DT Netherlands No. 7, 2013

Binnenlands nieuws / Interview: “ Bij veel ouderen holt de mondgezondheid achteruit” / Op weg naar een geïndividualiseerde en (kosten)effectieve mondzorg / De tand in al zijn facetten II: een greep uit het programma / Buitenlands nieuws / Wetenschap / Preventie cruciaal binnen betaalbare mondzorg: lezersreacties / Nieuwe behandelmethoden in conservatieve parodontitistherapie / Industrie / Feuilleton/Mondzorgkalender / Media

Open PDF View E-paper Edit Epaper Edit Epaper ads save

Table of contents

Open Link

Open Link

Open Link

E x t ra di k

DENTAL TRIBUNE

The World's Dental Newspaper - Netherlands Edition

september 2013

www.dental-tribune.nl

jaargang 3 | nummer 7

Internationale
benoeming
NVM-voorzitter verkozen
tot vice-voorzitter IFDH

NOCTP
Alles over nieuwe
preventieve methode voor
cariësreductie

Parodontitis
Nieuwe
behandelmethoden in
conservatieve therapie

Pagina 2

Pagina 8-9

Pagina 17-19

“Bij veel ouderen holt mondgezondheid achteruit”

Ransom Altman (links) en Frans Nugteren, mede-organisatoren van het congres De tand in al zijn facetten II. “Neem zelf contact op
met oudere patiënten die wegblijven.” (foto: Job Schlingemann)

VAN DE REDACTIE
UTRECHT – Op 14 en 15 november

a.s. stroomt de Doelen vol voor
een uniek congres. Maar liefst
acht tandheelkundige verenigingen hebben de handen ineengeslagen voor de organisatie van
‘De tand in al zijn facetten II’.

Naar verwachting zal een aanzienlijk deel van tandheelkundig
Nederland naar Rotterdam afreizen om zich te laten bijpraten
over de meest uiteenlopende onderwerpen.
Binnen het gevarieerde programma zijn twee thema’s te onderscheiden: mondzorg voor de

jeugd enerzijds en voor 55-plussers anderzijds. Deze zijn niet zomaar gekozen. “Het zijn thema’s
die voor de algemeen practicus
‘hot’ zijn,” verklaart Ransom Altman, voorzitter van de co-organiserende NVVRT.
Steeds meer 55-plussers wensen hun eigen dentitie te behou-

“Faillissementen door verplichte
tariefverlaging 2014”
PURMEREND – De NZa scheert
alle tandartsen over een kam en
dreigt met de mogelijke tariefverlaging in 2014 een deel van de
tandartsen onevenredig hard te
raken. Faillisementen zijn daarbij
niet ondenkbaar. Dat stelt tandarts Jan-Willem van Stuijvenberg, die in een persbericht zijn
zorgen uitte over de recente ontwikkelingen.
De NZa gaat uit van een norminkomen en past dat toe op alle
tandartsen in Nederland. Ook
op degenen die het norminkomen bij lange na niet halen. Onterecht, vindt Van Stuijvenberg.
De Purmerendse tandarts noemt
als voorbeeld dat een praktijk in
de Randstad soms ruim drie keer

zoveel aan zijn bedrijfsruimte
kwijt is als een collega daarbuiten. Voor deze extra kosten wordt
hij niet gecompenseerd.
“Ik weiger om failliet te gaan
vanwege een tariefdaling opgelegd door de NZa, op basis van
een gestuurd onderzoek met
hantering van een norminkomen
dat ik nog nooit heb gehaald,
ondanks een werkweek van 50
uur,” laat Van Stuijvenberg optekenen. Omdat hij de afgelopen
jaren flink in zijn praktijk geïnvesteerd heeft, verwacht hij grote
financiële gevolgen van een tariefdaling.
Daarom dreigt de tandarts
zich niet te conformeren aan de
nieuwe voorschriften. “Bij een

opgelegde tariefdaling zal ik de
tarieven van dit jaar met inflatiecorrectie toepassen. Ze slaan me
maar in de boeien. Dat liever dan
dat mijn praktijk, die financieel
gezond is en bij handhaving van
de huidige tarieven gewoon kan
voortbestaan, failliet gaat. Snoeien in de kosten leidt tot onwenselijke maatregelen als verhuizen
van de praktijk, ontslaan van medewerkers, verouderde apparatuur blijven gebruiken of minder
aandacht voor de klant.”
Van Stuijvenberg hoopt een
open gesprek aan te kunnen gaan
met de NZa, NMT, ANT en zorgverzekeraars. De resultaten van
het kostenonderzoek worden in
het najaar verwacht. ■

den, stelt Altman in een interview met Dental Tribune (pagina
4-7). Bovendien worden patiënten
steeds ouder en zal deze leeftijdsgroep steeds meer aandacht en
capaciteit vergen in de algemene praktijk. “Ouderen gaan vaak
minder goed poetsen en dan holt
hun mondgezondheid achteruit.
Soms moeten binnen een paar
jaar alle elementen getrokken
worden en rest als enige mogelijkheid een volledige prothese.” Helaas constateert Altman dat veel
ouderen minder vaak of helemaal
niet meer de tandarts bezoeken.
Dat de situatie in onder meer
verpleeghuizen beter kan, is
deels een kwestie van mankracht,
meent tandarts Frans Nugteren.
“Het is behoorlijk zwaar en niet
‘sexy’ om in een verpleeghuis te
werken. Bovendien zijn de verdiensten minder dan in je eigen
praktijk. Alleen al in Den Haag
zouden morgen zo tien tandartsen aan de slag kunnen in een
verpleeghuis.”
Nugteren en Altman geven ver-

schillende adviezen voor een betere mondzorg voor ouderen. Zo
zouden tandartsen vaker aan
huis moeten komen en moet het
vergoedingensysteem beter, zodat mondzorgverleners financieel
worden aangemoedigd meer aandacht aan deze kwetsbare bevolkingsgroep te geven.
Ook in de mondverzorging van
de jeugd gaat het nodige mis. De
prevalentie van tanderosie bij kinderen is een groot probleem, stelt
Nugteren. De sleutel tot verbetering ligt bij de ouders. “Zij moeten
hun kinderen niet ‘zoethouden’.”
Ook vindt Nugteren dat veel ouders hun kinderen te veel vrijheid
geven in hun voedingspatroon.
De rol van de ouders staat ook
centraal in de NOCTP-methode,
die de nadruk legt op effectieve
preventie. Erik Vermaire, die recent op deze kwestie promoveerde, legt samen met Mariëlle Nap
(Ivoren Kruis) uit waar NOCTP
voor staat en hoe mondzorgverleners deze in hun praktijk kunnen
implementeren (pagina 8-9). ■

[2] =>

Binnenlands nieuws

dental tribune - netherlands edition

IGZ inspecteert strenger op mondzorg voor ouderen
Gezondheidszorg (IGZ) gaat in de
tweede helft van 2013 tijdens inspectiebezoeken aan verpleeg- en
verzorgingstehuizen extra aandacht besteden aan de mondzorg.
De IGZ ontvangt signalen dat de
kwaliteit van de mondzorg in de
ouderenzorg tekortschiet.
Mondzorg is een belangrijk
onderdeel van de zorg voor ouderen en beïnvloedt de kwaliteit
van leven. Een slechte mondge-

Mondverzorging moet
onderdeel worden van de
routine in de ouderenzorg

zondheid kan ernstige gevolgen
hebben, zoals ondervoeding, ontstekingen, pijn en smaakstoornissen.
Verpleeg- en verzorgingshuizen zijn voor bewoners met een

AWBZ-indicatie verantwoordelijk
voor het leveren van mondzorg.
Om zorgverleners hier handvatten bij te geven is in 2007 de
richtlijn ‘Mondzorg voor zorgafhankelijke cliënten in verpleeghuizen’ opgesteld. Tijdens haar
bezoeken zal de IGZ deze richtlijn
als basis gebruiken.
De Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT) vindt de extra aandacht van de IGZ erg belangrijk

Ontdek
™
ATLANTIS ISUS

en pleit voor een goede mondverzorging als vast onderdeel van de
routine in de ouderenzorg.
Van elk bezoek zal de inspectie
zoals gebruikelijk een rapport opstellen waarin zij apart aandacht
zal besteden aan mondzorg. De
instellingsrapporten worden op
de website van de IGZ gepubliceerd. In de eerste helft van 2014
zal een samenvattend rapport
over mondzorg in de ouderenzorg
verschijnen. (bron: IGZ) ■

Scan de QR code met
uw gsm voor meer informatie

– de standaard voor CAD/CAM-suprastructuren

Beschikbaar voor
de meest gangbare
implantaatsystemen

NVM-voorzitter
verkozen tot
vicevoorzitter
IFDH
KAAPSTAD – Corrie JongbloedZoet, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM), is tijdens een
bijeenkomst van de International
Federation of Dental Hygienists
(IFDH) in Kaapstad gekozen tot
vicevoorzitter van de IFDH voor
de periode 2013-2016. De Ameri-

UTRECHT – De Inspectie voor de

september 2013

Corrie Jongbloed-Zoet, voorzitter van de
NVM.

kaanse Maria Perno Goldie is tot
voorzitter verkozen.
Tijdens de tweedaagse House
of Delegates-bijeenkomst voorafgaand aan het International
Symposium on Dental Hygiene
(14 - 17 augustus) waren 19 aangesloten landen aanwezig. Onder andere Nieuw Zeeland, Israël,
Canada, Korea, Japan, de VS en
een groot aantal Europese landen
waren vertegenwoordigd. Tijdens
de vergadering werd dr. Yvonne
Buunk-Werkhoven, mondhygiëniste en psycholoog, gekozen tot
Chair van het Professional and
Public Relations Committee van
de IFDH.

Ook dr. Yvonne BuunkWerkhoven kreeg een
belangrijke positie

DENTSPLY Implants levert met ATLANTIS™ toonaangevende,
patiëntspecifieke CAD/CAM-oplossingen voor alle gangbare
implantaatsystemen.
ATLANTIS™ abutments biedt tandtechnici en tandartsen
abutments voor gecementeerde en verschroefde prothetiek die
wordt ontworpen op basis van de tandvorm en anatomie van
de individuele patiënt.
ATLANTIS™ ISUS bestaat uit een compleet aanbod van
implantaatsuprastructuren voor partieel en volledig edentate
patiënten met vaste en uitneembare implantaatprothesen.

ATLANTIS™ ISUS biedt de volgende voordelen:
• Precieze spanningsvrije pasvorm
• Beschikbaar voor alle gangbare implantaatsystemen
• Brede flexibiliteit in behandeling en design opties
• Eenvoudig en efficiënt online bestellen
Meer weten over ATLANTIS™ abutments en ATLANTIS™ ISUS?
Neem dan contact op met uw DENTSPLY Implants
area manager, of bezoek www.dentsplyimplants.nl.

ATLANTIS™ ISUS implantaatsuprastructuren worden
vervaardigd met behulp van de nieuwste ontwikkelingen in
CAD/CAM-technologie en op basis van deskundigheid in
computergestuurde industriële én medische apparatuur.
www.dentsplyimplants.nl

De doelstellingen van de IFDH
voor 2013-2016 zijn het verbeteren van de mondgezondheid wereldwijd, het versterken van de
positie van de mondhygiënist, de
samenwerking van mondhygiënisten wereldwijd en het verbeteren van de infrastructuur en het
leiderschap van de IFDH.
De IFDH is opgericht in 1986 in
Oslo. De voorloper van de IFDH,
The International Liasion Committee on Dental Hygiene, is in
1973 gevormd door enkele Europese landen (waaronder Nederland), de Verenigde Staten, Canada en Japan. De IFDH wordt
bestuurd door het House of Delegates, dat eens in de drie jaar bijeenkomt. Corrie Jongbloed was
eerder de Nederlandse afgevaardigde voor de House of Delegates.
(bron: NVM) ■

[3] =>

september 2013

Binnenlands nieuws

dental tribune - netherlands edition

Tandarts Van der Laan mag
weer open
AMSTERDAM – Tandarts Achilles
van der Laan mag weer patiënten
behandelen. De Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) heeft het
sluitingsbevel aan de Amsterdamse tandarts opgeheven, omdat de praktijk weer voldoet aan
de voorwaarden om verantwoorde zorg volgens de Wet BIG te
kunnen leveren.
“De inspectie is gisteren langs
geweest en heeft alles bekeken
en goed bevonden,” liet Van der
Laan aan Het Parool weten. Het
dagblad meldt dat de inval van de
inspectie op 1 juli een direct gevolg was van een klacht van patiënte Marjo van Rooyen.
Tijdens de inspectie bleek dat
Van der Laan op meerdere punten niet aan de regels voor de hygiëne voldeed. In een lade lagen
vieze instrumenten en de sterilisator stond niet in een aparte ruimte. Van der Laan droeg
openhangende werkkleding en
tijdens de behandeling had hij
geen handschoenen aan en geen
spatbril op. Tussen de behandelingen werd de behandelkamer
niet gereinigd of gedesinfecteerd.
Marjo van Rooyen was jarenlang patiënt bij Van der Laan,
maar kreeg de laatste jaren steeds
meer pijn aan haar gebit doordat vijf kronen en een brug losza-

ten, vertelde zij aan Het Parool.
Toen ze in een weekend erg veel
last kreeg van de loszittende brug,
ging ze naar een spoeddienst,
waar de tandarts aangaf dat de
brug lekte en er sprake was van
tandbederf. Op aanraden van die
tandarts besloot Van Rooyen een
klacht in te dienen bij de IGZ,
waarop die op 1 juli een controlebezoek bracht. “Mijn gebit is helemaal kapot, terwijl ik hem in die
tien jaar dertienduizend euro heb
betaald voor de behandelingen,”
zegt Van Rooyen in Het Parool.
In een reactie liet Van der Laan
aan Het Parool weten dat hij Van
Rooyen met “alle egards” heeft
behandeld en dat hij, omdat de
vrouw problemen had met haar
financiën, altijd zijn best heeft
gedaan binnen haar budget te
blijven. Hij gaf aan erg verbaasd
te zijn over de lastercampagne,
omdat hij altijd een goede verstandhouding met deze patiënte
had gehad.
Binnen drie maanden zal de
IGZ opnieuw een onaangekondigde herinspectie uitvoeren.
Daarbij zal de inspectie nogmaals controleren of de doorgevoerde verbeteringen worden nageleefd en de praktijk nog steeds
voldoet aan de normen voor verantwoorde zorg. (bronnen: IGZ,
Het Parool) ■

Nieuw seizoen ACTA Quality
Practice van start
AMSTERDAM – Ook in het aca-

demische jaar 2013-2014 biedt
ACTA Quality Practice haar succesvolle
nascholingsprogramma’s aan. Richtte het instituut
zich tot het afgelopen jaar alleen
op tandartsen en mondhygiënisten, vanaf eind 2013 zal ook een
programma voor tandartsassistenten worden aangeboden.
De eerste themadag voor tandartsen vindt plaats op zaterdag
28 september en heeft als onderwerp ‘tandletsel in de praktijk’.
De mondhygiënisten trappen op
2 november af met een thema-

dag over radiologie in de mondzorgpraktijk, terwijl de eerste bijeenkomst voor assistenten op 22
november plaatsvindt.
Net als andere jaren geeft een
lidmaatschap van Quality Practice recht op het bezoeken van diverse themadagen, het periodiek
verschijnende tijdschrift en de
geaccrediteerde online kennistoetsen. Deelname levert tandartsen 35 KRT-punten en mondhygiënisten 22 KRM-punten op.
Inschrijven voor het nieuwe programma is nog mogelijk op www.
qualitypractice.nl. ■

Synthetische botvervanger maakt
extra ingreep overbodig
NIJMEGEN – Bij veel patiënten die

een tandheelkundig implantaat
krijgen, moet het ondersteunende kaakbot eerst worden aangevuld om voldoende houvast te
bieden. Dat gebeurt meestal met
eigen botweefsel, bijvoorbeeld
uit iemands bekkenkam. Die belastende ingreep vergroot het ri-

“Calciumfosfaat is verkrijgbaar in
korrelvorm of als een soort vaste
blokjes. Wij hebben er een tandpasta-achtige substantie van gemaakt, die je gemakkelijk kunt
injecteren,” legt hij uit.
Daarnaast heeft Hoekstra geprobeerd om calciumfosfaat,
een hard materiaal, poreuzer te

Botmateriaal uit een potje is een stuk goedkoper
sico op complicaties. Het UMC St
Radboud ontwikkelde een synthetische botvervanger die makkelijk injecteerbaar is en wordt
omgezet in natuurlijk bot. Jan
Willem Hoekstra paste het materiaal toe in diermodellen, met
veelbelovende resultaten. Vervolgonderzoek moet uitwijzen of
het ook toepasbaar is bij mensen.
De promovendus gebruikte tijdens zijn promotieonderzoek
synthetisch botmateriaal om het
ondersteunende kaakbot op te
vullen. Hij gebruikte calciumfosfaat dat gelijk is aan het mineraal
in bot, maar veranderde daaraan
twee belangrijke eigenschappen:
de structuur en de oplosbaarheid.

maken met een speciaal soort
kunststof bolletjes. Die geven
het materiaal een sponsachtige
structuur die het lichaam beter
kan afbreken.
Om het materiaal te testen, gebruikte Hoekstra verschillende
diermodellen. In de experimenten werd een kunstmatig botdefect gecreëerd dat vergelijkbaar
is met botdefecten bij mensen na
extractie van een element. “Onze
botvervangende materialen bleken in bijna alle studies gelijk te
presteren aan eigen bot. Soms
werd het materiaal bijna volledig omgezet in natuurlijk bot. De
vraag was vooral hoe poreus het
cement moest zijn, maar we heb-

ben nu een formule gevonden die
het beste werkt.”
Het materiaal kampt echter
nog met een paar nadelen. Het
is moeilijk om het in grote hoeveelheden te maken en het is lastig steeds dezelfde dikte of injecteerbaarheid te creëren. “Toen we
de hoeveelheden groter maakten, kregen we problemen met
de mengverhoudingen. Je wilt de
pasta bovendien kunnen gebruiken in de OK, maar er is nog geen
kant-en-klare steriele verpakking. Vooraf bereiden kan niet,
want eenmaal gemengd is het
materiaal binnen een kwartier
uitgehard.”
Volgens Hoekstra duurt het
zeker vijf tot tien jaar voordat de
synthetische botvervanger commercieel toepasbaar is. Maar hij
heeft vertrouwen in het materiaal. “Het belangrijkste voordeel
is dat je geen tweede wond hoeft
te maken. Veel patiënten houden na de verwijdering van botweefsel lange tijd chronische pijn
bij het lopen. Daarnaast is het
voor de zorgverzekeraar een stuk
goedkoper als er botmateriaal uit
een potje gebruikt wordt.” (bron:
UMC st Radboud) ■

Patiënten klagen steeds meer over de tandarts
NIEUWEGEIN – Patiënten klagen
in toenemende mate over de manier waarop hun tandarts hen bejegent. Dat schrijft De Gelderlander. Het aantal klachtbrieven is

Het aantal
gegronde klachten
is zeer gering

toegenomen en dat is volgens de
NMT een “teken van toenemende
transparantie omdat patiënten de
klachtencommissie beter weten
te vinden.” Alle tandartspraktijken zijn verplicht aangesloten bij

een klachtencommissie.
In 2012 kwamen bij de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (NMT)
891 klachtenbrieven binnen. 58
klachten zijn door de Centrale
Klachtencommissie van de NMT
behandeld. Twee klachten zijn
gedeeltelijk gegrond verklaard en
9 klachten geheel gegrond verklaard. Op het totaal van 38 miljoen contactmomenten is dat een
zeer gering aantal, schrijft de
NMT op haar website.
Tussen 2008 en 2012 is het aantal tandartsen dat voor het me-

disch tuchtcollege is gedaagd met
enkele tientallen gegroeid naar
126. Veel klachten hebben betrekking op de behandeling of de
nota, maar patiënten blijken ook
vaak ontevreden over de manier
waarop ze over een behandeling
worden geïnformeerd. Daarnaast
is er steevast een aantal klachten
over het gedrag van de tandarts,
die ongeduldig is of grof in de
mond. Onheuse bejegening werd
vaak door de tandarts ontkend;
meestal ontbreekt het aan getuigen. (bronnen: NMT, De Gelderlander) ■

Colofon
Dental Tribune verschijnt tienmaal per
jaar en is een uitgave van Albion Press
BV, onder licentie van Dental Tribune
International
Hoofdredacteur/uitgever
drs. Ben Adriaanse
Redactie
drs. Laura van Dee
drs. Joann Hebben
Cartoons
drs. Emily van Someren
Redactieadres
Redactie Dental Tribune
Postbus 545, 3990 GH Houten
E-mail: redactie@dental-tribune.nl.
De Nederlandse editie van Dental
Tribune kent een onafhankelijke
redactie en richt zich op professionals
in de volle breedte van
het tandheelkundige
vakgebied.

Aanmelden
De doelgroep van Dental Tribune
(bestaande uit tandartsen-algemeenpractici, tandartsen-specialisten, mond
hygiënisten, orthodontisten, kaak
chirurgen, tandtechnici, tandprothetici
en diegenen die werkzaam zijn in de
dentale industrie) komt in aanmerking
voor een kosteloos abonnement.
Behoort u tot de doelgroep en ontvangt
u het maandblad nog niet? Meld u dan
aan via het inschrijfformulier op
www.albionpress.nl.
Advertentieverkoop
Harry Velthuis, accountmanager.
Postbus 545, 3990 GH Houten.
Telefoon: 06-531 55 262.
E-mail: velthuis@dental-tribune.nl.
Linda Schriekenberg, medewerker
mediaorder. Telefoon: 030-63 55 070.
Fax: 030-63 55 069.
E-mail: adverteren@dental-tribune.nl

© 2013 Albion Press BV. Redactioneel materiaal van Dental Tribune International, Duitsland,
dat is vertaald en in dit nummer is opgenomen, is auteursrechtelijk beschermd door Dental
Tribune International GmbH. Alle rechten voorbehouden. Gepubliceerd met toestemming
van Dental Tribune International GmbH, Holbeinstr 29, 04229 Leipzig, Duitsland. Reproductie op welke manier en in welke taal dan ook, gedeeltelijk of volledig, zonder de voorafgaande
schriftelijke toestemming van Dental Tribune International GmbH, is uitdrukkelijk verboden.
Dental Tribune is een handelsmerk van Dental Tribune International GmbH.

[4] =>

Interview

dental tribune - netherlands edition

september 2013

“Bij veel ouderen holt
de mondgezondheid
achteruit”
I nterview met Ransom Altman en
Frans Nugteren, mede-organisatoren
‘De tand in al zijn facetten II’
Frans Nugteren (links) en Ransom Altman.

TEKST: LAURA VAN DEE
FOTO’S: JOB SCHLINGEMANN

Op 14 en 15 november vindt het congres ‘De tand in al zijn facetten II’
plaats in De Doelen in Rotterdam.
Centrale thema’s zijn de tandheelkundige zorg voor ouderen (55+) en
mondzorg voor de jeugd tot 18 jaar.
Aan het congres werken acht tandheelkundige verenigingen mee: de
NVT, NVvE, NVVRT, NVvK, VvO,
NVMKA, RTV en NVM. Dental Tribune belicht samen met de
Haagse tandartsen Ransom Altman (bestuurslid NVT en voorzitter NVVRT) en Frans Nugteren
(oud-voorzitter NVvE en thans lid
van de congrescommissie NVvE)
het thema mondzorg voor ouderen.
De tandheelkundige zorg voor ouderen schiet tekort, klinkt het de
laatste tijd regelmatig. Waar gaat
het mis en wat zijn de aandachtspunten bij de tandheelkundige zorg
voor ouderen?
Waarom is de mondzorg voor
jongeren en ouderen als
thema gekozen?
Ransom Altman (RA): Het is de
tweede keer dat de NVT samen
met een aantal wetenschappelijke verenigingen en de NVM
een congres organiseert, dit keer
met twee thema’s die voor de algemeen practicus ‘hot’ zijn. Het
congres is ruim opgezet en vindt
dan ook plaats in drie zalen. De
organisatie heeft voor het thema
‘tandheelkundige zorg voor ouderen’ gekozen omdat steeds meer
55-plussers tegenwoordig hun eigen dentitie wensen te behouden.
Dat vereist specifieke aandacht
van de tandarts en zijn team. Pa-

Ook voor ouderen
is een verzorgd
gebit belangrijk
tiënten worden bovendien steeds
ouder en daarom zal de noodzakelijke mondzorg steeds meer
aandacht en capaciteit vergen in
de algemene praktijk.

Ook voor de meeste ouderen
is het uiterlijk tegenwoordig belangrijk. Daar hoort een verzorgd
gebit bij. Er zijn zelfs tachtigplussers die hun mond helemaal laten
opknappen. Veel ouderen hebben
er alles voor over om maar nooit
aan een prothese te hoeven beginnen. Een van mijn patiënten is
een vrouw van in de zeventig die
een beugel wilde, omdat ze een
nieuwe partner had. Er zijn helaas ook ouderen die nauwelijks
aandacht aan hun gebit besteden,
omdat ze daar geen financiële
middelen voor hebben. De tandarts zal voor deze groep patiënten creatief moeten zijn om toch
tot een bevredigende en passende
oplossing te komen.
Frans Nugteren (FN): Over
mondzorg voor jongeren worden
al veel congressen en cursussen
gegeven, maar tanderosie bij jongeren is dan ook een groot probleem. Op elke straathoek zijn
eten en koolzuurhoudende dranken beschikbaar. Kinderen worden daar niet alleen te zwaar
van, ook hun gebit lijdt er op den
duur onder. Met de intrede van
fluoride in tandpasta’s, applicaties in de praktijk en spoelen
op lagere scholen is de strijd tegen de cariës redelijk overwonnen. Tanderosie is momenteel
de meest voorkomende ziekte bij
de jeugd. Deze aandoening vergt
van de tandarts specifieke tandheelkundige vaardigheden als er
curatief moet worden ingegrepen.
De overheid doet moeite om
dat probleem onder de aandacht
te brengen, maar naar mijn idee
lang niet voldoende. Ouders moeten ervan doordrongen zijn dat
kinderen niet zoveel zoetigheid
moeten eten en hun kinderen dus
niet ‘zoethouden’.
Ik denk dat het probleem deels
veroorzaakt wordt doordat de
meeste ouders tegenwoordig allebei werken, waardoor nauwelijks
tijd overblijft om een gezonde boterham te smeren of een warme
maaltijd te koken. Kinderen krijgen wat geld mee naar school en
mogen zelf kijken wat ze daarvoor kopen, waarbij ze uiteraard

lang niet altijd de juiste keuzes
maken.
Wat is uw ervaring met
tandheelkundige zorg voor
zelfstandig wonende
ouderen?
RA: Ik heb behoorlijk wat oudere patiënten en die laat ik regelmatig, soms zelfs één keer in de
maand, ter controle komen. Ouderen gaan vaak minder goed
poetsen en dan holt hun mondgezondheid achteruit. Soms moet
binnen een paar jaar alle elementen getrokken worden en rest als
enige mogelijkheid een volledige
prothese. Ik hamer bij elke afspraak op het belang van zorgvuldig poetsen en breng ook regelmatig fluoridelak aan. Een
groep waar ik me zorgen over
maak zijn dementerende ouderen. Soms herinneren hun kin-

passende mondzorg te verstrekken. Je hebt, om het vieze woord
te gebruiken, immers jarenlang
aan iemand ‘verdiend’. Het laatste stukje tandheelkundige zorg
hoort er ook bij.
U (Frans Nugteren, red.)
werkt ook als tandarts in een
verpleeghuis. De animo om
daar te werken is al jaren niet
hoog onder mondzorg
professionals. Hoe verklaart
u dat?
FN: Het is behoorlijk zwaar en
niet ‘sexy’ om in een verpleeghuis te werken. Bovendien zijn de
verdiensten minder dan in je eigen praktijk. Alleen in Den Haag
al zouden morgen zo tien tandartsen aan de slag kunnen in een
verpleeghuis.
Verpleeghuizen zijn verplicht
mondzorg aan hun bewoners te

Je moet contact opnemen met ouderen
patiënten die wegblijven
deren of mantelzorgers hen aan
de afspraken, maar als die afhaken komen ze vaak helemaal niet
meer.
FN: De groep ouderen die niet
meer naar de tandarts gaat vormt
inderdaad een groot probleem. Ik
maak deel uit van de Commissie
Bijzondere Zorggroepen van de
NMT. Wij hebben het idee geopperd om alle mondzorgprofes
sionals te vragen na te gaan waar
hun oudere patiënten, als ze een
tijd niet meer in de praktijk zijn
geweest, gebleven zijn. Dat kan
in de praktijkcomputer eenvoudig worden nagegaan. Soms komt
een patiënt jaren niet meer en
blijkt achteraf dat hij ziek is geworden en thuis verpleegd wordt.
Dan gaat een gebit snel achteruit. Tandartspraktijken zouden
contact moeten opnemen met
hun oudere patiënten die wegblijven en vragen of ze iets voor hun
kunnen betekenen.
Mondzorgprofessionals hebben
de morele plicht om iemand ook
in de laatste fase van zijn leven

faciliteren en kunnen via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)-indicatie een vast
bedrag per patiënt aan mondzorg besteden. Ze moeten echter
wel iemand kunnen vinden die
de tandheelkundige behandeling
wil uitvoeren.
De patiënten in een verpleeghuis zijn vanwege hun leeftijd of
aandoening(en) veel moeilijker te
behandelen dan de patiënt in je
eigen praktijk. Soms zul je patiënten in bed moeten behandelen.
Ook krijg je regelmatig te maken
met dementerende ouderen met
wie je geen woord kunt wisselen.
Mondzorg in verpleeghuizen is
een apart type tandheelkundige
zorg, maar wel een onderdeel van
mijn vak dat ik al meer dan dertig
jaar met veel plezier beoefen.
Welke mondproblemen
komen bij ouderen vaak voor?
RA: Een groot probleem is wortelcariës. Ouderen, zeker in verpleeghuizen, eten vaak zoet
voedsel als pap en vla. Daar-

naast wordt er niet (voldoende)
gepoetst. Wortelcariës is helaas
lastig te behandelen.
Een andere aandoening is xerostomie, die veroorzaakt kan
worden door het ouder worden,
als bijwerking van medicijnen of
als gevolg van bestraling bij kanker. Ook kan het een symptoom
van een ziekte zijn. Een gebrek
aan speeksel is een groot probleem, omdat speeksel als buffer tegen cariës werkt. Ook kan
bij iemand met een droge mond
geen prothese geplaatst worden;
er is immers geen speeksel om de
prothese te laten hechten.
FN: Iemand met een slecht gebit kan niet goed kauwen en zal
daardoor minder speeksel produceren. Je bent wat je eet en hoe je
eet. Bij patiënten met een droge
mond is het verder belangrijk regelmatig bitjes met fluoride aan
te brengen om wortelcariës zo
veel mogelijk tegen te gaan.
Hoe kunnen we de mondzorg
voor ouderen verbeteren?
RA: Er zouden meer tandartsen
aan huis moeten komen bij ouderen die nog zelfstandig wonen.
Bij de mondzorg in verpleeghuizen is het grootste knelpunt het
gebrek aan personeel. Dit is voor
een groot deel te verhelpen door
de mondzorg in verpleeghuizen
beter te vergoeden. De vergoeding voor mondzorg in verpleeghuizen zou meer naar het reguliere niveau moeten. De kans
dat dat daadwerkelijk gebeurt is
klein, omdat er alleen maar meer
bezuinigd wordt in de zorg.
FN: De mondhygiëne van ouderen in verzorgings- en verpleegtehuizen is bijna altijd onder de maat. Daarom moet een
mondzorgprofessional de afdelingshoofden coachen en uitleggen hoe de mondverzorging uit
te voeren. Hoe poets je met een
vingertandenborstel bij dementerende ouderen? Welke tandpasta
moet gebruikt worden? Hoe reinig je een prothese? Ook erg be-

> lees verder op pagina 6

[5] =>

NIEUW

De ideale website

voor uw professionele behoeften
UW WEBSITE IN 1 KLIK

Informatie voor
uw patiënten

Kwalitatieve
opleidingen

Nieuws en
evenementen

Gratis
proefmonsters

www.dentalcare.nl
De verzorging voortzetten die begint in uw praktijk

[6] =>

Interview

dental tribune - netherlands edition

> vervolg van pagina 4

langrijk is de vraag welke voeding
het best past bij de gebitssituatie.
Ouderen zijn helaas vaak ondervoed. Dat komt meestal vanwege
de slechte conditie van hun gebit
of gebitsprothese, waardoor ze
niet goed kunnen kauwen en pijn
hebben bij het eten.
Wat zijn specifieke
aandachtspunten en

valkuilen voor implantologie
bij ouderen?
RA: Implanteren bij ouderen
brengt geen extra problemen met
zich mee. Risicofactoren zijn voor
alle implantaatdragers roken en
diabetes. Het faalpercentage bij
jongeren en bij ouderen is min of
meer hetzelfde. Voorheen vormde
een geslonken kaak soms een belemmering, maar tegenwoordig
bestaan er zelfs implantaten van
slechts 6 mm lang. Voorwaarden
om aan een behandeling bij iemand op leeftijd te beginnen zijn
wel dat iemand niet te zwak is om

september 2013

de behandeling te ondergaan en
er een goede mondhygiëne op na
houdt. Ook moet de patiënt na de
behandeling regelmatig op controle komen, ter controle van het
implantaat en de suprastructuur.
FN: Sommige ouderen vinden
het eng om aan een behandeling
te beginnen. Maar als ze eenmaal een klikprothese hebben, of
van hun partiële prothese bevrijd
zijn, begrijpen ze vaak niet dat ze
er niet eerder aan begonnen zijn.
Ze kunnen met een klikprothese weer volledig aan het sociale
leven deelnemen.
Heeft de uitneembare
prothese nog toekomst of zou
elke patiënt een klikprothese
moeten krijgen?
RA: Er zullen altijd patiënten
blijven die voor een uitneembare
prothese kiezen. Dat kan zijn omdat dat goedkoper is, of omdat ze
geen zin hebben in een uitgebreid
implantaattraject. Soms hebben
mensen al tientallen jaar problemen met hun gebit en hebben ze
toch geen behoefte aan allerlei
tandheelkundige behandelingen
in hun mond.

Test online uw kennis
over slechte adem/halitose
en bestel een gratis
CB12 proefpakket!

De vergrijzing, in combinatie
met een steeds groter
percentage ouderen dat de
eigen dentitie behoudt, zorgt
voor een sterke groei van de
mondzorgkosten. Hoe
kunnen deze beperkt worden?
FN: Het sleutelwoord is preventie. Preventie hoeft niet kostbaar te zijn, maar vraagt wel
tijd en mankracht. Een tandarts
hoeft de uitvoering van preventie maatregelen niet zelf uit te
voeren, maar kan die taak aan

ls
a
n
io
s
s
fe
ro
p
l/
.n
2
1
Ga naar www.CB

Het is niet sexy om
in een verpleeghuis
te werken

zijn medewerkers delegeren. De
mondhygiënist(e) speelt hier natuurlijk een cruciale rol in.
RA: In mijn praktijk werken,
naast vijf mondhygiënistes, drie
preventieassistentes. Elke woensdagmiddag hebben we een speciaal preventieblok voor kinderen.
De preventieassistentes geven
de kinderen poetsles en fluoride
behandelingen. Zij betrekken
daarbij, heel belangrijk, ook de
ouders van het kind.

CB12: Effectief in de reductie van VZV’s
De kwaliteit van de adem wordt bepaald door de hoeveelheid vluchtige
zwavelverbindingen (VZV’s). CB12 is een mondspoeling geschikt voor
dagelijks gebruik en voorkomt en neutraliseert tot 12 uur lang de productie
van VZV’s in de mondholte. De unieke, gepatenteerde en optimale combinatie
van chloorhexidine (0,025%) en zink (0,3%) zorgt voor een synergetisch en
langdurig effect met behoud van de natuurlijke mondweerstand. Door een lage
e
concentratie chloorhexidine is er bij het gebruik van CB12 geringe kans op
tandverkleuring.1 CB12 heeft in drie publicaties bewezen effectiever te zijn in
de reductie van VZV’s dan andere mondspoelmiddelen.1, 2, 3

1) Thrane PS, Jonski G, Young A, Rölla G. Zn and CHX mouthwash effective against VSCs responsible for halitosis for up to 12 hours. Dental Health, 01 May 2009, vol./is. 48/3(8-12), 00118605.
2) Thrane PS, Young A, Jonski G, Rölla G. (2007). A new mouthrinse combining zinc and clorhexidine in low concentrations provide superior efﬁcacy against halitosis compared to existing
formulations: a double blind clinical study. J Clint Dent; 18 (3):82-87.
3) Saad S, Greenman J, Shaw H. Comparative effects of various commercially available mouthrinse formulations on oral malodour, Oral Diseases (2011) 17, 180–186.

Meda Pharma B.V., Krijgsman 20, 1186 DM Amstelveen
CB12-09-30052013 Dentale Tribune A4.indd 1

Zeker van je adem
13-06-13 14:14

Wat zou er moeten
veranderen in de organisatie
van mondzorg voor ouderen?
RA: De student tandheelkunde
moet er tijdens de opleiding meer
van bewust worden gemaakt dat
een grote groep ouderen in de samenleving óók tandheelkundige,
vaak behoorlijk gecompliceerde,
zorg nodig heeft. Het zou goed
zijn als tandartsen hun praktijken zo zouden inrichten dat ouderen, vaak slecht ter been of
rolstoelafhankelijk, gemakkelijk
tandheelkundige zorg kunnen
krijgen. Dit zal voor veel praktijken betekenen dat er aanpassingen gedaan moeten worden.
Als die onmogelijk blijken, zal de
tandarts voor de patiënt een oplossing moeten zoeken bij een
collega die hem of haar wel kan
behandelen.

[7] =>

september 2013

Interview

dental tribune - netherlands edition

U bent beiden betrokken bij
de mondzorg voor dak- en
thuislozen. Net als in
sommige verpleeghuizen
komt u daar veel verwaar
loosde gebitten tegen. Zijn er
meer parallellen?
FN: Dak- en thuislozen kunnen, net als veel ouderen, vaak
niet naar een reguliere algemene
praktijk. Vanwege hun vaak verwaarloosde uiterlijk, eventuele
ziekten, bijvoorbeeld hiv, en frequente psychische aandoeningen
zijn weinig collega’s bereid deze
groep te behandelen. Wij behandelen dak- en thuislozen dan ook
niet in onze eigen praktijk, maar
in het MCH Westeinde Ziekenhuis te Den Haag. Je moet met
hen directer en informeler communiceren dan met je eigen patiënten. De assistentes die ons bijstaan zijn dan ook dames met een
pittig Haags accent. Ik vind het
werk in het ziekenhuis een van de
leukste dagen van de week.
We zijn de mondzorg voor daken thuislozen elf jaar geleden met
vier tandartsen gestart. Eerder
kwamen veel daklozen met kiespijn naar de EHBO-afdeling van
het MCH Westeinde Ziekenhuis
of bij de spoedgevallendienst. Zij
gedroegen zich op zijn zacht gezegd niet altijd even netjes: er is
weleens een stoel door het raam
gevlogen. Het ziekenhuis is daarom blij dat wij elke vrijdag mondzorg aan deze groep verlenen. De
daklozen die wij behandelen, bevinden zich vaak in de fase dat ze
hun leven weer op de rails willen
zetten. Achter ieder cliënt schuilt
wel een dramatisch verhaal: kindermishandeling, incest, verkeerde vrienden, drugs en drank,
et cetera. Om recht te hebben op
mondzorg moet iemand geregistreerd staan als dak- en thuisloze
en een basisverzekering hebben.
Patiënten die bij ons terechtkomen zijn doorverwezen door de
GGD. Het project wordt vanuit de
gemeente Den Haag ondersteund.
RA: Wij bieden de dak- en
thuislozen basistandheelkunde
met de nadruk op kauwvermogen en esthetiek. Als patiënten
geresocialiseerd zijn en weer deel
uitmaken van de maatschappij,
moeten zij zich aanmelden bij een
reguliere praktijk. Ook een paar
andere gemeenten, onder andere Utrecht en Rotterdam, bieden
mondzorg voor dak- en thuislozen. We waren in Den Haag wel
een van de eersten en we worden
soms om advies gevraagd over
het organiseren van mondzorg
voor dak- en thuislozen.
Heeft u zich weleens bedreigd
gevoeld?
RA: Soms wordt er wat gescholden en iemand uit ons groepje is
weleens bedreigd door een cliënt
die zijn methadon niet had ingenomen, maar het valt alleszins
mee. Bij het intakegesprek worden duidelijk de spelregels van
deze speciale praktijk uitgelegd.
De assistente vertelt altijd direct
dat als je je afspraak een keer vergeet, je weer helemaal onder aan
de wachtlijst komt. Op die manier is het voor de cliënt duidelijk
waar hij terecht is gekomen.
FN: Ik herinner me wel een
voorval met een patiënte die me
kwam bedanken. De dochter van
het meisje, een voormalig heroïneprostituee, was vanwege haar

drugsgebruik uit de ouderlijke
macht ontzet. Vervolgens was ze
afgekickt met methadon en had

dewerkster schrok zich echter
een ongeluk toen ze in de wachtkamer een mager meisje met een

Mondzorg in verpleeghuizen moet
beter vergoed worden
ik haar gebit opgeknapt. Als bedankje had ze een taart gebakken. Wij hadden geen mes om de
taart te snijden op de afdeling en
daarom had ze besloten er zelf
een mee te nemen. De balieme-

enorm kartelmes zag zitten en
belde direct de beveiliging. Ik
weet niet wie er meer geschrokken was, de baliemedewerkster of
het meisje, dat naderhand snikkend mijn kamer binnenkwam.

Wel liet ze trots een foto zien van
haar en haar dochter, waar ze
weer een omgangsregeling mee
had.
Welke onderdelen van het
congres De tand in al zijn
facetten II zou u eruit willen
lichten?
RA: De donderdagavond wordt
heel leuk. Het loopt dan ook al
redelijk vol. Er worden die avond
twee casus besproken: een over
de jeugd tot 18 jaar en een over de
55-pluspatiënt. Acht groepen van
ieder 25 mensen gaan eerst on-

derling brainstormen over hoe zij
de casus zouden oplossen. Na de
pauze wordt plenair de uiteindelijk gekozen oplossing besproken.
Dat is erg leerzaam en ik verwacht dat er de nodige discussies
zullen losbarsten.
FN: Op vrijdag zijn er ook
veel interessante voordrachten.
Nieuw dit jaar is dat er naast lezingen voor tandartsen, specialisten en mondhygiënisten ook
een apart programma voor preventieassistenten en tandartsassistenten is. Het is, kortom, een
dag voor het hele team. ■

Van alle markten thuis
Als geen ander biedt de nieuwe A-dec 400, u de vrijheid om uw
behandelapparatuur samen te stellen ten gunste van uw comfort. Esthetiek
en efficiëntie gaan op deze manier uitstekend samen.
Oordeelt u zelf en kijk eens op a-dec.com. Voor verdere informatie kunt u
contact opnemen met Arseus Dental Nederland, 0416-650010 of
info@arseus-dental.nl.
Behandelstoelen
Instrumentenbruggen
Tandartslampen
Monitors
Kasten
Handstukken
Onderhoud

[8] =>

De tand in al zijn facetten II

dental tribune - netherlands edition

september 2013

Op weg naar een geïndividualiseerde en
(kosten)effectieve mondzorg
Tekst:
dr. Erik Vermaire, tandartsonderzoeker, TNO - Life Style, Leiden
Mariëlle Nap, secretaris Wetenschappelijk Adviescollege Preventie
Mond- en Tandziekten, Ivoren Kruis

dr. Erik Vermaire.

is daar succesvol gebleken.
Het Deense onderzoek is vaak
bekritiseerd, omdat effecten in
een kleine gemeenschap niet vertaalbaar zouden zijn naar de Nederlandse situatie. Het effect van
het Nexø-systeem is daarom door
Vermaire in Nederland onderzocht. Internationaal is de kritiek
op de vertaalbaarheid al grotendeels weggeëbd.
NOCTP is vooral gericht op het
verhogen van het niveau van zelfzorg (mondhygiëne). Naarmate het niveau van zelfzorg hoger
is, wordt het ‘terugkom-interval’
groter. De focus van de NOCTPmethode ligt op het motiveren
van de ouders om adequate zelfzorg bij hun kind te realiseren.
Motiveren en aandacht geven

Vandaag de dag komen in Neder
land nog regelmatig caviteiten
voor. Het is van belang om het
hebben van caviteiten als onnodig te zien. Enkele cijfers uit
recent verschenen epidemiologische studies: 43% van de vijfjarige kinderen had in 2011 één of
meerdere caviteiten in het melkgebit (Schuller et al., 2013). In
datzelfde jaar lag het percentage
17-jarige kinderen met caviteiten
in het blijvende gebit op 67%.
Er is blijkbaar nog steeds ruimte
voor verbetering.
Er is grote gezondheidswinst
haalbaar als we kinderen (en hun
ouders) leren hun gebit op de
juiste manier te poetsen. Daarin
kan het tandheelkundig team een
belangrijke rol spelen. Tandenpoetsen is geen eenvoudige klus
en vraagt om een systematische
aanpak. Een succesvolle systematische aanpak, gebaseerd op
het Nexø-model, is beschreven in
het proefschrift van Erik Vermaire met de vertaalde titel ‘Optimaliseren van mondgezondheid; op
weg naar een geïndividualiseerde, (kosten)effectieve mondzorg’.
In zijn proefschrift beschrijft
Vermaire de Non-Operative Caries Treatment and Prevention
(NOCTP)-methode. NOCTP is de
officiële naam van de Nexø-methode. Uit het proefschrift blijkt
dat de NOCTP-strategie bij kinderen bijna 70% minder caviteiten geeft ten opzichte van de controlegroep.

Tandarts Lonneke van Herwijnen werkt bij het Centrum voor
Tandzorg in ’s-Hertogenbosch.
Zij voerde het protocol van de
randomized controlled trial (RCT,
zie kader) uit dat centraal staat in
het proefschrift van Vermaire. “Je
kunt bij mensen echt de schellen voor de ogen wegnemen. Het
opvoeden van ouders is zó leuk.
Veel ouders denken dat caviteiten gewoon ontstaan, dat ze je
overkomen. Of dat het genetisch
bepaald is. “Mijn vader had ook
al vroeg een kunstgebit,” is zo’n
veel gemaakte opmerking. Veel
ouders denken dat je nu eenmaal
zwakke en sterke gebitten hebt
en er echt niets aan kunt doen of
je wel of geen gaatjes krijgt. Ook
de tandwolf leeft nog steeds. Als
je ouders bewustmaakt van het
belang van maximaal zes eet-/
drinkmomenten per dag (Lonneke zegt bewust zes in plaats
van zeven, omdat er altijd wel een
moment bijkomt, red.) en het grote belang van dagelijks napoetsen, dan bereik je écht wat. Ook
kun je ouders in je voorlichting
goed wijzen op de eerste volwassen molaar die achter de achterste melkkies doorkomt en dus
lastiger te poetsen is. Motiveren
en op indicatie extra aandacht
geven, dat is wat je doet,” vertelt Lonneke. Tandartsen, mond
hygiënisten en preventieassistenten die de NOCTP-strategie
willen toepassen, kunnen daarvoor een praktisch stappenplan
gebruiken (zie figuur).

NOCTP-preventiemethode

Kosteneffectiviteit

Cariës: een volksziekte

De NOCTP-methode is een preventiemethode gericht op de individuele patiënt, waarbij het interval tussen twee preventieve
bezoeken individueel wordt bepaald op basis van risico-inschatting. Deze is gebaseerd op het
niveau van zelfzorg, de mondhygiëne die de ouder bij het kind weet
te bewerkstelligen, de doorbraakfase van blijvende gebitselementen en de cariësontwikkeling in
het gebit in het algemeen en in de
blijvende molaren in het bijzonder. Onderzoek uit Nexø op het
Deense eiland Bornholm laat zien
dat preventieve voorlichting meer
effect heeft als meer verantwoordelijkheid bij de patiënt wordt gelegd. Het stimuleren van zelfzorg

Om een uitspraak te kunnen
doen over de kosteneffectiviteit
van de twee experimentele groepen vergeleken met de controlegroep werd met deze uitkomsten
verder gerekend. Want behalve
de klinische prestatie is zeker
ook van belang dat de extra tijd,
geld en moeite die patiënten steken in deze methode niet buitenproportioneel is in vergelijking
met de opbrengsten. Bij ieder bezoek aan de praktijk werd van elk
deelnemend kind geregistreerd
hoe lang het bij de mondzorgverlener in de kamer was, hoe
lang het onderweg was om bij
de praktijk te komen, door wie
het werd begeleid en hoe men
naar de praktijk was gekomen.

Tandarts Lonneke van Herwijnen.

Het bleek dat de gemiddelde behandeltijd in de NOCTP-groep in
de drie jaar iets korter was dan
in de controlegroep. De gemiddelde behandeltijd in de IPFAgroep (Intensified Professional
Fluoride Application) was juist
anderhalf keer zo lang. Ten behoeve van het experiment werd
in de NOCTP-groep een groter
deel van de behandeling door de
tandarts uitgevoerd. Hierdoor
werd deze behandeling wel iets
duurder.
Een zogenoemde ‘incrementele
kosteneffectiviteitsratio’ (IKER)
werd berekend van elke strategie.
Kort gezegd: wat heeft het volgen
van de methode gekost om één extra caviteit te hebben voorkomen?
De IKER voor de NOCTP lag op
€ 108 en voor IPFA op € 733 als
alleen gekeken werd naar zorggerelateerde kosten. Als rekening
gehouden werd met zowel zorggerelateerde kosten als de kosten
die de ouders moeten maken (begeleidingstijd, reistijd, reiskosten
etc.) dan lagen de IKERS op respectievelijk € 111 voor NOCTP en
€ 977 voor IPFA. De meeste kosten in de NOCTP-groep werden
gemaakt in het eerste jaar. In het
derde jaar bleek geen verschil in
benodigde investeringen in tijd,
geld en moeite. Als een groter
deel van de NOCTP-behandeling
door een mondhygiënist met een
preventieassistente wordt uitgevoerd, wordt de IKER van de
NOCTP-behandeling lager. Op
basis van dit onderzoek kan worden gesteld dat een NOCTP-strategie te prefereren valt boven een
IPFA-strategie. Om de definitieve
waarde van deze strategieën te
bepalen is verder onderzoek naar
de levenslange kosten van het
hebben van één DMFT noodzakelijk. Er mag worden verondersteld
dat deze vele malen hoger zullen
zijn dan de nu gevonden € 111 om
een DMFT te voorkomen met de
NOCTP-strategie.
Zijn ouders bereid te
investeren in een goede

gebitsgezondheid van hun
kind?

Omdat de NOCTP-strategie nadrukkelijk gebruikmaakt van de
actieve medewerking van ouders werd een analyse gemaakt
van de bereidheid van ouders te
investeren in een goede gebitsgezondheid van hun kind. Deze
bereidheid tot investeren werd
uitgedrukt in geld en tijd. Deze
uitkomsten zijn weer gerelateerd
aan gegevens die werden verzameld met behulp van de door de

ouders ingevulde vragenlijsten op
het gebied van hun kennis, opleiding en gedrag. Ondanks het feit
dat ouders over het algemeen zeker bereid waren in het gebit van
hun kind te investeren, gaf toch
een niet-verwaarloosbaar deel
van bijna 12% aan nauwelijks tot
geen geld, tijd en moeite te willen steken in een goede mondgezondheid van hun kind. De
kinderen van deze ouders lijken
een verhoogd risico te hebben
om mondziekten te ontwikkelen,

NOCTP-strategie: 70% minder caviteiten

Het effect van verschillende cariëspreventieve maatregelen werd onderzocht in een randomized controlled trial, uitgevoerd in één praktijk
van het Centrum voor Tandzorg in ’s-Hertogenbosch. In totaal werden
230 zesjarige kinderen willekeurig aan een van de drie onderzoeksgroepen toegewezen. Eén groep volgde de zogenoemde NOCTP-behandeling. De interventie was gericht op het verhogen van het niveau
van zelfzorg. Naarmate het niveau van zelfzorg hoger werd, nam het
aantal punten bij de risicobepaling (zie figuur 1, stap 3) af en werd het
‘terugkom-interval’ groter. Als ondanks een goede mondhygiëne toch
sprake was van cariësontwikkeling, werd lokaal fluoride aangebracht.
Als dit niet afdoende was, werd gebruikgemaakt van kunstharsfissuurlak. Indien cariës het dentine had bereikt, volgde een cariësbehandeling. Een tweede groep volgde een programma waarbij elke drie maanden professionele fluoridebehandelingen werden gegeven. Deze groep
wordt verder IPFA genoemd (IPFA: Intensified Professional Fluoride
Application). De derde groep was een controlegroep en deze verschilde met de IPFA-groep alleen in de frequentie van de te geven fluoride-applicaties. In de controlegroep was dit twee keer per jaar, in de
IPFA groep vier keer. Verder kwamen de kinderen in deze twee groepen
twee keer per jaar voor periodieke controle en werden de kauwvlakken van de blijvende elementen geseald. Ook in deze twee groepen
werden caviteiten gerestaureerd als ze in het dentine zaten. Op een
leeftijd van 9 jaar (+/- 3 maanden) werden de kinderen opnieuw door
de onderzoekers bekeken. In de NOCTP-groep kregen de kinderen gemiddeld 0,15 caviteiten in hun blijvende molaren, in de IPFA-groep was
dat 0,32 en in de controlegroep 0,47. De resultaten van dit onderzoek
geven aan dat de NOCTP-strategie bij analyse per protocol bijna 70%
minder caviteiten oplevert in vergelijking met de controlegroep. Het
aantal uitvallers in de NOCTP- groep was hoger dan in de controlegroep. Dat zou erop kunnen wijzen dat de gemotiveerde proefpersonen in de NOCTP-groep overbleven. Als we voor dit gegeven statistisch corrigeren, dan nog blijkt de cariëstoename in de diverse groepen
statistisch significant te verschillen en NOCTP 40% minder cariës te
geven. In de NOCTP-groep werden over drie jaar per kind slechts 0,7
fluorideapplicaties uitgevoerd. In de IPFA-groep was dit circa 12 en in
de controlegroep circa 6. Het aantal sealants per kind was 1,26 in de
NOCTP-groep, 3,0 in de IPFA-groep en 3,7 in de controlegroep. Het gemiddeld aantal vullingen per kind was 0,15 in de NOCTP-groep, 0,34 in
de IPFA-groep en 0,39 in de controlegroep.

[9] =>

september 2013

dental tribune - netherlands edition

tandenpoetsen met fluoridetandpasta’ vindt onvoldoende weerklank in deze groep en er ontbreekt een systeem om deze
kinderen naar de mondzorgpraktijk te krijgen. Het wegwerken
van gezondheidsverschillen gebeurt dus niet.

(foto eigendom van Ivoren Kruis)

omdat in deze groep ook minder
gunstige mondhygiëne- en dieet
gewoonten werden gerapporteerd. Gedrag van mensen wordt
voor een groot deel bepaald door
de eigen attitude. Het onderzoek
maakte duidelijk dat ouders verschillende attitudes hebben rond
de mondgezondheid van hun
kind. Wellicht is het noodzakelijk
voor verschillende attitudes een
ander cariëspreventief programma te hanteren dat de ouders omzeilt (bijvoorbeeld door interventies op scholen of in buurten uit
te voeren) of er juist meer bij betrekt. Uiteraard is verder onderzoek hiervoor vereist.
Nieuw product: op maat
gemaakte cariëspreventie

Ondanks dat er geen grote investeringen noodzakelijk zijn om de
NOCTP-strategie toe te passen,
vraagt het wel de nodige aanpassingen in denken van zowel
de mondzorgverlener als de kinderen en ouders. De routinematige aanpak die al enkele decennia wordt gevolgd, geeft namelijk
een gevoel van veiligheid. Toch is
gebleken uit de stijgende kosten,
maar nog steeds te hoge cariësprevalentiecijfers, dat een grote stap in cariëspreventie moet
worden gezet. Een logische stap
zou die in de richting van NOCTP
zijn.
In het recente julinummer van
Dental Tribune vroegen James
Huddleston Slater sr. en Wim
van Palenstein Helderman aandacht voor de omslag die nodig
is in de mondzorg voor 0-18 jarigen. De tijd is er nu rijp voor om
de manier van cariëspreventie op
een effectievere manier te gaan
organiseren. Dat is ook nodig,
willen we een goede tandheelkundige zorg voor toekomstige
generaties waarborgen. Ook het
Ivoren Kruis heeft deze tendens
onderkend. Momenteel wordt in
verschillende gremia van tandheelkundig
wetenschappelijke
opinieleiders gediscussieerd over
de organisatie en uitvoering van
de mondzorg voor 0-18 jarigen.
Mondgezondheid moet en kan
beter

Het cariëspreventieve effect van
de huidige mondzorg voor 0-18
jarigen stagneert. Uit het recent
verschenen Signalement Mondzorg 2013 van het CVZ blijkt dat
kinderen en jongeren minder
vaak gaatjes hebben in hun gebit. Het Ivoren Kruis vindt deze
verbeteringen echter te gering.
De groep met een lage sociaaleconomische status wordt onvoldoende bereikt. De preventieboodschap ‘2x per dag 2 minuten

Het CVZ vergeleek de cijfers
van mondzorg in 2011 met die
in 2005. Had acht jaar geleden
slechts 44% van de 5-jarigen
nog een gaaf gebit, bij de laatste
peiling had 59% van die kleuters
nog nooit een gaatje gehad.
Onder 17-jarigen steeg het
aantal jongeren zonder gaatjes
van 29 naar 39%.
Aandacht voor risico
ontbreekt

“Preventie wordt dus wel beleden, maar feitelijk wordt er niets
mee gedaan”, aldus het Ivoren
Kruis. De voorlichting komt bij
hen die toch al in de praktijk komen. Preventie moet een meer
geaccepteerd onderdeel worden
van de mondzorg met aandacht
voor risicogroepen. De professional voelt zich veelal verantwoordelijk voor zijn praktijk, maar
niet voor de populatie in zijn gemeente. Maar wie behandelt de
kinderen die niet in de praktijk
komen? De organisatie van de
huidige tandheelkundige zorg is
onvoldoende om risicogroepen
effectief te bereiken. Daarvoor
zijn onder meer andere methodieken en andere scholing nodig.
Beloning nodig?

Volgens het Ivoren Kruis zou de
tandarts beloond moeten worden
om het gebit gezond te houden.
Dit pleit voor een systeem waarbij gehonoreerd wordt op basis
van gerealiseerde gezondheidswinst. Het vergoedingensysteem
voor de tandarts en mondhygiënist dient mee te evolueren van
een tarief per verrichting naar
een meer gezondheids outcomebased vergoedingenstructuur, of
Pay for Performance (P4P), waarbij de behandelaar wordt afgerekend op van tevoren met de verzekeraar of overheid gemaakte
afspraken in de te behalen gezondheidswinst. De tandarts en
mondhygiënist kunnen de invoering van een NOCTP-strategie in
hun praktijk in feite beschouwen
als een nieuw product dat kan
worden ‘verkocht’ aan hun patiënt: op maat gemaakte cariëspreventie.

gezondheidswinst en daarmee
een betere kwaliteit van leven.
NOCTP is preventie in een andere jas en letterlijk een kwestie
van er anders tegenaan kijken.
Het tandheelkundig team wordt
uitgedaagd het individuele kind
te begeleiden. Het kind leert meer
over mondgezondheid, de mondhygiëne verbetert en voor ouders
wordt de dagelijkse gebitsverzorging van hun kind(eren) makkelijker. De mondzorgverlener
wordt de vaste begeleider van het
kind in de praktijk. Praktijken die
de NOCTP-methode toepassen
werken gelijktijdig aan een positief imago en krijgen gezondere
en meer gemotiveerde patiënten.
Het is hoog tijd om de preventieve
NOCTP-methode te implementeren, zeker als in de toekomst de
vergoedingenstructuur gezondheidsgerelateerd wordt.
Referentie

Schuller AA, van Kempen IPF,
Poorterman JHG, Verrips GHW.
Kies voor Tanden. Een onderzoek
naar mondgezondheid en preventief tandheelkundig gedrag van
jeugdigen. Hoofdmeting 2011, een
vervolg op de reeks TJZ-onderzoeken. TNO-rapport TNO/LS
2013 R10056. TNO Leiden. ISBN
978-90-5986-419-1.

Over de auteur

Erik Vermaire (1973) studeerde in 2000 als tandarts af aan
ACTA Amsterdam en heeft aansluitend zes jaar een algemene
tandartspraktijk gehad in Heerhugowaard. Sinds 2002 werkt hij
gedeeltelijk als tandarts-angstbegeleiding in het Medisch Centrum Alkmaar. Daar behandelt
hij extreem angstige, psychologische en psychiatrische gecompromitteerde
tandheelkundige patiënten. In 2006 rondde hij
zijn post-initiële masteropleiding
‘management van tandartsangst’
af bij ACTA/SBT. Als onderdeel
van deze master voltooide hij een
klinische studie over het effect
van een tandheelkundige angstbehandeling op de kwaliteit van
leven bij patiënten met een pathologische angst van een tandheelkundige behandeling. Om zowel
aan zijn promotieonderzoek te
kunnen werken bij de vakgroep
Sociale Tandheelkunde en Voorlichtingskunde van ACTA als zijn
werkzaamheden in het Medisch
Centrum Alkmaar voort te kunnen blijven zetten, stopte hij zijn
algemene tandartspraktijk. Sinds
november 2012, werkt hij bovendien gedeeltelijk als tandarts-onderzoeker bij TNO (Life Style) in
Leiden. Vermaire promoveerde

Tijdens de doorbraak wordt het element
overgeslagen als de tandenborstel in de
lengterichting op de tandboog wordt
geplaatst. Als je de borstel dwars op
de tandboog zet, is adequate reiniging
mogelijk. (foto’s: Jette Christiansen,
Kopenhagen)

in 2013 op zijn proefschrift met
de titel ‘Optimizing oral Health;
towards a tailored, effective and
cost-effective dental care’ aan de
UvA.
Op het congres De tand in al zijn
facetten II is in diverse lezingen
uitgebreid aandacht voor de mondzorg tot 18 jaar. Hierbij zullen ook
de beginselen en toepassing van de
NOCTP-benadering aan de orde
komen. ■

NOCTP

Stappenplan NOCTP 6 tot 9-jarigen
Naam van patiënt:
Datum:

Stap 1 Tandplaque

● Vraag ouders hoe het de afgelopen periode met het

uitvoeren van de vorige keer gegeven adviezen ging.

● Noteer of de interventie de afgelopen periode succesvol is

Bezoeknr.:

● Bepaal of er sprake is van cariësontwikkeling/-progressie.
Noteer bijbehorende punten voor de risico-inschatting:

■ geen cariësontwikkeling of -progressie: 1 punt
■ waarneembare cariësontwikkeling of -progressie: 2 punten

● Bepaal of de zijdelingse elementen allemaal in occlusaal

geweest. Zo ja, doorgaan op ingeslagen strategie.

contact staan of dat er elementen zijn in doorbraak.

Is dit niet het geval? Noteer de mogelijke oorzaak.

Noteer bijbehorende punten voor de risico-inschatting:

● Kleur de tandplaque.
■ Laat ouders en kinderen zien op welke vlakken van de

gebitselementen nog plaque aanwezig is (plaquekleuring
met erythrosine). Leg de nadruk op fissuren.
■ Noteer het percentage vlakken bedekt met plaque en

bijbehorende punten voor de risico-inschatting:

■ maken alle elementen occlusaal contact: 1 punt
■ zijn er nog elementen in doorbraak: 2 punten

● Besteed extra aandacht aan elementen die nog in doorbraak
zijn. Geef ouders het advies om doorbrekende elementen
loodrecht (dwars) op de tandboog te poetsen.
● Beoordeel of er cariësontwikkeling of -progressie zichtbaar

■ plaque op < 10% van de vlakken: 1 punt

is in de blijvende mola(a)r(en).

■ plaque op > 10% van de vlakken: 2 punten

Noteer bijbehorende punten voor de risico-inschatting:

● Vertel ouders dat cariës (gaatjes) een (lokale) ziekte is die
wordt veroorzaakt door bacteriën. Cariës is niet erfelijk en
is te voorkomen; je hebt er zelf invloed op.
● Vertel ouders dat plaque uit heel veel bacteriën bestaat

■ geen cariësontwikkeling of -progressie: 1 punt
■ waarneembare cariësontwikkeling of -progressie: 2 punten

● Bespreek de resultaten van het onderzoek met de ouders
en het kind.

die 2x per dag helemaal verwijderd moeten worden om

● Noteer het aantal punten in stap 2.

gaatjes te voorkomen.

➡ Ga naar stap 3.

● Vertel over de moeilijk bereikbare plaatsen zoals de
doorbrekende molaren waar plaque zich gemakkelijk
en ongestoord kan ophopen.
● Laat ouders en kinderen zien hoe je deze plaque het
beste kunt wegpoetsen.
● Geef ouders het advies om doorbrekende elementen

Mentaliteitsverandering

Er is afstemming nodig om de
benodigde mentaliteitsverandering te realiseren waarmee de beschreven systematische aanpak
geïmplementeerd kan worden.
Hierin kan een onafhankelijk orgaan, zoals het Ivoren Kruis, een
regisserende rol vervullen. In de
opleidingen (universitair, HBO en
MBO) kan meer onderwijs in preventie worden ingevuld. Bovenal is een mentaliteitsverandering
van tandheelkundige zorgverleners, beroepsorganisaties, wetenschappelijke verenigingen, zorgverzekeraars, overheid (VWS,
NZa, Gezondheidsraad), politiek
én patiënt nodig. De individuele
patiënt zou meer bewust moeten
worden gemaakt van het beoogde
effect van preventie, de haalbare

De tand in al zijn facetten II

loodrecht (dwars) op de tandboog te poetsen.
● Geef ouders het advies 2x per dag met de juiste fluoridetandpasta te poetsen, conform het Advies Cariëspreventie
van het Ivoren Kruis.
● Geef ouders de juiste voedingsadviezen conform het
Advies Cariëspreventie van het Ivoren Kruis.
Let daarbij op het aantal eet- en drinkmomenten.
● Voer professionele gebitsreiniging uit.
● Noteer het aantal punten in stap 1.
➡ Ga naar stap 2.

Stap 3 Risicoscore en
terugkominterval
● Maak op basis van stap 1 en 2 en de motivatie van de ouders
en het kind een risico-inschatting.
● Tel alle punten van stap 1 en 2 bij elkaar op en bepaal het
nieuwe terugkominterval.
■ Bij 4 punten: plan een nieuw preventief bezoek

na 6-12 maanden (afhankelijk van eventuele doorbraak
nieuwe elementen).
■ Bij 5 punten: plan een nieuw preventief bezoek

na 4 maanden
■ Bij 6 punten: plan een nieuw preventief bezoek

na 3 maanden

Stap 2 Cariës
● Bespreek de cariësactiviteit van de vorige keer
en in welke vlakken dat was.

■ Bij 7 punten: plan een nieuw preventief bezoek

na 2 maanden
■ Bij 8 punten: plan een nieuw preventief bezoek
na 1 maand
➡ Ga naar stap 1.

● Voer een inspectie van de gebitselementen uit
(cariës-assessment). Noteer verkleuringen, fissuren en
gladde vlakken en de cariësactiviteit per vlak.
22

Gemotiveerde patiënten met gezonde monden

Stappenplan NOCTP bij 6- tot 9-jarigen.
IVK Magazine Vermaire [16-5].indd 22

21-05-13 09:28

[10] =>

[11] =>

september 2013

De tand in al zijn facetten II:
een greep uit het programma
TEKST: LAURA VAN DEE

Bruno Loos

Parodontitis is
bij ouderen een
groot probleem

Parodontitis is bij 55-plussers de
hoofdoorzaak van verloren elementen. “Van de 50-plussers
heeft 30% een milde of ernstige vorm van parodontitis, terwijl
dat onder de totale bevolking gemiddeld 10-15% is,” vertelt prof.
dr. Bruno Loos, hoogleraar parodontologie bij ACTA. “Naarmate
mensen ouder worden, treden in
hun afweersysteem veranderingen op. Hierdoor kunnen ze vatbaarder worden voor bepaalde
ziekten. Daarnaast kunnen in iemands DNA minuscule epigenetische veranderingen optreden.
Verder kan een cumulatie van
ongunstige leefstijlfactoren, zoals roken en slechte voeding, een
rol spelen bij het ontwikkelen van
parodontitis.”
Hoewel we nog weinig weten
over de precieze oorzaak van parodontitis, is wel bekend dat parodontitis altijd ontstaat door een
combinatie van drie risicofactoren: de aanwezigheid van een
biofilm (omgevingsfactor), aanleg
(genetische factor) en leefstijlfactoren, waartoe ook infrequent
tandartsbezoek behoort.
Een complicatie van parodontitis bij ouderen is dat als zij diabetes mellitus type II hebben,
dit moeilijker te controleren is,
vertelt Loos. Ook de andere kant
op is er beïnvloeding: diabetici hebben een lagere weerstand,
waardoor infecties gemakkelijker kunnen ontstaan. Nog een
complicatie is dat oudere mensen zich vaker verslikken en bij
aanwezigheid van parodontitis
een verhoogd risico lopen op een
longinfectie. Ook is uit onderzoek
gebleken dat parodontitis, naast
onder andere roken en een hoog

cholesterol, een van de risicofactoren voor hart- en vaatziekten,
die vaker bij oudere mensen voorkomen.
Ter preventie van parodontitis
moet bij iedereen, maar vooral
bij ouderen, tijdens het periodiek
mondonderzoek de Dutch Periodontal Screening Index (DPSI)
toegepast worden, vindt Loos.
“Visuele inspectie is niet altijd
voldoende, ook de pocketsondes
moeten worden gemeten. Dat gebeurt nog niet in alle mondzorgpraktijken.”
Als een mondzorgprofessional
parodontitis constateert, is het
belangrijk dat niet alleen wordt
gefocust op de initiële curatieve
behandeling, maar dat ook aandacht wordt besteed aan individueel mondhygiëne- en leefstijladvies. “Als een patiënt zijn gebit
beter reinigt, stopt met roken en
meer fruit gaat eten, helpt dat bij
de genezing en het voorkomen
van nieuwe parodontitis,” aldus
Loos.
Ook het opstellen van een parodontaal nazorgtraject is van
belang. De nazorgafspraken bij
de mondhygiënist moeten in het
begin regelmatig plaatsvinden
en kunnen vervolgens geleidelijk worden afgebouwd. Bij elke
afspraak wordt het gebit gereinigd en gecontroleerd, zodat de
mondzorgprofessional en de patiënt niet voor verrassingen komen
te staan. Ook het opnieuw meten
van pocketdieptes moet onderdeel
van het nazorgtraject uitmaken.
Loos verwacht dat tandartsen
en medisch specialisten in de toekomst meer zullen samenwerken.
“Steeds meer ouderen behouden
hun eigen dentitie. Die ouderen
gebruiken medicijnen en daarom zal de tandarts regelmatig bij
een arts of specialist te rade moeten gaan.” Omgekeerd is het belangrijk dat de huisarts naar de
tandarts verwijst. Dia
betici komen jaarlijks bij de huisarts voor
controle. Die moet de patiënt wijzen op het belang van een goede
mondgezondheid en hem aanraden regelmatig de tandarts te bezoeken. Loos vindt het een goede
zaak dat de verwijzing naar de
tandarts dit jaar is opgenomen
in de Richtlijn diabetes mellitus
type II van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG).
De
parodontitisbehandeling
moet vergoed worden vanuit de
basisverzekering, vindt Loos.
“Parodontitis wordt deels veroorzaakt door aanleg, daar kan een
patiënt niets aan doen. De aandoening zou om te beginnen vergoed moeten worden voor patiënten met hart- en vaatziekten en
diabetes. Een diabeet krijgt ook
de controle aan de oogarts vergoed, waarom dan niet de behandeling voor parodontitis? Als iemand 1200 euro moet ophoesten
voor een dergelijke behandeling,
is de kans groot dat hij ervan afziet.”
Bruno Loos verzorgt de lezing
‘Parodontitis bij 55+’. ■

De tand in al zijn facetten II

dental tribune - netherlands edition

Sjoerd Smeekens

Lokale behandelingen
kunnen het evenwicht
verstoren

‘Reparatieve tandheelkunde over
de grens’, wat houdt dat precies
in? “Mondzorgprofessionals repareren regelmatig lokaal. Daardoor kunnen op andere plekken
in de mond nadelige invloeden

ontstaan en daarmee wordt in
mijn ogen weleens een grens
overschreden,” vertelt Sjoerd
Smeekens, erkend specialist in
Reconstructieve Tandheelkunde
(SSRD), Prosthodontics (EPA) en
tandarts-eigenaar van een praktijk voor reconstructieve tandheelkunde. “In mijn voordracht
ga ik laten zien welke problemen
er kunnen ontstaan als mondzorgprofessionals lokaal repareren en hoe het evenwicht hersteld
kan worden.”
Met problemen doelt Smeekens op verschuivingen van het
krachtenspel in de mond ten gevolge van lokale behandelingen.
Als voorbeeld geeft hij het mogelijke effect van het vullen van
een caviteit. Soms wordt bij het
vullen van caviteiten de anatomische vormgeving van een kies
niet optimaal hersteld, waardoor
de kies vlakker en/of lager is dan
voorheen. De patiënt zal daar
niet altijd iets van merken, vertelt Smeekens, maar vaak heeft
een dergelijke ingreep gevolgen
voor het evenwicht in de mond.
“Een kies zoekt altijd contact
met de tegenoverliggende kies.
Als de kies groeit, veranderen
ook zijn contactpunten met naburige elementen. Die elementen
gaan daarop verschuiven en dan
verandert het krachtenspel in de
hele mond.”

De mogelijke gevolgen zijn legio: onder andere slijtage, het
afbreken van restauraties en/of
elementen en beweeglijke en gevoelige elementen. Hoe meer vullingen in een mond op deze manier worden aangebracht, hoe
meer het evenwicht in de mond
verstoord kan worden. Smeekens zou dan ook graag zien dat er
meer aandacht komt voor de gevolgen van een lokale handeling
voor de rest van de mond.
Het krachtenspel in de mond
is een belangrijk onderwerp voor
alle leeftijdsgroepen. Smeekens
krijgt vaak mensen in zijn praktijk bij wie het evenwicht in het
gebit is verstoord. Regelmatig
kost het herstel veel tijd. Deze patiënten willen voorkomen dat bij
hun kinderen dezelfde problemen
optreden en vragen Smeekens
daarom bij hun kinderen al een
analyse van het krachtenspel in
het gebit te maken. Vaak zijn dan
al de eerste tekenen van verlies
van weefsel te zien, niet alleen
cariës, maar ook slijtage en erosie. “Hoe sneller je die diagnosticeert, hoe makkelijker je problemen kunt verhelpen,” aldus
Smeekens.
Waar zou in de praktijk meer
aandacht aan besteed kunnen
worden? Smeekens: “Met repa> lees verder op pagina 12

Inspired by:

Nieuw:

Waiheke Island,
New Zealand

V4 ClearMetal Matrix Systeem
• Compleet lichtdoorlatend
• Ideaal bij het gebruik van bulkfill!
Bij uitstek het meest geschikte systeem
voor voorspelbare, strakke contactpunten
bij Klasse II restauraties!

V4 RING
De nieuwe V4 Ring is uitgevoerd met transparante
V-vormige uiteinden!
Bijzonder geschikt voor
bulkfill composiet restauraties én diepe caviteiten!
De lichttransmissie gaat
direct door de uiteinden.

V3-RING

V3-RING N

V-RING

V3-MATRIX

V4 CLEARMETAL MATRIX
De V4 Clearmetal Matrix is
voorzien van honderden
lichtdoorlatende ‘microwindows’. Bovendien is de
Clearmetal Matrix (als enige
metalen matrix) ook nog
vormbaar en voorzien van
een non-stick coating.

WEDGES

V4 WEDGE
Ook de wig is lichtdoorlatend! Door de inkepingen
is de V4 Wedge flexibeler
en zorgt voor een nóg
betere aansluiting. Nu ook
in een X-Large uitvoering!

www.matrix-dental.com
info@matrix-dental.com

Matrix-Dental klantenservice +31 (0)10 416 31 93
MADE V4 adv 90x130.indd 1

02-09-13 22:59

[12] =>

12 De tand in al zijn facetten II
> vervolg van pagina 11
ratieve tandheelkunde wordt de
kern van het probleem niet aangepakt. Ik zou mondzorgprofessionals willen adviseren om voor
aanvang van een behandeling
een risicoanalyse te maken. Ook
moeten ze bedenken waarom er
een verschil is ontstaan tussen

de status van het gebit net na de
gebitsontwikkeling en de huidige
status van het gebit. Wat zegt dit
over de toekomst? Het is zaak de
situatie zo aan te pakken dat de
patiënt waar voor zijn geld krijgt
en de kwaliteit van leven langdurig wordt vergroot.”
Sjoerd Smeekens verzorgt de lezing ‘Reparatieve tandheelkunde
over de grens’. ■

dental tribune - netherlands edition
Pauline Dekker
en Wanda de
Kanter

Programma ‘De tand in al zijn facetten,’
15 november
Tandartsen en
Zaal 0-18 jaar
mondhygiënisten
08.55 - 09.00
Opening moderator
09.00 - 09.45
09.45 - 10.45
10.45 - 11.15
11.15 - 12.45

12.45 - 14.00
14.00 - 14.45
14.45 - 15.30

15.30 - 16.00
16.00 - 16.45
16.45 - 17.00

Van peuter naar puber in dit
digitale tijdperk
The Hall Technique for managing
carious primary molars
Pauze
Sustainable minimally invasive
conservative dentistry – The
life-long dental coaching concept
Pauze
Restauratieve overwegingen bij de
agenetische laterale bovenincisief
Niet aangelegde premolaren:
interdisciplinaire aanpak
Pauze
Verwijderen M3 inf?
Afsluiting moderator

Tandartsen en
Zaal 55+
mondhygiënisten
08.55 - 09.00
Inleiding moderator
09.00 - 09.45
Reparatieve tandheelkunde over
de grens
09.45 - 10.30
Composiet: een tweede leven voor
oude tanden?
10.30 - 11.00
Pauze
11.00 - 12.30
The challenge of esthetic
Implantology: “from Single tooth
Replacement to Orthognatic
Implantology”
12.30 - 13.45
Pauze
13.45 - 13.50
Inleiding moderator
13.50 - 14.30
Parodontitis bij 55+
14.30 - 15.15
Afwijkingen van huid en
slijmvliezen; doorverwijzen of
aanzien?
15.15 - 15.45
Pauze
15.45 - 16.50
Dementie en mondgezondheid
16.50 - 17.00
Afsluiting moderator

Sprekers
Dr. Martine van
Gemert-Schriks
Prof. dr. Jan Derksen
Dr. Dafydd Evans en
dr. Nicola Innes
Prof. dr. Ivo Krejci

Dr. Marijn Créton
Sandy van
Teeseling en
Prof. dr. Marco Cune
Jacques Baart
Dr. Martine van
Gemert-Schriks
Sprekers
Ben Derksen
Dr. Sjoerd Smeekens
Hein de Kloet
Dr. Egon Euwe

Prof. dr. Cees de Baat
Prof. dr. Bruno Loos
Dr. Erik van der Meij

Prof. dr. Erik Scherder
Prof. dr. Cees de Baat
Sprekers

Assisterenden
08.55 - 09.00
09.00 - 09.45
09.45 - 10.30
10.30 - 11.00
11.00 - 12.00

Sprekers
Michiel de Cleen
Christo Boxum
Rob Bilo

12.00 - 13.15
13.15 - 14.00
14.00 - 14.45
14.45 - 15.30
15.30 - 16.00
16.00 - 16.45
16.45 - 17.00

Programmawijzigingen voorbehouden.

Het afgelopen jaar zijn Wanda de
Kanter en Pauline Dekker veelvuldig in de publiciteit geweest
met hun website tabaknee.nl. Op
deze website worden tabaksfabrikanten en tabakslobbyisten met
naam en toenaam genoemd. De
twee longartsen hebben de website in het leven geroepen uit verontwaardiging over wat de tabaksindustrie aanricht onder de
Nederlandse bevolking. In 2011
telde ons land bijna 19.000 tabaksdoden, valt te lezen op tabaknee.nl. De twee zijn vastbesloten om Nederland van het
roken af te krijgen, getuige ook
het door hen geschreven boek
Nederland stopt! met roken.

Erik Scherder

Tandartsen en
Zaal “Totaal”
mondhygiënisten
08.55 - 09.00
Inleiding moderator
09.00 - 09.45
Preventieve endodontologie
09.45 - 10.30
Mondziekten, spiegel van de
algemene gezondheid
10.30 - 11.00
Pauze
11.00 - 11.45
Tabaksbestrijding: Waarom?
Waarom in de
tandheelkunde? En ook hoe!
11.45 - 12.15
Komt een kind bij de tandarts….
12.15 - 12.45
NVT Dentz medaille
12.45 - 14.00
Pauze
14.00 - 15.00
Dentale radiologie en
radioprotectieregels
15.00 - 15.30
Pauze
15.30 - 16.50
De orofaciaal fysiotherapeut als
partner in de zorg; een patiënt met
kaakdysfunctie
16.50 - 17.00
Afsluiting moderator
Zaal Assisterenden
Opening moderator
Gebitsontwikkeling
Komt een kind bij de tandarts.…
Pauze
Van peuter naar puber in dit
digitale tijdperk
Pauze
Een afdruk om te lachen
Tabaksbestrijding: Waarom?
Waarom in de
tandheelkunde? En ook hoe!
Pauze
Paro werkt!
De ‘Fatal Attraction’ van
Versieringen in het Aangezicht en
de Mondholte
Afsluiting moderator

Mondzorgverlener
cruciaal bij preventieve
geneeskunde

Khee Hian Phoa
Jenneke de Jong
Prof. dr. Arjan Vissink
Pauline Dekker en
Wanda de Kanter

Ook kauwen is een
vorm van bewegen

Rob Bilo

Prof. dr. Johan Aps
Dr. Anton de Wijer
Khee Hian Phoa

Prof. dr. Jan Derksen
Ardie Hagoort
Pauline Dekker en
Wanda de Kanter
Dr. Dick Barendregt
Dr. Ralph Voorsmit
Michiel de Cleen

Hoewel ouderen tegenwoordig
steeds langer thuis moeten blijven wonen, is er onvoldoende
aandacht voor een goede mondgezondheid bij deze kwetsbare
groep. Dat constateert prof. dr.
Erik Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie (VU
Amsterdam) en Bewegingswetenschappen (RU Groningen).
Goed kauwen kan er volgens hem
waarschijnlijk aan bijdragen dat
mensen langer hun zelfstandigheid kunnen behouden.
Vanwaar de aandacht voor de
kauwfunctie? Kauwgom kauwen
verbetert mogelijk het geheugen;
resultaten van steeds meer onderzoeken wijzen in die richting.
Daarnaast blijkt uit cross-sectioneel onderzoek dat bij ouderen
met een gebitsprothese, die daardoor vaak slechter kauwen, de
frontale lob minder goed functioneert. “In de frontale lob bevin-

september 2013

Ook de mondzorgprofessional
kan aan tabaksbestrijding zijn
steentje bijdragen. Pauline Dekker: “Bij preventieve geneeskunde
spelen tandartsen en mondhygiënisten een cruciale rol. Tandartsen zien hun patiënten op regelmatige basis en zijn daarom bij
uitstek geschikt om de rookverslaving van een patiënt ter sprake
te brengen.”
Dekker en De Kanter geven regelmatig nascholing aan tandartsen en mondhygiënisten en
hebben ook op een aantal tandartscongressen
gesproken.
“Vooral mondhygiënisten zijn
zeer actief. Ik word keer op keer
verrast door het hoge niveau en
de mate van betrokkenheid die zij
hebben voor de mondgezondheid
én de gezondheid in het algemeen. Een hartinfarct kan voorkomen worden door mensen van
het roken af te helpen en dat trekken ze zich aan.”
Het is vooral belangrijk aandacht te besteden aan rokende
patiënten met de eerste verschijnselen van parodontitis en aan
jongeren, vindt Dekker. “Door te
stoppen met roken stop je verdere verergering van parodontitis.”
Waarom met name jonge mensen
aandacht nodig hebben, spreekt
volgens haar voor zich: “Als we
die van het roken afbrengen, hebben we veel rookloze levensjaren
gewonnen.” Hoewel het percentage middelbare scholieren dat
rookt een tijdlang is afgenomen,
neemt dit de laatste jaren vooral
bij jonge meisjes weer toe. Dekker
verklaart dit doordat fabrikanten
zich met hun verpakkingen expliciet richten op jonge meisjes

door ze op te tuigen met bloemetjes en mooie kleuren. Daarnaast wint in de grotere steden
de waterpijp aan populariteit. Die
is even schadelijk als gewone tabak, maar doordat een waterpijp
minder vaak gerookt wordt, is de
totale schade minder groot.
Als beste methode om tabaksgebruik terug te dringen noemt
Dekker motiverende gespreksvoering. Dit is een op interactie
gerichte gespreksmethode die in
een paar stappen de patiënt voorbereidt om een boodschap, in dit
geval het advies te stoppen met
roken, te ontvangen. “Als je motiverende gespreksvoering onder de knie hebt, kun je het voor
van alles inzetten zonder in een
ruzieachtige sfeer te belanden.
Ik raad iedereen in de gezondheidszorg aan motiverende gespreksvoering onder de knie te
krijgen.” De eerste stap van motiverende gespreksvoering bestaat
eruit toestemming te vragen over
het roken te gaan praten. Vervolgens kan de zorgprofessional tips
en informatie geven over hoe te
stoppen met roken of een patiënt eventueel doorverwijzen naar
een rookstoppoli.
Tijdens het congres ‘De tand in
al zijn facetten’ zullen Dekker en
De Kanter in rollenspelen laten
zien hoe motiverende gespreksvoering in zijn werk gaat en welke scenario’s er mogelijk zijn.
“Wanda is altijd de patiënt, ik de
bazige dokter,” lacht Dekker.
Pauline Dekker en Wanda de
Kanter verzorgen de lezing ‘Tabaksbestrijding-waarom? Waarom in de tandheelkunde? En ook
hoe!’. ■

den zich de executieve functies –
de hogere controlefuncties, zoals
de impulscontrole en planning –
die iemands mate van zelfstandigheid bepalen.”
Het is nog niet geheel duidelijk
welke kant de relatie tussen kauwen en de executieve functies op
gaat: wordt door slecht kauwen
de frontale lobfunctie slechter, of
gaat het kauwgedrag van mensen
achteruit doordat de frontale lob
minder goed werkt? “Het is interessant dat de relatie überhaupt
bestaat,” aldus Scherder.
De hoogleraar constateert dat
ouderen in verpleeghuizen – die
vaak cognitief kwetsbaar zijn
– regelmatig zacht voedsel te
eten krijgen, ondanks dat ze nog
goed kunnen kauwen. “Dat is
zonde, want uit onderzoek blijkt
dat als je kauwt, de doorbloeding van bepaalde delen van het
brein verbetert en je hartfrequentie omhooggaat. Eigenlijk ben je
een beetje aan het lopen,” aldus
Scherder. “Als iemand niet goed
eet en niet beweegt, gaat hij zienderogen achteruit. Daar is veel te
weinig aandacht voor.”
In verpleeghuizen zou men andere voeding moeten aanbieden
en meer aandacht aan mondgezondheid moeten besteden, stelt
Scherder. “Sommige ouderen in
verpleeghuizen hebben hun prothese maanden achtereen onafgebroken in. Ik heb daar schokkende foto’s van gezien.”
Waar Scherder zich zo mogelijk
nog meer zorgen over maakt, is
de mondgezondheid van ouderen
die nog zelfstandig wonen. “Kinderen zijn vaak blij dat pa of ma

eindelijk zit en als die niet klaagt
over mondproblemen, schiet een
bezoekje aan de tandarts er vaak
bij in. Ondertussen rot de zaak
weg,” aldus de hoogleraar. Scherder merkt dat er onder mondzorgprofessionals weinig interesse is voor de mondzorg aan
ouderen. Hij meent dat het goed
zou zijn als zij vaker bij kwetsbare patiënten thuis langsgaan, bijvoorbeeld met mobiele tandartsunits.
Op de vraag of hij enkele tips
kan geven over hoe in de praktijk om te gaan met dementerende patiënten, antwoordt Scherder
allereerst dat hij vermoedt dat de
meeste mondzorgprofessionals
nooit patiënten met dementie in
de praktijk krijgen. “Die mensen
komen niet meer, dat is juist het
trieste.” Komen ze wel, dan heeft
hij een tweetal tips. Ten eerste zijn er een aantal praktische
handgrepen die je kunt aanleren
om de mond rustig te openen,
zonder dat een patiënt op je vinger gaat kauwen. Ten tweede kan
de pijnbeleving bij mensen met
dementie zijn toe- of afgenomen.
Het is daarom belangrijk alvast
pijnstilling toe te dienen voordat
de behandeling aanvangt.
Tijdens zijn lezing zal Scherder laten zien wat er in het brein
gebeurt als iemand kauwt. “Uiteraard komt het belang van activiteit voor de fysieke en de
psychische conditie van oudere
mensen aan bod. Dat is de hoofdgedachte van mijn verhaal,” besluit Scherder.
Erik Scherder verzorgt de lezing
‘Dementie en mondgezondheid’. ■

[13] =>

september 2013

Buitenlands nieuws

dental tribune - netherlands edition

Omzet
Meeste röntgenfoto’s bij tandarts overbodig
dentale instrumenSlechts 22% van de
tenmarkt
röntgenfoto’s heeft nut
nadert 500
miljard
GROOT-BIJGAARDEN,

ALBANY, VS – De wereldwijde dentale instrumentenmarkt werd in
2011 geschat op 420 miljard euro.
De verwachting is dat deze tussen 2012 en 2018 per jaar gemiddeld met 4,7% zal groeien. Dat
blijkt uit een recent rapport van
Transparency Market Research.
De groei is met name te danken
aan de vooruitgang in diagnostische en behandeltechnologieën.
Volgens Transparency Market
Research zullen uitvindingen als
dentale lasers bijdragen aan de
groei van de dentale markt omdat
ze leiden tot snellere genezing,
minder pijn, minder behandeltijd
en een preciezere diagnose.
De verwachting is dat van de
dentale systemen de CBCT-systemen de sterkste groei zullen doormaken. Deze verschaffen een zeer gedetailleerd beeld,
hebben een hoge diagnostische
waarde en stellen patiënten bloot
aan een lagere stralingsdosis dan
traditionele röntgenapparaten.
In Azië zullen de stijgende inkomens van patiënten in combinatie met hun groeiend be-

BELGIË

–

Meer dan de helft van de röntgenfoto’s die Belgische tandartsen nemen, zijn overbodig. Dat
concludeert het Belgische Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIVIZ) in de
Vlaamse krant Het Nieuwsblad.
Het RIVIZ analyseerde 5500
röntgenfoto’s en concludeerde
dat 56% ervan overbodig was.
De kosten van die foto’s zijn ruim
elf miljoen euro per jaar. Bij nog

eens 21% was twijfelachtig of ze
van nut waren.
Slechts 22% van de röntgen

foto’s bleek echt nut te hebben.
Die foto’s worden bijvoorbeeld
gebruikt om implantaten te controleren of verborgen aandoenin-

gen aan het licht te brengen.
Volgens Stefaan Hanson van
het Verbond der Vlaamse Tandartsen overdrijft het rapport met
de term ‘overbodig’. “Tijdens het
eerste bezoek van een nieuwe patiënt is een scan heel leerrijk. Bovendien zijn röntgenfoto’s vooral
in Wallonië populair. Vlaamse
tandartsen houden veel meer rekening met de risico’s van straling,” aldus Hanson. (bron: Het
Nieuwsblad) ■

KaVo MASTERtorque™ Turbine met Direct Stop Technology

Zeer krachtig. Zeer stil.
Zeer ontspannen werken.
KaVo MASTERtorque
NIEUW met
Direct Stop Technology
™

• DST, Direct Stop Technology:
– Veilig, boor stopt binnen één seconde
– Hygiënisch, geen terugzuiging
• Krachtig, 20% meer vermogen, 23 Watt
• Uiterst stil, 57 dB(A)

De vergrijzing en
uitvindingen als
dentale lasers zullen
bijdragen aan de groei

KaVo
Ware meesters sluiten geen compromissen.

DST, Direct Stop Technology:
wustzijn van het belang van een
gezonde mond de dentale markt
stimuleren. In Noord-Amerika
en West-Europa wordt de dentale markt voornamelijk gestimuleerd door de vergrijzende
bevolking die haar natuurlijke
denititie wenst te behouden.
In het rapport staat ook dat
Noord-Amerika
zijn
leiderschapspositie tot 2018 zal behouden vanwege de snelle incorporatie van geavanceerde
technologieën als CAD/CAM.
De Europese dentale instrumentenmarkt zal waarschijnlijk het
meest groeien (5%). De groei van
de Aziatische markt zal langzamer verlopen, omdat patiënten
daar vooralsnog minder bewust
bezig zijn met hun mondgezondheid en geavanceerde technologieën langzamer ingevoerd worden.
Het volledige rapport ‘Dental Equipment Market - Global
Industry Analysis, Size, Share,
Growth, Trends and Forecast,
2012-2018’ kan worden aangeschaft op de website van het bedrijf. (bron: Dental Tribune International) ■

Silence
Technology

23 Watt
vermogen

Kleine
diameter

Geringe
kophoogte
Terugzuigstop

KaVo Nederland B.V. · Basicweg 20 · NL-3821 BR AMERSFOORT · Telefoon +31 33 45 07 900 · Fax +31 33 45 07 915 · www.kavo.nl

[14] =>

14 Wetenschap

dental tribune - netherlands edition

september 2013

Intelligente tand registreert
mondbewegingen
TAIPEI, TAIWAN – Onderzoekers

van de Nationale Universiteit van
Taiwan ontwikkelen een sensor die de mondbewegingen van
mensen registreert. De sensor
kan worden geïncorporeerd in
tanden, beugels of prothesen.
In de tand bevinden zich bewegingssensoren die aan de hand

van minuscule mondbewegingen kunnen zien of de drager van
de tand kauwt, drinkt, spreekt,
rookt of hoest. Tests hebben uitgewezen dat de tand in 93 procent van de gevallen accuraat berekent wat de drager precies doet
als de tand op de mondbewegingen van de betreffende kandidaat

is afgesteld. Met standaardinstellingen kan de slimme tand
in 59 procent van de gevallen de
mondbewegingen juist benoemen.
De definitieve versie van de
tand zal op batterijen werken en
zijn informatie via bluetooth delen. Het uiteindelijke doel is de
tandsensor zo klein te maken dat
hij in openingen van natuurlijke
dentitie kan worden ingebracht,
zodat een kunsttand niet meer
nodig is. De sensor kan van pas
komen bij mensen die tandenknarsen, hun voedingsgewoonten moeten aanpassen of proberen te stoppen met roken.
De sensor wordt in september gepresenteerd tijdens het internationale symposium voor
draagbare computers in Zürich.
(bronnen: Dental Tribune International, Nu.nl) ■

Tanden
kweken uit
urine
LONDEN – Chinese wetenschap-

Van donderdag 20 t/m zaterdag 22 maart 2014,
is Amsterdam RAI hét zakelijke platform voor
aanbieders en afnemers van dentale producten en
diensten binnen de mondzorg.

VAKBEURS VOOR DE
TOTALE MONDZORG

20 TOT EN MET 22 MAART 2014 AMSTERDAM RAI
Dental Expo
@dentalexpo2014

Organisatie Dental Expo:
Protex B.V.
Postbus 61 • 1430 AB Aalsmeer • T: +31(0)297-382 175 • F: +31(0)297-348 019
E: info@dentalexpo.nl • I : www.dentalexpo.nl

pers zijn erin geslaagd om tanden te kweken uit stamcellen van
urine. De wetenschappers van
de Guangzhou Institutes of Biomedicine and Health kweekten
in een laboratorium uit menselijke urinecellen iPSC-cellen en
plaatsten deze samen met cellen
uit muizenweefsel in het kaakbot
van muizen.
Na ongeveer drie weken begon
in 30% van de gevallen de bundeling van cellen op tanden te
lijken. “De tandgelijke structuur
bevat tandpulpa, dentine en glazuurweefsel. De tanden zijn alleen niet zo hard als natuurlijke
dentitie,” aldus een van de onderzoekers.
Niet alle stamcelonderzoekers reageerden even enthousiast. Professor Chris Mason, een
stamcelwetenschapper van University College Londen, noemt
urine een slechte uitgangsbasis

Deze methode is
niet efficiënt
en zou het überhaupt niet gebruiken om stamcellen uit te kweken.
“Urine bevat slechts een paar cellen. De methode om die tot stamcellen te kweken is niet efficiënt.”
Mason waarschuwt daarnaast
dat het risico op besmetting bij
cellen uit urine veel groter is dan
bij cellen uit andere bronnen. “De
grootste uitdaging bij het kweken
van tanden is dat pulpa, zenuwen
en bloedvaten met elkaar moeten
integreren voordat ze veranderen
in permanente dentitie,” besluit
Mason.
De resultaten van het Chinese
onderzoek zijn gepubliceerd in
Cell Regeneration Journal. (bron:
BBC) ■

[15] =>

september 2013

Forum

dental tribune - netherlands edition

Preventie cruciaal binnen betaalbare mondzorg: lezersreacties
In de vorige editie van Dental Tribune las u het uitgebreide interview
met James Huddleston Slater sr. en
em. prof. dr. Wim van Palenstein
Helderman over de betaalbaarheid
van de mondzorg en het belang van
preventie. Het artikel maakte de
nodige reacties los, waarvan u er
hieronder enkele kunt lezen.
Werkplezier

Preventie loont in elk geval voor
het werkplezier! Het is prettig om
in een schone mond te werken
en de eventueel toch noodzakelijke restauraties blijven langer
mooi en in situ. Ik ben inmiddels
37 jaar tandarts, ooit opgevoed
aan de VU waar preventie toen
al ‘hot’ was, en ben het preventieve beleid in mijn kleine praktijk gaan uitdragen. Aanvankelijk was dat best lastig, maar nu
ik inmiddels de kinderen van de
kinderen behandel, is het heerlijk zoveel gave dentities te zien!
Bovendien heb ik slechts zeer beperkt kroon- en brugwerk te doen
en ook endo’s komen weinig voor.
Een bevestiging dat preventie wel
degelijk kostendrukkend is.
G.J.J. Roseboom, tandarts,
Benschop
Veel te winnen

Preventie – en niet curatie – zou
de kurk moeten zijn waarop een
mondzorgpraktijk drijft. Jammer genoeg vinden veel tandartsen het niet ‘stoer’ en vooral niet
rendabel genoeg. Veel tandartsen
bezitten grote praktijken met veel
personeel; om alles te kunnen betalen moet er vooral veel geboord,
geïmplanteerd of getrokken worden met een volledige prothese
als einddoel, het liefst op implantaten! Daarbij vinden veel tandartsen dat er inderdaad met de
handen gewerkt moet worden en
daar slaan ze naar mijn mening
de plank mis.
Een mondhygiënist moet niet
curatief opgeleid worden. Wel
vind ik dat het vooropleidingsniveau van aankomende mondhygiënisten minimaal havo moet zijn
en dat er een test op handigheid
en communicatie vooraf afgenomen dient te worden. Op deze
manier worden de beste kandidaten aangenomen. Hetzelfde zou
moeten gelden voor tandartsen.
Voor mondhygiënisten zouden
in plaats van practica over curatie
ook colleges en practica gegeven
moeten worden over voeding en
psychologie. Diëtisten, psychologen, internisten zouden samen
met mondhygiënisten en tandartsen colleges en practica moeten volgen.
Dat assistenten steeds meer taken van mondhygiënisten overnemen is een slechte zaak. Preventie is niet makkelijk, want de
ontvanger moet de instructies in
zijn/haar systeem integreren. De
gever moet begrijpen wat de gevolgen van een ongezonde leefstijl zijn. Veel tandartsen doen
alsof het makkelijk is, maar preventie is intensieve coaching.
Ik erger mij vreselijk aan de
gemakzucht van cliënten en collega’s. Er wordt al te makkelijk
geprofiteerd van verzekerde zorg,
terwijl het verminderen van gezondheidsrisico’s onder de individuele verantwoordelijkheid zou

moeten vallen. Tandheelkundige
zorg voor kinderen tot 18 jaar zit
in de basispakket, eveneens de
tandheelkundige
chirurgische
zorg en kunstgebit, stoppen-metrokenprogramma’s,
maximaal
drie behandeluren dieetadvies
etc. Zolang dit systeem van ‘verplichte solidariteit’ in stand gehouden wordt, zullen de gezondheidskosten niet dalen. Het is
een utopie te denken dat gedrag
alleen met preventie kan veran-

deren. Ik vind dat burgers zelf
voor de gevolgen van hun ongezonde leefstijl moeten betalen en
zeker niet de maatschappij. Verplichte solidariteit heeft grenzen
en werkt vooral niet, daarom zou
ik pleiten voor een sobere basisverzekering.
Menig tandarts is rijk geworden met het maken van volledige
protheses die niets met preventie te maken hebben, integendeel. Verzekeraars zouden alleen

preventie moeten vergoeden en
niet de curatieve behandelingen.
Deze opvatting kom ik weinig tegen, maar zou dit de situatie niet
sterk verbeteren? Voor gehandicapten en sociaal zwakkeren zou
dan een fonds gesticht moeten
worden, waar de burgers zelf aan
kunnen bijdragen, maar het is
niet aan de overheid om het te regelen. Laat het aan de markt over.
Zelf run ik samen met mijn
man, die tandarts is, een tand-

arts- en mondhygiënepraktijk
in het noorden van het land. Wij
hebben voor de opzet van een
duopraktijk gekozen omdat wij
van mening zijn dat een tandarts
met een mondhygiëniste ‘moet’
werken en wel onder hetzelfde
dak. Recent vatte ik het plan op
ouderen en gehandicapten met de
tandarts op locatie te behandelen
> lees verder op pagina 16

ANT
STÁÁT
VOOR DE
TANDARTS

WWW.ANT-ONLINE.NL /LIDWORDEN
ANT Advertentie A4.indd 1

12-08-13 14:33

[16] =>

16 Forum
> vervolg van pagina 15
en daarbij trainingen in mondverzorging te geven. De meeste zorginstellingen hadden hier echter
geen behoefte aan, omdat veel bewoners een kunstgebit hebben.
Daarbij staat preventie bij veel
zorgmanagers niet hoog op de
prioriteitenlijst en het verpleegkundige personeel heeft er geen
tijd voor. Ik kreeg meer dan eens
als reactie dat alles bij hen uitstekend geregeld is, simpelweg omdat ze hun beleid niet willen veranderen. Er is kortom nog veel te
winnen.
R. Beauce, mondhygiëniste,
Hoogeveen
Opleiders schieten tekort

Bij het interview met de heren
Huddleston Slater en Van Palenstein Helderman wil ik enkele
kanttekeningen plaatsen, waarvan dit de voornaamste zijn: het
pleidooi voor individuele instructie en motivatie van patiënten is
in feite vanzelfsprekend, en het
is onduidelijk waarom slechts
over cariësbeheersing gesproken
wordt.
De opleiding tandheelkunde
is nog steeds gericht op curatief
handelen. Ik stel vast dat de opleiders daarin belangrijk tekortschieten. Zolang de opleiders niet
zijn gescreend op aanwezige empathie voor de patiënt, is er nooit
verbetering te verwachten. De generaties curatief ingestelden in de
opleiding volgen elkaar steeds op,
zodat er niets kan veranderen. U
zou ervoor moeten pleiten hierin
een doorbraak te forceren, door
opleiders te selecteren. Overigens
moet de selectiecommissie dan
niet bestaan uit kroon- en brugbouwers.
In de paropraktijk wordt individueel gerichte preventie verricht.
Na de intensieve protocollaire

dental tribune - netherlands edition

aanpak van parodontitis ontstaat
een situatie van stabiliteit. Hier
komt in de nazorg die individuele
aanpak aan de orde. Wij, en andere paropraktijken, zijn in staat
om patiënten werkelijk zodanig
te beïnvloeden en keer op keer
in de nazorg opnieuw te motiveren en instrueren, dat de gewenste eenvoudige nazorg voldoet om
die stabiliteit te behouden. In een
volgend interview zou u hierover
kunnen getuigen, het is nu werkelijk een omissie.
Er zijn twee grote infectieziekten in de tandheelkunde: cariës
en parodontitis. Ik tref in nogal wat statements van prominente tandheelkundigen vaak
cariës aan als enige besproken
mondaandoening. U doet in dit
interview mee aan die trend door
alleen over cariës te spreken. Het
is toch al zo, dat de jaarlijkse onderzoeken bij patiënten te weinig
screenend zijn voor parodontitis.
Ook hier geldt: zolang we tandartsen opleiden die geen kennis
maken met parodontale aandoeningen, blijft dit zorgen voor onbegrip, lees onkunde.
Iedereen leert dat het parodontaal weefsel de fundering is van
het stelsel, maar menigeen vergeet dat bij ontvangst van het diploma. In de opleiding zou veel
meer belang moeten worden gehecht aan integratie van parodontale zorg, voorafgaand aan
herstel van cariësschade. Dan
heeft u gelijk de interesse voor individuele preventie.
G. Voerman, parodontoloog NVvP,
Goes
Reactie prof. dr. W. van Palenstein
Helderman en J.J.W. Huddleston
Slater sr.
Wij spreken vooral over cariës omdat daar het grootste probleem ligt: ruim 60% van het
totale jaarlijkse budget voor
tandheelkundige zorg gaat op

aan kosten voor herstel van schade door cariës, terwijl die ziekte
te voorkomen is. We richten ons
daarbij op de jeugd en daar zijn
parodontologische
problemen
nog niet evident. Preventieve aspecten rond parodontologie hebben zeker ook onze aandacht.
Inderdaad zit bij de opleiding
zeker een deel van het probleem.
Bij de vakgroepen kindertandheelkunde in Groningen, Nijmegen en ACTA komt langzaam wat
beweging in de door ons voorgestelde richting. Wij zijn echt niet
de enige tandartsen die een verandering voorstaan, maar het zal
tijd kosten. Er is sprake van een
vicieuze cirkel, die begint bij de
aanmelding van studenten die
zichzelf geselecteerd hebben op
basis van het bestaande beroepsbeeld. Daar komt bij dat van opleiders die ook dat beroepsbeeld
vertegenwoordigen niet makkelijk een koerswijziging te verwachten valt. Vergeet echter niet:
wij, en andere voorvechters van
preventie, zijn ook op de oude
wijze opgeleid…
Voeding op eerste plaats

In het interview Mondzorg onbetaalbaar zonder preventie (Dental
Tribune, juli 2013) wordt vooral benadrukt dat een individuele aanpak cruciaal is voor effectieve preventie. Het speerpunt
moet gelegd worden op goed tandenpoetsen, aangezien daarmee
80% van de cariës voorkomen
kunnen worden, analoog aan een
Deens onderzoek. Tot zover is
er niets mis. Maar dan: de vraag
over de rol van voeding wordt eigenlijk afgedaan als ondergeschikt. Instructie over voeding is
volgens de geïnterviewden alleen
van belang bij een grote blijvende
cariësgevoeligheid, waarna poetsen met fluoridehoudende tandpasta nog eens wordt benadrukt.
Hierbij dient vermeld te worden

dat de daling van de cariës wereldwijd overal is opgetreden
vanaf de vijftig en zestiger jaren,
ook in landen waar geen fluoride
werd toegepast.
Men moet beseffen dat uiteindelijk de oorzaak van alle malaise
in de mond ligt in ons voedingspatroon. Dieren in het wild hebben
nooit cariës. Suiker veroorzaakt
niet alleen cariës, maar het verwoest ook de darmflora, waar
schimmelvorming gaat optreden. Zo ontstaat een dysbiose.
De goede bacteriën gaan verloren
en schimmels nemen hun plaats
in. De moderne mens is meestal in hoge mate belast met candida (overigens veroorzaakt kwik
door zijn toxische werking op de
goede bacteriën ook een candidainfectie). Uiteindelijk wordt ons
darmslijmvlies ernstig aangetast
en gaat het soms gedeeltelijk verloren. De darm is voor 70% voor
het immuunsysteem verantwoordelijk. Het immuunsysteem wordt
overbelast met vreemde eiwitten,
wat een verklaring is voor het ontstaan van allergieën en auto-immuunziekten.
Helaas was dit weer eens een
interview dat niet verder keek
dan het vak tandheelkunde. Wat
bijvoorbeeld te denken over het
verband tussen ons voedingspatroon en ADHD? Er zijn recentelijk in Nederland maar reeds
twintig jaar geleden in Engeland
proeven gedaan die uitwezen dat
criminaliteit aanzienlijk daalt bij
gezondere en vooral suikervrije
voeding. Ook de schoolresultaten
verbeterden aanmerkelijk.
Door een verkeerde darmflora
en een beschadigd darmslijmvlies
is er geen of onvoldoende opname van vitaminen en mineralen.
De mond is het begin van ons
darmstelsel. Parodontopathieën
hebben een zeer nauwe samenhang met de toestand van ons
immuunsysteem en rechtstreeks

C O N G R E S D E TA N D I N A L Z I J N FA C E T T E N I I
14 & 15 NOVEMBER 2013 DE DOELEN, ROTTERDAM
D O ND ER DAG 1 4 N O VEM BER 2 0 1 3 18.00 - 22.00 uur
Doelgroep: Tandartsen, MKA-chirurgen, orthodontisten

V RIJD A G 1 5 N OV EM BE R 2 0 1 3 09.00 - 17.30 uur
Doelgroep: Het hele behandelteam en studenten
R

D E TA ND H EELK UN D IGE Z ORG TOT
18 J AAR én VO OR O UD EREN (5 5 +)
Een interessant programma met op donderdag een speciale avond
waar meerdere casussen worden behandeld, met inzichten en
behandelplannen vanuit meerdere disciplines.
Op vrijdag een programma voor het hele behandelteam,
met ca. 30 sprekers uit binnen- en buitenland en 4 parallelsessies.
Voor meer informatie en inschrijven:
www.detandinalzijnfacetten.nl
info@detandinalzijnfacetten.nl
+31 (0)183 406 035

NV T
NV vE
NV VR T
NV vK
NV MK A
VvO
RTV
NV M

Zaal 0-18 jaar: Dr. Martine van Gemert - Schriks . Prof.dr. Jan Derksen . Dr. Dafydd Evans en Dr. Nicola Innes . Prof.dr. Ivo Krejci
Dr. Marijn Créton . Sandy van Teeseling en Prof.dr. Marco Cune . Jacques Baart . Zaal 55+: Ben Derksen . Dr. Sjoerd Smeekens . Hein
de Kloet . Dr. Egon Euwe . Prof.dr. Cees de Baat . Prof.dr. Bruno Loos . Dr. Erik van der Meij . Prof. dr. Erik Scherder . Zaal totaal:
Khee Hian Phoa . Jenneke de Jong . Prof.dr. Arjan Vissink . Wanda de Kanter en Pauline Dekker . Rob Bilo . Prof.dr. Johan Aps . Dr.
Anton de Wijer . Zaal Assisterenden: Michiel de Cleen . Christo Boxum . Rob Bilo . Prof.dr. Jan Derksen . Ardie Hagoort . Wanda
de Kanter en Pauline Dekker . Dr. Dick Barendregt . Dr. Ralph Voorsmit .

september 2013

met de toestand van de darm.
De relatie tussen paroproblematiek en hart- en vaatziekten is
nu algemeen aanvaard.
Andere onderzoeken tonen aan
dat hart- en vaatziekten niet veroorzaakt worden door de consumptie van verzadigde vetten
(wat men ons nog steeds doet
geloven), maar dat er een sterk
verband ligt met suikergebruik.
Schade aan bloedvaten kan slecht
gerepareerd worden door het ontbreken van de broodnodige vitaminen en mineralen.
Er zijn nog legio andere nadelen aan suikergebruik verbonden.
Uiteindelijk is suiker veel schadelijker voor onze gezondheid dan
roken en alcohol.
Hier ligt een rol voor de overheid. Wij als professie moeten de
bal terugkaatsen als de overheid
wil bezuinigen op de gezondheidszorg. Tandheelkunde is een
onderdeel van die gezondheidszorg en kan daar in haar aanpak
niet los van worden gezien. De
overheid zal veel meer aandacht
moeten schenken aan de nadelen van suikergebruik, aangezien
die de samenleving miljarden per
jaar kost.
Iedereen weet nu dat roken
slecht is voor de gezondheid. Het
moet zelfs op het pakje staan en
er wordt een hoog accijnsgehalte
geheven. Waarom dan niet een
ontmoedigingsbeleid voor suiker? Nu heeft een kind elke week
wel een verjaardagsfeestje met
taart en frisdrank. Laat frisdrank
maar heel veel duurder worden
dan gewoon water. Een klein
taartje voor 20 euro? Natuurlijk
gaat de suikerverwerkende industrie dan hevig protesteren. Is
hier niet hetzelfde gebeurd met
de tabaksindustrie?
We moeten de bevolking doordringen van het belang van gezonde voeding. Een boek uit 1945
van de wereldberoemde Amerikaanse tandarts Price (indertijd
voorzitter van de ADA) is recent
opnieuw uitgegeven en stelt dat
met de introductie van suiker en
meel de degeneratie van het menselijk ras is begonnen. Price heeft
dit bewezen door natuurvolkeren
over de hele wereld te vergelijken voor en na de introductie van
onze ‘welvaart’. Natuurvolkeren
bestaan nu niet meer!
Tandenpoetsen is natuurlijk tijdelijk heel belangrijk en voorlopig
ons meest profijtelijke redmiddel.
Het niet toestaan van meer dan
zeven eetmomenten is eigenlijk
ridicuul. Dieren zijn de hele dag
bezig met het vergaren van voedsel en met eten. Geen enkel dier
heeft in de natuur cariës.
Er zal veel verder gekeken moeten worden. Kiezen wij als volk
hiervoor? Kiest Europa hiervoor?
Onze voeding zou de hoogste prioriteit moeten hebben; voeding is
de bron van onze gezondheid.
Het is van de zotte dat elke
mens rondloopt met problemen
in de mond. Als de gezondheidszorg onbetaalbaar dreigt te worden, moet men de verantwoordelijkheid daarvoor op het bordje
van de overheid leggen. Het is absoluut niet de schuld van de hulpverleners. Wij tonen aan dat een
gezonde voeding de basis is voor
onze gezondheid. Overheid, doe
er wat mee!
A.J.M. Heintzberger, bio-energetisch tandarts, Uitgeest ■

[17] =>

september 2013

Industrie

dental tribune - netherlands edition

Nieuwe behandelmethoden in conservatieve
parodontitistherapie
Tekst: Prof. dr. Wolf-Dieter
Grimm, i.o.v. ACTEON

In de volgende casus wordt de effectiviteit beschreven van een behandelmethode voor decontaminatie van door biofilm gekoloniseerde
worteloppervlakken met de mildabrasieve
poederstraaltechniek.
Het doel van deze casus is evaluatie
van klinische en microbiologische
resultaten tijdens de conservatieve
parodontitistherapie met een mild
abrasief subgingivaal poederstraalsysteem (AIR-N-GO PERIO®).
Parodontale aandoeningen zijn,
zoals aangetoond door de baanbrekende onderzoeken van Loe et
al. (1986) en Page (1999), infectieziekten van het parodontium, gekenmerkt door destructie van het
parodontium inclusief het parodontale vezelsysteem, cement en
de gingiva (fig. 1).
Marginale parodontitis is een
secundaire infectie (fig. 2), die
teweeg wordt gebracht door een
overwegend gramnegatieve, anaerobische verscheidenheid aan
bacteriën, die chronische ontsteking aan het parodontium veroorzaken (Socransky en Haffajee,
1992). Als gevolg van voortdurende ontsteking wordt toenemend
verlies van parodontaal weefsel
en aanhechting geconstateerd.

Figuur 1: REM-afbeelding van het
worteloppervlak, waarop de grenslijn van
de epitheliale aanhechtingen en de intraalveolare aanhechtingen (Gassmann en
Grimm, 2006) worden weergegeven.

van parodontitis en 21% aan een
ernstige vorm. Maar ook bij jeugdigen van 15 jaar oud worden al
gemiddelde (ca. 13%) en ernstige
(ca. 1%) vormen van parodontitis
geconstateerd. Bij bijna de helft
van de ouderen (senioren) hebben door ontsteking veroorzaakte
destructieve veranderingen aan

het parodontium plaatsgevonden
van (gemiddeld) ernstige aard
(DMS, 2006).
Voortschrijding van de ziekte kan met causale therapie vertraagd worden (Sastravaha et al.
2004). Om deze reden is mechanische verwijdering van supra- en
subgingivale tandsteen en plak

> lees verder op pagina 18

e
stemp

4
17078r

do
hu e u
id w
ig vo
e
aa ord
nb ee
ie l m
di
ng et
en
!*

in
teken
Hand

num
Klant
Datum

1
1
1

Bond
h
c
t
l-E
Tota
Bond
h
c
t
E
r
Selfivato
t
c
a
Cure
l
a
u
D
tjes
s
a
w
tiek
a
k
i
l
p
Ap
er
m
i
r
p
miek
Kera
mer
i
r
p
l
a
Meta
imer
r
p
m
u
ni
Zirco
ing
Glaz

1
2
1
2
1

n
e
e
l
l
a
t
f
e
i
l
b
u
t
s
l
a
u
!
n
n
e
f
l
l
a
e
n
t
a
s
V
e
b
U
d
n
o
b
a
r
u
t
u
F
g
no

Parodontale aandoeningen bij
volwassenen in procenten
 Gemiddeld ernstige aandoening
 Ernstige aandoening

All You need is „u“

Figuur 2: Ontwikkeling in percentages
van gemiddeld ernstige en ernstige
aandoeningen van het parodontium
bij 35- tot 44-jarige volwassenen van
1997 tot 2007. Derde en vierde Duits
Mondgezondheidsonderzoek [DMS III,
IV] door het instituut van de Duitse
tandheelkunde (IDZ) in opdracht van
de Duitse Associatie Tandartsen en de
Duitse tandartsassociatie voor verplicht
verzekerden.

• Zelf-ets, selectieve ets of total-ets – U als gebruiker heeft de vrije keuze!

Uitgaande van epidemiologische
onderzoeken (fig. 2) ligt het aantal gevallen van chronische marginale parodontitis bij de volwassen bevolking boven 35 jaar in
Duitsland tussen de 40-45%. Ca.
53% van deze leeftijdsgroep lijdt
aan een gemiddeld ernstige vorm

endotoxinen effectief van de worteloppervlakken verwijderd worden. Mechanische verwijdering
gebeurt met handmatige of ultrasone scalingmethoden (Drisko
1998, Sastravaha et al. 2005, Caruso et al. 2008). De toepassing
van mechanische scalingsystemen heeft zich in overeenstemming met de onderzoeken dus
ook gevestigd, omdat hiermee
doelmatig reinigen van de worteloppervlakken gemakkelijker

het primaire doel van conservatieve parodontale therapie, die
vernietiging van de subgingivale
biofilm en minimalisatie van de
parodontaal pathogene bacteriën beoogt (O’Leary 1986, Westfelt 1996). Door scaling en effenen
van de wortel kunnen concrementen, bacteriële biofilms en

tijk
r, prak
zende

Futurabond® u

• Duaal-hardend universieel adhesief

• Buitengewoon veelzijdig toepasbaar
– voor directe of indirecte restauraties
– volledig compatibel met alle lichthardende, duaalhardende en
zelfhardende composieten – zonder extra activator
– betrouwbare hechting aan verschillende materialen zoals metaal, zirconium
of aluminimum oxide maar ook aan silicaat keramiek – zonder extra primer

nieuW

• In één laag aanbrengen – maar 35 seconden totale verwerkingstijd

*Alle aktuele aanbiedingen vindt u onder www.voco.com

VOCO GmbH · Anton-Flettner-Straße 1-3 · 27472 Cuxhaven · Duitsland · Tel. +49 4721 719-0 · www.voco.com

VOCO_DT-NL_0713_Futurabond U_new_210x297.indd 1

19.08.2013 13:57:34

[18] =>

18 Industrie
> vervolg van pagina 17
en minder vermoeiend is voor het
tandheelkundig team (Drisko et
al. 1995, Oda et al. 2004).
Naast de eerder beschreven
decontaminatiemethoden moet
in deze casus de effectiviteit van
een innovatieve methode voor het
verwijderen van biofilm (de mildabrasieve poederstraaltechniek)
als onderdeel worden beschouwd
van de moderne parodontitisbehandeling. De poederstraalapparatuur wordt al geruime tijd succesvol toegepast voor met name
professionele tandreiniging. De
indicatie-uitbreiding op subgingivale, met biofilm belaste oppervlakken werd met aanzienlijke nadelen verbonden, omdat
geschikte instrumenten niet verkrijgbaar waren en alleen natriumbicarbonaatpoeder als straalmiddel gebruikt kon worden. Dit
resulteerde in een ontoereikende
reinigingsmethode van de worteloppervlakken.
Bovendien bestaat daarnaast
het risico op emfyseemvorming.
Het AIR-N-GO PERIO-systeem
vervangt het onoplosbare natriumcarbonaatpoeder door het
oplosbare, mild abrasieve glycinepoeder. Bovendien wordt in
klinische onderzoeken (referenties op www.airngoconcept.com)
aangetoond dat glycinepoeder bij
straalbehandelingen geen negatieve invloed heeft op de omgevende weefsels. Het AIR-N-GO
PERIO-apparaat met bijbehorende subgingivale hulpstuk en
nieuwe stromingskamer is speciaal ontwikkeld om direct in de
parodontale pockets te kunnen
werken (fig. 3) en is voortgekomen
uit de moderne CFD-techniek
(numerieke stromingstechniek).
De aanliggende anatomische
weefsels worden niet geïrriteerd
en de grondige verwijdering van
subgingivale biofilms op de worteloppervlakken reduceert marginale ontstekingen.
De beschreven resultaten zijn
onderdeel van een klinisch en
microbiologisch gecontroleerd
en gerandomiseerd langetermijnvergelijkingsonderzoek naar
de effectiviteit van het mildabrasieve, geluiddempende poederstraalsysteem en ultrasoon
ondersteunde methoden binnen
conservatieve parodontitistherapie.
Materiaal en methode

Er werden 15 patiënten, die bij de
uitgangsbevindingen chronische
marginale parodontitis lieten

dental tribune - netherlands edition

zien, behandeld en na drie maanden opnieuw onderzocht. Voor
aanvang, direct na de klinische
interventie (alleen microbiologische onderzoeken), na zes weken en na drie maanden werden
de klinische en microbiologische
parameters verhoogd (tab. 1).
De onderzochte patiënten gaven na de succesvol uitgevoerde voorbehandeling mondelinge
en schriftelijke goedkeuring, in
overeenstemming met de Verklaring van Helsinki (volgens het
amendement van de 41e World
Medical Assembly, Hongkong,
september 1989).
Voorbehandeling

Alle patiënten kregen na het beginonderzoek een voorbehandeling. De patiënten kregen instructies voor mondhygiëne en naar
behoefte een professioneel supragingivaal debridement. De eerste fase van de voorbehandeling
strekte zich, afhankelijk van de
patiënt, uit over een periode van
ten minste drie en maximaal vijf
weken. De patiënten moesten gedurende deze periode een PI van
ongeveer 1 vertonen. De voorbehandeling omvatte een supragingivale scaling en polijsting van de
tandoppervlakken met de AIR-NGO SUPRA (fig. 4). Deze luchtpolijster werkt met een straal die
bestaat uit een mengsel van water en lucht en is voorzien van een
reinigingspoeder speciaal voor
behoud van gevoelig weefsel. De
afgeronde structuur van de poeder en de grote mate van fijnheid
van de microkogeltjes op basis
van calciumcarbonaat beschermen het tandglazuur en maken
zachte en effectieve reiniging van
de tandoppervlakken mogelijk.
De sproeistraal bereikt ook moeilijke locaties zoals smalle interdentale ruimtes.
Klinische parameters

Als klinisch variabele worden
de klinische Attachementlevel
(CAL), Bleeding on Probing (BOP),
sonderingsdiepte (ST) en gingivale recessie (GR) vastgesteld.
Microbiologie

De bacteriologische onderzoeken (Grimm et al. 1990 en 2005)
werden vóór het basisonderzoek
uitgevoerd, direct na de therapeutische interventie, zes weken
en drie maanden na de conservatieve parodontale therapie - therapie door selectieve detectie van
parodontaal pathogene bacteriën door middel van binding door
gensondes (hybridisatie). De subgingivale monsterneming (fig.

5) werd uitgevoerd met behulp
van steriele papierstiften volgens
Slots (1986).
De papierstiften werden tot de
pocketfundus ingebracht, daar
tien seconden vastgehouden en
daarna zonder bloeding te veroorzaken verwijderd en direct in
een daarvoor geschikte reageerbuis gedaan. De evaluatie werd
voor alle onderzochte patiënten
tezamen uitgevoerd. Het reageerbuisje was voorzien van een
buffer die de aminozuren van de
bacteriën gedurende transport
conserveerde. Moleculairbiologische tests, zoals de in onze onderzoeken gebruikte IAI PadoTest 4•5® van het instituut voor
toegepaste immunologie in Zwitserland (Institut für Angewandte Immunologie), gebruiken als
sonde synthetisch kleine DNA’s
in aanvulling op de ribosomale RNA’s, om bacteriën (zoals A.
actinomycetemcomitans/Aa, T.
forsythensis/ Tf, P. gingivalis/
Pg, T. denticola/ Td) te analyseren. Bovendien geeft het totaal
aantal bacteriën (totale bacteriële belasting, TBL) een goede indicatie van de paradontale infectie. Wij gebruikten verder het
door het Zwitserse instituut voor
toegepaste immunologie ontwikkelde classificatiesysteem (cluster). Met behulp van statistische
methoden werden de parodontale
pockets op basis van verschillende bacteriële onderverdelingen in
vijf soorten geclassificeerd.
Deze typificatie van de parodontale pockets heeft als voordeel dat
met een enkel kengetal de complexiteit van de microbiologische
resultaten aan te duiden is en de
klinische betekenis eenvoudiger
is te herkennen.
Statistische evaluatie

Na afsluiting van de onderzoeken werden de gemiddelde waarden van de variabele, klinische
Attachmentlevel (CAL), de Bleeding on Probing (BOP), sondediepte (ST) en gingivale recessie
(GR) vastgesteld en schriftelijk
geëvalueerd. Het vergelijken van
de uitgangswaarden met de bevindingen na toepassing van
het mild abrasieve, geluiddempend poederstraalsysteem vond
plaats met de rangtekentoets van
Wilcoxonde.
De statistische tests vonden plaats met het statistiek
programma SPSS.

september 2013

baseline
(BL)

na de
interventie
(nal)

na 6 weken
(na6we)

na 3
maanden
(na3Ma)

Klinisch
onderzoek

Microbio
logisch
onderzoek

Therapie

AIR-N-GO
PERIO

STM (mm)
Onderzochte tand

alle STM

CAL (mm)
Onderzochte tand

alle CAL

baseline

5,07 ± 0,52

6,00 ± 0,93

8,1 ± 1,91

8,1 ± 1,93

6 weken

4,40 ± 0,49

5,70 ± 0,29

6,47 ± 0,54

7,8 ± 0,24

3 maanden

3,73 ± 0,97

3,43 ± 0,77

6,2 ± 1,93

5,97 ± 1,53

P-waarde

0,093

0,391

0,687

0,872

Tijdsbestek

Tab. 1: Chronologisch overzicht.

tab. 2: De gemiddelde waarde en standaarddeviatie van de STM- en CAL-waarde bij
baselineonderzoek, zes weken en drie maanden na therapeutische interventie voor alle
onderzochte parodontale weefsels en de onderzochte tanden.

AIR-N-GO
PERIO

BOP (mm)
Onderzochte tand

baseline

0,93 ± 0,52

0,32 ± 0,93

2,1 ± 1,91

2,19 ± 1,93

6 weken

0,2 ± 0,49

0,0027 ± 0,77

2,07 ± 0,54

2,07 ± 0,73

3 maanden

0,27 ± 0,97

0,1727 ± 0,67

2,47 ± 1,93

2,53 ± 0,53

alle BOP

GR (mm)
Onderzochte tand

alle GR

Tab. 3: Gemiddelde waarde en standaarddeviatie van de BOP- en GR-veranderingen bij
baseline-onderzoek, na zes weken en na drie maanden voor het parodontium en voor
locaties aan de microbiologische onderzochte tanden.

AIR-N-GO PERIO
Species x 106

baseline

na interventie

na 6
weken

na 3
maanden

0,05

0,07

0,03

2,59

0,23

1,03

0,28

1,67

0,23

0,77

0,26

1,92

0,29

0,18

TBL

87,21

42,81

35,21

29,69

tab. 4: De invloed van de AIR-N-GO PERIO-systemen bacterieprevalentie.

Resultaten
Demografische gegevens

Alle in het onderzoek opgenomen
patiënten (n = 15) bleven de volledige observatieperiode van drie
maanden bij het onderzoek betrokken, het aantal onderzochte
tanden veranderde niet. 56,6%
van de onderzochte patiënten
was vrouwelijk en 43,4% was
mannelijk. Het aandeel van de in
de studie opgenomen rokers bedroeg 37,5%. Alle patiënten kregen volgens het onderzoeksprotocol een vervolgonderzoek.

Fig. 4: AIR-N-GO SUPRA Airpolisher voor luchtturbineaansluiting.

Fig. 5: Het subgingivale onderzoek wordt met steriele papierstiften uitgevoerd volgens
Slots (1986).

Klinische parameters

Figuur 3: AIR-N-GO PERIO®-apparaat met bijbehorende subgingivaal hulpstuk
(afb. 3a) en de speciaal ontwikkelde stromingskamer (afb. 3b).

De AIR-N-GO PERIO-groep (tab. 2)
vertoonde zes weken postoperatief een gemiddelde klinische
aanhechtingswinst van 0,30 ±
0,04mm voor alle behandelde
parodontiums (gemiddelde reductie van sonderingsdiepte van

0,30 ± 0,02 mm) en voor locaties
aan microbiologisch onderzochte
tanden een winst van 0,67 ± 0,01
mm (gemiddelde reductie van
sonderingsdiepte van 1,63 ± 0,06
mm). Na drie maanden vertoonde

de AIR-N-GO PERIO-groep een
gemiddelde klinische aanhechtingswinst voor alle parodontiums van 2,13 ± 0,04 mm (reductie van de sonderingsdiepte van
0,30 ± 0,03 mm) en voor locaties

[19] =>

september 2013

Industrie

dental tribune - netherlands edition

aan de microbiologisch onderzochte tanden een winst van 2,13
± 0,14 mm (reductie sonderingsdiepte van 1,34 ± 0,03 mm). Tabel 3 toont de BOP- en GR-onderzoeksparameters voor alle
onderzoeksperioden. In de AIRN-GO PERIO-groep verbeterde de
BOP (vergeleken met de uitgangsgegevens) na zes weken en drie
maanden statistisch significant
(p < 0,01). De lichte toename van
de GR in vergelijking met de uitgangsgegevens reflecteert de verbeterde ontstekingssituatie van
het marginale parodontium na de
AIR-N-GO PERIO-therapie.

de week) alsook bij 36,67% van
de pockets na drie maanden. Td
was preoperatief aantoonbaar bij
63,33% van alle pockets. Direct
na de therapeutische interventie
nam de prevalentie van de species af (30%) en steeg deze weer
licht in de derde postoperatieve
maand (36,6%). Met een frequentie van 60% na de derde maand
bereikt Td snel weer de uitgangswaarde uit het baselineonderzoek en daarmee een bijna gehele
herkolonisatie van de onderzochte parodontale pockets. Opvallend was het overeenkomstig
procentueel hoge aantal pockets,

waarbij species uit het ‘rode complex’ (Pg, Tf, Td) werden aangetoond. Pg, Tf en Td koloniseerden
voor de behandeling gezamenlijk
77,27% van alle pockets, de prevalentie van de complexen daalde
direct na de interventie (33,0%)
en steeg weer in de derde postoperatieve maand (47,2%). Op ieder onderzoeksmoment lieten de
meeste pockets een combinatie
van vier bacteriën zien (35,1% van
de pockets preoperatief ) evenals
20,8% en 28,8% van de pockets
direct na interventie en na zes
weken, afhankelijk van de toegepaste therapiesoort. In de derde

maand steeg het aantal pockets
met slechts één bacteriesoort.
Conclusie

Zeer veelbelovend is het effect op
de obligate pathogene bacteriën
zoals Actinobacillus actinomycetemcomitans, Porphyromonas
gingivalis en T. forsythensis, die
het moeilijkst te beheersen zijn
in de therapie. Het gaat evenwel
om bacteriële reductie van markeerbacteriën en niet de eliminatie van de obligaat pathogene
cellen.
De resultaten geven aanleiding
tot de conclusie dat op lange ter-

mijn een beter resultaat bereikt
kan worden met het mild abrasieve, geluidsdempende poederstraalsysteem (AIR-N-GO PERIO). ■
Literatuur verkrijgbaar bij de auteur.
Over de auteur

Prof. dr. Wolf-Dieter Grimm is
emeritus
DGP-parodontoloog
van de afdeling parodontologie in
tand-, mond- en kaakheelkunde,
Faculteit Gezondheid, Universiteit Witten/Herdecke.
E-mail: wolfg@uni-wh.de.
www.ph-zahnaerzte.de.

Microbiologische resultaten

Onderzocht werden de resultaten
voor de vier parodontale markeerbacteriën A. actinomycetemcomitans (Aa), T. forsythensis (Tf),
P. gingivalis (Pg), T. de ticola (Td)
en daarnaast het totaal aantal
markeerbacteriën (TBL); de informatie wordt steeds aangeduid in
miljoenen verwekkers per ml sulcusvloeistof. In tabel 4 worden de
microbiologische onderzoeksresultaten opgegeven. Aa vertoonde preoperatief tot het tijdstip
BL de laagste concentratie (0,05
x 106) van alle onderzochte species. Zes weken na de behandeling was de bacterieconcentratie
tot 0 gereduceerd en deze bereikte
drie maanden postoperatief weer
bijna de uitgangswaarde (0,03
± 0,08). De drie andere species
(Pg, Tf, Td) bereikten ieder concentraties van 0,28 x, 0,26 x, 0,18 x
106. De microbiologische situatie
drie maanden na de behandeling
vertoonde een kolonisatie van alle
vier bacteriën op een lager niveau
dan bij de uitgangsbevindingen.
De bacteriën P. gingivalis en T.
forsythensis bevonden zich bovendien op een nog lager niveau
dan bij de meting direct na de
interventie werd vastgesteld. Alleen A. actinomycetemcomitans
vertoonden beginnende herkolonisatie na volledige eliminatie na
zes weken met een stijging van
0,03 x 106. Porphyromonas gingivalis werd gereduceerd tot 0,28,
wat een gemiddelde eliminatie
van 84% ten opzichte van de uitgangswaarde betekent. De bacterie T. forsythensis vertoonde een
afname tot 0,28, wat een gemiddelde eliminatie van 59% ten opzichte van de uitgangswaarde betekent.

Je nieuwe beste collega
De nieuwe sterilisator van Miele


Snel. Zeer korte programma’s.



Zeker. Ingebouwde waterbehandeling, voor snelle en veilige sterilisatieprocessen.



Betrouwbaar. Betrouwbare resultaten en lange levensduur.

www.miele-professional.nl/
dentaalsterilisatie

Microbiologisch profiel

De microbiologische analyse van
de tests resulteerde in het beginonderzoek erin dat 37% van de
monsters Aa, 83% Pg, 51% Pi,
91% Tf en 89% Td vertoonden.
Het aantal geïnfecteerde pockets
verminderde snel na de behandeling en steeg weer na zes weken,
alsook in de derde maand, zonder
echter weer de uitgangswaarde te
bereiken. Pg vertoonde de hoogste prevalentie van alle bacteriespecies tot ieder tijdstip; de bacterie werd bij 40% van de pocket
door de behandeling en bij 20%
van de pocket direct na de therapeutische interventie, in 33,33%
zes weken en in 6,6% in de derde
maand na de AIR-N-GO PERIObehandeling aangetoond. In 60%
van alle pockets werd Tf aangetoond in het beginonderzoek.
Postoperatief bevond de species
zich bij slechts 30% (direct na
interventie) en 60% (in de zes-

Reinigen/Desinfecteren
Steriliseren
Documenteren
Garanderen

Voor meer informatie:
www.miele-professional.nl
Telefoon: (0347) 37 88 84

[20] =>

20 Industrie

dental tribune - netherlands edition

De nieuwe KaVo MASTERtorque

september 2013

De MASTERtorque turbines.

Maximale kracht. Fluisterstil. Optimaal comfort.
Bij de revolutionaire Direct Stop
Technologie stopt de boor binnen
één seconde. Daarmee zorgt deze
voor een verhoogde veiligheid gedurende behandelingen. Bovendien voorkomt deze stoptijd de
terugtrekkende zuiging van aerosolen en het afzuigen van deeltjes
in de kogellagers, met als resultaat meer hygiëne en duurzaamheid. Met de DST-techniek kunt

u meteen doorwerken na het
stopzetten van de boor, bijvoorbeeld voor het controleren van uw
werkzaamheden of voor het verwisselen van de boor.
De MASTERtorque is compatibel met alle koppelingen van de
KaVo MULTIflexsystemen. Het
drukknop-klemsysteem houdt de
boor stevig op zijn plaats dankzij
haar retentiekracht van 30 New-

ton. Ervaar een volledig nieuwe dimensie van kracht met 23
Watts aan piekkracht, wat een
verhoging van ongeveer 20% betekent in vergelijking met onze
vorige turbine. In combinatie met de perfecte grip van de
KaVo Plasmatecbekleding creëert u hierdoor de beste omstandigheden voor comfortabel en
efficiënt werk. Bovendien biedt

deze krachtstoename een stabiele werksnelheid tot en met het
hoogste krachtniveau en de laagste contactdruk.
Onze nieuwe turbine combineert de bewezen Silence Technologie met verbeterde frequentieoptimalisatie. Dit creëert de
beste omstandigheden voor stil
en comfortabel werken, zelfs op

maximale snelheid en gedurende
het stoppen van de turbine. Daarnaast draagt de effectieve frequentieoptimalisatie bij aan een
aangenaam geluid van de turbine
van niet meer dan 57 dB(A), voor
meer comfort voor u en uw patiënten.
Het compacte en ergonomisch
design van de MASTERtorque,
in combinatie met KaVo’s unieke belichtingsconcept, creëert de
beste werk- en zichtomstandigheden bij het werkgebied. Met
name door de verkleinde diameter van de boorkop met een kophoogte van maar 13,1 mm bent u
in staat om het werkgebied optimaal te bereiken en verlichten.
Ga voor meer informatie naar
www.kavo.nl. ■

Nieuwe behandelmethode
enkeltands
vervanging in
het front
Enkeltandsvervanging in de esthetische zone, bijvoorbeeld na
een trauma, kan meteen worden
opgelost. Door direct na de extractie een implantaat te plaatsen
met daarop een voorlopige restauratie, kan de patiënt dezelfde dag
met een volle glimlach weer door.
Wetenschappelijke onderbouwing en recent klinisch onderzoek steunen deze behandelmethode, waarvan het eindresultaat
minstens gelijkwaardig is aan de
conservatieve werkwijze. Het is
niet langer noodzakelijk dat een
patiënt enige tijd met geschonden aangezicht, c.q. een gat in de
mond, door het leven gaat.
Om de behandelmethode ‘Meteen Door’ te bespreken organiseert Nobel Biocare op 11 oktober
de eerste informatiebijeenkomst.
Tristan Staas, Edith Groenendijk
en Gerry Raghoebar tonen met
behulp van casuïstiek, praktijkervaring en eigen onderzoek hoe
zij patiënten met deze methode
behandelen.
De behandelcentra waar de patiëntengroep terecht kan voor
onmiddellijke behandeling zijn
verspreid door het hele land. Cruciaal is een implantaat met een
uitzonderlijke primaire stabiliteit
en een breed scala aan prothetische mogelijkheden om de individuele voorziening te maken. De
unieke producten van Nobel Biocare lenen zich hiervoor.
De informatiebijeenkomst vindt
plaats op vrijdagmiddag 11 oktober 2013 in het Louwman Automuseum te Den Haag. Meer informatie: Marketing.netherlands@
nobelbiocare.com. ■

Op 4 en 5 oktober treft een ongekend
krachtige storm van exposanten, noviteiten,
workshops, demonstraties, ontmoetingen
en vooral ONGELOFELIJKE KORTINGEN
Dental Union in Nieuwegein. Alleen tijdens
de Voordeeldagen XXL profiteert u van

ABSURD VEEL VOORDEEL. Een bezoek

verdient u dan ook dubbel en dwars terug.
Dat beloven wij u! Mis deze storm dus niet!

www.dentalunion.nl/voordeeldagenXXL
De informatiebijeenkomst ‘Meteen door!’
vindt plaats op 11 oktober.
13243-06 Adv_A4 Opendagen_V3.indd 1

28-08-13 16:40

[21] =>

september 2013

Industrie

dental tribune - netherlands edition

21

Het Clear Aligner-systeem
Een klinische methode voor de behandeling van adolescenten
TEKST: TaeWeon Kim, Nils
Stucki, Helmut Gauge, World
Federation of Aligner
Orthodontic (WFAO)

Uitneembare hulpmiddelen zijn
voor kinderen die aan het wisselen zijn een van de mogelijkheden
bij orthodontisch ingrijpen. Vaste
voorzieningen worden zelden bij
jonge kinderen toegepast, omdat zij nog niet zorgvuldig kunnen omgaan met de apparatuur,
waardoor die kan breken of uitvallen. Clinici constateren regelmatig irritatie aan het tandvlees
door beschadigde draden en bogen, omdat kinderen zelf niet weten hoe ze met de pijnlijke problemen om moeten gaan.
eCligner® is een dunne, uitneembare plastic beugel die
slechts acht tot tien uur per dag
gedragen hoeft te worden (het
wordt aangeraden de eCligner tijdens de slaap te dragen) voor kinderen van acht jaar en ouder. Het
groeihormoon wordt bij kinderen
vooral tussen 23.00 en 01.00 uur
aangemaakt, en daarom is eCligner net zo effectief in het controleren van de kaakgroei tijdens de
slaap als een petjesbeugel.
eCligner is door zijn unieke
structuur nog effectiever en kan
voor het hele gebit toegepast
worden. eCligner bevat een zone
voor het zachte weefsel om abnormale kaakgroei tegen te gaan
en controleert daarbij de aansluiting tussen beide kaken, waardoor een functionele occlusie en
ideale tandbogen bereikt kunnen
worden.
De functies van eCligner voor
adolescenten:
(1)		 Behoud van ruimte
(2) Ruimtewinning
(3) Eruptiebeheersing
(4)	Groeicontrole (correctie van
het skelet)
1

2

9-jarig meisje dat aan het wisselen
is (fig. 1). eCligner zorgt voor behoud
van ruimte, eruptiebeheersing en
boogbelijning door het uitbreiden van
de tandboog voor de blijvende dentitie
(fig. 2).

3

7

9

11

4

8

10

12

De Bloc-out-functie toont een gat
tussen de aligner en de doorbrekende
elementen. De Bloc-out-functie corrigeert
het eruptiepatroon en controleert
de eruptiehoeveelheid (fig. 3). Het
doorbrekende linkerhoekelement wordt
door de Bloc-out-Space-Wall in het
normale patroon gebracht (fig. 4).

8-jarig meisje met een kruisbeet bij één element (fig. 7; voor). De eCligner werd
toegepast om de boog uit te breiden om de linker centrale incisief binnen drie
maanden in de correcte positie te brengen (fig. 8; na) zonder dat een apparaat aan het
tandoppervlak wordt bevestigd. In de occlusale aanblik is de rechter centrale incisief na
expansie door de eCligner te zien. (fig. 9; voor, fig. 10; na)

11-jarige jongen heeft een geïmpacteerde
linker tweede premolaar in de bovenkaak
die te weinig ruimte heeft om door te
breken (fig. 11). Na een jaar (alleen
‘s nachts dragen) is de premolaar
grotendeels doorgebroken (fig. 12).

5

13

Hoe toe te passen

De Bloc-out-techniek bij de productie
van de aligner dient ter correctie van het
eruptiepatroon. Het eruptiepatroon wordt
in de goede richting geleid.

16

braakpatroon en de doorbraakgraad van elk element (fig. 3-5).
Indicaties van eCligner voor adolescenten
(1)		 Gehandicapte kinderen
(2)	Kinderen met een volledig
melkgebit
(3)	Kinderen met bijzondere
hobby’s (toneelspelen, bepaalde sporten)
(4)	Kinderen met metaalallergie
(5)	Langetermijnbehandeling,
rekening houdend met bijwerkingen van vaste voorzieningen (decalcificatie van het
elementoppervlak bij nalatige controle)
(6)	Internaatkinderen en kinderen op buitenlandse scholen
(7)	Bij Klasse II- of Klasse IIIcorrectie van het skelet (onderbrekende werking)

Voor volwassenen kan op basis
van één basisafdruk van het gebit
een hele serie aligners (initieel tot
finaal) worden gemaakt. Bij patiënten in de groei is het echter aan
te raden elke zes maanden een
nieuw afdruk van het gebit te nemen (elke drie maanden tijdens
de actieve doorbraakfase).
De eCligner heeft afgeronde
eindes, is compact en heeft geen
scherpe randen. eCligner kan
door jonge patiënten eenvoudig
tijdens de slaap gedragen worden.
Klinische toepassingen

8-jarig meisje met een ectopische eruptie van de laterale incisief linksonder (fig. 13;
voor). Tijdens de behandeling met eCligner (fig. 14,15). Na zes maanden is de linker
laterale incisief ideaal in de tandboog gepositioneerd (fig. 16).

(1)		
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)

17

18

21

19

20

22

Tijdelijke kruisbeet
Ruimtewinning
Eruptiebeheersing
Ectopische eruptie
Expansie van de tandboog
Correctie van het skelet

6
14-jarige jongen met ectopische eruptie van het hoekelement in de linker onderkaak
(fig. 17; voor). De eCligner werkt tijdens de slaap (fig. 18,19). Het linker hoekelement
wordt gecorrigeerd zonder vaste voorziening en zonder elastiekjes. eCligner is bewezen
effectief bij de correctie van doorgebroken elementen (Bloc-out-techniek) bij alleen ‘s
nachts dragen (fig. 20).

Eruptiebeheersing

De plaats voor het doorbreken
van elementen wordt door de digitale Bloc-out-functie van het
3D eCligner-programma bepaald,
overeenkomstig met het door-

15

14

eCligner biedt jonge kinderen
draagcomfort en esthetiek. De patiënt
wordt aangemoedigd de beugel tijdens de
slaap te dragen.

13-jarige patiënt met smalle tandboog
en crowding (fig. 21; voor). Om extracties
op volwassen leeftijd te voorkomen, werd
de eCligner al op jonge leeftijd ingezet.
Zo kon de groei en richting in de slaap
gecorrigeerd worden en een Klasse IIgroeitendens corrigeren. Er werden ideale
resultaten bereikt (fig. 22; vier jaar later)

> lees verder op pagina 22

[22] =>

22 Industrie
> vervolg van pagina 21

dental tribune - netherlands edition

Resultaten en discussie

eCligner is klinisch toegepast bij
meerdere adolescente patiënten.
Op basis daarvan bleek dat de
behandeling met de aligner het
mogelijk maakt potentiële malocclusie significant te corrigeren zonder dat er noemenswaardige bijwerkingen aan het harde
en zachte weefsel optraden. De
behandeling met eCligner beïnvloedt het dagritme van kinderen
niet. Ook werd een goede acceptatie van het niet-toxische pijnvrije alignermateriaal (PET) geconstateerd. Het dragen van de
aligner tijdens de slaap (acht tot
tien uur per dag) zorgt voor voldoende
elementverschuiving,
boogexpansie en een gecontroleerde kaakgroei om transversale
afwijkingen te corrigeren. De toepassing van eCligner op jeugdige
leeftijd voorkomt extracties op
volwassen leeftijd, omdat excessieve groei van beide tandbogen
verhinderd wordt.
De Bloc-out-functie speelt een
grote rol bij de begeleiding van
doorbrekende blijvende elementen, zodat later het normale eruptiepatroon en de ideale positie
gevonden kunnen worden. Vanwege het wekelijkse wisselen van
de beugel is in het bijzonder bij
jonge patiënten een goede mondhygiëne vereist om infecties te
voorkomen.
Het grootste voordeel van
eCligner is dat de beugel een noninvasieve orthodontische oplossing voor jonge kinderen biedt.
Daarnaast treden zelden parodontale problemen op en is de
beugel comfortabel tijdens de
slaap te dragen. ■
Referenties
1. Open-Bite treatment utilizing clear removable appliances with intermaxilla-

september 2013

KerrHawe RXhouders: de
beste diagnose
met minimale
blootstelling

14-jarig meisje met Klasse II-terugval en ernstige overjet na orthodontische behandeling vier jaar geleden (fig. 23; voor). De
behandeling bestond uit de toepassing van Klasse II-elastieken aan beide kanten van de eCligner-beugel om de Klasse II-terugval te
corrigeren (fig. 24). Na de beugel drie maanden tijdens slaap te hebben gedragen, was de overbeet drastisch afgenomen (fig. 25).
26

KerrHawe RX-houders zijn een universeel
systeem: compatibel met alle courant
gebruikte merken, typen en maten van
film-/fosforplaatjes of sensors – met of
zonder snoer (draadloos).
16-jarig meisje met neiging tot Klasse III-terugval na orthodontische behandeling 1 jaar geleden. Ook werd een verstoorde occlusie
in het posterieure segment geconstateerd en een overbeet in het anterieure bereik (fig. 26). Er werd Klasse III-elastiek in haar beugel
bevestigd om de Klasse-III-neiging van het skelet middels ¼ medium intraorale elastieken aan met tangen bevestigde knoppen te
corrigeren (fig. 27). Na vier maanden gebruik van de eCligner gedurende de nacht tot tien uur per dag was de posterieure occlusie
duidelijk verbeterd en waren er veranderingen opgetreden in het anterieure bereik (fig. 28).
29

Voor de applicatie van klasse II of III-elastieken zijn tangen voor het instellen van de knoppen beschikbaar, zodat die vanaf stoelzijde
aangebracht kunnen worden.
ry and intramaxillary elastics. JH Park,
TaeWeon Kim. World J Orthod 10:130134.2009.
2. An Aesthetic orthodontic treatment
option. Fabrication and applications.
TaeWeon Kim et al. Dentistry Today
2008, July 48-50.
3. Eruption guidance in mixed dentition: A case report. TaeWeon Kim et al.
J Clin Pediatr Dent 32(4):331-340. 2008.
4. Current state and possibility of Clear
Aligner. TaeWeon kim et al. Journal
of Orthodontic Practice. No.10, p4148.2008.
5. Clear Aligner como parte de otros tra-

tamientos de ortodoncia. TaeWeon
kim et al. Gerencia Dental. No.14 p4650. 2007.
6. Microimplant Anchorage in orthodontic treatment. TaeWeon Kim et al. KFO
No.1-2. P10-23. 2008.
7.
Lingual Orthodontic Treatment combined with Clear-Aligner. taeWeon
Kim et al. KFO No.3-4. P3-12. 2008.
8.
Deep-Bite correction using a Clear
Aligner and intramaxillary elastics. JH
Park, TaeWeon Kim. JCO: 2009 March
Vol.103,No.(3) p152-157.
9.
Micro-implant Anchorage in orthodontic treatment. TaeWeon Kim et al.

J Compr Dent of Orthod + Orthop (coo)
No.1-2/2008(c) p.47-51.
10.
Clear Aligner Apareyleri: Uretim ve
Uygulama. TaeWeon Kim et al. Turk
Ortodonti No.3, vol(22) 256-266, 2009.
11.
Correction of bilateral second molar
scissor-bite. JH Park, TaeWeon Kim.
International Journal of Orthodontics.
No.2Vol22.p39-43, 2011.
12.
Clear Aligner Manual TaeWeon Kim
(English version, MyungMun co. Korea
2007).
13.
Illustrated Clear Aligner Manufacturing TaeWeon Kim (English version,
MyungMun co. Korea 2007).

Bestel online gratis
CB12-proefpakket
De rol van mondzorgverleners bij
patiënten met een slechte adem
is van groot belang: 50 tot 60%
van de Nederlanders heeft er weleens last van. 15% heeft last van
halitose, een chronische vorm
van slechte adem. Volgens het
merendeel van de Nederlanders is
slechte adem na zweetlucht zelfs
dé grootste afknapper. Slechts
8% van de mensen durft een ander echter te wijzen op een slechte adem. Het belang voor mondzorgverleners om hun patiënten
op dit probleem te wijzen en een
gepaste behandeling aan te
bieden is dus groot.
Weet u alles over slechte adem?
Test nu online uw kennis via de
website van CB12 (Meda Pharma):
www.CB12.nl/professionals. Tijdens de test krijgt u informatie
over dit onderwerp, zodat u uw
patiënten nog beter kunt adviseren. Via de website kunt u tevens
een gratis CB12-proefpakket aanvragen, dat onder andere bestaat
uit proefverpakkingen en voorlichtingsmateriaal voor uw patiënten.
De kwaliteit van de adem wordt
bepaald door de hoeveelheid
vluchtige
zwavelverbindingen

(VZV’s). CB12 is een mondspoeling die geschikt is voor dagelijks gebruik. Het middel voorkomt en neutraliseert tot 12 uur
lang de productie van VZV’s in
de mondholte. De unieke, gepatenteerde en optimale combinatie
van chloorhexidine (0,025%) en
zink (0,3%) zorgt voor een synergetisch en langdurig effect met
behoud van de natuurlijke mondweerstand. Door een lage concentratie chloorhexidine is er bij het
gebruik van CB12 geringe kans
op tandverkleuring. CB12 heeft
in drie publicaties bewezen effectiever te zijn in de reductie van
VZV’s dan andere mondspoelmiddelen.
Ga voor meer informatie naar
www.CB12.nl/professionals.

CB12 voorkomt en neutraliseert tot 12
uur lang de productie van VZV’s in de
mondholte.

KerrHawe RX-houders bestaan
uit houders voor film- en fosforplaatjes en een sensorhouder
voor direct digitaal beeld. Zij maken gebruik van moderne technologie. Het universele systeem
is compatibel met alle courant
gebruikte merken, typen en maten van film-/fosforplaatjes of
sensors – met of zonder snoer
(draadloos). De houders hebben
een kleurcode: groen voor anterieur en rood voor posterieur.
De houders beschikken over een
uniek draaibaar klemsysteem
voor gebruik in de vier kwadranten. Geïntegreerde film/PSP- en
sensorhouders zijn mogelijk op
één houder. Hiervoor is geen bijkomende montage vereist. De
houders zijn autoclaveerbaar tot
134°/273°F (ten minste 3 min.)
en zijn compatibel met alle types van buizen/collimators (vierkant, cilindrisch, conisch) dankzij de centreerhulpstukken met
kleurcode.
Test onze houders met de testsets. Er is een testset met één
filmhouder voor alle typen radiografieën om kennis te maken met het systeem: 1720 X-Ray
Film and Phosphor Plate Holders
en 2720 Testset met houder voor
sensor.
Een vierkante buis reduceert
de blootstelling aan straling voor
de patiënt met ongeveer 50% en
dus ook de strooistraling. Anderzijds is er een groter risico
op cone-cutting met een vierkante buis. Om een evenwichtige positie te verkrijgen van de
vierkante conus op de film, heeft
KerrHawe specifieke centrerende hulpstukken met kleurcode
ontwikkeld. Deze kunnen op de
normale ringen van de Hawe RXfilmhouders bevestigd worden.
De centrerende hulpstukken
zijn bruikbaar bij een vierkante
buis, een ronde buis met beperkte diameter (cylindrisch diam. 5
centimeter) en een conische buis.
De hulpstukken zijn nu in een
nieuw thermoformmateriaal beschikbaar. Ze passen perfect op
de centreerringen, zijn geschikt
voor veelvuldig gebruik, licht van
gewicht en hebben een hoge radiotransparantie (beelden zonder artefacten). Het gekleurde
middelpunt zorgt ervoor dat ze
gemakkelijk te herkennen zijn
en bruikbaar in elke filmhouder
met dezelfde kleur.
Meer informatie kunt u vinden
op www.kerrdental.eu. ■

[23] =>

september 2013

Industrie

dental tribune - netherlands edition

®
Universeel-adhesief
Futurabond
U
De MaxGraft® Bone – één Bond voor alle gevallen
Buildertechnologie
MaxGraft® Bone Builder biedt de
klinische gebruiker een geprefabriceerd allogeen botimplantaat
dat individueel wordt aangepast
aan het botdefect van de patiënt.
Met dit product is oogsten van
autoloog bot en handmatige aanpassing van de verkregen transplantaat overbodig. Pijn, infectierisico, morbiditeit, stoeltijd en
kosten kunnen hierdoor aanzienlijk worden gereduceerd.
De passing van het uitgefreesde allogene botimplantaat is
vrijwel perfect, wat gunstige gevolgen heeft voor het genezingsproces en veel preparatietijd aan
de stoel uitspaart. Een ander
voordeel is het hoge biologische
regeneratievermogen en het uitblijven van afstotingsreacties.
Het patiëntindividuele botimplantaat wordt door Botiss (of
door de behandelaar zelf ) virtueel ontworpen op basis van een
aangeleverde CT/DVT-scan van
het botdefect. Het ontwerp van
het botimplantaat ondergaat een
laatste inspectie door de behan-

Op 2 november
vindt een hands-on
workshop plaats
delaar en wordt na goedkeuring
vrijgegeven voor productie.
De Botiss-partner ‘Cells + Tissuebank Austria’ ontvangt een
STL-file, waarna het patiëntindividuele botimplantaat onder
cleanroom-condities uit een allogeen MaxGraft® botblok wordt
gefreesd.
Vanuit
Oostenrijk
wordt het botimplantaat steriel
naar de behandelaar toegezonden en is het klaar om bij de patiënt te worden ingebracht met
slechts kleine aanpassingen.
Op zaterdag 2 november 2013
organiseert Memodent BV in
Houten een cursus/hands-on
workshop MaxGraft® Bone Builder. Tijdens deze dag zal het hele
proces – van botdefect en individueel botblokontwerp tot klinische implantatie – worden belicht. De cursus is een aanrader
voor iedere behandelaar die interesse heeft in allogene biomaterialen en innovatieve behandeltechnieken.
Ga voor meer informatie naar
www. memodent.nl. ■

Futurabond U van VOCO.

Met het nieuwe duaal hardende Futurabond U in de SingleDose brengt VOCO het enig echte universele adhesief in een
wegwerp-applicatievorm op de
markt. Naast de eenvoudige han-

De innovatieve formule van Futurabond
U in combinatie met de functionele
SiO2-deeltjes waarborgt uitstekende
filmvormende eigenschappen van
het adhesief. Op deze manier kan het
adhesief optimaal de blootgestelde
collageenvezels bevochtigen en het
micro-vasthoudende etspatroon
op het glazuur vormen. Tijdens de
polymerisatie worden de harstags in
de dentine tubuli hard en versterken zij
de retentieve hechting van de hybride
laag van collageenvezels en bonding. De
betrouwbare vorming van deze tags in
de dentine vormt de beste bescherming
tegen postoperatieve gevoeligheden.
(bron: Dr. ing. Ulrich Lohbauer,
Universiteit van Erlangen (Duitsland),
2013)

tering van de SingleDose biedt
het nieuwe Futurabond U de gebruiker een diversiteit aan toepassingsmogelijkheden,
zowel
met betrekking tot de indicaties
als bij het kiezen van de etstechniek of de uithardingsmodus. Of
u nu Zelf-Etch, Selective-Etch of
Total-Etch gebruikt: de gebruiker
kan met Futurabond U, afhankelijk van de beschikbare klinische situatie, maar ook afhankelijk van persoonlijke werkwijze,
vrij kiezen hoe hij de harde tandsubstantie wil conditioneren. Zo
bestrijkt Futurabond U een dusdanig breed toepassingsspectrum dat geen ander bondingsysteem in de praktijk meer nodig is.
Aangebracht in één enkele laag
zorgt het nieuwe universeel-adhesief voor hoge hechtwaarden
aan glazuur en dentine en zodoende voor een permanente verbinding zonder spleten aan de
randen tussen harde tandsubstantie en vullingmateriaal. Tevens biedt hij zonder extra primer
een betrouwbare hechting aan
o.a. metaal, zirkoon- en aluminiumoxide en silicaatkeramiek.
Ook bij chemische harding wordt
een uitstekende hechtverbinding
gegarandeerd, zodat Futurabond
U bij uitstek geschikt is voor stiftbevestiging in het wortelkanaal.
Het universeel-adhesief is onbeperkt compatibel met alle licht-,
duaal- en zelfhardende composieten op methacrylaatbasis en
is geschikt voor directe en indirecte restauraties. En dat zonder
extra activeringsmiddel voor duaalharding. Bovendien zorgt Futurabond U ook voor de desensibilisering van zowel overgevoelige
tandhalzen als na de caviteitspreparatie en kan het worden ge-

bevestigingscomposieten
op
methacrylaatbasis
• Intra-orale reparatie van vullingen, keramische veneers en
volledig keramische restauraties zonder aanvullende primer
• Behandeling van overgevoelige
tandhalzen
• Beschermlak voor glasionomeercementvullingen
• Verzegeling van caviteiten voor
amalgaamrestauraties en voor
een tijdelijke bevestiging
• Bevestiging van wortelstiften
met duaal- of zelfhardende bevestigingscomposieten
Voordelen

Zelf-ets, selectieve ets en total-ets.

bruikt als beschermlak voor glasionomeercementvullingen.
De gepatenteerde SingleDose
waarborgt eenvoudig en snel werken, omdat zich geen mengfouten
kunnen voordoen. Bovendien is
deze verpakkingsvorm uitgesproken hygiënisch. Futurabond U is
verkrijgbaar in een testverpakking
met 20 SingleDose-blisters, een
2 ml-spuit Vococid plus canules
evenals 20 SingleTim voor applicatie. Bovendien is de nieuwe ‘bond’
verkrijgbaar in de SingleDose-verpakking met 50 en 200 stuks.
Breed toepassingsspectrum

• Directe restauraties van alle caviteitsklassen en stompopbouwen met alle licht-, duaal- en
zelfhardende composieten op
methacrylaatbasis
• Indirecte restauraties met alle
licht-, duaal- en zelfhardende

• Één bond voor alle gevallen – u
hebt in uw praktijk geen ander
adhesief meer nodig
• Zelf-ets, selectieve ets of totalets: de keuze is aan u
• Diversiteit aan toepassingsmogelijkheden: voor directe of indirecte restauraties; volledig
compatibel met alle licht-, duaal- en zelfhardende composieten op methacrylaatbasis,
zonder een aanvullende DC activator; betrouwbare hechting
aan o.a. metaal, zirkoon- en
aluminiumoxide en silicaatkeramiek zonder aanvullende
primer
• Wordt aangebracht in één enkele laag – totale werktijd bedraagt slechts 35 seconden
• Optimale viscositeit en dus
eenvoudige applicatie
• Hoge hechtwaarden in vergelijking met andere universele
zelf-ets of total-ets adhesieven
• Vochttolerant
• Koeling is niet noodzakelijk
• Eenvoudig, snel en hygiënisch
werken met SingleDose
• Er zijn geen aanvullende instrumenten vereist
• In geen enkele positie wordt
materiaal gemorst
Ga voor meer informatie naar
www.voco.com/nl. ■

Venus® Diamond en Venus® Pearl
Esthetiek in haar mooiste vorm.

Van uitzonderlijke klasse: de nanohybride composieten Venus® Diamond en Venus® Pearl.
■

■

Eenvoudig en prettig te verwerken: Kies, afhankelijk van de indicatie of uw eigen voorkeur, voor een stevige of soepele
consistentie. Beide composieten zijn stabiel, plakken niet, hebben een lange verwerkingstijd en zijn uitstekend de modelleren.
Meer dan uitstekende fysieke eigenschappen: De innovatieve chemische formule zorgt voor natuurlijk ogende, zeer duurzame restauraties met een natuurlijke glans.
Pure esthetiek: De composiet neemt op unieke wijze de kleur van de omringende tandstructuur aan. De restauraties zijn
niet van echt te onderscheiden.

Giving a hand to oral health.
Het uitgefreesde MaxGraft ®
botimplantaat.

heraeus-kulzer.com

[24] =>

24 Industrie

dental tribune - netherlands edition

september 2013

Dental Union presenteert Voordeeldagen XXL Auto-Max
maakt
oogsten
van bot
eenvoudig
Tandartsen en tandtechnici die
willen profiteren van voordelige
aanbiedingen kunnen op 4 en 5
oktober terecht op de Voordeeldagen XXL bij Dental Union in
Nieuwegein. Daar kunnen zij ook
de nieuwste ontwikkelingen binnen hun vakgebied zien, voelen en
ervaren. Tijdens de Voordeeldagen XXL zijn alle grote fabrikanten in de branche aanwezig om
hun nieuwste producten te tonen.
Tijdens de Voordeeldagen XXL

blijven tandartsen en tandtechnici niet alleen op de hoogte van
de nieuwste ontwikkelingen, ze
kunnen ook zeer scherp inkopen.
Marc Kastermans, algemeen directeur van Dental Union: “We
ontketenen op 4 en 5 oktober
een echte prijzenstorm, door veel
voorraad uit ons magazijn met
hoge kortingen te verkopen. Ook
artikelen die voorheen in bruikleen waren en showroommodellen zijn voor zeer gunstige prijzen

te koop. Voor tandartsen en tandtechnici die in de markt zijn voor
een investering in hun praktijk of
laboratorium is een bezoek aan
onze Voordeeldagen XXL dus heel
aantrekkelijk.”
Kastermans vertelt dat er veel
nieuwe ontwikkelingen op de dentale markt zijn. “Die willen we
graag ‘hands on’ met onze klanten delen. Daarom nodigen wij
hen van harte uit om de nieuwste
producten zelf te ervaren, zodat ze

kunnen zien wat de mogelijkheden zijn. Tijdens de Voordeeldagen
XXL introduceren we bijvoorbeeld
een digitale scanner en een nieuwe
behandelstoel van Planmeca.”
De Voordeeldagen XXL zijn op
vrijdag 4 oktober van 10.00 tot
21.00 uur en op zaterdag 5 oktober van 10.00 tot 17.00 uur bij
Dental Union, Ravenswade 4 in
Nieuwegein. Meer informatie
over dit evenement kunt u vinden
op www.dentalunion.nl. ■

De Auto-Max-boren zijn steriliseerbaar
en verkrijgbaar in verschillende diameters
om een optimaal gebruik te garanderen.

MegaGen heeft naast implantaatsystemen, waaronder AnyRidge en AnyOne, ook producten
en toebehoren om een implantologiecasus optimaal uit te voeren. Dit komt voort uit het feit dat
MegaGen ondersteuning biedt
bij vragen uit de markt. De AutoMax is zo’n product: het is een
boor die speciaal is ontwikkeld
voor het op een eenvoudige wijze
oogsten van autoloog bot.
Het optimale bladoppervlak
zorgt voor voldoende snijkracht,
waardoor zelfs bij lage toerentallen bot kan worden geoogst. De
geleider in het midden heeft een
scherpe punt die het wegglijden
van de Auto-Max voorkomt.
De Auto-Max-boren zijn steriliseerbaar en verkrijgbaar in verschillende diameters om een optimaal gebruik te garanderen.
Het oogsten is atraumatisch en
veroorzaakt veel minder morbiditeit.
Er is een brede opening om het
eenvoudig verwijderen van geoogst bot mogelijk te maken. Het
unieke design maakt het soepel

vo o r Icon behandeling

na Icon behandeling
Met dank aan: Prof. Dr. Carlos Rocha Gomes Torres, DDS, Msc, PhD

Het oogsten is
atraumatisch

Hét antwoord tegen whitespots:
I can Icon!

omhoog brengen van de stopper mogelijk, terwijl het de juiste weerstand biedt als er dieper
geboord wordt. De stopper heeft
een beveiligde verbinding: een
richel die bij aanvang de stopper
fixeert.
De Auto-Max-boor biedt talloze voordelen. Bij lage toeren kan
er voldoende snijdende kracht
worden verkregen, waardoor binnen 10 seconden autoloog bot kan
worden geoogst. De hoeveelheid
bot die kan worden geoogst is ter
grootte van de Auto-Max. Het bot
is snel en eenvoudig te oogsten in
één enkele procedure. De stopper is gemakkelijk te verwijderen,
waardoor de boor grondig kan
worden gereinigd. De V-vormige
opening voorkomt het wegspatten van botsplinters volledig tijdens het boren. Ten slotte kan de
Auto-Max gebruikt worden in elk
type bot.
Ga voor meer informatie naar
www.megagenbenelux.nl. ■

Snel, pijnloos en esthetisch: Is de infiltratie behandeling met Icon.
Cariogene whitespots – even ongewenst als ze frequent zijn,
met name na het verwijderen van de vaste beugel.
Nu kunt u uw patiënten een pijnloze behandeling aanbieden in
plaats van een invasieve interventie. Infiltratie met Icon heeft

AZM_IconAP_DeEn_1301_2.indd 1

bewezen een effectieve manier te zijn om de whitespots te
maskeren op gladde oppervlakken. Snel, pijnloos, esthetisch.
In slechts 1 behandeling. Een goed vooruitzicht voor u en uw
patiënten. www.dmg-dental.com

19.03.13 16:14

[25] =>

«eCligner – onzichtbaar
naar zichtbaar
mooie tanden.»
«nieuwe perspectieven
voor de toekomst»
De eCligner aligner techniek zet nieuwe maatstaven in
de moderne orthodontie en wordt onder orthodontisten,
tandartsen én patiënten steeds populairder. Dé manier
om scheve tanden te corrigeren met esthetische en
volledig digitaal geproduceerde, bijna onzichtbare
aligners, biedt gebruikers nieuwe perspectieven.

«digitaal geproduceerd en
daarom uiterst nauwkeurig»
De opgedane kennis uit bestaande en klinische studies
met de eCligner voorganger Clear Aligner werden
bij de ontwikkeling van de eCligner technologie
meegenomen en geoptimaliseerd om zo de
gedigitaliseerde aligner technologie te creëren
waar eCligner mee werkt.

«dunner, transparanter, sneller»
«in principe door
iedereen in bijna alle
gevallen toepasbaar»
Met het zeer effektieve eCligner
alignersysteem zijn orthodontisten en
tandartsen met enige affiniteit in
orthodontie in staat om 80 tot 90 procent
van alle orthodontische gevallen bij
volwassenen en kinderen te behandelen.

Ontwikkeld door prof. Kim, wordt eCligner Alignertechnologie beschouwd als een echt pionier systeem.
De bijna onzichtbare eCligner is anders dan andere
systemen. Altijd een kleine maar significante
Stap vooruit. Want het is dunner, transparanter,
lichter en verplaatst de tanden sneller!

eCligner certificeringscursus
op 12 Oktober 2013 bij Dental Clinic Micholt
in Ninove, Brussel (België)
Nu aanmelden en meer informatie op ww w.ecligner.eu
Deze cursus is KRT geaccrediteerd voor 5 KRT punten!

[26] =>

26 Industrie

dental tribune - netherlands edition

CELTRA Duo: een nieuwe generatie
keramiek van hoge sterkte
De productnaam CELTRATM staat
voor een nieuwe generatie keramiek van hoge sterkte en definieert een nieuwe materiaalklasse
met de naam “zirkonia-versterkt
lithiumsilicaat keramiek” (ZLS).
CELTRA Duo is een CAD/CAMblok speciaal ontwikkeld voor gebruik met een CEREC-machine.
Doordat ZLS makkelijker te be-

slijpen is, kan CELTRA Duo in
zijn gekristalliseerde vorm worden gebruikt in het CEREC-systeem. Omdat een kristallisatiebrand niet nodig is, kan CELTRA
Duo onmiddellijk na het slijpen
worden gepolijst en adhesief worden geplaatst, waardoor het speciaal geschikt is voor inlays en
onlays. Als gevolg van de hoge

intrinsieke sterkte van 420 MPa
heeft het nog steeds een sterkte van 210 MPa na de verwerking in de CEREC-slijpeenheid,
een waarde die een stuk hoger is
dan die van conventioneel glaskeramiek. De originele intrinsieke sterkte van 420 MPa kan bijna geheel worden terugverkregen
tot 370 MPa door een glansbrand.

Dit laatste is in het bijzonder geschikt voor de vervaardiging van
kronen.
Het gehalte van 10% zirkoniumoxide is feitelijk op moleculair niveau opgelost. De daaruit
voorkomende structurele karakteristieken in ZLS resulteren in de
speciale eigenschappen van deze
materiaalklasse: grote intrinsieke
sterkte van 420 MPA, makkelijker
te beslijpen en polijsten in gekristalliseerde toestand en een hoge
graad van translucentie en opalescentie, resulterend in excellente esthetische eigenschappen.

PREMIUM 3.0 PROPHYLAXE
SUB -En SUPRAGInGIVAAL
®
} DE AIR-FLOW handy 3.0

Powdered by >

AIR-FLOW® PLUS POEDER
Nieuw, op Erythritol basis,
voor comfortabele, pijnloze*
en efficiënte** behandelingen

the big

plus
in prophylaxis

* 100% van de proefpersonen hebben geen pijn ondervonden tijdens
de behandeling – EMS steekproef in 15 praktijken (juli-augustus 2012)
** EMS labtest: 3 bar, 5mm

EMS–SWISSQUALITY.COM
Air-flow® is een merk van EMS Electro Medical Systems SA, Zwitserland

september 2013

CELTRAtm Duo is een CAD/CAM-blok
speciaal ontwikkeld voor gebruik met
een CEREC-machine.

CELTRA Duo is beschikbaar in
de varianten HT (hoge translucentie) en LT (lage translucentie). Tijdens de ontwikkeling zijn
de HT-blokken aangepast voor
de vervaardiging van inlays en
de LT-blokken voor de vervaardiging van kronen. De CELTRA
Duo blocks kunnen er op het eerste gezicht iets donkerder of meer
chromatisch uitzien dan ervaren CEREC-gebruikers gewend
zijn. Dit is het gevolg van het
materiaaleigen opaaleffect en de
kleuring zoals gewenst voor de
restauratie.
Meer informatie kunt u vinden
op www.dentsply.eu. ■

50 jaar ‘dental
milestones’ bij
DMG
Happy birthday DMG! Dit dentale
bedrijf werd opgericht in 1963 om
het dagelijkse werk van tandartsen te vergemakkelijken. Of het
nu om betrouwbare afdrukmaterialen, tijdelijke of permanente bevestigingsmaterialen gaat:
tandartsen en laboratoria in meer
dan 80 landen vertrouwen op de
van DMG, zoals Luxatemp, LuxaCore Honigum of ICON.
Onder de vele innovaties die het
bedrijf heeft geïntroduceerd, hebben sommigen de tandheelkunde
veranderd. De gelaste, zelfmengende amalgaamcapsules (1978)
bijvoorbeeld, die de nieuwe norm
werden. De DMG-gepatenteerde
nieuwe materiaalklasse van compomeren. Of Luxatemp, het eerste tijdelijke kroon- en brugmateriaal uit een cartridge. Voor Icon,
het enige product ter wereld dat
cariës kan bestrijden door een infiltratiebehandeling, heeft DMG
onder andere de Duitse Innovation Award gewonnen.
“Uiteindelijk produceren bedrijven niets,” stelt dr. Felix
Wöhrle, DMG’s senior Chief Scientist, vast. “Het zijn de mensen
die iets bedenken, pionieren en
uitwerken”. In lijn met deze filosofie is 20% van de medewerkers
bij DMG actief met onderzoek en
productontwikkeling. Daarnaast
onderhouden de Product coaches
dagelijks nauwe contacten met de
praktijken. Initiatieven zoals de
Scientific talk @ DMG of de Innovation Network zorgen voor de
persoonlijke en directe uitwisseling met professoren, tandartsen
en assistenten.
DMG onderzoekt, ontwikkelt
en produceert volledig in eigen
huis in Hamburg. Dit zorgt voor
efficiënte routes en zekere controle op de kwaliteitsnormen.
Ga voor meer informatie naar
www.dmg-dental.com. ■

[27] =>

september 2013

dental tribune - netherlands edition

Leg de lat hoger! Dankzij de grotere flexibiliteit
en de unieke kronkelende beweging, kunnen
de PROTAPER NEXT™ vijlen sterker gekromde
en smalle wortelkanalen vormgeven.*

Voor meer informatie
www.dentsplymaillefer.com
*In vergelijking met bekende merken

Industrie

27

[28] =>

28 Industrie

dental tribune - netherlands edition

september 2013

Ivoclar Vivadent floreert en bereidt
zich voor op de toekomst
Op bezoek in het hoofdkantoor in Liechtenstein
TEKST EN FOTO’S: DENTAL
TRIBUNE INTERNATIONAL

Ingeklemd tussen de indrukwekkende Rätikonbergen en de Appenzeller Alpen zijn enkele
industriële hydraulische mixers
continu aan het werk. Op gezette
tijden levert een arbeider een vat
met pure materialen af die worden gevormd tot nieuwe samenstellingen, die op hun beurt de
basis vormen van de IPS e.maxblokken van Ivoclar Vivadent.
Sinds het vernieuwende dentale restauratieve systeem zeven
jaar geleden op de markt kwam,
wordt Ivoclar Vivadent internationaal geprezen als producent
van hoogesthetische, volledig keramische dentale restauraties.
Volgens sommige bronnen uit
de industrie heeft het bedrijf de
nieuwe gouden standaard gezet
in het veld.
De combinatie van perskeramiek, bestaand uit duurzaam lithiumdisilicaat en een zirkoniumdioxide-onderstructuur
en
de CAD/CAM-techniek heeft het
product een indrukwekkende klinische status gegeven. Ivoclar
Vivadent heeft meerdere prijzen
gewonnen, zoals een Celebration of Excellence Award voor een
uitmuntende prestatie in de cosmetische tandheelkunde tijdens
de recente jaarlijkse bijeenkomst
van de American Academy of
Cosmetic Dentistry in Seattle.
Met groei in de dubbele cijfers
is IPS e.max, waarvan de samenstelling een goed bewaard geheim blijft, een van de belangrijkste succesproducten van Ivoclar
Vivadent. Vorig jaar hield het bedrijf in België voor het eerst een
internationaal
expertsymposium geheel gewijd aan IPS e.max
en de resultaten die tandartsen
ermee kunnen behalen in hun
praktijk. Volgens hoofd sales Josef Richter heeft het systeem veel
potentieel.
“Met IPS e.max zijn we een revolutie op het gebied van vaste
prothesen gestart. De IPS e.maxlijn biedt een hoogesthetische
en duurzame oplossing voor niet
alleen enkele tandrestauraties,
maar ook voor complexere indicaties, zoals driedelige bruggen,”
laat hij Dental Tribune International weten.

SCHAAN, LIECHTENSTEIN –

In aanvulling op de hoge
marktacceptatie van dit ‘vlaggenschip’ laat Richter weten dat
zijn bedrijf vorig jaar boven het
marktgemiddelde presteerde met
het gehele portfolio, ook met uitneembare prothesen en vulmaterialen. De verkoop van klinisch
instrumentarium en dichtend cement als Multilink Automix en
Vario link II nam toe met meer
dan 10%, ondanks de ongunstige
economische omstandigheden in
Zuid-Europa.
“De meeste marktrapporten
van onze kantoren laten zien dat
minder patiënten hun tandarts
regelmatig bezoeken dan zou
moeten, en dat is een punt van
zorg. We verwachten daarom dat
2013 een lastig zakenjaar wordt
voor de dentale industrie. Toch is
uitbreiding nog steeds mogelijk,
ook als de markt maar een beetje groeit,” voorspelt Richter. “Gedreven door onze core business
en innovaties is ons doel om het
marktgemiddelde van dit jaar te
overtreffen.”
Tot de recente introducties van
Ivoclar Vivadent behoort Tetric
EvoCeram Bulk Fill, een uitbreiding van de nanohybridecomposietlijn. Het product is ontworpen
met een krachtige initiator voor
gebruik met de Bulk-filltechniek
en voor tandrestauraties in de
posterieure regio’s die moeilijk
te bereiken zijn. Ivoclar introduceerde ook de BioUniversal KFG,
een gouden, universele hoge expansiemal voor het frezen, en de
telescopische kroontechniek voor
het fineren van laagsmeltende
speciale keramieken.
De IPS e.max CAD-lijn is uitgebreid en bedient nu alle mogelijke indicaties, van lichte vernissen
tot hybride abutments en drie- of
meerdelige bruggen. Om klanten
de weg te wijzen in het uitgebreide aanbod van Ivoclar Vivadent is
het assortiment opgedeeld in drie
hoofdcategorieën: directe restauraties en vaste en uitneembare
prothesen.
Het bedrijf heeft onlangs veel
geïnvesteerd in de infrastructuur,
waarvan 16 miljoen euro in een
uitbreiding van het hoofdkantoor
in Liechtenstein. De opslagcapaciteit is vergroot en er bevinden
zich hoogwaardige dentale faciliteiten waar de nieuwste producten onder klinische omstandighe-

den getest worden. Bovendien zijn
de productiefabrieken uitgebreid;
zij bevinden zich in het naburige
Bürs in Oostenrijk – waar Ivoclar
Vivadent dentaal instrumentarium produceert, zoals het Bluephase curing light – en in Amherst
vlakbij Buffalo in de Verenigde
Staten. Er staan nieuwe saleskantoren en dochterondernemingen
op de planning in Rusland en Oekraïne, waarmee het nu al grote
bereik van Ivoclar Vivadent (120
landen) verder wordt uitgebreid.
“Een paar jaar geleden hebben
we besloten ons specifiek op bepaalde opkomende markten te
richten. Dat zal ons nu helpen de
gematigde groei in de gevestigde
regio’s als Europa en Noord-Amerika te compenseren,” verklaart
Christian Brutzer, hoofd Regio
Azië en Oceanië. “Zo zijn we in
India van slechts 10 personeelsleden in 2009 naar meer dan tachtig mensen nu gegroeid.”
Volgens Brutzer heeft de na-

Josef Richter (rechts) en Christian Brutzer. (foto: DTI/Annemarie Fischer, Duitsland)

druk op een verhoogde aanwezigheid in de regio niet alleen
groei veroorzaakt, maar ook de
beeldvorming rond Ivoclar veranderd. Educatie is een sleutelfactor voor duurzame ontwikkeling, een concept dat vorm heeft
gekregen door de ontwikkeling
van de International Centres for
Dental Education. Dat instituut
biedt training aan bestaande en
toekomstige klanten door lezingen en praktische cursussen. Op
dit moment zijn er wereldwijd 25
Centres for Dental Education. De
grootste bevindt zich in Schaan
zelf, waar de scholingslaborato-

ria bijna continu gebruikt worden
door tandartsen en technici van
over de hele wereld.
“Al onze dochterondernemingen en saleskantoren bieden enige vorm van scholing. Geen enkel
ander bedrijf investeert zo veel
in educatie,” aldus Richter. “De
toename van het aanbod op de
markt heeft bij veel klanten geleid
tot verwarring over wat het juiste
product is voor hen,” vervolgt hij.
“Daarom willen wij onze klanten
de voordelen van onze producten uitleggen. We zien een mogelijkheid om hen vertrouwen te
schenken.” ■

G E E N

B A T T E R I J E N

G E E N

S N O E R

O N V E R G E L I J K B A A R

De revolutionaire U-40TM Ultracapacitor
heeft maar 40 seconden nodig om weer volledig
opgeladen te worden. Onvergelijkbaar gemak!

Onze C.U.R.E.TM technologie
zorgt voor een uniforme uithardingsdiepte met
ongekend lage temperaturen voor een optimaal
klinisch resultaat.

Vervang geen batterijen,
vervang polymerisatielampen!
www.demiultra.de

Demi Ultra
™

LED Ultracapacitor lichtpolymerisatiesysteem

Richter is ervan overtuigd dat zijn bedrijf in 2013 kan groeien.

[29] =>

www.posortho.com

Progressive Orthodontic Seminars

Op 4 - 7 april 2014 start Progressive Orthodontic Seminars
(POS) alweer met de 24e cursus orthodontie onder auspiciën
van Donald B. McGann DDS

Cursus Orthodontie
De complete cursus orthodontie omvat een
trainingsprogramma, waarin naast diepgaande
theoretische kennisoverdracht ook plaats wordt
ingeruimd voor praktijktrainingen.
Na voltooiing van het programma is men in staat een groot
aantal orthodontische afwijkingen bij zowel kinderen als
volwassenen effectief te diagnosticeren en met succes
te behandelen. Tijdens de workshops wordt gewerkt met
uitneembare en vaste apparatuur.
De complete cursus bestaat uit 12 x 4 dagen verdeeld over een
periode van 1,5 tot 2 jaar.

Gratis introductie seminar!
Als u onze cursisten heeft gesproken, dan heeft u ongetwijfeld
gehoord over de hoge kwaliteit van onze seminars.
U bent welkom om dit zelf te ervaren op het GRATIS seminar
dat wij geven op zaterdag 22 maart 2014 in Amstelveen.
U kunt zich hiervoor opgeven bij:
Progressive Holland Inc.
Tel: 020 647 22 72

Inbegrepen in de kosten voor de cursus is een door POS
ontwikkelde software. Deze software wordt tijdens de cursus
gebruikt, maar zal voor u ook daarna een waardevol
programma zijn bij de behandeling van uw patiënten.

Donald B. McGann DDS

Kosten
€ 1.475,00 per seminar inclusief lunch

De vooraanstaande Amerikaanse
tandarts en zijn ervaren medewer-

Cursuslocatie
Amstelveen

kers zetten zich wereldwijd in voor
de Progressive Orthodontic Seminars. In korte tijd ontdekten ruim 400
Nederlandse tandartsen de nieuwe
en vooral succesvolle methodes van
Donald B. McGann.

Tel. informatie
020 647 22 72
Fax
020 640 14 77
e-mail
posortho@xs4all.nl

Progressive Orthodontic Seminars
Jupiter 129
1188 EE
Amstelveen
www.posortho.com

[30] =>

30 Feuilleton/Mondzorgkalender

dental tribune - netherlands edition

De geschiedenis van mijn tanden

Mondzorgkalender

Trees Roose

De beroemde auteur Franz Kafka gaf als
ervaringsdeskundige een unieke en stijlvolle inkijk in de
belevingswereld van mensen die aan depressies lijden.
Vele jaren later doet schrijfster Trees Roose hetzelfde
voor de tandheelkundige patiënt. Het komische en
soms schokkende relaas over de geschiedenis van haar
dramatisch slechte gebit verschijnt als feuilleton in
Dental Tribune. Nu de nieuwe generatie haar intrede
heeft gedaan, heeft onze vertelster er een missie bij: al het
dentale leed wil ze haar kinderen besparen. Maar ook een
bezorgde ouder kan niet alle risico’s uitsluiten…

Familietraditie
En zijn ze dankbaar, die kinderen? Jarenlang heb ik ze lastiggevallen met de horrorverhalen
over mijn gebit. Jarenlang heb ik
’s morgens en ’s avonds met grof
geweld kindermondjes opengewrikt en dwangmatig tandjes
gepoetst. Vanaf het moment dat
er nog maar een puntje van een
melktandje zichtbaar was, ging ik
in de weer met kindertandpasta
en aangepaste borsteltjes. Ik nam
ze mee als ik zelf naar de tandarts ging, ik las de posters voor
waarop in de spreekkamer werd
gewaarschuwd voor gaatjes. Als
ze naar bed waren gegaan zonder

om altijd, ook als mammie dood
was, goed voor zijn tanden te
zullen zorgen, dat kind valt op
een maandagmiddag zijn twee
(twee!) voortanden doormidden?
Geschokt tot op het bot haal ik
hem op en ga linea recta naar de
tandarts. ‘Hoe is het mogelijk,
hè,’ zegt deze lachend. Hij vindt
het een goeie grap, en al moppen
tappend gaat hij aan het knutselen. Ik haat hem, maar zeg niks.
Ik kan me alleen maar neerleggen
bij het onvermijdelijke.
Ook als mijn jongste zoon in
de brugklas zit, gaat de tele-

Ik leg me erbij neer.
We hebben het patent.

hun tanden te poetsen, maakte ik
ze wakker om alsnog de borstel
eroverheen te halen. Anders sliep
ik niet, compulsief als ik inmiddels was.
Ik geloof inmiddels ook in het
noodlot en in predestinatie.
Als mijn oudste zoon in de
brugklas zit, gaat de telefoon. Politie. ‘U moet niet schrikken’ (ik
schrik me dus wezenloos. Dood?
Coma?), ‘maar uw zoontje heeft
een ongeluk gehad. Alles is goed,
maar hij moet naar de tandarts.’
Hij was met zijn fiets door het
rode licht gereden in de stad, omdat hij nooit ergens op lette, omdat hij als een blind konijn door
het leven gaat, en omdat een rode
sportwagen met brullende motor
even niet oplette toen hij op twee
achterwielen optrok. Mijn zoon
was op zijn kop gevallen en zijn
beide voortanden waren doormidden.
Ik wil het eerst niet geloven.
Een kind van mij? Een kind dat
van jongs af aan door mij was geterroriseerd om altijd, altijd, boven alles, de belangen van zijn
gebit veilig te stellen, een kind
dat de dure eed had gezworen

foon. De conciërge. ‘Kunt u uw
zoon komen halen? Hij is gevallen, en nogal overstuur.’ Ik ijl
naar school en haal een jongetje
op met een wit, opgezwollen gezicht vol bloed. Later blijkt dat
hij struikelde, terwijl hij de veel
te zware boekentas op zijn rug
torste. Daardoor maakte hij zo’n
enorme smak, dat hij met zijn
mond vol op de stoeprand terechtkwam. Zijn rechtervoortand
zit los, en ik ga weer linea recta
naar de tandarts.
‘Jullie hebben een soort familietraditie, geloof ik, niet?’ zegt
hij luchtig, terwijl hij de grote
lamp boven de mond van mijn
zoon buigt. Ik zeg niks, ik ben
bang voor wat ik te horen zal krijgen. ‘Godverdomme,’ hoor ik de
tandarts plots zeggen, en hij staat
met de voortand van mijn zoon in
zijn hand. Snel als een hazewind
en supergeconcentreerd gaat hij
aan het werk. Hij wil de tand terugplaatsen, en dat lukt. ‘Dat is
me nog nooit gebeurd,’ zegt hij,
‘dat ik hier ineens een voortand
in mijn hand houd.’ Die tand zal
altijd scheef blijven zitten en te
kort blijven. Ik leg me erbij neer.
We hebben het patent. ■

Meteen door!
Nobel Biocare organiseert op 11
oktober de eerste bijeenkomst
om de behandelmethode ‘Meteen door’ te bespreken. Tijdens
de meeting staat onmiddellijke enkeltandsvervanging in de
esthetische zone, bijvoorbeeld
na een trauma, centraal. Door
direct na de extractie een implantaat te plaatsen met daarop
een voorlopige restauratie, kan
de patiënt dezelfde dag ‘meteen door’. Aan de hand van recent klinisch onderzoek wordt
de wetenschappelijke onderbouwing van deze behandelmethode besproken, waarvan
het eindresultaat minstens gelijkwaardig is aan de conservatieve werkwijze. Tristan Staas,
Edith Groenendijk en Gerry
Raghoebar tonen aan de hand
van casuïstiek, praktijkervaring
en eigen onderzoek aan hoe zij
patiënten met deze snelle methode behandelen. KRT-punten
zijn in aanvraag en deelname is
gratis.
Symposium De mondige
wereld van sport
Door de groeiende interesse
voor sport en fitheid van de Nederlandse bevolking is de afgelopen 35 jaar het aantal gebit- en kaakblessures sterk is
toegenomen. In Nederland is
echter nog maar weinig wetenschappelijke aandacht voor de
preventie, diagnostiek en behandeling van sportblessures
in het hoofd-halsgebied. Een
aantal gerenommeerde sprekers afkomstig van de tandheelkundige afdelingen van
universiteiten, die allen actieve
sporters zijn of waren, doet tijdens het symposium verslag
van nieuwe, sportgerelateerde
onderzoeksresultaten.
Daarnaast zal met behulp van diverse casuïstiek de relevantie van
het vertoonde materiaal voor
de praktijk van de mondzorg
inzichtelijk worden gemaakt.
Deelname kost 350 euro en levert 8 KRT-punten op.
Mondgezondheid versus
diabetes mellitus: een link?
Elke zorgverlener, zo ook de
mondhygiënist, krijgt in toenemende mate te maken met patiënten met diabetes en de daarbij behorende complicaties. Dit
seminar voor mondhygiënisten
behandelt het biologische mechanisme van diabetes, de factoren die van invloed zijn op het
ontstaan en verergeren van diabetes en wat de bijwerkingen
van de ziekte kunnen zijn. Ook
wordt de relatie van parodontitis met diabetes uitgebreid besproken en zal het belang van
de behandeling van parodontitis voor de algemene gezondheid van (diabetes)patiënten
aan de orde komen. De onderwerpen worden behandeld aan
de hand van de meest recente
wetenschappelijke literatuur.
Cursuskosten bedragen 190
euro voor NVM-leden en 250
euro voor niet NVM-leden. Met
het volgen van de cursus zijn 3
KRM-punten te behalen.

September

Jubileumsymposium ‘Een
gezonde mond in een gezond
lichaam’
27 september, theater Diligentia,
Den Haag
www.paro-denhaag.nl

Oktober

september 2013

De volledige prothese
30 oktober, Ede
www.collegedoorcollegas.nl
Sinusbodemelevatie
31 oktober, Buitenplaats
Amerongen
www.implantcollege.eu

Masterclass orale
implantologie
2 oktober – 11 juni 2014, ACTA,
Amsterdam
www.acta-de.nl

November

Oncologie en de
mondhygiënist
4 oktober, Henry Schein, Almere
www.mondhygiënisten.nl

Cone Beam CT
7, 8, 22 november, ACTA,
Amsterdam
www.acta-de.nl

VMTI-congres Tussen de oren
4 oktober, De Rode Hoed,
Amsterdam
www.vmti.nl

NVM-najaarscongres 2013
9 november, World Forum, Den
Haag
www.mondhygiënisten.nl

WTA najaarscongres
2013 Weefselbesparende
tandheelkunde
4 oktober, ACTA, Amsterdam
www.nvt.nl

Orthodontie “Masterclass
minischroeven”
11 en 12 november, Post
Academisch Onderwijs
Tandheelkunde, Nijmegen
www.paotumcn.nl

Meteen door!
11 oktober, Louwman
automuseum, Den Haag
www.nobelbiocare.com <
De verlijmde kroon
11 oktober, Post Academisch
Onderwijs Tandheelkunde,
Nijmegen
www.paotumcn.nl
Effectief documenteren in de
praktijk
24 oktober, Garderen
www.implacademy.nl

Symposium De mondige
wereld van sport
1 november, ACTA, Amsterdam
www.acta-de.nl <

De tand in al zijn facetten II
14 en 15 november, De Doelen,
Rotterdam
www.detandinalzijnfacetten.nl
Mondgezondheid versus
diabetes mellitus: een link?
18 november, Van der Valk Hotel
Breukelen
www.mondhygienisten.nl <
Congres Frontrestauraties
29 november, RAI, Amsterdam
www.frontrestauraties.nl

NATUURLIJK ICX
...k e g e l d i c h t h e i d d o o r p r e c i s i e ...

 uitstekende
testresultaten
eigen product,
 eigen ontwikkeling
abutments
 universele
in gebruik
 eenvoudig
 fair geprijsde onderdelen
Made in

NUMMER 4 VAN DE MEEST VERKOCHTE
IMPLANTATEN IN DUITSLAND*
* Bronvermelding: Finanz und Wirtschaft, Zürich, Juli 2013

ICX Implants · 1796 BE De Koog · Boodtlaan 10
Tel.: 0222 - 76 90 11 · www.icx-implants.nl · info@icx-implants.nl

AZ_icx_implants_102x148_2013_druck_nieuw.indd 1

08.08.13 17:04

[31] =>

september 2013

Media

dental tribune - netherlands edition

Sms vermindert pijn bij patiënt

Nieuwsflits
Zesdejaars studenten van de opleiding tandheelkunde in Nijmegen gaan dit jaar voor het eerst
aan het werk als tandarts aan
huis. De studenten gaan vooral langs bij ouderen die zelf niet
meer naar de tandarts gaan. Volgens de opleiding wordt die groep
steeds groter. De behandeling is
gratis. Naar eigen zeggen is de
Nijmeegse opleiding met behandeling aan huis uniek in Europa.

Een middagje in de tuin van een
verzorgingstehuis kreeg voor een
bejaarde Engelse dame een opmerkelijk einde. De 92-jarige
vrouw had haar prothese op tafel gelegd zodat ze een koekje kon
eten, waarna een meeuw zijn kans
schoon zag en met het kunstgebit
aan de haal ging. Later vond een
klusjesman de prothese op het dak
van het tehuis.
www.hnl.be, 25-07-’13

www.omroepgelderland.nl,
05-07-’13

De Nigerian Dental Association
heeft met de hulp van 300.000
schoolkinderen het wereldrecord
simultaan tandenpoetsen verbroken. Zeshonderd scholen deden op
driehonderd plekken mee aan de
recordpoging. Het vorige wereldrecord simultaan tandenpoetsen
stond op naam van India, waar
in 2007 177.000 mensen tegelijk
aan het poetsen waren. “We willen onze kinderen het beland van
goede mondhygiëne bijbrengen,”
aldus een tevreden voorzitter
Olurotimi Olojede.
www.deredactie.be, 06-07-’13

Een Duitse tandarts heeft zijn
13-jarige stiefdochter in 2010
meerdere weken met sertraline
behandeld. Hij deed dit naar eigen zeggen om het meisje te helpen, dat volgens haar moeder al
sinds haar geboorte een slechte
gezondheid had, te helpen. Meerdere bezoeken aan artsen hadden niet geholpen en er was nog
nooit een diagnose gesteld, meldt
de Augsburger Allgemeine.
Hierna greep de tandarts naar
het psychotrope geneesmiddel,
dat in Duitsland niet gebruikt
mag worden voor de behandeling van kinderen en adolescenten. In de rechtszaal gaf de man
aan niet ongerust te zijn geweest
over mogelijke bijwerkingen als
hyperactiviteit, angst, slapeloosheid en suïcidale neigingen.
In de herfst van 2010 werd het
meisje desondanks opgenomen
vanwege angstaanvallen en suïcidaal gedrag. Onduidelijk is in
hoeverre dit tot het gebruik van
sertraline kan worden teruggevoerd. De tandarts werd veroordeeld tot een boete van 54.000
euro, de moeder van het meisje
tot een boete van 1.350 euro.
www.dental-tribune.com,
09-07-’13

dontiepraktijk kort na een behandeling een sms stuurt aan een
patiënt, rapporteert die minder
pijn. Dat blijkt uit onderzoek van
Amerikaanse
wetenschappers
naar de effectiviteit van tekstberichten.
Aan het onderzoek namen 39
patiënten deel in de leeftijdscategorie 10-18 jaar. De beugeldragers
ontvingen
gestandaardiseerde
tekstberichten waarin zij werden

aangemoedigd en naar hun welzijn werd geïnformeerd. De controlegroep ontving geen tekstberichten.
Zeven dagen na de plaatsing
van de beugel rapporteerden beide groepen enige pijn en angst.
De onderzoekers constateerden
echter dat bij de controlegroep de
gemiddelde pijnintensiteit toenam en dat deze groep zich langer onprettig voelde dan de groep
die tekstberichten ontving.

Uit eerdere onderzoeken is gebleken dat de pijn en het ongemak
door de plaatsing van een beugel
de grootste reden is voor mensen
om af te zien van een orthodontische behandeling. Het is daarom
volgens de wetenschappers belangrijk dat orthodontisten het
hun patiënt zo comfortabel mogelijk maken, onder andere door
voldoende te communiceren met
de patiënt. (bron: Dental Tribune
International) ■

10th ANNIVERSARY MEETING
TORINO
CINEMA LUX
Turin/Italy, 3rd to 5th October 2013

INVITED SPEAKERS:
PERAKIS - BONFIGLIOLI

WAHLMANN - ESFARJANI

IAFRATE - LESAGE

PONGIONE - DELLA NEVE

BUDA - MUTONE

CANULLO - MARINOTTI

LASSERRE

NICASTRO - FERRETTI

MINTRONE

LOI - DI FELICE

GOLDSTEP

MAGNANENSI

JÖRGENS

SARACINELLI

CSILLAG

FREEDMAN

HALLEY

QURESHI

ROCCA

CAPLAN

TAMIR

MANCA

ORR

ESTHETIC “TRUFFLES”
The Gold Standard in 2013
Info at: Tueor +39 011 0463350 - segreteria@tueor.com - www.tueor.it - ESCD - www.escd.info - info@escd.info

www.dental-tribune.com,
05-07-’13

GREENSBURG, VS – Als een ortho-

e st e ti

Een Rolls-Royce die tijdens de
Eerste Wereldoorlog dienst deed
als mobiele tandartsunit heeft tijdens een Engelse veiling 833.000
euro opgebracht. De auto werd in
1913 voor 1180 euro door een Engelsman aangeschaft, die hem in
1915 aan de Frans-Amerikaanse
tandarts Auguste Charles Valadier verkocht. Valadier, vrijwilliger voor het Rode Kruis, installeerde een tandartsstoel, boren en
het benodigde instrumentarium
in het achterdeel van de auto en
bezocht daarmee gewonde militairen. Valadier was een pionier
op het gebied van maxillofaciale
chirurgie en oprichter van de eerste mobiele unit die zich specifiek
richtte op het behandelen van gezichtsletsel. Na de oorlog is Valadier geridderd en is hem het Brits
staatsburgerschap toegekend.

Under the Patronage
Under the patronage of
Under the patronage of the town
of Turin

Under the patronage of the province
of Turin

[32] =>

) [page_count] => 32 [pdf_ping_data] => Array ( [page_count] => 32 [format] => PDF [width] => 842 [height] => 1191 [colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED ) [linked_companies] => Array ( [ids] => Array ( ) ) [cover_url] => [cover_three] =>

[cover] => DT Netherlands No. 7, 2013

[toc] => Array ( [0] => Array ( [title] => Binnenlands nieuws [page] => 01 ) [1] => Array ( [title] => Interview: “ Bij veel ouderen holt de mondgezondheid achteruit” [page] => 04 ) [2] => Array ( [title] => Op weg naar een geïndividualiseerde en (kosten)effectieve mondzorg [page] => 08 ) [3] => Array ( [title] => De tand in al zijn facetten II: een greep uit het programma [page] => 11 ) [4] => Array ( [title] => Buitenlands nieuws [page] => 13 ) [5] => Array ( [title] => Wetenschap [page] => 14 ) [6] => Array ( [title] => Preventie cruciaal binnen betaalbare mondzorg: lezersreacties [page] => 15 ) [7] => Array ( [title] => Nieuwe behandelmethoden in conservatieve parodontitistherapie [page] => 17 ) [8] => Array ( [title] => Industrie [page] => 20 ) [9] => Array ( [title] => Feuilleton/Mondzorgkalender [page] => 30 ) [10] => Array ( [title] => Media [page] => 31 ) ) [toc_html] =>

Table of contents

[toc_titles] =>

[cached] => true )