśmiechem przez życie”
Fundacja do walki z nowotworami jamy ustnej „Z uśmiechem
przez życie” powstała w marcu
2011 r., m.in. w celu zwiększania
świadomości pacjentów w zakresie nowotworów jamy ustnej oraz
organizowania szkoleń i konferencji dotyczących profilaktyki nowotworowej.
Pierwszym dokonaniem Fundacji było stworzenie strony internetowej www.zusmiechem.org.pl,
na której umieszczone zostały podstawowe informacje o raku jamy
ustnej i sposobach diagnozowania,
a także baza ośrodków leczących
tego typu nowotwory. Wykonano
również, w formie komiksu, ulotkę
dla pacjentów informującą ich o
tym, czego powinni domagać się
podczas wizyty w gabinecie stomatologicznym.
17-18. września 2011 r., na III
Kongresie Kobiet w Warszawie
Fundacja miała swoje stoisko, na
którym można było otrzymać podstawowe informacje dotyczące
raka jamy ustnej, a także wykonać
badanie wykrywające zmiany patologiczne w jamie ustnej. We
wrześniu 2011 r., podczas targów
CEDE, dr Magdalena PawelczykMadalińska przedstawiła wykład
pt.: „Profilaktyka onkologiczna –
jak wystrzegać się oraz leczyć raka
jamy ustnej” i zaprezentowała pokaz prawidłowego badania jamy
ustnej. Zorganizowano także akcję
„Czyste ręce – czyste sumienie”.
Na stoiskach partnerów Fundacji
można było zakupić mydełkocegiełkę w cenie min. 5 PLN.
Zebrana w ten sposób kwota
2 391,50 PLN w całości została
przekazana na cele statutowe Fundacji.
26. września 2011 r. odbył się
33. Maraton Warszawski, w którym wziął udział Łukasz Pająk.
Dobiegając do mety oraz zbierając, za pośrednictwem portalu Domore – zrób więcej dla innych
kwotę 570 PLN, wsparł działania
Fundacji.
8. października 2011 r. firma
Poldent zorganizowała w Warszawie wystawę zdjęć wykonanych
przez lekarzy dentystów i inne
osoby związane ze środowiskiem.
Organizator przekazał Fundacji
prezentowane zdjęcia, które udało
się sprzedać za łączną kwotę 2 450
PLN. 28. października 2011 r. Fundacja zorganizowała I Konferencję
poświęconą aspektom związanym
z chorobą nowotworową jamy
ustnej „Lekarz dentysta lekarzem
pierwszego kontaktu w profilaktyce nowotworowej”. Na Konferencji wykłady wygłosili:
dr Magdalena Pawelczyk-Madalińska, dr n. med. Robert Balicki,
dr hab. n. med. Jolanta Pytko-Polończyk oraz socjolog Anna Celej
i psycholog Małgorzata Kaczyńska. W Konferencji udział wzięło
52 lekarzy z całej Polski. Wykładowcy zrezygnowali z honorarium, wspierając działania Fundacji.
Fundacja zorganizowała również akcję profilaktyczną dla gabinetów i gmin, w ramach której 26.
listopada w Gliwicach w gabinecie
dr Ewy Gaś-Szymanowskiej odbyły się bezpłatne badania kontrolne stanu uzębienia osób zgłaszających się do gabinetu oraz badania
w kierunku wykrywania raka jamy
ustnej. Akcja ta cieszy się dużym
zainteresowaniem i jest kontynuowana w innych gabinetach w całym kraju.
W 2012 r. Fundacja organizuje
II edycję Konferencji „Lekarz dentysta lekarzem pierwszego kontaktu w profilaktyce nowotworowej” z nowymi tematami wykładów i kontynuuje akcję „Dni
otwarte w Twoim gabinecie”. W
planach jest również udział w wystawie stomatologicznej CEDE z
kampanią informacyjną związaną
z chorobami nowotworowymi
jamy ustnej. Jednym z celów Fundacji „Z uśmiechem przez życie”
jest ustanowienie w Polsce Dnia
walki z nowotworem jamy ustnej.
DT
[7] =>
Standard_300dpi
Praktyka
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
dlatego lekarze powinni być szczególnie wyczuleni na wykrywanie
tych nieprawidłowości.
Od niedawna mamy możliwość
wykrywania wczesnych postaci
dysplazji, stanów przedrakowych i
nowotworów przy pomocy lampy
Microlux oraz Velscope. Diagnostyka lampą z białym światłem
Microlux to bardzo proste, bezinwazyjne badanie pozwalające
określić, czy zmiana na błonie śluzowej pacjenta powinna być dalej
diagnozowana poprzez pobranie
wycinka do badania histopatologicznego. Badanie trwa ok.5 min i
nie jest w żaden sposób nieprzyjemne. Zdrowe tkanki pochłaniają
światło chemoiluminescencyjne
lampy, a zmiany czerwone są dużo
ciemniejsze. Komórki z licznymi
ziarnistościami odbijają białe
światło, przez co ich zarysy są bardzo widoczne. Dalsza diagnostyka
polega na pobraniu wycinka do badania histopatologicznego potwierdzającego lub wykluczającego wstępne rozpoznanie.
Rak jamy ustnej często rośnie w
taki sposób, że nie daje dużych
zmian na powierzchni, nacieka
tkanki w głąb, dlatego tak istotne
jest, aby badać pacjentów palpacyjnie. Badanie węzłów chłonnych
powinno wejść do kanonu badania
stomatologicznego co najmniej raz
w roku. Ogromnie ważne, a często
zaniedbywane jest badanie palpacyjne tkanek dna jamy ustnej oraz
ujścia ślinianek podjęzykowych
i podżuchwowych. Należy sprawdzić ich symetryczność i drożność
oraz ilość śliny, w wielu wypadkach umożliwi to wcześniejsze wykrycie zmian potencjalnie niebezpiecznych.
Badanie języka polega na kontroli jego ruchomości, spoistości,
konsystencji oraz wyglądu. Poprzez przytrzymanie przy pomocy
gazika za czubek języka możemy
go maksymalnie wysunąć i obejrzeć powierzchnie boczne i górną, a
prosząc pacjenta o dotknięcie koniuszkiem języka do podniebienia,
mamy możliwość skontrolowania
wyglądu spodniej jego części i
ocenę wyglądu dna jamy ustnej.
Należy zwrócić uwagę na wygląd i
ułożenie brodawek grzybowatych i
liściastych, gdyż często ich wygląd
mylony jest z obecnością zmian patologicznych. Powinny nas zaniepokoić wszelkie przebarwienia,
ograniczenia ruchomości i zaburzenia odczuwania smaku, gdyż
mogą być one objawem toczącego
się procesu nowotworowego.
Badanie podniebienia powinno
odbywać się przy szeroko otwartych ustach i głowie odchylonej do
tyłu. Pomocne przy tych badaniach
może być użycie lusterka i lampy
Microlux w celu wykrycia zmian
patologicznych niewidocznych gołym okiem.
Choroba nowotworowa nierzadko rozwija się bez wyraźnych
objawów, często do postawienia
właściwej diagnozy dochodzi w zaawansowanym stadium, dlatego
szanse na wyleczenie są znikome.
Diagnostyka raka jamy ustnej to badanie: kliniczne, rtg i histopatologiczne.
Rak jamy ustnej wykrywany
jest bardzo późno ponieważ przebiega przez długi czas bezobja-
wowo. Pierwszymi sygnałami, obserwowanymi przez pacjentów są
najczęściej niegojące się owrzodzenia w obrębie warg, języka,
dziąseł lub na wewnętrznej stronie
policzków, które łatwo krwawią i
nie goją się przez dłuższy czas. Wyczuwalny guzek lub zgrubienie w
obrębie policzków, warg lub na wyrostku zębodołowym świadczy o
rozroście tkanki. Kiedy rak nacieka
nerw, pacjent traci czucie, mogą
wystąpić parestezje (drętwienie) w
obrębie jamy ustnej i utrata odczuwania smaku pokarmów. Opisywane białe lub czerwone plamki na
dziąsłach, języku lub błonie śluzowej są zbyt często lekceważone
podczas badania, co w wielu przypadkach opóźnia wykrycie nowotworów i pogarsza rokowanie. W
stanach bardziej zaawansowanej
choroby mogą wystąpić trudności
przy przeżuwaniu lub połykaniu
pokarmów, uczucie dławienia,
przeszkody w gardle bez znanej
przyczyny oraz bolesność lub niewyjaśniony ból w obrębie jamy
ustnej. Pacjenci zgłaszają się, gdy
zaobserwują obrzęk żuchwy lub
szczęki powodujący złe dopasowanie noszonej wcześniej protezy,
szczękościsk lub ból języka.
Zmiana barwy głosu, powiększenie
węzłów chłonnych głowy i szyi kojarzy się raczej z przeziębieniem,
ale niestety, nie zawsze tak jest.
Chrypka utrzymująca się ponad
6 tygodni powinna zaniepokoić
i skłonić do wizyty u lekarza.
W gabinetach stomatologicznych na szerszą skalę należy stosować testy i nowoczesne instrumenty, np. lampy diagnostyczne,
które ułatwiają wykrywanie nieprawidłowości i skuteczne leczenie
pacjentów. Opisywane objawy powinny skłonić lekarza do wdrożenia wnikliwej diagnostyki i leczenia w kierunku zmian nowotworowych. W mediach dostępnych dla
pacjentów należy publikować więcej informacji na temat niepokojących objawów.
W leczeniu raka jamy ustnej
stosowana jest chirurgia, radiooraz chemioterapia. W związku z
późnym rozpoznaniem stosowane
metody są bardzo inwazyjne i prowadzą do trwałego okaleczenia
czynnościowego i kosmetycznego
pacjenta. Po leczeniu pacjent ma
zaburzenia mowy i połykania. Przy
raku 1/3 przedniej części języka,
dna jamy ustnej i trójkąta zatrzonowcowego, przerzuty stwierdza
się u 35-40% chorych już podczas
pierwszego badania (węzły I, II i II
poziomu), ok.15% chorych ma
przerzuty obustronne. Należy pamiętać, że rak jamy ustnej może
mieć swój początek także w śliniankach i migdałkach.
Tak wysoka śmiertelność wynika ze stosunkowo późnego rozpoznania choroby, podczas gdy istnieje już możliwość przeprowadzenia wczesnej diagnostyki błony
śluzowej jamy ustnej na obecność
stanów przedrakowych i raków
błony śluzowej jamy ustnej. DT
Autor
Magdalena Pawelczyk-Madalińska jest lekarzem dentystą,
specjalistą periodontologiem.
Prowadzi prywatną praktykę
w Gdańsku.
7
Dentysta jak psycholog?
Wiele problemów, szczególnie
występujących w okresie dojrzewania, można zdiagnozować poprzez obserwację zębów, choć ich
źródeł należy szukać w psychice.
Dlatego właśnie lekarz dentysta
daje często pierwszy sygnał alarmowy, że z nastolatkiem może
dziać się cos niepokojącego.
Długotrwały stres dotyka nie
tylko biznesmenów, ale także
dzieci, zwłaszcza w okresie dojrzewania, kiedy mają zachwiane poczucie własnej wartości. „Gdy nastoletni pacjent usiądzie na fotelu
dentystycznym i otworzy usta, od
razu mogę stwierdzić, czy np. cierpi
na bruksizm, czyli chorobę o podłożu psychosomatycznym, polegającą na mimowolnym zgrzytaniu
zębami i ich zaciskaniu, zwłaszcza
w nocy” – mówi dr Iwona GnachOlejniczak. „Statystyki wskazują,
że na bruksizm cierpi już niemal co
trzecie dziecko” – dodaje.
W takich przypadkach dentyści
zazwyczaj zalecają stosowanie na
noc szyn okluzyjnych, które gwarantują prawidłowe ułożenie
szczęki i żuchwy względem siebie,
bez zaciskania zębów. Problem
bruksizmu wymaga jednak kompleksowego działania, obejmującego także odstresowanie.
Obsesja porządku i czystości,
czasem występująca u młodzieży w
okresie dojrzewania może być wyrazem stresu i braku akceptacji samego siebie. Taki perfekcjonizm
może też obejmować czyszczenie
zębów. „Pacjent, dążąc do skutecznego oczyszczenia zębów, szoruje
je tak, że uszkadza dziąsła, które za-
czynają się cofać i boleśnie odsłaniać szyjki zębowe” – mówi dr
Iwona Gnach-Olejniczak. Nie musi
to jednak od razu oznaczać problemów natury psychicznej. Być może
nastolatek nie umie prawidłowo
myć zębów i wystarczy krótki kurs
przeprowadzony przez higienistkę
w gabinecie stomatologicznym.
Lekarz dentysta może być bardzo pomocny w diagnozowaniu
objawów bulimii. Z reguły schorzenie dotyka nastolatek między
12. a 18. r.ż. Chorobie nie musi towarzyszyć nadmierna chudość,
dlatego bulimicy zazwyczaj chorują w tajemnicy przed bliskimi.
Prawdę o ich rzeczywistych problemach może pokazać jama ustna.
Silnie zniszczone przez treść żołądkową szkliwo, zwłaszcza od wewnętrznej strony zębów, duża
liczba ubytków, poważne choroby
dziąseł oraz powiększone ślinianki
– to oznaki, po których dentysta
często szybciej niż otoczenie potrafi zdiagnozować u pacjenta bulimię. DT
AD
[8] =>
Standard_300dpi
8
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Wydarzenia
Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna
koncepcja leczenia
W Warszawie odbył się Kongres Polskiej Akademii Stomatologii Estetycznej (PASE). Z Prezydentem PASE, dr. Krzysztofem Chmielewskim,
rozmawiamy na temat nowości prezentowanych podczas spotkania, a także oczekiwań lekarzy i wymagań pacjentów.
Jakimi 3 słowami można podsumować zakończony właśnie Kongres PASE?
Wielki Sukces… to 2 słowa,
więc dodałbym jeszcze: Zespołowy… I mamy 3! To wydarzenie
było dla nas wielką próbą, ponieważ chcieliśmy spełnić oczekiwania pokładane w nas po zmianie we
władzach stowarzyszenia. Dotychczasowe kongresy PASE były zawsze dużym wydarzeniem na
rynku stomatologicznym w Polsce,
z wybitnymi wykładowcami i bardzo dobrą organizacją… Stąd także
duże wyzwanie, które stanęło przed
nami. Ocena należy do uczestników Konferencji, jednakże opinie,
które do nas docierają są pełne pochlebnych komentarzy, co bardzo
nas cieszy. Prawie 300 uczestników
Konferencji to także świadectwo,
że program był wszechstronny
i ciekawy. Różnorodność poruszanych tematów i zagadnień była interesująca dla specjalistów z różnych dziedzin stomatologii.
Co było nowością tegorocznego
Kongresu?
Nowością była formuła imprezy. W tym roku po raz pierwszy
był to kongres 2-dniowy poprzedzony dniem przedkongresowym z
warsztatami. Zależało nam na praktycznym podejściu do poruszanych
tematów. Dzięki dużemu wsparciu
ze strony sponsorów mogliśmy gościć wspaniałych specjalistów: dr.
JacinthePaquette (USA), dr. Orcana Yueksel’a (Niemcy), dr. Petera Gerkhe (Niemcy), wybitnego
ceramistę Jungo Endo (USA),
Kena Harris’a (Wielka Brytania),
prof. Francesco Mangani (Włochy)
oraz zespół dr. Marco Nicastro
wraz z technikiem Francesco Ferrettim (Włochy). Program warsztatów pozwolił na praktyczne zmierzenie się z zagadnieniami okluzji
(Keneth Harris), estetyki różowej
ceramiki (Jungo Endo), planowania i nawigacji komputerowej (GavidGuichet) oraz zastosowania tomografii komputerowej (dr Tomasz Cegielski).
A czego już się nie robi w stomatologii estetycznej?
To podchwytliwe pytanie…
Stomatologia estetyczna obejmuje
szeroko pojętą multidyscyplinarną
koncepcję leczenia, począwszy od
planowania i analizy przypadku,
przez działania zachowawcze, chirurgiczne i protetyczne. Estetyka to
nie tylko piękne wypełnienie czy
korona ceramiczna. Na ten rezultat
ma wpływ wiele czynników pośrednich. Zarządzanie próchnicą,
jakość preparacji i wycisków, stomatologia adhezyjna – można wymieniać długo. Oczywiście, składa
się na to podejście lekarza, który z
pasją i zaangażowaniem podchodzi
do samego pacjenta i sposobu leczenia. Niestety, wysokiej jakości
leczenia nie można przeprowadzić
w krótkim czasie i przy niskim budżecie. Jakość używanych materiałów, a przede wszystkim umiejętności i czas, który lekarz poświęca
Świadomość naszych pacjentów wciąż się zwiększa, ale jest
jeszcze wiele do zrobienia w tym
zakresie. Dość duża ich grupa odwiedza lekarza ze sprecyzowanymi
oczekiwaniami. Nie zawsze są one
możliwe do spełnienia i to do
naszych obowiązków należy określenie możliwych do uzyskania
zmian. Pacjenci przychodzący
ze zdjęciami gwiazd z pięknym
uśmiechem, powycinanymi z magazynów, nie należą do rzadkości.
Każdy w końcu chciałby mieć
piękny uśmiech tak mocno promowany przez środki masowego przekazu.
Prezydent PASE – dr Krysztof Chmielewski
na leczenie są często znacznie
większe niż przy tzw. standardowych sposobach leczenia. Nie
można pominąć w tym wszystkim
talentu i zaangażowania ze strony
techników dentystycznych. Wykonanie najwyższej jakości wymaga
nie tylko doskonale przygotowanej
pracy przez lekarza, ale także talentu i czasu ze strony naszych koleżanek i kolegów zajmujących się
techniką dentystyczną. Takie prace
kosztują, często wielokrotnie więcej niż wspomniany standard…
Określmy zatem trendy i kierunki
rozwoju tej dziedziny stomatologii
– zarówno w bliższej, jak i dalszej
przyszłości.
Wszyscy przyglądają się z dużym zainteresowaniem cyfryzacji
w stomatologii. Postęp w technologii skanerów wewnątrzustnych i
technologii CAD/CAM pozwala
na spoglądanie w przyszłość pozbawioną mas wyciskowych.
Oczywiście, najbardziej istotny
czynnik sukcesu związanego z leczeniem – tak jest i tak będzie – to
zespół odpowiedzialny za leczenie.
Bez tego, nawet z najbardziej wymyślną i zaawansowaną technologią, trudno będzie przeprowadzić
trwałe i stabilne w czasie leczenie.
Przyglądając się pięknym pracom
wybitnego ceramika Jungo Endo,
mam wrażenie, że wysokiej jakości
odbudowy ceramiczne imitujące
do złudzenia tkanki miękkie, pozwolą wielu pacjentom uzyskać
wysoko estetyczne rekonstrukcje
protetyczne przy trudnych i złożonych sytuacjach związanych z defektami kostnymi. Poza tym można
zauważyć już od dłuższego czasu
duży nacisk na planowanie i multidyscyplinarne podejście do leczenia. Nie jest to oczywiście nowość,
jednak obserwacja najlepszych zespołów klinicznych skłania do rewizji stanowiska, lekarzy hołdujących zasadzie: Wszystko zrobię sam
najlepiej…
Stomatologia estetyczna, tak jak i
inne dziedziny medycyny, nie może
istnieć samodzielnie i staje się coraz
bardziej dziedziną interdyscyplinarną. Współpraca z jakimi specjalistami może przynieść najwięcej
korzyści i lekarzom, i pacjentom?
Z całą pewnością jest to istotny
temat. Wszechobecna „estetyka” i
upiększanie jest już dla społeczeństwa czymś zupełnie naturalnym i
codziennym. Dla dobra pacjenta
wiele działań związanych z estetyką twarzy powinno być jednak ze
sobą skoordynowanych. Każdy ze
specjalistów w swojej dziedzinie,
działając niezależnie, może blokować możliwość uzyskania optymalnego rezultatu z punktu widzenia dobra pacjenta. Podam prosty
przykład: zabiegi z zakresu powiększania ust i chirurgii plastycznej dolnego odcinka twarzy powinny być poprzedzone przywróceniem w pierwszej kolejności
optymalnego stanu funkcjonalnego i estetycznego uzębienia.
Przeprowadzenie tych działań
w odwrotnej kolejności może
spowodować efekt nienaturalnego
wyglądu, ponieważ działania chirurgiczno-kosmetyczne były przeprowadzone w celach poprawy estetyki i uwzględniają często kompensację defektów związanych
z zaburzeniami zgryzowymi.
Jak Pan ocenia świadomość, poziom wiedzy i oczekiwania pacjentów-klientów lekarzy specjalizujących się w dziedzinie stomatologii
estetycznej?
A jakie są potrzeby lekarzy?
Potrzeby lekarzy to przed
wszystkim dostęp do wiedzy,
zwłaszcza tej praktycznej. Już w tej
chwili mamy w Polsce dużą grupę
świetnie wyszkolonych lekarzy
stale pogłębiających swoją wiedzę
u najlepszych specjalistów na świecie. To co najbardziej cieszy, to fakt,
że dzielą się nią ze swoimi koleżankami i kolegami w kraju. Podnoszenie swoich kwalifikacji jest niezbędne w naszym zawodzie,
zwłaszcza kiedy chce się osiągnąć
najwyższy możliwy poziom. Cieszy nas też, że nasi technicy dentystyczni także chcą uczestniczyć we
wspólnych konferencjach organizowanych przez PASE. Wykłady
poruszające te zagadnienia są ciekawe dla techników i lekarzy. Pokazują możliwości, jakie stoją dzisiaj przed pacjentami.
Znane są już zapewne plany na
przyszłoroczny Kongres PASE – co
Akademia zaoferuje jego uczestnikom?
Z wielką przyjemnością mogę
zaprosić już dzisiaj na wyjątkowe
wydarzenie, które będzie miało
miejsce w przyszłym roku. Polska
Akademia Stomatologii Estetycznej wspólnie z dr. Gerdem Koernerem i Klausem Mueterthies’em
(Art Oral Niemcy) postanowiła połączyć siły i zaoferować lekarzom
i technikom w Polsce wyjątkową
konferencję, w której będziemy
mogli podziwiać i uczyć się od najlepszych lekarzy i techników dentystycznych z całego świata. Nawiązując do tradycji wcześniejszych kongresów „Art Oral”, spotkanie odbędzie się w Sopocie w
pięknym centrum konferencyjnym
Hotelu Sheraton 20-22. czerwca
2013 r. Piękne otoczenie, pora roku
i szum morza połączone z „mieszanką wybuchową” wiedzy i doświadczenia podgrzane będą dodatkowo imprezą wieczorną. Zorganizowanie takiego wydarzenia to
olbrzymi wysiłek ze strony organizatorów, jednak doświadczenia tegoroczne pokazują, że możemy zespołowo osiągnąć sukces. I liczę na
to, że także w przyszłym roku nasi
lekarze i technicy obdarzą nas zaufaniem, przyjeżdżając na tą konferencję, za co z góry serdecznie im
dziękuję! DT
Rozmawiała: Marzena Bojarczuk
AD
Dental Tribune for iPad –
Your weekly news selection
Our editors select the best articles and videos from around the world for you
every week. Create your personal edition in your preferred language.
ipad.dental-tribune.com
[9] =>
Standard_300dpi
Wydarzenia
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
9
Polska Akademia Stomatologii Estetycznej (PASE)
PASE to organizacja non profit której statutowym celem jest podnoszenie poziomu wiedzy i prezentowanie najnowszych osiągnięć światowej stomatologii polskim lekarzom. Realizuje swoje cele m.in. poprzez organizację Konferencji. Prezydentem PASE jest dr Krzysztof
Chmielewski z Gdańska, a Wiceprezydentem – dr Jan Pietruski z Białegostoku.
„Potencjał, jakim dysponuje PASE jest olbrzymi, cel funkcjonowania stowarzyszenia wypływający z idei IFED (International Federation
of Esthetic Dentistry) to krzewienie wiedzy na temat stomatologii na
najwyższym poziomie. Naszym celem jest przeniesienie tych idei i
możliwości do jak najszerszego grona kolegów po fachu – zarówno lekarzy, jak i techników dentystycznych. Trywializując – chcemy, aby stomatologia, która uprawiana jest w Polsce była tą stomatologią przez
wielkie S, aby nie było u nas stomatologii, za którą należałoby się wstydzić” – mówi Krzysztof Chmielewski.
„Plany mamy ambitne i życzeniem naszym jest, aby nasze wysiłki,
działania i wiedza, którą przekazujemy były pomocne w codziennej
pracy naszych Koleżanek i Kolegów. W naszych zamierzeniach mamy
bardzo atrakcyjne wydarzenia, które z pewnością spotkają się z dużym
zainteresowaniem, o czym z przyjemnością będziemy informować” –
dodaje Jan Pietruski.
XI Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”
dla włoskiej stomatologii estetycznej. W tym roku konferencja odbywała się pt.: „Dylematy pomiędzy
tradycją a nowymi technologiami,
czyli jak wybrać najlepsze rozwiązania w leczeniu stomatologicznym?”.
Z dr. n. med. Maciejem Żarowem – współtwórcą „Dental Spaghetti” rozmawia Marzena Bojarczuk.
dr. n. med. Maciej Żarow
Międzynarodowa Konferencja
„Dental Spaghetti” jest organizowana w Krakowie od 2001 r. i towarzyszy jednym z największych
Targów Stomatologicznych w
Polsce – Targom Krakdent®.
Idea „Dental Spaghetti” została
wymyślona przez prof. dr. hab. Jerzego Krupińskiego i dr. n. med.
Macieja Żarowa i jest kontynuowana dzięki ich międzynarodowym kontaktom oraz szacunkowi
Kolejna konferencja „Dental
Spaghetti” i kolejny sukces – jaka
jest jego tajemnica?
To jest nasza pasja, a jeżeli
pasję przekłada się na codzienną
pracę, na kontakty z wykładowcami i śledzenie tego, co dzieje się
w światowej stomatologii po to, by
zaplanować najbardziej interesującą tematykę, to może się to zakończyć sukcesem. Do tego sukcesu potrzeba też najlepszych wykładowców i stworzenia im odpowiednich warunków, by chcieli
włożyć w to przedsięwzięcie dużo
serca.
Jakie nowe trendy pojawiły się w
stomatologii estetycznej w tym
roku?
Można powiedzieć o pojawieniu się dwóch zasadniczych trendów: jeden to komputeryzacja leczenia stomatologicznego, czyli
pobieranie wycisków za pomocą
skanerów zewnątrzustnych i wyko-
nywanie natychmiastowych prac
protetycznych. Prace nad tą technologią wciąż trwają i nie można jeszcze powiedzieć, że ma ona zastosowanie na każdym etapie procedur
stomatologicznych, niemniej jednak jest to metoda terapii, która już
wkroczyła do gabinetów i w niektórych przypadkach można ją z powodzeniem stosować. Drugi wyraźny trend to unikanie inwazyjnych zabiegów związanych np. ze
szlifowaniem zębów, preparacją i
zastosowaniem wkładów metalowych. Dziś mamy do dyspozycji
bardzo dobre kompozytowe materiały odtwórcze, a niebawem rozpocznie się era nowych polimerów,
które mogą zrewolucjonizować
stomatologię.
Lekarze dentyści różnych specjalności to grupa, która szybko i chęt-
nie odpowiada na różnego rodzaju
nowości…
Ta otwartość jest z pewnością
cenna, ale trzeba pokreślić – i o tym
mówili też nasi wykładowcy – że
nie można lekarza nauczyć nowej
technologii w ciągu weekendu. To,
że lekarz dysponuje najnowocześniejszym mikroskopem nie sprawia, że staje się od razu doskonałym endodontą, a każdy posiadacz
skanera wewnątrzustnego w chwili
jego zakupu nie staje się doskonałym protetykiem. Oprócz dobrego
sprzętu niezbędny jest trening, trening, trening… To długa droga
oparta na edukacji, praktyce
i wymianie doświadczeń w
gronie innych specjalistów.
Czego możemy oczekiwać
podczas „Dental Spaghetti”
w 2013 r.?
Jak zwykle, będziemy
mieszać tematy, aby zapewnić ich różnorodność. Na
pewno jednym z wiodących
będzie estetyka i pozostaniemy w kręgu stomatologii
minimalnie inwazyjnej. Ponadto, planujemy zagadnienia związane z artykulacją
i stawami skroniowo-żuchwowymi. Na pewno będzie
interesująco, profesjonalnie
i w najlepszym towarzystwie – zapraszamy do Krakowa!
DT
[10] =>
Standard_300dpi
Strategia prewencji NCD musi pomóc w rozwiązaniu
problemu chorób jamy ustnej
„Strategia w sprawie zapobiegania i kontroli cywilizacyjnych chorób przewlekłych (NCD) nie będzie w pełni realizowana bez diagnozowania i zwalczania chorób
jamy ustnej” – apeluje FDI do zarządu WHO. Takie stanowisko
wyraziła Światowa Organizacja
Dentystów na spotkaniu w Genewie, w styczniu br.
Podczas kampanii rozpoczętej
19. stycznia br. FDI wezwała WHO
do podjęcia ważnych kroków w
dziedzinie zdrowia jamy ustnej w
celu:
– upewnienia się, że problem chorób
jamy ustnej jest integralną częścią
programów zdrowia publicznego i
że jest on włączony w narodowe
programy zdrowotne, realizowane
na skalę krajową;
– włączenia na tym samym poziomie
i w tym samym zakresie chorób
jamy ustnej do światowego programu monitoringu NCD;
– zredukowania liczby godzin absencji w zajęciach szkolnych i w
miejscach pracy z powodu chorób
jamy ustnej;
FDI wzywa WHO do określenia
dodatkowych, bardziej kompleksowych celów i zadań w zakresie zdrowia jamy ustnej oraz wskazówek,
dzięki którym światowe społeczności zajmujące się zdrowiem jamy
ustnej będą mogły precyzyjnie okre-
ślać adresatów poszczególnych podejmowanych aktywności.
Strategia FDI
Interwencja FDI skierowana do
WHO przynosi swoje pozytywne rezultaty wraz z ciągłymi wysiłkami
innych rządowych i pozarządowych
organizacji, działających po to, by
strategia dotycząca chorób jamy
ustnej została szczegółowo zdefiniowana w Deklaracji Politycznej w
sprawie Prewencji i Kontoli NCD,
przyjętej na szczycie Organizacji
Narodów Zjednoczonych we wrześniu 2011 r.
Artykuł 19 tej deklaracji mówi o
tym, że choroby nefrologiczne, okulistyczne i schorzenia jamy ustnej
stanowią największą część przyczyn
problemów zdrowotnych w wielu
krajach. Posiadają one wspólne
czynniki ryzyka i dlatego interdyscyplinarne podejście do nich może
przynieść korzyści wielu chorym.
Monitoring
FDI systematycznie intensyfikuje kontakt z WHO, uczestnicząc
m.in. w wielu ważnych wydarzeniach, np. światowej konferencji dotyczącej społecznych determinantów zdrowia, która odbyła się w Rio
de Janeiro w październiku 2011 r. Ponadto, FDI uczestniczyła w nieformalnych rozmowach z NGO w grudniu ub. r., przygotowując się do
styczniowych konsultacji. To właśnie tam FDI podkreśliła potrzebę
określenia wskaźników stanu zdrowia jamy ustnej ze szczególnym ich
uwzględnieniem u dzieci.
21. grudnia 2011 r., dr da Silva
oraz dyrektor wykonawczy dr JeanLuc Eiselé spotkali się z najważniejszymi władzami WHO w celu przedyskutowania trwałości i skuteczności programów WHO w sytuacji cięć
budżetowych w wysokości 20%,
które wg dr. da Silva mogą niekorzystnie wpłynąć na budżet działań
związanych ze zdrowiem jamy
ustnej. Podkreślił on również:
„Opracowanie i rozwój odpowiedniego przekazu dotyczącego zdrowia jamy ustnej jest w rękach FDI,
nie WHO! Zadaniem FDI jest wpływ
na działania WHO w zakresie zagadnień, które są najważniejsze”.
Po szczycie UN
W postanowieniach (Resolution
EB130.R7), które nastąpiły po spotkaniu zarządu, WHO wezwała kraje
członkowskie do wprowadzenia w
życie Deklaracji Politycznej Narodów Zjednoczonych w oparciu o reformy, strategie, programy, interwencje i narzędzia zalecane przez
WHO. Ponadto, WHO wezwała
kraje członkowskie do zwiększenia
swoich zobowiązań w sprawie
wprowadzania programów dotyczących chorób niezakaźnych oraz
Przed World Health Assembly
(21-26.05.)
Na World Health Assembly
02.-07.2012 r.
Przed koƒcem 2012 r.
2013 r.: styczeƒ (zarzàd WHO),
maj (66. World Health Assembly)
WHO ma przeprowadziç rozmowy z zainteresowanymi partnerami.
WHO ma zaprezentowaç raport, łàcznie z wst´pnymi wskaênikami.
konsultacje regionalne
WHO ma przeprowadziç kolejne konsultacje z krajami członkowskimi, ukoƒczyç prace nad Êwiatowymi projektem monitoringu,
łàcznie ze wskaênikami.
WHO ma zło˝yç raport, w którym zawarte b´dà rekomendacje
zwiàzane z 61. i 62. Artykułem Politycznej Deklaracji w sprawie
NCD.
uczestniczenia w procesie rozwojowym prowadzonym przez WHO,
który ma na celu rozwój wszechstronnego, światowego programu
monitoringu.
Kluczowe prośby
Postanowienia współfinansowane przez Australię, Barbados, Kanadę, Costa Rica, Kenię, Norwegię,
Rosję, Szwecję i USA miały na celu
upewnienie się, że WHO ma jasno
określone ramy czasowe wymagane
przez Deklarację. Prośba o działanie
obejmuje: prośbę do Dyrektora Generalnego WHO dr Margaret Chan o
raport dotyczący postępu rozwoju
poszczególnych programów, łącznie ze wskaźnikamii dla 65 World
HealthAssembly w maju 2012 r. oraz
ukończenie prac nad projektem
światowego monitoringu (razem ze
wskaźnikami) w oparciu o konsultacje z krajami członkowskimi przed
końcem 2012 r.
Obecny Global Action Plan traci
ważność w przyszłym roku. Następny będzie obejmował lata 20132020. Bardzo ważne jest, aby WHO
przedstawiła szkic projektu na spotkaniu w styczniu 2013 r. FDI
„Eksperci medyczni z innych dziedzin niż stomatologia nie powinni lekceważyć zdrowia jamy ustnej”
Wywiad z prof. Prathip’em
Phantumvanit – członkiem
World Dental Development oraz
Health Promotion Committee.
Jaki jest poziom świadomości
tajlandzkiego społeczeństwa w
zakresie zdrowia jamy ustnej?
Generalnie, stan zdrowia jamy
ustnej wśród dorosłych jest stosunkowo dobry, nawet w porównaniu
z niektórymi krajami Europy zachodniej. Jednak wśród dzieci sytuacja nie wygląda już tak dobrze,
ponieważ w tej grupie próchnica
występuje powszechniew różnych
stadiach. Choroby periodontologiczne to bardzo poważny problem, jednak proporcjonalnie nie
jest on bardzo znaczący w całej populacji. Ludzie częściej skupiają
sie na aspektach estetycznych, np.
wiele osób nosi aparaty ortodontyczne i z tego powodu są oni bardziej zainteresowani posiadaniem
zdrowych zębów i zachowaniem
prawidłowej higieny jamy ustnej.
Jako eksporter w dziedzinie serwisów dentystycznych, jak oceni Pan
w tym zakresie sytuację w Tajlandii?
Jesteśmy bardzo zainteresowany eksportem serwisów medycznych. Koszty świadczeń dentystycznych w Tajlandii nie są wysokie przy bardzo dobrej jakości.
Wielu ludzi podróżuje do Tajlandii
– wśród nich niemała grupa w celach zdrowotnych: niektórzy w
sprawach ogólnego zdrowia, niektórzy w sprawach zdrowia jamy
ustnej.
Jak bardzo profesja dentystyczna
jest zintegrowana z tajlandzkim
sektorem zdrowia publicznego?
Dentyści w Tajlandii pracują w
obu sektorach: prywatnym i publicznym, jednak w niektórych krajach liczba specjalistów pracujących w publicznym sektorze stanowi 30-40%, w Tajlandii jest to
10-20%. Pozostałe 50-60% prowadzi prywatne praktyki lub pracuje w
mych pacjentów i całego sektora
zdrowia publicznego. Ostatnie badania przeprowadzone w Szkocji
na grupie 10 000 osób, opisane na
łamach British Dental Journal, potwierdzają powiązania pomiędzy
szczotkowaniem zębów a zwiększonym ryzykiem występowania
chorób serca. Nie jest to, co prawda,
bardzo silne powiązanie, ale występuje i zostało potwierdzone w badaniach.
Prof. Prathip Phantumvanit
prywatnych szpitalach i klinikach,
mniej interesując się ogólnym stanem zdrowia publicznego, a stopień ich komunikacji ze społeczeństwem jest znacznie mniejszy.
Jaka powinna być rola dentysty w
zdrowiu publicznym i prewencji
NCD?
To bardzo dobrze, kiedy lekarz
dentysta jest zaangażowany w interdyscyplinarną opiekę nad pacjentem. To dobra sytuacja dla sa-
A co mogą zrobić inni profesjonaliści ochrony zdrowia?
Potrzebujemy potwierdzenia ze
strony przedstawicieli innych zawodów medycznych, że zdrowie jamy
ustnej jest niezbędne dla ogólnego
zdrowia człowieka, całego jego organizmu. Oczywiście, dentyści powinni zwracać uwagę na takie czynniki ryzyka, jak np. palenie papierosów, oferując odpowiednie wsparcie i pomoc pacjentom z takim
problemem. Jednak inni profesjonaliści, np. lekarze rodzinni lub kar-
diolodzy i neurolodzy powinni
również dostrzegać u swoich pacjentów takie objawy, jak niewystarczająca higiena jamy ustnej
i zalecać im kontrolne wizyty u
lekarza dentysty. To dotyczy nie
tylko lekarzy, ale także np. pielęgniarek i położnych. To bardzo proste, jednak właśnie proste sprawy
mogą powodować poważne problemy. Przedyskutowałem problem NCD z innymi specjalistami
w Tajlandii. Niektórzy już kontrolują stan zdrowia jamy ustnej u
swoich pacjentów. Dentyści mogą
pomagać w utrzymaniu ogólnego
zdrowia pacjentom innych specjalistów, chciałbym jednak widzieć
także lekarzy innych specjalności,
którzy skupiają sie na zdrowiu
jamy ustnej. FDI
Opinia wyrażona w niniejszym wywiadzie jest osobistą opinią prof.
P. Phantumvanit’a i nie musi być
zgodna z opiniami FDI lub World
Dental Development oraz Health
Promotion Committee.
[11] =>
Standard_300dpi
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Worldental Communiqué 11
„Mundo a Sorrir” dla mieszkańców Gwinea-Bissau
Portugalska organizacja pozarządowa „Mundo a Sorrir”
działa w Gwinea-Bissau już od
ponad 7 lat aby poprawiać stan
zdrowia jamy ustnej tych, którzy
tego najbardziej potrzebują.
lat większość ludzi ma kilka braków zębowych lub zębów z ubytkami bez wypełnień. Osoba, która
zgłasza się do dentysty z bólem
zęba, chce jedynie pozbyć się bólu
dzięki ekstrakcji.
Najważniejszymi celami organizacji są: zmniejszenie występowania próchnicy, poprawa dostępu
do informacji na temat zdrowia
jamy ustnej dla całego społeczeństwa oraz szkolenia profesjonalistów pracujących na tych terenach.
W Gwinea-Bissau jest ogromne
zapotrzebowanie na poprawę stanu
zdrowia jamy ustnej oraz zwiększenie dostępu społeczeństwa do
informacji. Profilaktyka i prewencja są podstawą zachowania zdrowia i mogą szybko przynieść oczekiwane rezultaty, ale muszą być
odpowiednio i systemowo prowadzone. Specjaliści muszą być rzetelnie szkoleni, a społeczeństwo informowane i edukowane.
Sytuacja zdrowotna
Gwinea-Bissau to kraj który zamieszkuje 1,3 mln mieszkańców.
Żyją oni na terenach popustynnych,
a kraj należy do czołówki najbiedniejszych obszarów świata. Po
osiągnięciu niepodległości w latach 70. ubiegłego wieku głównym
celem rządu było wprowadzenia
Klinika dentystyczna
W 2008 r. organizacja „Mundo
a Sorrir” założyła klinikę dentystyczną, która mieści się w Orphanage Casa Emanuel. Od tego czasu
kilku dentystów z Portugalii, Hiszpanii i Puerto Rico pracowało w ramach wolontariatu, zapewniając
mieszkańcom okolicznych wiosek
odpowiednie leczenie, oferując pomoc wykwalifikowanych profesjonalistów i możliwość wyboru różnych form leczenia: od wypełnień do
leczenia kanałowego, w celu uświadomienia pacjentom, ze usunięcie
zęba nie jest jedyną formą leczenia.
Jednym z głównych zadań organizacji jest ograniczenie częstości występowania próchnicy.
W ramach projektu można było zapewnić pomoc 25 000 mieszkańców Gwinea-Bissau, głównie dzieciom.
publicznego systemu opieki zdrowotnej i zredukowanie zależności
od medycyny tradycyjnej. Obecnie, po tych wysiłkach, 90% sektora
zdrowotnego wciąż uzależnione
jest od zewnętrznej pomocy i niemożliwe jest, by można było pomóc wszystkim mieszkańcom.
Znaczna część populacji, zwłaszcza w środkowej części kraju, nie
ma w ogóle dostępu do opieki zdrowotnej i wciąż praktykuje tradycyjne formy medycyny naturalnej
lub korzysta z usług wszelkiego rodzaju uzdrowicieli, a nie lekarzy.
Zdrowie publiczne w tym rejonie świata to bardzo zaniedbany obszar: w całym kraju pracuje tylko
4 wykwalifikowanych dentystów, a
najprostsza szczoteczka do zębów
kosztuje 500 CFA (ok. 1 USD) – na
ten wydatek większość społeczeństwa nie może sobie pozwolić. Dlatego wiele osób zamiast szczoteczki używa tzw. miswak – gałązkę z gałęzi jednej z odmian
brzoskwini.
Ubytki bez wypełnień
Średnia długość życia w Gwinea-Bissau to 46 lat, a w wieku 35
W 2010 r. „Mundo a Sorrir” została jedną z organizacji nagrodzonych przez Fundację Starbucks, co
miało ogromny wpływ na rozwój
projektu w Gwinea-Bissau. Pod koniec 2011 r. NGO wysłało do tego
kraju jedną wolontariuszkę – dentystkę, która będzie tam pracować
przez 9 kolejnych miesięcy.
Praca „w polu”
Efektem potrzebnej i wspaniałej
pracy organizacji „Mundo a Sorrir”
About the publisher
Publisher
FDI World Dental Federation
Communications Manager:
Christopher Simpson
Tour de Cointrin, Avenue Louis Casaï 84,
Case Postale 3
1216 Cointrin – Genève
Switzerland
Phone: +41 22 560 81 50
Fax: +41 22 560 81 40
E-mail: media@fdiworldental.org
Web site: www.fdiworldental.org
FDI Worldental Communiqué is published by the FDI World Dental Federation.
The newsletter and all articles and illustrations therein are protected by copyright. Any utilisation without prior consent
from the editor or publisher is inadmissible and liable to prosecution.
Pod koniec 2011 r. NGO mogła wysłać do pracy w Bissau dentystkę-wolontariuszkę.
na arenie międzynarodowej przez
ostatnie 7 lat jest kontakt kilku
innych organizacji i deklaracja
rozpoczęcia współpracy. Ponadto,
w 2011r. „Mundo a Sorrir” została
zaproszona do wygłoszenia mowy
podczas corocznego spotkania International College of Dentists, a także
otrzymała status konsultanta do
spraw zdrowia jamy ustnej w ramach
projektu podjętego przez International Youth Foundation w Indiach. FDI
AD
FDI World Dental Federation
Leading the World to Optimal Oral Health
2012 Hong Kong
FDI Annual World Dental Congress
29 August - 1 September 2012
10 reasons to join FDI in Hong Kong,
World Oral Health Capital 2012
1. Celebrate the uniqueness of FDI at its
100th Annual World Dental Congress;
6. Enjoy exclusive face-to-face encounters
with your peers worldwide;
2. Learn about the latest developments
from international and regional experts;
7. Develop your knowledge and skills
through a new and innovative programme;
8. Sample some of the best cuisine
in Asia: one restaurant for every 600
inhabitants!
3. Discover the newest technology,
equipment, products and materials;
4. Interact with renowned world
specialists;
5. Empower yourself through FDI
sessions on policy and public and oral
health;
9. Marvel at the breathtaking views of
Hong Kong and Macau;
10. Uncover the riches and mysteries of
mainland China.
Leading the world into a new century of oral health
www.fdicongress.org
congress@fdiworldental.org
Design: b’com · +33 (0)6 50 46 60 70
„Mundo a Sorrir” poprzez bezpośrednią pracę ze społeczeństwem w Bissau i okolicznych
wioskach znacznie zdecentralizowała swoje działania. Od czasów
pierwszej interwencji, populacja
tamtych rejonów powiększyła się o
ponad 25 000 mieszkańców, przede
wszystkim dzieci, w kilku miastach: Bissau, Quinhamel, Gabu,
Cumura i innych.
[12] =>
Standard_300dpi
12 Praktyka
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Prosta technika warstwowa do wypełnień
kompozytowych wykonywanych metodą bezpośrednią
Valdas Vilkinis, Litwa
Przez wiele lat w codziennej
praktyce stomatologicznej dominował jeden trend w odbudowie
zębów: wypełnienia kompozytowe z jednego lub dwóch odcieni
materiału.
Trudno jednak w ten sposób
osiągnąć satysfakcjonujący efekt w
obrębie zębów przednich. W zależności od wieku pacjenta i grubości
szkliwa mamy do czynienia ze
znaczną zmiennością jasności tkanek, co wpływa na ogólny kolor zęba.
W ostatnich latach wielu lekarzy praktyków promowało anatomiczną technikę warstwową jako
metodę uzyskiwania wypełnień o
bardziej naturalnym wyglądzie. Istota tych technik jest zbliżona: chodzi o odtwarzanie struktury zęba
warstwa po warstwie za pomocą
materiałów kompozytowych o
różnym stopniu przezierności.
Niektóre z tych technik są dość
skomplikowane, wymagają użycia
wielu odcieni i warstw, a w
związku z tym są trudne do opano-
Ryc. 1
Udowodniono, że wykonanie
estetycznej odbudowy jest możliwe tylko pod warunkiem odtworzenia różnego stopnia jasności
koloru naturalnego szkliwa za
pomocą materiału kompozytowego o podobnym stopniu przezierności.
wania i do stosowania w codziennej praktyce.
W niniejszym artykule opisano
prostą i niezawodną technikę odbudowy, która koncentruje się na odbudowie tkanek zęba w ich naturalnej grubości, warstwa po warstwie.
Nie ma wątpliwości, że szczególną
uwagę należy poświęcić odbudowie warstwy szkliwnej. Opisany
schemat, przedstawiający przekrój
naturalnego zęba siecznego pozwala zrozumieć, dlaczego tak
ważne jest skoncentrowanie się na
tej najbardziej zewnętrznej warstwie.
Łatwo zauważyć, że jeśli opracujemy ząb, tworząc szerokie zukośnienie na powierzchni wargowej i podniebiennej (Ryc. 1, czarna
linia teoretycznej preparacji), ok.
2/3 objętości odbudowy odpowiada tkance szkliwnej. Szkliwo
odpowiada za jasność koloru zęba
(kolor jaśniejszy lub ciemniejszy).
Warstwa zębiny rzutuje z kolei na
nasycenie i odcień koloru zęba. Ponadto, z wiekiem szkliwo ciemnieje, dlatego konieczne jest posiadanie różnych odcieni przeziernego kompozytu, aby możliwe
było odtworzenie efektu starzenia
się szkliwa.
Jeśli chcemy uzyskać naturalnie wyglądające wypełnienie w odcinku przednim, najważniejsze jest
odtworzenie warstwy szkliwnej.
Dlatego najlepiej rozpocząć od
określenia poziomu jasności zęba.
Całe postępowanie kliniczne podczas pracy tą techniką opisano krok
po kroku na przykładzie zaprezen-
towanego przypadku. W zębie 21
jest nieestetycznie odbudowany
brzeg sieczny. Odbudowa ta zostanie wymieniona w opisany sposób.
Etap 1
Zaleca się, aby na czas określania jasności zęba zmniejszyć
oświetlenie w gabinecie oraz skoncentrować się na brzegu siecznym i
środkowej części sąsiedniego zęba,
gdzie warstwa szkliwa jest dostatecznie gruba i łatwiej można określić jej kolor (Ryc. 2).
Etap 2
Nasycenie i odcień dobiera się
do okolicy przydziąsłowej korony
zęba, gdzie szkliwo jest cienkie i
prześwituje przez nie kolor zębiny
(Ryc. 3).
Etap 3
Usunięto stare wypełnienie,
preparując szerokie zukośnienie na
powierzchni przedsionkowej i podniebiennej przy pomocy wiertła w
kształcie płomyka (Ryc. 4 i 5).
Etap 4
Założono koferdam i przezroczyste paseczki (Ryc. 6).
Etap 5
Odbudowę rozpoczyna się nałożeniem warstwy przeziernego
materiału kompozytowego Gænial
Ryc. 2
Ryc. 3
Ryc. 4
Ryc. 5
Ryc. 6
Ryc. 7
Ryc. 8
Ryc. 9
Ryc. 10
IE przy użyciu indeksu silikonowego albo po prostu wyginając pasek celuloidowy i modelując powierzchnię podniebienną z wolnej
ręki. W celu zamaskowania granicy
pomiędzy tkankami zęba i przeziernym materiałem kompozytowym nałożono cienką warstwę
opakerowego materiału Gænial w
specjalnym odcieniu AO2. Nie należy zbyt mocno wydłużać tej
warstwy w kierunku brzegu siecznego ani dodziąsłowej granicy preparacji, aby uniknąć prześwitywania nieprzeziernego materiału
(Ryc. 7).
Etap 6
Pozostałą część warstwy zębinowej oraz mamelony uformowano z materiału Gænial w kolorze
A2. Ta warstwa również powinna
być cienka, szczególnie w okolicy
brzegu siecznego, aby nie blokowała naturalnej przezierności zęba
(Ryc. 8).
Etap 7
Następnie nakłada się cienką
warstwę bardzo przeziernego koloru Gænial TE aż do brzegu siecznego – naśladuje ona warstwę zębiny sklerotycznej (Ryc. 9). Warstwa ta pozwala stworzyć efekt
głębi, a dzięki temu brzeg sieczny
wygląda bardziej naturalnie. Na-
[13] =>
Standard_300dpi
Praktyka 13
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
towym i krążków SofLex, aby odtworzyć naturalne ukształtowanie powierzchni zęba. Ostateczny połysk uzyskano
przy pomocy pasty Gradia
Diapolisher. Widok ostateczny wypełnienia – właściwa przezierność i naturalnie wyglądający brzeg
sieczny (Ryc. 11, 12).
Ryc. 11
leży zwrócić uwagę, że na tym etapie pozostawia się dostatecznie
dużo miejsca na zewnętrzną warstwę przeziernego odcienia materiału.
Ryc. 12
Etap 8
Najbardziej zewnętrzną, przezierną warstwę odbudowy modeluje się z tego samego odcienia
Gænial IE, który wykorzystano
do uformowania pierwszej, pod-
niebiennej warstwy szkliwnej
(Ryc. 10).
Etap 9
Wypełnienie poleruje się przy
użyciu narzędzi z nasypem diamen-
W tej technice wykorzystuje się jedynie 4 lub 5
warstw materiału kompozytowego o 3 lub 4 stopniach przezierności, uzyskując niezawodnie właściwy efekt. Z tego
względu można ją stosować w codziennej praktyce do odbudowy
wszystkich ubytków klasy IV lub
złamanych brzegów siecznych.
Materiał kompozytowy tak dobrze zlewa się z naturalnymi tkankami zęba, że linia preparacji jest
niezauważalna, podobnie jak całe
wypełnienie. Wykorzystanie anatomicznej techniki warstwowej zależy od klasy i wielkości ubytku. W
przypadku niewielkich ubytków
klasy III lub IV łatwiej jest uzyskać
dobry efekt estetyczny przy użyciu
jednej lub dwóch warstw materiału
kompozytowego. Jednak w przypadkach dużych rekonstrukcji
ubytków klasy IV należy rutynowo
stosować przedstawioną technikę,
używając systemów, w których
występują różne odcienie o wysokim stopniu przezierności, cechujące się naturalną opalescencją
i fluorescencją, pozwalające na
odtworzenie naturalnego wyglądu.
DT
Stomatologia „plastyczna”?
Młodszy wygląd bez użycia skalpela to efekt, jaki zapewnia tzw.
Dental Face Lifting – odmładzanie na fotelu dentystycznym.
Stomatologiczna terapia antiaging ma fundamentalne znaczenie
dla wyglądu całej twarzy. Fundamentalne, ponieważ zakres działań
Sheff/Shutterstock.com
lekarza dentysty to szkielet, czyli
fundament twarzy w środkowej
i dolnej części, od nosa do brody.
„W tym obszarze znajdują się kości
szczęki i żuchwy wraz z wyrostkami zębodołowymi oraz samymi
zębami” – mówi dr Iwona GnachOlejniczak. „To właśnie na tym odcinku odbywają się największe
zmiany związane z upływem
czasu” – dodaje. Iwona GnachOlejniczak opatentowała w Polsce
Dental Face Lifting, czyli kompleksowe odmładzanie w oparciu o nowoczesną stomatologię i ortodoncję.
Dental Face Lifting bez interwencji chirurga plastycznego
umożliwia poprawę profilu, powiększenie ust, spłycenie bruzd nosowo-wargowych i podniesienie
policzków – bez względu na wiek.
Dental Face Lifting to po pierwsze
odbudowa pojedynczych zębów
lub całych grup zębowych wraz z
rekonstrukcją kości. Mało kto zdaje
sobie sprawę z tego, że utrata zębów prowadzi do zaniku kości, a w
konsekwencji do zapadnięcia środkowego i dolnego piętra twarzy.
W efekcie tworzą się pionowe
zmarszczki nad górną i dolną
wargą, głębokie bruzdy nosowowargowe oraz tzw. linie marionetek. „Rekonstrukcja zębów i odbudowa kości to lepszy fundament dla
skóry twarzy, która odzyskuje napięcie. Wykonuje się w tym celu zabiegi implantologiczne oraz systemy pełnoceramiczne, odtwarza-
jące naturalne uzębienie” – tłumaczy dr Gnach-Olejniczak.
Podstawą Dental Face Liftingu
jest także ortodoncja nieekstrakcyjna, która zrywa z powszechnym
do niedawna usuwaniem zębów
(głównie „czwórek” i „piątek”).
„Nowoczesne działania ortodontyczne koncentrują się na
rozszerzeniu łuków zębowych, co rozładowuje
stłoczenia zębów, a przy
okazji ma spektakularny
wpływ na poprawę rysów
twarzy” – wylicza dentystka. „Dostajemy w prezencie uwypuklenie okolicy podnosowej, zmianę
położenia brody, no i oczywiście pełniejsze usta. Co
ważne, stają się one bardziej wydatne, w sposób
trwały i harmonijny” – dodaje.
Nowoczesne systemy z zamkami samoligaturującymi skracają
okres kuracji do kilkunastu miesięcy. W tym czasie zęby układają
się w pożądany, harmonijny sposób, łuki zębowe rozszerzają się,
dzięki czemu otrzymujemy pełny
uśmiech, zmieniają się także rysy
twarzy. Warto poświęcić na to trochę czasu, zwłaszcza że efekt jest
trwały.
Zabiegiem anti-aging okazuje
się także wybielanie, ponieważ tak
jak skóra z wiekiem pokrywa się
siatką zmarszczek, tak zęby starzejąc się, żółkną. Do wyboru mamy
kilkanaście metod wybielania, od
zabiegów gabinetowych „power
bleaching” po systemy nakładkowe, używane w warunkach domowych. „Są pacjenci odporni na
wybielanie, najczęściej posiadacze
silnych przebarwień poantybiotykowych. Stosujemy wtedy licówki
pełnoceramiczne. Dążąc do tzw.
kalifornijskiego uśmiechu, licówkami koryguje się także nieestetyczne kształty zębów. Dodatkową
opcją w Dental Face Liftingu są wybrane zabiegi medycyny estetycznej” – mówi Iwona Gnach-Olejniczak.
Lekarz dentysta, który zajmuje
się też ortodoncją i implantologią,
ma ogromny zakres wiedzy na temat budowy środkowego i dolnego
piętra twarzy. „Na co dzień obserwujemy zachowanie tkanek w tym
obszarze” – mówi dr Gnach-Olejniczak. „Regularnie wykonujemy
zabiegi z zakresu mikrochirurgii
(implantologia), znieczulamy pacjentów za pomocą precyzyjnych
iniekcji. Doświadczenie i pewna
ręka w połączeniu z wiedzą me-
dyczną to idealny zespół cech do
wykonywania zabiegów medycyny estetycznej” – tłumaczy.
W końcowej fazie Dental Face Liftingu stosuje lifting termiczny, mezoterapię, zabiegi z użyciem botoksu oraz wypełniaczy, zawierają-
cych stabilizowany kwas hialuronowy. Należy jednak pamiętać, że
medycyna estetyczna tylko podkreśla i uwypukla efekt odmłodzenia, który osiągany jest za sprawą
rozbudowy układu kostnego.
DT
AD
[14] =>
Standard_300dpi
14 Wydarzenia
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Jesień dla lekarzy i techników dentystycznych
Coraz większa popularność rozwiązań implantoprotetycznych,
mnogość obecnych na rynku systemów, a z drugiej strony – ros-
nąca świadomość i oczekiwania
pacjentów wymagają od lekarzy
specjalistów zajmujących się tą
dziedziną stomatologii stałego
poszerzania wiedzy i doskonalenia umiejętności praktycznych.
Temu właśnie służyć ma najbliższy Kongres Implantoprotetyczny:
BEGO Semados, który odbędzie się
w Warszawie w październiku br.
„Serdecznie
zapraszamy
wszystkich lekarzy zainteresowanych implantologią i implantoprotetyką stomatologiczną. Gwarantujemy możliwość wymiany doświadczeń z lekarzami praktykami
z wielu europejskich krajów, m.in.
Austrii, Niemiec, Chorwacji i
Ukrainy” – mówi Wiesław Królikowski z firmy Denon Dental, która
jest generalnym reprezentantem
BEGO w Polsce i organizatorem
kongresu. Wśród członków Komitetu Naukowego tego wydarzenia i
prelegentów znaleźli się tacy wybitni wykładowcy, jak: prof. Ralf
Smeets i prof. Ernst J. Richter z Niemiec, prof. Darko Božić z Chorwacji i prof. Galina F. Biłoklicka
Marcin-linfernum /Shutterstock.com
(Ukraina). Kongres odbędzie się
pod patronatem Polskiego Stowarzyszenia Implantologicznego.
W programie naukowym
znajdą się zagadnienia związane ze
współczesnymi tendencjami w chirurgii regeneracyjnej tkanek miękkich oraz kości, transpozycją
nerwu zębodołowego dolnego w
leczeniu implantologicznym w zakresie wskazań i odpowiednich
technik zabiegu. Omówione zostaną także techniki rekonstrukcji
wyrostka zębodołowego przed leczeniem implantologicznym.
Językiem wykładowym obrad
będzie język angielski, a organizator zapewnia tłumaczenie symultaniczne na język polski. Każdy z
uczestników otrzyma punkty edukacyjne oraz certyfikat potwierdzający udział w kongresie.
Kilka tygodni wcześniej, także
jesienią (7-8. września), Denon
Dental zaprasza techników dentystycznych i lekarzy protetyków na
Kongres Mistrzów Techniki Dentystycznej. W tym roku impreza odbędzie w centrum konferencyjnym
w Tarczynie – Rancho pod Bocianem. Podczas Kongresu uczestnicy
będą mogli wziąć udział w wykładach i warsztatach, które poprowadzą mistrzowie techniki dentystycznej z Niemiec i Holandii oraz
uznani technicy z Polski. Poruszone zostaną zagadnienia związane z outsourcing'iem i nowymi
rozwiązaniami w dziedzinie techniki dentystycznej. W czasie wykładów zaprezentowane będą także
metody usprawniające i przyspieszające pracę w laboratorium protetycznym. Przedstawiona zostanie technika CAD/CAM i wyjaśnione jej możliwości oraz praktyczne zastosowanie. Wykładowcy
poruszą ponadto zagadnienia związane z wykonywaniem protez poliamidowych metodą wtryskową –
ThermoSens i wiele innych. DT
Jubileuszowe targi Krakdent® 2012!
Przez kilkanaście lat impreza organizowana przez Targi w Krakowie zyskała miano jednego z naj-
ważniejszych w Europie Środkowo-Wschodniej miejsc spotkań
branży stomatologicznej.
Targi odwiedziło ponad 11 000
osób, a prawie 300 firm z różnych
części świata prezentowało ak-
Praktyczne triki w endodoncji
i stomatologii odtwórczej
Na początku czerwca (2.06.2012 r.)
w Hotelu Qubus w Krakowie odbędzie się I Kongres Stomatologiczny „Endo Tricks”. Będzie to
spotkanie, podczas którego wykładowcy skupią się przede
wszystkim na przekazaniu
uczestnikom jak największej
liczby trików z praktyki klinicznej, które usprawnią, przyśpieszą i przede wszystkim poprawią
jakość leczenia.
Gościem specjalnym Kongresu
będzie międzynarodowej sławy
wykładowca prof. Simon Friedman, który w swoim wykładzie podzieli się z uczestnikami wiedzą na
temat powtórnego leczenia endodontycznego w dobie implantów.
Prof. Friedman pokaże różne przykłady kliniczne, w których porówna możliwość retreatmentu i leczenia implantologicznego.
Kongres Endo Tricks będzie
również okazją do uhonorowania
50-letniej pracy klinicznej prof. Jerzego Krupińskiego, który zdradzi
tajemnice swoich sukcesów w en-
dodoncji. Prof. Krupiński jako
pierwszy w Polsce wprowadził metodę leczenia jednoseansowego,
jest twórcą koncepcji insertów
kompozytowych, ograniczających
skurcz polimeryzacyjny kompozytów oraz autorem wielu innowacji
w endodoncji.
Całości wydarzenia dopełnią
wykłady znanych w Polsce klinicystów: dr. Tomasza Śmigla, dr.
Maxima Stoska, dr. Bartosza Cerkaskiego oraz dr. Macieja Żarowa,
którzy pokażą „triki ze swojej praktyki”, prezentując je na podstawie
własnych przypadków klinicznych.
Szczegółowe informacje o kongresie można znaleźć na stronie internetowej: www.endotricks.com,
formularz zgłoszeniowy dostępny
jest na:
www.nextleveleducation.pl. DT
tualne trendy w stomatologii, najnowszy sprzęt, elementy wyposażenia klinik i gabinetów. Wśród
iska, ale także „Dentopomoc” –
wspólna akcja charytatywna Targów w Krakowie i wystawców, ma-
tych firm znalazło się 9, które są z
Krakdentem® od początku jego istnienia.
jąca na celu pomoc domom dziecka
i rodzinom zastępczym z Małopolski. Podczas tegorocznych targów
po raz drugi zebrano pasty do
zębów, szczoteczki, zabawki, kolorowanki oraz wiele innych przedmiotów, które sprawią, że szczotkowanie nie będzie kojarzyło się
najmłodszym z przykrym obowiązkiem. Co równie ważne –
część firm zaoferowała bezpłatne
przeglądy i leczenie.
W tym roku zwiedzający mogli
skorzystać z 13 doskonalących kursów medycznych podnoszących
kwalifikacje lekarzy, higienistek i
techników dentystyczny oraz możliwości udziału w bezpłatnych prezentacjach firm z branży. Tradycyjnie przyznano Medale Najwyższej
Jakości, wyróżniono również najładniejsze stoiska targowe.
Trzeciego dnia targów podczas
11. edycji cenionej w środowisku
konferencji „Dental Spaghetti” podejmowano temat dylematów pomiędzy nowymi technologiami
a tradycją. „To był temat wiodący.
Trzeba pamiętać, że mikroskop nie
zastąpi doświadczenia i wiedzy.
Nowe technologie, komputery, mikroskopy nie będą leczyć za lekarzy. Najważniejsze w leczeniu stomatologicznym pozostaje nadal
ręka i umysł lekarza dentysty. Staramy się, aby każdego roku program był dostosowany do poziomu
polskiej stomatologii, która cały
czas idzie do przodu” – mówi dr n.
med. Maciej Żarow, organizator
merytoryczny Konferencji „Dental
Spaghetti”.
Krakdent® to nie tylko bogaty
program naukowy i targowe sto-
„Tegoroczny Krakdent® mogę
podsumować dwoma słowami:
ogromny sukces, mierzony przede
wszystkim zadowoleniem naszych
wystawców, dużą frekwencją
zwiedzających i rekordową liczbą
branżowych nowości prezentowanych na stoiskach. Cieszę się, że na
przestrzeni 20 lat udało się nam
stworzyć wyjątkowe i jedyne w
swoim rodzaju miejsce, które nie
tylko integruje środowisko dentystyczne, ale przede wszystkim
przyczynia się do rozwoju polskiej
stomatologii oraz zdrowych
uśmiechów Polaków” – podsumowuje jubileusz Grażyna Grabowska, prezes Targów w Krakowie Sp. z o.o.
Kolejne Międzynarodowe Targi
Stomatologiczne Krakdent® już
za rok: 7-9. marca 2013 r. DT
[15] =>
Standard_300dpi
PRZEDSTAWIAMY
®
ZALETY TECHNOLOGII
P.B.S.®
TRWALSZE WIERTŁA
ƋƋƋƋĐƋƋ6%l'%Ƌ0.3 !)1Ƌ6 )+ +3 *%1Ƌ'.5/60 3Ƌ
% )!*01Ƌ*%!Ƌ + $+ 6%Ƌ +Ƌ% $Ƌ35, *%
%!.6 $+!'Ƌ*+3!#+Ƌ3%!.0 Ƌ % )!*0+3!#+
ċƋ Ƌ k
ƋƋƋƋĐƋƋ%l !&Ƌ6% .!*Ƌ % )!*01Ƌ* Ƌ,+3%!.6 $*%Ƌ
3Ƌ' ì !&Ƌ $3%(%Ƌ63%l'/6 Ƌ/'10! 6*+¸P
SZYBKIE USUWANIE TKANEK
ƋƋƋƋĐƋƋ3*+)%!.*!Ƌ.+6)%!/6 6!*%!Ƌ
%Ƌ 1ì Ƌ#l/0+¸PƋ'.5/60 3Ƌ % )!*01
Nowe wiertło Two Striper®
Nowe wiertło
w technologii galwanicznej
%!.6 $+!'Ƌ1ì53 *!#+Ƌ3%!.0 Ƌ % )!*0+3!#+
ƋƋ Ƌ
ƋƋƋƋĐƋƋ ! 5*!Ƌ* Ƌ.5*'1Ƌ3%!.0+Ƌ3503 .6 *!Ƌ
6Ƌ1ì5 %!)Ƌ0! $*+(+#%%Ƌ+/ 6 *% ƋĊĊĊł
Używane wiertło Two Striper®
Używane wiertło
w technologii galwanicznej
800.964.8324 | www.abrasive-tech.com
[16] =>
Standard_300dpi
[17] =>
Standard_300dpi
ENDO TRIBUNE
The World’s Endodontic Newspaper · Polish Edition
MARZEC-KWIECIEŃ 2012
VOL. 6, NR 1
Praktyka
News
Praktyka
Usuwanie resztek z opracowywanych
kanałów korzeniowych
Zaostrzenie wymagań wobec zagranicznych lekarzy
Systemowe rozwiązania zdrowotne
dla starzejącej się populacji
Strona
2
Strona
4
Strona
3
Rtg zębów zwiększa ryzyko powstawania oponiaków
Andrey Armyagov /Shutterstock.com
Prześwietlania zębów to standardowe badanie diagnostyczne w
stomatologii. Na podstawie punktowych zdjęć radiologicznych zębów dentysta może ocenić stan zatok szczękowych i położenie zębów. Dentyści stosują też aparaturę
rtg do wczesnego wykrywania próchnicy zębów. U osób, które raz w
roku albo częściej poddają się badaniu rtg uzębienia, potrójnie
wzrasta prawdopodobieństwo zapadnięcia na oponiaka, u często
prześwietlanych dzieci w wieku
poniżej 10 lat, ryzyko to jest 5 razy
większe!
„Najprawdopodobniej nasza
praca, wskazująca na związek między prześwietlaniem zębów a zapadaniem na oponiaka jest jak dotąd
najobszerniejszą w tej dziedzinie”
– mówi Elisabeth Claus z zespołu
badawczego Yale University. Claus
uważa, że właśnie dlatego dentyści
powinni ograniczać do absolutnego minimum prześwietlanie zębów pacjentów, chociaż takie zdję-
cia mogą być dla niektórych pacjentów ważnym elementem diagnozy.
Uczeni z Yale University przebadali na potrzeby cytowanej pracy
prawie 3 000 chorych i zdrowych
osób. Wyniki tych badań mają istotne znaczenie, ponieważ w USA i
innych uprzemysłowionych krajach badanie rtg zębów jest najpowszechniejszym źródłem obciążenia promieniotwórczego.
ET
AD
Badanie rtg zębów, wykonane
przynajmniej raz w roku aż
trzykrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia niezłośliwego nowotworu mózgu, jakim jest oponiak.
Oponiaki są, co prawda, guzami łagodnymi i niegroźnymi, ale w
miarę wzrostu coraz bardziej uciskają mózg, co może prowadzić do
bólów głowy, problemów z pamięcią i zmian osobowości.
W publikacji, która ukazała się
na łamach Cancer, naukowcy podkreślają, że z całą pewnością zbyt
częste prześwietlania stomatologiczne zwiększają ryzyko zapadnięcia na guza mózgu (oponiaka).
Oponiaki uważane są za najczęściej występujące schorzenia
mózgu. Jak podkreślają badacze,
kobiety częściej na nie zapadają niż
mężczyźni. Zwykle oponiaki
usuwa się operacyjnie.
Stomatologia dziecięca
wśród 21 priorytetowych
dziedzin medycyny
Od 2009 r. Ministerstwo Zdrowia
zwiększyło do 21 liczbę dziedzin
medycyny uznanych za priorytetowe, a lekarze specjalizujący się
w ich zakresie w ramach rezydentury otrzymują wyższe wynagrodzenie.
Nejron Photo /Shutterstock.com
Oprócz stomatologii dziecięcej
wśród priorytetowych dziedzin
medycyny znalazły się m.in.: anestezjologia, intensywna terapia, chirurgia onkologiczna, geriatria, ginekologia onkologiczna, kardiologia, medycyna ratunkowa, onkologia i hematologia dziecięca oraz
pediatria. Wysokość miesięcznego
wynagrodzenia lekarza odbywającego specjalizację w dziedzinie
priorytetowej wynosi 3 600 zł przez
pierwsze 2 lata oraz 3 890 zł po 2 la-
tach rezydentury, w pozostałych
dziedzinach to 3 170 zł i 3 458 zł. W
opinii Ministerstwa Zdrowia, pomimo wzrostu liczby priorytetowych specjalizacji, braki w tych zakresach są nadal duże.
Ogólna liczba przyznawanych
rezydentur w 2008 r. wyniosła 4 500,
w 2009 r. – 3 500, w 2010 r. – 2 500,
a w 2011 r. – 3 300. W wiosennej edycji 2012 r. możliwe było uruchomienie 444 rezydentur, MZ zapowiada
także edycję jesienną. Wiceminister
zdrowia Aleksander Sopliński poinformował, że resort co roku zwiększa środki na dofinansowanie rezydentur, w tym roku planuje środki w
wysokości 544,3 mln zł.
Resort zdrowia pracuje także
nad uaktualnieniem danych dotyczących liczby i wieku lekarzy specjalistów, aby móc przewidzieć, czy
i w jakiej dziedzinie może powstać
luka pokoleniowa. „Mamy jeszcze
5 lat na przygotowanie rozwiązań
przejściowych, ponieważ pierwsi
lekarze kształceni w nowym systemie ukończą studia w 2017 r.” –
mówi Aleksander Sopliński. ET
! "
[18] =>
Standard_300dpi
2
Praktyka
ENDO TRIBUNE Polish Edition
Usuwanie resztek z opracowanych kanałów
korzeniowych
Jorge Paredes-Vieyra, Francisco Javier Jiménez Enríquez i Carlos Cuevas Lasso, USA i Meksyk
Oczyszczenie i preparacja systemu kanałów korzeniowych to
podstawowe warunki powodzenia leczenia endodontycznego.
Wielu badaczy opisywało jednak
ograniczenia w jakości ręcznej
lub maszynowej preparacji kanałów korzeniowych. Liczne badania wykazały, że ani opracowanie ręczne, ani z użyciem narzędzi rotacyjnych nie pozwala na
całkowite oczyszczenie kanału,
szczególnie odcinka wierzchołkowego w przypadku kanałów
zakrzywionych.
Oczyszczanie i formowanie jest
łatwe w przypadku kanałów o prostym przebiegu. Wiele kanałów
wykazuje jednak umiarkowane lub
silne zakrzywienie, co zwiększa ryzyko powstania podczas zabiegu
stopni, perforacji i zablokowania
odcinka wierzchołkowego.
Usunięcie miazgi, resztek tkanek, warstwy mazistej i bakterii z
przestrzeni kanału korzeniowego
przed jego wypełnieniem to jeden z
podstawowych celów leczenia endodontycznego. Poziom trudności
zabiegu oczyszczania i preparacji
zależy od stopnia zakrzywienia kanału, dostępu do kanału, jego długości i średnicy. Bez wątpienia mikroorganizmy, które pozostaną w
świetle kanału po jego leczeniu
lub przeprowadzą rekolonizację
wypełnionego kanału stanowią
Efekt ten jest jednak słabszy w porównaniu do opatrunków z wodorotlenku wapnia.
Do usuwania warstwy mazistej
zaleca się stosowanie roztworów
kwasów, m.in. EDTA, który maksimum aktywności osiąga w stężeniu
15-17% i pH 7-8 oraz roztworów
kwasu cytrynowego, stosowanego
w stężeniach 10, 25 i 50%. Ponadto,
w kanałach korzeniowych często
spotyka się zwapnienia utrudniające preparację mechaniczną.
Związki o działaniu demineralizującym, takie jak EDTA, skutecznie usuwają warstwę mazistą.
Substancje chelatujące nie tylko
mają właściwości oczyszczające,
ale także mogą usuwać biofilm
przylegający do ścian kanału korzeniowego. To może wyjaśniać,
dlaczego płyny do płukania z
EDTA eliminują mikroorganizmy
bytujące w kanale skuteczniej niż
roztwór soli fizjologicznej, pomimo ograniczonej aktywności antyseptycznej. Do płynów do płukania kanałów zawierających EDTA
lub kwas cytrynowy dodawano
substancje przeciwbakteryjne: odpowiednio aminy czwartorzędowe (EDTAC) lub tetracykliny
(MTAD) w celu zwiększenia ich
aktywności antyseptycznej. Nie
jest jednak pewne znaczenie kliniczne tych dodatków.
Płyny do płukania stosowane podczas preparacji kanałów
A
17% EDTA (Roth International)
B
2.5 % NaOCl
C
2.5 % MTAD (BioPure MTAD, DENTSPLY Tulsa)
D
2% chlorheksydyna
Tab. 1: Roztwory stosowane podczas opracowywania kanałów.
Płyny do płukania, takie jak
podchloryn sodu (NaOCl) skutecznie rozpuszczają resztki organiczne, jednak konieczna jest dokładna preparacja mechaniczna.
Skuteczność oczyszczania światła
kanału zależy zarówno od jego
opracowania mechanicznego, jak
i od płukania. Płyny do płukania odgrywają ważną rolę w skutecznym
oczyszczaniu i dezynfekcji. Najczęściej stosowanym podczas leczenia endodontycznego płynem
jest NaOCl w stężeniach 0,55,25%. Zdolność rozpuszczania
tkanek i aktywność przeciwbakteryjna NaOCl czynią z niego doskonały preparat do tego celu.
Spośród wszystkich używanych obecnie substancji, NaOCl
wydaje się być najbliższy ideału,
ponieważ spełnia więcej wymogów stawianych płynom do płukania kanałów niż jakikolwiek inny
związek. Podchloryn sodu ma wyjątkową zdolność rozpuszczania
tkanek martwiczych i składników
organicznych warstwy mazistej.
Opisywano dezaktywację toksyn
pod wpływem podchlorynu sodu.
MTAD stosowano w celu usunięcia warstwy mazistej i zniesienia przecieku brzeżnego od strony
koronowej wypełnionych kanałów
korzeniowych.
Chlorheksydyna jest mocną zasadą, najbardziej stabilną w postaci
soli. Początkowo stosowano octan i
podchloryn chlorheksydyny, które
są jednak stosunkowo słabo rozpuszczalne w wodzie. Dlatego zastąpiono je diglukonianem chlorheksydyny. Chlorheksydyna jest
silnym antyseptykiem, szeroko stosowanym w celu kontroli płytki w
obrębie jamy ustnej. W tym celu zaleca się stosowanie roztworów
wodnych w stężeniu 0,1-0,2%, w
piśmiennictwie endodontycznym
najczęściej do płukania kanałów
korzeniowych zaleca się roztwór
2%.
Celem niniejszego badania była
ocena 17% EDTA, 2,5% NaOCl,
MTAD i 2% chlorheksydyny pod
względem skuteczności usuwania
resztek na zakończenie preparacji
kanału korzeniowego.
Materiał i metody
Wybór zębów
Grupa (n=20)
główną przyczynę niepowodzeń
leczenia endodontycznego.
jest nieuzasadnione. Antybiotyki
stworzono raczej do stosowania
ogólnoustrojowego niż do miejscowego odkażania ran, wykazują też
one znacznie węższe spektrum niż
inne wymienione związki.
EDTAC usuwa warstwę mazistą równie skutecznie jak EDTA,
jest jednak bardziej żrący. Jeśli chodzi o MTAD, wśród bakterii izolowanych w kanałach korzeniowych
nierzadko stwierdza się oporność
na tetracykliny. Generalnie, stosowanie antybiotyków zamiast środków bakteriobójczych, takich jak
podchloryn czy chlorheksydyna
Wybrano losowo 80 świeżo
usuniętych ludzkich siekaczy przyśrodkowych szczęki o pojedynczym prostym korzeniu, usuniętych z powodu choroby przyzębia
osobom w wieku 35-60 lat z. Wykonywano zdjęcia rtg zębów w projekcji przedsionkowo-językowej i
mezjalno-dystalnej.
Zęby były wolne od próchnicy i
pęknięć, nie były poddawane leczeniu endodontycznemu i nie miały
wypełnień. Wybierano tylko zęby
z nienaruszonym, dojrzałym wierzchołkiem korzenia. Zęby umieszczano w pojedynczych pojemnikach w 2% roztworze formaliny i
przechowywano w lodówce w temperaturze 10° C. Średnia długość
korzenia wynosiła 12 mm. Kiedy
nadszedł czas eksperymentu, zęby
wyjęto z roztworu formaliny i płukano w bieżącej wodzie przez
30 min (Tab. 1).
Preparacja kanału korzeniowego
Usunięto część koronową zębów, pozostawiając 12 mm korzenia, po czym podzielono je losowo
na 4 grupy (n = 20). Długość roboczą określano, odejmując 1 mm od
wartości zarejestrowanej w chwili,
kiedy w otworze wierzchołkowym
widoczny był wierzchołek pilnika
Kerra w rozmiarze 10 lub 15 (DENTSPLY Maillefer), po czym potwierdzano to radiologicznie.
Następnie wszystkie kanały
zostały opracowane maszynowo za
pomocą narządzia LightSpeed
LSX (Discus Dental) w rozmiarze
25 na określoną długość roboczą.
W każdym przypadku długość roboczą potwierdzano radiologicznie.
Do preparacji maszynowej w
wierzchołkowej 1/3 użyto narzędzi
LightSpeed LSX w rozmiarach 2580. Stosowano je przy stałej prędkości obrotowej równej 2 000
obr./min, wykonując ruchy posuwisto-zwrotne. Narzędzia LightSpeed LSX wymieniano zawsze
po opracowaniu 6 kanałów. Preparację przeprowadzano zgodnie z
zaleceniami producenta. Każdy kanał płukano 2 ml wody destylowanej. Przed opracowaniem części
wierzchołkowej poszerzano odcinek przyszyjkowy i środkowy
wierzchołka za pomocą wierteł
Gates Glidden (Mani) w rozmiarach 1-3.
Irygacja
Po oczyszczeniu i uformowaniu wszystkie kanały przepłukano
ostatecznie przy użyciu igieł niklowo-tytanowych w rozmiarze
30 G (Stropko NiTi Flexi-Tip,
SybronEndo), które wprowadzano
na głębokość o 1-2 mm mniejszą od
długości roboczej. Kanał płukano
2 ml odpowiedniego roztworu:
Ryc. 1a
Ryc. 1b
Ryc. 1c
Ryc. 1d
Ryc. 1e
Ryc. 1f
17% EDTA (Roth International),
2,5% NaOCl, MTAD (BioPure
MTAD, DENTSPLY Tulsa) lub
2,0% chlorheksydyną. Tę samą
metodę stosowano dla wszystkich
20 zębów w każdej grupie, zmieniając tylko odpowiednio badany
płyn. Po oczyszczeniu i preparacji
osuszano kanały chłonnymi sączkami papierowymi (DENTSPLY
Maillefer).
Badanie w mikroskopie SEM
W celu przygotowania próbek
do badania obrazowego wszystkie
zęby przecinano wzdłuż. Oceniano
fragmenty z odcinka przyszyjkowego, środkowego i dowierzchołkowego. Korzenie przecinano
wzdłuż płaszczyzny przedsionkowo-podniebiennej. W celu ułatwienia rozłamania na 2 połowy, na
każdym korzeniu wykonywano zewnętrzne podłużne nacięcia za pomocą diamentowego dysku, nie
dochodząc do kanału korzeniowego.
Następnie rozłamywano korzenie na pół za pomocą dłuta. Połowę
zawierającą lepiej widoczny fragment wierzchołka każdego zęba zachowywano i oznaczano kodem.
Zakodowane próbki umieszczano
na metalowych trzonkach za pomocą kompozytu, odwadniano, napylano na nie złoto i oceniano w mikroskopie SEM (LEO 1430 VP,
Carl Zeiss NTS).
Oceniano czystość każdego kanału we wszystkich 3 odcinkach
i wykonywano zdjęcie w powiększeniu 1 500x na tej samej wysokości, na której znajdował się rowek
wyznaczający poszczególne odcinki. Autorzy dokonywali oceny
bez przypisania do grupy, do jakiej
należał ząb, zgodnie z następującym systemem:
Wartość 1: Czyste ściany kanału,
bardzo nieliczne resztki.
Wartość 2: Niewiele małych skupisk.
Wartość 3: Liczne skupiska, pokryte < 50% ścian kanału.
Wartość 4: Pokryte > 50% ścian kanału.
[19] =>
Standard_300dpi
ENDO TRIBUNE Polish Edition
Praktyka
3
Wartość 5: Całkowite lub niemal
całkowite pokrycie ścian kanału
resztkami.
Wyniki
Wyniki badania wykazały, że
wzrost ilości resztek rośnie zawsze
w tym samym kierunku – od odcinka środkowego w kierunku
wierzchołka, niezależnie od zastosowanego roztworu. W tabeli 2
przedstawiono wyniki badania
obecności resztek i porównanie poszczególnych płynów do płukania.
Grupa A (EDTA) różniła się w sposób znamienny statystycznie od pozostałych grup. EDTA skuteczniej
niż inne płyny do płukania usuwał
resztki z kanału (Tab. 2).
Analiza statystyczna
Wyniki badania dotyczyły
4 oddzielnych grup i zostały poddane analizie testem Q Cochrane’a. Test Q Cochrane’a wykazał
znamienne statystycznie różnice
między wszystkimi 4 grupami. Za
pomocą testu Kolmogorova-Smirnova sprawdzono, czy rozkład danych odpowiadał rozkładowi normalnemu. Ponieważ dane dla poszczególnych grup nie miały rozkładu normalnego, do analizy
zastosowano test nieparametryczny. Przyjęto znamienność statystyczną na poziomie p < 0,05.
W celu określenia, który z preparatów do płukania różnił się od
pozostałych, przeprowadzono test
post hoc Tukeya. Test wykazał znamienną statystycznie różnicę pomiędzy średnimi uzyskanymi dla
2% chlorheksydyny i EDTA. Średnie wartości uzyskane dla EDTA
i BioPure MTAD nie różniły się
znamiennie statystycznie.
Resztki uległy usunięciu głównie w części przyszyjkowej i środkowej, natomiast we wszystkich
przypadkach pozostały widoczne
w odcinku wierzchołkowym. W
wierzchołkowej 1/3 kanału obserwowano więcej resztek niż w od-
Ryc. 1g
Ryc. 1h
Ryc. 1i
Ryc. 1j
Ryc. 1k
Ryc. 1l
Ryc. 1a-l: Typowe obrazy z mikroskopu SEM, przedstawiające odcinek przyszyjkowy, środkowy i przywierzchołkowy ściany zębiny korzeniowej poddanej działaniu 17% EDTA (a-c), MTAD
(d-f), 2,5% NaOCl (g-i) oraz 2% chlorheksydyny (j-l; 1 000-5 000x).
cinku środkowym. Żaden ze stosowanych płynów do płukania nie
Grupa/Płyn do płukania
nieważ szczególne wyzwanie stanowi zawsze oczyszczenie odcinka
wierzchołkowego, kanały korze-
1/3 wierzchołkowa
1/3 Êrodkowa
1/3 przyszyjkowa
EDTA (n=20)
1.22±0.35
0.545
1.15±033
0.066
1.08±0.10
0.031
NaOCl (n=20)
1.94±0.45
<0.001
1.76±0.43
0.004
1.76±0.43
<0.001
MTAD (n=20)
1.54±0.35
0.545
1.55±0.39
0.076
1.69±0.30
0.708
chlorheksydyna (n = 20)
2.10±0.80
0.064
2.15±0.96
0.330
2.10±0.94
0.082
Tab. 2: Porównanie usuwania resztek przez poszczególne roztwory do płukania (x±s; x: średnia arytmetyczna, s: odchylenie standardowe).
zdołał całkowicie oczyścić ścian
kanałów z tych resztek (Ryc. 1).
niowe podzielono i analizowano z
podziałem na 3 części.
Omówienie
Połączenie preparacji chemicznej i mechanicznej to podstawowy
warunek powodzenia opracowywania kanału korzeniowego. Te
współzależne czynniki mają służyć
oczyszczeniu kanałów i jego ewentualnych rozgałęzień oraz usunię-
Głównym celem niniejszego
badania była ocena 17% EDTA,
2,5% NaOCl, MTAD i 2% chlorheksydyny pod względem skuteczności usuwania resztek podczas preparacji kanału korzeniowego. Po-
Starzejące się polskie społeczeństwo potrzebuje
systemowych rozwiązań prozdrowotnych
Z szacunków WHO wynika, że za
40 lat 20% mieszkańców świata
będą stanowiły osoby w wieku powyżej 60 lat. Starsi ludzie to coraz
liczniejsza grupa społeczna, stąd
potrzeba tworzenia kompleksowej polityki zdrowotnej i społecznej nakierowanej na populację seniorów.
Starzenie się społeczeństw powinno nieść za sobą zmiany systemowe i w relacjach międzyludzkich. W krajach Europy Zach. funkcjonują rozwiązania i programy,
które umożliwiają osobom starszym
aktywny udział w życiu społecznym. W Polsce dopiero dojrzewamy
do takich zmian, a w ich przeprowadzeniu pomóc mają rekomendacje,
sformułowane w oparciu o wyniki
największego badania populacji
osób starszych „PolSenior”.
W badaniu „PolSenior” wzięło
udział 5 695 osób – 4 979 respondentów w wieku 65 i więcej lat i 716 badanych w wieku 55-59 lat (grupa odniesienia). Głównymi celami było
określenie stanu zdrowia i sprawności fizycznej osób starszych oraz
analiza sytuacji społeczno-ekonomicznej. Na podstawie wyników
opracowano rekomendacje dla polityki społecznej, ekonomicznej i
zdrowotnej realizowanej przez państwo. Nowoczesna polityka skierowana do osób starszych powinna
uwzględniać wewnętrzne zróżnicowanie tej grupy i oferować programy mające na celu podtrzymanie
aktywności osób starszych i zapewnienie ich udziału w życiu społecznym.
„Ponad połowa badanych w
wieku 55-59 lat odpowiedziała
twierdząco na pytanie, czy w przypadku osiągnięcia wieku emerytalnego byliby skłonni dłużej pracować. Ponad 27% z nich jest skłonna
do uczestniczenia w kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe.
Tylko, czy pracodawcy są przygotowani na przyjęcie osób po 60 roku
życia?” – mówi dr Małgorzata Mossakowska, koordynator Projektu
„PolSenior”.
Wg rekomendacji Rady Naukowej Projektu konieczne jest wprowadzenie dobrych praktyk zarzą-
dzania wiekiem w zakładach pracy i
równego z innymi grupami społecznymi dostępu do rynku pracy. Jednak, żeby seniorzy mogli pracować
dłużej, muszą mieć do tego zdrowie
i siły. Niezbędne są więc zmiany
również w polityce zdrowotnej.
Należy zacząć od pogłębiania
wiedzy na temat procesów towarzyszących starzeniu. Seniorzy świadomi, że pewne zmiany są nieuniknione, będą zapewne bardziej
skłonni do dbania o siebie i swoje
zdrowie. „Muszą być wprowadzone
regularne badania przesiewowe z
zakresu okulistyki, audiologii, kardiologii, stomatologii (szczególnie
na wsi!), a także pod kątem depresji
i otępienia, należy też monitorować
zaburzenia chodu i upadki” – powiedział prof. Tomasz Grodzicki z Rady
Naukowej Projektu „PolSenior.
„Jesteśmy jednym z niewielu krajów w Europie, w których nie ma
wystarczającej liczby geriatrów i
specjalistycznych oddziałów geriatrycznych, to obszar do natychmiastowej poprawy!” – apeluje prof. Andrzej Więcek, członek Rady Naukowej Projektu. ET
ciu możliwie jak największej ilości
resztek w celu stworzenia idealnych warunków, umożliwiających
czynnościowe wyleczenie narządu
zębowego i regenerację tkanek.
Roztwór NaOCl jest najszerzej
zalecanym płynem do płukania w
endodoncji ze względu na jego wyjątkowe możliwości dezynfekcji
i rozpuszczania pozostałości martwych tkanek oraz wysoką skuteczność przeciwbakteryjną. W niniejszym badaniu NaOCl nie usunął
jednak warstwy mazistej z wierzchołkowej 1/3 kanału, co potwierdza wyniki uzyskane wcześniej
przez innych autorów. W licznych
pracach porównywano skuteczność płynów do płukania stosowanych w leczeniu endodontycznym,
m.in. różnych stężeń NaOCl,
kwasu cytrynowego i EDTA.
EDTA i jego sole są skutecznymi związkami chelatującymi,
usuwającymi warstwę mazistą.
Wielu autorów opisywało skuteczne usuwanie składników organicznych i nieorganicznych przez
naprzemienne stosowanie NaOCl i
EDTA. Hülsmann i wsp. nie stwierdzili znamiennych statystycznie
różnic pod względem usuwania resztek i warstwy mazistej po użyciu
3% NaOCl do płukania wstępnego i
ostatecznego oraz 17% EDTA w postaci pasty po każdym wprowadzonym narzędziu i przy zastosowaniu
2 technik preparacji maszynowej.
Wyniki uzyskane w ramach
prezentowanego badania wykazały, że EDTA i BioPure MTAD pozostawiły najmniej resztek we
wnętrzu kanału. Kolejne miejsce
zajął NaOCl, natomiast najwięcej
resztek pozostało po płukaniu
chlorheksydyną. Po zastosowaniu
maszynowej techniki preparacji
wyniki dla EDTA i pozostałych płynów były zbliżone, podobnie jak
we wcześniejszych doniesieniach.
Zaleca się stosowanie obu płynów
(EDTA i MTAD).
Stwierdzenie, że roztwór
EDTA najskuteczniej oczyszcza
kanał korzeniowy potwierdza wynik badania Tanomaru i wsp. Może
to wynikać ze wzmocnienia działania rozpuszczalnika pod wpływem
temperatury. Płyny do płukania stosowane w leczeniu endodontycznym nie tylko działają przeciwbakteryjnie, ale także oczyszczają komorę miazgi. Żaden z badanych w
ramach niniejszej pracy płynów do
płukania nie był w stanie całkowicie usunąć resztek ze ścian kanałów
korzeniowych.
Nie stwierdzono znamiennej
statystycznie różnicy w ilości resztek pozostawionych w kanałach
opracowanych ręcznie lub maszynowo i płukanych NaOCl. Podobne
wyniki uzyskali Tucker i wsp., którzy porównywali preparację narzędziami rotacyjnymi i technikę manualną w połączeniu z płukaniem
1% NaOCl.
Skuteczność usuwania resztek
i warstwy mazistej zależy od techniki płukania, a także od zastosowanych narzędzi endodontycznych,
sposobu pracy tymi narzędziami
i techniki preparacji. Skuteczność
oczyszczania kanałów korzeniowych w technice ręcznej i maszynowej w połączeniu z NaOCl pozostaje kwestią kontrowersyjną.
Podsumowanie
1. W części wierzchołkowej występowały większe ilości resztek niż
w części środkowej, niezależnie
od zastosowanego płynu.
2. Żaden z roztworów stosowanych
do płukania kanałów korzeniowych nie pozwalał na całkowite
usunięcie resztek ze światła kanału.
3. Płyn do płukania zawierający
17% EDTA oraz BioPure MTAD
pozostawiły w kanale mniej resztek niż 2,5% NaOCl i 2% chlorheksydyna. ET
Podziękowania: Na przeprowadzenie niniejszego badania uzyskano zgodę zakładowej komisji bioetycznej. Nie zgłoszono żadnego
konfliktu interesów. Autorzy dziękują dr. Michaelowi Hülsmannowi
oraz dr. E. Steve Senia za nieocenioną pomoc w przygotowaniu niniejszego tekstu.
Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
ET
Kontakt
Dr Jorge Paredes Vieyra
PMB#1513, 710E San Ysidro
Blvd., Suite A
San Ramon, CA 92173, USA
E-mail:
jorgitoparedesvieyra@
hotmail.com
[20] =>
Standard_300dpi
4
News
ENDO TRIBUNE Polish Edition
Wielka Brytania zaostrza wymagania wobec
zagranicznych lekarzy
Brytyjczycy przez lata stawiali
wyższe wymagania językowe
mieszkańcom Australii i Kanady
niż Francuzom, Włochom i Czechom. Teraz brytyjski National
Health Service zaostrza przepisy
dla lekarzy z zagranicy chcących
pracować w tamtejszych szpitalach.
Nowe rozporządzenie wprowadzone przez brytyjskie ministerstwo nakłada na lekarzy obowiązek
zdawania specjalnych wewnętrznych egzaminów językowych.
Przepis dotyczy zarówno lekarzy z
UE, jak i spoza Unii. Powodem jest
raport Commons Health Select
Committee, który stwierdza, że w
zeszłym roku brak na zmianie lekarza znającego język angielski doprowadził do śmierci pacjenta. Lekarzom z Polski mogą jednak pomóc specjalne kursy języka medycznego, które już pojawiły się
w agencjach edukacyjnych. Prowadzone są one w szkołach języko-
wych w Wielkiej Brytanii, a także
w szpitalach, gdzie lekarz może
sprawdzić swoje umiejętności językowe zanim wybierze się na rozmowę kwalifikacyjną.
Wg Sunday Telegraph obecnie
w Wielkiej Brytanii pracuje ok.
2 000 polskich lekarzy. W sumie na
wyspach pracuje ponad 23 000 obcokrajowców zatrudnionych w
ochronie zdrowia, z czego 10% zarejestrowanych jest w NHS i pracuje w sektorze publicznym. Migrację zarobkową dentystów, internistów i pediatrów może jednak
zatrzymać język. Nowe rozporządzenie nakłada na wszystkich obcokrajowców obowiązek zdania
specjalnego wewnętrznego egzaminu ze znajomości języka angielskiego. Przeprowadzać go będzie
wytypowana do tego osoba obecna
na rozmowie kwalifikacyjnej. Nie
zdasz testu, nie dostaniesz pracy –
zapowiadają szpitale. Ma to uchronić sektor opieki zdrowotnej przed
sytuacją, w której dyżurujący lekarz zna tylko podstawy języka i nie
jest w stanie odpowiednio sformułować diagnozy. Specjalistom pozostaje więc powrót do szkoły. Tu
zaczynają się jednak problemy, bo
na zwykłym kursie językowym nie
można nauczyć kardiologa, ginekologa czy laryngologa specjalistycznej terminologii.
„Kurs językowy w Polsce, najczęściej taki, który kończy się certyfikatem FCE lub Cambridge to
kurs, który uczy języka, jakim operuje się na co dzień, czasami także
w sytuacjach biznesowych (tzw.
Business English). Niestety, bardzo często pomija on całkowicie
słownictwo charakterystyczne dla
danej branży, np. IT, turystycznej
lub medycznej. Z pomocą absolwentom kierunków medycznych i
lekarzom planującym wyjazd do
pracy za granicą mogą przyjść
kursy języka branżowego, które organizują szkoły w Wielkiej Bryta-
nii lub Kanadzie. Ośrodki kształcące lekarzy działają już w Toronto,
Bournemouth i Londynie” – mówi
Halina Juszczyk, dyrektor agencji
edukacyjnej „Language Abroad”.
Kurs dla lekarza znacznie różni
się od zwykłych zajęć. Na tygodniowe zajęcia składa się 20 godz.
języka podstawowego i 10 godz. języka medycznego. Podczas tych
drugich zajęć lekarze uczą się prowadzić rozmowę z pacjentem, wypełniać karty, formułują diagnozy i
przeprowadzają badania. Często
lektorami takich kursów są lekarze,
którzy na co dzień pracują w szpitalach. Szkoły językowe w Kanadzie
idą o krok dalej. Tam po 8-tygodniowym kursie lekarze mogą podjąć praktykę językową w kanadyjskim szpitalu. „Osoby, które zaliczą kurs mogą ubiegać się o praktykę w szpitalu lub przychodni. Za
pracę nie otrzymuje się wynagrodzenia, ale w zamian pod okiem lekarzy można w praktyce przetesto-
wać swoją wiedzę językową, nauczyć się słownictwa, zajrzeć do historii chorób i kart. To praktyczna
strona nauki języka lekarskiego,
której nie da się zdobyć na zwykłym kursie w zamkniętej sali” –
mówi Halina Juszczyk.
Zdaniem specjalistów, lekarze
z takim przygotowaniem językowym nie powinni obawiać się testów wewnętrznych. „Zajęcia odbywają się w małych grupach, składających się wyłącznie z lekarzy obcokrajowców, prowadzone są
przez lekarzy i cały czas kursu wypełniają tematy medyczne: od leków, przez diagnozy po tak skrajne
sytuacje, jak informowanie bliskich o śmierci chorego. Dzięki
temu lekarze uczą się języka, który
faktycznie funkcjonuje w ochronie
zdrowia. Przy okazji poznają w
praktyce funkcjonowanie brytyjskiego systemu opieki zdrowotnej”
– wyjaśnia Juszczyk.
ET
AD
Dobra ocena dla POZ,
gorsza dla konsultacji
i badań specjalistycznych
visual_stock /Shutterstock.com
Najmocniejszą stroną systemu
opieki zdrowotnej jest dostępność do usług lekarzy pierwszego kontaktu – wynika z badania CBOS zrealizowanego w lutym 2012 r.
Ankietowani pozytywnie
oceniają też nowoczesność aparatury medycznej i jakości leczenia, uwzględniając takie aspekty,
jak: kwalifikacje lekarzy, ich zaangażowanie w wykonywaną
pracę i ogólne podejście do pacjentów. Raczej dobrze badani
oceniają też pomoc medyczną w
nagłych sytuacjach oraz brak konieczności ponoszenia dodatkowych opłat wykraczających poza
składkę na ubezpieczenie zdrowotne w ramach Narodowego
Funduszu Zdrowia.
W badaniu dotyczącym słabych i mocnych stron polskiego
systemu opieki zdrowotnej źle
ocenianym obszarem funkcjonowania ochrony zdrowia są warunki leczenia i sprawność obsługi
w zakładach opieki zdrowotnej
oraz wykorzystywanie w administracji nowoczesnych rozwiązań, takich jak np. zapisy na wizyty
przez Internet albo posługiwanie
się elektronicznymi kartami ubezpieczenia zdrowotnego.
Wyniki badania jednoznacznie
wskazują, iż najsłabszą stroną systemu jest dostępność porad lekarzy specjalistów i badań diagnostycznych – zarówno w zakresie
czasu oczekiwania na badanie lub
wizytę, jak i dostępu do zakładów
świadczących takie usługi. ET
[21] =>
Standard_300dpi
HYGIENE TRIBUNE
The World’s Hygiene Newspaper · Polish Edition
MARZEC-KWIECIEŃ 2012
VOL. 3, NR 1
News
Opinie
News
Ekspozycja zawodowa dotyczy także
dentystów
W edukacji stomatologicznej zbyt mało
uwagi poświęca się kontroli infekcji
W Polsce rodzice nie dbają o zęby
swoich dzieci
Strona
1
Strona
2
Strona
3
Halitoza może zaszkodzić karierze zawodowej
Wg brytyjskiej firmy rekrutacyjnej Reabur, aż 68% pracodawców podejmuje swoje decyzje o zatrudnieniu, kierując się
nie tylko CV, ale przede wszystkim higieną osobistą przyszłego
pracownika, zwłaszcza, jeśli
praca wiąże się z nienagannym
wizerunkiem.
Ocenie, oprócz kwalifikacji zawodowych i umiejętności, coraz
częściej poddawany jest także oddech i zapach kandydata, a z tego
powodu rozmowa kwalifikacyjna
może być nie tylko jeszcze bardziej
stresująca niż zwykle, ale często
kończy się niepowodzeniem.
Prawie połowa z badanych
przedstawicieli kadry kierowniczej nie wyobraża sobie zatrudnienia pracownika z dziurami w zębach i nieprzyjemnym zapachem
z ust – podaje brytyjski portal
Express.co.uk. Aż 45% osób jest
zdania, że osoby z nieświeżym oddechem mają mniejsze szanse na
awans – podaje British Dental
Association.
Nieświeży oddech, czyli
halitosis, stanowi problem, z
którym każdy spotyka się na
co dzień. Uchodzi za jedną z
najczęstszych przypadłości,
na którą okresowo cierpi
przeszło 80% dorosłych.
Zdaniem Amerykańskiego
Towarzystwa Stomatologicznego, większość ludzi
nie zdaje sobie jednak
sprawy z problemu. Powodem jest przede wszystkim
fakt, że nikt nie mówi o tym
wprost osobie, której dolegliwość dotyczy. Efektem
mogą być kiepskie relacje z
najbliższymi, a nawet z przyszłym pracodawcą, który zamiast oceniać CV na rozmowie kwalifikacyjnej, oceni
oddech, szybko kończąc rozmowę.
„Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo
nieświeży oddech może
wpłynąć na relacje, przebieg
rozmowy, a nawet sytuację zawodową. Brytyjczycy wyliczyli, że
Neandertalczycy
nie cierpieli na próchnicę
Naukowcy z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego twierdzą, że przyczyną
niskiej zapadalności neandertalczyków na próchnicę był
prawdopodobnie skład flory
bakteryjnej jamy ustnej – inny
niż u ludzi współczesnych.
Do tej pory przebadano
ok. 1 300 odnalezionych zębów ludzi pierwotnych,
stwierdzając w nich zaledwie 5 ubytków, co było
dowodem, że neandertalczycy rzadko cierpieli z powodu próchnicy. Tłumaczono to odmienną od współczesnej dietą, ubogą w cukier.
„Okazało się jednak, że bliskowschodni neandertalczycy spożywali dużo pokarmu pochodzenia
roślinnego, w tym bogate w cukier daktyle, które są pokarmem
bardzo sprzyjającym rozwojowi
próchnicy” – mówi dr Arkadiusz
Sołtysiak z zespołu badawczego
UW. „Prawdopodobnie nie dieta,
ale odmienna niż u człowieka
współczesnego flora bakteryjna
jamy ustnej była przyczyną niskiej zachorowalności na próch-
nicę u neandertalczyków” – dodaje.
Zdaniem naukowców, niski
poziom próchnicy u neandertal-
czyków prawdopodobnie nie wynikał z diety, ale z braku we florze
bakteryjnej jamy ustnej bakterii
Streptococcus mutans i innych gatunków bakterii powodujących
fermentację cukrów i produkcję
kwasu mlekowego, rozpuszczającego szkliwo. HT
Matt Valentine /Shutterstock.com
połowa szefów zwraca uwagę na
higienę jamy ustnej swoich pra-
cowników. Oceniając kandydata, patrzy na niego całościowo. Nieprzyjemny zapach z ust – czy to z powodu
schorzenia, czy wypalonego
wcześniej papierosa zniechęca do rozmowy i może
rzutować, na to jak zostaniemy ocenieni” – mówi lek.
stom. Dariusz Wilisowski.
Zdaniem lekarzy dentystów, nieświeży oddech to
negatywny sygnał, który
wysyłamy już przy pierwszym kontakcie. Oznacza
on, że mamy problemy zdrowotne, nie dbamy wystarczająco o siebie i… odstraszamy ludzi, także współpracowników i klientów. „W
wielu zawodach świeży oddech jest niezwykle ważny,
zwłaszcza w profesjach,
które opierają się na spotkaniach i rozmowie. Wiedzą o
tym pracodawcy, dlatego
często takiego kandydata
dyskwalifikują już na wstępie. Co
gorsza, osoby niedbające o zęby
postrzegane są jako leniwe i niedbałe” – mówi dentysta.
Nie bez znaczenia jest także obniżona pewność siebie osób z nieświeżym oddechem. Tacy ludzie
unikają kontaktów z innymi, mają niskie poczucie własnej wartości, cierpią na depresję. – „W zawodach takich jak handlowiec czy dyrektor
marketingu ważna jest otwartość, a tę
demonstrujemy głównie podczas
rozmowy. Często to właśnie na
ustach koncertuje się cała uwaga.
Trudno jednak skupić się na rozmowie, kiedy osoba po drugiej stronie
unika naszego oddechu, i próbuje
czym prędzej skończyć spotkanie” –
mówi D. Wilisowski. „Najgorszy
jest oddech palacza – zwłaszcza, jeśli
przyszły szef nie pali. Najprostszym
sposobem na odświeżenie oddechu
tuż przed lub w trakcie trwania rozmowy kwalifikacyjnej jest picie
zwykłej wody. Suchość jamy ustnej,
tzw. kserostomia jest głównym czynnikiem, który wywołuje nieświeży
oddech. Dlatego na rozmowę kwalifikacyjną warto zabrać ze sobą butelkę wody mineralnej” – dodaje. HT
Ekspozycja zawodowa dotyczy także dentystów
Codzienna praca personelu medycznego wiąże się z ryzykiem
ciężkich zakażeń wskutek zakłuć
igłami przy ponad 30 potencjalnie niebezpiecznych patogenach,
obejmujących wirusy zapalenia
wątroby typu B i C oraz HIV. Ponad 78% przypadkowo zakłutych pracowników ochrony zdrowia w Polsce nikomu tego nie
zgłasza.
Ekspozycja dotyczy nie tylko
pracowników opieki zdrowotnej
wykonujących swoją pracę w szpitalach, ale także we wszystkich gabinetach zabiegowych i dentystycznych, niosąc ze sobą wysokie
ryzyko zakażenia. Dlatego osoba
eksponowana powinna jak najszybciej (nie później niż 48 godz.
po ekspozycji) podjąć stosowne w
takiej sytuacji kroki. Zakłucia stanowią jedno z najczęstszych i najpoważniejszych zagrożeń dla pracowników medycznych w Europie
oraz generują wysokie koszty dla
systemów opieki zdrowotnej i społeczeństwa ogółem. Dodatkowo,
emocjonalny aspekt zranień narzędziami ostrymi jest zawsze poważny i ma długotrwały wpływ na
psychikę – nawet, gdy nie dochodzi
do przeniesienia ciężkiego zakażenia. Pracownicy opieki zdrowotnej
i ich rodziny mogą cierpieć przez
wiele miesięcy w oczekiwaniu na
informację, czy ulegli potencjalnie
śmiertelnemu zakażeniu.
W Polsce brakuje ujednoliconego modelu postępowania poekspozycyjnego. Rozwiązaniem jest
wprowadzenie regulacji prawnych
minimalizujących ryzyko ekspozycji wśród pracowników opieki zdrowotnej. Zostały one wdrożone w
wielu krajach i znacząco wpłynęły
na poprawienie statystyk. W USA
Ustawa o Prewencji Zakłuć, która
została wprowadzona w 2000 r.
przyniosła obniżenie liczby zakłuć
w szpitalach o ok. 50% w ciągu 5 lat.
Europejscy partnerzy społeczni
w sektorze szpitali i opieki zdrowotnej, HOSPEEM (European Hospital and Healthcare Employers’
Association) i EPSU (European
Public Services Union) 17 lipca
2009 r. podpisali paneuropejską
umowę ramową w sprawie zapobiegania zranieniom narzędziami
ostrymi, która została włączona do
propozycji Dyrektywy Rady (Dyrektywa) – COM (2009) 577 końcowa (26.10.2009 r.). W efekcie
10.05.2010 r. została uchwalona
Dyrektywa 2010/32/UE.
Umowa i Dyrektywa uznają, że
codzienna praca personelu opieki
zdrowotnej naraża go na ryzyko
ciężkich zakażeń. W Polsce rozpoczęto prace nad implementacją Dyrektywy Rady UE 2010/32/UE z
10.05.2010 r., która reguluje szczegółowe kwestie związane z zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy. Głównymi celami Dyrektywy są:
– zapewnienie możliwie najbezpieczniejszego środowiska pracy,
– zapobieganie zranieniom pracowników wskutek stosowania
ostrych narzędzi medycznych (w
tym zranieniom igłą),
– ochrona pracowników narażonych na ekspozycję,
– przyjęcie zintegrowanego podejścia w formułowaniu polityki w
odniesieniu do oceny ryzyka, zapobiegania, szkoleń, informacji,
zwiększania świadomości oraz
do monitorowania.
Ministerstwem odpowiedzialnym za koordynację procesu implementacji Dyrektywy 2010/32/
UE do krajowego porządku prawnego wyznaczone zostało Ministerstwo Zdrowia. Proces zmian ma
się zakończyć do 11.05.2013 r. HT
źródło:
Polish Nurses Association
[22] =>
Standard_300dpi
2
Opinie
HYGIENE TRIBUNE Polish Edition
„W edukacji stomatologicznej wciąż zbyt mało
uwagi poświęca się kontroli infekcji”
Ben Adriaanse, Dental Tribune Holandia
W 2009 r. grupa mikrobiologów
założyła Europejskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Kontroli
Infekcji w Stomatologii (AESIC)
– organizację, która promuje
współpracę między krajami europejskimi, ukierunkowaną na
dzielenie się wiedzą i ujednolicanie norm prawnych regulujących kontrolę infekcji i higienę
stomatologiczną.
W marcu br. AESIC i ACTA
(akademicki ośrodek edukacji stomatologicznej w Holandii) zorganizowały w Amsterdamie konferencję pod hasłem „Ujednolicenie
wytycznych dotyczących zapobiegania infekcjom stomatologicznym w Europie”. Podczas tej konferencji podjęto działania, mające
na celu stworzenie współpracującej ze sobą grupy gromadzącej i
wymieniającej się informacjami na
temat regulacji dotyczących kontroli infekcji stomatologicznych w
Europie. Rozmawiamy z prowadzącym to spotkanie dr. Hansem de
Soet – mikrobiologiem i ekspertem
do spraw kontroli infekcji w ACTA.
Co Pan sądzi na temat konferencji, która odbyła się w Amsterdamie?
Ta konferencja okazała się dużym sukcesem. Podczas ubiegłorocznych warsztatów Europej-
Szkocji, Niemczech i Szwecji. Co
uważa Pan za szczególnie godne
uwagi w odniesieniu do bieżącej
sytuacji w tych krajach?
Nie stwierdziłem większych
różnic, choć oczywiście istnieją
mniejsze rozbieżności, np. w niektórych krajach dopuszcza się wielorazowe stosowanie rękawiczek.
Jednak zasadniczo regulacje te są
bardzo podobne. W Skandynawii
dentyści są zobowiązani do notowania działań związanych z kontrolą infekcji wg 10 wytycznych.
Każda z nich wymaga oddzielnego
zapisania, np. walidacja urządzeń.
Jest to praktyczne i logiczne, jednak w innych krajach nie ma takich
wymagań. Sytuacja w Wielkiej
Brytanii także nie jest idealna, ponieważ władze lokalne przeprowadzają własne badania i wprowadzają własne regulacje, co skutkuje
wyraźnymi różnicami pomiędzy
regionami. W tym przypadku kwestie polityczne uniemożliwiają
skuteczne działania. Jest to dowód
na potrzebę istnienia organizacji
europejskich, takich jak AESIC,
które nie służą celom politycznym,
ale koncentrują się na sprawach nauki.
Kontrola infekcji stanowi obecnie w Holandii gorący temat w
związku ze ścisłym przestrzeganiem rygorystycznych norm. Jak
Wszelkie normy, aby przynosiły
określone skutki, muszą być
przestrzegane. Na czym polega
różnica pomiędzy egzekwowaniem ich przestrzegania w Holandii i w innych krajach?
Sytuacja w Holandii jest bardzo
dobra, co ma częściowo związek
z dobrze funkcjonującymi rządowymi agencjami monitorującymi.
Monitorowanie stoi także na wysokim poziomie w Europie, szczególnie w porównaniu z większością
innych krajów. Często podjęcie jakichkolwiek działań przeciwko
lekarzowi dentyście wymaga osobistego pozwu złożonego przez pacjenta.
Celem konferencji było stworzenie europejskiej grupy roboczej.
Jakie działania będzie ona podejmowała?
Głównym celem powołania
grupy roboczej nie jest stworzenia
regulacji europejskich. Przede
wszystkim chcemy dzielić się przemyśleniami na temat bezpieczeństwa pacjenta. Wszyscy możemy
odnieść korzyści z wymiany wiedzy na poziomie akademickim oraz
prowadzenia badań z wykorzystaniem danych z całej Europy. Naszym nadrzędnym celem jest stworzenie dla kwestii kontroli infekcji
miejsca, na jakie zasługuje w akademickich programach badaw-
Podczas konferencji zostały wygłoszone wykłady na temat bieżącej sytuacji w Holandii, Irlandii,
to wygląda w porównaniu z innymi krajami europejskimi?
Na tle Europy nasze regulacje
stoją na wysokim poziomie: są szerokie, jednoznaczne i realne. Niektórzy dentyści uznają je za zbyt
surowe, ale w rzeczywistości są
bardziej elastyczne w porównaniu
do norm obowiązujących w niektórych krajach, np. dentyści w Holandii nie mają obowiązku corocznej publikacji listy podjętych działań związanych z bezpieczeństwem pacjentów. Holenderskie
regulacje są też wyjątkowe, ponieważ tworzone są przez niezależne
gremia.
Studenci wiedzą wszystko na temat
każdej możliwej metody leczenia,
ale wiedza i studentów, i ich nauczycieli na temat kontroli infekcji
jest minimalna. ACTA ma niewielki dział naukowy, który prowadzi badania i naucza mikrobiologii
jamy ustnej, jednak nie został on
pominięty podczas ostatnich cięć
budżetowych. Zasadniczo temat
kontroli infekcji jest ciągle zaniedbywany podczas edukacji stomatologicznej, pomimo że niezadowalająca higiena jamy ustnej prowadzi do poważnych problemów
zdrowotnych.
czych. Kiedy skończymy tworzenie mapy aktualnego stanu kontroli
infekcji, będziemy mogli określić,
czy jest możliwe stworzenie regulacji na poziomie europejskim.
Skoro sytuacja w poszczególnych
krajach nie różni się znacząco, to
nie ma powodu, aby te różnice dotyczyły naszych norm.
Skoro wszyscy eksperci są
zgodni, to dlaczego kontrola infekcji nie zajmuje bardziej znaczącego miejsca w edukacji stomatologicznej?
Problem polega na tym, że zagrożenia trudno jest udowodnić, a
w całej skali tylko nieliczne przypadki można wiązać z niezadowalającą higieną jamy ustnej. Naszym
zdaniem takie sytuacje w ogóle nie
powinny mieć miejsca. Na łamach
czasopisma Lancet opublikowano
opis przypadku 82-letniego włoskiego pacjenta, który zmarł z powodu zakażenia Legionellą po wizycie u dentysty. W Holandii nigdy
nie zdarzył się tak ciężki przypadek, ale jeśli temat kontroli infekcji
będzie zaniedbywany, możemy
tego doświadczyć. Mniejsze nakłady finansowe na edukację wymuszają na uczelniach dokonywanie pewnych wyborów. Niestety,
dla większości dentystów mikrobiologia nie jest zagadnieniem
priorytetowym. AESIC nie ogranicza się jednak wyłącznie do kwestii
kontroli infekcji. Dyskutujemy
także na temat leczenia zakażeń.
Zbyt łatwo przepisuje się antybiotyki, nawet wówczas, kiedy są
zbędne lub niepożądane. Należy
uczyć studentów także innych metod leczenia infekcji.
Czy zagadnieniom kontroli infekcji poświęca się dostatecznie
dużo uwagi w edukacji stomatologicznej?
Niestety, nie i sytuacja pod tym
względem jest równie niekorzystna
we wszystkich krajach w Europie.
Wspomniał Pan, że kontrola infekcji stoi w Holandii na stosunkowo wysokim poziomie. Czy to
oznacza, że inne kraje mogą z powstania europejskiej grupy roboczej odnieść określone korzyści?
W konferencji AESIC/ACTA w Amsterdamie wzięło udział 25 ekspertów. (Fot.: dzięki uprzejmości ACTA).
skiego Towarzystwa Mikrobiologii Jamy Ustnej poczuliśmy potrzebę ujednolicenia zasad higieny
stomatologicznej i kontroli infekcji. Oczywiście, pomiędzy poszczególnymi krajami europejskimi istnieją w tym zakresie duże
różnice: w jednych standardy są
wyznaczane przez normy prawne,
w innych funkcjonują jedynie
pewne wskazówki. Sposób egzekwowania tych wytycznych także
się różni.
Dr. Hans de Soet
My także mamy jeszcze co
ulepszać. Regulacje dotyczące
kontroli infekcji w stomatologii
opierają się w znacznym stopniu na
standardach medycyny ogólnej, co
oznacza, że niektóre z nich mogą
być zbyt ostre. Brak empirycznych
danych dotyczących ryzyka infekcji, takich jak wywołane przez
Legionellę lub MRSA. Dlatego
trudno jest stwierdzić, czy obecne
regulacje wymagają zmian i w jakim kierunku te zmiany miałyby
następować: czy powinny być bardziej ostre, czy może bardziej elastyczne? Mamy pewne dane na temat MRSA w medycynie ogólnej,
ale nie w stomatologii. Możemy teraz czekać aż sprawy przybiorą zły
obrót albo współpracować z innymi dentystami i ekspertami, dla
których szczepy MRSA stają się coraz większym problemem.
Organizacja AESIC powstała w
2010 r. Co udało się jej dotychczas
osiągnąć?
18 miesięcy to za mało, by
wskazać namacalne efekty, ale
osiągnęliśmy coś wspaniałego,
gromadząc w jednym miejscu tak
wielu pracowników akademickich
i przedstawicieli przemysłu. Ta
druga grupa także ma ogromne znaczenie: my możemy prowadzić badania naukowe, ale to przedsiębiorcy muszą wyprodukować niezbędne urządzenia i materiały.
AESIC chce wyprzedzać rozwój
nowych produktów, aby kierować
ich producentów w określonym
kierunku, np. niewiele unitów stomatologicznych jest wyposażonych w automatyczny system
czyszczenia przewodów. Gdyby takie systemy miały stać się obowiązkowe, producenci powinni mieć
możliwość przygotowania się do
tego odpowiednio wcześniej.
Zapewne producenci urządzeń
stomatologicznych liczą na bardzo ostre regulacje dotyczące
kontroli infekcji, które zmusiłyby dentystów do poczynienia
dużych inwestycji w tym zakresie...
Niektóre firmy mogą myśleć w
ten sposób, ale te, które przystępują
[23] =>
Standard_300dpi
HYGIENE TRIBUNE Polish Edition
News
3
Polscy rodzice nie dbają o zęby swoich dzieci,
bo sami boją się dentysty
W Polsce nie ma kto uczyć dzieci
higieny jamy ustnej, dlatego
próchnicy się nie zapobiega,
tylko ją leczy. Coraz częściej pacjentami lekarzy dentystów są
dzieci w wieku 6-8 lat z zaawansowaną próchnicą.
Ministerstwo Zdrowia informuje w swoim raporcie , że 6-latki
w Polsce mają częściej próchnicę
niż ich rówieśnicy w Wietnamie,
Bośni i RPA. Z danych wynika, że
choruje na nią aż 86,9% dzieci. To
4 razy więcej niż w Dani czy Francji. WHO podaje, że do 2020 r. odsetek dzieci wolnych od próchnicy
w Europie ma wynieść aż 80%.
Dentyści jednak nie patrzą w przyszłość z takim optymizmem. „Profilaktyka w Polsce praktycznie nie
istnieje. Nikt nie uczy dzieci higieny jamy ustnej. Także rodzice
często do dentysty zgłaszają się z
dziećmi, u których wymagane jest
rozległe leczenie. Praktycznie nie
leczy się próchnicy zębów mlecznych, a szkolne gabinety można policzyć na palcach. Także nawyki żywieniowe promowane w szkołach
nie sprzyjają ograniczeniu wystąpienia próchnicy” – mówi lek. dent.
Wojciech Fąferko z Katowic.
Polskie 6-latki mają jeden z najwyższych wskaźników intensywności próchnicy w Europie, sięga
on aż 5,1%. Gorzej jest tylko w
Wietnamie. Daleko nam natomiast
wciąż do Dani, USA, a nawet
Ugandy, gdzie ten wskaźnik mieści
się w przedziale 0,8-3% – podaje
WHO. Zdaniem dentystów przyczyna tkwi w braku profilaktyki i
edukacji zdrowotnej dzieci. Nie ma
jej, bo znikają szkolne gabinety stomatologiczne, które przesiewały
dzieci z próchnicą i kierowały na leczenie.
Dziś do gabinetów stomatologicznych coraz częściej trafiają
dzieci w wieku 8-10 lat z zaawansowaną próchnicą zębów stałych.
Zdaniem 91% rodziców, do szkół
do AESIC zajmują rozsądne stanowisko, demonstrując swoją stomatologiczną pasję i chęć osiągnięcia
optymalnego poziomu kontroli infekcji. Szczerze cenimy sobie ich
zaangażowanie. Ponadto, takie
konferencje wymagają nakładów
finansowych – także z tego
względu potrzebujemy partnerów
komercyjnych.
Czy są Państwo bliscy stworzenia
europejskiej grupy roboczej?
Udało nam się zebrać główne
podobieństwa i różnice pomiędzy
regulacjami obowiązującymi w
różnych krajach europejskich. Podczas tej pracy od razu dał się zauważyć praktyczny problem: Holandia
jest jedynym krajem, w którym regulacje prawne zostały przetłumaczone na język angielski. Standardy postępowania są również
często rozproszone po różnych raportach, ustawach i regulacjach.
Postanowiliśmy teraz przyjąć na
początek jeden zestaw regulacji i
porównać go z wytycznymi obo-
powinny wrócić gabinety stomatologiczne. 72% jest zdania, że w
szkole powinno uczyć się szczotkowania zębów, a 81% chciałoby
już takiej nauki w przedszkolu.
„Wiele gabinetów prowadzi dziś w
Polsce nieodpłatne warsztaty ze
szczotkowania zębów, uczy dzieci
już w przedszkolu zasad higieny,
odwiedza szkoły. Taką praktykę
stosują zarówno prywatne placówki, jak i te oferujące leczenie refundowane przez NFZ. To jednak
wciąż kropla w morzu. Dzieci nie
wiedzą, jak właściwie myć zęby,
jak często, co zrobić, kiedy zaboli
ząb. Problemem są także rodzice,
zwłaszcza dzieci w wieku 3-7 lat.
Jak ognia unikają oni wizyt z dzieckiem, które ma próchnicę zębów
mlecznych, zupełnie nie zdając sobie sprawy z konsekwencji nieleczonej próchnicy, także tych zębów, które zaraz wypadną” – mówi
lek. stom. Wojciech Fąferko.
Tymczasem statystyki pozostają
nieubłagane. Próchnica dosłownie
zjada zęby dzieci. W woj. małopolskim najmłodsi mieszkańcy regionu
mają zajęte przez próchnicę średnio
7 zębów. W tym samym regionie aż
50% 6-latków wymagało leczenia
miazgi – wynika z danych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Nieco lepiej wygląda sytuacja na
Śląsku. Tam aż 30% dzieci przebadanych przez WUM nie ma próchnicy. Najgorzej jest w warmińskomazurskim, gdzie wolnych od
próchnicy jest zaledwie 5%. W całej
Polsce próchnicy nie ma zaledwie
14% najmłodszych pacjentów – podaje WUM. „Rodzice z dziećmi do
gabinetu zgłaszają się najczęściej w
sytuacji, kiedy wymagane jest leczenie próchnicy lub usunięcie
zęba. Sami boją się dentysty, więc
nie przychodzą z dzieckiem. Reagują dopiero, kiedy pojawia się ból.
Na regularne przeglądy i wizyty z
dzieckiem chodzi ok. 5% rodziców.
Są to najczęściej przeglądy co pół
roku. Ale i to wystarczy, żeby podjąć
profilaktykę, usuwać mikropęknięwiązującymi z innych krajach.
Mogą to zrobić studenci. Kolejnym
ważnym projektem jest opracowanie programu nauczania, w którym
jasno określone będą minimalne
wymagania dotyczące wiedzy na
temat kontroli infekcji dla wszystkich członków personelu stomatologicznego. Spróbujemy także pozyskać fundusze na wspólne badania naukowe w naszej dziedzinie,
co pozwoli uzyskać silne empiryczne dane.
Czy Holandia będzie reprezentowana podczas kolejnych spotkań
AESIC?
Zdecydowaliśmy, że będziemy
się spotykać raz w roku. Możliwe,
że kolejna konferencja ponownie
odbędzie się w Amsterdamie ze
względu na jego centralną lokalizację. Jeśli tak się stanie, z pewnością
ponownie odegramy istotną rolę.
Jednak, nawet jeśli spotkanie odbędzie się w innym kraju, z pewnością
nie zabraknie na nim przedstawicieli Holandii.
HT
Fot.: Dentim clinic.
cia i próchnicę, zanim ta zaatakuje
cały ząb” – wyjaśnia dr Fąferko.
Co ciekawe, coraz częściej rodzice zamiast do gabinetu z leczeniem refundowanym przez NFZ,
które przysługuje dziecku, wybierają prywatny gabinet. Dziś, stając
przed wyborem: NFZ czy leczenie
z własnej kieszeni, aż 63% rodziców wskazuje to drugie. Zdaniem
68% leczenie w prywatnej klinice
jest mniej bolesne dla dziecka,
78% twierdzi z kolei, że za prywatnym leczeniem przemawia lepszy
sprzęt.
I choć za wizytę w prywatnym
gabinecie trzeba sporo zapłacić, to
rodzice coraz częściej godzą się na
wydatki z własnej kieszeni, bo
wolą dzieciom zaoszczędzić stresu
i strachu. Prywatne gabinety kojarzą się z komfortem i nowoczesną
technologią. To w nich dostępne
jest leczenie próchnicy ozonem,
komputerowe znieczulenie „The
Wand” zamiast strzykawkowego i
bolesnego dla dziecka, sedacja,
która uspokaja dzieci w fotelu, a
także wizyty adaptacyjne. Jest
także coraz więcej placówek, które
przystosowują się do leczenia
dzieci. Dysponują personelem z
wykształceniem pedagogicznopsychologicznym, w gabinetach
pracują pedodonci, dziecko siada
w specjalnym fotelu, we wnętrzu,
które w niczym nie przypomina gabinetu.
HT
AD
[24] =>
Standard_300dpi
)
[page_count] => 24
[pdf_ping_data] => Array
(
[page_count] => 24
[format] => PDF
[width] => 794
[height] => 1134
[colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED
)
[linked_companies] => Array
(
[ids] => Array
(
)
)
[cover_url] =>
[cover_three] =>
[cover] => ![DT Poland No. 3+4, 2012]()
[toc] => Array
(
[0] => Array
(
[title] => Lekarze i lekarze dentyści o możliwościach własnego rozwoju zawodowego
[page] => 01
)
[1] => Array
(
[title] => Na rynku istnieje alternatywna forma finansowania opieki stomatologicznej
[page] => 02
)
[2] => Array
(
[title] => Stałe zdrowie jamy ustnej jako dobro najwyższe – estetyczna ortodoncja 30+
[page] => 04
)
[3] => Array
(
[title] => Diagnostyka przesiewowa stanów przedrakowych i nowotworów błony śluzowej jamy ustnej w gabinecie
[page] => 06
)
[4] => Array
(
[title] => Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna koncepcja leczenia
[page] => 08
)
[5] => Array
(
[title] => XI Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”
[page] => 09
)
[6] => Array
(
[title] => FDI Worldental Communiqué
[page] => 10
)
[7] => Array
(
[title] => Prosta technika warstwowa do wypełnień kompozytowych wykonywanych metodą bezpośrednią
[page] => 12
)
[8] => Array
(
[title] => Stomatologia „plastyczna”?
[page] => 13
)
[9] => Array
(
[title] => Wydarzenia
[page] => 14
)
[10] => Array
(
[title] => Endo Tribune
[page] => 17
)
[11] => Array
(
[title] => Hygiene Tribune
[page] => 21
)
)
[toc_html] =>
[toc_titles] => Lekarze i lekarze dentyści o możliwościach własnego rozwoju zawodowego
/ Na rynku istnieje alternatywna forma finansowania opieki stomatologicznej
/ Stałe zdrowie jamy ustnej jako dobro najwyższe – estetyczna ortodoncja 30+
/ Diagnostyka przesiewowa stanów przedrakowych i nowotworów błony śluzowej jamy ustnej w gabinecie
/ Stomatologia estetyczna to multidyscyplinarna koncepcja leczenia
/ XI Konferencja Międzynarodowa „Dental Spaghetti”
/ FDI Worldental Communiqué
/ Prosta technika warstwowa do wypełnień kompozytowych wykonywanych metodą bezpośrednią
/ Stomatologia „plastyczna”?
/ Wydarzenia
/ Endo Tribune
/ Hygiene Tribune
[cached] => true
)
