DT Poland No. 2, 2021

W czasie pandemii COVID-19 Polacy przestali chodzić do dentysty / Cała prawda o próchnicy 2-latka wyssanej z mlekiem matki / Profilaktyka chorób dziąseł: jak zapobiegać chorobom przyzębia i nie dopuścić do powikłań / „Zachowaj dobre wspomnienia. Tu Nie boli” / W poszukiwaniu dentysty idealnego… / News International

Open PDF View E-paper Edit Epaper Edit Epaper ads save

Table of contents

Open Link

) ) [pdf_filetime] => 1729742401 [s3_key] => 82846-b1fafc95 [pdf] => DTPOL0221.pdf [pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/82846/DTPOL0221.pdf [pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/82846/DTPOL0221.pdf [should_regen_pages] => 1 [pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/82846-b1fafc95/epaper.pdf [pages_text] => Array ( [1] =>

ICV: 31,38 pkt.

DENTAL TRIBUNE
The World’s Dental Newspaper · Polish Edition

ISSN 1730-315X

www.dental-tribune.com

C ENA: 15 zł

VOL. 19, NR 2

W czasie pandemii COVID-19
Polacy przestali chodzić do dentysty
to, że w 49% przypadków konieczna była
interwencja chirurga-stomatologa.

Fot.: Medicover Stomatologia, materiały prasowe
Odwoływane lub przekładane w nieskończoność wizyty – tak w dobie pandemii często „leczymy” zęby. W czasie
pierwszego lockdownu, a także w kolejnych miesiącach 2020 r. aż 41% osób
potrzebujących wizyty u dentysty nie
skorzystało z jego pomocy. Dziś powoli
wracamy do leczenia, ale dentyści i tak
nie mają złudzeń – wciąż za późno się
zgłaszamy, chociaż gabinety są otwarte.
W pandemii nie bolą zęby?
Wybuch globalnej pandemii powstrzymał wiele osób przed leczeniem zębów.
Tylko w 2020 r. blisko połowa mieszkańców Polski w wieku 18-60 lat nie wybrała się do dentysty, pomimo jasnych
wskazań, takich jak ból, stan zapalny
czy niedokończone leczenie – wynika
badań przeprowadzonych przez pracownię Zymetria na zlecenie Medicover Stomatologia.
„Skutki pandemii, a także obaw przed
COVID-19 są dziś zauważalne w obrazie stanu zdrowia jamy ustnej milionów Polaków. Nie ma dnia, żebyśmy nie
usłyszeli, że ktoś wciąż odwleka lub do
niedawna odwlekał wizytę z powodu
sytuacji epidemiologicznej w kraju” –
mówi lek. dent. Błażej Derda z centrum
stomatologicznego Dental Sense w Warszawie.
„W efekcie, Polacy często do dentysty
zaglądają za późno i to dopiero, gdy pojawia się silny ból lub inne powikłania.

Ogrom pracy mają także leczące nagłe
przypadki pogotowia stomatologiczne.
Tu pacjenci zgłaszają się nieraz z rozległą
infekcją czy postępującym stanem zapalnym. Powód jest ten sam: odkładane miesiącami leczenie z powodu obaw przed
koronawirusem” – wylicza dentysta.
Zauważalne zmiany
Jak duże spustoszenie zasiała pandemia
w zębach Polaków, widać w badaniach,
jakie pod koniec ubiegłego roku zostały
zlecone przez Medicover Stomatologia.
Aż 68% pacjentów w 2020 r. wymagało
leczenia przynajmniej jednego zęba. Aż
41% z niego zrezygnowało.

„Chociaż w ostatnich latach stan zdrowia
populacji w Polsce nieco się poprawiał,
istnieje obawa, że pandemia wyhamowała ten pozytywny trend. Obecnie znacznie częściej obserwujemy np. rozwinięte
stany zapalne, powikłania poinfekcyjne,
w tym ropnie czy rozległe ubytki, np. złamania zęba, będące efektem zaniechania
leczenia próchnicy. Pacjent, który dziś
trafia do gabinetu dentystycznego, często
po wielokrotnie odwoływanych wizytach, musi spędzić u stomatologa znacznie więcej czasu niż gdyby przyszedł już
przy pierwszych objawach” – wylicza dr
Błażej Derda. „Wielu pacjentów wymaga także znacznie szerszej diagnostyki
obrazowej. Mocno ucierpiała też profilaktyka próchnicy, a także profilaktyka
nowotworów jamy ustnej, które nieraz
wykrywane są podczas rutynowych przeglądów” – dodaje.
Koronawirus to wymówka?
Jak podkreśla lek. dent. Błażej Derda,
nie całą winę za obecną sytuację należy
przypisywać pandemii. Aż 43% Polaków
niezależnie od COVID-19 deklarowało
w 2020 r., że przed leczeniem powstrzymuje ich strach i lęk przed dentystą.

30% osób, które podczas pandemii zgłosiło się do dentysty siadało w fotelu już
z bardzo silnym bólem zęba. 82% wymagało natomiast wypełniania ubytków,
które z powodu odwlekania wizyty często przekształciły się z niewielkich do
zaawansowanych zmian.

„Niestety, wiele osób w Polsce nadal ma
obawy przed leczeniem zębów. I chociaż stomatologia robi co może, aby im
przeciwdziałać, część pacjentów wciąż
ma problem, aby pokonać lęk przed wizytą u stomatologa. Do długiej listy powodów, dla których często decydowaliśmy się przełożyć lub odwołać wizytę,
w 2020 r. dołączył lęk przed koronawirusem. Tym bardziej, że pacjenci widzieli,
jak w pierwszych tygodniach pandemii
nawet 70% gabinetów nagle się zamknęło, co mogło być dla nich niepokojącym
sygnałem” – mówi stomatolog.

Z badań płyną także inne niepokojące
stomatologów wnioski. Mimo mniejszej
liczby osób zgłaszających się do dentysty,
lekarze musieli wykonać więcej specjalistycznych zabiegów. Aż 69% pacjentów,
którzy w końcu trafili na fotel, potrzebowało leczenia kanałowego, a w 68%
przypadków konieczne było usunięcie
zęba, co jest jednym najwyższych wskaźników od lat. Efektem odwlekania wizyt
jest także fakt, że co 4. osoba wymagała
leczenia dziąseł. Niepokojący jest także

Od 11 miesięcy gabinety stomatologiczne
są jednak otwarte, przyjmując pacjentów
w podwyższonym rygorze sanitarnym
i lecząc zęby w bezpiecznych warunkach.
„Opóźniając wizytę, zwłaszcza jeśli pojawiają się pierwsze dolegliwości bólowe,
narażamy się nie tylko na dłuższe leczenie, ale i znacznie większe koszty. Rośnie
także ryzyko ciężkich powikłań. Tym
bardziej, że stan zdrowia zębów i dziąseł
rzutuje także na ogólny stan zdrowia organizmu” – mówi dr Derda.

Nie tylko zęby ucierpią
Wśród skutków zaniedbań w leczeniu
dentyści wyliczają m.in. osłabienie odporności organizmu, które pojawia się
przy przewlekłych stanach zapalnych.
Zła kondycja jamy ustnej może mieć
także wpływ na rozwój i przebieg chorób, m.in. układu oddechowego, schorzeń nosogardzieli i płuc, a także chorób
układu krążenia. Nieleczone choroby
przyzębia mogą mieć wpływ choćby na
zdrowie nerek.
„Wbrew pandemii, powinniśmy samodzielnie podejmować szereg działań
profilaktycznych, zwłaszcza wspierających odporność organizmu. Troska
o zdrowie jamy ustnej jest jednym z kluczowych elementów” – przekonuje ekspert Dental Sense.
Także osoby, które przeszły COVID-19
powinny czym prędzej wybrać się na
przegląd do dentysty. „Najnowsze badania pokazują, że u ozdrowieńców
COVID-19 ma także odzwierciedlenie
w jamie ustnej. Stres towarzyszący infekcji koronawirusem może przyczynić
się do rozwoju bruksizmu, czyli schorzenia prowadzącego m.in. do zgrzytania
i ścierania się zębów. Coraz częściej także
pojawiają się dowody na to, że zakażenie
koronawirusem nie pozostaje bez wpływu chociażby na zdrowie dziąseł, zębów,
a nawet języka” – ostrzega stomatolog.
Nic więc dziwnego, że dentyści apelują do
pacjentów, aby dłużej już nie odwlekali leczenia. „Od początku pandemii gabinety
są przygotowane do tego, aby leczyć pacjentów w podwyższonym rygorze sanitarnym. Co więcej, jako placówki medyczne od zawsze spełniają wysokie normy,
które chronią pacjentów. Wiele ośrodków
wdrożyło także dodatkowe systemy bezpieczeństwa, w tym m.in. przepływowe
lampy UV, specjalne procedury rejestracji
i przyjmowania pacjentów. Do leczenia
powinien także przekonać fakt, że znaczna część personelu stomatologicznego jest
już zaszczepiona przeciwko koronawirusowi” – podsumowuje dr Derda.

Badanie Medicover Stomatologia przeprowadzono na próbie 700 osób w wieku
18-60 lat. Badanie zrealizowała pracownia Zymetria na zlecenie Medicover Stomatologia.
Na podst.: materiały prasowe

[2] =>

Dental Tribune Polish Edition

News

Cała prawda o próchnicy 2-latka
wyssanej z mlekiem matki

Fot.: Pixabay
Korzyści zdrowotne karmienia naturalnego niemowląt
są niezaprzeczalne i lekarze
dentyści nie mają co do tego
absolutnie żadnych wątpliwości. Nie mogą jednak przymknąć oka na fakt, że takie
karmienie – bez pamiętania o
podstawowych zasadach profilaktyki – może prowadzić
do wystąpienia próchnicy
wczesnego dzieciństwa.
Co drugie dziecko w wieku 3
lat w Polsce choruje na próchnicę zębów. Jedną z kluczowych
przyczyn takiego stanu rzeczy
są błędy dietetyczne popełniane przez rodziców: cukier jako
dodatek, cukier przed snem
oraz niewłaściwe karmienie
naturalne i sztuczne, szczególnie przed zaśnięciem – to
główne grzechy. Zasady profilaktyki
przeciwpróchnicowej
nie są wybitnie skomplikowane
i dlatego tak bardzo martwi
fakt, że aż tak ogromny odsetek dzieci w Polsce zmaga się z
próchnicą.
Dobre mleczko, dobre…
Zacznijmy od podstaw. Karmienie wyłącznie mlekiem

kobiecym jest zalecane przez
pierwsze 6 miesięcy życia.
Zgodnie z rekomendacjami
Światowej Organizacji Zdrowia, od 2. półrocza życia dzieci
powinny otrzymywać posiłki
uzupełniające (w 6-8 m.ż. 2-3
posiłki, a w 9-24 m.ż. – 3-4 posiłki i 1-2 przekąski, np. cząstka warzywa lub owocu, kawałek chleba) oraz pokarmy stałe,
coraz mniej rozdrobnione. W 2.
półroczu życia dziecko nabywa
bowiem umiejętności gryzienia. Wrodzony odruch ssania
powinien zanikać między 12.
a 18. miesiącem życia, a umiejętność gryzienia ukształtować się
do 24. miesiąca życia. W diecie
niemowląt należy unikać soli
i cukru.
Co dalej? Eksperci zalecają
karmienie piersią po ukończeniu przez dziecko 12.
miesiąca życia, jeśli będzie
to pożądane przez matkę
i dziecko, ale… Wg opinii
Amerykańskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej karmienie
piersią dziecka po ukończeniu
12. miesiąca życia 7-krotnie
lub częściej w ciągu doby jest
czynnikiem ryzyka próchnicy
wczesnego dzieciństwa.

Taka piękna buzia, skąd w niej
bakterie?
Odpowiedź na to pytanie pozwoli na lepsze zrozumienie
procesów zachodzących w jamie
ustnej dziecka. Większość maluchów uwielbia przytulanie i całowanie. Można śmiało założyć,
że odsetek wielbicieli pieszczot
oddawanych wobec dzieci wśród
rodziców i dziadków jest jeszcze wyższy. Jaki ma to związek
z próchnicą u najmłodszych?
Ano ma. Bakterie próchniczotwórcze, albo jeszcze groźniej
– Streptococcus mutans zasiedlają jamę ustną każdego dziecka,
tuż po pojawieniu się pierwszych
zębów. Skąd się tam biorą? No
właśnie, najczęściej to „transfer” od najbliższych – rodziców, dziadków, ciotek oraz tych,
którzy opiekują się dzieckiem.
Przenoszeniu bakterii sprzyjają
nieprawidłowe zachowania higieniczne. Są nimi np.:
- całowanie dziecka w usta,
- oblizywanie łyżeczki dziecka,
- oblizywanie smoczka dziecka.
O ile na przekazywane dziecku „geny” rodzice wpływu nie
mają, to w przypadku próchnicy

O wydawcy
Wydawca:
DTI Media
Abrahama 18 lok. 168
03-982 Warszawa
na licencji
Dental Tribune International GmbH

www.dental-tribune.com

Zespół redakcyjny:
Redaktor naczelna:
Marzena Bojarczuk
m.bojarczuk@dental-tribune.com
Tel.: 607 811 250
Marketing i reklama:
Grzegorz Rosiak,
g.rosiak@dental-tribune.com
Tel.: 602 202 508
Informacje w sprawie prenumeraty:
m.spytek@dental-tribune.com
Tel.: 600 019 616
Nakład:
10.000 egz.

Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest
przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót
produktami leczniczymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo
farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381, z późn. zmianami i rozporządzeniami).
Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz
informacje od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane
przez producentów. Wydawca nie odpowiada również
za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane
przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez
autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune.

Licensing by Dental Tribune International
Publisher and Chief Executive Officer:
Torsten R. Oemus
Chief Content Officer:
Claudia Duschek
Material from Dental Tribune International
GmbH that has been reprinted or translated
and reprinted in this issue is copyrighted by
Dental Tribune International GmbH. Such
material must be published with the permission of Dental Tribune International GmbH.
Dental Tribune is a trademark of Dental
Tribune International GmbH.
All rights reserved. © 2021 Dental Tribune
International GmbH. Reproduction in any
manner in any language, in whole or in part,
without the prior written permission

of Dental Tribune International GmbH is
expressly prohibited.
Dental Tribune International GmbH makes
every effort to report clinical information and
manufacturers’ product news accurately but
cannot assume responsibility for the validity
of product claims or for typographical errors.
The publisher also does not assume responsibility for product names, claims or statements
made by advertisers. Opinions expressed by
authors are their own and may not reflect
those of Dental Tribune International GmbH.
Dental Tribune International GmbH
Holbeinstr. 29, 04229 Leipzig, Germany
Tel.: +49 341 4847 4302
Fax: +49 341 4847 4173
General requests: info@dental-tribune.com
Sales requests: mediasales@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com

[3] =>

Dental Tribune Polish Edition
jest zupełnie inaczej. Naukowcy udowodnili, że zmniejszenie
liczby paciorkowców próchnicotwórczych u matki w czasie
wyrzynania zębów mlecznych
u dziecka zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy wczesnego
dzieciństwa.
Streptococcus mutans poluje
w nocy
Bakterie
próchnicotwórcze
w obecności cukru wytwarzają
kwasy, które powodują odwapnienie (demineralizację) szkliwa zębów. Ślina obecna w jamie
ustnej ma zdolność neutralizowania i buforowania kwasów.
Zawiera także związki mineralne (wapń i fosforany) umożliwiające naprawę (remineralizację) niewielkich odwapnień
szkliwa. W sytuacji zmniejszonego wydzielania śliny, co ma
miejsce w czasie snu i w przypadku częstego i długotrwałego
narażenia zębów na działanie
kwasów bakteryjnych, jego
naprawa (remineralizacja) jest
niewystarczająca.
Pojawiają
się wówczas pierwsze objawy
próchnicy zębów – białe plamy,
a następnie ubytki próchnicowe.
„No dobrze, ale moje dziecko nie
pije soków, nie podaję mu dodatkowego cukru, karmię go głównie piersią – czy też narażam je na
próchnicę podczas snu” – może
zapytać zaintrygowana tymi faktami matka.
Mleko ludzkie, podobnie jak mleko krowie, zawiera cukier laktozę.
Cukier ten posiada wprawdzie niższy potencjał próchnicotwórczy
w porównaniu z sacharozą, ale jest
także przetwarzany przez bakterie na kwasy. Zawartość laktozy
w mleku ludzkim jest większa
niż w krowim (mleko ludzkie
– 6,7-7,8 g/dL, mleko krowie
– ok. 5,3 g/dL). Mleko ludzkie
zawiera także mniej wapnia,
fosforanów, białka oraz charakteryzuje się mniejszymi zdolnościami zobojętniania kwasów. Badania laboratoryjne udowodniły,
że posiada ono potencjał próchnicotwórczy w przypadku braku
działania ochronnego śliny.
Co więcej, najnowsze badania
kliniczne wskazują na związek
karmienia piersią przy obecności zębów w jamie ustnej dziecka
z występowaniem próchnicy
wczesnego dzieciństwa. Wykazano także, że karmienie piersią
dziecka do 24. miesiąca życia lub
powyżej może zwiększać częstość występowania jej ciężkiej
postaci.
Co zatem przede wszystkim niekorzystnie może wpływać na zdrowie zębów dziecka? Pamiętajmy,
to: karmienie bezpośrednio przez
snem (także drzemką w ciągu dnia)
i w nocy bez oczyszczania powierzchni zębów, ponieważ w
czasie snu zmniejszone jest wydzielanie śliny i jej możliwości

ochronne oraz jednoczesne podawanie dziecku słodzonych produktów.
Zalecenia dietetyczne dla dzieci
w 2 r.ż.
- ograniczenie spożywania słodkich napojów i promowanie picia czystej wody,
- c odziennie spożywanie warzyw,
owoców, produktów nabiałowych,
- ograniczenie dodawania soli do
produktów spożywanych przez
dziecko,

News

w pierwszych 2 latach życia nie
należy dodawać soli i cukru.
I na koniec twarde fakty. Badania epidemiologiczne w ramach
Monitoringu Stanu Zdrowia
Jamy Ustnej przeprowadzone
w Polsce w 2015 r. wśród dzieci
w wieku 3 lat i ich rodziców/
opiekunów
prawnych
ujawniły, że prawie wszystkim
dzieciom podawano produkty z cukrem w pierwszych
2 latach życia (84,3%).

Liczby do zapamiętania
2,38-krotnie zwiększa się ryzyko
wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa, gdy podajemy
dziecku pokarmy zawierające cukier stołowy (sacharozę).
2,23-krotnie zwiększa się ryzyko wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa, gdy karmimy
dziecko butelką przed snem lub w
nocy po ukończeniu przez dziecko 12 miesięcy życia.

1,4-krotnie zwiększa się ryzyko
wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa, gdy karmimy
dziecko piersią przed snem lub
w nocy po ukończeniu przez
dziecko 12 m.ż.
32,3% dzieci zasypia podczas
karmienia piersią lub butelką
nawet po ukończeniu 12 miesięcy.

Na podst.: mat. prasowe PTSD.
AD

CREDIT
POINTS

EXCELLENCE
4.0
IN DENTISTRY

THE NEW CHALLENGES.
A round of free training webinars and a big final event

08.06.–12.06.2021

Eight meetings, two webinars a day. Followed by a
unique global festival. A scientific schedule that goes
to the heart of the challenges of modern dentistry.

Prof. Simone Grandini

Dr. Anne-Katrin Lührs

Prof. Junji Tagami

Dr. Newton Fahl

Prof. Bart van Meerbeek

Dr. Thomas Taha

Dr. Kaja Wichrowska-Rymarek

Dr. Paul Gerloczy

and many others…

www.tokuyamadentalacademy.com
Register for free today

LIVE FROM VENICE
SA. JUNE 12th
IN AN AMAZING MAGICAL CITY WHERE
BEAUTY AND TECHNOLOGY MEET

It couldn’t be anywhere else in the world. Venice. Murano
island. Where beauty is essence, technology is enhanced.
A symbiotic encounter in a magical place of reflections and
refractions, where chemistry and physics animate the colour.
This is the real and virtual auditorium for a unique and global
festival to take stock of the new challenges of dentistry 4.0

[4] =>

Dental Tribune Polish Edition

Praktyka

Profilaktyka chorób dziąseł: jak
zapobiegać chorobom przyzębia
i nie dopuścić do powikłań
Ruchomość zębów może być
oznaką choroby dziąseł

i obejmuje tkanki głębiej położone powoduje uszkodzenie
włókien ozębnej i destrukcję
kości. Nieleczone zapalenie
przyzębia prowadzi do utraty
uzębienia. Konsekwencje są
jednak jeszcze poważniejsze,
ponieważ miejscowy stan zapalny oddziałuje na zdrowie
ogólne poprzez przedostawanie
się bakterii i/lub mediatorów
zapalnych do krwiobiegu. Dobrą wiadomością jest to, że w
większości przypadków można
zapobiegać chorobom dziąseł,
utrzymując prawidłową, dobrą
higienę jamy ustnej, odpowiednią dietę i aktywność fizyczną
oraz planują regularne wizyty
kontrolne u stomatologa” – komentuje prof. Renata Górska,
prezes Polskiego Towarzystwa
Periodontologicznego.
Warto zadbać o wyrobienie
zdrowych nawyków od najmłodszych lat

Światowy Dzień Zdrowych Dziąseł ma na celu zwrócenie uwagi na
rosnące zagrożenia, jakie choroby dziąseł stwarzają dla zdrowia
ogólnego. W 2021 r. tematem przewodnim jest profilaktyka chorób
dziąseł.
Europejska Federacja Periodontologii w serii krótkich, animowanych filmów zwraca uwagę
na najczęstsze problemy, będące pierwszymi symptomami
chorób dziąseł: zmiany koloru
dziąseł, krwawienie samoistne
lub sprowokowane, nieświeży
oddech, nadwrażliwość zębów
czy czynniki ryzyka chorób
przyzębia, np. palenie tytoniu.
Polskie Towarzystwo Periodontologiczne w tym dniu, już
po raz 5. zorganizowało konferencję prasową, podczas której
eksperci przedstawili najnowsze
doniesienia dotyczące profilaktyki chorób dziąseł. Podczas
wydarzenia poruszono również
istotny aspekt dotyczący wpływu infekcyjnych chorób występujących w jamie ustnej na przebieg i powikłania COVID-19.
Prewencja – dlaczego lepiej
zapobiegać niż leczyć?
Profilaktyka
stomatologiczna
jest istotnym elementem sku-

tecznego zapobiegania rozwojowi oraz progresji chorób przyzębia. Najczęstszą postacią chorób
dziąseł jest ich zapalenie wywołane odkładaniem się płytki nazębnej, co wynika z zaniedbań
higienicznych, np. niewłaściwego lub niezbyt częstego czyszczenia uzębienia, skutkującego
stanem zapalnym dziąseł. Prowadzone od lat badania wskazują, że miejscowy proces toczący
się w tkankach przyzębia stanowi czynnik ryzyka dla wielu
chorób ogólnych.
„Zaczerwienienie
dziąseł,
zmiana ich kształtu (obrzęk,
powiększenie brodawek) oraz
krwawienie, które może występować samoistnie lub np.
pod wpływem spożywania
twardych pokarmów to objawy,
które powinny nas zaniepokoić.
Ich wczesne zaobserwowanie
i udanie się do lekarza spowoduje szybki powrót do zdrowia,
bowiem zapalenie dziąseł jest
procesem odwracalnym. Jeżeli stan zapalny trwa dłużej

nasilenia choroby przyzębia jest większy u palaczy.
Dodatkowo, tytoń maskuje
pierwszy z symptomów problemu – krwawienie dziąseł.
Poprzez obkurczanie naczyń
krwionośnych objaw krwawienia jest fałszywie ujemny, co zaburza prawdziwy
obraz problemu.
3. K
ontroluj przebieg chorób
ogólnoustrojowych. Choroby,
takie jak cukrzyca i osteoporoza mają wpływ na przebieg
choroby przyzębia. Im lepiej
kontrolowana jest choroba podstawowa, tym łatwiej zapanować nad chorobą przyzębia.

6. W
ybierz odpowiednią szczoteczkę i pastę do zębów. Badanie przeprowadzone na
Uniwersytecie w Greifswaldzie na grupie ponad 2800
osób dorosłych przez okres
11 lat wykazało, że użytkownicy szczoteczek elektrycznych mieli o 20% mniej
utraconych zębów, a kondycja przyzębia opisana jako
głębokość kieszonek dziąsłowych oraz utrata przyczepu łącznotkankowego była
odpowiednio o 22% i 21%
mniejsza u użytkowników
szczoteczki elektrycznej niż
u użytkowników szczotecz-

Brzydki oddech
może być oznaką
choroby dziąseł

Utrzymanie zębów i dziąseł
w dobrym stanie zależy od
naszych nawyków profilaktycznych, o które powinniśmy
zadbać już od najmłodszych
lat. Niezwykle istotne są regularne wizyty u dentysty, stosowanie sprawdzonych metod
oraz skutecznych przyborów
w oczyszczaniu zębów. Wybór
odpowiedniej szczoteczki do
codziennej higieny jamy ustnej
jest bardzo ważnym elementem
profilaktyki.
Co możemy zrobić, aby zapobiec powikłaniom?
Na to pytanie odpowiada
dr Beata Golan, Kierownik
ds.
Nau kow ych,
Procter
& Gamble Polska, prezentując
6 zasad profilaktyki chorób
dziąseł:
1. B
ądź świadomy. Zdobywaj
wiedzę na temat choroby
i sprawdzaj kondycję swoich
dziąseł z lekarzem dentystą.
Poza regularnym badaniem
obecności lub braku ubytków należy zwrócić uwagę
na kolor, konsystencję, kontur dziąseł oraz głębokość
kieszonek i co bardzo ważne,
krwawienie dziąseł. Skala
krwawienia powie o zlokalizowanym albo uogólnionym
zapaleniu dziąseł i będzie
początkiem dalszej diagnostyki.
2. Z
rezygnuj z palenia papierosów. Częstość i stopień

4. O dżywiaj się odpowiednio.
Warto zadbać o zdrowe odżywianie, ukierunkowane na
wspomaganie prawidłowego
składu mikrof lory jamy ustnej, wzmacnianie struktury
dziąsła i kości, czyli produkty probiotyczne oraz bogate
w witaminę C, D, wapń, koenzym Q10 i kwasy omega-3.
5. D
baj o higienę jamy ustnej.
Należy zatroszczyć się o higienę jamy ustnej, tak aby
skutecznie kontrolować codziennie tworzącą się płytkę
bakteryjną (biofilm nazębny).

ki manualnej.1 Poza mechaniczną kontrolą płytki bakteryjnej możemy również ją
kontrolować poprzez odziaływanie składników aktywnych zawartych w pastach
do zębów lub płukankach
do jamy ustnej. Tu na uwagę
zasługuje f luorek cyny redukujący krwawienie, stan
zapalny oraz unieczynniający toksyny bakteryjne. Wg
piśmiennictwa, f luorek cyny
daje o 17,2% większą redukcję stanu zapalnego dziąseł
i 32,4% większą redukcję

[5] =>

Dental Tribune Polish Edition
Nadwrażliwość zębów
może być oznaką
choroby dziąseł

krwawienia z dziąseł w porównaniu do f luorku sodu
stosowanego w zwykłych,
niespecjalistycznych pastach
do zębów. 2
Wpływ chorób dziąseł na powikłania w COVID-19, badania nad zależnością między
chorobami dziąseł a zwiększonym ryzykiem zakażenia
koronawirusem
Hipoteza mówi, że toczący się
stan zapalny i choroby dziąseł

mogą ułatwić wirusowi SARS-CoV-2 wnikanie do układu
krwionośnego, prowadząc do
zaburzenia czynności płuc: wirus dostaje się do organizmu
przez górne drogi oddechowe (nos i usta), następnie gromadzi się w ślinie i wnika do
poddziąsłowej płytki nazębnej;
stamtąd dostaje się do naczyń
krwionośnych i trafia do płuc. 3
Okazuje się, że istnieje również
korelacja złego stanu higieny
jamy ustnej i gorszego przebiegu choroby COVID-19.4

Palenie może prowadzić do
chorób dziąseł

„Jama ustna jest potencjalnym rezerwuarem patogenów
układu oddechowego, które
mogą predysponować pacjentów do zakażenia bakteryjnego. Wg badań opublikowanych we Front Microbiology5,
czynniki ryzyka, takie jak zła
higiena jamy ustnej, kaszel
oraz wentylacja mechaniczna umożliwiają mikroorganizmom przedostawanie się do
dolnych dróg oddechowych
i tym samym, wywoływanie
chorób układu oddechowego.
Z kolei w badaniach opublikowanych w Journal of Oral
Science wykazano, że aspiracja
bakterii periodontopatycznych
indukuje ekspresję enzymu
konwertującego angiotensynę
2, receptora SARS-CoV-2 oraz
produkcję cytokin zapalnych w
dolnych drogach oddechowych,
a zła higiena jamy ustnej może
prowadzić do zaostrzenia przebiegu COVID-19. Odpowiednia
higiena jamy ustnej zapobiega wystąpieniu zapalenia płuc
i grypy oraz zaostrzeniu
POChP. Co więcej, badania wykazują, że osoby zmagające się
z chorobami dziąseł są 3,5 razy
bardziej narażone na cięższy
przebieg COVID-19, 4,5 razy
częściej wymagają leczenia
pod respiratorem, a ryzyko ich
śmierci jest o 9 razy większe
w porównaniu do osób, które nie mają tego problemu.6
Należy zauważyć, że również
w przypadku pacjentów chorych na COVID-19, zmniejszona szansa na uzyskanie profesjonalnej higieny jamy ustnej
z powodu długotrwałej hospitalizacji może zwiększać ryzyko nasilenia infekcji dolnych
dróg oddechowych. Ponieważ
mikrobiom jamy ustnej jest
ściśle powiązany z chorobami
towarzyszącymi SARS-CoV-2
w płucach, konieczne są skuteczne środki profilaktyczne
i zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej, aby zmniejszyć te infekcje, szczególnie
u pacjentów z ciężkim przebiegiem COVID-19” – komentuje prof. Tomasz Konopka,
Wiceprezes Zarządu Polskiego
Towarzystwa
Periodontologicznego, Kierownik Katedry
i Zakładu Periodontologii UM
we Wrocławiu.
Dzień Zdrowych Dziąseł 2021
Przy okazji tegorocznych obchodów Dnia Zdrowych Dziąseł,
Polskie
Towarzystwo
Periodontologiczne (PTP) i Europejska Federacja Periodontologii (EFP) przygotowały serię
krótkich, animowanych filmów,
w których w humorystyczny
sposób autorzy zwrócili uwagę na istotne problemy związane z występowaniem chorób
dziąseł. Cztery 30-sekundowe
filmy zawierają wspólny komunikat „Chorobom dziąseł można zapobiegać: odwiedź dentystę”. Każdy z nich przedstawia

Praktyka

Chorobom dziąseł można
zapobiec:
Odwiedź swojego dentystę

objawy oraz konsekwencje nie
leczenia chorób dziąseł, do
których należą m.in.: nieświeży oddech, nadwrażliwość na
bodźce, przemieszczanie patologiczne zębów czy w końcu
utrata uzębienia oraz czynniki
ryzyka wpływające na występowanie i przebieg choroby
dziąseł, np. palenie tytoniu.
„Dbałość o codzienną higienę
jamy ustnej i odpowiednia profilaktyka to działania, o które
powinniśmy zadbać już od najmłodszych lat. Polskie Towarzystwo Periodontologiczne już po
raz 5. ma ogromną przyjemność
uczestniczyć w ogólnoświatowej inicjatywie, jaką jest Dzień
Zdrowych Dziąseł. Z przyjemnością obserwujemy ogromne
zainteresowanie tą inicjatywą
– widzimy, że wiedza i świadomość co roku wzrasta” – mówi
prof. Renata Górska, prezes Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.
Na podst.: materiały prasowe
Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.
Piśmiennictwo:
1 P itchika V, Pink C, Völzke
H, Welk A, Kocher T, Holtfreter B. Long-term impact
of powered toothbrush on
oral health: 11-year cohort
study. J Clin Periodontol.
2019 Jul;46(7):713-722. doi:
10.1111/jcpe.13126. Epub 2019
May 22. PMID: 31115952;
PMCID:
PMC6619286.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.
gov/31115952/
2 Johannsen A, Emilson CG,
Johannsen G, Konradsson K,
Lingström P, Ramberg P. Ef-

fects of stabilized stannous
fluoride dentifrice on dental
calculus, dental plaque, gingivitis, halitosis and stain:
A systematic review. Heliyon. 2019 Dec 9;5(12):e02850.
doi:
10.1016/j.heliyon.2019.
e02850. PMID: 31872105;
PMCID: PMC6909063.https://
w w w.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31872105.
3L
loyd-Jones G, Molayem S,
Pontes CC, Chapple I. The COVID-19 pathway: A proposed
oralvascular-pulmonary route
of SARS-CoV-2 infection and
the importance of oral healthcare measures. J Oral Med
and Dent Res. 2021;2(1)-S1. It
is publicly available at https://
www.genesispub.org/j-oral- med- and- dent-re s/the - co vid-19-pathway-a-proposedo ral-v a s c u la r - p u l m o n a r y route-of-sars-cov-2-infectionand-the-importance-of-oralhealthcare-measures
4A
spiration of periodontopathic bacteria due to poor oral
hygiene potentially contributes to the aggravation of COVID-19 https://pubmed.ncbi.
nlm.nih.gov/33177276/
5 B ao L, Zhang C, Dong J,
Zhao L, Li Y, Sun J. Oral
Microbiome
and
SARS-CoV-2: Beware of Lung Co-infection. Front Microbiol.
2020 Jul 31;11:1840. doi:
10.3389/f micb.2020.01840.
PMID: 32849438; PMCID:
PMC7411080. https://pubmed.
ncbi.nlm.nih.gov/32849438/
6 Marouf N, Cai W, Said KN,
et al. Association between
periodontitis and severity of
COVID-19 infection: a casecontrol study. J Clin Periodontol. 2021. doi:10.1111/
jcpe.13435.

[6] =>

Dental Tribune Polish Edition

News

„Zachowaj dobre wspomnienia.
Tu Nie boli”
Pomimo, że żyjemy w XXI w., wizyta w gabinecie stomatologicznym
nadal kojarzy się pacjentom głównie ze strachem przed bólem. Szacuje się, że lęk przed dentystą dotyka ok. 36% populacji, a dalsze
12% cierpi na dentofobię. Badania wskazują, że połowa osób cierpiących na dentofobię rozwinęła swój strach przed dentystą w dzieciństwie.

Z tego względu, z inicjatywy Septodont powstał program „Tu Nie
Boli”. Jego głównym założeniem
jest edukacja lekarzy dentystów
i pacjentów w obszarze skutecznej kontroli bólu i przeciwdziałanie dentofobii.
Jak podkreśla inicjatorka i pomysłodawczyni programu „Tu Nie
Boli” – Kamila Wojtulewska-Hańczaruk (Dyrektor Generalny
Septodont, Europa Centralno-Wschodnia, Polska, kraje Bałtyckie, Rosja oraz CIS) – ta szeroko
pojmowana koncepcja programu,
ma w założeniu „odczarować”
strach pacjenta przed gabinetem
stomatologicznym.
Aby do tego doszło, w pierwszym etapie kompleksowo zostali przeszkoleni lekarze dentyści.
Szkolenie odbywało się w ramach
certyfikowanego przez Okręgową
Izbę Lekarską programu „Tu Nie
Boli”. Program szkolenia zawiera w sobie elementy psychologii, marketingu i profesjonalnej
obsługi, farmakologię, techniki
wykonywania znieczuleń, potencjalne powikłania miejscowe,
dawkowanie leków u pacjentów
specjalnych (dzieci, kobiety w
ciąży, pacjenci z chorobami serca), a także niezbędne w tym celu
akcesorium oraz aspekty prawne. Tak przeszkoleni specjaliści
są obecnie w stanie zapewnić
bezstresowe i bezbolesne zabiegi stomatologiczne, a właściwie
potraktowany pacjent „lękowy”

podczas kolejnych wizyt ulega
prawdziwej „transformacji”, stając się stopniowo coraz bardziej
ufny i zmotywowany do systematycznych wizyt.
„Po 4 latach szkolenia lekarzy
dentystów, realizujemy drugi
etap programu „Tu Nie Boli”,
skierowany do pacjentów. Uświadamiamy, że wizyta u dentysty
nie musi wiązać się ze stresem
i przeżyciem, który pozostawia trwały ślad w świadomości
i doprowadza do dentofobii. Kierujemy pacjentów (szczególnie
tych „lękowych”) do gabinetów
stomatologicznych oznaczonych
logo „Tu Nie Boli”. Dzięki mapie
gabinetów dostępnej na stronie
www.tunieboli.pl,
pomagamy
w znalezieniu właściwego dentysty, eksperta w kontroli bólu, zachowując tym samym u pacjenta
poczucie bezpieczeństwa i tylko
dobre wspomnienia z leczenia
bez bólu” – mówi Kamila Wojtulewska-Hańczaruk.
Jak wskazuje Agnieszka Łykowska-Tarnowska – lekarz stomatolog, psycholog kliniczny
w Centrum Psychoterapii Interego, dentofobia dotyczy osób w
każdym wieku, od płci czy statusu socjoekonomicznego. To bardzo powszechny lęk, który może
pociągać za sobą dotkliwe konsekwencje zdrowotne.
Warto mieć na uwadze, że zdrowie jamy ustnej jest głównym

czynnikiem wpływającym na
ogólny stan zdrowia, więc zarządzanie dentofobią jest konieczne.
Konsekwencje zdrowotne dla
osób zaniedbujących profilaktykę jamy ustnej są poważne,
gdyż zdrowie jamy ustnej rzutuje na zdrowie całego organizmu.
Już sam kamień nazębny jest
nie tylko defektem i przyczyną
nieświeżego oddechu, ale także
może skutkować następstwami
w postaci paradontozy i próchnicy. Osoby, które z powodu lęku
unikają wizyt u dentysty, ryzykują próchnicę, chorobę dziąseł,
wczesną utratę zębów oraz inne
problemy zdrowotne (np. schorzenia kardiologiczne). Badania
stomatologiczne
potwierdzają,
iż stan jamy ustnej kobiety może
mieć wpływ na przebieg i moment zakończenia ciąży.
„Wizyta w gabinecie stomatologicznym powinna odbyć się co
najmniej 2 razy podczas ciąży przy
braku potrzeb leczniczych i co 6
miesięcy po narodzinach dziecka.
Termin pierwszej wizyty najkorzystniej ustalić na 3- 4. miesiąc
ciąży, drugiej zaś w 8. miesiącu ciąży” – podkreśla dr n.med. Agnieszka Wal-Adamczak, lekarz stomatolog, współzałożycielka Polskiej
Akademii Stomatologii Dziecięcej,
członek Sekcji Bólów Jamy Ustnej
i Twarzy Polskiego Towarzystwa
Badania Bólu.
Wizyta z dzieckiem u dentysty to
dla większości rodziców ogromny
stres. Rodzice na ogół nie wiedzą,
kiedy jest odpowiedni moment na
pierwszą wizytę dziecka w gabinecie stomatologicznym i jak
powinna przebiegać wizyta adaptacyjna. „Dzieci pojawiające się
w gabinecie stomatologicznym
przychodzą z bagażem doświadczeń zarówno pozytywnych, jak
i negatywnych określonych przez
środowisko, w którym dziecko
jest wychowane, a które znajdują
odzwierciedlenie w nastawieniu
i zachowaniu dziecka” – tłumaczy dr n.med. Agnieszka
Wal-Adamczak.
Każdy lekarz dentysta miewa
w swojej pracy klinicznej dni, gdy
w jego gabinecie pojawia się pacjent „lękowy” i jak podkreśla dr.
n. med. Agnieszka Pacyk, lekarz
stomatolog, wykładowca Uniwersytetu Medycznego w Łodzi,
jest to sytuacja zarówno częsta,
jak i nieprzewidywalna w skutkach. Człowiek, który się bardzo
boi, swoim zachowaniem może
w różnoraki sposób oddziaływać
na otoczenie. Lekarz z reguły
szybko potrafi zidentyfikować

taką osobę, bo konfrontuje się
z trudnościami komunikacyjnymi
i pewnym swoistym rodzajem napięcia. W tym momencie właściwa
reakcja dentysty i zaangażowanego w proces leczniczy personelu
medycznego ma fundamentalne
znaczenie dla prawidłowego i bezpiecznego przebiegu wizyty”.
Pacjent „lękowy” to dla dentysty prawdziwe wyzwanie. Wielu
lekarzy w badaniach ankietowych przyznaje, że jest to dla
nich najtrudniejsza strona tego
zawodu. Taki pacjent wymaga
bowiem świadomego korzystania z wiedzy i narzędzi, z których korzystają psychologowie,
psychoterapeuci czy psychiatrzy. Profesjonalne postępowanie
z pacjentami „lękowymi” powinno stanowić integralną część
współczesnej praktyki klinicznej,
ponieważ skala występowania
zjawiska dentofobii w populacji
jest znaczna. Terapia musi być
spersonalizowana, dostosowana
do konkretnego pacjenta, po właściwej jego ocenie.
27 maja 2021 r. w Warszawie odbyła się konferencja prasowa inaugurująca kampanię edukacyjną
„Tu Nie Boli”, której organizatorem jest firma Septodont. Celem
kampanii jest popularyzacja idei
skutecznej kontroli bólu w gabinecie stomatologicznym i „od-

czarowanie” lęku pacjenta przed
dentystą. Ambasadorką kampanii
jest aktorka Katarzyna Zielińska,
a patronami akcji: Polskie Towarzystwo Badania Bólu i Polska
Akademia Stomatologii Dziecięcej. Koncept kreatywny, hasło
kampanii „Zachowaj dobre wspomnienia. Tu Nie boli” podkreślają
naturalną radość z dobrej chwili,
którą każdy chciałby zachować
w pamięci i utrwalić za pomocą
zdjęcia wykonanego aparatem fotograficznym.
Planowane działania edukacyjne
będą miały zasięg ogólnopolski
i potrwają do końca października 2021 r. Kampania będzie aktywnie prowadzona w internecie,
także w mediach społecznościowych. Internauci mogą dołączyć
do społeczności na Facebooku
i Instagramie. W działaniach na
FB i IG będzie kontynuowany
koncept kreatywny w formie różnych aktywności, np. akcja selfie
„dzielenie się dobrymi wspomnieniami”, akcja selfie „najładniejszy
uśmiech”, akcja selfie „znalazłam/
em mojego dentystę”. Plan komunikacji obejmuje cykliczne posty,
infografiki edukacyjne, ciekawe
konkursy organizowane zarówno
na Facebooku, jak i na Instagramie oraz współpracę ze znanymi
influencerkami.
Na podst.: mat. prasowe.

[7] =>

Dental Tribune Polish Edition

Praktyka

W poszukiwaniu dentysty
idealnego…
Agnieszka Pacyk

Ból jest zjawiskiem skomplikowanym, wielowymiarowym i wbrew
pozorom jeszcze do końca niewyjaśnionym. Obecnie potrafimy oceniać ból w wymiarze sensorycznym, tzn. badamy, jaka jest jego siła.
Ale dopiero sfera emocjonalna definiuje, jak bardzo nieprzyjemne
jest to uczucie. Co więcej, niektórzy naukowcy uwzględniają też trzeci wymiar określany jako pragnienie ulgi.
Ból jest na tyle uniwersalnym
oraz ważnym doświadczeniem
w życiu każdego człowieka,
że znajduje odzwierciedlenie
w języku. W polskiej wersji
kwestionariusza bólu Melzacka, który jest wykorzystywany do klinicznej ewaluacji jak
dana osoba ocenia ból, mamy
aż 74 określenia. Współczesna
definicja bólu podawana przez
International Association for
the Study of Pain opisuje ból
jako nieprzyjemne doznanie
czuciowe i emocjonalne związane z aktualnie występującym
lub zagrażającym uszkodzeniem tkanek lub też doznaniem
opisywanym w kategoriach takiego uszkodzenia (International Association for the Study
of Pain, IASP Taxonomy 1979,
2008). Na uwagę zasługuje tu
uznanie sfery emocjonalnej za
istotny czynnik modulujący,
a tym samym personalizujący
odczuwanie bólu przez człowieka. Doskonale widzimy to
zróżnicowanie,
konfrontując
się codziennie z różnymi reakcjami pacjentów w obliczu konieczności poddania się nawet
prostym zabiegom stomatologicznym (od strachu, poprzez
uogólniony lęk, aż do dentofobii).
Powszechnie wiadomo, że doznania bólowe to informacje
fundamentalne, warunkujące
nasze istnienie, ponieważ pełnią ważną rolę ochronną i empirycznie uczą, jak unikać zagrożeń. Z drugiej jednak strony,
jesteśmy osadzeni w kontekście
kulturowym, praktycznie eliminującym ze sfery publicznego dyskursu zjawiska starzenia
się oraz bólu. Stopniowo więc
przestaliśmy akceptować jakikolwiek dyskomfort wierząc, że
to przeszkadza w „prawdziwie
szczęśliwym życiu”.
Współczesny,
wyedukowany przez „social media” pacjent jest bardzo wymagający
w kwestii odczuwania bólu. Nie
akceptuje żadnej jego formy, bo
wierzy, że wszelkie nieprzyjemne doświadczenia powinny
być całkowicie usunięte w dobrze zorganizowanym, nowo-

czesnym gabinecie lekarskim.
Taką wizję medycyny umiejętnie kreują przecież producenci środków przeciwbólowych,
których to właśnie Polacy powszechnie nadużywają. Ale
dentysta, mając do dyspozycji cały arsenał nowoczesnych
środków znieczulenia miejscowego oraz często wysublimowany sprzęt w postaci urządzeń
do znieczulenia komputerowego, nie może przecież dać 100%
gwarancji, że ból się nie pojawi
na kolejnym etapie skomplikowanego zabiegu. Taką pewność
daje na razie tylko znieczulenie
ogólne. Dlatego umiejętności
komunikacyjne, a dokładniej
jatrosedacja to nowy obszar
praktycznej wiedzy, na który
kładziony jest szczególny nacisk w kształceniu lekarzy. To,
w jaki sposób przekażemy pacjentowi informacje na temat
obarczonej ryzykiem bólu terapii determinuje w znacznym
stopniu sukces danego leczenia.
Lekarze powinni więc skupiać
się nie tylko na łagodzeniu bólu
za pomocą środków znieczulenia miejscowego, ale jednocześnie umiejętnie zwiększać pozytywny afekt i minimalizować
lęk. Pacjent „lękowy” to dla
dentysty prawdziwe wyzwanie.
Określany jest też potocznie
mianem pacjenta „trudnego”.
Wielu lekarzy w badaniach ankietowych przyznaje, że jest to
dla nich najtrudniejsza strona
tego zawodu. Pacjent lękowy
wymaga świadomego korzystania z wiedzy i narzędzi, z których korzystają psychologowie,
psychoterapeuci czy psychiatrzy. Ignorowanie lęku pacjenta czy jego deprecjonowanie
(to nie może Pana tak boleć!)
nie zmniejszy przecież poziomu nieprzyjemnych emocji,
ale może sprawić, że leki znieczulenia miejscowego nie będą
działać w sposób oczekiwany
(trudności w znieczulaniu, obniżenie progu drgawkowego).
Pamięć bólu, jakiego doświadczył pacjent, jak pisze Daniel
Kaheneman, „decyduje, jakie
lekcje wyciągnie on z życia”.
Profesor psychologii i laureat
nagrody Nobla zauważa w fe-

Fot.: mat. prasowe Septodont
nomenalnej książce pt.: „Pułapki myślenia” jak bardzo nasz
umysł jest niekonsekwentny.
Pragniemy, żeby ból był krótki, a przyjemność długa. Ewolucja tak jednak ukształtowała
pamięć, że przechowujemy informację o najintensywniejszym momencie bólu podczas
zabiegu medycznego oraz o doznaniach pod jego koniec. Wg
Kahenemana, lekarz musi więc
być świadomy dokonywania
wyboru. Jeżeli celem ma być
zredukowanie u pacjenta wspomnienia bólu, to zmniejszenie
szczytowej intensywności bólu
może być ważniejsze od maksymalnego skrócenia czasu
trwania zabiegu. Z kolei, biorąc pod uwagę, że pacjentowi
pozostaje lepsze wspomnienie
z zabiegu, jeśli ból jest stosunkowo łagodny pod jego koniec,
stopniowa ulga może być lepsza
od ulgi nagłej. Jeżeli celem ma
być zmniejszenie ilości rzeczywiście doznawanego bólu,
wskazane może być szybkie
przeprowadzenie zabiegu, nawet jeśli miałoby to podnieść
szczytową intensywność bólu
i pozostawić u pacjenta bardzo
przykre wspomnienie.
Edukacja pacjentów na temat
bólu powinna być stałym elementem praktyki stomatologicznej. Należy tu podkreślić,
że strach i lęk to odmienne
zjawiska. W przypadku bólu
lęk wynika z niepewności, bo
pacjent nie wie, czy będzie bolało i jak długo. Edukacja jako

istotny element jatrosedacji
zmniejsza skłonność do katastrofizowania, czyli bardzo negatywnego myślenia o dolegliwościach, ich konsekwencjach
i prognozach. Taki styl myślenia, nazywany kolokwialnie
czarnowidztwem, wpływa bardzo negatywnie na efekty leczenia. Dlatego zmniejszenie
poziomu lęku oraz zwiększenie
poczucia kontroli wzbudza pozytywny afekt i zwiększa szansę, że pacjent łatwiej podda się
znieczuleniu oraz nie będzie
unikał wizyt.
Dentysta to zawód cieszący się
powszechnym prestiżem, zaliczany tym samym do profesji
zaufania społecznego, a jednak
równocześnie wzbudzający automatyczne konotacje związane
z cierpieniem, potencjalnym
bólem oraz sytuacjami, których
na poziomie atawistycznym
unikamy (np. kontaktu z igłą,
wiertłem czy ostrzem skalpela).
Taki obraz stomatologa znaj-

duje również odzwierciedlenie
w otaczającej nas kulturze
masowej. Pamiętamy słowa
piosenki Maryli Rodowicz
„Dentysta Sadysta”, która humorystycznie pokazała jak bardzo przerażającym lekarzem
dla pacjentów jest dentysta.
I chociaż od tego momentu minęło już wiele lat, to badania
konsekwentnie pokazują, że
rzeczywiście pacjenci doceniają profesjonalizm stomatologów, ale jednocześnie wyobrażają sobie dentystę jako osobę,
której sprawia przyjemność zadawanie bólu innym ludziom.
W jednej ze scen popularnego
filmu z 2017 r. pt.: „Trzy billboardy za Ebbing, Missouri” pada
nawet deklaracja: przecież nikt
nie lubi dentystów! Czy można
usprawiedliwić takie wyobrażenie na nasz temat? Oczywiście, że nie! Czy powinniśmy
starać się zadbać o nowy wizerunek stomatologa w przestrzeni publicznej? Oczywiście,
że tak!

Autorka:
Dr n.med. Agnieszka Pacyk ukończyła Akademię
Medyczną w Łodzi w 1993 r. Od ponad 20 lat zajmuje
się wykładami i szkoleniami dla lekarzy. W 2005 r.
obroniła z wyróżnieniem pracę doktorską. Jest wykładowcą Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Uhonorowana przez studentów tytułem najlepszego nauczyciela
akademickiego za rok 2015-2016. Prowadzi prywatną
praktykę stomatologiczną. Należy m.in. do PTS oraz
International College of Dentists. Autorka wielu artykułów z dziedziny adhezyjnych materiałów wypełnianych i systemów wiążących.

[8] =>

Dental Tribune Polish Edition

News

BDA Northern Ireland o wycofywaniu z użycia
amalgamatu dentystycznego
Dental Tribune International
W wielu krajach następuje stopniowe wycofywanie amalgamatu dentystycznego, częściowo z powodu jego szkodliwego wpływu na środowisko naturalne. Oddział Brytyjskiego Towarzystwa Stomatologicznego (BDA) w Irlandii Północnej wydał oświadczenie, w którym
zwraca się do Komisji Europejskiej (KE) o ponowne rozważenie planów całkowitego wycofania amalgamatu do 2030 r. argumentując,
że może to doprowadzić do „zaostrzenia nierówności zdrowotnych”
i „destabilizacji systemów zdrowotnych już znajdujących się pod
znacznymi obciążeniem”.
Chociaż amalgamat był od dawna stosowany jako materiał w
odbudowach zębów, jego stosowanie może prowadzić do
negatywnych skutków dla środowiska i wg amerykańskiej
Agencji ds. Żywności i Leków
oraz Unii Europejskiej (UE),
może stwarzać większe ryzyko potencjalnych szkodliwych
dla zdrowia skutków dla niektórych grup, takich jak dzieci
i kobiety w ciąży. W rezultacie,
raport przedłożony przez KE
Parlamentowi
Europejskiemu
i Radzie zalecił całkowite wycofanie amalgamatu dentystycznego w regionie argumentując, że

nika amalgamatu ze względu na
trwałość, opłacalność i łatwość
użycia” – napisano w oświadczniu stowarzyszenia.

BDA Northern Ireland dodaje,
że COVID-19 „radykalnie zmienił krajobraz stomatologiczny, co
oznacza, że studium wykonalności

przeprowadzone przed pandemią
musi zostać poddane przeglądowi
pod kątem warunków, w jakich
obecnie się znajdujemy”.

jest to „technicznie i ekonomicznie wykonalne przed 2030 r.”.
Od czasu przedłożenia raportu Wielka Brytania opuściła
UE, ale wg związku zawodowego, proponowane wycofanie
amalgamatu nadal będzie miało zastosowanie do dentystów
w Irlandii Północnej. W swoim oświadczeniu BDA Northern Ireland argumentowała,
że „jedyną realną drogą jest stopniowe wycofywanie, a nie wycofywanie”. „Dentyści muszą nadal
dysponować pełną gamą materiałów do odbudowy, a obecnie
nie ma bezpośredniego zamien-

BDA Northern Ireland twierdzi, że „jedyną realną drogą naprzód w zakresie stosowania amalgamatu w gabinecie dentystycznym
jest wycofanie go” (fot.: TANAPAT LEK.JIW/Shutterstock).

Sztuczna inteligencja może pomóc w przewidywaniu
wyników leczenia implantologicznego
Brendan Day, Dental Tribune International

Implanty zębowe stają się coraz bardziej powszechną metodą leczenia bezzębnych pacjentów,
zyskuje również na znaczeniu zrozumienie ich potencjalnych skutków ubocznych. Amerykański zespół badawczy opracował nowatorski algorytm uczenia maszynowego, który może pomóc
lekarzom dentystom w lepszym przewidywaniu ryzyka wystąpienia periimplantitis u pacjentów
z implantami.
Badanie zostało przeprowadzone przez interdyscyplinarny
zespół z University of Michigan, Michigan State University i Harvard School of Dental
Medicine. Zdaniem naukowców, periimplantitis wpływa
na długoterminowe wskaźniki

powodzenia co najmniej 25%
implantów dentystycznych, ponieważ zapalenie tkanek wokół
implantów prowadzi do utraty
kości. Dalsze komplikacje w
leczeniu periimplantitis wynikają z faktu, że obecnie nie ma
niezawodnej metody dokładne-

go przewidywania reakcji pacjenta na leczenie.
Próbując rozwiązać ten problem, zespół badawczy opracował algorytm uczenia maszynowego, który nazwano „Szybka
i solidna dekonwolucja profili

ekspresji” – FARDEEP. Algorytm FARDEEP został wykorzystany do zbadania profilu
klinicznego, mikrobiologicznego i immunologicznego grupy
pacjentów z implantami, poddawanych terapii regeneracyjnej, aby pomóc skorygować
zaawansowane defekty okołowszczepowe. W ten sposób
zespół był w stanie zmierzyć
względne poziomy niektórych
szkodliwych bakterii i pomocnych komórek odpornościowych w każdej próbce tkanki
pobranej od pacjentów.
Ogólnie stwierdzono, że większa liczba typów komórek odpornościowych
związanych
z kontrolą drobnoustrojów jest
silnie skorelowana z lepszymi
wynikami klinicznymi. Wg dr.
Jeffa Wanga, głównego autora
badania i adiunkta klinicznego na University of Michigan
School of Dentistry, wyniki
znacznie poprawiły zrozumienie przez zespół badawczy natury periimplantitis i mogą pomóc im „lepiej zrozumieć, jak
zapewnić precyzyjną opiekę”.

Interdyscyplinarny zespół naukowców opracował algorytm uczenia maszynowego, który może pomóc przewidzieć wynik leczenia
chirurgicznego pacjentów z periimplantitis (fot.: Panchenko Vladimir/Shutterstock).

„Najbardziej bezpośrednim zastosowaniem klinicznym tego
badania będzie pomoc w przewidywaniu wyników chirur-

gicznej terapii regeneracyjnej
w przypadku zapalenia okołoimplantowego” – powiedział
Wang w wywiadzie dla Dental
Tribune International.
„Kiedy pacjent ma ciężkie periimplantitis, trudno jest podjąć
decyzję, czy leczyć, czy usunąć
implant. Terapia regeneracyjna
jest droga, ale nieprzewidywalna, odbudowa kości i wymiana
implantu to także wyzwanie”
– dodał. „Dlatego informacje prognostyczne mogą być
bardzo pomocne w określeniu
najlepszego sposobu leczenia
indywidualnego dla każdego
pacjenta”.
Chociaż potencjał FARDEEP
jest obiecujący, Wang przyznał,
że potrzebne będą dalsze badania kliniczne, zanim będzie
można go zastosować do pomocy w przewidywaniu ryzyka
zapalenia okołoimplantowego
u pacjentów.
Badanie „Machine learning-assisted immune profiling
stratifies peri-implantitis patients with unique microbial
colonization and clinical outcomes” zostało opublikowane 3 maja 2021 r. na łamach
Theranostics.

[9] =>

[10] =>

BARDZIEJ
SKUTECZNE NIŻ

SAMA CHX

(w oparciu o badanie przeprowadzone na Uniwersytecie w Bernie, w Szwajcarii)

www.curaprox.pl

) [page_count] => 10 [pdf_ping_data] => Array ( [page_count] => 10 [format] => PDF [width] => 842 [height] => 1191 [colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED ) [linked_companies] => Array ( [ids] => Array ( ) ) [cover_url] => [cover_three] =>

[cover] => DT Poland No. 2, 2021

[toc] => Array ( [0] => Array ( [title] => W czasie pandemii COVID-19 Polacy przestali chodzić do dentysty [page] => 1 ) [1] => Array ( [title] => Cała prawda o próchnicy 2-latka wyssanej z mlekiem matki [page] => 2 ) [2] => Array ( [title] => Profilaktyka chorób dziąseł: jak zapobiegać chorobom przyzębia i nie dopuścić do powikłań [page] => 4 ) [3] => Array ( [title] => „Zachowaj dobre wspomnienia. Tu Nie boli” [page] => 6 ) [4] => Array ( [title] => W poszukiwaniu dentysty idealnego… [page] => 7 ) [5] => Array ( [title] => News International [page] => 8 ) ) [toc_html] =>

Table of contents

[toc_titles] =>

[cached] => true )