Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 56214
[post_author] => 0
[post_date] => 2011-11-04 16:45:36
[post_date_gmt] => 2011-11-04 16:45:36
[post_content] =>
[post_title] => DT Poland No. 10, 2011
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => dt-poland-no-10-2011-1011
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 20:05:37
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 20:05:37
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dtpo1011/
[menu_order] => 0
[post_type] => epaper
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 56214
[id_hash] => 79329aea713a049fe3edd4c02be2af674e41f0e161124e3d1246e28281eae1cd
[post_type] => epaper
[post_date] => 2011-11-04 16:45:36
[fields] => Array
(
[pdf] => Array
(
[ID] => 56215
[id] => 56215
[title] => DTPO1011.pdf
[filename] => DTPO1011.pdf
[filesize] => 0
[url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/DTPO1011.pdf
[link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-no-10-2011-1011/dtpo1011-pdf-2/
[alt] =>
[author] => 0
[description] =>
[caption] =>
[name] => dtpo1011-pdf-2
[status] => inherit
[uploaded_to] => 56214
[date] => 2024-10-21 20:05:31
[modified] => 2024-10-21 20:05:31
[menu_order] => 0
[mime_type] => application/pdf
[type] => application
[subtype] => pdf
[icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
)
[cf_issue_name] => DT Poland No. 10, 2011
[contents] =>
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-no-10-2011-1011/
[post_title] => DT Poland No. 10, 2011
[client] =>
[client_slug] =>
[pages_generated] =>
[pages] => Array
(
[1] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-0.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-0.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-0.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-0.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-0.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-0.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[2] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-1.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-1.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-1.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-1.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-1.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-1.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[3] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-2.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-2.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-2.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-2.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-2.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-2.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[4] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-3.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-3.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-3.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-3.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-3.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-3.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[5] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-4.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-4.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-4.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-4.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-4.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-4.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 56216
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[post_date_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content] =>
[post_title] => epaper-56214-page-5-ad-56216
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-56214-page-5-ad-56216
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 20:05:31
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-5-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 56216
[id_hash] => 12de5ab4d98f8c924b12b7ca0031cbf1571e01c9f1d3f9b5b214e3401aa87bd8
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies/content/id/40
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-5-ad-56216/
[post_title] => epaper-56214-page-5-ad-56216
[post_status] => publish
[position] => 59.86,4.1,34.37,91.8
[belongs_to_epaper] => 56214
[page] => 5
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-5.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-5.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 56217
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[post_date_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content] =>
[post_title] => epaper-56214-page-6-ad-56217
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-56214-page-6-ad-56217
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 20:05:31
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-6-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 56217
[id_hash] => dd7f627bc5cf65aec214949a7a6102df16b400b06e3ccb7c92bc3893aba5c178
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[fields] => Array
(
[url] => http://itunes.apple.com/at/app/dental-tribune/id436687554?mt=8
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-6-ad-56217/
[post_title] => epaper-56214-page-6-ad-56217
[post_status] => publish
[position] => 6.92,43.17,51.01,52.46
[belongs_to_epaper] => 56214
[page] => 6
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[7] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-6.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-6.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-6.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-6.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-6.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-6.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 56218
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[post_date_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content] =>
[post_title] => epaper-56214-page-7-ad-56218
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-56214-page-7-ad-56218
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 20:05:31
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-7-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 56218
[id_hash] => 2b2beee1b0e5ddc223362368ee499c7e766832c38d0fe1e18c39f4acd053186c
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[fields] => Array
(
[url] => http://www.gnydm.com/
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-7-ad-56218/
[post_title] => epaper-56214-page-7-ad-56218
[post_status] => publish
[position] => 42.08,43.17,51.38,52.73
[belongs_to_epaper] => 56214
[page] => 7
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[8] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-7.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-7.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-7.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-7.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-7.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-7.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[9] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-8.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-8.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-8.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-8.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-8.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-8.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[10] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-9.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-9.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-9.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-9.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-9.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-9.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[11] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-10.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-10.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-10.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-10.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-10.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-10.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[12] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-11.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-11.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-11.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-11.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-11.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-11.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[13] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-12.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-12.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-12.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-12.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-12.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-12.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 56219
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[post_date_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content] =>
[post_title] => epaper-56214-page-13-ad-56219
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-56214-page-13-ad-56219
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 20:05:31
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-13-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 56219
[id_hash] => e60f33ef614c54d66fd12e8becf8f2a0bb69c9a997a5506f9b2f62ece43002d6
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[fields] => Array
(
[url] => http://www.dental-tribune.com/companies/content/id/3123/code/kavo_polska
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-13-ad-56219/
[post_title] => epaper-56214-page-13-ad-56219
[post_status] => publish
[position] => 25.85,24.59,68,71.58
[belongs_to_epaper] => 56214
[page] => 13
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[14] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-13.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-13.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-13.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-13.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-13.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-13.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[15] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-14.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-14.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-14.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-14.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-14.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-14.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[16] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-15.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-15.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-15.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-15.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-15.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-15.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
)
[pdf_filetime] => 1729541131
[s3_key] => 56214-e2f075bd
[pdf] => DTPO1011.pdf
[pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/56214/DTPO1011.pdf
[pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/56214/DTPO1011.pdf
[should_regen_pages] => 1
[pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/epaper.pdf
[pages_text] => Array
(
[1] =>
Standard_300dpi
:
e
n
u
Trib
rz
ąt
wn
e
W
eru
m
nu
1 doNews
En
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
DENTAL TRIBUNE
The World’s Dental Newspaper · Polish Edition
ISSN 1730-315X
PAŹDZIERNIK 2011
www.dental-tribune.com
CENA: 9,50 zł
VOL. 9, NR 10
News
Perspektywy
Wydarzenia
Wielkie fuzje i przejęcia nie
pozostawiają małym firmom zbyt
wiele przestrzeni
Wywiad z dr. Eduardo Mahnem
z Chile na temat uzupełnień
pełnoceramicznych
Konferencja firmy Amadar –
najnowsze technologie komputerowe
w implantoprotetyce
Strona
3
Strona
6
Strona
Witamina D dla serca, zębów i kości
Szacuje się, że problem niedoboru witaminy D może dotyczyć
nawet połowy naszego społeczeństwa. Jak pokazują wyniki badań, niewystarczająca podaż tej
witaminy zwiększa u osób dorosłych ryzyko wielu częstych schorzeń, m.in.: chorób serca, nowotworów, cukrzycy i osteoporozy, a
u dzieci często skutkuje krzywicą.
Z końcem lata nadchodzi czas,
gdy organizm nie jest w stanie wytworzyć dostatecznie dużo witaminy D ze względu na niewielką
ilość światła słonecznego. Wytwarzana pod jego wpływem witamina może zaspokoić w okresie
letnim nawet 80% dziennego zapotrzebowania organizmu na tę substancję. Resztę dostarczamy, spożywając ryby morskie, jaja oraz mleko
i jego przetwory, czyli pokarmy zawierające najwięcej witaminy D. Powszechnie uważa się, że jest ona
potrzebna wyłącznie dzieciom i osobom starszym, jednak z badań naukowych ostatnich lat wynika, że jej
działanie ma o wiele szerszy zakres.
Witamina D przyczynia się do
utrzymywania zrównoważonej
gospodarki
wapniowofosforowej w
organizmie
człowieka, ponieważ fosforany wapnia
stanowią główny
budulec kości. Dla-
Witamina D
wpływa jednak także na
działanie innych narządów w organizmie człowieka, niezależ-
BW Folsom/Shutterstock.com
tego skutki niedoboru witaminy D
są tak niebezpieczne dla małych
dzieci (ryzyko krzywicy), których
układ kostny dopiero się kształtuje,
a także dla osób starszych, po 65 r.ż.
(ryzyko osteoporozy), posiadających obniżoną zdolność wchłaniania wapnia przez układ pokarmowy
oraz niedostateczną syntezę skórną
witaminy D.
nie od wieku. Jak się okazuje,
bezpośrednio lub pośrednio oddziałuje ona na ponad 200 różnych
genów. Niedobory witaminy D
podnoszą ryzyko wystąpienia
wielu chorób, w tym nowotworów
(rak trzustki, jelita grubego, piersi,
prostaty), chorób serca, cukrzycy,
a nawet depresji. Stwierdzono również związek między brakiem
7
AD
dostatecznej ilości witaminy D
a obniżoną odpornością i występowaniem chorób autoimmunologicznych (SM, RZS, toczeń rumieniowaty).
Zagrożenie związane z niedoborem witaminy D jest w naszej
strefie klimatycznej powszechne.
Ze względu na położenie geograficzne Polski, od października do
końca marca synteza skórna witaminy D nie jest w stanie dostarczyć
do organizmu wystarczającej ilości tej ważnej substancji. Z kolei
w miesiącach letnich powszechnie stosuje się filtry przeciwsłoneczne, które choć chronią przed
rakiem skóry, znacznie ograniczają
wchłanianie witaminy D.
Współczesny tryb pracy biurowej, związany z koniecznością długiego przebywania w pomieszczeniach zamkniętych i ograniczona
możliwość korzystania z naturalnych źródeł witaminy ma także
wpływ na powszechność niedoborów.
Aby uniknąć tego problemu,
trzeba uzupełniać zawartość wita-
AD
www.duerr.pl
miny D w organizmie, modyfikując
dietę lub przy pomocy odpowiednio dobranych preparatów farmaceutycznych, przepisanych przez
lekarza. W Polsce dostępnych jest
wiele środków zawierających witaminę D. Większość z nich to suplementy diety lub środki spożywcze
specjalnego przeznaczenia żywieniowego, zawierające wśród innych składników także tę witaminę. Pewniejszym sposobem uzupełnienia niedoborów witaminy D
są leki na receptę. DT
Ostatnie badania wskazują, że
rynek medyczny w Polsce jest
jednym z najszybciej rozwijających się w Europie. Według autorów badań, wydatki Polaków na
usługi zdrowotne rosną o ponad
6% rocznie.
Zdecydowanie bardziej imponująco kształtuje się dynamika
wzrostu na rynku produktów
przedpłaconych – abonamentów i
ubezpieczeń medycznych, który
powiększa się o kilkadziesiąt procent rocznie. Główną przyczyną
tak znacznego rozwoju jest fakt, że
polskie społeczeństwo stale się bogaci, a jednocześnie publiczny system opieki medycznej nie jest
w pełni wydolny. W naturalny sposób powoduje to zwiększanie popytu na usługi świadczone przez
sektor prywatny. Obecnie aż 1/3
wszystkich wydatków na zdrowie
w Polsce jest pokrywana ze środków własnych obywateli i należy
się spodziewać, że ten udział będzie
się stale zwiększać.
Dotacje unijne –
nie zawsze dostępne
Nasilające się w Polsce zapotrzebowanie na świadczenia me-
dyczne jest naturalnym bodźcem
do inwestowania w tego typu usługi
i firmy je świadczące. Lekarz
chcący prowadzić swój własny biznes może − jak każdy inny przedsiębiorca − starać się o dotację unijną.
Możliwość otrzymania często bezzwrotnych środków ze wspólnotowego budżetu to dla wielu właścicieli firm jeden z ważniejszych impulsów do rozwijania działalności.
Warto jednak pamiętać, że ten sposób pozyskiwania funduszy jest
obarczony pewnymi niedogodnościami. Pierwsza z nich to sam proces starania się o unijne pieniądze.
Skomplikowana i niezrozumiała
procedura wymaga często od
przedsiębiorcy dużo cierpliwości,
a nieświadome popełnienie błędu
może spowodować negatywne rozpatrzenie złożonego wniosku.
Zbiurokratyzowany proces przydzielania dotacji unijnych zmusza
też wszystkich zainteresowanych
do ciągłego śledzenia zmieniających się warunków ich przyznawania. Kolejnym minusem dla firm
jest długi okres podejmowania
przez urzędników decyzji, który
nierzadko może wynosić nawet
365 dni. Oprócz kłopotliwej procedury, istnieją inne utrudnienia w
wrangler/Shutterstock.com
Lekarz to też przedsiębiorca
przyznawaniu dotacji unijnych.
Firma, która się o nią ubiega, musi
utrzymywać zadeklarowane we
wniosku określone wskaźniki,
np. poziom zatrudnienia. Innym
kłopotliwym wymogiem jest obowiązek przechowywania dokumentacji związanej z realizacją dotowanego projektu nawet przez 10
lat.
Kredyt albo leasing
Poza dotacjami unijnymi istnieją też inne źródła finansowania
przedsiębiorstw, takie jak kredyty
lub leasing. Jednak specyfika firm
świadczących usługi medyczne w
większym stopniu ogranicza możliwości finansowania ich inwestycji niż ma to miejsce w przypadku
przedsiębiorstw działających w innych gałęziach gospodarki. Przede
wszystkim trzeba pamiętać, że
duża część lekarzy prowadzących
działalność gospodarczą jest traktowana przez banki jak tzw. przedstawiciele wolnych zawodów.
Oznacza to, że trudniej im ubiegać
się o kredyt. Równie ważną kwestię
finansową stanowi podatek VAT.
Zgodne z przepisami, zwolnienie
lekarzy z tego obciążenia powoduje znaczne konsekwencje finan-
sowe. Z tego też względu firmy leasingowe opracowały specjalne produkty przeznaczone wyłącznie dla
lekarzy.
W porównaniu z kredytem, leasing ma dla prowadzących działalność kilka dodatkowych, istotnych
zalet. Pierwszą z nich są niższe
opłaty początkowe ponoszone
przez właściciela firmy. Dotyczy to
zarówno leasingu sprzętu nowego,
jak i używanego. Czas wydawania
decyzji w przypadku leasingu jest
nieporównywalnie krótszy niż czas
potrzebny do przyznania kredytu
i wynosi najczęściej kilka dni.
Dla lekarzy szczególnie atrakcyjny może się okazać leasing kapitałowy. VAT na sprzęt medyczny
wynosi 7% i w przypadku leasingu
kapitałowego płaci się go przy zawieraniu umowy. Z tego względu
VAT może być w całości odliczony
już na samym początku obowiązywania umowy. Raty ustala się na
podobnych zasadach jak raty zwy DT strona 2
[2] =>
Standard_300dpi
2
News
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Poznański program profilaktyki stomatologicznej
dla dzieci
matka_Wariatka/Shutterstock.com
W Poznaniu rozpoczęła się 3. edycja programu profilaktyki zębów
u miejscowych przedszkolaków.
Bezpłatny program prowadzony
wśród najmłodszych ma na celu
oswojenie dzieci z dentystą i skontrolowanie stanu ich uzębienia. W
poprzednich edycjach programu
wzięło udział ponad 70 placówek.
Edukacja z zakresu higieny
jamy ustnej oraz nadzór nad rozwojem pierwszych zębów to ważne zagadnienia. Kłopoty z zębami w
młodym wieku często odbijają się
na stanie uzębienia w dorosłym życiu i nie wolno ich lekceważyć.
Stąd pomysł tej „przedszkolnej”
akcji, którą prowadzi poznańskie
Centrum Stomatologii Candeo.
„W tym roku postanowiliśmy
w akcję włączyć także szkoły pod-
stawowe, bowiem z dotychczasowych obserwacji wynika, że ponad połowa dzieci
ma próchnicę mlecznych zębów, która nieleczona ma
ogromny wpływ na późniejszy rozwój zgryzu oraz zębów stałych” – mówi lek.
dent. Adam Piosik. „Dlatego
programem profilaktycznym chcemy objąć jak największą liczbę dzieci i
uświadomić im, jak ważna
jest odpowiednia higiena
jamy ustnej. Chcemy je
także nauczyć prawidłowego szczotkowania zębów” – dodaje.
problemach, a także przybliżenie osoby lekarza
dentysty to główne cele
akcji. „Przegląd uzębienia
przedszkolaka i ucznia
zajmuje zaledwie kilka
minut, a może uchronić
przed poważnymi problemami i chorobami jamy
ustnej” – mówi A. Piosik.
Ważne jest też, żeby
pierwsze spotkanie z dentystą kojarzyło się dziecku
dobrze i odbyło się bez
stresu. Zajęcia w ramach
programu są więc prowadzone w konwencji zabawy, aby nawet kilkuletnie dzieci bez strachu poddały się badaniu.
Przekazanie podstawowej wiedzy, sprawdzenie
stanu uzębienia oraz poinformowanie o istniejących
Zajęcia prowadzone są
w 2 etapach. W części edu-
kacyjnej dzieci dowiadują się, jak
dbać o zęby, jak je szczotkować, ale
też co jeść, by mieć zdrowy
uśmiech. Następnie lekarz dentysta
dokonuje przeglądu uzębienia i
wystawia kartę stanu zdrowia jamy
ustnej oraz informację dla rodziców. Dzieci otrzymują dentystyczne upominki, pasty i szczoteczki do zębów, pudełeczka na
pierwsze ząbki, kubeczki, kalendarze szczotkowań, miarki wzrostu,
książeczki i kolorowanki.
Do udziału w programie profilaktycznym może zgłosić się każde
przedszkole lub szkoła podstawowa z Poznania i okolic.
Miejmy nadzieję, że śladem
Poznania podążą kolejne polskie
miasta.
DT
W Toruniu powstaje Centrum Stomatologii
Centrum Stomatologii przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym
w Toruniu jeszcze w tym roku
przyjmie pierwszych pacjentów
w nowej siedzibie.
W zakresie świadczonych usług
medycznych znalazło się pogotowie stomatologiczne i świadczenia
chirurgii szczękowej. Centrum Stomatologii zajmie zmodernizowane
pod jego potrzeby skrzydło Szpitala
Dziecięcego przy ul. Konstytucji
3 Maja, wyposażone w sprzęt i aparaturę medyczną pozwalającą na leczenie wielu schorzeń stomatologicznych. Koszt inwestycji to 12
mln złotych. Środki pochodzą z kredytu pomocowego Europejskiego
Banku Inwestycyjnego.
diagnostyki rtg Szpitala Dziecięcego.
Ccat82/Shutterstock.com
Centrum ma być miejscem
udzielania bezpłatnej pomocy stomatologicznej na wysokim pozio-
mie. Będzie mogło korzystać
z bloku operacyjnego, centralnej
sterylizacji oraz laboratorium i
Nowy standard placówki to rezultat prac w ramach wojewódzkiego programu dużych inwestycji
medycznych i ubiegłorocznej fuzji
z Wojewódzkim Szpitalem Zespolonym i Wojewódzkim Szpitalem
Dziecięcym. Dzięki przekształceniom organizacyjnym placówka
staje się kompleksowym ośrodkiem, pozwalającym na koordynację wszystkich aspektów leczenia
oraz opiekę stomatologiczną nad
pacjentami z powikłaniami i schorzeniami układowymi, a także kobietami w ciąży i osobami specjalnej troski, m.in. z zaburzeniami
i chorobami psychicznymi.
Oprócz poradni, w tym poradni
stomatologii dziecięcej, chirurgii
szczękowo-twarzowej, protetyki,
chorób przyzębia oraz endodontycznej i ortodontycznej, w Centrum znajdzie się kliniczny oddział
chirurgii szczękowo-twarzowej.
Już wkrótce przeniosą się tu
nie tylko przychodnia stomatologiczna funkcjonująca obecnie w
zabytkowym budynku przy ul.
Przedzamcze, ale też poradnia i oddział chirurgii stomatologicznej z
Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego przy ul. Św. Józefa. W części
szpitalnej zaplanowano 6 pokoi dla
pacjentów oraz gabinet zabiegowy
przystosowany do prowadzenia leczenia w znieczuleniu ogólnym.
DT
Jaki zawód dla dziecka?
To pytanie zadaje sobie większość rodziców. Również większość rodziców chce decydować o
przyszłości swoich dzieci, dlatego
od wczesnego dzieciństwa roztacza przed nimi wizje związane
z konkretnymi zawodami. Nie zawsze jednak wizje rodziców podobają się dzieciom i nie zawsze
rodzice mają rację.
Z badań przeprowadzonych
niedawno przez Uniwersytet
Łódzki wynika, że 85% matek i oj-
DT strona 1
kłego kredytu, ale przedsiębiorca
może robić odpisy amortyzacyjne,
a także dopasować okres leasingowania do swoich potrzeb.
Korzyści, jakie oferują lekarzom firmy leasingowe, widać
w danych publikowanych przez
Związek Polskiego Leasingu.
Łączna wartość oddanych w leasing urządzeń medycznych w 2008
r. wyniosła 385 mln zł. W 2009 r.
firmy działające na rynku usług medycznych jeszcze chętniej korzystały z oferty leasingodawców. Wy-
ców podpowiada dzieciom, jaki zawód wybrać, najwięcej z nich, bo
15% doradza wybór zawodu lekarza. Podobne wyniki obserwuje się
w sondażach prowadzonych przez
inne ośrodki w tym m.in. przez
Centrum Badania Opinii Społecznej już od ponad 20 lat.
Mimo zmieniających się warunków ekonomicznych i społecznych, wciąż zawód prawnika i lekarza kojarzy się z prestiżem i dobrymi zarobkami. Co ciekawe, ronikało to m.in. z faktu ograniczenia
przez banki oferty kredytowej.
W segmencie sprzętu medycznego
nastąpił wzrost o 27% − do kwoty
487,9 mln zł. W 2010 r. wartość wyleasingowanego sprzętu medycznego osiągnęła poziom 581,1 mln
zł, co oznacza wzrost wartości
rynku o blisko 20%. Wyniki za
pierwsze półrocze 2011 r. pokazały,
że leasing nadal jest bardzo popularny. Tylko w ciągu pierwszych
sześciu miesięcy tego roku firmy
leasingowe podpisały umowy
dotyczące finansowania sprzętu
i urządzeń medycznych o wartości
ponad 291 mln zł.
dzice nie chcą
natomiast, by
ich dzieci były
politykami czy
naukowcami.
Nikt też nie
wybiera dla
dziecka kariery
w branży teleko-
Ienetstar/Shutterstock.com
munikacyjnej lub informatycznej, choć te sektory rozwijają się prężnie i oferują nowe
miejsca pracy.
W naszym społeczeństwie zawód lekarza należy
do profesji cieszących się
największym poważaniem.
Psychologowie i socjolodzy
wskazują, że aspiracje
związane z zawodem lekarza mogą wynikać
z niedostatków
opieki zdrowotnej w Polsce i
pragnienia, by
w rodzinie był
ktoś, kto ją zapewni. Brakuje natomiast
świadomości,
że w ciągu najbliższych dziesięcioleci wiele
zawodów przestanie istnieć,
a kluczem do
sukcesu będzie
umiejętność korzystania z najnowszych technologii.
Podobnie może być z niektórymi
gałęziami medycyny, dlatego najbardziej pożądane mogą stać się
profesje łączące np. medycynę ze
znajomością najnowszych rozwiązań technicznych.
Ponadto, rodzice deklarujący
chęć pomocy dziecku w wyborze
ścieżki kariery, rzadko korzystają
z pomocy doradców zawodowych
(9%). Bardzo rzadko też uczestniczą z dziećmi w targach pracy
(6 %). I mimo, że chcą dla swoich
dzieci dobrej pracy, nie mają wiedzy o branżach, w jakich są albo
mogą być za kilka lat poszukiwani
fachowcy.
Badani rodzice deklarują, że
w doradzaniu dziecku, jaki zawód
wybrać, kierują się przede wszystkim jego zainteresowaniami. Jednak co dziesiąty przyznaje, że jego
dziecko nie chodzi na żadne zajęcia
rozwijające hobby.
Resort edukacji już zarządził,
że od tego roku szkolnego każde
gimnazjum ma prowadzić poradnictwo zawodowe. Z kolei uczelnie
mają śledzić losy zawodowe absolwentów. DT
[3] =>
Standard_300dpi
News
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Fuzje drenują kapitał
Analitycy biznesu ostrzegają, że
coraz częściej występujące fuzje
i przejęcia w technologicznym
przemyśle medycznym nie pozostawiają małym, dopiero powstającym firmom zbyt wiele
przestrzeni na prowadzenie
własnej działalności.
Zgodnie z raportem autorstwa
analityków z Ernst & Young LLP,
opublikowanym we wrześniu br.,
wartość transakcji na tym rynku
wyniosła w tym roku już 47,3 mld
dolarów, co stanowi znaczny
wzrost w stosunku do wartości zarejestrowanej w r. 2010, wynoszącej 30,6 mld dolarów. Z raportu wynika także, że w tym samym czasie
zaobserwowano znaczący spadek
kapitału trafiającego do małych,
zaczynających działalność firm.
Brak inwestycji w innowacje
może utrudnić uzyskanie znaczącego wzrostu tego rynku w kolejnych latach. Jak powiedział John Babitt – kierownik zespołu specjalizu-
3
Yakobchuk Vasyl/Shutterstock.com
jącego się w technologiach medycznych w Erst & Young, wiodące firmy
w tym sektorze: Johnson & Johnson,
General Electric i Medtronic przygotowują się do konsolidacji. „Kiedy
stopy procentowe są praktycznie zerowe, nikomu nie zależy na tym,
żeby coś poprawiać. To napędza
fuzje i przejęcia” – powiedział.
J. Babitt uważa, że pomimo
spadku poziomu innowacyjności,
utrzyma się trend przejmowania
innych firm. Korporacje wykorzystują je dla podtrzymania sprzedaży
oraz dywersyfikacji swoich działań
w świecie. Nowy kapitał może napływać z firm prywatnych, przyciąganych przez mocne fundamenty
tego sektora.
Ostatnie wydarzenia w przemyśle stomatologicznym to przejęcie
działu stomatologicznego firmy
Astra Zeneca przez DENTSPLY
(za 1,8 mld dolarów) oraz przejęcie
przez Philips specjalizującej się
w wybielaniu zębów marki Discus
Dental w 2010 r. (kwoty tego przejęcia nie ujawniono). Na całym
rynku medycznym firma Johnson
& Johnson trafiła na czołową pozycję na listach, kupując w tym roku
amerykańskiego producenta im-
plantów Synthes za kwotę 21,3 mld
dolarów. Było to jedno z największych przejęć ostatniej dekady. DT
AD
O wydawcy
Wydawca :
Biuro w Polsce:
Dental Tribune Polska Sp. z o.o.
Al. Jerozolimskie 44, lok. 518
00-024 Warszawa
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Zespół redakcyjny:
Redaktor naczelna:
Magdalena Wojtkiewicz
m.wojtkiewicz@dental-tribune.com
Tłumacze:
Ewa Aleksińska,
Marcin Aleksiński,
Ewa Ganowicz,
Redakcja i korekta tekstów:
Marzena Bojarczuk,
m.bojarczuk@dental-tribune.com
Marketing i reklama:
Grzegorz Rosiak,
g.rosiak@dental-tribune.com
Informacje w sprawie prenumeraty:
Dental Tribune Polska Sp. z o.o.,
info@dental-tribune.com
Tel.: 664 608 740
Nakład: 10.000 egz.
Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381,
z późn. zmianami i rozporządzeniami).
Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje
od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów.
Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune.
Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer’s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical errors. The publishers also do not assume responsibility for product names
or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of
The World’s Dental Newspaper
Dental Tribune International.
DENTAL TRIBUNE
Licensing by
Dental Tribune International
Accounting
Manuela Hunger
Publisher
Torsten Oemus
Business Development Manager
Bernhard Moldenhauer
Group Editor
Daniel Zimmermann
newsroom@dental-tribune.com
Tel.: +49-341/4 84 74-107
Project Manager Online
Alexander Witteczek
Editor
Claudia Salwiczek
Editorial Assistant
Yvonne Bachmann
Copy Editors
Sabrina Raaff, Hans Motschmann
President/CEO
Torsten Oemus
Sales & Marketing
Matthias Diessner, Vera Baptist
Director of Finance & Controlling
Dan Wunderlich
Marketing & Sales Services
Nadine Parczyk
License Inquiries
Jörg Warschat
International Editorial Board
Dr Nasser Barghi, USA – Ceramics
Dr Karl Behr, Germany – Endodontics
Dr George Freedman, Canada – Esthetics
Dr Howard Glazer, USA – Cariology
Executive Producer
Gernot Meyer
Dental Tribune International
Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany
Tel.: +49-341-4 84 74-302
Fax: +49-341-4 84 74-173
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Regional Offices
Asia Pacific
Dental Tribune Asia Pacific Limited
Room A, 20/F, Harvard Commercial Building,
111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong
Tel.: +852 3113 6177
Fax +8523113 6199
The Americas
116 West 23rd Street, Ste. 500, New York,
N.Y. 10011, USA
Tel.: +1 212 244 7181
Fax: +1 212 224 7185
Prof. Dr I. Krejci, Switzerland – Conservative Dentistry,
Dr Edward Lynch, Ireland– Restorative
Dr Ziv Mazor, Israel – Implantology
Prof. Dr Georg Meyer, Germany – Restorative
Prof. Dr Rudolph Slavicek, Austria – Function,
Dr Marius Steigmann, Germany – Implantology
© 2011, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved
[4] =>
Standard_300dpi
4
News
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
System, stanowiący modyfikację stomatologicznej strzykawki do
znieczuleń typu karpula, umożliwia
mieszanie środka znieczulającego
z roztworem buforującym. Otrzymał on ostatnio nagrodę podczas
Medical Futures Innovation – europejskiej wystawy innowacyjnych
pomysłów w zakresie produktów
medycznych.
Jedną z przyczyn bolesności
iniekcji stomatologicznych jest
kwaśny odczyn znieczulenia, niezbędny podczas jego produkcji i
przechowywania. Nowy system
pozwala na mieszanie środka znieczulającego ze środkiem zobojętniającym tuż przed aplikacją. W ten
sposób można zmniejszyć dyskomfort oraz skrócić czas niezbędny dla
zadziałania znieczulenia. Zespół
badawczy opracował chronioną patentem strzykawkę typu karpula
z podwójnym tłokiem, w której do
momentu wstrzyknięcia każda z
substancji jest przechowywana oddzielnie.
Bakterie wcześniej
atakują dzieci
Daniel Zimmermann, Dental Tribune International
Amerykańscy naukowcy odkryli obecność bakterii związanych z próchnicą wczesną (ECC
– early childhood caries) w ślinie
bezzębnych niemowląt. Wyniki
ich badań sugerują, że infekcja
jamy ustnej bakteriami takimi
wieku 2-11 lat cierpi z powodu
próchnicy zębów mlecznych.
Jak stwierdzili naukowcy, wyniki tego badania, dowodzące zainfekowania niemowląt bakteriami patogennymi jeszcze przed
Każdego roku lekarze dentyści
wykonują miliony znieczuleń. Naukowcy spodziewają się, że ich innowacyjne narzędzie może stać się
standardem stosowanym w każdym
gabinecie stomatologicznym. Jednocześnie przy ponad 16 mld znieczuleń wykonywanych co roku na
całym świecie, to nowe rozwiązanie
może mieć ogromne znaczenie
także w dziedzinach innych niż stomatologia. „Podobnie, jak w przypadku wielu innych innowacji tym,
co przyciągnęło naszą uwagę jest
prostota tego pomysłu” – powiedzieli jurorzy przyznający nagrodę
Medical Futures Innovation. „Sta-
nowi on innowacyjną platformę, która może znaleźć
wiele potencjalnych zastosowań, także poza rynkiem
stomatologicznym. Chcielibyśmy, aby ten pomysł
został poddany badaniom
klinicznym” – dodają.
Ocska
y Benc
e/Shut
Naukowcy z Newcastle University opracowali system do iniekcji
stomatologicznych, który może
zmniejszać ból odczuwany przez
pacjenta podczas podawania
leku.
terstoc
k.com
Nowy system do iniekcji w stomatologii
Zespół
badaczy
stworzył prototyp systemu do wstrzyknięć,
obecnie trwają poszukiwania firmy,
która podjęłaby
jego produkcję
i sprzedaż. DT
Bioinżynierowie „wynitkują”
niepożądane gazy z odchodów
zwierzęcych
Materiał stosowany do produkcji
nici dentystycznych może wychwytywać znaczne ilości niebezpiecznych gazów zanim dojdzie
do ich uwolnienia do środowiska.
bydła i innego żywca coraz bardziej
przyczynia się do powstawania
problemów środowiskowych, takich jak skażenie wód gruntowych
oraz zakwaszenie gleb.
Inżynierowie z Department of
Biological and Agricultural Engineering na Texas A&M University
(USA) przeprowadzili eksperyment na płynnym oborniku zwierzęcym. Stwierdzili, że są w stanie
wychwycić 50% emitowanego
amoniaku za pomocą rurek z ekspandowanego politetrafluoroetylenu (ePTFE) – wszechstronnego
polimeru, stosowanego m.in. do
produkcji nici dentystycznych.W
ostatnich latach naukowcy stwierdzili, że emisja amoniaku z hodowli
Zgodnie z danymi amerykańskiej Environmental Protection
Agency, dwóch największych producentów świata: USA i Chiny, odpowiada obecnie za uwalnianie do
środowiska ponad 15 mln ton tego
gazu. Amoniak jest trzecim z kolei
za tlenkiem azotu i dwutlenkiem
siarki najpoważniejszym źródłem
skażenia powietrza na świcie.
Nowa technologia, opracowana przez dr. Saqiba Mukhtara
i dr. Burhana wykorzystuje proces
dyfuzji – zjawisko, w którym dochodzi do przechodzenia gazu ze
środowiska o większym jego stężeniu do środowiska o mniejszym stężeniu, np. do rurek z ePTFE. Tam
może dochodzić do jego koncentracji do postaci siarczanu amonu,
związku chemicznego stosowanego m.in. jako nawóz. Technologia ta jest wciąż w fazie badań, jednak naukowcy ogłosili, że wkrótce
będzie wykorzystywana na szerszą
skalę.
Do metod stosowanych powszechnie w celu redukcji emisji
amoniaku należą wykorzystanie
biofiltrów i związków chemicznych, a także płuczki rozpryskowe
z roztworami kwasów. DT
Polacy nie uzupełniają
pojedynczych braków zębowych
Fot.: Główny badacz, Kelly Swanson (po lewej), obserwuje ekstrakcję DNA mikroorganizmów śliny. (DTI; Fot.: dzięki uprzejmości UIUC-ACES-ITCS/David Riecks, USA).
jak Streptococcus mutans następuje na wcześniejszym etapie
rozwoju niż dotychczas sądzono.
Analiza porównawcza, przeprowadzona metodami sekwencjonowania DNA przez naukowców z University of Illinois w
Urbana-Champaign oraz z 2 instytutów badawczych w Lubbock
(Teksas) pozwoliła na identyfikację setek bakterii w próbkach śliny
niemowląt będących w okresie
wyrzynania zębów. Wśród bakterii znalazły się gatunki, które
uczestniczą w tworzeniu biofilmu
oraz w procesie ECC. Próchnica
wczesna, która zwykle dotyka zębów mlecznych w okresie od urodzenia do 6 r.ż. stała się w ostatnich latach w USA jedną z najczęstszych chorób zakaźnych u
dzieci. Zgodnie z danymi National
Institutes of Health, 42% dzieci w
wyrżnięciem mlecznych zębów
mogą kształtować nowe strategie
profilaktyki próchnicy u dzieci.
Polacy na ogół nie uzupełniają
pojedynczych braków zębowych, ponieważ wciąż panuje
ogóle przeświadczenie, że nie
warto tego robić. Tymczasem w
USA i Szwecji utrata nawet jednego zęba uznawana jest często
za kalectwo.
„Chcemy poznać ewolucję
mikrobiologiczną, jaka zachodzi
w jamie ustnej w okresie od urodzenia do wyrżnięcia zębów, w fazie wyrzynania oraz w miarę postępowania zmian w odżywianiu,
np. przejścia z karmienia piersią
na mieszanki, z pokarmów płynnych do stałych, a także w miarę
postępu zmian profilu odżywiania” – powiedziała prof. Kelly
Swanson, główny badacz i specjalista nauk o zwierzętach i odżywianiu.
Specjaliści w dziedzinie pedodoncji zalecają obecnie zaprzestanie karmienia butelką dzieci w
wieku 14 miesięcy oraz regularne
czyszczenie dziąseł gazikiem lub
specjalną szczoteczką. DT
W dniach 21-23 października
br. w Warszawie odbyły się „Dni
Implatologii” organizowane przez
firmę Astra Tech. Obrady i warsztaty szkoleniowe z najnowszych
technik w implantologii stomatologicznej trwały 3 dni. Wśród zaproszonych specjalistów byli też go-
ście z zagranicy, głównie ze Szwecji.
Prowadzący szkolenie specjaliści przekonywali, że mimo iż implantologia stomatologiczna w Polsce wykorzystuje najnowsze dostępne techniki, to zainteresowanie
społeczeństwa tym sposobem leczenia jest wciąż dość ograniczone.
Mimo rosnącej świadomości pacjentów, nadal się zdarza, że nawet
po całkowitym złamaniu korony Polacy odkładają wizytę u dentysty,
ponieważ nie odczuwają poważniejszych dolegliwości i zgłaszają
się po pomoc do gabinetu dopiero
gdy sytuacja staje się dramatyczna.
iofoto/Shutterstock.com
Z przedstawionych danych wynika, że w Europie, USA i Japonii
na 250 mln ludzi, którym brakuje co
najmniej jednego zęba, uzupełniło
go w ostatnim okresie jedynie 6 mln
osób. Jak pokazały badania przeprowadzone w 2009 r. przez Warszawski Uniwersytet Medyczny,
przeciętny Polak po 35 r.ż. ma jedynie 21 zębów. Ponad 40% osób po
ukończeniu 65 lat cierpi z powodu
całkowitego bezzębia. DT
[5] =>
Standard_300dpi
AD
News
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Naukowcy odkrywają sekrety
powstawania szkliwa
Szkliwo jest najtwardszą tkanką
ludzkiego organizmu. Naukowcy z Forsyth Institute oraz z uniwersytetów w Pittsburghu i Michigan w USA udokumentowali
proces, w którym powstaje ta
wysoce odporna tkanka.
”
Zdaniem badaczy, obserwacje
te mogą być przydatne dla rozwoju
nowych materiałów, które znajdą
zastosowanie w medycynie i stomatologii.
Przy pomocy mikroskopu krioelektronowego odkryli oni, że amelogenina – regulatorowe zewnątrzkomórkowe białko macierzy, które
wytwarza 20-30% młodego szkliwa
może stopniowo się grupować.
Następnie jej skupiska ulegają ustabilizowaniu i organizują kryształy
fosforanu wapnia w równoległe
warstwy, które spajają ze sobą.
W rezultacie powstają struktury mineralne w kształcie igieł,
co według naukowców przypomina złożony mikromateriał ceramiczny. Dodają oni, że konieczne
są dalsze badania, które pozwolą w
Fot.: Grupa zębów trzonowych i przedtrzonowych. Naukowcy odtworzyli zewnętrzną warstwę zębów. (DTI; Fot.: Scott Rothstein, USA).
pełni zrozumieć przebieg procesu.
Uzyskane wyniki mogą jednak
umożliwić kierowanie w podobny
sposób ułożeniem cząsteczek w
warunkach laboratoryjnych w celu
tworzenia nowych materiałów biomedycznych do zastosowania
m.in. w stomatologii odtwórczej.
Implantologia
]DF]\QDVLĊZ
czasie ekstrakcji
Szczególne właściwości makrocząstek, takich jak biopolimery
są już wykorzystywane w innych
gałęziach przemysłu do produkcji
biodegradowalnych opakowań
oraz nowych rodzajów materiałów
budowlanych.
DT
Amerykański plan redukcji
zadłużenia oszczędzi Medicaid
Daniel Zimmermann, Dental Tribune International
Ienets
tan/Sh
utterst
ock.co
m
Porozumienie to, obejmujące
także powstanie dwupartyjnej
komisji kongresowej, rekomendującej dalsze cięcia wydatków budżetowych może
jednak dotknąć programy
pomocy społecznej już pod
koniec tego roku.
Porozumienie, wieńczące 6-miesięczne negocjacje ma doprowadzić do
redukcji wydatków federalnych o ponad 2 biliony dolarów
amerykańskich, zwiększając aktualny limit długu publicznego
USA z poziomu 14,3 biliona dolarów. Demokraci dążyli do podwyżki podatków i cięcia kosztów,
republikanie proponowali zmniejszanie wydatków na
liczne programy pomocy społecznej, w tym także Medicaid.
„Musimy szczegółowo przeanalizować zapisy porozumienia, ale wstępne raporty brzmią zachęcająco – wynika z nich, że
Medicaid nie należy do
głównych obszarów cięć
wydatków” – powiedział
przedstawiciel American
Academy of Pediatric Dentistry.
”
Z najnowszych szacunków komisji Kaiser Family Foundation wynika, że z systemu
Medicaid korzysta w różnym
zakresie ponad 50 mln osób, co
stanowi 1/6 populacji USA. Ok.
25 mln dzieci jest objętych opieką
zdrowotną w ramach programu
Early Periodic Screening, Diagnosis and Treatment Program, który
uwzględnia także profilaktykę i leczenie stomatologiczne. Zapotrzebowanie na tę opiekę znacząco
wzrosło od 2007 r. w związku z recesją i wzrostem poziomu bezrobocia.
Eksperci stwierdzili, że kolejne
cięcia w obrębie systemów federalno-stanowych mogą oznaczać
dalsze zahamowanie działań w programach, które i tak od lat cierpią na
brak inwestycji i zainteresowania
ze strony dostawców usług zdrowotnych. Może to także oznaczać
zaostrzenie kryteriów nabywania
uprawnień do korzystania z tych
programów, ponieważ mniejsze finansowanie w najbliższych latach
oznaczałoby większe obciążenia
dla USA. DT
àDWZLHMV]HGOD
VWRPDWRORJDLGXĪR
PQLHMWUDXPDW\F]QH
GODSDFMHQWDLMHJR
X]ĊELHQLD
%DUG]RSRSXODUQ\LUHQRPRZDQ\VSUDZG]RQHIXQNFMHR
WUDG\F\MQ\FKNV]WDáWDFKLUR]PLDUDFK
/X[DWRU3HULRWRPH]PLOLPHWURZ\PNUyWV]\PWU]RQHP
,QQRZDF\MQHLSRGZyMQHRVWU]HGRVRQGRZDQLDL
przemieszczenia
3458-1110 © Directa AB
Świadczenia opieki medycznej
i stomatologicznej dla osób ubogich nie zostaną dotknięte redukcją. Prezydent USA Barack
Obama i członkowie Kongresu
porozumieli się w sprawie zwiększenia limitu długu publicznego,
ale pozostawienia bez zmian system Medicaid.
']LĊNLGĨZLJQL]WUDG\F\MQ\PHUJRQRPLF]Q\P/X[DWRU
XFKZ\WHPRVLąJDP\ZLĊNV]ąVLáĊZ\ZDĪDQLD
Luxator is a registered trademark owned by Directa AB.
[6] =>
Standard_300dpi
6
Perspektywy
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
„Wiele błędów wynika
z naruszenia szerokości biologicznej”
Wywiad z dr. Eduardo Mahnem z Chile na temat uzupełnień pełnoceramicznych
„Odbudowa zębów przy użyciu
ceramiki stomatologicznej wiąże
się często z agresywną preparacją i niską trwałością” – twierdzi
dr Eduardo Mahn z Chile, który
w październiku br. poprowadził
wykład online na Dental Tribune
Study Club.
Podczas prezentacji dr Mahn
mówił na temat potencjału estetycznego i wskazań do nowoczesnego
leczenia z użyciem ceramiki. Z dr.
Mahnem rozmawiamy na temat
często popełnianych przez dentystów błędów i ich przyczyn, a także
aspektów biologicznych oraz o tym,
dlaczego wykonywania uzupełnień
pełnoceramicznych powinno się
nauczać jeszcze na studiach.
Pana wykład online transmitowany na żywo przez DT Study Club
dotyczył ceramiki stomatologicznej. Pod jakim względem te materiały uległy ulepszeniu w ostatnich
latach?
To sprytne pytanie, ponieważ
ceramika stomatologiczna bardzo
się w ostatnich latach zmieniła.
Prawdopodobnie najważniejszą
zmianą jest uzyskanie materiałów o wytrzymałości powyżej
1 000 MPa, takich jak np. tlenek
cyrkonu. Umożliwiło to wykonywanie wielopunktowych mostów.
Równie znacząca, a może nawet
ważniejsza jest poprawa estetyki,
wszechstronność i prostota pracy.
Pojawiła się ceramika na bazie
dwukrzemianu litu, przeznaczona
do stosowania w technice CAD/
CAM i technice prasowania.
Oznacza to, że dziś jesteśmy w
stanie wytwarzać jednolite korony lub licówki bez modelowa-
nia warstwowego. Jest to wspaniała wiadomość dla techników
dentystycznych, ponieważ te materiały pozwalają na znaczne
uproszczenie i przyspieszenie
procesu wytwarzania uzupełnień.
Jest to także korzystne dla dentystów ze względu na niższe koszty i
bardziej przewidywalne efekty
kliniczne.
Mimo to, wielu lekarzy ignoruje
potencjał, jaki kryje się w materiałach ceramicznych. Z czego to wynika?
Wydaje mi się, że problem leży
już w edukacji. W ciągu ostatnich
5 lat miałem okazję odwiedzić ponad 100 uczelni stomatologicznych. W większości z nich program
nauczania nie obejmuje uzupełnień
pełnoceramicznych. Dlatego młodzi dentyści, rozpoczynając pracę,
AD
:[djWbJh_Xkd[\eh_FWZÅ
Oekhm[[abod[mii[b[Yj_ed
Ekh[Z_jehii[b[Yjj^[X[ijWhj_Yb[iWdZl_Z[ei\hecWhekdZj^[mehbZ\ehoek
[l[hom[[a$9h[Wj[oekhf[hiedWb[Z_j_ed_doekhfh[\[hh[ZbWd]kW][$
_fWZ$Z[djWb#jh_Xkd[$Yec
nie wiedzą wiele na temat pracy z nowoczesnymi materiałami ceramicznymi. Z powodu
braku wiedzy i doświadczenia często wykonują tradycyjne korony z porcelany napalanej na metal.
Czy uzupełnienia pełnoceramiczne da się
wpasować w ideę leczenia minimalnie inwazyjnego?
Uzupełnienia pełnoceramiczne są filarem idei leczenia
minimalnie inwazyjnego i maksymalnej
oszczędności tkanek.
Muszę tu jednak zazna- Dr Eduardo Mahn
czyć, że poszczególne
rodzaje materiałów różnią się mię- wania reakcji chemicznych, co podzy sobą. Korony z tlenku cyrkonu zwoli dobrać najlepszy materiał do
są bardziej estetyczne niż uzupeł- określonych wskazań.
nienia z porcelany napalanej na mePodczas wykładu, który prowatal, ale są nieprzezierne i wymagają
większej preparacji, dlatego nie dziłem online dla DT Study Club
można ich uznać za minimalnie in- zaprezentowałem kilka wskazówazyjne. Jest także problem z ich wek, jak wybierać odpowiedni proadhezyjnym cementowaniem. Na- dukt. Podstawowa zasada jest taka,
prawdę minimalnie inwazyjne jest że światło nie przechodzi przez
leczenie z użyciem ceramiki szkla- grubą lub nieprzezierną ceramikę.
nej, ponieważ można uzyskać Dlatego osadzając korony, mosty,
skrajnie cienkie uzupełnienia i za- wkłady, koronowo-korzeniowe, a
także grube wkłady i nakłady, mucementować je adhezyjnie.
simy używać cementów o podwójJakie czynniki, poza wyborem nym mechanizmie wiązania, tamateriałów, determinują powo- kich jak np. Multilink N (Ivoclar
dzenie uzupełnień pełnocera- Vivadent). Cementy światłoutwardzalne są zalecane w przypadku
micznych?
„Młodzi dentyści, rozpoczynając pracę
nie wiedzą wiele na temat pracy z nowoczesnymi materiałami ceramicznymi...”
Bardzo ważne jest, aby lekarze
praktycy zawsze pamiętali o biologicznych aspektach leczenia. Wiele
błędów wynika na przykład z naruszenia szerokości biologicznej.
Inne kwestie, którym często nie poświęca się dostatecznej uwagi, to
wysiłek i precyzja, niezbędne dla
rehabilitacji jamy ustnej. Powodzenie kliniczne leczenia z użyciem
koron lub licówek zależy w dużym
stopniu od precyzyjnej diagnostyki, właściwego doboru metod leczenia, precyzyjnego opracowania
i pobrania wycisku, pracy laboratoryjnej i czystego cementowania.
Na rynku dostępne są liczne cementy na bazie żywic. Co lekarz
powinien uwzględnić, dokonując
wyboru i stosując te materiały?
Na rynku dostępnych jest wiele
nowych cementów wytwarzanych
przez firmy o niewielkim doświadczeniu w dziedzinie produkcji materiałów stomatologicznych. Dlatego lekarze praktycy powinni raczej ufać sprawdzonym produktom. Ważne jest także zrozumienie
zachodzących podczas ich stoso-
cienkich uzupełnień, na przykład
wszelkiego rodzaju licówek.
Nowe urządzenia cyfrowe mogą
poprawić skuteczność badań diagnostycznych oraz wyniki leczenia.
Jaki wpływ ma ta technologia na
uzupełnienia pełnoceramiczne?
Fotografia cyfrowa niesamowicie poprawiła komunikację z pracownią protetyczną. Skanery umożliwiają przesyłanie danych pomiędzy gabinetem i pracownią, które są
oddalone od siebie. Technologia
CAD/CAM ułatwia standaryzację
protokołów
terapeutycznych,
dzięki czemu efekty kliniczne są
bardziej przewidywalne.
Czy poza webcastem planuje Pan
także więcej wykładów na ten temat?
Pod koniec tego roku chcemy
zorganizować warsztaty praktyczne w Indiach i innych krajach
w Azji Południowo-Wschodniej.
Wkrótce pojawią się dodatkowe informacje na ten temat.
Bardzo dziękuję za rozmowę. DT
[7] =>
Standard_300dpi
Wydarzenia
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
7
Najnowsze technologie komputerowe w leczeniu
implantoprotetycznym – konferencja firmy Amadar
W drugiej połowie listopada br.
(18-19.11) w warszawskim hotelu
Holiday Inn odbęzie się konferencja pt.: „Najnowsze technologie
komputerowe w leczeniu implantoprotetycznym”. Firma Amadar
zaprosiła znakomitych wykładowców z Włoch: dr. Carlo Raimondo i
tech. dent. Andrea Sartor, a także
doświadczonego użytkownika systemu CEREC z Polski: lek. stom.
Krzysztofa Sołtyka, aby przedstawili oni możliwości zastosowania
CAD/CAM.
typu: inlay, onlay, korona, 4-punktowy tymczasowy most w czasie jednej wizyty. Lekarz pobiera precyzyjny wycisk optyczny za pomocą
kamery CEREC Bluecam, a następnie kilkoma kliknięciami myszki
wykonuje gotowy projekt odbudowy z naturalnym kształtem zębów. Obrabiarka CEREC MCXL
wycina zaprojektowane odbudowy z
najwyższej jakości bloczków ceramicznych. Praca protetyczna jest gotowa do zamocowania po mniej niż
godzinie.
Celem konferencji jest przedstawienie unikalnych cech wyróżniających system CEREC jako jedyny
CAD/CAM dedykowany do gabinetu stomatologicznego. Dodatkowo zaprezentowane zostaną nowości i przykłady kliniczne z wykorzystaniem systemu CEREC. Prezentacje poprowadzą: lek. stom.
Krzysztof Sołtyk, użytkownik systemu od 2010 r. oraz dr Carlo Raimondo, doświadczony praktyk i wieloletni konsultant systemu CEREC
wraz z technikiem dentystycznym
Andrea Santorem.
Zintegrowane planowanie –
system CAD/CAM i tomograf 3D
Dr Raimondo zaprezentuje też
niezwykłe możliwości, jakie daje integracja systemu CEREC z obrazowaniem 3D. Przy pomocy materiałów filmowych przedstawi szczegółowo całą procedurę, od wykonania
zdjęcia tomograficznego 3D, poprzez stworzenie szablonu chirurgicznego, do końcowego efektu
w postaci gotowej odbudowy protetycznej na implancie, wykonanej
systemem CEREC 4.0.
Planowanie zabiegu wszczepienia implantów wymaga jednocześnie podejścia protetycznego i chirurgicznego. Dzięki połączeniu technologii CAD/CAM z obrazowaniem
3D projekt korony i zdjęcie rtg tworzą jeden obraz. Zapewnia to wysoki
poziom bezpieczeństwa, uproszczenie procedury i ograniczenie liczby
wizyt.
CEREC w gabinecie
System CEREC został stworzony do projektowania i wykonywania odbudów ceramicznych.
Umożliwia wykonanie odbudów
Najnowszy tomograf stomatologiczny 3D firmy Sirona, laureat
Grand Prix CEDE 2011 pozwala na
zwiększenie dokładności diagnostycznej podczas codziennej praktyki. Poza obrazowaniem tomograficznym, realizuje typowe funkcje
pantomografu. Idealnie sprawdza się
przy planowaniu leczenia implantoprotetycznego, w chirurgii szczękowo-twarzowej, ortodoncji, endodoncji, a także stomatologii zachowawczej.
Wykładowcy
Lek. stom. Krzysztof Sołtyk to
absolwent Akademii Medycznej w
Lublinie. Zajmuje się przede wszystkim implantologią i protetyką. Właściciel Kliniki Estetycznej Ortodoncji i Implantologii SOLDENT w
Modele 3D w stomatologii
Do niedawna drukowanie modeli trójwymiarowych było niemalże kosmiczną technologią,
dziś to już rzeczywistość. W dniu
28. października br. w siedzibie
firmy Natrodent z Łodzi odbyła
się pierwsza w Polsce prezentacja wydruku modeli dla stomatologii w technologii 3D na drukarce Pro JET MP 3000 firmy
3D Systems.
Innowacyjny system drukowania trójwymiarowych modeli
jest przeznaczony do stosowania
przede wszystkim w laboratoriach
techniki dentystycznej. Drukarka
Pro JET MP 3000 firmy 3D Systems ma wbudowany moduł pracy
bezobsługowej, co zdecydowanie
przyspiesza pracę i redukuje
koszty. System może wygenero-
wać model dowolnej wielkości,
daje również możliwość wyboru
trybu drukowania między gładkim i matowym. W tym samym
czasie może odbywać się drukowanie kilku modeli.
Podstawowe cechy drukarki
Pro JET MP 3000 firmy 3D Systems:
– działa z każdym kompatybilnym
skanerem
wewnątrzustnym
(system otwarty);
– dokładnie i precyzyjnie odwzorowuje warunki w jamie ustnej
na modelach;
– idealna do przygotowania modeli pod: korony, mosty, prace
ortodontyczne, a także do szablonów implantologicznych i modeli szczęk.
Więcej informacji na temat tej
innowacyjnej technologii i pokazu można uzyskać, kontaktując
się z firmą Natrodent:
www.natrodent.pl
W kolejnym numerze Dental
Tribune opublikujemy obszerną
relację z tego wydarzenia. DT
Warszawie. Członek towarzystw implantologicznych: EAO, OSIS, ITI.
Użytkownik systemu CEREC od
2010 r.
Dr Carlo Raimondo to lekarz
medycyny, posiada specjalizację ze
stomatologii ogólnej, protetyki oraz
chirurgii plastycznej. Publikuje i
prowadzi wykłady na całym świecie, specjalizując się w tematyce
implantologii wykorzystującej
technologię CAD/CAM. Jest
członkiem założycielem stowarzyszenia Gymnasium Interdisciplinare CAD-CAM (GICC). Jest też
kierownikiem medycznym Centro
Odontostomatologico w szpitalu
Sacro Cuore Don Calabria w Weronie oraz prowadzi prywatną praktykę stomatologiczną w klinice Vesalio w Padwie. Od 2008 r. współpracuje z firmą Sirona, testując system CEREC.
w centrum dentystycznym SA.BE
w Seveso (Mediolan) jest użytkownikiem systemu CEREC od 2003 r.
Do chwili obecnej wykonał ponad
15 000 odbudów pełnoceramicznych systemem CAD/CAM.
Współpracuje z firmą Sirona jako
tester systemu CEREC, integracji
CEREC i Galilieos oraz CEREC
Inlab.
Andrea Sartor, technik dentystyczny, kierownik działu protetyki
Uczestnicy konferencji otrzymają 8 pkt. edukacyjnych. Termin
Lek. stom. Krzysztof Sołtyk · Dr Carlo Raimondo · Andrea Sartor
składania zgłoszeń upływa 14. listopada.
Więcej informacji można uzyskać, kontaktując się z firmą Amadar.
DT
Beata Sytkowska
Tel.: 22 826 43 81
Tel. kom.: 662 576 375
E-mail: cerec@amadar.pl
www.amadar.pl
AD
[8] =>
Standard_300dpi
8
Wydarzenia
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Kodak Carestream Dental Innovation Tour 2011
Mobilne laboratorium Wrocławskich Dni Implantologicznych, czerwiec 2011.
Mobilne laboratorium radiologiczne Kodak Carestream
Dental Truck.
Wrocławskie Dni Implantologii, czerwiec 2011: w mobilnym laboratorium prowadzone były prezentacje najnowszych tomografów.
przygotowanej mobilnej platformie odbędą się pokazy możliwości
najnowszych tomografów wiązki
stożkowej oraz innych systemów
obrazowania.
Organizatorzy zapraszają lekarzy dentystów wszystkich specjalności na prezentacje nowych trendów w rentgenodiagnostyce stomatologicznej.
Kodak Carestream Dental Innovation Tour 2011 to europejski pro-
gram edukacji diagnostycznej dla lekarzy dentystów, w którym czynnie uczestniczy firma Optident. W 12. listopada
br. podczas Kongresu „Implanty:
Idea-Sztuka-Praktyka” w Jachrance
koło Warszawy zagości już po raz drugi
w Polsce, mobilne laboratorium radiologiczne Kodak
Carestream Dental Truck.
Po sukcesie pierwszej edycji
Kodak Carestream Dental Innovation Tour 2011 podczas Wrocławskich Dni Implantologii w czerwcu
br. we Wrocławiu, firma Optident
postanowiła powtórzyć spotkanie
z nowoczesną radiologią. Tym razem mobilne laboratorium Kodak
Carestream Dental Truck dojedzie
do Jachranki.
W mobilnym laboratorium radiologicznym będą odbywały się
prezentacje i wykłady prowadzone
przez doświadczonych inżynierów
AD
i lekarzy z laboratoriów Kodak
Dental Systems. Na specjalnie
Spotkanie miłośników
endodoncji: Pulp Fiction
– Global Endo – EFAM
Na początku grudnia br. (8-9.12)
w Krakowie odbędzie się kolejne
spotkanie miłośników endodoncji – Pulp Fiction 2011. Organizatorzy zapowiadają, że tegoroczna
edycja znanej konferencji będzie
wyjątkowa.
W tym roku Międzynarodowy
Kongres Pulp Fiction połączy dwa
wydarzenia: Sympozjum Penn
Global Endo, organizowane przez
Uniwersytet w Pennsylvanii, i
Sympozjum European Federation
Associations
Microdentistry
(EFAM) organizowane razem, przy
współpracy z Polskim Towarzystwem Endodontycznym (PTE).
Kongres odbędzie się w hotelu
The Best Western Premier w Kra-
kowie w dniach 8-11 grudnia br..
Bogaty program naukowy z pewnością zadowoli uczestników konferencji, a przygotowane imprezy
towarzyszące uatrakcyjnią pobyt w
Krakowie.
Więcej informacji można uzyskać kontaktując się z biurem organizatorów. DT
Kontakt:
E-mail: renata@profident.pl
Tel.: 41 342 81 68
www.profident.pl/
pulpfiction.html
VIP Poldent
W dniu 8. października br. w Centrum Artystycznym Fabryka
Trzciny w Warszawie firma Poldent zorganizowała coroczne spotkanie dla swoich najważniejszych
klientów, wykładowców oraz osób,
z którymi współpracują.
/&*0*3&*' )$*0 3$ 5/*')*7'4-&$ "* +.
9-. .2& 0-.*( .*'*"$$8
' $"$ )$-. &$-2-. ). & ).2-.2 3)2 #+.
9, 3 -+*5/-.*( .*'*"$ 3) "*0+, &.2 *,.* *).2 3) %
: ,"*)*($ &*(/)$& % *, 3*," )$3 % +, 28
Więcej informacji można uzyskać na stronie:
www.optident.pl DT
!
000. ,"$&, &*0+'
000. ,"$ ). ( +'
,"$0, &*0$ +3** , &60/' )., ') &/,-2. ,"$&, &*0+'. '
! 1
Spotkanie VIP Poldent odbyło się w Centrum
Artystycznym Fabryka Trzciny w Warszawie.
Spotkanie VIP Poldent. Na zdjęciu:
Małgorzata Niedźwiedzka.
W programie znalazły się 2 bardzo ciekawe wykłady, jeden z dziedziny stomatologii: „Odbudowa zębów wykonana z materiałów złożonych wzmocnionych włóknem
szklanym – estetyka i funkcjonalność w jednym” wygłoszony przez
dr Carmen Anding ze Szwajcarii,
a drugi z dziedziny biznesu: „Unikalny gabinet stomatologiczny” autorstwa trenerek biznesu Anny Czelej i Małgorzaty Kaczyńskiej.
Uczestnicy spotkania mogli zapoznać się z innowacyjnymi możliwościami pracy z włóknami szklanymi, jak również z zagadnieniami
biznesowymi związanymi ze strategią rozwoju gabinetu. Mogli także
znaleźć odpowiedzi na temat kierunku, w jakim chcą podążać, jak są
postrzegani dziś, a jak chcieliby,
żeby ich postrzegano, jaką pozycję
na rynku chcą zajmować. Prezentowany wykład przedstawił rolę unikalności gabinetu oraz sylwetkę
idealnego pacjenta.
Goście imprezy VIP wzięli
udział w degustacji win oraz w wystawie zdjęć, z której dochód został
przeznaczony dla Fundacji z Uśmiechem przez Życie. Głównym, celem
Fundacji jest uświadamianie znaczenia badań profilaktycznych,
które mogą uchronić przed groźnym
nowotworem jamy ustnej. DT
[9] =>
Standard_300dpi
ENDO TRIBUNE
The World’s Endodontic Newspaper · Polish Edition
PAŹDZIERNIK 2011
VOL. 5, NR 3
Wydarzenia
Opinie
Perspektywy
Spotkania Amerykańskiego
Towarzystwa Endodontycznego
Endodontyczny powrót – Nullius in
verba redux
Powodzenie odbudowy zęba po leczeniu endodontycznym
Strona
2
Strona
3
Strona
5
„WaveOne to prosty system”
Nowy system narzędzi endodontycznych NiTi WaveOne firmy
DENTSPLY Maillefer to system
jednorazowych pilników stosowanych do całkowitego opracowania kanału – od początku do
końca przy użyciu jednego narzędzia. W tworzeniu tych pilników, próbach klinicznych i badaniach naukowych nad systemem
WaveOne brali udział: dr Julian
Webber, dr Pierre Machtou, dr
Wilhelm Pertot, dr Sergio Kuttler, dr Clifford Ruddle i dr John
West. Na temat zalet tego systemu oraz reakcji, jakie wzbudzał wśród gości odwiedzających
IDS 2011 rozmawiamy z dr. Webberem z Harley Street Centre for
Endodontics (Londyn, Wielka
Brytania).
Proszę przedstawić Czytelnikom
zalety systemu WaveOne
WaveOne powinien być przydatny wielu dentystom praktykują-
cym ogólnie, którzy chcieliby
odejść od ręcznego opracowywania kanałów i zastosować prostą
technikę preparacji mechanicznej,
ale dotychczas bali się to zrobić.
Jest to doskonałe rozwiązanie dla
lekarzy, których nie przekonywały
maszynowe rotacyjne pilniki NiTi,
ponieważ bali się ich złamania,
a jednocześnie zniechęcała ich
liczba narzędzi i ich cena. Praca z
systemem WaveOne jest prosta. W
wielu przypadkach do całkowitego
opracowania kanału na pełną długość roboczą wystarczy użycie
tylko jednego pilnika. Dzięki stosowaniu jednego narzędzia, metoda
ta jest stosunkowo korzystna cenowo w porównaniu do systemów,
gdzie należy użyć całej sekwencji
pilników. To powinno być sporą za-
chętą do jej używania. Mówimy
o uzyskaniu przy użyciu jednego
narzędzia doskonale ukształtowanego kanału korzeniowego, a
doskonale ukształtowany kanał
można prawidłowo wypłukać
i oczyścić, a następnie wypełnić.
może stanowić dla endodontów
powód do niepokoju?
Spotkałem się z argumentem,
mówiącym o upraszczaniu leczenia kanałowego. Wielu moich kolegów boryka się ze złożonymi za ET strona 2
Jak działa ten system?
W większości przypadków do
całkowitego opracowania kanału
na długość roboczą wystarczy użyć
jednego pilnika ręcznego, a następnie jednego pilnika WaveOne.
Specjalnie zaprojektowane pilniki
NiTi działają podobnie jak w metodzie „zrównoważonych sił”, tyle
że w przeciwnym kierunku. Odpowiednio zaprogramowany mikrosilnik wykonuje ruchy posuwistozwrotne (do przodu i do tyłu). W
produkcji pilników wykorzystuje
się technologię M-Wire, co niemal
4-krotnie zwiększa ich wytrzymałość i odporność na zmęczenie cykliczne materiału w porównaniu do
pilników maszynowych NiTi innych marek. Wielu dentystów nieufnie podchodzi do preparacji kanałów przy użyciu maszynowych
narzędzi NiTi, pomimo ich znanych zalet, takich jak m.in. elastyczność, mniejsze ryzyko przepchnięcia resztek i lepszy uzyskiwany kształt kanału korzeniowego.
Dla tych osób zastosowanie pojedynczego pilnika o ruchu posuwisto-zwrotnym będzie bardzo atrakcyjne, zarówno pod względem
oszczędności czasu, jak i redukcji
kosztów.
Praktykujący ogólnie lekarz
dentysta może ulec wrażeniu, że
dzięki systemowi WaveOne leczenie kanałowe staję się proste.
Czy popularyzacja tego poglądu
Fot.: Johannes Eschmann
Wywiad z dr. Julianem Webberem z Wielkiej Brytanii
AD
[10] =>
Standard_300dpi
2
News
ENDO TRIBUNE Polish Edition
AAE chce „wypełnić lukę”
Sierra Rendon, USA
Amerykańskie Towarzystwo Endodontyczne (American Association of Endodontists – AAE) w
dniach 13-16.04.2011 r. zorganizowało swoją doroczną sesję w
Henry B. Gonzalez Convention
Center w San Antonio.
Temat spotkania, którego
uczestnicy mogli zdobyć nawet 31
pkt. w systemie kształcenia ustawicznego, to: „Wypełnianie luki –
partnerstwo w leczeniu interdyscyplinarnym”. Obrady sesji koncentrowały się wokół kwestii
współpracy pomiędzy lekarzami
różnych specjalności w celu zapewnienia optymalnej opieki nad
pacjentem. „AAE podkreśla znaczenie, jakie ma współpraca z dentystami ogólnymi i innymi specjalistami dla poprawy efektów leczenia pacjentów” – powiedziała
ET strona 1
biegami leczenia endodontycznego i nie widzę żadnego powodu,
dlaczego nie mielibyśmy tego
uprościć. Każdy kompetentny dentysta musi posiadać pewne zdolności manualne. Jeśli możemy uprościć procedurę leczenia dla ogólnie
praktykujących lekarzy i poprawić
ich zdolności manualne tak, aby
mogli wykonywać więcej zabiegów leczenia kanałowego na wyższym poziomie, z pewnością będzie to korzystne dla naszych pacjentów. Jeśli spojrzymy na większość narzędzi do opracowywania
kanałów i liczne systemy do preparacji dostępne obecnie na rynku zobaczymy, że dla uzyskania doskonałego kształtu kanału potrzebu-
przewodnicząca AAE, dr Clara M.
Spatafore.
Spotkanie rozpoczęło się od
prezentacji Christophera Gardnera
– uznanego na świecie mówcy i autora doskonale sprzedającej się
autobiografii „W pogoni za szczęściem”. Gardner przedstawił
ważne etapy prowadzące do pełnego sukcesów i spełnienia życia,
opowiadając przy tym o swoim
własnym życiu, pełnym niekończących się trudności i o sposobach, jakimi je pokonywał. Innymi gośćmi
specjalnymi byli komicy John Pinette i Kathleen Madigan, którzy
zapewnili uczestnikom rozrywkę
podczas kolacji ostatniego wieczoru tegorocznej sesji.
Tegoroczne posiedzenie AAE
obejmowało 2 nowe spotkania,
jemy zwykle 3-5 różnych narzędzi.
Tymczasem, pracując z systemem
WaveOne, możemy uzyskać taki
sam kształt przy pomocy tylko jednego narzędzia. To takie proste!
Łatwo ten system zrozumieć, ła-
które miały promować współpracę, zacieśniać związki pomiędzy lekarzami dentystami, poprawiać komunikację i umożliwiać
wymianę pomysłów i doświadczeń. Spotkanie Lunch-and-learn
oraz dyskusje „okrągłego stołu”
dały uczestnikom możliwość dzielenia się zawodowymi opiniami i
wątpliwościami w mniej formalnej
atmosferze.
W ramach popularnej serii AAE
Master Clinician przedstawiono
zabiegi prowadzone „na żywo”
przez najlepszych specjalistów w
tej dziedzinie, prezentujących stosowane przez siebie techniki. Zabiegi prowadzili m.in.: Dan B. Ang,
Todd M. Geisler, James L. Gutmann, James C. Kulild, Stephanie
L. Mullins, Richard A. Rubinstein
i Fabricio B. Teixeira. Uczestnicy
two z nim pracować i łatwo go
uczyć.
Z jakimi reakcjami w tym zakresie spotykał się Pan do tej pory?
Wszyscy są zafascynowani
ideą systemu opartego na
jednym pilniku. Owszem,
leczenie kanałowe jest dla
wielu osób trudne i wiąże
się z wieloma obawami.
Większość lekarzy, którzy wypróbowali naszą
technikę na stoisku w
trakcie IDS, doceniła jednak prostotę i korzyści, jakie wynikają ze stosowania systemu WaveOne dla
nich samych. Wokół naszego stoiska był ciągle
duży ruch.
spotkania mieli okazję obserwować zabieg implantacji, leczenia
zębów trzonowych oraz regeneracyjnej terapii endodontycznej.
Podczas sesji AAE prezentowano także projekt „Access to
Care”. Dzięki współpracy z San
Antonio Christian Dental Clinic
oraz Henry Schein Dental/Henry
Schein Cares, poddani wcześniej
badaniu przesiewowemu pacjenci
z obszaru Teksasu uzyskali pomoc
specjalistów z uczelni stomatologicznych w dziedzinie endodoncji.
„Chcieliśmy dać naszym członkom i wszystkim uczestnikom najbliższe spojrzenie na najlepsze
techniki leczenia endodontycznego” – powiedział Spatafore.
„Słuchacze wrócili do swoich gabinetów bogatsi w nową wiedzę na te-
Czy system WaveOne jest już dostępny w Europie i w Ameryce
Płn.?
Tak, został wprowadzony do
sprzedaży w Europie 10. lutego
tego roku, a w Ameryce Płn. w
kwietniu, podczas spotkania American Association of Endodontists
w San Antonio.
Czy będą organizowane kursy,
podczas których dentyści będą
mogli nauczyć się pracy z systemem WaveOne?
Firma DENTSPLY Maillefer
posiada doskonały program kształcenia ustawicznego. Współpracuje
ze wszystkimi dystrybutorami w
krajach, gdzie jej produkty są dostępne, przy organizacji różnego rodzaju spotkań. Sam będę wiele po-
mat spektrum i skuteczności możliwości leczenia endodontycznego”
– dodał.
AAE, którego główna siedziba
mieści się w Chicago, reprezentuje
ponad 7 200 członków na całym
świecie. AAE zostało założone
w r. 1943. Jego celem jest promocja doskonałości w sztuce i nauce
endodoncji oraz najwyższy standard opieki nad pacjentem. Towarzystwo inspiruje swoich członków do dbałości o rozwój zawodowy oraz osobiste spełnienie poprzez edukację, badania naukowe,
reprezentowanie lekarzy dentystów, przywództwo, komunikację
i usługi.
Kolejne spotkanie AAE odbędzie się w 18-21. kwietnia 2012 r.
w Bostonie. ET
dróżował po Europie, prowadząc
kursy w Bułgarii, Czechach, Polsce,
na Słowacji i w Hiszpanii, organizowane przez lokalnych dystrybutorów firmy DENTSPLY. Firma ta jest
także znacznie zaangażowana we
współpracę z uczelniami stomatologicznymi, w związku z tym nie zabraknie kolejnych okazji do ciekawych szkoleń w różnych miastach.
Tworzymy 6-osobowy zespół związany z systemem WaveOne. W Paryżu mieszkają Pierre Machtou iWilhelm Pertot, ja mieszkam w Londynie. W USA pracują Sergio Kuttler
z Fort Lauderdale, John West ze Seattle i Clifford Ruddle z Santa Barbara.
Mam nadzieję, że w tym składzie będziemy w stanie popularyzować ten
doskonały system wśród naszych
kolegów dentystów. ET
[11] =>
Standard_300dpi
ENDO TRIBUNE Polish Edition
Opinie
3
Endodontyczny powrót – Nullius in verba redux
Dr Ken Serota, Kanada
Pisząc ten artykuł chciałem się
przekonać, czy jestem w stanie
wreszcie wstrząsnąć tymi z Państwa, którzy czytają mój blog
(www.oralhealthjournal.com),
poświęcają na to swój czas, ale
nigdy nic tam nie piszą. Ta „kompilacja informacji” ma doprowadzić do „odkrycia” informacji,
trendów, upodobań, antypatii
itp., a następnie to podjęcia najprawdziwszego DIALOGU w
kontekście sieci społecznościowej lekarzy stomatologów. Przeczytaj McDentystę i napisz, co sądzisz, pisz dobrze, źle lub neutralnie, ale nigdy nie przegap
możliwości, aby Twój głos został
usłyszany.
Każda epoka wykazuje pewne
sprzeczności, które doskonale ignoruje. Grecy mówili o sprawiedliwości i trzymali niewolników.
Krzyżowcy wyśpiewywali modły
do Pana Pokoju, wyjeżdżając aby
unicestwić innowierców. W XVII
wieku ludzie wierzyli jednocześnie
w to, że świat działa jak zegar, w
pełni zgodnie z prawami natury,
oraz w istnienie Boga, który został
zesłany na ziemię, aby czynić cuda
i karać grzeszników.1
W przeszłości decyzja o przeprowadzeniu leczenia endodontycznego i zachowaniu zęba albo o
jego usunięciu i odbudowie w dowolnie wybrany sposób była na
swój sposób prosta. Jednak w nowym millenium, kiedy możemy
planować leczenie w oparciu o implanty, dentysta spotyka wiele
gmatwających czynników. Najważniejszym z nich jest niepodważalna skuteczność stomatologicznego leczenia implantologicznego
oraz względna łatwość osadzania
uzupełnień, przykręcanych śrubką,
pod warunkiem przestrzegania
podstawowych zasad wszczepiania implantów.2
Jako endodonci i jako dentyści
ogółem musimy pamiętać o tym,
aby nasze działania nie przypominały „przestawiania krzeseł na pokładzie Titanica”.3 Identyfikacja i
określenie znaczenia poszczególnych czynników, które mają wpływ
na rokowanie zabiegów rehabilitacji jamy ustnej u poszczególnych
pacjentów ma kluczowe znaczenie
dla stworzenia standaryzowanych
protokołów terapeutycznych i indywidualnego planu leczenia. Do
tych czynników należą jakość i
ilość kości, ryzyko próchnicy i chorób przyzębia oraz czynnik o kluczowym znaczeniu, jakim jest stopień zachowania tkanek zębów.
Małe czy nawet umiarkowane modyfikacje związane z efektem ostatecznym lub kosztami leczenia nie
mogą wpływać na decyzje kliniczne i nie mogą sprawić, byśmy
zapomnieli o krytycznym myśleniu.4
Endodoncja, podobnie jak
każda inna dziedzina wiedzy, wymaga zdobywania i weryfikacji
wiedzy opartej na badaniach naukowych w celu nabrania biegłości,
skutkującej pożądanymi pozytywnymi efektami leczenia. Nie ma tu
miejsca na techniczne rozwiązania
typu „pokoloruj według liczb”,
gdzie tworzy się tylko iluzję podejścia naukowego poprzez projektowanie i unowocześnianie urządzeń
i produktów, wprowadzanych na
rynek bez badań retrospektywnych
lub metaanalizy wyników klinicznych uzyskanych w różnych sytuacjach i różnych ośrodkach. W świecie Madoffa jest szaleństwem wierzyć w deklaracje i zapewnienia jakichś guru.
Nie sposób szczerze i z przekonaniem twierdzić, że ilość traconych zębów, które były zdrowe lub
możliwe do uratowania, nie sięga
liczb typowych dla epidemii. Tymczasem wyniki badań nad powodzeniem leczenia implantologicznego wykorzystują w większości
podejście binarne, zamiast analizy
przeżycia Kaplana-Meiera, która
jest znacznie bardziej dokładną
metodą oceny powodzenia terapii.5
Zero-jedynkowe podejście do analizy wyników przyczyniło się do
usunięcia wielu zębów, które kwalifikowały się do leczenia zachowawczego. Zbyt szybko i zbyt daleko zabrnęliśmy w skrajność. Stomatologia potrzebuje katastrofy na
miarę „Sputnika”, aby ponownie
docenić nasze podstawy i fundamenty, na jakich powinniśmy opierać swoje działania. Niestety, endodonci rzadko oddają się takim czynnościom jak krytyczne myślenie i
rozważne planowanie leczenia. Postęp technologiczny i uproszczenie
tej dyscypliny stomatologii doprowadziły do zanegowania jej biologicznego wkładu w interdyscyplinarne leczenie zespołowe.
Ryc. 1: Obrazy uzyskane metodą perfuzji, ilustrujące złożoność systemu kanałów korzeniowych wszystkich grup zębów.10
AD
Ten artykuł ma pomóc w określeniu, czy lekarze endodonci mogą
stworzyć prawdziwe partnerstwo
w zakresie opartej na stabilnych
podstawach, interdyscyplinarnej
stomatologii. Ma ocenić innowacje
i zmiany, jakie nastąpiły w przyborniku endodonty, i pozwolić się
przekonać, czy zachowanie naturalnych zębów odpowiada biologicznej rzeczywistości i nauce
opartej na czym innym niż budżet.
Naszą wiedzę na temat złożoności systemów kanałów korzeniowych obejmują dwa historyczne
kamienie milowe. Pierwszym są
badania Hessa, które stworzyły
splot pod erę teorii infekcji ogniskowej i doprowadziły do unicestwienia milionów zębów kwalifikujących się do leczenia zachowawczego, cofając stomatologię
do epoki ciemnego Średniowiecza
(Ryc. 1). Drugi to wykorzystanie
technologii mikro-CT do mapowania wewnętrznych przestrzeni
zęba, a zatem powtórzenie badań
Hessa przy użyciu narzędzi cyfrowych (Ryc. 2). Niestety wyniki
tych współczesnych badań nie doprowadziły do stworzenia bardziej
wyszukanych metod zachowywania naturalnych zębów, z wykorzystaniem nowych materiałów i
technik, udoskonalanych od wielu
dekad. Wprost przeciwnie, na ich
kanwie powstało przekonanie „im
prościej tym lepiej”, zagrażające
możliwości zachowania naturalnych zębów w podobnym stopniu
co skandaliczne „polowanie na
! "
[12] =>
Standard_300dpi
4
Opinie
ENDO TRIBUNE Polish Edition
czarownice” w wykonaniu dr. Huntera na początku XX wieku.6
Zbudowany z tkanek twardych
skarbiec, w którym spoczywa
miazga zęba, może mieć różną budowę i kształt. Dokładna znajomość morfologii zębów, ostrożna
interpretacja wykonywanych pod
różnym kątem zdjęć rentgenowskich, wykorzystanie tomografii
stożkowej o małym polu widzenia,
odpowiednia preparacja ubytku
dostępowego oraz szczegółowe badanie wnętrza zęba to kluczowe
czynniki, determinujące powodzenie leczenia. Bliskie zapoznanie się
ze złożoną budową systemu kanałów korzeniowych ma kluczowe
znaczenie dla zrozumienia zasad
i problemów związanych z oczyszczaniem, dezynfekcją i wypełnianiem kanałów korzeniowych,
określenia zasięgu preparacji w
kierunkach bocznych i w kierunku
dowierzchołkowym oraz skutecznego przeprowadzania zabiegów
mikrochirurgicznych tam, gdzie
jest to konieczne.
A mimo to ostatnich kilka dekad
tonęło w skandalicznej, nihilistycznej filozofii rodem z filmu „Mad
Men”, opisując technologiczną
magię i zrozumienie procesów biologicznych, niezbędne dla uzyskania trwałego, przewidywalnego rokowania zębów leczonych endodontycznie, używając tylko trzech
słów: „oczyścić, uformować, zakleić”. Doprowadziło to do zalania
rynku mnóstwem wprowadzanych
narzędzi. Dynamika tego procesu
osiąga właśnie swoje crescendo
wraz z pojawieniem się „pojedynczych pilników, które mogą
wszystko”.
Przeżyliśmy już metamorfozę
narzędzi endodontycznych: od pilników jak od metaloplastyka po
bardziej elastyczne stopy NiTi. Obserwowaliśmy pojawianie się nowych kształtów, przeznaczonych
raczej do wykonywania ruchów
posuwisto-zwrotnych niż rotacyjnych. Dziś znowu to rynek jest siłą
napędową dla nauki. Tyle że ostatecznie to nasi pacjenci i nasza dziedzina zapłaci za zbytnie upraszczanie leczenia, za tępe zaprzeczanie
rzeczywistości w myśl doraźnych
celów, za którymi każe się nam dążyć.
Uszczelniacze stworzone na
podstawie doświadczeń z materiałami odtwórczymi miały stanowić
warunek sine qua non uzyskania
monobloku w przestrzeni wewnątrz korzeni zębów. Niestety, w
jednym z najbardziej wyczerpujących badań, przeprowadzonych w
celu oceny opartych na faktach dowodów uzasadniających ich praktycznie wykorzystanie, stwierdzono że „na podstawie dostępnych obecnie wyników badań in
vitro i in vivo nie można potwierdzić żadnych oczywistych korzyści
wynikających ze stosowania adhezyjnych materiałów do wypełniania korzeni na obecnym etapie ich
rozwoju”.7
Badania wykazały, że właściwy
kierunek, jeśli chodzi o zwalczanie
opornych na leczenie i przewlekłych chorób związanych z biofilmem stanowi terapia fotodynamiczna. Dostępne są jednoznaczne
dowody jej skuteczności klinicznej
i możliwości zastosowania w prak-
Ryc. 2: Obrazy zęba trzonowego uzyskane metodą mikro-CT. (Obrazy dzięki uprzejmości Root Canal Anatomy Project; http:// rootcanalanatomy.blogspot.com
tyce.8 Tymczasem rynek zalewają
urządzenia dźwiękowe i ultradźwiękowe, które mają zoptymalizować kontrolę nad skażeniem mikrobiologicznym poprzez zastosowanie innowacyjnych protokołów
płukania w celu dezynfekcji i usunięcia warstwy mazistej z opracowanych kanałów. Dzieje się tak, pomimo że nie ma nadal jednoznacznych dowodów, czy urządzenia
tego typu są w stanie usunąć biofilm
zbudowany z mieszanej flory bakteryjnej.
Ogromną wartością matematyki jest to, że jej prawdy są pewne
i niepodważalne. W każdym
wszechświecie najkrótszą drogą łączącą dwa punkty jest linia prosta.
A mimo to eksperci od nowej fali w
endodoncji chcą sprawić, byśmy
uwierzyli, że jeden pilnik – niezależnie od tego, jak się porusza, czy
jest to ruch posuwisto-zwrotny, rotacyjny czy tłokowy – może skutecznie oczyścić martwą przestrzeń
kanału korzeniowego, na przekór
morfometrii i tysiącom szczegółów
wewnętrznego świata zębów. Podobnie, wbrew zasadom reologii,
obturację w oparciu o nośniki
przedstawia się jako równoważną
powstającym siłom i zjawiskom
grawitometrycznym, jakie zachodzą podczas wypełniania kanałów
poprzez wstrzykiwanie płynnego,
ciepłego materiału termolabilnego,
jak to początkowo opisał Blaney, a
potem spopularyzował Schilder.
A mimo to obserwujemy nową
falę systemów do wypełniania kanałów na nośnikach, które są przedstawiane wraz z uproszczonymi
protokołami preparacji mniej więcej w takim kontekście „Spotkałem
się z tym argumentem, mówiącym
o upraszczaniu leczenia kanałowego. Wielu moich kolegów boryka się ze złożonymi zabiegami leczenia endodontycznego i nie widzę żadnego powodu, dlaczego nie
mielibyśmy tego uprościć. Każdy
kompetentny dentysta musi posiadać zdolności manualne. Jeśli możemy uprościć procedurę leczenia
dla ogólnie praktykujących lekarzy
i poprawić ich zdolności manualne,
tak aby mogli wykonywać więcej
zabiegów leczenia kanałowego na
wyższym poziomie, z pewnością
będzie to korzystne dla naszych pacjentów.”9
Tym z Państwa, którzy chcieliby zasugerować, że ten artykuł
jest obliczony na przyniesienie korzyści samemu sobie, sugeruję zastąpienie omawianej przeze mnie
dziedziny jakąkolwiek inną. Być
może doszliśmy już do takiego punktu, z którego nie chcemy iść dalej
w tym samym kierunku. Chcemy
wesprzeć naukę i sztukę, jaką jest
dziedzina __________ (proszę sa-
memu wypełnić wolną przestrzeń),
poprzez badania, które obalą nihilistyczną gadaninę po drugiej stronie tej przysłowiowej grubej kreski. Już czas, aby dentyści dostrzegli powagę problemu, jaki pojawia się wtedy, kiedy przemysł jest
kierowcą, a lekarze biernymi pasażerami autobusu, który prowadzi.
Potrzebujemy
lidera,
który
wskrzesi naukę stomatologiczną,
zanim nasza dziedzina całkiem
ET
podda się planom i programom
opracowywanym przez osoby
spoza branży, które są zainteresowane własnymi zyskami, a nie leczeniem chorób jamy ustnej. ET
Uwaga wydawcy: Pełny spis piśmiennictwa dostępny w redakcji.
Aby skomentować ten artykuł, należy skontaktować się z redakcją,
pisząc na adres: c.salwiczek@
oemus-media.de
Autor
Dr Kenneth S. Serota ukończył University of Toronto w roku
1973. Uzyskał nagrodę George W. Switzer Memorial Key for
Excellence in Prosthodontics. Następnie uzyskał tytuł specjalisty w dziedzinie endodoncji oraz Master of Medical Sciences w Harvard-Forsyth Dental Center w Bostonie.
Jest laureatem nagrody American Association of Endodontics Memorial Research Award za prace w dziedzinie badań przesiewowych metodami medycyny
nuklearnej w schorzeniach zębów. Jego pasją są edukacja, a ostatnio e-learning
i rich media. Dr Serota tworzył interaktywny program endodontyczny dla Ontario Dental Association w latach 1983–1997. Otrzymał nagrodę ODA Award of
Merit za prace w dziedzinie kształcenia ustawicznego.
Dr Serota jest autorem ponad 60 publikacji, a także członkiem kolegium redakcyjnego czasopism Endodontic Practice, Endo Tribune oraz Implant Tribune.
Założył ROOTS, internetowe forum edukacyjne dla dentystów z całego świata,
którzy chcieliby poznać najnowsze trendy w terapii endodontycznej, a ostatnio
także IMPLANTS (www.rximplants.com) i www.tdsonline.org, chcąc przedstawić lekarzom dentystom proste zasady algorytmu leczenia endodontyczno–implantologicznego w stomatologii.
[13] =>
Standard_300dpi
ENDO TRIBUNE Polish Edition
Perspektywy
Powodzenie odbudowy zęba po leczeniu
endodontycznym – zasady postepowania
Nadim Z. Baba, Charles J. Goodacre, USA
Odbudowa zębów leczonych endodontycznie oraz zachowanie
ich do końca życia to duże wyzwanie.
W przetrwaniu przez długi czas
zębów leczonych endodontycznie
istotną rolę odgrywa wiele czynników. Celem niniejszego artykułu
jest określenie podstawowych zasad, które wpływają na przetrwanie
zęba i jego odbudowy.
nione materiałami złożonymi na
bazie żywic.
Po analizie dostępnych danych
znaleziono potencjalne zalety stoso-
wania materiałów złożonych na bazie żywic w celu odbudowy zębów
bocznych, które z wyjątkiem zachowawczego otwarcia nie są zniszczone. Kiedy jednak zęby poddane
są ścieraniu podczas żucia oraz dużym siłom lub parafunkcjom, do zidentyfikowania długoczasowego
powodzenia w ich leczeniu konieczna jest większa ilość danych
klinicznych. Z tego powodu zalecamy, aby po zakończeniu leczenia
pokrywać koronami zęby leczone
endodontycznie, które były przed leczeniem odbudowane, ponieważ
spowoduje to wzmocnienie guzków,
do których będą przykładane siły żucia, osłabionych wcześniejszą utratą
tkanek twardych. Możliwe jest uniknięcie stosowania koron w przypadku niektórych, wcześniej odbudowywanych zębów bocznych z niewielkimi wypełnieniami, na które
Większość zębów bocznych leczonych endodontycznie powinna być
odbudowana za pomocą koron
w celu zwiększenia ich trwałości.
Klinicyści zaobserwowali różnicę pomiędzy zębami leczonymi
endodontycznie a zębami żywymi.
Zęby leczone endodontycznie częściej ulegają złamaniom niż zęby
żywe: mają tendencję do łamania się
podczas ekstrakcji, a pozbawione
miazgi zęby trzonowe nie odbudowane przy pomocy korony mogą
ulec złamaniu.
W przeciwieństwie do wymienionych badań, grupa badaczy odkryła podobny stopień powodzenia, oceniając przedtrzonowce leczone endodontycznie odbudowane przy pomocy wkładów i
bezpośrednich wypełnień z materiałów złożonych, oba z całkowitym lub częściowym pokryciem.
Podobnie stwierdzono w retrospektywnym badaniu kohortowym
– trzonowce leczone endodotycznie, które są nienaruszone, z wyjątkiem poszerzenia ułatwiającego,
mogą być z powodzeniem uzupeł-
ET strona 2
AD
Zasada 1:
Różne badania pokazały korzyści wynikające z odbudowy zębów
leczonych endodontycznie koronami. W jednym z badań wykazano,
że zęby leczone endodontycznie,
nieodbudowane przy użyciu korony, 6 razy częściej były tracone
niż zęby odbudowane koronami.
Inne badanie udowodniło, że zęby
leczone endodontycznie bez koron
były tracone średnio po 50 miesiącach, a zęby leczone endodontycznie odbudowane przy pomocy
koron – średnio po 87 miesiącach.
W przypadku częściowych uzupełnień stałych, niepowodzenia kliniczne występowały częściej, gdy
filarem był ząb leczony endodontycznie w porównaniu ze stanem,
kiedy filarem był ząb żywy. Korony
istotnie zwiększyły przetrwanie zębów bocznych leczonych endodontycznie, nie udowodniono jednak
podobnego związku w przypadku
zębów przednich. Dlatego niezniszczone lub posiadające niewielkie
wypełnienia zęby przednie nie wymagają odbudowy przy pomocy całkowitej korony. Wymagają one odbudowy protetycznej z zastosowaniem korony tylko wtedy, gdy są
osłabione przez duże lub/i składające się z kilku części wypełnienie
lub gdy konieczna jest istotna
zmiana koloru/kształtu, a leczenie
w bardziej zachowawczy sposób nie
pozwala na uzyskanie takiego
efektu.
5
UNIT PRIMUS 1058
Gotowy do pracy:
t4ZTUFNXPEZEFTUZMPXBOFK
t1PETUBXBUBDLJ[UBDLBNJv/PSNBMwUZMLPEPXFSTKJ4
t-BNQBIBMPHFOPXBv,B7P-69#w
t4US[ZLBXLB'0%4530/:-&,"3;"
t;njD[LB,B7P.6-5*øFY-69-3/
t5VSCJOB,B7P&91&35UPSRVF&00,00 PCLSVN
0
9
6
UUP
t.JLSPNPUPS,B7P*/53"NBUJD-69,t,njUOJDB,B7P&91&35NBUJD&t4LBMFS,B7P1*&;0MVY;&(
t0TBEOJLDJǗȈLJDIPEQBELØX
t'PUFMJLEMBMFLBS[BMVCBTZTUZ,B7P1):4*0
*oferta ważna do 31.10.2011 lub do wyczerpania zapasów
[14] =>
Standard_300dpi
6
Perspektywy
nie mają wpływu szkodliwe siły generowane podczas żucia i wykonano
w nich jedynie zachowawcze otwarcie. Innym przykładem zęba, który
może nie potrzebować korony jest
pierwszy dolny przedtrzonowiec.
Posiada on zwykle mały, słabo rozwinięty guzek językowy i z tego powodu siły działające podczas żucia
nie są w stanie rozłączyć guzków
i spowodować złamania.
Zasada 2:
Wkłady nie wzmacniają zębów leczonych endodontycznie. Jedynym
celem ich użycia jest uzyskanie
zrębu zęba.
Z punktu widzenia historycznego, stosowanie wkładów było
oparte o idee wzmocnienia zęba.
W rzeczywistości wszystkie badania laboratoryjne wykazały, że gdy
przykładano siłę za pomocą mechanicznej maszyny testującej, wkłady
albo nie wzmacniały zębów, albo też
zmniejszały odporność na złamania.
W badaniach porównano ponadto
odporność na złamania usuniętych
zębów bez wkładów i koron z zębami odbudowanymi przy pomocy
wkładów i koron. Górne siekacze
bez wkładów wytrzymały większe
obciążenie niż inne grupy z wkładami i koronami, a siekacze dolne
z nienaruszonymi naturalnymi koronami prezentowały większą wytrzymałość na obciążenie poprzeczne niż zęby z wkładami i koronami. Badania te nie dostarczyły
dowodów na to, że wkłady wzmocniły strukturę zęba (Ryc. 1).
W badaniach klinicznych również nie udało się odnaleźć zdecydowanego poparcia dla tezy, że wkłady
zwiększyły wytrzymałość zębów
leczonych endodontycznie. Kiedy
przeanalizowano przypadki 200 pacjentów leczonych endodontycznie
poddanych badaniu kilka lat po zakończeniu leczenia ustalono, że
zęby z wkładami miały istotnie więcej zmian w przyzębiu wierzchołkowym. Analiza danych z wielu badań
klinicznych wskazuje na to, że 3%
zębów z wkładami uległo złamaniu.
Nie znaleziono dowodu na to, że
wkłady wydłużyły przetrwanie zębów. Zastosowanie wkładów w niewielkim stopniu wpłynęło na sukces
kliniczny w porównaniu do zębów
leczonych endodontycznie bez
wkładów w przypadku zębów, które
były filarami w pracach stałych, ale
zwiększyło powodzenie kliniczne
w przypadku zębów, na których
opierały się klamry częściowych
protez ruchomych.
Z´by górne
Siekacze
centralne
Liczba kanałów*
1
2
Dane z prac klinicznych i laboratoryjnych wskazują na to, że zęby po
zastosowaniu w nich wkładów nie
uległy wzmocnieniu, a celem stosowania wkładów jest zapewnienie
odpowiedniej retencji i podparcia
dla stałej korony lub protezy. Niestety, ten podstawowy cel nie został
w pełni przyjęty do wiadomości.
Badania ankietowe wskazały, że
24% dentystów ogólnych uważa, że
wkłady wzmacniają zęby. W innym
tego typu badaniu stwierdzono, że
62% dentystów po 50 r.ż. wierzy w
to, że wkłady wzmacniają zęby
(39% pracujących na uczelni w niepełnym wymiarze godzin, 41% pracujących na uczelni na pełen etat,
56% niepracujących na uczelni),
podczas gdy tylko 41% dentystów
poniżej 41 r.ż. w to nie wierzy. Kolejne badania ankietowe wykazały,
że 29% dentystów ogólnych uważa,
że wkłady wzmacniają zęby, wierzy
w to również 17% specjalistów protetyków w Szwecji.
Ponieważ wkłady nie wzmacniają struktury zęba, powinny być
stosowane tyko w przypadkach, w
których rdzeń zęba nie może być
uzyskany w inny sposób.
Zasada 3:
W celu upewnienia się, że uzyskano
odpowiednie uszczelnienie wierzchołkowe, minimalna długość radiologiczna gutaperki w części
wierzchołkowej powinna wynosić
5 mm.
Gutaperka pozostała w części
wierzchołkowej po preparacji zęba
leczonego endodontycznie pod
wkład jest barierą zapobiegającą pasażowi bakterii do okolicy wierzchołkowej. Wiele badań wskazuje
na to, że jeżeli gutaperka znajduje się
na przestrzeni 2-3 mm w wierzchołku, przeciek jest duży, ale 45 mm gutaperki zapewnia odpowiednie uszczelnienie. Chociaż w
licznych badaniach wykazano, że
4 mm gutaperki wystarczają do
skutecznego uszczelnienia wierzchołka, pozostawienie dokładnie
Siekacze
boczne
Kły
0,8
4 mm jest trudne, a zmienność w kącie ekspozycji podczas wykonywania zdjęć rtg może doprowadzić
do pozostawienia mniej niż 4 mm
materiału. Dlatego 5 mm wydaje
się bezpieczniejszą minimalną długością radiologiczną niż 4 mm
(Ryc. 2).
Najlepszą metodą zachowania
uszczelnienia wierzchołkowego
podczas opracowywania pod wkład
jest posłużenie się długością roboczą ustaloną podczas leczenia endodontycznego. Podczas opracowywania pod wkład należy wziąć pod
uwagę ten sam punkt referencyjny
na zębie, jaki został ustalony podczas leczenia endodontycznego.
Dodatkowo, do opracowywania kanału powinien być używany instrument o odpowiedniej średnicy wraz
z ogranicznikiem założonym w odpowiednim miejscu, aby pomóc w
upewnieniu się, że w okolicy wierzchołkowej pozostała odpowiednia
ilość gutaperki.
Do usuwania gutaperki podczas
opracowania pod wkład polecane są
3 metody pozwalające na nienaruszenie uszczelnienia wierzchołkowego: chemiczna, termiczna i mechaniczna. Ustalono, że zarówno
nagrzane instrumenty ręczne, jak i
mechaniczne mogą być bezpiecznie
używane do usuwania skondensowanej gutaperki, gdy w części
wierzchołkowej ma pozostać jej
5 mm. Badano również, czy natychmiastowe usunięcie gutaperki po
leczeniu endodontycznym wpływa
na uszczelnienie wierzchołkowe.
Liczne badania udowodniły, że usunięcie gutaperki zaraz po zakończeniu leczenia endodontycznego nie
wywiera niepożądanego wpływu na
uszczelnienie wierzchołkowe.
Zasada 4:
Optymalna długość wkładu dla
wszystkich zębów (z wyjątkiem trzonowców) jest wyznaczana poprzez
pozostawienie 5 mm gutaperki
w części wierzchołkowej. W przypadku trzonowców powinien być
Pierwsze
Drugie
przedtrzonowce przedtrzonowce
83 %: 2 kana∏y
12 %: kana∏
2 %: 3 kana∏y
75 %: 2 korzenie
23 %: 1 korzeƒ
2 %: 3 korzenie
1 korzeƒ
1-1,7
3
4
Ryc. 1: Zdjęcie rtg złamanego drugiego górnego przedtrzonowca z metalowym wkładem standardowym. · Ryc. 2: Zdjęcie rtg zbyt długiego wkładu o równoległych ścianach w pierwszym górnym przedtrzonowcu ze zbyt małą ilością gutaperki pozostawioną w części wierzchołkowej. · Ryc. 3: Bardzo krótki wkład w korzeniu pierwszego górnego przedtrzonowca. · Ryc. 4: Nagwintowany wkład w drugim trzonowcu dolnym, który spowodował złamanie korzenia.
100 %: 1 kana∏
Liczba korzeni*
Sugerowana Êrednica
wkładu w mm**
ENDO TRIBUNE Polish Edition
1-1,5
48 %: 1 kana∏
43 %: 2 kana∏y
0,6 %: 3 kana∏y
90.7 %: 1korzeƒ
9 %: 2 korzenie
0.3 %: 3 korzenie
0,8-1
w korzeniu podniebiennym
wykorzystany tylko jeden, podstawowy, korzeń, a wkład w części korzeniowej nie powinien przekraczać
7 mm. Należy unikać krótkich wkładów.
Odpowiednia długość wkładu
powinna być ustalana tak, aby minimalizować prawdopodobieństwo
zniszczenia zęba, optymalizować
retencję wkładu i utrzymać odpowiednie uszczelnienie wierzchołkowe poprzez pozostawienie odpowiedniej ilości materiału wypełniającego kanał. Proponowano szereg
wytycznych dotyczących długości.
Przegląd danych naukowych pozwala na wyodrębnienie wielu wytycznych.
Badania wskazują, że krótkie
wkłady, pomimo że nie były nigdy
zalecane są często obserwowane na
zdjęciach rtg (Ryc. 3). Stwierdzono,
że tylko 34% z 327 wkładów odpowiadała długością wymiarowi korony pomiędzy brzegiem siecznym
a szyjką. Na podstawie oceny 200
zębów leczonych endodontycznie
ustalono, że tylko 14% wkładów
miało długośc 3/4 korzenia lub dłuższe. Z innych badań radiologicznych obejmujących 217 wkładów
wynika, że tylko 5% wkładów miało
długość 2/3-3/4 korzenia zęba. Złamania korzenia spowodowane silnym naciskiem pojawiają się częściej, kiedy stosowane są krótkie
wkłady, a zwiększenie długości
wkładu zwiększało odporność korzenia na złamania.
Stwierdzono, że wkłady, które
sięgają do 3/4 długości korzenia zapewniają największą sztywność i
powodują niewielkie wygięcie korzenia. Osiągnięcie optymalnych
3/4 długość korzenia jest jednak w
wielu przypadkach trudne. Jeżeli
długość korzenia jest przeciętna lub
mniejsza, wkład osiągający długość
3/4 korzenia nie pozwala na pozostawienie 5 mm gutaperki w wierzchołku. Dlatego optymalna długość
wkładu jest wyznaczana poprzez
pozostawienie 5 mm gutaperki w
Pierwsze trzonowce
Drugie trzonowce
Korzeƒ mezjalny policzkowy
59,2%: 2 lub wi´cej kanałów
40,8%: 1 kanał
Korzeƒ mezjalny policzkowy
51,5%: 1 kanał
47%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ dystalny policzkowy
98,3%: 1 kanał
1,7%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ dystalny policzkowy
99,7%: 1 kanał
0,3%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ podniebienny
99%: 1 kanał
1%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ podniebienny
99,9%: 1 kanał
0,1%: 2 lub wi´cej kanałów
95,9%: 3 korzenie
3,9 %: 2 korzenie
88,6%: 3 korzenie
7,8 %: 2 korzenie
2,8%: 1 korzeƒ
0,4%: 4 korzenie
1
w korzeniu podniebiennym
Tabela 1: Sugerowane maksymalne średnice wkładów w oparciu o średnice korzeni i morfologię kanałów zębów górnych.
* Na podstawie danych prezentowanych w Dental Anatomy & Interactive 3-D Atlas stworzonych przez dr. Blaine, Cleghorn, Dalhousie University, Canada, November 2007.
**Na podstawie danych opublikowanych w Shillingburg, 1982 and Tilk, 1979.
części wierzchołkowej i wykonanie
wkładu do tego poziomu w kanale.
Stosowanie niniejszych wytycznych jest optymalne dla wszystkich
zębów z wyjątkiem trzonowców.
Badania 150 usuniętych górnych i
dolnych trzonowców wykazały, że
aby zmniejszyć prawdopodobieństwo perforacji, przestrzeń dla
wkładu w trzonowcach nie powinna
przekraczać 7mm od ujścia kanału w
kierunku wierzchołkowym w korzeniach podstawowych (korzeń dystalny w trzonowcach dolnych i korzeń podniebienny w trzonowcach
górnych). Korzenie pomocnicze
(policzkowe korzenie górnych trzonowców i korzeń mezjalny dolnych
trzonowców) nie mogą zawierać
w sobie wkładów nawet o długości
7mm bez znacznego zmniejszenia
grubości ścianki i zwiększenia prawdopodobieństwa perforacji lub złamania korzenia po zacementowaniu
uzupełnienia. Dlatego wkłady w
trzonowcach nie powinny przekraczać 7mm w podstawowych korzeniach, a korzenie pomocnicze, jeśli
to tyko możliwe, powinny zostać pominięte.
Zasada 5:
Wkłady o większej średnicy zwiększają prawdopodobieństwo zmniejszenia grubości ścianek korzenia,
perforacji i złamania korzenia. Rekomenduje się, aby wkłady nie przekraczały 1/3 średnicy korzenia.
Zwiększanie średnicy wkładu
osłabia korzeń. Stwierdzono, że
kiedy zwiększona jest średnica
wkładu, zwiększone jest obciążenie
korzenia, a większa średnica wkładu
zmniejsza wytrzymałość zęba na
złamanie. Wykazano, że w przypadku wkładów o dużej średnicy
(1,5 mm lub więcej) z każdym
milimetrem zwiększania średnicy
wkładu, 6-krotnie zwiększa się
prawdopodobieństwo złamania korzenia.
Badania wykazały, że złamanie
korzenia jest drugą co do częstości
przyczyną niepowodzenia związaną
ze stosowaniem wkładów. Ze zwiększeniem prawdopodobieństwa złamania korzenia związane były różnorodne czynniki, także wkłady o
dużej średnicy, krótkie wkłady oraz
nagwintowane wkłady (Ryc. 4). Rekomendowane jest, aby średnica
wkładów nie przekraczała 1/3 średnicy korzenia i była proporcjonalna
do przeciętnej średnicy korzenia.
Aby upewnić się, że wkład nie
przekroczył 1/3 średnicy korzenia,
jego średnica powinna mieć
0,6-1,2 mm w zależności od zęba.
Do opracowywania pod wkład powinny być stosowane tylko te instrumenty, które mają pożądaną średnicę potrzebną do uzyskania
miejsca dla wkładu. Używając
wkładów określonej firmy, należy
upewnić się, że wiertła będą tego
samego typu co wkłady (Tabele 1
i 2).
[15] =>
Standard_300dpi
ENDO TRIBUNE Polish Edition
5
Perspektywy
6a
6b
Ryc. 5: Perforacja korzeni w drugim trzonowcu dolnym będąca rezultatem opracowywania kanału pod wkład instrumentami, które nie były
wprowadzane zgodnie z przebiegiem kanału. · Ryc. 6a, b: Wkład i korona obluzowane z kła górnego kilka miesięcy po zacementowaniu. Zarówno rdzeń/wkład standardowy, jak i korona wypadły (a). Zdjęcie kliniczne wskazuje brak struktury zęba na poziomie szyjki (obejmy) dla retencji korony (b).
Dobre zrozumienie anatomii zębów, konfiguracji korzeni i ich
oboczności oraz przyłożenie instrumentów pod odpowiednim kątem
pomaga uniknąć zmniejszenia grubości ścianek korzenia i perforacji.
Instrumenty powinny być przyłożone do ujść kanałów pod odpowiednim kątem i dzięki temu będą
pracować w kierunku zgodnym z
przebiegiem kanału (Ryc. 5). Gdy
konieczne jest zastosowanie wkładów w przedtrzonowcach, najlepiej
umieścić je w korzeniu podniebiennym w przypadku zębów przedtrzonowych górnych i najprostszym korzeniu w przypadku zębów przedtrzonowych dolnych, jeżeli ząb jest
wielokorzeniowy. Przed opracowaniem pod wkład należy dokładnie
zbadać stopień rozbieżności korzenia, zakrzywienie, zagłębienia.
W przypadku konieczności zastosowania wkładu w trzonowcach
powinien się on znajdować w korzeniu, który ma najwięcej zębiny. Korzenie te można traktować jako podstawowe i są to korzenie podniebienne górnych trzonowców i korzenie dystalne dolnych trzonowców.
Należy pamiętać, że ryzyko perforacji zwiększa się, kiedy zasięg wkładu
w kanałach podstawowych przekracza 7mm od ujścia kanału w kierunku wierzchołkowym. Korzeń
mezjalny trzonowców dolnych i korzenie policzkowe należy pominąć,
jeśli to tylko możliwe. Trzeba zwrócić uwagę na unikanie nacisku narzędzia na powierzchnię korzenia
w kierunku furkacji, ponieważ powierzchnia ta jest łatwiej skrawana
niż powierzchnia zewnętrzna.
W przypadku wszystkich zębów
należy unikać opracowywania
5 mm wierzchołkowych korzenia,
ponieważ w większości przypadków krzywizna korzenia zaczyna
Z´by dolne
Siekacze
centralne
się właśnie 5 mm od wierzchołka
i opracowywanie tego obszaru
zwiększa ryzyko nadmiernego usunięcia zębiny lub perforacji.
Zasada 6:
Opracowanie na wysokości szyjki
powinno obejmować 2 mm struktury
zęba, aby zapobiec złamaniu korzenia.
„Obejmę” na zębie można uzyskać poprzez usunięcie fragmentu
struktury zęba (obejma rdzeniowa)
lub wykonanie korony obejmującej
zdrową strukturę zęba (obejma koronowa). Dane wskazują na to, że
obejma koronowa jest bardziej efektywna niż obejma rdzeniowa oraz że
obejma koronowa zwiększa odporność zęba na złamanie. Mimo danych potwierdzających korzyści
wynikające ze stosowania obejm koronowych, nie wszyscy praktycy
uznają te walory. W badaniach ankietowych opublikowanych przez
Morgano oceniano procent respondentów, którzy uważają, że sposób
przygotowania powierzchni nośnej
zwiększa odporność na złamanie –
56% dentystów ogólnych, 67% protetyków i 73% specjalistów protetyków uważa, że pierścień rdzeniowy
zwiększa odporność zęba na złamanie.
Badane były różne długości i
kształty obejmy. Szerokość i kształt
stanowią podstawę do osiągnięcia
„efektu obejmy”. Kiedy to możliwe,
przy stosowaniu obejmy koronowej, konieczne jest objęcie 2 mm
zdrowego zęba na całym obwodzie.
Efektywność obejmy jest wzmacniana poprzez objęcie większego
obszaru zdrowego zęba. Ilość struktury zęba objętej przez koronę w
zwiększaniu wytrzymałości zęba na
złamanie wydaje się być istotniejsza
niż długość wkładu (Ryc. 6).
Siekacze
boczne
K∏y
Aby uzyskać obejmę w sytuacji,
gdy w okolicy szyjki pozostaje zbyt
mało tkanek zęba, należy rozważyć
chirurgiczne wydłużenie korony
zęba lub ekstruzję ortodontyczną w
celu odsłonięcia większej ilości tkanek zęba. W niektórych przypadkach, kiedy ma miejsce co najmniej
jedna z poniższych sytuacji: nie
można uzyskać obejmy, wydłużenie
korony spowoduje niemożliwy do
zaakceptowania wygląd estetyczny
lub spowoduje odsłonięcie furkacji
albo mamy do czynienia z krótkim
korzeniem, co nie pozwoli na prawidłowe opracowanie go pod wkład
odpowiedniej długości, lepszym
rozwiązaniem może być usunięcie
zęba i zastąpienie go implantem i koroną protetyczną.
Zasada 7:
Materiały złożone wzmacniane
włóknami szklanymi należy stosować z ostrożnością dopóki nie są dostępne długofalowe obserwacje.
Przez wiele lat standardową metodą odtwarzania zębów leczonych
endodontycznie było stosowanie zarówno wkładów dostosowanych dokładnie do kształtu opracowanego
kanału, jak i wykonanych standardowo wkładów metalowych z materiałem wypełniającym jako rdzeniem. Ogólnokrajowe badania ankietowe dentystów przeprowadzone
w 1994 r. wykazały, że 40% ogólnie
praktykujących dentystów stosowało wkłady standardowe, a najbardziej popularny był metalowy wkład
gwintowany o równoległych ścianach. Stosowanie wkładów standardowych niewątpliwie zasadniczo
się zwiększyło od czasu badania ankietowego przeprowadzonego w
1994r. Wysokie wymagania uzupełnień estetycznych i koron pełnoceramicznych doprowadziły do rozwoju
niemetalowych systemów wkładów
Pierwsze
przedtrzonowce
Drugie
przedtrzonowce
standardowych jako alternatywy dla
wkładów metalowych. Badania laboratoryjne wykazały, oprócz zalet
estetycznych, że alternatywne
wkłady z materiałów złożonych
mają korzystne właściwości fizyczne i mechaniczne. Wykazały
też, że w przypadku stosowania
wkładów z materiałów złożonych
wzmacnianych włóknem szklanym
obserwuje się mniej przypadków
złamań korzenia w porównaniu z
wkładami metalowymi. Badania kliniczne wkładów wzmacnianych
włóknem szklanym dowiodły występowanie niepowodzeń w szerokim zakresie procentowym: od 0%
po średnio 2-3 latach do 11,4% po
2 latach. Najczęściej zgłaszanymi
powikłaniami było obluzowanie
wkładu i złamanie korzenia (Ryc. 7).
Ponieważ podbudowa dla korony
protetycznej zależy od pojemności
retencyjnej wkładu, rokowanie dla
pracy stałej jest wysoce zależne od
retencji wkładu. Uwzględniając podany szeroki zakres procentowy
niepowodzeń wydaje się, że do
określenia skuteczności wkładów
wzmacnianych włóknem szklanym
niezbędne są dodatkowe, długoterminowe badania kliniczne.
Wnioski
Opierając się na przedstawionym przeglądzie dostępnych badań
można stworzyć następujące zalecenia kliniczne:
1. Korony protetyczne nie są niezbędne w przypadku zębów
przednich bez wypełnień lub z
niewielkimi wypełnieniami z wyjątkiem sytuacji, w której przy zastosowaniu metod bardziej zachowawczych nie jest możliwa istotna zmiana koloru lub kształtu.
2. Korony protetyczne powinny być
stosowane w przypadku większości leczonych endodontycznie zębów bocznych, aby zwiększyć
czas ich przetrwania w jamie
ustnej. Według niektórych danych, zęby boczne, które nie były
wcześniej leczone (z wyjątkiem
otwarcia do leczenia endodontycznego) mogą być z satysfakcjonującym skutkiem odbudowane materiałem złożonym na
bazie żywic zamiast za pomocą
koron. Nie jest jednak znane długoterminowe powodzenie tej bardziej zachowawczej metody leczenia w przypadku występowania silnych sił żucia.
Pierwsze
trzonowce
Drugie
trzonowce
2 korzeniowe z´by
Korzeƒ mezjalny
95,7%: 2 lub wi´cej kanałów
4,3 %: 1 kanał
Liczba
kanałów*
75 %: 1 kana∏
25 %: 2 kana∏y
6 %: >2 kana∏y
72 %: 1 kana∏
28 %: 2 kana∏y
2 %: >2 kana∏y
89.4 %: 1 kana∏
10.6 %: 1 kana∏
74 %: 1 kana∏
25 %: 2 kana∏y
1 %: 3 kana∏y
93 %: 1 kana∏
7 %: 2 kana∏y
<0.05 %: 3 kana∏y
Korzeƒ dystalny
68,4%: 1 kanał
31,6%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ mezjalny
86%: 2 lub wi´cej kanałów
14%: 1 kanał
3 korzeniowe z´by
Korzeƒ mezjalny
100%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ dystalny
85,1%: 1 kanał
14,9%: 2 lub wi´cej kanałów
Korzeƒ dystalny policzkowy
97,6%: 1 kanał
2,4%: 2 lub wi´cej kanałów
7
3. Wkłady osłabiają zęby i powinny
być stosowane tylko w sytuacjach, w których nie ma innego
sposobu odtworzenia rdzenia.
4. Pozostawienie 5 mm gutaperki w
wierzchołku zapewnia odpowiednie uszczelnienie wierzchołkowe.
5. Należy unikać krótkich wkładów,
ponieważ zwiększają one prawdopodobieństwo złamania korze-
7
Ryc. 7: Zdjęcie rtg złamanego bocznego siekacza górnego z wkładem wzmacnianym
włóknem szklanym.
nia. Dla wszystkich zębów, z wyjątkiem trzonowców, optymalna
długość wkładu jest wyznaczana
poprzez pozostawienie 5 mm gutaperki w wierzchołku i wykonanie wkładu sięgającego do tego
poziomu. W trzonowcach wkłady
powinny znajdować się tylko w
korzeniach podstawowych (korzenie podniebienne trzonowców
górnych i korzenie dystalne trzonowców dolnych) i nie mogą
przekraczać 7 mm od ujścia kanału w kierunku wierzchołka.
Zmniejsza się w ten sposób prawdopodobieństwo nadmiernego
zmniejszenia szerokości ścianki
kanału lub perforacji.
6. Średnica wkładu nie powinna
przekraczać 1/3 średnicy korzenia, aby nadmiernie nie zmniejszać grubości ścianki i nie zwiększać prawdopodobieństwa złamania korzenia. Średnica instrumentu do preparacji zęba pod
wkład powinna być dopasowana
do średnicy korzenia.
7. W przypadku, gdy na ząb leczony
endodontycznie zakładana jest
korona, jeśli to tylko możliwe, powinna obejmować 2 mm struktury zęba w kierunku wierzchołkowym, ponieważ obejma koronowa zwiększa odporność zęba
na złamanie.
8. Dopóki nie będą dostępne długoterminowe dane kliniczne na temat wkładów wykonanych z materiałów złożonych wzmacnianych włóknami, powinny być one
stosowane ostrożnie z powodu
wielu niepowodzeń opisanych
w badaniach klinicznych. ET
Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
ET
Autor
Korzeƒ dystalny j´zykowy
100%: 1 kanał
Liczba korzeni*
Sugerowana
Êrednica
wkładu w mm**
94,8%: 1 korzeƒ
5,2%: 2 korzenie
100%: 1 korzeƒ
0,5-0,8
0,5-1
1-1,5
98,5%: 1 korzeƒ
1%: 2 korzenie
0,5%: 3 korzenie
95%: 1 korzeƒ
5%: 2 korzenie
80,9%: 2 korzenie
12,8%: 3 korzenie
0,04%: 4 korzenie
0,8-1
Tabela 2: Sugerowane maksymalne średnice wkładów w oparciu o średnice korzeni i morfologię kanałów zębów dolnych.
* Na podstawie danych prezentowanych w Dental Anatomy & Interactive 3-D Atlas stworzonych przez dr. Blaine, Cleghorn, Dalhousie University, Canada, November 2007.
**Na podstawie danych opublikowanych w Shillingburg, 1982 and Tilk, 1979.
84,1%: 2 korzenie
1,5%: 3 korzenie
2,5%: 1 korzeƒ
1
w korzeniu dystalnym
Dr Nadim Z. Baba
Loma Linda University,
School of Dentistry
Department of Restorative Dentistry
11092 Anderson Street
Loma Linda, CA 92350, USA
E-mail: nbaba@llu.edu
[16] =>
Standard_300dpi
)
[page_count] => 16
[pdf_ping_data] => Array
(
[page_count] => 16
[format] => PDF
[width] => 842
[height] => 1191
[colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED
)
[linked_companies] => Array
(
[ids] => Array
(
)
)
[cover_url] =>
[cover_three] =>
[cover] => ![DT Poland No. 10, 2011]()
[cached] => true
)
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/56214-e2f075bd/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 56214-e2f075bd/2000/page-5.jpg
[1000] => 56214-e2f075bd/1000/page-5.jpg
[200] => 56214-e2f075bd/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 56217
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[post_date_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content] =>
[post_title] => epaper-56214-page-6-ad-56217
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-56214-page-6-ad-56217
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-21 20:05:31
[post_modified_gmt] => 2024-10-21 20:05:31
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-6-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 56217
[id_hash] => dd7f627bc5cf65aec214949a7a6102df16b400b06e3ccb7c92bc3893aba5c178
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-21 20:05:31
[fields] => Array
(
[url] => http://itunes.apple.com/at/app/dental-tribune/id436687554?mt=8
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-56214-page-6-ad-56217/
[post_title] => epaper-56214-page-6-ad-56217
[post_status] => publish
[position] => 6.92,43.17,51.01,52.46
[belongs_to_epaper] => 56214
[page] => 6
[cached] => false
)
)
[html_content] =>