roots Turkey No. 2, 2020
Cover
/ Jenerik
/ Içindekiler
/ Editörden
/ Maksimum eğrilik kontrolü
/ Yeni koronavirüs salgını sonrası gündeme gelen ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten başarılılar mı?
/ Mineral trioksit agregatların endodontide klinik uygulamaları
/ Endodonti’de hazır biyoseramik materyallerin kullanımı
/ İzolasyon dönemi: Koronavirüs ve rubber dam kullanımı
/ Minimal invaziv endodontinin geleceği: Dinamik navigasyon
/ Eksternal servikal kök rezorpsiyonlu bir dişin tedavisi: Olgu sunumu
/ Ürün - Tanıtımı
/ Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı Üniversitesi
/ Uzaktan Eğitim Birimimiz - Süreci İyi Yönetiyor
/ Haber - Güncel
/ Haber - Eğitim etkinlik
/ Kitap - Inceleme
/ Etkinlik - Ajanda
/ Yayın Kuralları
Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 80543
[post_author] => 0
[post_date] => 2020-10-12 08:54:37
[post_date_gmt] => 2020-10-12 08:54:37
[post_content] =>
[post_title] => roots Turkey No. 2, 2020
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => roots-turkey-no-2-2020
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-24 00:39:59
[post_modified_gmt] => 2024-10-24 00:39:59
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/rootstu0220/
[menu_order] => 0
[post_type] => epaper
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 80543
[id_hash] => cc2138b3c306433918b001a19cd6333482ad0fc77cfb3493551075be9a259048
[post_type] => epaper
[post_date] => 2020-10-12 08:54:37
[fields] => Array
(
[pdf] => Array
(
[ID] => 80544
[id] => 80544
[title] => rootsTU0220.pdf
[filename] => rootsTU0220.pdf
[filesize] => 0
[url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/rootsTU0220.pdf
[link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/roots-turkey-no-2-2020/rootstu0220-pdf-2/
[alt] =>
[author] => 0
[description] =>
[caption] =>
[name] => rootstu0220-pdf-2
[status] => inherit
[uploaded_to] => 80543
[date] => 2024-10-24 00:39:52
[modified] => 2024-10-24 00:39:52
[menu_order] => 0
[mime_type] => application/pdf
[type] => application
[subtype] => pdf
[icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
)
[cf_issue_name] => roots Turkey No. 2, 2020
[cf_edition_number] => 0220
[contents] => Array
(
[0] => Array
(
[from] => 01
[to] => 01
[title] => Cover
[description] => Cover
)
[1] => Array
(
[from] => 03
[to] => 03
[title] => Jenerik
[description] => Jenerik
)
[2] => Array
(
[from] => 06
[to] => 06
[title] => Içindekiler
[description] => Içindekiler
)
[3] => Array
(
[from] => 07
[to] => 07
[title] => Editörden
[description] => Editörden
)
[4] => Array
(
[from] => 08
[to] => 14
[title] => Maksimum eğrilik kontrolü
[description] => Maksimum eğrilik kontrolü
)
[5] => Array
(
[from] => 16
[to] => 20
[title] => Yeni koronavirüs salgını sonrası gündeme gelen ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten başarılılar mı?
[description] => Yeni koronavirüs salgını sonrası gündeme gelen ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten başarılılar mı?
)
[6] => Array
(
[from] => 22
[to] => 28
[title] => Mineral trioksit agregatların endodontide klinik uygulamaları
[description] => Mineral trioksit agregatların endodontide klinik uygulamaları
)
[7] => Array
(
[from] => 30
[to] => 37
[title] => Endodonti’de hazır biyoseramik materyallerin kullanımı
[description] => Endodonti’de hazır biyoseramik materyallerin kullanımı
)
[8] => Array
(
[from] => 38
[to] => 40
[title] => İzolasyon dönemi: Koronavirüs ve rubber dam kullanımı
[description] => İzolasyon dönemi: Koronavirüs ve rubber dam kullanımı
)
[9] => Array
(
[from] => 42
[to] => 46
[title] => Minimal invaziv endodontinin geleceği: Dinamik navigasyon
[description] => Minimal invaziv endodontinin geleceği: Dinamik navigasyon
)
[10] => Array
(
[from] => 48
[to] => 51
[title] => Eksternal servikal kök rezorpsiyonlu bir dişin tedavisi: Olgu sunumu
[description] => Eksternal servikal kök rezorpsiyonlu bir dişin tedavisi: Olgu sunumu
)
[11] => Array
(
[from] => 52
[to] => 55
[title] => Ürün - Tanıtımı
[description] => Ürün - Tanıtımı
)
[12] => Array
(
[from] => 56
[to] => 57
[title] => Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı Üniversitesi
[description] => Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı Üniversitesi
)
[13] => Array
(
[from] => 58
[to] => 59
[title] => Uzaktan Eğitim Birimimiz - Süreci İyi Yönetiyor
[description] => Uzaktan Eğitim Birimimiz - Süreci İyi Yönetiyor
)
[14] => Array
(
[from] => 60
[to] => 62
[title] => Haber - Güncel
[description] => Haber - Güncel
)
[15] => Array
(
[from] => 63
[to] => 63
[title] => Haber - Eğitim etkinlik
[description] => Haber - Eğitim etkinlik
)
[16] => Array
(
[from] => 64
[to] => 64
[title] => Kitap - Inceleme
[description] => Kitap - Inceleme
)
[17] => Array
(
[from] => 65
[to] => 65
[title] => Etkinlik - Ajanda
[description] => Etkinlik - Ajanda
)
[18] => Array
(
[from] => 66
[to] => 66
[title] => Yayın Kuralları
[description] => Yayın Kuralları
)
)
[seo_title] =>
[seo_description] =>
[fb_title] =>
[fb_description] =>
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/roots-turkey-no-2-2020/
[post_title] => roots Turkey No. 2, 2020
[client] =>
[client_slug] =>
[pages_generated] =>
[pages] => Array
(
[1] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-0.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-0.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-0.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-0.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-0.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-0.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[2] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-1.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-1.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-1.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-1.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-1.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-1.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[3] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-2.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-2.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-2.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-2.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-2.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-2.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[4] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-3.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-3.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-3.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-3.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-3.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-3.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[5] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-4.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-4.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-4.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-4.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-4.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-4.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-5.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-5.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[7] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-6.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-6.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-6.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-6.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-6.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-6.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[8] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-7.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-7.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-7.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-7.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-7.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-7.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[9] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-8.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-8.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-8.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-8.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-8.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-8.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[10] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-9.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-9.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-9.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-9.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-9.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-9.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[11] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-10.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-10.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-10.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-10.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-10.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-10.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[12] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-11.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-11.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-11.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-11.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-11.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-11.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[13] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-12.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-12.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-12.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-12.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-12.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-12.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[14] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-13.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-13.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-13.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-13.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-13.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-13.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[15] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-14.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-14.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-14.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-14.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-14.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-14.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[16] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-15.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-15.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-15.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-15.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-15.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-15.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[17] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-16.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-16.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-16.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-16.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-16.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-16.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[18] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-17.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-17.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-17.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-17.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-17.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-17.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[19] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-18.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-18.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-18.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-18.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-18.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-18.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[20] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-19.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-19.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-19.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-19.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-19.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-19.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[21] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-20.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-20.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-20.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-20.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-20.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-20.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[22] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-21.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-21.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-21.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-21.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-21.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-21.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[23] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-22.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-22.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-22.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-22.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-22.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-22.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[24] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-23.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-23.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-23.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-23.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-23.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-23.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[25] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-24.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-24.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-24.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-24.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-24.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-24.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[26] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-25.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-25.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-25.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-25.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-25.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-25.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[27] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-26.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-26.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-26.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-26.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-26.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-26.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[28] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-27.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-27.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-27.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-27.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-27.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-27.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[29] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-28.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-28.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-28.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-28.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-28.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-28.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[30] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-29.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-29.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-29.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-29.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-29.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-29.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[31] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-30.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-30.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-30.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-30.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-30.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-30.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[32] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-31.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-31.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-31.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-31.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-31.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-31.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[33] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-32.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-32.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-32.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-32.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-32.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-32.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[34] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-33.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-33.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-33.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-33.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-33.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-33.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[35] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-34.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-34.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-34.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-34.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-34.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-34.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[36] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-35.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-35.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-35.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-35.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-35.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-35.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[37] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-36.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-36.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-36.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-36.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-36.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-36.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[38] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-37.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-37.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-37.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-37.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-37.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-37.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[39] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-38.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-38.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-38.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-38.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-38.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-38.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[40] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-39.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-39.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-39.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-39.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-39.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-39.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[41] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-40.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-40.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-40.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-40.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-40.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-40.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[42] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-41.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-41.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-41.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-41.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-41.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-41.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[43] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-42.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-42.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-42.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-42.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-42.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-42.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[44] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-43.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-43.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-43.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-43.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-43.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-43.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[45] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-44.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-44.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-44.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-44.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-44.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-44.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[46] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-45.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-45.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-45.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-45.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-45.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-45.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[47] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-46.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-46.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-46.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-46.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-46.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-46.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[48] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-47.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-47.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-47.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-47.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-47.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-47.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[49] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-48.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-48.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-48.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-48.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-48.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-48.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[50] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-49.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-49.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-49.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-49.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-49.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-49.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[51] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-50.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-50.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-50.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-50.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-50.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-50.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[52] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-51.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-51.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-51.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-51.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-51.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-51.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[53] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-52.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-52.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-52.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-52.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-52.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-52.jpg
)
[ads] => Array
(
[0] => Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 80545
[post_author] => 0
[post_date] => 2024-10-24 00:39:52
[post_date_gmt] => 2024-10-24 00:39:52
[post_content] =>
[post_title] => epaper-80543-page-53-ad-80545
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => epaper-80543-page-53-ad-80545
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2024-10-24 00:39:53
[post_modified_gmt] => 2024-10-24 00:39:53
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-80543-page-53-ad/
[menu_order] => 0
[post_type] => ad
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 80545
[id_hash] => 4a69c6d75d5c4af2ac63335e2a39cbffb1b97bfebcc37ed2ecce1e6296619333
[post_type] => ad
[post_date] => 2024-10-24 00:39:52
[fields] => Array
(
[url] => https://www.dtstudyclub.com/
[link] => URL
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-80543-page-53-ad-80545/
[post_title] => epaper-80543-page-53-ad-80545
[post_status] => publish
[position] => 0.30120481927711,0.21321961620469,99.397590361446,99.573560767591
[belongs_to_epaper] => 80543
[page] => 53
[cached] => false
)
)
[html_content] =>
)
[54] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-53.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-53.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-53.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-53.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-53.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-53.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[55] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-54.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-54.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-54.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-54.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-54.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-54.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[56] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-55.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-55.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-55.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-55.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-55.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-55.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[57] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-56.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-56.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-56.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-56.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-56.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-56.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[58] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-57.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-57.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-57.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-57.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-57.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-57.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[59] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-58.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-58.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-58.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-58.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-58.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-58.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[60] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-59.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-59.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-59.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-59.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-59.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-59.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[61] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-60.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-60.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-60.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-60.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-60.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-60.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[62] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-61.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-61.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-61.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-61.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-61.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-61.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[63] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-62.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-62.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-62.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-62.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-62.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-62.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[64] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-63.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-63.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-63.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-63.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-63.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-63.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[65] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-64.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-64.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-64.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-64.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-64.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-64.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[66] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-65.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-65.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-65.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-65.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-65.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-65.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[67] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-66.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-66.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-66.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-66.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-66.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-66.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[68] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/2000/page-67.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/1000/page-67.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/200/page-67.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 80543-58a2fd6d/2000/page-67.jpg
[1000] => 80543-58a2fd6d/1000/page-67.jpg
[200] => 80543-58a2fd6d/200/page-67.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
)
[pdf_filetime] => 1729730392
[s3_key] => 80543-58a2fd6d
[pdf] => rootsTU0220.pdf
[pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/80543/rootsTU0220.pdf
[pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/80543/rootsTU0220.pdf
[should_regen_pages] => 1
[pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/80543-58a2fd6d/epaper.pdf
[pages_text] => Array
(
[1] =>
Sayı 25
international
national magazine of
2
2020 Türkiye Baskısı
_materyaller
Mineral trioksit agregat (MTA)’ların
endodontide klinik uygulamaları
_yenilikler & uygulamalar
Endodonti’de hazır biyoseramik
materyallerin kullanımı
_olgu sunumu
Eksternal servikal kök
rezorpsiyonlu bir dișin tedavisi
ISSN 1307-7791
endodontics
[2] =>
[3] =>
roots_jenerik
2
ISSN 1307-7791
!""#$
international magazine of endodontics
!"#$%&$
!"#$%&"'()*&+,(-'./.
'"()*)
012",$(3*,*4
+,)-./
5678(5'8(9*:*(;<&1'"=
$*:*6<&.'"=>:6$?*%28@6?
Kurumsal Satış Müdürü
Elif Taman Yazıcı
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Rahmi Çelikağ
Yazı İşleri
A24*,(-",7
Bilimsel Danışma Kurulu(
(Soyadı Alfabetiğine Göre)
Doç. Dr. Mustafa Gündoğar (Başkan)
J'6C8(A/'.(;<#"<"'(5"?%'&1'"=(
Prof. Dr. Kürşat Er
Prof. Dr. Nimet Gençoğlu
J'6C8(5'8(F%@62*(3*'&(-'*,K"
J'6C8(5'8(3":?"$(0*&/6'*(G*&*:*,(
Prof. Dr. Alper Kuştarcı
Prof. Dr. Emre Nagaş
J'6C8(5'8(-%*,2.@*(J26$%,6
5'8(E%?6,"(E$*CC62%
Dr. Öğr. Üyesi Gülşah Uslu
Doç. Dr. Üyesi Koray Yılmaz
2020
Türkiye Baskısı
Publisher and Chief Executive Officer0
96'#$",(L"?.#
Chief Content Officer0
D2*.K%*(5.#@:"=
Dental Tribune International
Holbeinstr. 29, 04229 Leipzig, Germany
Tel.: +49 341 4 84 74 302(
Fax: +49 341 4 84 74 173
General requests: info@dental-tribune.com
Sales requests: mediasales@dental-tribune.com
OOO8K",$*2M$'%/.,"8@6?
Haber Merkezi
:*/"'?"'="<%>4&B8@6?8$'
Uluslararası İlişkiler Yönetimi
).#.C(D*,(312*&%?
Tercüme
5'8(A4'",(E1$"=%,(
5$8(A,4"'(F.'2.
Abone Servisi
A'B12(G*&*
Roots Dergisi Grafik
H*=*,(I",B%,
Adres Bilgileri
Meridyen Plaza, Eski Çırpıcı Yolu No: 1/530
34010 Merter / İstanbul
2 0212 481 02 20 • 3 0212 481 02 46
/%2B%>4&B8@6?8$'
4&B8@6?8$'(N(K'4"#$*8@6?
YAZARLARA NOTLAR
!""#$ dergisi, kendi alanında, öncelikle bilimsel araştırmalara açıktır. Dergide, Yayın Kurulu’nun denetiminden geçen yazılar yayınlanır. Gönderilen yazılar, daha önce hiçbir yerde
yayınlanmamış olmalıdır. Yazılar, incelendikten sonra sonuçlar yazarlara bildirilir ve uygun görülenler yayınlanır. Yazılardan doğacak her türlü bilimsel ve yasal mesuliyet yazarlaM
rına aittir. Dişhekimliğinde !""#$ Yayın Kurulu, yazılarda değişiklik yapmaya mezundur. Yayınlanmayan yazılar, iade edilir. Yayınlanmak üzere sıraya konulan yazıların sahiplerine
(istedikleri takdirde) “Kabul Yazısı” gönderilir. Gönderilen yazının bir nüshası da e-posta adresimize ulaştırılmalıdır. Böylece dizgi ve baskı sırasında meydana gelebilecek yazım
hataları önlenmiş olacaktır. Fotoğraflar, dijital ortamda ve 300 dpi çözünürlükte olmalı; TIFF veya JPEG formatında kayıt edilmelidir.
!""#$1Telif Hakkı Kuralları
!Dental Tribune International GmbH firmasından bu sayıda basılan veya tercüme edilen ve yeniden basılan materyalin telif hakkı Dental Tribune International GmbH taraM
fından telif hakkı ile korunmaktadır. Bu tür materyaller Dental Tribune International GmbH’nin izniyle yayınlanmalıdır. !""#$, Dental Tribune International GmbH’nin bir ticari
markasıdır.
Dental Tribune International GmbH © 2020 - Tüm hakları saklıdır.
Dental Tribune International GmbH’nin önceden yazılı izni olmadan, tamamen veya kısmen, herhangi bir dilde çoğaltılması kesinlikle yasaktır.
Dental Tribune International GmbH, klinik bilgileri ve üreticilerin ürün haberlerini doğru bir şekilde bildirmek için her türlü çabayı göstermektedir, ancak ürün taleplerinin geçerliliği
veya yazım hatalarından sorumlu değildir. Yayıncı ayrıca, reklam verenler tarafından yapılan ürün adları, hak talepleri veya beyanlardan da sorumlu değildir. Yazarların görüşleri
kendilerine aittir ve bunlar Dental Tribune International GmbH’nin görüşlerini yansıtmayabilir.
Dental Tribune International, Almanya tarafından bu sayıda çevrilen ve basılan tüm yayın materyallerinin telif hakkı Dental Tribune International GmbH.’a aittir. Tüm hakları
saklıdır. Dental Tribune International GmbH., Holbeinstr. 29, 04229 Leipzig, Germany’nin izni ile yayınlanmıştır. Dental Tribune International GmbH ve Vestiyer Yayın Grubu’nun
önceden yazılı izni olmadan, tamamen veya kısmen, herhangi bir dilde çoğaltılması kesinlikle yasaktır. Dental Tribune, Dental Tribune International GmbH’nin bir ticari markasıdır.
Dergi Adı(P66$#Q(Yayın Türü Süreli-Yaygın, Yönetim Yeri Meridyen Plaza, Eski Çırpıcı Yolu No:1/530 34010 Merter/İstanbul, Basım Yeri Merkez Ofset Rıfat Kaçar, Zeytinburnu / İstanbul Tel: 0212 544 12 01 Basım Tarihi 20.10.2020
!""#$
2_2020
1
[4] =>
[5] =>
[6] =>
roots_içindekiler
$%&'%()*
$%&'%(-.
| editörden
| ürün tanıtımı
05(
50(
Değerli Meslektaşlarım,
$%&'%(+)
Ürün Tanıtımı
_Doç. Dr. Taha Özyürek
| üniversite_tanıtımı
| teknik
06(
Maksimum eğrilik kontrolü
54
_Dr. Antonis Chaniotis
| röportaj_dental
| materyaller
20
Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı(
Üniversitesi
Mineral trioksit agregatların endodontide klinik
uygulamaları
56
Uzaktan Eğitim Birimimiz(
Süreci İyi Yönetiyor
_Dr. Arnaldo Castellucci, Dr. Matteo Papaleoni ve
Dr. Francesca Cerutti
| haberler
| yenilikler & uygulamalar
59
28
Endodonti’de hazır biyoseramik materyallerin
kullanımı
_Dr. Gilberto Debelian & Dr. Martin Trope
40
Minimal invaziv endodontinin geleceği:(
Dinamik navigasyon
_Dr. Kenneth S. Serota
| olgu sunumu
46(
Eksternal servikal kök rezorpsiyonlu bir dişin
tedavisi: Olgu sunumu
_Arș. Gör. Mehmet Eskibağlar, Prof. Dr. Sadullah Kaya
İzolasyon dönemi: Koronavirüs ve rubber dam
kullanımı
_Dt. Abdulkadir Tiftik, Doç. Dr. Mehmet Burak Güneșer
14
59
60
60
Diş Hekimliği Fakültesi Açılma Hızı(
Nüfus Artış Hızından Fazla
Diş Hekimlerinin En Büyük(
İhtiyacı Hijyen
Yüzde 100 Yerli Üretim T-endo MUST için(
Geri Sayım Tamamlandı
Ağız ve Diş Sağlığı Daire Başkanlığı(
Kuruldu
TDB Üyesi Diş Hekimlerine(
İndirimli Akaryakıt
| haber_eğitim etkinlik
61
VESTA Akademi’den Periimplantitis Kursu
| kitap_inceleme
62(
| derleme
36(
58
Kitap İnceleme
| ajanda
63(
0""#$(ajanda
Yeni koronavirüs salgını sonrası gündeme gelen
ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten(
başarılılar mı?
_Dr. Dt. Gökhan Atakan
$%&'%(+,
4 !""#$
2_2020
$%&'%(/*
$%&'%(.*
[7] =>
roots_editörden
Değerli Meslektaşlarım,
RYeniden dopdolu bir içerikle siz endodonti severlerle buluşmanın mutluluğunu yaşıM
yoruz. Korona virüs salgını nedeniyle kaygılı günler geçirdiğimiz bu zaman zarfında, sizler
için kafanızı boşaltıp stres yükünüzü azaltacak dopdolu bir sayı hazırladık. Dünyaca ünlü
endodontistlerin güzel makalelerini okuyacağınız bu sayıda, ülkemizdeki genç akademisM
yenlerimizin yazmış olduğu dikkat çekici makaleleri de bulacaksınız. Ayrıca bu sayımızda
pandemi sürecinde size faydalı olabileceğini düşündüğümüz araştırmalara da yer verdik.
Dergimizin bu sayısında birbirinden faydalı çalışmalarını ve görüşlerini bizlerle payM
laşan meslektaşlarımıza teşekkürlerimi sunuyorum. Bu güzel sonbahar ayında stresten
olabildiğince uzakta, ofisinizde kahvenizi yudumlarken !""#$( 91'=%&"( K"'B%#%,%( <"4=2"(
okumanızı tavsiye ederim. Üstelik dergimize, online olarak bulunduğunuz her yerden
ulaşabilirsiniz. Ülkemizde endodontik tedaviye verilen önemin gittikçe artığını görmek,
/%<%( !""#$ Türkiye dergisinin devamlılığı konusunda daha da ümitlendiriyor. Umuyoruz
ki sizlerin de katkısıyla !""#$ Türkiye dergisi, ileride oldukça iyi yerlere gelecektir. HepiM
nize sağlıklı günler diliyorum.
Saygılarımla
5678(5'8(9*:*(;<&1'"=
!"#$%&
!""#$
2_2020
5
[8] =>
teknik_maksimum eğrilik
Maksimum eğrilik kontrolü
Yazar_Dr. Antonis Chaniotis, Yunanistan
Endodontik tedavinin yegâne amacı, periradiküler
hastalıkların önlenmesi ve iyileşmenin teşvik edilM
mesidir. Bu amaçlara ulaşmak için mekanik kök
kanal şekillendirmesi ve kimyasal dezenfeksiyon
temel aşamalar olarak kabul edilir (1) ve kanal şeM
killendirme esas olarak sonraki tüm prosedürlerin
etkinliğini belirler(2).
Gutta-percha dolumu için kanal şekillendirmesi
aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır:
10 Ana kök kanalının şekli, kanal ağzından apekse
=*K*'(#1'"=2%(/%'(=6,%&"(/",<"?"2%K%'8
10 Kök kanallarının çapraz kesitte görülen çapları
apikal bölgeye doğru daralmalı.
10 Kök kanal şekillendirmesi kanalların orijinal
şeklini korumalı.
10 Apikal foramenin konumu korunmalı.
10 Apikal genişliğin boyutları mümkün olabildiM
ğince korunmalı (1, 3).
!"#$%&'&(+*,
!"#$%&'()'*')'+,+%
+,+-"#.%&/.0
!"#$%&'&(
2_2020
Düz kanallarda yukarıda belirtilen amaçlara ulaşM
mak, basit bir prosedür olarak kabul edilir. BununM
la birlikte, dişlerin kanal anatomisi genellikle karM
maşık, çok düzlemli ve kavisli, birbiriyle ağ halinde
bağlantılar kuran bir sistemden oluşur. Çok eğri
kanal sistemlerinde kök kanal şekillendirmesinin
biyolojik ve mekanik hedeflerine ulaşmak bu neM
denle son derece zor olabilir. Kanallar ciddi şekilde
eğri, hatta çatallanmış ve anastomoz yapmış olM
duğunda problemler ortaya çıkar (Resim 1). Bu tür
dişlerde, temel endodontik teknikler ve kök kanal
şekillendirme protokollerini uygulamak zor olabiM
lir. Daha güvenli ve daha öngörülebilir bir kök kaM
nal şekillendirme için yeni tanıtılan TCA tekniğinde
NiTi eğe protokolü uygulanabilir.
Kök kanal şekillendirmesinin biyolojik(
hedefleri:
1Eğri Kanalların Yönetilmesi
10 Kanal şekillendirmenin kök sınırları dahilinde
yapılması,
10 Nekrotik doku artıklarının periradiküler dokuM
lar içine taşırılmaması,
10 Tüm organik doku artıklarının ana kanal ve laM
$"'*2(=*,*22*'K*,($"?%<2",?"#%Q
1.
2.
3.
4.
!"#$%&'&)
6 !""#$
10 İrrigasyon ve pansuman için yeterli alan yaM
ratılırken aynı zamanda yeterli diş dokusunu
=6'.&*'*=
dişin fonksiyonda kalmasını sağlamak (3).
!"#$%&'&*
Kanal eğriliğine dayanarak Nagy ve ark. kök kanalM
larını dört kategoriye ayırmıştır (4):
Düz veya I şeklinde (kök kanalların %28’i),
Apikal bölgede eğimli veya J şeklinde (%23,
Tamamen eğri veya C-şekilli (%33) ve
Çok eğri veya S şeklinde kanallar (%16).
[9] =>
teknik_maksimum eğrilik
Schäfer ve ark. incelenen kök kanallarının(
%84’ünün kavisli olduğunu, %17.5’inin ikinci bir
eğrilik bulunduğunu belirterek bunları “S-şeklinM
de” sınıflandırılmıştır. İncelenen tüm eğri kanalM
ların %75’inde 27°’nin altında bir eğrilik vardı,(
%10’u 27 ve 35° arasında bir eğriliğe(
ve %15’i 35°’den fazla fazla bir eğriliğe(
sahipti (5).
Genellikle bilindiği üzere, kök kanal eğimM
leri Schneider açısı kullanılarak tanımM
lanmıştır: 5° veya daha az bir açı gösteren
kök kanalları düz kanallar, 10 ila 20° arasında
bir açıya sahip kök kanalları orta derecede eğri,
25°’den daha büyük bir eğriye sahip kanallar ise
ileri derecede eğri olarak sınıflandırılmıştır (6). L,(
yıllar sonra, Pruett ve ark. iki kavisli kök kanalının
aynı Weine açısına sahip olabileceğini, ancak taM
mamen farklı diklik dereceleri olabileceğini bildirdi
(7). Dikliği tanımlamak için eğrilik yarıçapı kavraM
mını tanıttılar: Eğri bölgeyi kapsayan çemberin
yarıçapı. Döner aletlerde, eğrilik yarıçapı azaldıkça
ve eğrilik açısı artıkça alet kırılması öncesi tur saM
yısı azalır.
2D radyografilerdeki eğrileri matematiksel olarak
tanımlamaya yönelik diğer girişimler, “eğri uzunM
luğu” (8) ve eğriliğin yüksekliği ve mesafesi ile
tanımlanan “eğri konumu” gibi parametreler geM
tirmiştir (9). Son zamanlarda, Estrela ve ark. özel
bir yazılım tarafından analiz edilen CBCT görüntüM
lerini kullanarak kök kanal eğriliklerinin yarıçapını
belirlemek için bir yöntem tanımlamışlardır (10).
Buna göre üç kategori sınıflandırılmıştır: Küçük (r
≤ 4 mm), orta (r > 4 mm ve r ≤ 8 mm) ve büyük
(r > 8 mm). Eğrilik yarıçapı ne kadar küçükse o
kadar keskin bir kurvatür olur. Kök kanal eğriliğiM
nin tanımlanmasına yönelik tüm bu çalışmaların
Kanal ağzı genișletme (flaring) eğrilik açısını azaltacak, eğri yarıçapını artıracak,
eğri uzunluğunu kısaltacak ve eğriyi apikal olarak yeniden konumlandıracaktır.
!"#$%&-,&Kanal ağzı genişletmenin kök eğriliği değerlerine etkisi.
tek bir amacı vardı, operasyonun öncesinde apeks
transportasyonu ve beklenmedik alet kırığı riskini
değerlendirmek.
1Kanal Transportasyonu ve0
Kanal Aleti Kırıkları
Glossary of Endodontic Terms’e (Endodontik(
Terimler Sözlüğü) göre, “transportasyon” eğelerin
şekillendirme sırasında orijinal hallerine dönme
eğilimi sebebiyle kökün apikal yarısındaki eğrinin
dış bölgesinden dentin dokusu kaldırılması olarak
tanımlanır (11). Paslanmaz çelik el eğeleri ve konM
vansiyonel elle veya motorla çalışan NiTi eğeleriM
nin şekillendirme etkinliği eğenin boyutu ve koM
nikliği ile doğrudan ilişkilidir. Boyut veya koniklik
ne kadar büyük olursa, metal kütlesinin artması
nedeniyle şekillendirme etkinliği o kadar yüksek
!"#$%&.,
HyFlex EDM Max Curve eğe
sıralaması ve boyutsal
dağılımı.
!"#$%&.
!""#$
2_2020
7
[10] =>
teknik_maksimum eğrilik
!"#$%&/&(
!"#$%&/&)
!"#$%&.
!"#$%&/&"
!"#$%&/&0
!"#$%&/&(+1,&El hissiyle aktivasyon tekniğinin açıklaması.
olur. Eğer kök kanal aletleri tam olarak kök kanalM
larının şekline göre üretilebilmiş olsaydı, transporM
tasyon bir sorun olmaktan çıkardı çünkü aletler
kök kanal duvarları tarafından iyi sınırlanacaktı.
Maalesef aletler tüm kanal boyutlarına uyacak
şekilde tam olarak şekillendirilememektedir. Bu
&1
[11] =>
teknik_maksimum eğrilik
!"#$%&/&*
!"#$%&/&3
korunmasını ön plana çıkaran güncel diş hekimliM
ğinde minimal invaziv konseptine göre hala endoM
K6,$%K"(",(/1&1=(<6'2.=2*'K*,(/%'%#%(=*/.2("K%2%'8
Ayrıca, motorla çalışan NiTi eğelerinin beklenmeM
dik şekilde kırılma riski kanal tedavisinde önemli
sorunlar yaratır. Bununla ilgili iki mekanizma taM
nımlanmıştır: Döngüsel metal yorgunluğu ve büM
külme yetersizliği. Döner aletlerle eğri bir bir kanal
şekillendirilirken, eğrinin fulkrum noktasında süM
rekli gerilme ve çekme kuvvetleri, döngüsel metal
yorgunluğu nedeniyle eğenin kırılmasına sebep
olabilir. Eğer döner eğenin uç kısmı kanalda sıkıM
şır ancak eğenin gövdesi dönmeye devam ederse
kesme gerilim (shear) momentini aşarak burulma
deformasyonuna sebep olabilir. Kanalın eğriliği
arttıkça deformasyon daha az turda ortaya çıkar.
1Hafızalı Eğelerin Kullanılması
NiTi alaşımlar genelde paslanmaz çelik eğelerden
daha yumuşak, daha az esnekliğe (paslanmaz çeliM
ğin 4’te 1’i veya 3’te 1’i kadar) ancak daha yüksek
!"#$%&/&2
!"#$%&/&1
güce, sertliğe, dirence sahip olmakla beraber şekil
hafızasına ve süper-elastisite özelliğine sahipM
tir (16). Endodontik tedavide kullanılan NiTi alaM
şımlar yaklaşık %56 nikel ve %44 titanyum içerir
(17). Isıya bağlı kristal 2 farklı fazda imal edilmiş
olabilirler: martensit (düşük ısı) ve östenit (yüksek
ısı). Kristal yapısı uygun ısı ve stres altında östenit
formundan martensit formuna dönüştürülebilir.
Tersine dönüşüm sırasında alaşımın kristal yapısı
R-fazı adı verilen kararsız bir halden geçer.
Kök kanal tedavisi NiTi eğelerde stres oluşumuM
na sebep olur: Konvansiyonel NiTi eğelerde stres
durumunda martensitik bir dönüşüm gerçekleM
şir. Hacim ve yoğunluktaki değişime bağlı olarak
eğenin şekli değişir. Strese karşı geri dönüşümlü
olmayan bu direnç yeteneğine süper elastisite deM
nir. Süper elastisite başlangıçta en yüksektir, ilk
deformasyonda %8’e yakın gerilmenin üstesinden
kolaylıkla gelebilir. 100 deformasyon sonrasında
bu tolerans miktarı yaklaşık %6’ya ve 100,000 deM
formasyon sonrası tolerans yaklaşık %4’e iner. Bu
aralıkta hafıza özelliği gözlemlenebilir (16).
!""#$
2_2020
9
[12] =>
teknik_maksimum eğrilik
Stres kaynaklı martensitik dönüşümün yanı sıra
NiTi alaşımların kristal yapısı ısı değişimiyle deM
ğiştirilebilir. Konvansiyonel NiTi östenit moleküler
yapısı soğutulduğunda martensit formuna dönüşM
meye başlar. Bu dönüşümün başladığı ısı değerine
martensit başlangıç sıcaklığı denir. Moleküler yaM
pının tamamıyla martensit forma dönüşümünün
tamamlandığı ısıya ise martensit bitiş sıcaklığı deM
nir. Martensit ısıtıldığında östenit forma dönüşM
meye başlar. Bu dönüşümün başladığı ısı değerine
östenit başlangıç sıcaklığı denir. Östenit bitiş sıM
caklığında (Af) veya daha yüksek sıcaklıklarda maM
teryal şekil hafızası dönüşümünü tamamlayarak
süper elastik özellikler gösterecektir (18).
2011’den önce piyasada bulunan NiTi eğelerin çoM
ğunluğunun Af sıcaklığı oda sıcaklığında veya daha
altındaydı. Bu sebeple konvansiyonel NiTi eğeleri
klinik kullanımda östenit fazındaydı, süper elastiM
site ve hafıza özellikleri gösteriyordu. 2011 yılınM
da, kontrollü hafıza eğeleri uluslararası COLTENE
firması tarafından tanıtıldı. Bu eğeler, malzemenin
hafıza özelliğini kontrol eden eşsiz bir termomeM
kanik işlem kullanılarak üretilir, bu da eğeleri şekil
hafızası ve diğer NiTi eğelerinin restoratif kuvveti
olmaksızın son derece esnek ve yorulmaya karşı
dirençli hale getirir. CM eğelerinin Af dönüşüm sıM
caklığının vücut sıcaklığının üzerinde olduğu gösM
terilmiştir. Bunun sonucunda bu eğeler vücut sıM
caklığında martensitik fazda bulunur (18). Materyal
martensitik formdayken yumuşak, bükülebilir ve
şekil hafızasına sahip değildir. Kolaylıkla deforme
edilebilir ancak Af sıcaklığının üzerine ısıtıldığında
eski şekline ve süper elastik özelliklerine geri döner.
Dahası, hibrid martensitik molekül yapısı, HyFlex
CM(COLTENE) eğelerinde olduğu gibi, östenit moleM
kül yapısından daha iyi yorgunluk direncine sahipM
tir. Aynı miktarda stres varlığında östenit formunda
çatlak ilerleme hızı martensit formundan daha hızM
lıdır. Kırık bölge modeli üzerinde yapılan kantitatif
analizi, şekil hafızalı NiTi alaşımındaki martensit
dönüşümünün, görünür kırık dayanıklılığında %47
artışa neden olduğunu gösterdi (19).
Yakın zamanda, döner NiTi eğelerin imal edilmeM
si için CM termomekanik prosedürü yenilikçi bir
işleme sistemiyle kombine edildi. Elektro-erozM
yon(EDM) yöntemiyle artırılmış yüzey sertliğine
sahip, etkili keskinlik ve çok yüksek yorgunluk diM
rencine sahip eğeler üretilebildi. Bu eğeler üzerine
ilk yayınlanan makalede, tipik bir işlenmiş yüzey
rapor edildi ve çoklu kanal şekillendirmelerinM
den sonra materyalde düşük bozulma gözlenM
di (20). Araştırmacılar in vitro çalışmalarda çok
eğri kanallarda tekrarlayan kullanımlardan sonra
bile yorgunluk direncinin hala yüksek olduğunu
da buldular. Pedulla ve ark. resiprokal hareketle
10 !""#$
2_2020
kullanılan M-wire eğelerle kıyaslandığında bile(
HyFlex EDM eğelerinin (COLTENE) önceden yapılan
çalışmaları da destekler nitelikte yüksek yorgunluk
direncine sahip olduğunu bildirdiler (21).
Ne yazık ki, NiTi döner veya resiprokal aletlerinin
bükülme sertliği ve döngüsel yorgunluk kırılma
direncine ilişkin mevcut literatürün çoğu, oda sıM
caklığında yapılan çalışmalarla ilgilidir. Ancak oda
sıcaklığı klinikle uyumlu bir sıcaklık değildir. AletM
ler oda sıcaklığında değil vücut sıcaklığında kulM
lanılmaktadır. Bu durum, önceki çalışmaların çoM
ğunu geçersiz kılar ve sonuçları klinik pratiğinde
kullanılamaz. Döner ya da resiprokal NiTi eğeler,
klinik kullanımda vücut sıcaklığıyla karşılaştığınM
da transformasyon sıcaklıkları eğelerin davranışıM
nı değiştirebilmektedir. Hulsmann ve ark. (2019)
ortam sıcaklığının uzun vadede aletlerin ömrü
üzerine %500 etkisi olduğunu bildirmişlerdir (22).
Vücut sıcaklığına yakın transformasyon sıcakM
lığına sahip aletler oda sıcaklığında daha esnek
ve yorgunluğa dirençli görünebilir; ancak klinik
uygulama sıcaklığında aletler daha sert ve daha
az yorgunluk direnci gösterirler. HyFlex EDM eğeM
lerinin Af sıcaklık değeri yaklaşık 52 °C’dir, vücut
sıcaklığından oldukça yüksektir. EDM eğelerinin Af
sıcaklık değeri analizi monoklinik martensit B19
yapısını ve rombohedral R-fazının varlığını ortaM
ya çıkarmıştır (23). Bu yüzden EDM eğeleri klinik
uygulama sıcaklığında her zaman rombohedral R
fazında ve martensitik kristal yapısındadır. Vücut
sıcaklığında HyFlex EDM gibi martensitik bir yapı
yüksek esneklik ve yorgunluk direnci gösterecektir.
Bu eğelerin yüksek esneklik ve yorgunluk direnciyM
le beraber düşük agresiflik değerleri, ileri derecede
eğri ve komplike kanallarda kullanımlarını ideal
:*2"(B"$%'?"=$"K%'8
1HyFlex EDM Max Curve Kullanım
Sıralaması
EDM eğeleri rotasyonel hareketle tek-eğe geM
nişletme yaklaşımını kolaylaştırmaktadır. Birçok
vakada, tek kalınlık 25/~ HyFlex EDM OneFile
eğesinin kısa dalgalı hareket, sık yiv temizliği
ve irrigasyon ile hızlı, etkili ve güvenli bir şekilM
lendirme yapılabilmektedir. The OneFile eğesi
.08 açılanmalı 25 numara uca sahiptir. Aletin(
4 mm başlangıç ucunda .08 derece sabittir anM
cak koronal kısma doğru ilerledikçe .04’e kadar
düşer. Eğenin kırılma dayanımını ve kesme etkinM
liğini artırmak için çalışan gövde kısmı boyunM
ca 3 farklı çapraz kesiti bulunur (apikal bölgede
dikdörtgen, orta ve koronal bölgelerde 2 farklı
trapezoid şekilde) (21). Daha büyük apikal şeM
killendirmelere ihtiyaç duyulduğunda sabit açılı(
3 bitirme HyFlex EDM eğesi kullanılabilir (40/.04,
50/.03 ve 60/.02).
[13] =>
teknik_maksimum eğrilik
!"#$%&4&(
!"#$%&4&"
!"#$%&4&)
!"#$%&4&*
!"#$%&4&2
!"#$%&4&0
!"#$%&4&3
Dar ve tıkalı kanallarda, ince ve uzun köklerde,
27°’den daha eğri kanallarda, 5 mm’den küçük
çapta eğrilik bulunduran S-şekilli kanallarda EDM
tek eğe ile şekillendirme uygun değildir. Bu tarz
zorlu vakalarda TCA tekniğiyle kullanılması için
HyFlex EDM Max Curve prosedürü tanımlanmıştır.
0.( =6?/%,*#&6,( #*&"#%,K"( $1?( /.( <6'( 4*=*2*'2*(
etkili ve tahmin edilebilir şekilde başa çıkılabilir.
(
Yeni HyFlex EDM Max Curve setinde 15/.03, 10/.05
ve 20/.05 numaralı eğeler bulunmaktadır. Minimal
invaziv konsepte göre peri-servikal bölgeden geM
reksiz diş dokusu kaldırmamak adına kanal ağzı
genişletmekten kaçınılabilir. HyFlex EDM Max(
Curve seti tek uygulamalı TCA tekniğiyle kullanılaM
bilir. Kanallar bulunduktan sonra Max Curve eğeM
lerine geçmeden önce paslanmaz çelik 10/.02 nuM
maralı eğeyle kanal yolu açılmalıdır. 10/.02 eğesi
kanal içinde artık çok gevşek hale geldikten sonra
15/.03 HyFlex EDM eğesi kullanılarak açılan kanal
yolu sonradan kullanılacak döner eğelerin takip
edebileceği şekilde pürüzsüz hale getirilir. 15/.03
eğesi çalışma boyuna ulaştıktan sonra 10/.05
HyFlex EDM eğesi kullanılarak kanalın orta kısmı
güvenli şekilde genişletilir. 10/.05 eğesinin apikal
3mm’lik kısmı rehber uç olarak görev yapar (kaM
nal duvarlarına saplanmaz, Resim 3). 20/.05 HyFM
lex EDM eğesi kanala son pürüzsüz şeklini verir.
20/.05 genişliğe ulaşıldığında 20/.05 gutta-percha
konu ve GuttaFlow bioseramik dolum materyaM
liyle (COLTENE) kanallar doldurulabilir. Eğe kulM
lanım sıralamasını hatırlamak kolaydır ve sürpriz
durumlarda etkili şekilde ve güvenle kullanılabilir.
1El Hissiyle Aktivasyon
Eğe sıkışmasını en aza indirgemek için TCA geM
liştirilmiştir (Resim 4a). Bu şekillendirme tekniği
hareketsiz endomotor eğesinin açık bir kanal içinM
de aktive edilmesi olarak tanımlanabilir (24). TCA
tekniğinde eğe aktivasyonu ancak yivlerin dentin
duvarına maksimum temasında, el hissiyle kanal
anatomisi hissedilebildiğinde faydalı sonuç verir.
Eğeleri kök kanalına pasif yerleştirmek ve yerleşM
tirme öncesi ön büküm yapılabilen CM eğelerini
tercih etmek, özellikle de komplike kanal anatoM
misi bulunan ve kısıtlı ağız açıklığı sebebiyle kanal
girişlerine ulaşımın ve görüşün kısıtlandığı vakaM
larda kullanışlı olabilir. TCA içe vuruş ve dışa vuruş
hareketleri olarak ikiye ayrılabilir.
!"#$%&4&(+3,
HyFlex EDM Max Curve sıralaması
ve TCA tekniği kullanılarak
şekillendirilen maksiller 2. molar
dişin S-şekilli meziobukkal kanalı,
tedavi öncesi radyografi 5(6. Tedavi
sonrası radyografi 5)6. Giriş kavite
$/&$+/+(1",2)5*60)345067)819%&:);<=)
eğesi, aktivasyon öncesi 526. 20/.05
HyFlex EDM eğesi aktive edilmeden
önce bitim hareketi 5"6. Gutta-percha
konları (20/.05) 506. Dolum sonrası
pulpa odası tabanının klinik)
görüntüsü 5360
Pulpa odasına ulaşıp kanal ağızlarını tespit ettikM
ten sonra çalışma boyu belirlenir ve kanal 10/.02
boyutlarına genişletilir. Max Curve eğe setinin ilk
eğesi, 15/.03 eğesi endomotora takılır ve kanal
içinde apikal dirençle karşılaştığı noktaya kadar
pasif olarak yerleştirilir (A noktası, Resim 4b). Eğe
aktive edilir ve daha fazla ilerleyemediği noktaya
kadar apikale doğru itilir (içe vuruş) ve kanaldan
geri çekilir. Eğe dışarı çıkarıldıktan sonra inaktif
:*2"( B"$%'%2%'( 4"( =*,*22*'( $"?%<2","'"=( *,*$6?%K"(
herhangi bir deformasyon ihtimaline karşı kontrol
!""#$ 11
2_2020
[14] =>
teknik_maksimum eğrilik
!"#$%&?&(+2,
HyFlex EDM Max Curve sıralamasıyla
şekillendirilmiş mandibular 2. molar
dişin S-şekilli mezial kökü. Preoperatif
radyografide derin distal çürük
lezyonu izleniyor 5(60)345067)819%&:)
EDM eğesiyle çalışma boyunda alınan
periapikal radyografi derin distal
marjin elevasyonu sonrası anatomiyi
gösteriyor 5)6. Kök kanal dolumu
tamamlandıktan sonraki radyografi
görüntüsü 5*6. Restorasyon sonrası
radyografi 5260
!"#$%&?&(
!"#$%&?&)
!"#$%&?&*
!"#$%&?&2
edilir. İrrigasyon ve rekapitülasyon yapılır. 2. seM
ferde kanala pasif olarak yerleştirilip ilerletilen eğe
K*:*( K"'%,( ,6=$*K*( =*,*2( %2"( $"?*#( "K"@"=$%'( S0(
noktası, Resim 4d). Eğeyi aynı şekilde tekrar aktiM
ve etmek apikalde çalışma boyuna daha da yakM
laştıracaktır (C noktası, Resim 4e-g) Eğe çalışma
boyuna ulaşınca yapacağı işi aktivasyona gerek
kalmadan tamamlamış olur (D noktası, Resim 4h).
Çalışma boyuna ulaştıktan sonra Max Curve setiM
nin 2. eğesi aynı şekilde kullanılır. 10/.05 eğesinin
2mm apikal hassas ucu her zaman kanal içinde
pasif kalarak duvara saplanma veya kırılma riskini
elimine etmiş olur. Ardından kullanılan 20/.05 son
şeklini vererek dezenfeksiyon ve dolum için kanalı
hazır hale getirir.
Daha büyük apikal şekillendirmeler istenen genişM
liğe kadar aynı yolla sağlanabilir. Zor vakalar için,
Resim 5 ve 6’da görüldüğü gibi, 20/.05 genişletM
mesi alet kırığına sebep olmaksızın klinik dezenM
feksiyon prosedürlerine kanalı hazır hale getirmek
_yazar hakkında
!""#$
789& :;<=;$#& >1(;$=<$#, 1998 yılında Yunanistan’daki
Atina Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun
oldu. 2003 yılında aynı okulda üç yıllık endodonti yüksek
lisansın programını tamamladı. 2003’ten beri Atina’da
mikroskobik endodonti ile sınırlı özel çalışmalar yapmaktadır. Son on yıl boyunca, Atina Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Bölümü’nde lisans ve lisansüstü
programlara bağlı bir klinik öğretim görevlisi olarak görev
yaptı. 2012’den 2014’e kadar İngiltere’de Warwick Üniversitesi’nde klinik hocalığı yaptı. Ulusal ve uluslararası
olmak üzere yoğun bir şekilde ders vermekte olup yerel ve
uluslararası dergilerde makaleler yayınlamıştır. Halen, Helenik Endodontoloji Derneği’nin
aktif bir üyesi, Avrupa Endodontoloji Derneği’nin sertifikalı bir üyesi ve Amerikan Endodontistler Derneği’nin uluslararası bir üyesi olarak hizmet vermektedir.
12 !""#$
2_2020
için idealdir. TCA tekniğinde eğenin kanal duvarM
larıyla temas süresini minimize etmek esastır, eğe
yalnızca kanalda ilerlemek için gerekli olduğunda
aktive edilir. Bu şekillendirme tekniği ve HyFlex
EDM Max Curve sıralamasıyla bir çok farklı anaM
tomide kök kanalı güvenle şekillendirilebilir (24).
1'4%56
CM etkili NiTi eğeleri son derece esnek ve yorgunluM
ğa dirençlidir. Kanal içinde aktive edilebilirler ve eğri
içinde anatominin yönlendirdiği şekilde pasif hareM
ket edebilirler. TCA tekniği eğelerin kanal duvarıyla
temas süresini minimize eder. Bu prosedür şekillenM
dirme sırasında el hissinin sürekli olmasını sağlar.
Zorlayıcı anatomilerde HyFlex EDM Max Curve gibi
özel setler klinisyenlerin işlerini kolaylaştırır.
"#$%&'()*+,&%0.( ?*=*2"( %2=( 62*'*=( '66$#MM%,$"',*$%6,*2(
magazine of endodontics Vol. 15 sayı 4/2019’da
yayınlanmıştır.
_İletişim
789&:;<=;$#&>1(;$=<$#
140 EL. Venizelou Av.
Stoa Karantinou
3>?)>?)!+%%.-@&+
Athens, Greece
antch@otenet.gr
!""#$
[15] =>
[16] =>
derleme_ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten bașarılılar mı?
Yeni koronavirüs salgını sonrası
gündeme gelen ekstra-oral
vakum aspiratörleri gerçekten
başarılılar mı?
Yazar_Dr. Dt. Gökhan Atakan
1Giriş
Çin’in Wuhan bölgesinde 2019 sonlarında başlaM
yan koronavirüs hastalığı salgını (COVID-19) hızla
bir halk sağlığı krizine dönüştü ve ülkemizde olM
duğu gibi dünyanın diğer bölgelerine de hızlı bir
şekilde yayılmaya devam etti (Resim 1). Hastalığın
yayılmasını kontrol altına almaya yönelik küresel
çabalara rağmen, enfeksiyonun yayılım hızının
fazla olması sebebiyle salgın halen artmaktadır (1).
COVID-19’lu hastalarda genellikle yüksek ateş,
kuru öksürük ve kas ağrısı gibi semptomlar buM
lunur. Bunun yanında; mide bulantısı, ishal, koku
alma duyusunun azalması da (hiposmi) hastalarda
görülmektedir (2). Bunlara ek olarak, pozitif teşhiM
si henüz koyulamayan bir kısım hastadan alınan
göğüs röntgenlerinde COVID-19 ile uyumlu opak
buzlu cam görüntüleri de bulunmuştur (3). Pozitif
teşhis koyulamayan veya semptomları olmayan
!"#$%&',
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine
göre 20 Mayıs 2020 tarihli güncel
COVID-19 raporu.
!"#$%&'
14 !""#$
2_2020
bazı insanların da virüsü yayabildiği düşünülmekM
tedir. Bir raporda asemptomatik bir kişinin virüsü
Almanya’daki başka bir hastaya bulaştırdığı gösM
terilmiş (4), yine Shenzen’den Wuhan’a giden bir
ailenin 10 yaşındaki bir bireyinde de herhangi bir
hastalık belirtisi olmadığı halde, çocuktan alınan
nazofaringeal ve boğaz sürüntü örnekleri pozitif
çıkmıştır (5). Tüm dünyada olduğu gibi benzer
örneklere ülkemizde de rastlanmaktadır. Genel
olarak, semptom oluşturmayan bu enfeksiyonlar
RT-PCR veya diğer laboratuvar testleri ile teyit
edilmezse tanınamayabilirler. Yine tıbbi yardım alM
mayan semptomatik vakalar da tespit edilemeyeM
bilir (6). Asemptomatik vakalar, dental kliniklerdeki
sağlık personelleri ve diğer kişiler arasında hastalık
bulaştırmada önemli rol oynayabilirler. Bu nedenle
tüm hastalar için olası COVID-19 yaklaşımı yapılM
ması ve hastalığın bulaşma yollarının önüne geçilM
mesi çok önem arz etmektedir.
[17] =>
derleme_ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten bașarılılar mı?
1Hastalığın Bulaşma Yolları
COVID-19 enfeksiyonları tipik olarak solunum
damlacıkları, aerosoller ve bu aerosollerin ulaştıM
ğı yüzeylere tekrar temas edilmesiyle yayılır (1, 7).
Bu enfekte damlacıklar 1-2 metre veya daha fazM
la uzaklığa yayılabilir ve yüzeylerde birikebilir (8).
Hatta bu damlacıkların uygun şartlarda 6 metre
uzağa kadar yayılabileceği Mayıs 2020 tarihinde
yayımlanan bir makalede gösterilmiştir (7). ParM
tikül boyutları ≤50 μm olan küçük damlacıklar,
zemine veya çevresel yüzeylere çökmeden önce
havada uzun süre (saatlerce) asılı kalabilmektedir
(9-12). Bunun yanında virüsün çeşitli yüzeylerde
ve uygun koşullarda günlerce yaşayabildiğinden
de bahsedilmiştir (8).
COVID-19 hastalığına sebep olan SARS-CoV-2 viM
rüsünün tükürük bezlerinde var olan insan anjiyoM
tensin dönüştürücü enzim 2 reseptörlerine bağlaM
nabileceği bilinmektedir (13, 14). Diş hekimliğinde
kullanılan birçok cihaz, aerosol oluşturmaktadır
(Resim 2). Enfekte olmuş hastaların tükürüğünde
de bu virüsün tanımlandığı düşünüldüğünde (15),
dental cihazların kullanımı sırasında oluşacak aeM
rosol partiküllerinin eliminasyonu çok önem arz
etmektedir. Bununla birlikte Zou ve ark. sempM
tomatik ve asemptomatik insanların ağız, burun
boşluklarındaki viral yüklerinde hiçbir fark olmaM
dığını da öne sürmüştür (16). Bu sebeple tedavi
edilmesi planlanan tüm hastalarda, aerosol oluşM
turulacak işlemler için ekstra önlemler alınmalı, bu
damlacıkların geniş ağızlı ve kuvvetli bir aspirasM
yon sistemiyle anında çekilmesi gerekmektedir.
1Ekstra-Oral Vakum Sistemlerine0
Genel Bakış
Modern diş hekimliği uygulamaları sırasında kulM
lanılan cihazlar belirli bir ısı açığa çıkartırlar. Bu
sıcaklık artışı diş ve çevre periodontal dokular için
geri dönüşümsüz hasarlar oluşturabilir. Bu sebeple
diş hekimliğinde kullanılan aeratör ve kavitron ciM
hazları gibi ekipmanların basınçlı hava ve su yoluyM
la soğutulmadan kullanılmasını hayal etmek mümM
kün değildir (17-19). Hastaların çoğunda gözle
görülür hastalık semptomları gözlenmese de, ağız
boşluklarında birçok farklı patojenik mikroorganizM
ma bulunur. Bu patojenik mikroorganizmalar hava
ve su soğutma sistemleriyle buluştuğunda biyoaeM
rosoller oluşur. Boyutları mikron seviyelerinde olan
bu biyoaerosoller hasta ağız ortamından çevreye
dağılırlar (20). Bu nedenle bu patojenlerin başlanM
gıç noktasında temizlenmesi çapraz enfeksiyonun
önlenmesi açısından çok önemlidir (21).
Ekstra-oral vakum aspiratörleri, üzerlerinde geniş
bir aspirasyon başlığı ve hareketli kolu bulunan ve
!"#$%&-
aspire ettiği havayı bir seri filtrasyondan geçiren
cihazlardır (Resim3). Piyasada bulunan cihazların
bir kısmı filtrasyon amacıyla kullandıkları HEPA ve
karbon filtrelere ek olarak ultraviyole (UV) lamM
ba ve plazma ark sistemleri de ihtiva etmektedir.
Bu tür cihazların temel mantığı geniş ağızlı huni
benzeri bir aparat yardımıyla su damlacıkları ile
taşınan biyoaerosolleri çekmek, filtrelemek ve UV
ışınları gibi ek önlemlerle de olası filtre edilemeM
miş partiküllere karşı da ekstra antimikrobiyal etki
yaratmaktır (22).
!"#$%&-,
Dental cihazların kullanımı sırasında
açığa çıkan aerosoller.
COVID-19 dönemi sonrası tekrar gündeme geM
2",( /.( @%:*<2*'( *#2",( :*4*( $"?%<2"?"( @%:*<2*M
rından esinlenerek ilk kez 90’lı yılların sonunM
da dental amaçla test edilmiştir (23). Noro ve
ark. 1995 yılında “Ekstra Oral Vakum Aspiratörü
(EOVA)” cihazlarını test ettiklerinde, etrafa yayılan
oral-streptokokların yayılmasının azaltılabildiğini
raporlamışlar ve EOVA’yı diş kliniğinde hava kirliliM
ğini azaltmak için etkili bir yöntem olarak görmüşM
ler (24). Suyama ve ark. 1995 yılında bu cihazların
artık genel kullanım amaçlı kullanılacağını öne
sürmüşler (23). 1998 yılında Noro, Suyama ve ark.
ekstra-oral vakum cihazlarına ek olarak ortam
hava toz temizleme cihazlarının da kullanılmasıM
nın daha etkili bir yol olduğunu da belirtmişlerdir
(25). Teanpaisan ve ark. 2001 yılında çeşitli denM
tal ünitelerde ergonomik uyumlarının olmaması
ve ekonomik sebeplerle EOVA’yı ev tipi elektrikli
süpürgesinden modifiye etmişler. Dental tedaM
vi prosedürleri sırasında hem E. coli hem de oral
bakteriyel aerosolde istatistiksel olarak anlamlı
bir azalma bulmuşlar (26). Hallier ve ark. 2010 yıM
lında modifiye edilmiş bir hava temizleme cihazı
kullandıklarında biyoaerosoller üzerinde "#=%( 7*M
lışmalara benzer sonuçlar bulmuşlar (27). Dünya
Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020 tarihinde
SARS-CoV-2 salgının pandemi ilan edilmesiyle (28)(
EOVA cihazları dental kullanım için tekrar gündeM
me gelmiştir.
!""#$ 15
2_2020
[18] =>
derleme_ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten bașarılılar mı?
Firma Adı
B"#&B"C$D"#$
E(FG%&HI*I
J9E9
K$A<8"&@$L$
MA(N%(&B<"8$A$N(#D=;
Corpus Vac
60 db
1,96 kPa
+
HEPA 13
+
Eighteeth
62 db
3 kPa
+
HEPA 13
-
Germbuster
60 db
28 kPa
-
UGMA
+
Simple & Smart
58 db
10 kPa
+
HEPA 14
-
Trident/Greeloy
60 db
25 kPa
+
HEPA 13
+
@()A=&',
=+/'&--&)1&/)+%+,)&'(-/+)
oral vakum aspiratörlerinin genel)
özellikleri.
1Tartışma
Sayuma ve ark. (23) 1995 yılında Ekstra Oral VaM
kum Aspiratörlerinin (EOVA) dental işlemlerde
artık rutin kullanımda olacağını belirtmelerine
rağmen, günümüz COVID-19 pandemi dönemine
kadar bu cihazlar piyasada geniş bir kullanım ağı
bulamamışlardır. 25 yıl önce ilk kez test edilen ciM
hazlarla aynı mantıkla, ama güncel teknolojilerle
?6K%C%&"("K%2"'"=(1'"$%2",(&",%(,"#%2(@%:*<2*'2*(%2B%2%(
henüz literatürde yeterli çalışma bulunmamaktaM
dır. Bu cihazlar hızla yayılmaya devam eden koroM
navirüs pandemisi döneminde kısa süre içerisinde
acilen piyasaya sürülmüştür.
EOVA cihazları sahip olduğu olumlu yönlerinin yaM
nında bir takım negatif özellikler de ihtiva etmekM
tedirler. Sahip oldukları bu handikaplar dikkatlice
değerlendirilmeli, “sahte güven duygusu” oluşturM
madan gerekli diğer önlemler de alınmalıdır. Bu
negatif yönlerinin ilki, piyasadaki cihazların çalışM
ma ortamında ekstra ses çıkartmasıdır. Bu cihazlar
3-5 kişilik katılımlı toplantılardaki çıkan ses şidM
detinden, yoğun bir trafikteki ses aralığına kadar
gürültü oluştururlar (Tablo 1).
@()A=&-,
Filtre sistemlerinin sınıflandırılması)
ve verimlilik oranları.
Filtre Sınıfı
M(8 85%
E11
> 95%
E12
> 99.5%
H13
> 99.95%
H14
> 99.995%
U15
> 99.9995%
U16
> 99.99995%
U17
> 99.999995%
UGMA
> 99.7%
lığının da biyoaerosollerin vakumlanmasında etkili
olduğu daha önceki çalışmalarca gösterilmiştir
(21, 29), fakat çok geniş ağızlı ve yakın pozisyonda
konumlanmış bir aspirasyon başlığı da ergonomik
olmayacaktır. Bunun yanında, merkezi sistemli
cerrahi aspiratörler zaten 16-18 kPa gibi ciddi bir
emiş gücüne sahiplerdir (Ör; Dürr VS 300S Vakum
Gücü 18 kPa/Ses Seviyesi 54db, Dürr Dental SE,
Germany) ve genel olarak diş ünitesinden çok uzak
bir konumda bulunurlar. Bu cerrahi aspiratörlerin
uç kısmına geniş ağızlı bir vakum başlığı takılmaM
sı, biyoaerosollerin ortamdan uzaklaştırılmasında
benzer etki gösterebilir.
Cihazların büyük bir bölümü HEPA (High EffiM
ciency Particulate Air=Yüksek verimlilikli partikül
emici) filtre içermektedir ve ortam hava temizleme
cihazlarına benzer bir mantıkla çalışmaktadırlar.
Bu filtreler belirli boyutlardaki partikülleri filtreleM
me kapasitelerine göre sınıflandırılırlar (Tablo 2).
Bunun yanında dental kaynaklı biyoaerosoller sıvı
partiküllerle taşınırlar ve bu sıvı cihazların ilk giriM
şindeki HEPA filtreleri kısa sürede etkisiz hale geM
tirecektir. Islanan filtreler bakteri, küf, mantar vb.
üremesi için uygun ortam sağlayacaklardır (30).
EOVA cihazlarının büyük bir kısmı, içerisinde ultM
raviyole (UV) lamba içerir. UV ışınının en büyük
antimikrobiyal etkinliği 250-260 nm dalga boyu
bölgesindedir ve tüm dalga boylarında belirli
oranlarda Ozon (O3) ve Hidrojen Peroksit (H2O2)
gibi serbest radikaller oluşturur. Yaklaşık 253.7 nm
dalga boyunda UV ışınları mikroorganizmaların
DNA’ları tarafından en etkin şekilde absorbe edilir.
Etkilenen DNA yapısı sebebiyle, hücre replikasyon
etkinliğini kaybederse sonuç ölümcül olacaktır
(31). Fakat süreç tahmin edilenden yavaştır ve UV
lambaların etki edebilmesi için durağan bir havaya
ihtiyaç vardır. EOVA cihazlarında ise durum böyM
le değildir. Cihazın içine hızla giren/çıkan havaya
UV ışınının etki etmesi pek mümkün olmasa da,
etki etse dahî oluşturulan ozonun egzozdan tekrar
çalışma ortamına atılması bu cihazların en büyük
dezavantajıdır. Ozon solunması son derece zararlı
bir gazdır (32-34). Buna ek olarak filtrelenemeyen
mikroorganizmaların çalışma ortamına cihazların
egzozundan tekrar verilmesi risk taşıyabilir.
[19] =>
derleme_ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten bașarılılar mı?
UV lambalardan beklenilen bir diğer görev, cihaz
%7"'%#%,K"(/.2.,*,(C%2$'"2"'(1<"'%,K"(*,$%?%='6/%&*2(
etki yaratmasıdır. Bunun yanında UV ışınlarının
inaktivasyon mantarlar, sporlar, DNA virüsleri ile
bazı bakterilere karşı etkisiz olduğunun (9) ve UV
ışınlarının sadece ulaştığı alanlarda etki edebileceM
ğinin bilinmesi gerekmektedir (35-37). Bu durumM
da izolasyon sağlanmak amacıyla bir dizi sızdırmaz
filtrasyon odacıkları ihtiva eden (Resim 4)( @%:*
[20] =>
derleme_ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten bașarılılar mı?
14. Sabino-Silva R., Ana Carolina Gomes Jardim & Walter L.
Siqueira. Coronavirus COVID-19 impacts to dentistry and
potential salivary diagnosis. Clinical Oral Investigations
2020;24:1619-1621.
25. A Noro, Y Suyama, E Takahashi, B R Chattin, Y Hirai, K
Takahashi, T Ishikawa. The Effectiveness of the “Clean-AM
rea-System” for Infection Control in the Dental Clinic. Bull
Tokyo Dent Coll 1998(Feb);39:15-24.
15. To KK, Tsang OT, Chik-Yan Yip C et al. Consistent detectiM
on of 2019 novel coronavirus in saliva. Clinical Infectious
Diseases 12 Feb 2020; ciaa149
26. R. Teanpaisan, M. Taeporamaysamai, P. Rattanachone, N.
J62K6.,BQ( E8( E'%#%,$6',8( 9:"( .#"C.2,"##( 6C$:"( ?6K%C%"K(
extra-oral vacuum aspirator(EOVA) from household vacuM
um cleanerin reducing bacteria in dental aerosols. InterM
national Dental Journal 2001;51:413-6.
16. Zou L, Ruan F, Huang M, et al. SARS-CoV-2 viral load in
upper respiratory specimens of infected patients. N Engl J
Med 19 Mar 2020;382(12):1177-1179.
17. McCarthy., Gillian M. Risk of Transmission of Viruses in
the Dental Office. J Can Dent Assoc 2000;66:554-7.
18. John, Michael. Risk of Bacterial Transmission in Dental
Practice. J Can Dent Assoc 2000;66:550-2.
27. C. Hallier, D. W. Williams, A. J. C. Potts, M. A. O. Lewis.
A pilot study of bioaerosol reduction using an air cleaM
ning system during dental procedures. Br Dent J 23 Oct
2010;8:209.
19. Sreenivasan P.K, Gittins E. Effects of low dose chlorhexiM
K%,"(?6.$:'%,#"#(6,(6'*2(/*@$"'%*(*,K(#*2%4*'&(?%@'6C26'*(
including those producing hydrogen sulfid. Oral Microbiol
Immunol 2004;19:309-13.
28. WHO. WHO Director-General’s opening remarks at the
media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. World
Health Organization. 11 March 2020. https://www.who.
int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-openingremarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-marM
ch-2020.
20. CAROLVN D. B, NANCY W, JAMES J.C. Evaluating spatM
ter and aerosol contamination during dental procedures.
JADA 1994(May);125:579.
29. Jonas J, Algimantas S, Rimas S. Effectiveness Evaluation
of Different Suction Systems. Baltic Dental and MaxillofaM
cial Journal 2005;7(2):52-7.
21. OHASHI T, ISHIZU E, OZAWA K, et al. Effect of the Position
of Extra-oral Vacuum Aspirator during Tooth Grinding on
Concentration of Dust at the Vacuum Assistant Position. J
Dent Hlth 2004;54:28-33.
30. RONA B, HELAINE R, et al. Microbiomes of the Built EnM
vironment. 2. Microorganisms in Built Environments:
Impacts on Human Health. Washington DC : The NaM
tional Academies of SCIENCES • ENGINEERING • MEM
DICINE 2017:31-90, Consensus Study. doi: https://doi.
org/10.17226/23647.
22. F, Ünalan. Mikrodalga ve ultraviyolenin sterilizasyondaki
etkinliği. Hastane İnfeksiyonları Sempozyumu Kitabı 2122 Ekim 1999:12-9.
23. Y Suyama, T Ozaki, S Takaku, Y Fukuzawa, H Mochizuki, T
Ishii, S Yoshida. Eliminating Effects of an Air Purifier on
Infectants During Dental Procedure. Bull Tokyo Dent Coll
1995(Feb);36(1):27-31.
24. A Noro, N Yanaka, K Takahashi, T Ishikawa, J Ogino, E
Takahashi, Y Suyama. A Study on Prevention of HospiM
tal Infection Control Caused by Tooth Preparation Dust
in the Dental Clinic. Part 1. Preventive Measures Against
A,4%'6,?",$*2( J622.$%6,( %,( $:"( 5",$*2( D2%,%@( D*.#"K( /&(
Microbial Particles. Bull Tokyo Dent Coll 1995(Nov);Cilt
36(4):201-6.
31. ÖZKÜTÜK, Nuri. Ultraviyole Lambalarının Kullanımı. 5.
Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi. 2007:490-6.
32. Association, American Lung. Ozone. 2020. https://www.
lung.org/clean-air/outdoors/what-makes-air-unhealthy/
6<6,"8
33. Mar TF, Koenig JQ. Relationship between visits to emerM
gency departments for asthma and ozone exposure in
greater Seattle. Washington. Ann Allergy Asthma ImmuM
nol 2009;103:474-9.
34. Jerrett M, Burnett RT, et al. Long-term ozone exposure
and mortality. N Engl J Med 2009:1085-1095.
35. F., Ünalan. Mikrodalga ve ultraviyolenin sterilizasyondaki
etkinliği. Sterilizasyon Dezenfeksiyon. Hastane İnfeksiyonM
ları Sempozyumu Kitabı. Samsun 21-22 Ekim 1999:12-9.
36. Douglas VanOsdell, Karin Foarde. Defining the effectiveM
ness of UV lamps installed in the circulation air ductwork.
Air Conditioning and Refrigeration Technology Institute
2002; Report # ARTI-21CR/610-40030-01.
_yazar hakkında
!""#$
789&7<9&HTF1(;&:<(F(;, Çukurova Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden 2008 yılında mezun oldu. 2008 yılında
Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstütüsü’nde başladığı “Restoratif Diş Tedavisi ve Endodonti” doktora programını 2013 yılında bitirerek Ph.D unvanını aldı. 2013-2015
yılları arasında özel bir hastane bünyesinde görev yapmış
ve 2015 yılı itibarıyla da özel kliniğinde dental mikroskop
destekli çalışmalarını sürdürmektedir. Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB), Türk Endodonti Derneği (TED) ve Estetik
Diş Akademisi Derneği (EDAD) üyesidir. 2016 yılı itibarıyla
Mikro-Endodonti üzerine odaklanmış ve aynı anda diş hekimlerine yönelik eğitim programları da düzenlemektedir.
doc.atakan@gmail.com
18 !""#$
2_2020
37. Kujundzic E, Matalkah F, Howard CJ, Hernandez M, Miller
SL. UV air cleaners and upperroom air ultraviolet germiciM
K*2(%''*K%*$%6,(C6'(@6,$'622%,B(*%'/6',"(/*@$"'%*(*,K(C.,M
gal spores. Journal of Occupational and Environmental
Hygiene 2006;3:536-46.
38. Türk Diş Hekimleri Birliği. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti SuM
nan Özel Kuruluşlarda Verilecek Olan Tedavi Hizmetlerinde
Sağlanması Gerekli Şartlar. 21 Mayıs 2020; http://www.
tdb.org.tr/userfiles/files/ADS_Hiz_Sun_Ozel_Sag_Kur_
Verilecek_Ted_Hiz_Sag_Gerekli_Sartlar_guncellenen.pdf.
[21] =>
17-18 EKİM 2020
İSTANBUL
Dental Kemik
Cerrahisinde İleri
Teknikler (Kadavra Uygulamalı )
DOÇ. DR. EZHER DAYISOYLU, DOÇ. DR. SEDA ÖZTURAN
1- Kret Genişletme (Ridge
Split) – Vasküler Kemik
Flebi (Ada Flebi)
2- “J-Bone” Greft
3- Khoury Tekniği
4- Bone Ring Tekniği
5- Sinir Lateralizasyonu
6- Nasal Taban Yükseltme
Eğitimde, atrofik ve/veya rezorbe
çenelerde sert doku rekonstrüksiyonları ile horizontal ve vertikal kemik ogmantasyonları konusunda 6
ayrı metod detaylı olarak ele alınacaktır. Katılımcılara öncelikle doğru teşhis ve tedavi protokolü anlatılacak, teşhis sonrası, tedavi için
DrVesta.com | 0212 481 02 20
blok kemik eldesi, fiksasyonu ve
ogmentasyon sonrası tedavi edilen
bölgenin yumuşak doku ile doğru
bir şekilde kapatılması analatılacaktır. Bütün işlemler uygulamalı
bir şekilde gösterilecektir.
[22] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
Mineral trioksit agregatların
endodontide klinik(
uygulamaları
Yazarlar_Dr. Arnaldo Castellucci, Dr. Matteo Papaleoni ve Dr. Francesca Cerutti, İtalya
!"#$%&'&(+",
Radyografi; amalgam ve frezler
5(6 kullanılarak yapılan operasyon
sonrası sonucu gösterir. Oral cerrah
tarafından yapılan cerrahi işlemden
sonra klinik görüntü 5)6. Retrograd
dolgu malzemesi olarak beyaz MTA
kullandıktan sonra işlem sonrası
radyografi 5*6. MTA, lateral kesici
dişin kanalını kapatmıştır 526. İki yıllık
hatırlama radyografisi 5"60)
!"#$%&'&(
Biyoseramik esaslı sealer’lar, tıbbi ve diş hekimM
liği uygulamaları için tasarlanmış (1); alümina,
<%'=6,&*Q( /%&6*=$%C( @*?Q( @*?M#"'*?%=Q( :%K'6=#%*M
patit ve kalsiyum fosfatları içeren seramik ürünM
lerdir (2). Biyoseramik esaslı sealer’lar iki gruba
ayrılır: Kalsiyum silikat esaslı olanlar ve kalsiyum
fosfat tabanlılar. Ayrıca, bu malzemeler çevredeki
canlı doku ile etkileşimlerine göre biyoaktif veya(
/%&6%,"'$(62*'*=(=*/.2("K%2"/%2%'8
Kalsiyum silikat bazlı sealer ya mineral trioksit
agregasına (MTA) dayanır ya da MTA bazlı değilM
dir. MTA, ilk olarak dişlerin kökleri ve dış yüzeyleri
Malzeme, nem ve sıvı varlığında bile mükemmel
biyouyumluluk ve sızdırmazlık yeteneği gibi kenM
dine özgü üstün özelliklere sahiptir. Hidrofilik bir
yapıya, marjinal adaptasyon kapasitesine ve yükM
sek antibakteriyel özelliklere (12.5’lik yüksek pH’ı
sayesinde) sahiptir, sementum benzeri oluşumu,
osteoblastik aderansı ve kemik rejenerasyonunu
uyarabilir. Ayrıca, sızdırmazlık, mineralizasyon,
dentinojenik ve osteojenik potansiyelleri, pulpa
üzerine direkt kuafaj, retrograd dolgu, nekrotik
pulpa ile olgunlaşmamış dişlerde apeksogenezis
ve apeksifikasyon, kök kanallarının doldurulması,
yatay köklerin tedavisi, kök kırıkları, internal ve
external rezorpsiyon tedavisi ve perforasyonların
onarımı gibi birçok klinik uygulama için tercih
edilen seçimdir (5).
!"#$%&'&)
!"#$%&'&*
!"#$%&'&2
20 !""#$
2_2020
arasındaki iletişimi kapatmak için tanıtılan biyoM
aktif bir malzemedir. Osteogenezisi ve iyileşmeyi
teşvik ederek, klinisyenlerin daha önce başarılı
olamayacak tedavileri gerçekleştirmelerine izin
verir (Resim 1-4) (3). MTA’nın (gri) ilk formülasM
&6,.( #%2%=*$Q( /%
[23] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
!"#$%&-&(+",
CBCT, maksiller sol kaninde 5(6)
bukkal perforasyon göstermektedir.
İşlem sonrası radyografi. Perforasyon
geleneksel beyaz MTA 5)6 ile kapatıldı.
Renk değişikliği oldukça belirgindir
5*&C"&26. Bleaching sonrası klinik
görünüm 5"60
!"#$%&-&(
!"#$%&-&)
lan perforasyon onarımında iyi sonuçlar bildirM
mektedir (6). Tedavinin başarısını etkileyen diğer
etkenler; hekimin deneyimi, tedavi sonrasında
uygulanan post (başarıyı negatif etkiler), preopeM
ratif lezyon varlığı, perforasyon bölgesi ile oral kaM
vitenin bağlantısının olması ve hastanın cinsiyeti
(kadınlarda başarı daha düşük) olarak tespit edilM
miştir (7, 8). Perforasyonun yeri ve son restorasM
yonun kalitesinin perforasyon onarımının sonucu
üzerinde önemli bir etkisi olduğu görülürken, perM
forasyon konumu (orta kök ve apikal) ve 3mm’den
daha büyük bir perforasyon boyutu; progresif infM
lamasyonun tekrarının önemli prediktörleri olarak
bildirilmiştir (7).
Apikal cerrahi uygulandığında, retrograd dolgu
?*2<"?"#%,%,(#"7%?%Q($"K*4%,%,(#6,.@.(1<"'%,K"(
önemli bir etkiye sahip olabilir. Amalgam uzun
zamandır en popüler retrograd dolgu malzemesi
olagelmiştir ancak prosedür sonrasındaki bir hafM
ta içinde kan cıva seviyelerindeki artış ile ilişkili
olduğu gösterilmiştir (8). Ayrıca, amalgamın sızM
dırmazlık özelliği, apikal cerrahide kullanıldığında
zaman içinde iyi sonuçlar vermez. MTA tanıtıldıM
ğından beri, mükemmel sızdırmazlık özelliği, sert
K6=.( %,K1=#%&6,.( 4"( %2"$%?%( 4"( <*?*,( %7%,K"M
ki başarı oranı nedeniyle bu prosedür için altın
standart haline gelmiştir (9). Literatür, MTA’nın
rejenerasyon açısından SuperEBA (Keystone InM
dustries), amalgam, Intermediate Restorative
Material (Dentsply Sirona), 4-META/MMA-TBB
rezin ve termoplastik Gutta Perka’ya göre benzer
veya daha iyi sonuçlar sunduğunu göstermekteM
dir (10, 11).
MTA’nın mükemmel biyouyumluluğu, onu geniş
kök kanallarının apekslerini doldurmak ve nekrotik
pulpa ile olgunlaşmamış dişlerde apeksifikasyon /
apeksogenezis için tercih edilen malzeme haline
getirir. Apeksifikasyon / apeksogenezis için, aslınM
da MTA ve periapikal doku arasındaki temas sert
doku oluşumunu uyarır ve dişin uzun süre ağız
!"#$%&-&*
!"#$%&-&2
!"#$%&-&"
içerisinde kalmasını sağlar (Resim 5) (11, 12). MTA,
vital pulpa tedavisinde de kullanılır, en iyi perforM
mansa ve en az yan etkiye sahip malzeme olarak
pulpanın yeniden vitalize edilmesi ve kuafaj proM
sedürlerinde kalsiyum hidroksitin yerini almıştır
(Resim 6) (13, 14).
Bazı araştırmalar, diğer biyoaktif endodontik siM
manları (BEC’ler) kısa süreli takipli kuafaj ajanları
olarak değerlendirmiştir. MTA’ya alternatif pulpa
kapatma materyallerini değerlendirmek için daha
uzun süreli takip ile daha fazla araştırmaya ihM
tiyaç vardır. Direkt kuafaj başarısı için kullanılan
?*2<"?"&"("=(62*'*=Q(,%:*%(#6,.@.("$=%2"&"/%2"@"=(
başka faktörler de vardır; bu nedenle, bu değişM
kenler gelecekteki çalışmalarda da kontrol edilM
melidir (14).
Literatürde MTA’nın bileşimi ile ilgili bazı dezaM
vantajlar bildirilmiştir. MTA formülünde bir radM
&6*=$%C(?*KK"(62*'*=(/%
[24] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
!"#$%&.,
PD MTA White karıştırıldı.
!"#$%&.
sonrasında siyah renkte bir çökelti ile sonuçlanM
masıyla olur (8).
Renklenme potansiyeli, vital pulpa tedavisinde ve
perforasyon onarımında temel dezavantaj olarak
belirtildiğinden (Resim 7), benzer klinik uygulaM
malarda kullanılabilecek ve daha kısa donma süM
relerine sahip alternatif biyoaktif simanlar geliştiM
rilmiştir (Resim 8) (14). Geliştirilen bazı simanların
!"#$%&/&(+2,
İşlem öncesi radyografi. Kırık
eğe furkasyon içindeydi ve pulpal
tabanda iki perforasyon mevcuttu 5(60)
Perforasyonlar MTA 5)6 ile kapatıldı.
İşlem sonrası radyografi 5*6. İki yıllık
kontrol radyografisi 5260
22 !""#$
2_2020
K*(#odyum hipoklorit ile temas ettiğinde aynı renk
değiştirme sorununa sahip olduğu tespit edilmişM
tir. Geliştirilen simanlardan bazıları (örneğin PD
MTA White, Produits Dentaires) trikalsiyum silikat,
K%=*2#%&.?(#%2%=*$Q($'%=*2#%&.?(*21?%,*$Q(=*2#%&.?(
oksit ve opaklaştırıcı olarak tungstat içerirken
MTA’nın biyolojik veya kimyasal özelliklerini değişM
tirmeden boyama ve renk bozulmasından kaçınma
hedefine ulaşmıştır.
!"#$%&/&(
!"#$%&/&)
!"#$%&/&*
!"#$%&/&2
[25] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
Vital dişlerde MTA kullanmanın en büyük sorunM
larından biri kanama kontrolüdür. Birçok çalışma,
kan kontaminasyonun kalsiyum silikat bazlı malM
zemelerdeki renk değişikliğini arttıran bir faktör
olarak bildirmiştir; bizmut oksit içermeyen PortM
land simanı bile kan kontaminasyonunda renk
değiştirmiştir (8). Kan kontaminasyonunun renkM
lenmeye neden olma mekanizması teorilerinden
biri; eritrositlerin poröz yüzeyli malzemeye nüfuz
ettikten sonra hemolize uğraması ve sonucunda
=*2#%&.?( #%2%=*$( $"?"22%( ?*$"'&*22"'2"( /%'2%=$"( #"M
ment ve diş dokusunda renklenmeye neden olM
masıdır. MTA yerleştirildikten sonra dişte oluşan
renk değişikliğinin nedeni için önerilen başka bir
hipotez, geri kalan demir içeriğinin sertleşmiş
materyale oksidasyonu ve materyale bağlanması
olabilir; kanla temas, doğal bir redoks reaksiyonu
yoluyla porfirin halkasının merkezinde bulunan
demir iyonunun (Fe2+) kaybını tetikleyerek materM
yal ve diş renklenmesini destekleyen koyu kahM
verengi bir bileşen olan Fe3+ ‘i oluşturur. Ayrıca,
kanın dentin tübüllerinde bulunan hemoglobin
veya haematin molekülleri ile diş yapısına nüfuz
etmesi renk değişikliğine neden olabilir (5). Bu
bakımdan, hızlı sertleşen ve donan bir MTA’nın
üretilip piyasaya sürülmesi, sıvı ve kan emilimini
sınırlandıran ve böylece renk bozulmasını önleyen
!"#$%&4&"
!"#$%&4&0
!"#$%&4&)
!"#$%&4&(
!"#$%&4&*
!"#$%&4&3
!"#$%&4&2
!"#$%&4&1
!"#$%&4&(+$,
Apeksi açık maksiller sol santral kesici
dişin 5(6 işlem öncesi radyografisi.
Kronun klinik görünümü 5)60)!+%(.12#)
hidroksit ile pansuman 5*6. MAP
Sistem taşıyıcının takılması 5260)
PD MTA White’in konumlandırılması
5"6. MTA, ıslak bir paper point 506).%&)
sıkıştırılır. MTA apikal üçlü 536 içine
yerleştirildi. Termoplastik gütaperka
ile doldurulduktan ve kompozit
restorasyon uygulandıktan sonra
işlem sonrası radyografi 5160)
Ağartma sonrası kuronun klinik)
görünümü 5$60
!"#$%&4&$
!""#$ 23
2_2020
[26] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
Resim 6 a
Resim 6 b
Resim 6 e
Resim 6 c
Resim 6 f
Resim 6 a-g:
Maksiller sağ birinci moların işlem
öncesi radyografisi, pulpa dokusunu
da içine alan derin çürük (a).
Görüntü açılmış olan pulpayı (b)
göstermektedir. PD MTA White, pulpa
açıklığının üzerine yerleştirilir (c).
Sertleştikten sonra, kavite aynı gün
(d) restore edildi. Restorasyonun
klinik görünümü (e). İşlem sonrası
radyografi (f). Bir yıllık kontrol
radyografisi (g).
Resim 6 g
ve hoş bir estetik sonucu teşvik eden önemli bir
avantaj sağlayabilir. Beyaz MTA bu açıdan iyidir,
çünkü 10 dakika sonra sertleşme başlar ve donma
15 dakika sonra tamamlanır. Sertleşme sırasında
ve sonrasında materyal boyutsal stabilitesini korur, aynı zamanda iyi bir sızdırmazlık sağlar. Hızlı
sertleşme aynı zamanda restoratif prosedürlerin
MTA’nın yerleştirildiği aynı randevuda gerçekleş-
Resim 7 a
Resim 6 d
tirilmesine izin vererek hekimin iş akışını olumlu
olarak etkiler.
MTA ile ilgili dezavantajları ortadan kaldırmak
için radyoopasite ve renk stabilitesi sağlayan ZrO2
içeren diğer biyoaktif endodontik malzemeler de
önerilmiştir. Literatür, bazı BEC’lerin umut verici sonuçlar verdiğini gösterse de (15) her şeyden
Resim 7 b
Resim 7 c
Resim 7 a-e:
Maksiller sağ santral kesici dişin işlem öncesi radyografisi.
Kökün (a) orta üçlüsünde bukkal perforasyon vardı. Granülasyon
dokusu, pulpa odasının (b) bir bölümünü işgal ediyordu. Granülasyon
dokusunun çıkarılmasından sonra, açıklık beyaz MTA (c) ile kapatıldı.
İşlem sonrası radyografi (d). Üç yıllık kontrol radyografisi (e).
Resim 7 d
24 roots
2_2020
Resim 7 e
[27] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
önce vital pulpa tedavisinde ve kök ucu dolgusu
için kullanıldığında malzeme üzerinde oluşan
sement birikimi açısından (16), diğerlerinin periapikal dokuda oluşan enflamasyon ile ilişkili olduğunu bildirmektedir (17). Bununla birlikte, bu
ürünleri MTA ile karşılaştıran çalışmaların sayısı
hala sınırlıdır ve çok az histolojik araştırma BEC’leri
kök uç dolgu malzemesi olarak değerlendirmiştir.
Bu malzemeler hakkında mevcut eksiklikleri sıralarsak; kısa süreli takip, kontrol vakası yetersizliği,
çok sayıda çalışma dışı bırakılmış örnek, tedavi öncesi periapikal lezyonları olmayan sağlıklı pulpalar
ile sağlam dişlere kök ucu dolgu malzemelerinin
yerleştirilmesi, önceden kanal debridmanı olmadan apeks kavitelerinin hazırlanması ve kök kanal
enstrümantasyonundan önce apikal kavitenin
doldurulması ve kök rezeksiyonu ve hazırlanması gibi konular sayılabilir (8,16). Bu materyallerin
performansını tam olarak karşılaştırmak için ilerleyen zamanlarda titiz yöntem ve malzemelerle
yapılacak araştırmalara ihtiyaç vardır.
Literatür, MTA’nın potasiyel dezavantajları arasında zor kullanımı da listelemektedir (18). Hekim/
üretici tarafından sağlanan talimatları takip ederse, MTA’nın karıştırılmasının basit olduğu söylenmelidir. Bir MTA poşetinin içeriğini cam yüzey
üzerine yerleştirmek ve tozun yanına bir damla
distile su eklemek yeterlidir. Karıştırma aşamalı
olarak gerçekleştirilmeli, sıvının toza karıştırılması ve karışım kremsi bir kıvam gösterene kadar 30
saniye boyunca eşit olarak bu işlemin devam ettirilmesi gerekmektedir. Karıştırıldıktan sonra, malzemenin tam olarak doldurulması gereken yere
yerleştirilmesi önemlidir. Belirli bir taşıyıcı yoksa
bu adım zor olabilir. Piyasada bir dizi özel taşıyıcı
alet bulunmaktadır. Bunlar, yerleştirilecek malzeme miktarına ve ulaşılacak kök kanal alanına göre
Resim 9
Resim 8
farklı boyutlardadır. Taşıyıcılar, malzemenin hızlı,
verimli ve hassas bir şekilde konumlandırılmasına izin vermelidir. Bu, malzemeyi taşıyıcıya zahmetsizce ulaştırma, taşıyı ucun bükülebilmesi ve
istenen miktarda MTA’yı hedef bölgeye ulaştırma
olasılığını ima eder.
Resim 8:
Renklenmeyi önlemek için özel
olarak tasarlanmış yeni formül
PD MTA White.
MAP sistemi (Produits Dentaires), her klinik duruma uyum sağlamak için geliştirilen özel bir taşıyıcıdır, çünkü farklı boyut ve açıdaki uçlarla ve farklı
malzemelerle kullanılabilir. Genel olarak, endodontik cerrahide operatif alanın görünürlüğünü
artıran ve retrograd obtürasyonu kolaylaştıran üç
Resim 10
Resim 9: Uygulayıcının iğne ucu, malzemenin uygulanmasını kolaylaştırmak için önceden bükülebilir. Resim 10: Şekil hafızası olan iğne sterilizasyondan sonra başlangıç şekline dönecektir.
roots 25
2_2020
[28] =>
materyaller_(MTA)’ların endodontite klinik uygulamaları
açılı paslanmaz çelik uçlar kullanılır. Klasik kavisli
paslanmaz çelik uçlar, direkt kuafaj, apeksogeM
nez ve revaskülarizasyon prosedürleri sırasında
kök kanal obturasyonu, olgunlaşmamış dişlerin
apeksifikasyonu ve kök kanal perforasyonlarıM
nın onarımı gibi işlemler için kullanılmaktadır.
MAP Sisteminin avantajı, nikel-titanyum uçların
kullanılmasıdır. Bunlar hem ortograd doldurma
hem de cerrahi prosedürlerde kullanılabilir ve
malzemenin kesin olarak gerektiği yere, gerektiği
miktarda yerleştirilmesine izin verir, çünkü gerekM
tiğinde bükülebilir yapıdadır (Resim 9). SterilizasM
yondan sonra, uçlar başlangıçtaki düz şekline geri
döner (Resim 10).
Bir MTA taşıyıcısı kullanılırken, aplikatörün içindeM
ki malzemenin sertleşmesini önlemek zorunludur,
çünkü daha sonra çıkarılması neredeyse imkansız
olabilir. MTA ekstrüzyonundan hemen sonra ucun
temizlenmesi (özel aletlerle daha iyi yapılır) aletin
verimliliğinin korunmasına yardımcı olur.
Kullanılacak MTA miktarı klinik prosedüre bağlıdır,
ancak genel olarak, kök kanalını MTA ile tamamen
doldurmanız önerilmemektedir, çünkü sertleşM
tikten sonra materyali kök kanalından çıkarmak
zor olacaktır. Titiz bir protokol izlemek ve belirli
yardımcı araçların kullanımı, bir obturasyon maM
teryali olarak MTA kullanılarak primer ve sekonM
K"'(",K6K6,$%=($"K*4%2"'K"(K*:*(%&%(#6,.72*'("2K"(
edilmesine yardımcı olur.
"#$%&'()*+,&%0.( ?*=*2"( %2=( 62*'*=( '66$#MM%,$"',*$%6,*2(
magazine of endodontics Vol. 15, sayı 4/2019’da(
yayınlanmıştır. Referansların bir listesi yayıncıdan
alınabilir.
26 !""#$
2_2020
_yazar hakkında
!""#$
789& :8;(A2=& >(#<"AAG**$, 1980’den beri diş hekimliğindeki faaliyetini sadece endodonti uzmanlığı ile
sınırlandırmıştır. Boston Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi’nde (şu anda Boston Üniversitesi Henry M.
Goldman Diş Hekimliği Fakültesi) Endodonti Anabilim Dalı’nda Prof. Dr. Herbert Schilder başkanlığında
aldığı eğitimle edindiği zengin klinik deneyim sayesinde, günümüzde yoğun eğitim faaliyetlerini başarıyla sürdürmektedir. Ayrıca ulusal ve uluslararası
kongrelerde dersler ve seminerler sunarak günümüzün en çok aranan dünya çapında endodontistlerinden biri haline gelmiştir. Dr Castellucci hastalarına, endodontik patolojiyi en yeni klinik ve cerrahi
teknoloji ile tedavi etmek için deneyimini ve en üst
seviyede uzmanlığını sunmaktadır. Ayrıca, Dr. Castellucci’nin yıllar boyunca kendi kliniğinde kurduğu
yüksek donanımlı didaktik ortam sayesinde, kişisel
olarak düzenlediği eğitim kursları ile endodontide
uzmanlık alan tüm diş hekimlerine uzmanlığını maksimum verimlilikle aktarabilmektedir.
789&R(<<"=&M(L(A"=;$, 2004 yılında İtalya’daki Floransa Üniversitesi’nden mezun oldu. 2006 yılında
İtalya’daki Siena Üniversitesi’nde endodonti ve restoratif diş hekimliği alanında yüksek lisans yaptı.
2008 yılından bu yana, özellikle estetik diş hekimliği
ve minimal invaziv tekniklerle uygulanan restoratif
diş hekimliği konusunda Dr. Castellucci ile beraber
çalışmaktadır. Halen Dr. Castellucci’nin endodontik
olarak tedavi edilmiş dişin restorasyonu ile ilgili yıllık
kursunda sunum yapmaktadır. Dr. Papaleoni, endodonti üzerine sayısız bilimsel yayına katkıda bulunmuştur ve İtalyan Endodonti Derneği üyesidir.
789& K8(;*"#*(& >"8G<<$, 2007 yılında İtalya’daki
Brescia Üniversitesi’nden mezun oldu. 2013 yılında
Brescia Üniversitesi’nden mühendislik malzemeleri
doktorasını aldı ve 2016 yılında estetik tıp alanında
yüksek lisans yaptı. Klinik araştırmalar yürüttüğü
ve 2018’den beri misafir profesör olduğu İtalya’da
Milano Üniversitesi’nde Prof. Dino Re ile beraber
çalışmaktadır. Dr. Cerutti, hakemli dergilerde birçok
makale yayınlamıştır ve restoratif diş hekimliği ve
endodonti üzerine bölümler yazığı kitaplar bulunmaktadır. Dr. Cerutti postendodontik restorasyon
ve dişlerin estetik rekonstrüksiyonu üzerine ulusal
ve uluslararası kongrelerde konuşmalar yapmıştır.
Journal of Adhesive Diş Hekimliği Dergisi, Avrupa
Pediatrik Diş Hekimliği Dergisi ve Biyomalzemeler
Dergisi gibi uluslararası dergilerde hakemlik yapmaktadır. Dr. Cerutti, İtalyan Endodonti Derneği üyesidir ve 2008-2011 yılları arasında Giornale Italiano
di Endodonzia’nın Editoryal Koordinatörü olarak görev yapmıştır. Style Italiano Endodontics’in gümüş
üyesidir.
[29] =>
[30] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
Endodonti’de hazır biyoseramik
materyallerin kullanımı
Yazarlar_Dr. Gilberto Debelian, Norveç & Dr Martin Trope, ABD
t)JESBTZPO3FBLTJZPOV " #
(A)
(B)
t±ÚLFMNF3FBLTJZPOV $
(C)
!"#$%&'
!"#$%&'&(+*,&Biyoseramik malzemenin su ile temasta hidrasyon reaksiyonu 5(&C"&)6. Biyoseramik 5*6’nin
çökelme reaksiyonu.
1Giriş
Kök kanal sistemindeki mikroorganizmalar apiM
kal ve periradiküler periodontitisin (endodontik
hastalık) nedenidir. Mikroorganizmaların bulunM
maması, endodontik kaynaklı apikal periodontitis
oluşmasını engeller. Bu nedenle, endodontik teM
davinin amacı da kök kanal sisteminin mikrobiyal
kontaminasyonunu önlemek ve / veya klinik ve
radyografik başarıyı sağlamak için yeterli miktarda
mikroorganizmaları uzaklaştırmaktır.
!"#$%&-
Yaygın bir inanış, endodontinin sadece endodonM
tik hastalık nedeniyle yapılan kök kanal tedavisini,
'"$'"*$?",$%( 4"&*( ",K6K6,$%=( @"''*:%( $"K*4%#%,%(
kapsadığıdır. Endodontinin önemli bir amacı ve
pratiğin önemli bir kısmı, sağlıklı bir periradiküler
periodonsiyum sağlamak için canlı pulpayı koruM
maktır. Bu nedenle, kök kanal tedavisine ek olarak,
direkt ve indirekt kuafaj prosedürleri endodontik
tedavinin ayrılmaz parçalarıdır.
Kök kanal tedavisi; mikrobiyal kontrol fazına (ensM
trümantasyon, irrigasyon ve kanal içi medikasyon)
ve ardından dolum fazına (kök kanal dolumu ve
daimi restorasyon) ayrılır. Hem antimikrobiyal
hem de sızdırmazlık özelliklerine sahip olan önM
ceden karıştırılmış biyoseramik malzemeler, enM
dodontide, endodontik tedavi başarısı için her
iki kritik aşamaya da katkıda bulunan az sayıdaki
?*2<"?"K",(/%'%K%'8
1Biyoseramikler
Biyoseramikler tıbbi ve dental kullanım için
özel olarak tasarlanmış seramik malzemelerdir.
1960’lar ve 1970’ler boyunca, bu malzemeler inM
san vücudunda eklem replasmanı, kemik plak vida
sistemleri, kemik sementi, yapay bağlar ve tenM
donlar, vasküler protezler, kalp kapakçıkları, cilt
!"#$%&.
!"#$%&-&(+2,&EndoSequence BC Obtürasyon Kiti 5(6. EndoSequence BC Peletleri 5)6. EndoSequence BC RRM 5*6. EndoSequence BC RRM Hızlı Sertleşen Pat 5260)!"#$%&.&(+2,&A"-+%9.%%)
BC Obturation Kit 5(6. TotalFill BC Pellets 5)6. TotalFill BC RRM Paste 5*6. TotalFill BC RRM Fast Set Putty 5260
28 !""#$
2_2020
[31] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
!"#$%&/,
BC Sealer ile Gutta-perka kon ile
hidrolik olarak hareket ettirilmiş kökü
dolu bir dişin radyografisi. Soğuk
hidrolik tekniğinin, sıcak dikey tekniğe
benzer lateral kanal yastıkçıkları (puff)
ile sonuçlandığına dikkat ediniz.
!"#$%&4,
BC Sealer ile doldurulmuş molar
kökler, apeksten farklı mesafelerde
kesilir (0.5, 1.5 ve 3.0 mm).)
Bir Gutta-perka konu, sızdırmazlık
ajanını hidrolik basınç kullanarak
hareket ettirmek için bir tıkaç olarak
kullanılır. Kanal içi düzensizliklerin
sızdırmazlık maddesi ile çok iyi
dolduğunu unutmayın.
!"#$%&/
onarım cihazları (yapay doku), koklear implant
gibi uygulamalar için geliştirilmiştir (1). BiyoseraM
mikler; alümina, zirkonya, biyoaktif cam, kompoM
zitler, hidroksiapatit, emilebilir kalsiyum fosfatlar
ve radyoterapi camları gibi inorganik, metalik olM
mayan, biyolojik olarak uyumlu maddelerdir (2–4).
Kimyasal olarak stabillerdir, koroziv değildirler ve
organik doku ile etkileşimleri iyidir.
1Biyoseramikler şu şekilde sınıflandırılır:
- biyoinert (biyolojik sistemlerle etkileşime girM
mez);
-
biyoaktif (çevre doku ile arayüzey etkileşimleM
rine girebilen dokuda dayanıklı); ve
-
biyolojik olarak parçalanabilir, çözünür veya
yeniden emilebilir (belli bir süre sonra değişM
tirilmesi gereken ya da dokuya entegre olan).
Şu anda diş hekimliği ve tıpta çok sayıda biyoseraM
mik kullanılmaktadır. Alümina ve zirkonya protezM
lerde kullanılan biyoinert seramiklerdir. Biyoaktif
cam ve cam seramikler diş hekimliğinde çeşitli
ticari isimler altında kullanılmaktadır. Ek olarak,
="?%=( K"C"=$2"'%,%( K62K.'?*=( %7%,( =*2#%&.?( C6#M
fat bazlı malzemeler gibi gözenekli seramikler de
kullanılmaktadır. Bazı kalsiyum silikatlar (mineral
triokside aggregat [MTA], ProRoot MTA Repair,
ProRoot MTA Root Repair, DENTSPLY Tulsa Dental
Specialties) ve biyoaggregatlar (DiaRoot BioAggM
regate, DiaDent) diş hekimliğinde kök onarımı ve
apikal kök dolgusu malzemesi olarak kullanılmakM
tadır.
1Endodontide Biyoseramikler
Endodontide kullanılan biyoseramik malzemeler
içerik, sertleşme mekanizması ve konsistans olaM
rak 3 grupta kategorize edilebilir. Gutta-perka ile
kullanılmak üzere geliştirilmiş sealerlar ve patlar
!"#$%&4
olduğu gibi, MTA’ya benzer putty kıvamda, tek
malzeme olarak kullanılmak üzere tasarlanmış
malzemeler de vardır. Bazıları manuel karıştırma
gerektiren toz-sıvı sistemlerdir. Toz-sıvı sistemleM
rinin karıştırma ve maniplasyon özellikleri hassas
teknik gerektirmektedir ve işlem sonunda önemli
miktarda malzeme de artar. Önceden karıştırılmış
/%&6#"'*?%=2"'(K6,?*=(%7%,(7"4'"(K6=.K*,(,"?"(
ihtiyaç duyar. Önceden karıştırılmış pat veya putty
kıvamlı sealer, uygun kıvama ve uygulama sonrası
atık malzeme bırakılmaması nedeniyle üstündür.
Önceden karıştırılmış biyoseramiklerin hepsi hidM
rofilik yapıdadır.
A,K6K6,$%=(/%&6#"'*?%=2"'(,"?"(4"(=*,(=6,$*?%M
nasyonuna duyarlı değildir ve bu nedenle uygulaM
ması göreceli olarak daha kolaydır (5–9). Boyutsal
olarak stabildir ve hafifçe genleşirler (10). KatılaşM
tığında, üst dolgunun tam olarak sıkıştırılmasına
%<%,(4"'",(#"'$2%=$"K%'2"'(4"(.<.,(4*K"2%(1#$1,(/%'(
hermetik kapanış sağlarlar. Donma sırasında, önce
kalsiyum hidroksit oluşturan ve daha sonra kalsiM
!""#$ 29
2_2020
[32] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
&.?(SD*2+) ve hidroksil iyonlarına ayrışan hidrasM
yon reaksiyonu sayesinde pH 12’nin üzerindedir
(Resim 1a, 1b) (11). Bu nedenle, sertleşmeden
önce malzeme antibakteriyel özelliklere sahiptir.
Tamamen sertleştiğinde, biyouyumludur ve hatta
biyoaktiftir. Biyoseramik malzemeler doku sıvısıyM
la temas ettiğinde, hidroksiapatit oluşturmak için
doku sıvısındaki fosfatlarla etkileşime girebilen
kalsiyum hidroksit salgılarlar (Resim 1c). Bu özelM
lik, malzemenin doku indükleme özelliklerinden
bazılarını açıklayabilir. Yukarıdaki nedenlerden
dolayı, bu malzemeler pulpa kuafajı, pulpotomi,
perforasyon onarımı, retrograd dolgu, apeksi tam
oluşmamış dişlerin apeksifikayon tedavilerinde ve
apeksi yaşlı dişlerdeki kök kanal dolgularının kaM
patılması için önerilmektedir.
1Endodontide Mevcut Biyoseramik
Malzemeler
-1,1?1
[33] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
!"#$%&V&(
!"#$%&V&)
!"#$%&V&*
!"#$%&V&(+*,&Apikal periodontitis (a) gösteren bir olgunun işlem öncesi radyografisi. Dört hafta sonra işlem sonrası radyografi (b). Tam iyileşme ile bir yıllık takip (c).)
(Görüntüler Dr. Gilberto Debelian’ın izniyle)
(Resim 2). Son zamanlarda, bu malzemeler FKG
Dentaire tarafından TotalFill BC Sealer, TotalFill
BC RRM Macunu ve TotalFill BC RRM Putty/Fast
Set Putty (Resim 3) olarak da pazarlanmaktadır
(16). Her üç biyoseramik formu da kimyasal bileM
şim olarak (kalsiyum silikatlar, zirkonyum, tantal
pentoksit, kalsiyum fosfat monobazik ve dolgu
maddeleri) benzerdir ve mükemmel mekanik ve
biyolojik ve maniplasyon özelliklerine sahiptirler.
Hidrofilik, rezorbe olmayan, radyoopaktır, alüM
minyum içermezler, yüksek pH’a sahiptirler ve
sertleşmesi için neme ihtiyaç duyar. BC Sealer ve
BC RRM’nin çalışma süresi 30 dakikadan fazlaM
dır ve normal koşullarda, ortamdaki mevcut nem
miktarına bağlı olarak sertleşme süresi dört saate
kadar uzayabilir. Yakın zamanda piyasaya sürülen
TotalFill BC RRM Fast Set Putty, orijinal patın tüm
özelliklerine sahiptir, ancak daha hızlı bir donma
süresine sahiptir (yaklaşık 20 dakika). Perforasyon
onarımı, apikal cerrahi, apikal tıkanma ve vital pulM
pa tedavisi için RRM patları önerilebilir. Önceden
karıştırılmış BC Sealer, endodontik obturasyon için
sızdırmazlık maddesi olarak piyasada mevcut tek
saf tıbbi sınıf biyoseramik ürünüdür. Diğer önceM
den karıştırılmış biyoseramik ürünlerle aynı temel
kimyasal bileşime sahiptir, ancak daha az viskozM
dur, bu da kıvamını kök kanallarını kapatmak için
ideal hale getirir. Nano parçacık içeren biyoseraM
mik tabakasına bulanmış gutta percha konu ile
yerleştirilir. Gutta-perka, sızdırmazlık maddesinin
kök kanalının ve aksesuar kanallarının düzensizlikM
lerine, kanal sızdırmazlık patının infiltre olabilmesi
için hidrolik harekete izin veren bir taşıma aracı
(tıkaç; Resim 4) olarak kullanılır (Resim 5).
İlginç bir şekilde, koniklik fazla değilse ve(
Gutta-perka kon, esas olarak kapatıcıyı kanal düM
zensizliklerine ve aksesuar kanallarına taşımak
için bir tıkaç olarak kullanıldığında, klasik lateral
kondansasyon tekniğine benzer bir radyografik
görüntü görülür (Resim 6). Ek olarak, Gutta-perM
ka’nın pat ile olan yüzey bağı, üst dolguda olabiM
2"@"=(/%'(:*#*'(#6,.@.(=*,*2(K62B.#.,.,(?%='6/%M
yal sızıntıya maruz kalmasını engelleyecek ölçüde
üstün bir tıkama sağlar. Gutta-perka ayrıca post
yerleştirmede veya gerekirse retreatment için bir
rehber olarak kullanılır.
Biyoseramik sealer’in özellikleri ve kök kanal dolM
durma tekniğindeki potansiyel değişiklikler:
1. Biyoseramik sealer son derece hidrofiliktir ve
bu nedenle kanaldaki ve tübüllerdeki doğal
nem, nemin işleyişine zarar verdiği diğer sızM
dırmazlık elemanlarının aksine bir avantajdır.
2. Henüz sertleşmediğinde, biyoseramik sealer
12’nin üzerinde bir pH’a sahiptir. Bu nedenle,
antibakteriyel özellikleri kalsiyum hidroksitinM
kine benzerdir (17-21). Sertleşme, kanaldaki
fizyolojik neme bağlıdır; bu nedenle, farklı orM
tamlarda farklı oranlarda sertleşecektir ancak
yüksek bir pH’a sahip olduğu için, donmadaki
herhangi bir gecikmenin faydalı olduğu söyleM
,"/%2%'8
3. Sealer büzülmez, fakat hafifçe genişM
ler ve doku sıvısında çözünmez (Resim 7)(
(17, 18, 22).
4. Önerildiği gibi emdirilmiş ve nanoparçacıklar
ile kaplanmış bir Gutta-perka kon ile kullanılırM
sa, tüm konlar birbirine bağlanacak ve böylece
sealer ve konlar arasındaki boşluk tamamen
ortadan kaldıracaktır.
!""#$ 31
2_2020
[34] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
Yukarıda listelenen özellikler, özellikle büzülmeM
yen ve doku sıvısında çözünmeyen bir sızdırmazM
lık maddesinin varlığında, endodonti konusunda
günümüze kadar gelen bazı kuralları değiştirileM
bilir; günümüz teorisinde, sızdırmazlığı azaltmak
için gutta perka gibi kanal dolgu malzemelerinin
kanalda olabildiğince çok yer kaplaması ve kanal
patının olabildiğince ince olması gerektiği savuM
nulmaktadır. Ancak biyoseramiğin tüm üstün
özellikleri göz önüne alındığında; homojen şekilde
yapılabilse kanal dolgusunun sadece sealer ile neM
den yapılmadığının ve kon materyallerine ihtiyaM
cın sorgulanması kaçınılmazdır.
1Endodontik Önceden Karıştırılmış
Biyoseramik Malzemeler Üzerinde
Çalışmalar
Bugüne kadar, önceden karıştırılmış endodontik
biyoseramik malzemeler üzerinde 70’den fazla çaM
lışma yapılmıştır. Bu çalışmaların büyük çoğunluM
ğu, patların özelliklerinin; biyoseramik malzemeM
den beklenenlere uygun olduğunu ve MTA’nınkine
benzer olduğunu göstermiştir.
1Biyouyumluluk ve Sitotoksisite
0%'76=( $.+ /$%'& çalışma, BC materyallerinin
MTA’nınkine benzer biyouyumluluk ve sitotokM
sisite sergilediğini bildirmektedir (23-33). Yara
iyileşmesi için gerekli hücreler BC materyallerine
bağlanır ve tamir dokusu üretir (24).
!"#$%&W&(+2,
36 no’lu 5(6 dişin işlem öncesi
radyografisi. BC Sealer ile direkt
kuafaj uygulaması 5)6. İşlemden
hemen sonra alınan kontrol
radyografisi 5*6. Altı aylık takip
randevusunda çekilen radyografi 5260)
(Görüntüler Dr. Mohammed)
A. Alharbi’nin izniyle).
32 !""#$
2_2020
AH Plus (Dentsply Sirona) ve Tubli-Seal (Sybron
Endo) ile karşılaştırıldığında, BC Sealer daha düM
şük bir sitotoksisite göstermiştir (23, 24). Diğer
yandan, bir çalışma BC Sealer’ın altı haftalık süre
boyunca orta derecede sitotoksik kaldığı (33) ve
6#$"6/2*#$(/",<"'%(:1@'"2"'%,(/%&6*=$%4%$"#%,%,(4"(
alkalin fosfataz aktivitesinin, MTA ve Geristore
(DenMat) ile karşılaştırıldığında daha düşük olduM
ğu bulunmuştur (34).
Köpeklerde MTA veya biyoseramik pat ile yapılan
apektomi sonuçlarını karşılaştıran yeni bir çalışM
ma, muhtemelen üstün kullanım özellikleri neM
deniyle biyoseramik patın MTA’dan biraz daha iyi
olduğunu göstermiştir (35).
1pH ve Antibakteriyel Özellikler
BC materyaller, kalsiyum hidroksite benzer şekilM
de, antibakteriyel etkilere yol açacak 12.7’lik pH’a
sahiptir (36). BC Sealer’ın AH Plus’dan (37) önemli
ölçüde daha uzun süre, daha yüksek bir pH sergiM
lediği gösterilmiştir (38). Alkalin pH, ".%0'&1&1123+
4)01)*$3(B%/%(/*=$"'%2"'%,("2%?%,*#&6,.,K*(76=("$M
=%2%K%'8(5.+/$%'& çalışmalar, endo sekans BC RRM’nin
simüle edilmiş kök rezorpsiyon kusurlarında beyaz
MTA’dan daha düşük bir pH ürettiğini (39) ve EnM
doSequence BC RRM, EndoSequence BC RRM Fast
Set Putty ve MTA’nın "6+ 4)01)*$3 klinik suşlarına
karşı benzer antibakteriyel etkinliğe sahip olduğuM
nu bildirmiştir (40).
!"#$%&W&(
!"#$%&W&)
!"#$%&W&*
!"#$%&W&2
[35] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
!"#$%&'X&(
!"#$%&'X&)
1Biyoaktivitesi
Biyoaktiviteyi değerlendiren birçok çalışma mevM
cuttur. MTA ve EndoSequence BC RRM Fast Set
Putty’nin fosfat tamponlu saline solüsyonuna
maruz bırakılması sonucunda; zaman içinde artan
apatit kristal yapıların çökeldiği gözlemlenmiş, bu
da materyallerin biyoaktif olduğunu düşündürM
müştür (41). IRoot SP, belirgin seviyede düşük siM
totoksisite ve MTA parçacıkları içeren salisilat rezin
bazlı kök kanal kapatıcısı MTA-Fillapex (Angelus)’a
göre daha yüksek seviyede hücre bağlanması oluşM
turduğu gözlenmiştir. EndoSequence BC Sealer,
AH Plus’dan (37) daha yüksek bir pH değerine ve
K*:*(C*<2*(D*2+ salımına sahip olduğu gösterilmiş,
ayrıca Biodentine ve Beyaz MTA’dan da daha az
D*2+ iyonu salgıladığı bildirilmiştir (43).
!"#$%&'X&2
!"#$%&'X&*
!"#$%&'X&"
dığında, endodontik olarak tedavi edilmiş köklerin,
kırılmaya karşı direncini arttırdığı $.+/$%'& gösterilM
miştir (50). iRoot SP (51) kullanılmış gelişimini taM
mamlamamış köklerde ve AH Plus, EndoSequence
BC Sealer ve MTA-Fillapex kullanılan olgunlaşmış
köklerde simüle edilmiş kırılma direnci artmışM
tır (52). Endo Sequence BC Sealer ve AH Plus Jet(
Sealer (Dentsply Sirona) kullanılan tek köklü preM
molarlarda da benzer sonuçlar bildirilmiştir (53).
1Bağ Kuvveti
Bir dizi çalışma ile bağlanma kuvveti değerlendirilM
miştir. Bir çalışma, iRoot SP ve AH Plus’ın EndoREZ
(Ultradent) ve Sealapex (SybronEndo) ile benzer ve
hatta daha iyi performans gösterdiğini bildirdi
(44). Başka bir çalışmada ise, iRoot SP’nin AH Plus,
Epiphany ve MTA-Fillapex’e kıyasla nem koşullaM
rına bakılmaksızın kök kanal dentinine en yüksek
bağlanma gücünü gösterdiğini ifade etmiştir (45).
Bir itme testindeki performansı AH Plus’a benM
zemekte ve MTA-Fillapex’ten daha üstündü (46).
iRoot SP self adeziv rezin siman ile kullanıldığında,
fiber postların bağlanma güçlerini olumsuz etkileM
memiştir (47). Smear tabakasının uzaklaştırılması,
benzer değerlere sahip EndoSequence BC Sealer
ve AH Plus’ın bağlanma kuvvetleri üzerinde hiçbir
etkiye sahip gözükmemiştir (48). Kök kanallarında
fosfat tamponlu salinin varlığı, bir haftada EndoM
Sequence BC Sealer / gutta-percha’nın bağlanma
gücünü arttırdı , ancak iki ay sonunda istatistiksel
olarak anlamlı fark bulunamadı (49). Bu çalışmaM
lardaki düşük bağlanma değerleri nedeniyle, bu
bulgulardan herhangi birinin klinik olarak anlamlı
olduğundan da şüphe duyulmaktadır.
1Çözünürlük
İRoot SP, MTA-Fillapex, Sealapex ve MTA AngeM
lus’tan (Angelus) yüksek seviyelerde Ca2+ salınıM
mı rapor edilmiştir, ancak AH Plus’ta aynı durum
görülmemiştir. Ca2+ iyonlarının salınmasının daha
yüksek çözünürlük ve yüzey değişikliklerine yol
açtığı düşünülmektedir (56). Bununla birlikte, çaM
lışma, sadece nemin bulunmasını gerektiren önceM
den karıştırılmış malzemeler için tasarlanmamış,
ANSI / ADA spesifikasyon No. 57’ye göre yapıldığı
için; $.+/$/&(4"($.+/$%'& gözlemlerdeki farkın nedeni
bu spesifikasyon olabilir.
1Kırılma Direnci
IRoot SP’nin, özellikle biyoseramik emdirilmiş ve
kaplanmış Gutta-perka konları ile birlikte kullanılM
1Retreatment
EndoSequence BC Sealer ve AH Plus’ın el aletleri
ile ProTaper Universal (Dentsply Sirona) retreatM
!"#$%&'X&(+",
36 no’lu 5(6 dişe ait işlem
öncesi radyografisi. BC patı total
pulpotomi sonrası alınmış kontrol
radyoyografisi 5)6. 18 aylık takipte
diş asemptomatikti 5*6. 24 aylık takip
sonrası kök gelişim belirtileri 5260)
18 aylık takipte kontralateral diş 5"60)
(Görüntüler Dr. Guillaume Jouanny’in
izniyle)
1Mikrosızıntı
Mikrosızıntı, tek kon tekniği veya lateral kondenM
sasyon tekniği yardımıyla iRoot SP ile doldurulan
kanallarda ve AH Plus kullanılarak devamlı dalga
kondensasyonu ile doldurulmuş kanallarda eşdeM
ğer olarak rapor edilmiştir (54). Son zamanlarda
yapılan bir çalışmada Gri MTA ile karşılaştırıldığınM
da EndoSequence BC RRM Fast Set’in üstün sızM
dırmazlık özelliği gösterilmiştir (55).
!""#$ 33
2_2020
[36] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
!"#$%&''&(
!"#$%&''&)
!"#$%&''&2
!"#$%&''&*
!"#$%&''&"
!"#$%&''&(+0,
İşlem öncesi radyografisi 5(60)
Apikotomi ve retrograd genişletme
sonrası 5)6. BC Sealer 5*6).%&)
doldurulmuş kanalın apikalindeki
retrograd kaviteye BC pat
kullanılması. BC 526. İşlem sonrası
radyografi; BC Sealer’ın koronal
parçaya 5"6 doğru post boyunca
varlığına dikkat edilmelidir. İleri
periapikal iyileşme ile bir yıllık
-+'.$)506. (Görüntüler Dr. Gilberto
Debelian’ın izniyle)
ment eğelerini karşılaştıran bir çalışmada karşıM
laştırılmıştır (57). Dolgu malzemelerinin hiçbiri
kök kanallarından tamamen çıkarılamamıştır
(58). Mikro bilgisayarlı tomografi ile yapılan göM
rüntülemede, oval kanallarda iRoot Sp ve Gutta
Perkaların tamamen uzaklaştırılamadığı gösterilM
miştir (59).
1Klinik Çalışmalar
Randomize bir klinik çalışma, iRoot BP ve beyaz
ProRoot MTA’nın direkt pulpa kuafaj materyalM
leri olarak değerlendirdi (60). Çalışmada klinik
bulgular, semptomlar, inflamasyon ve dentin
köprüsü oluşumu gibi histolojik pulpa reaksiM
yonlarını değerlendirildi. Pulpa inflamasyonunM
da veya sert doku köprüsünün oluşumunda
veya görünümünde önemli bir fark bulunamaM
dı. Ancak MTA ile tedavi edilen dişlerde soğuğa
karşı klinik duyarlılık anlamlı olarak daha azdı(
(P <0.05). Tüm dişlerde tamir dentin köprüsü
oluşmuş ve her iki gruptaki örneklerin hiçbirinde
pulpal nekroz gelişmemiştir.
1Endikasyonlar ve Vaka Örnekleri
Aşağıdaki bölüm, önceden karıştırılmış biyoseraM
mik malzemenin kullanıldığı endodontik vakalar
hakkında bilgi verecektir.
1Direkt ve İndirekt Kuafaj ve Pulpotomi
Tarihsel olarak, endodontistler çürüğün pulpaya
ulaştığı dişlerde vital pulpa tedavisini önermeM
miştir. Bu prosedürün progozunu zayıf sonuçlar
34 !""#$
2_2020
!"#$%&''&0
olarak göstermiştir (61, 62). Bununla birlikte, bu
çalışmalarda pulpa kapatma ajanı olarak kalsiyum
:%K'6=#%$(4"(=6'6,*2('"#$6'*#&6,(62*'*=(*?*2B*?(
kullanılmıştır; bu nedenle, eğer amalgam dolgu
bütünlüğü bozulur ve sızdırırsa kalsiyum hidM
roksit bariyer yok olacaktır. Bu, eğer pulpa vital
kalırsa; kalsifiye kanallara ve/veya enfeksiyon
ile apikal periodontitisli nekrotik pulpaya neden
olabilir. Yeni çalışmalar ve vaka serisi gözlemleri,
kullanılan baz, antibakteriyel (kalsiyum hidroksit
gibi) ise sertleşiyor ve bölgeyi sızıntısız şekilde
kapatıyorsa, hem direkt hem indirekt pulpa kuM
afajının ve pulpotomi prosedürlerinin başarılı bir
sonuç elde etme şansının çok yüksek olduğunu
göstermiştir (63). Nispeten genç hastalarda, terM
cih edilmesi gereken tedavi yaklaşımı bu yönde
olmalıdır.
1Vaka 1: Direkt Kuafaj
Resim 8, 20 yaşındaki bir erkek hastanın 46 nolu
dişinin işlem öncesi görüntüsünde pulpaya ulaşM
mış çürük tespit edilmiştir. Anamnez ve klinik
muayeneye göre reversible pulpitis tanısı konulM
du. Anestezi altında çürük temizlendikten sonra
pulpa perforasyonu görülmüş ve EndoSequence
BC RRM Fast Set Putty ile kapatılmıştır. BC pat
tamamen sertleştikten sonra, rezin içerikli komM
pozit kullanılarak daimi restorasyon yapıldı ve işM
lem sonrası bir radyografi çekildi. Altı aylık takip
randevusunda diş asemptomatikti ve vital olarak
test edildi. Radyografik olarak herhangi bir patoM
lojiye ratlanılmadı.
[37] =>
yenilikler & uygulamalar_biyoseramik materyallerin kullanımı
1Vaka 2: Pulpotomi
Bu durumda (Resim 9), diş vital olarak test edildi,
ancak irreversible pulpitisin klinik belirtileri gösM
terdi. Amputasyon ile tedavi, kalan pulpanın vital
ve sağlıklı kalması olasılığını arttırmak için seçildi.
Ameliyat öncesi radyografide dişte çürük ve haM
fif genişlemiş apikal periodontal ligament izlendi.
EndoSequence BC RRM Fast Set Putty kullanılaM
rak amputasyon gerçekleştirildi. Pat sertleştikten
sonra, koronal restorasyon yapıldı işlem sonrası
radyografi çekildi ve hasta takibe alındı. Bir yıllık
takipte, diş asemptomatikti ve radyografide kök
gelişiminin devam ettiği, sağlıklı bir apikal perioM
donsiyum olduğu ve daha da önemlisi, geri kalan
pulpada hiçbir kalsifikasyon (kalsiyum hidroksit
tedavisinde sıklıkla görülen bir komplikasyon) buM
lunmadığı tespit edildi. Simetrik dişten alınan bir
radyografide benzer kök gelişimi görülmüştür.
1Vaka 3: Nonvital Pulpanın Primer
Endodontik Tedavisi
Bu vaka; periapikal lezyonun belirti ve bulgularıM
nın birlikte görüldüğü mandibular birinci molar
olgusudur (Resim 10). Diş, iki ziyarette kalsiyum
hidroksit ile tedavi edildi. Üç hafta sonra, obturasM
yon BC Sealer ve gutta-percha ile tek kon tekniği
ile sağlandı. Bir yıllık takip radyografisinde periaM
pikal iyileşme belirtileri görüldü.
1Vaka 4: Apikotomi ve Retrograd
Dolgu
Endodontik hastalığın klinik semptomları ve radM
yografik bulguları olan bir hasta görüntüsü şeM
kildedir (Resim 11). Kron ve postun uyumlu ve
sağlıklı olduğu düşünüldüğü için apikal rezeksiyon
endikasyonu konulmuştur. Apikal rezeksiyondan
sonra kanal, ultrasonik bir kanal aleti ile postun
bitim noktasına kadar genişletilip irrige edildi.
Kanal önce BC Sealer ile dolduruldu ve retrograd
boşluk içinde 2 mm’lik BC RRM Putty tıkacı konM
danse edildi. Bir yıllık takipte ilerlemiş periapikal
iyileşmenin radyografik bulguları mevcuttu.
1'4%56
Önceden karıştırılmış biyoseramik malzemeler
hidrofiliktir, büzülmez ve doku sıvısında çözünM
mez. Hem antimikrobiyal hem de sızdırmazlık
özellikleri ile önceden karıştırılmış biyoseramikler,
endodontide hem vital pulpa tedavilerini hem de
kök kanal tedavisini gerçekleştirme şeklimizi deM
ğiştiren eşsiz malzemelerdir. Kanal tedavisi için
hem mikrobiyal kontrol fazının (enstrümantasyon,
irrigasyon ve kanal içi tıkama) hem de kök kanal
tedavisinin doldurma fazının (kök ve üst dolgu)
başarısına katkıda bulunurlar. Bu, pratisyenin
dentini gereksiz yere aşırı miktarda genişletmeden
mikrobiyal kontrolü gerçekleştirmesini ve böylece
restoratif rekonstrüksiyon için daha güçlü ve sağM
lam bir kök yapısı bırakmasını sağlar. Önceden kaM
rıştırılmış biyoseramikler, sızdırmazlık yetenekleri
ve çevresindeki dentin rengini değiştirmemeleri
nedeniyle dolaylı ve doğrudan pulpa kapama ve
pulpotomi prosedürlerinde de önemli bir maddeM
dir. Bu özelliklerden dolayı, vital pulpa korunarak
sağlıklı bir periodonsiyum sağlanabilir. Bu nedenM
lerden dolayı, önceden karıştırılmış biyoseramik
malzemeler artık kuafaj, pulpotomi, perforasyon
onarımı, retrograd dolgu, gelişimini tamamlamaM
mış dişlerin açık apekslerinin tıkanması ve olgun
dişlerin kök kanal dolguları için tercih edilen malM
zeme haline gelmiştir.
"#$%&'()*+,&%Bu makale ilk olarak Clinical Masters sayı
1/2019’da yayınlanmıştır. Referansların bir listesi
yayıncıdan alınabilir.
_yazar hakkında
!""#$
789& H$A)"8<=& 7")"A$(; diş hekimliği diplomasını 1987
yılında Brezilya’nın Sao Paulo Üniversitesi’nden aldı. Uzmanlığını ABD Pennsylvania Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Endodonti alanında tamamladı.
1991 yılında endodonti alanında Louis I. Grossman doktora sonrası öğrenci ödülünü almıştır. Doktora çalışmalarını
1997 yılında, Norveç’teki Oslo Üniversitesi’nde tamamladı
ve 1997’de Avrupa Endodontoloji Derneği ve Norveç Dişhekimleri Birliği’nden iki bilimsel ödül kazandı. Pennsylvania Üniversitesi’nde endodonti alanında yüksek lisans
programında öğretim görevlisi olarak görev yapmakta olan Debelian, Norveç’te endodonti ile sınırlı özel muayenehaneye ve gelişmiş bir endodontik mikroskop merkezine
(ENDO INN) sahiptir. Endodontiyle ilgili kitaplarda altı bölüm, endodontiyle ilgili bir kitap
ve 80’den fazla bilimsel ve klinik makale yazmıştır.
_yazar hakkında
!""#$
789& R(8<$;& @8=L" 1976 yılında Güney Afrika’nın Johannesburg şehrinde diş hekimliği eğitimini tamamladı. 1980
yılında Pennsylvania Üniversitesi’nde endodonti uzmanlığı eğitimi için Philadelphia’ya taşındı. Mezun olduktan
sonra 1989’a kadar Philadelphia’da Temple Üniversitesi
Dişhekimliği Fakültesi, Endodontoloji Kürsüsü Başkanı
olana kadar Pennslyvania Üniversitesi’nde öğretim üyesi
olarak çalıştı. 1993 yılında ABD Kuzey Carolina Üniversitesi Chapel Hill Diş Hekimliği Okulu, Endodonti Anabilim
Dalı’nda J.B. Freedland Profesörlüğünü kabul etti. Dr Trope şu anda Pennsylvania Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı’nda profesördür. Ayrıca Philadelphia’da özel kliniğe sahiptir. Trope, Amerikan Endodonti Kurulu’nun Direktörü olarak görev yapmıştır. Çalışmaları
birçok dergi ve kitap bölümünde yayınlanmıştır. 2002 yılında Amerikan Endodontistler
Derneği tarafından önemli araştırmaların toplu yayınlanması için Louis I. Grossman
Ödülü’ne layık görüldü. Dr Trope, geniş akademik geçmişi ve özel uygulamadaki gerçek
dünya deneyimi ile Next Level Endodonti’yi yaratmıştır.
!""#$ 35
2_2020
[38] =>
derleme_koronavirüs ve rubber dam kullanımı
İzolasyon dönemi: Koronavirüs
ve rubber dam kullanımı
Yazarlar_Dt. Abdulkadir Tiftik, Doç. Dr. Mehmet Burak Güneșer
1COVID-19 ve Aerosol Yoluyla Bulaş
Çin’in Wuhan şehrinde 2019 yılının sonunda yeni
tip koronavirüs tespit edilmiş ve kısa süre içeriM
sinde dünyanın pek çok noktasını etkisi altına
almıştır. Yayımlanan verilere göre salgına sebep
62*,(&",%(4%'1#(D6'6,*4%'%K*"(62*'*=(/%2%,",Q(K*:*(
önce SARS ve MERS salgınlarına sebep olan RNA
virüsü ailesine dâhildir. Zoonotik kaynaklı olduğu
düşünülen virüsün insandan insana bulaştığı tesM
pit edilmiştir (1).
İnsandan insana bulaş temel olarak direkt temas
yoluyla gerçekleşmektedir. Enfekte bireyin konuşM
ması, hapşırması, öksürmesi havayolu ile taşınan
parçacıkların saçılımına sebep olmakta ve ortamM
daki bireylerin inhalasyon yoluyla enfekte olmasına
sebep olmaktadır. Ayrıca aerosol içindeki mikrobiM
yal partiküllerin kontamine ettiği yüzeylere temas
yoluyla da bulaş gerçekleşmektedir. COVID-19
hastalığının oluşturduğu temek klinik tabloda göz
semptomları bulunmasa da gözün partiküllerle teM
masının da bulaş yoluna dâhil olduğu düşünülmekM
tedir (2). Bir vaka raporunda N95 maskenin ağzı ve
burnu tam olarak kapattığı ve göz koruması bulunM
mayan bir kişinin enfekte olduğu belirtilmiş ve göz
yoluyla olası bir bulaştan şüphelenilmiştir (3).
Hava ve su ile çalışan ekipmanların kullanıldığı
dental girişimlerin pek çoğunda oldukça yoğun
miktarda aerosol oluşmaktadır (4). Oluşan bu aeM
rosol içerisindeki partiküllerin önemli bir kısmının
da hastanın orofarenks, laringofarenks ve tükürük
salgılarından kaynaklandığı göz ardı edilmemelidir
(5). COVID-19 hastalığı daha çok akciğerleri ve soM
lunum yollarını tutmaktadır. Bununla birlikte yeni
bir çalışmada 2019-nCoV virüsünün hedefi olan
anjiotensin-converting enzim 2(ACE-2) resepM
törünün oral mukozada yoğun bir ekspresyonu
olduğu tespit edilmiştir (6, 7). Dolayısıyla dental
işlemler sonucunda oluşan aerosol içerisinde oral
mukoza, kan, dişeti oluğu sıvısı, tükürük, solunum
yolu sıvıları kaynaklı viral partiküller olması yüksek
%:$%?*2(KU:%2%,K"K%'8
36 !""#$
2_2020
1Aerosol
Aerosol, havada asılı kalmış olan katı ya da sıvı
partiküller bütününe verilen isimdir. Eğer içerisinde
mikroorganizma bulunuyorsa bio-aerosol adını alır.
İçerisinde bulunan parçacıklar ağırlıkları oranında
mesafe kat edebilir ya da yere düşebilirler (8). ÖksüM
rük ile ya da beş dakika süren bir konuşma ile yakM
laşık üç bin tükürük damlacığı ortama saçılabilir.
Kırk bin kadar tükürük damlacığının ise bir hapşırık
ile saçıldığı ortaya konmuştur (9). Bu noktada asıl
enfeksiyon yolu partiküllerin alveollere kadar yayıM
lımına sebep olacak inhalasyonudur (10).
Bir sistemik derleme çalışmasında SARS virüsünün
bulaş riski değerlendirilmiş ve trakeal entübasyon
ve noninvaziv ventilasyon gibi aerosol oluşturan
işlemler risk faktörü olarak değerlendirilmiştir (11).
Hal böyleyken ultrasonik cihazların ve aeratör gibi
döner başlıkların kullanıldığı diş hekimliği klinikleM
rinde sağlık çalışanları patojenlerle enfekte olmak
noktasında yüksek risk altında bulunmaktadır (12).
Yukarıda belirtildiği gibi, çeşitli çalışmalarca ortaM
ya konan bu riskin ardından diş hekimliği meslek
örgütleri çeşitli önlem kararları almakta, pandemi
sürecinde elektif dental girişimlerin ertelenmesi
tavsiye edilmektedir (13-15). Wuhan’da yapılan
bir çalışmada ortaya konan verilerin de doğruM
ladığı üzere acil dental uygulamaların pek çoğu
endodonti uzmanlarının alanına girmektedir (16).
Endodontik tedaviler sırasında standart olarak
kullanılan rubber dam uygulaması ise pandeM
mi sürecinde önemini bir kez daha göstermiştir.
COVID-19 bağlamında alınması gereken önlemler
sıralanırken rubber dam uygulaması hekimlere yeM
niden hatırlatılmıştır (1, 5).
1Rubber Dam ve İzolasyon
İlk kez 1864 yılında kullanımı gündeme gelen rubM
ber dam yıllar içerisinde materyal ve teknik anlaM
mında gelişmeler göstermiş ve tedavide standart
hale gelmiştir (17). Henüz 1977 yılında bu konuda
[39] =>
derleme_koronavirüs ve rubber dam kullanımı
!"#$%&'
yazılan makalelerden birisinin başlığı “Endodontik
prosedürler kesinlikle rubber dam olmadan uyM
gulanmamalıdır” olarak belirlenmiştir (18). GüM
nümüzde ise çeşitli profesyonel meslek örgütleri
rubber dam kullanımını tedavinin standart bir
parçası olarak belirtmektedir (19-21).
Rubber dam uygulamasının genel olarak 3 ana
faydası bulunmaktadır: Çapraz enfeksiyon kontM
rolü, hastanın korunması, tedavi etkinliğinin arM
tırılması. Rubber dam kullanılarak hastanın oroM
farenksi ve oral mukozası çeşitli enstrümanların,
medikamentlerin, irrigasyon solüsyonlarının, diş
ve restorasyon parçalarının olası zararlı etkilerinM
den korunmuş olur. Böylece hastanın korunmasıM
nın yanında hekim de hukuki bir yaptırım ile karşıM
laşmaktan korunur (22).
Tedavi etkinliğini artırmak noktasında rubber dam
uygulamasının faydalarını şu şekilde sıralamak
mümkündür: Yumuşak dokuların ekartasyonu ile
operasyon alanına ulaşımı kolaylaştırır. Görsel bir
kontrast, kuru bir ortam sağlar. Aynanın buğulanM
masını engeller. Oral kaviteyi sodyum hipoklorit
gibi solüsyonların zararlı etkilerinden korur ve
hasta irritasyonunu engeller. Hastanın tedavi sıM
rasında ağzını kapatmasını ve konuşmasını engelM
ler. Dişin tükürük ve diğer ağız sıvılarından izole
olmasını sağlar (22). Rubber dam uygulamasının
tüm bu sebeplerden tedavi başarısını artırdığına
dair raporlar mevcuttur (23).
Daha önce de belirtildiği gibi döner aletlerin kulM
lanılması saçılan aerosol miktarında ciddi artışa
!"#$%&-
sebep olmaktadır. Aerosol içerisinde bulunan kan
ve tükürük yoluyla SARS, hepatit, tüberküloz,
influenza gibi enfeksiyöz hastalıkların yayılımı
gerçekleşebilmektedir. Rubber dam kullanımıM
nın ise aerosol içerisindeki mikrobiyal yükü ciddi
anlamda azalttığı ve böylece enfeksiyon bulaş
riskini de düşürdüğü raporlanmıştır (24). Çin’in
Wuhan şehrinde yapılan bir çalışmada aerosol
içerisindeki mikrobiyal parçacıkların rubber dam
uygulaması ile %70 oranında azaltılabildiği beM
lirtilmiştir (16).
Tüm bu avantajlara ve meslek örgütlerinin tedaM
vi standardı olarak belirlemiş olmalarına rağmen
yapılan çalışmalarda rubber dam kullanımının
istenen düzeyde olmadığı görülmektedir. Bir çaM
lışma genel diş hekimlerinin yalnızca %21,6’sının
rubber dam kullandığını belirtmiştir. Bu oran enM
dodonti uzmanları söz konusu olduğunda %84.8
olarak karşımıza çıkmaktadır. Zaman kaybı, maliM
yet, uygulama zorluğu, hastanın kabul etmemesi
B%/%(B"'"=7"2"'('.//"'(K*?(=.22*,?*&*,(:"=%?2"'(
tarafından sebep olarak gösterilse de çeşitli çaM
lışmalar tüm bu sebeplerin geçersizliğini ortaya
koymuştur (25).
1'4%56
Diş hekimliği kliniğinde bulunan herkes mesleğin
doğası gereği enfeksiyon hastalıkları anlamında
yüksek risk altında bulunmaktadır. Dolayısıyla
güncel bilimsel çalışmaları, Sağlık Bakanlığı yönM
lendirmelerini ve meslek örgütlerinin açıklamalaM
rını takip ederek, rutinde ve olağanüstü durumlarM
da gereken önlemleri alarak kendisini, hastalarını
!""#$ 37
2_2020
[40] =>
derleme_koronavirüs ve rubber dam kullanımı
ve diğer çalışanları korumak diş hekiminin birincil
sorumluluğudur.
Rubber dam dişi tükürükten ve ağız ortamından
izole eden bir lastik örtüdür. Meslek örgütlerince
",K6K6,$%=( 4"( '"#$6'*$%C( .&B.2*?*2*'( %7%,( $"K*M
vinin vazgeçilmez bir parçası olarak belirlenmişM
tir (23). Dolayısıyla hastalarına kaliteli bir hizmet
vermek isteyen diş hekimi rubber dam uygulamaM
sını tedavinin bir rutini olarak düşünmelidir.
COVID-19 pandemisi izolasyonun önemini bir
kez daha ortaya koymuş durumdadır. Yalnızca(
COVID-19 şüphesi taşıyan acil tedavisi uygulaM
nacak hastalara değil, tüm hastalara rubber dam
uygulanarak mikroorganizmaların tamamının saM
çılımını önlemek hedef olmalıdır.
1Kaynaklar
1.
2.
3.
4.
Ather, A., et al., Coronavirus Disease 19 (COVID-19): ImpM
lications for Clinical Dental Care. J Endod, 2020. 46(5): p.
584-595.
Huang, C., et al., Clinical features of patients infected with
2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet, 2020.
395(10223): p. 497-506.
Lu, C.W., X.F. Liu, and Z.F. Jia, 2019-nCoV transmission
through the ocular surface must not be ignored. Lancet,
2020. 395(10224): p. e39.
Wax, R.S. and M.D. Christian, Practical recommendations
C6'(@'%$%@*2(@*'"(*,K(*,"#$:"#%626B&($"*?#(@*'%,B(C6'(,64"2(
coronavirus (2019-nCoV) patients. Can J Anaesth, 2020.
67(5): p. 568-576.
_yazar hakkında
!""#$
6.
Xu, H., et al., High expression of ACE2 receptor of 2019nCoV on the epithelial cells of oral mucosa. Int J Oral Sci,
2020. 12(1): p. 8.
7.
Xu, R., et al., Saliva: potential diagnostic value and transM
mission of 2019-nCoV. Int J Oral Sci, 2020. 12(1): p. 11.
8.
Zemouri, C., et al., A scoping review on bio-aerosols in
healthcare and the dental environment. PLoS One, 2017.
12(5): p. e0178007.
9.
Kohn, W.G., et al., Guidelines for infection control in denM
tal health care settings--2003. J Am Dent Assoc, 2004.
135(1): p. 33-47.
10. Seto, W.H., et al., Infection prevention and control measuM
res for acute respiratory infections in healthcare settings:
an update. East Mediterr Health J, 2013. 19 Suppl 1: p.
S39-47.
11. Tran, K., et al., Aerosol generating procedures and risk of
transmission of acute respiratory infections to healthcaM
re workers: a systematic review. PLoS One, 2012. 7(4): p.
e35797.
12. Pankhurst, C.L. and W.A. Coulter, Do contaminated denM
tal unit waterlines pose a risk of infection? J Dent, 2007.
35(9): p. 712-20.
13. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/enfeksiyon-konM
torl-onlemleri/COVID19-DisHekimligiUygulamalarindakiM
AcilVeZorunluHizmetler.pdf.
14. http://www.tdb.org.tr/icerik_goster.php?Id=3427.
15. https://success.ada.org/en/practice-management/paM
tients/infectious-diseases-2019-novel-coronavirus.
16. Yu, J., et al., Characteristics of Endodontic Emergencies
during Coronavirus Disease 2019 Outbreak in Wuhan. J
Endod, 2020.
17. Elderton, R.J., A modern approach to the use of rubber
dam--1. Dent Pract Dent Rec, 1971. 21(6): p. 187-93.
18. Heling, B. and I. Heling, Endodontic procedures must neM
ver be performed without the rubber dam. Oral Surg Oral
Med Oral Pathol, 1977. 43(3): p. 464-6.
dtakadirtiftik@gmail.com
20. American Academy of Pediatric Dentistry Clinical Affairs
Committee--Pulp Therapy, S. and A. American Academy
6C( J"K%*$'%@( 5",$%#$'&( D6.,@%2( 6,( D2%,%@*2Q( -.%K"2%,"( 6,(
pulp therapy for primary and young permanent teeth.
Pediatr Dent, 2005. 27(7 Suppl): p. 130-4.
!""#$
Doç. Dr. Mehmet Burak Güneşer 2008 yılında Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun olan Doç. Dr.
Mehmet Burak Güneşer, 2013 yılında Selçuk Üniversitesi
Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı’nda doktora eğitimini tamamlamıştır. 2014 yılında Bezmialem Vakıf
Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim
Dalı’nda yardımcı doçent olarak göreve başlamıştır. 2018
yılında doçentlik unvanını alan Güneşer, yine aynı bölümde
Anabilim Dalı Başkanı olarak görevine devam etmektedir.
mbguneser@bezmialem.edu.tr
2_2020
Baghizadeh Fini, M., What dentists need to know about
COVID-19. Oral Oncol, 2020. 105: p. 104741.
7<9& :)2GAF(2$8& @$0<$F 2018 yılında İstanbul Üniversitesi
Diş Hekimliği Fakültesi’nden mezun olan Dt. Abdulkadir
Tiftik 2019 yılında Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı’nda uzmanlık
eğitimine başlamıştır ve halen devam etmektedir.
_yazar hakkında
38 !""#$
5.
19. https://www.aae.org/specialty/clinical-resources/guiM
de-clinical-endodontics/.
21. European Society of, E., Quality guidelines for endodontic
treatment: consensus report of the European Society of
Endodontology. Int Endod J, 2006. 39(12): p. 921-30.
22. Ahmad, I.A., Rubber dam usage for endodontic treatment:
a review. Int Endod J, 2009. 42(11): p. 963-72.
23. Al-Amad, S.H., et al., The effect of rubber dam on atM
mospheric bacterial aerosols during restorative dentistry.
J Infect Public Health, 2017. 10(2): p. 195-200.
24. Harrel, S.K. and J. Molinari, Aerosols and splatter in denM
tistry: a brief review of the literature and infection control
implications. J Am Dent Assoc, 2004. 135(4): p. 429-37.
25. Madarati, A.A., Why dentists don’t use rubber dam during
endodontics and how to promote its usage? BMC Oral HeM
alth, 2016. 16: p. 24.
[41] =>
[42] =>
yenilikler & uygulamalar_dinamik navigasyon
Minimal invaziv(
endodontinin geleceği:(
Dinamik navigasyon
Yazar_Dr. Kenneth S. Serota, Kanada
!"#$%&'&(
!"#$%&'&)
!"#$%& '& (,& Endodontik giriş kavite preparasyonu sırasında statik navigasyon stenti kullanımı. Önceden planlanan stent prosedür sırasında frezin yeniden konumlanmasına izin
vermemektedir. Bu durum kalsifiye, sklerotik kanallara giriş esnasında önem arz eder (Dr. Paula Villa’ya saygı ile). !"#$%&'&),&Periapeks bölgesindeki aleti çıkarmak üzere statik navigasyon
rehberliği sağlamak için üretilen 3 boyutlu stent. Stentler posterior bölgede elverişsiz, hacimli ve kısıtlayıcı olmaktadır. Bir kez planlandıktan sonra osteotomi hattı değiştirilemez (Dr. Hugo
Sousa Dias’a saygı ile).
1Dinamik Gerçek Zamanlı Cerrahi
Navigasyon
Dijital görüntüleme, teşhis ve ölçüler, protez üreM
timinde CAD/CAM sistemlerinin kullanılması ve
yumuşak/sert doku augmentasyonunda laserlerin
kullanılması diş hekimliğinde gelişimin hedef alaM
nını değiştirmektedir (1-5). Bu değişim en çok da
endodontinin temelinde görülür.
!"#$%&-,
Optik takip sensörü Jaw-Tracker,
Tracer-Tracker ve Drill-Tracker
aletlerinin hareketini takip eder.
!"#$%&-
40 !""#$
2_2020
Cerrahi operasyon mikroskoplarının büyütme ve
aydınlatma özellikleri giriş kavite preparasyonuM
,.,(4"(?%='6@"''*:%(6#$"6$6?%2"'%,%,(:*##*#%&"$%M
ni artırmaktadır. Bu durum endodontik giriş kavite
preparasyonlarının daha konservatif ve dar bir
alanda yapılmasına zemin hazırlamıştır (6). Dişin
uzun aksına uygun bir pulpa odası girişi, preparasM
yon açılandırması ve eğenin kök ucuna kadar ulaM
şım yolunun en uygun hale getirilmesiyle koronal
ve radiküler diş yapısı korunmuş olur.
[43] =>
yenilikler & uygulamalar_dinamik navigasyon
1Kısıtlılıklar
Bu avantajlara rağmen endodontide klinik uyguM
lamalarda kanalların korono-apikal doğrultuda
sklerotik olarak geri çekildiği ve cerrahi ulaşımda
bazı kısıtlılıklar olabilmektedir. Klinisyenin tecrüM
besi her ne kadar avantajına olsa da dişin uzun
aksı rehberliğinde açılan endodontik giriş kaviteM
sinin değişmiş vertikal ve lateral açılanması risk
oluşturmaktadır. Endodontik mikrocerrahide, küM
çük hacimli bir kemikte veya yanlış bölgede yapıM
2*,(/%'(6#$"6$6?%(%,C"'%6'(*24"62"'(#%,%'%(<"K"2"&"M
bilir veya maksiller sinüs ve diğer önemli anatomik
yapılarda perforasyona yol açabilir (7, 8).
!"#$%&.
Konik ışınlı bilgisayarlı tomografi (CBCT-DICOM
dosyaları) ve 3D yazıcılar tedavi öncesi planlamaM
da değişimlere yol açtı. DICOM dosyaları stereoliM
$%=(K6#&*2*'*(7"4'%2"'"=(#$*$%=(,*4%B*#&6,(#$",$2"'%(
üretilmektedir (CAD-CAM üretimi). Bu stentler
giriş kavitesi preparasyonunu ve mikrocerrahi orM
yantasyonu yönlendirmekte ve bu sayede kemik
ve diş dokusunda gereksiz kayıp olması önlenmekM
tedir (Resim 1a ve 1b).
5%,*?%=(,*4%B*#&6,(/%2B%#*&*'('":/"'2%(",K6K6,M
tik protokollere yeni olasılıklar sunmaktadır. Anlık
geri bildirim sayesinde artırılmış hassasiyet kalsiM
fiye kanallı dişlerde kavite preparasyonu, kanal teM
davi tekrarı ve mikrocerrahi prosedürler sırasında
yaşanan zorlukları azaltmaktadır (9-11).
Her navigasyon protokolünün dezavantajları
vardır. Kemik-diş kompleksine yönelik serbest el
navigasyon yönteminde klinik kararlar rehberdir.
Serbest el navigasyon ölçüler ve radyografilerden
"2K"( "K%2",( /%2B%&"( K*&*,*'*=( *,*$6?%=( #",*'&6M
nun görselleştirilmesini sağlar. Rehberli tekniğe
kıyasla serbest el navigasyon tekniği uygulamaları
!"#$%&/&(
!"#$%&/&)
!"#$%&.,
Ekran panoramik görüntü (1),
3 boyutlu rekonstrüksiyon (2),
aksiyal kesit (3), bukkolingual (4) ve
mesiodistal alanı göstermek üzere
bölünmüştür.
!"#$%&/&(,
Sanal frezlerin planlanan aks
angulasyonu ve oryantasyonu,
kalsifiye kanalları tespit etmede kesin
sonuç veriyor.
!"#$%&/&),
Kırmızı sanal gösterge açı
pozisyonlamada sapma tespit ediyor
(Dr. Bobby Nadeau’ya saygı ile).
!"#$%&/&*,
Piezotome planlaması (Dr. Bobby
Nadeau’ya saygı ile).
!"#$%&/&*
!""#$ 41
2_2020
[44] =>
yenilikler & uygulamalar_dinamik navigasyon
!"#$%&4
!"#$%&4,
Seçilen 3 referans noktası doğrusal
değil ve ince kırmızı göstergenin
merkezi referans yüzeyine)
odaklanmış görünüyor.
belirgin şekilde daha fazla zaman gerektirir. Kanal
pozisyonuna karar vermek çok daha zordur.
Stereolitik stentler (statik navigasyon) orta boyutM
lu CBCT tarama görüntüsü gerektirir. Tedavi edileM
cek çene arkının polivinilsiloksan ölçüleri dökülür
ve alçı model hastanın DICOM dosyalarıyla birleşM
tirilir. İntra-oral tarayıcı kullanımı tercih edilebilir.
Dinamik navigasyon vakalarında, endodontik giriş
kavitesinin veya osteotominin sanal planlaması
CBCT taramasının çözünürlüğünden etkilenebilir
(12). Referanslı entegre stent üretim sürecindeM
ki kusurlar yanlış görüntü elde edilmesine neden
62*/%2%'8
1Yenilikçi Navigasyon
!"#$%&?,
(1) Jaw-Tracker yerleştirildi. (2)
Takip sırasında, sistem %100’e kadar
*/,&'%&#)(2,+/0
!"#$%&U,
Tracer-Tag ve Tracer-Tool bağlanmış,
Tracer-Tool kalibre edilmiştir. Yazılım,
temas edilen noktaları yüzde bazında
göstermektedir.
!"#$%&?
5%,*?%=( ,*4%B*#&6,Q( D0D9( 4"'%2"'%,%( =.22*,*'*=(
gerçek zamanlı bilgisayar rehberliği imkânı sağlar.
Yenilikçi bir bilgisayar-rehber teknolojisi olan TraM
ce and Place (TaP), Kanada menşeili bir firma olan
ClaroNav tarafından geliştirildi. TaP, dentoossöz
penetrasyonda artırılmış hassasiyeti sayesinde reM
feranslı bir stent ihtiyacını ortadan kaldırır. Optik
bir takip cihazı (Resim 2) hastanın çenesine sabitM
!"#$%&U
42 !""#$
2_2020
lenmiş Jaw-Tracker’ı takip eder, optik takip cihazı
olan Drill-Tag ise yapılacak müdahaleye özel takip
cihazına bağlıdır. Aletin ucu, hastanın çenesiyle
görsel entegrasyonda bulunan CBCT taramasıyla
eşleştirilir.
TaP teknolojisinin artırılmış hassasiyeti sayesinde
endodontik giriş kavitelerinde kısıtlılık olan dişleM
rin tedavi imkanını artırır, kortikal pencere osteoM
tomilerinin boyutunu en aza indirir. (Yüksek hız;
Piezotome, ACTEON). Kök veya Retro-preparasyon
amacıyla kullanılan ultrasonik uçlar da dinamik
navigasyon yazılımı sayesinde takip edilebilir.
1TaP İş Akış Planlaması ve Takip Kaydı
Tahminler, küresel bazda 65 yaş üzeri nüfusun
615 milyon olduğunu gösteriyor (13). Dişler ve
periodontal hastalıkların pulpa üzerinde etkisi
olabilir; periapeksi ve periradiküler dokuları etkiM
leyebilir. Uzun ömürlülükle birlikte, yaş ve tedaM
vilerin de etkisiyle kök kanal boşluğunda sklerotik
değişiklikler endodontik prosedürlerin çeşitliliğini
artırmaktadır. Bu nedenle, sayısız endodontik teM
davi protokolünde dinamik navigasyon kullanımı
önemli olacaktır.
[45] =>
yenilikler & uygulamalar_dinamik navigasyon
!"#$%&V&)
!"#$%&V&(
1Randevu Öncesi
TaP iş akışının ilk aşaması, hastanın dentisyoM
nunun görülmesi için CBCT verilerinin (DICOM
dosyası olarak) dinamik navigasyon planlama yaM
zılımına aktarılmasıdır. Ekranda canlı video gösteM
rimi, panoramik görüntü, hedef görüntü, derinlik
göstergesi ve bukkolingual/mesiodistal bölümlerin
görüntüsü izlenebilir (Resim 3). Kanal giriş noktaM
sı, aks oryantasyonu/açılandırması ve giriş kaviteM
sinin derinliği planlanır. Mikrocerrahi prosedürler
için, Piezotome rehberi kök apeksini çevreleyen
kemik patolojisini çepeçevre takip eder (Resim 4a4c). Planlama aşaması, güncel dentisyonla uyumM
lu CBCT olduğu takdirde prosedür öncesi herhangi
bir zamanda yapılabilir. İzleme kaydından önceki
bir ön adım olarak, görünür ve erişilebilir dişler
üzerinde 3-6 adet başlangıç noktası (yer işareti)
seçilir ve işaretlenir.
Bilgisayarın fare imleci 3 boyutlu model üzerine
getirildiğinde 2 boyutlu çapraz kesit görüntülenir.
Kırmızı hedef referansı takip ederek yüzeyini merM
keze alır (Resim 5). Yazılım, eğer klinisyenin refeM
ransa göre yanlış pozisyonda olduğunu algılarsa
bir hatırlatma yapar.
!"#$%&V&(,
Frez aksı ve alet ucunun)
kalibrasyonu.
1Takip Kaydı Alma
!"#$%&V&),
Drill-Tag (optik izleme parçası).
Jaw-Tracker (Maksilla veya Mandibula) veya HeM
ad-Tracker (Maksilla) cihazı tedavi edilecek çeneye
dikkatle yerleştirilir. Jaw-Tracker cihazı referanslı
stentlerden farklı olarak izolasyon için kullanılan
!"#$%&W&(
!"#$%&W&(,
Kalsifiye santral keser diş: (1) frez
yeşil görünüyor; (2) osteotomi veya
kanal yolunun merkez aksı; (3) derinlik
belirtici; (4) planlanan osteotominin
merkezi aksı ile frezin açılanması.)
Frez ve merkezi aks üst üste geldiğinde derinlik belirteci sarıya döner)
(Dr. Bobby Nadeau’ya)
saygı ile).
!"#$%&W&),&
Maksiller Molar Diş: Planlanan kanal
lokasyonu hedefle gösterilmiştir
(sarı: 0 mm) (Dr. Bobby Nadeau’ya
saygı ile).
!"#$%&W&)
!""#$ 43
2_2020
[46] =>
yenilikler & uygulamalar_dinamik navigasyon
lastik örtüyle arasında mesafe kalacak şekilde
yerleştirilebilir. Bu da pozisyonlandırma açısınM
dan daha avantajlıdır. 3 referans noktası tespit
edildikten sonra, optik takip sensörü Tracer-Tag/
Tracer-Tool araçlarının hareketlerini referans
noktalarının etrafındaki fasial, lingual ve oklüzal
yüzeyler boyunca aynı fırçayla bonding ajanı uyM
gulanmasına benzer bir hareketle takip eder. YazıM
lım temas edilen noktaların miktarını yüzde olarak
gösterir (Resim 7).
1Frezlerin Kalibrasyonu
Drill-Tag parçası el aletine takıldıktan sonra frez
aksı ve frez ucu kalibre edilir. Optik takip sensörü
Drill-Tag cihazını sürekli takip ederken bilgisayar
yazılımı Frez veya Piezotome pozisyonunu gösM
terir. Eğer Drill-Tag veya Jaw-Tracker cihazı takip
alanının dışına çıkarsa yazılım uyarı verir (Resim
8a ve 8b).
1Dentoosseöz Gerçek Zamanlı
Navigasyon
Sistem, kalibre edilmiş cihazın hastanın çenesiM
ne yaklaştığını tespit ederken navigasyon ekranı
aktiftir. Hedef görüntü üzerinde frezin ucu ile
planlanan penetrasyon noktası kanal yolu veya
osteotomi hattı arasındaki mesafe ölçülür. PlanlaM
nan prosedürün merkezi aks uzunluğu sabit beyaz
hedefin merkezi olarak gösterilir, frezin ucu ise
hareketi takiben siyah bir işaretle gösterilir. FreM
zin gerçek zamanlı yönlendirmesi el aletinin baş
kısmında koni şekliyle gösterilir (Resim 9a ve 9b).
Frezeleme sırasında çapraz işaret ve koni takip
edilir. Aletin ucu planlanan kanal giriş yolu veya
osteotomi hattının 0.5 mm dahilindeyse ve 3°’den
daha az açılanmaya sahipse koni yeşil renkte göM
rünür. Frez ucu apikal bölgeye 1 mm yaklaşır veya
planlanan derinlik referansının horizontal sınırlaM
rına ulaşırsa derinlik göstergesi sarı renge döner.
1'4%56
Dinamik navigasyon, dijital iş akışı sıralamasına
ilave bir değer katar. Diş hekimliği, minimal invaM
ziv uygulamalara doğru gidiyor. Hasta merkezli
tedavide yeni bir kilometre taşı olan dinamik naM
vigasyon ise bu gidişata yön veren pilot ve yarM
dımcı pilot görevini üstlendiğini ispat ediyor. Tüm
yenilikler, yeni bir teknolojinin faydalı bir protoM
kol olarak kabul edilmesinden önce hem teşvik
tedbirlerinin hem de çıkabilecek engellerin geniş
çerçevede araştırılmasını gerektirir. Erken sahipM
lenme “ozmotik”tir, genel kabul ise “difüzyon”dur.
Bilgisayar ekran çözünürlüklerinin geliştirilmesi,
optik işaretleyiciler ve referans sırası endodontik
işlemlerde eşi benzeri görülmemiş bir başarının
habercisi olacaktır. Dijital, toplumsal norm olarak
analoğun yerini aldı. Diş hekimliği mesleğinde ise
bu geçiş devam etmektedir.
"#$%7'+,&%20.( ?*=*2"( %2=( 62*'*=( '66$#MM%,$"',*$%6,*2(
magazine of endodontics Vol. 15, sayı 3/2019’da
yayınlanmıştır. Referans listesinin bir örneği(
yayıncıdan edinilebilir.
_yazar hakkında
!""#$
789&Y";;"<1&B"8=<(, 1973 yılında Kanada’da University of
Toronto Faculty of Dentistry’den mezun olarak DDS unvanını aldı. Massachusetts-US’de bulunan Harvard–Forsyth Dental Center’dan Endodontics ve Master of Medical
Sciences sertifikasını aldı. 1998’den bu yana online eğitimler vermektedir. 2000 yılında başlayan ROOTS endodonti ve NEXUS interdisipliner forumlarının kurucusudur.
Dr. Serota, Toronto Üniversitesi doktora sonrası endodonti bölümünde yardımcı klinik eğitmendir. 2004 yılında)
piyasaya sürülmesinden bu yana roots dergisinin klinik
makalelerine katkıda bulundu ve yazarlık yaptı.
44 !""#$
2_2020
[47] =>
[48] =>
olgu sunumu_eksternal servikal kök rezorpsiyonu
Eksternal servikal kök
rezorpsiyonlu bir dişin tedavisi:
Olgu sunumu
Yazarlar_Arș. Gör. Mehmet Eskibağlar, Prof. Dr. Sadullah Kaya
1Giriş
Kök rezorpsiyonu, ilk olarak 1859’da John Tomes
tarafından kök sementinin ve dentinin bir bölümüM
nün kaybıyla sonuçlanan multi faktöriyel bir olgu
olarak tanımlanmıştır (1). Süt dişlerinde görülen
kök rezorpsiyonları daimi dişlerin sürmesi için fizM
yolojik bir durumdur, fakat daimi dişlerde görülen
kök rezorpsiyonları diş sert doku kaybına, tedavi
edilmezse dişin kaybına sebep olabilecek patolojik
bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır (2).
Diş kökleri dış yüzeyde presement ve iç yüzeyde
predentin ile çevrelenmektedir. Bu yapılar farklı
nedenlerle zarar gördüklerinde, açıkta kalan denM
$%,(K6=.#.,K*(6K6,$6=2*#$%=(&*(K*(#"?",$6=2*#$%=(
aktivite ile rezorbsiyon oluşmaya başlar (3). Kök
rezorpsiyonları; rezorbsiyonun kök yüzeyindeki
yerine ve kök yüzeyiyle olan ilişkisine göre internal
kök rezorpsiyonu ve eksternal kök rezorpsiyonu
olarak ikiye ayrılır (4). Rezorbsiyon pulpal kaynaklı
olarak kök kanal sistemi içerisinde gelişirse, inM
ternal kök rezorbsiyonu; kök yüzeyinde meydana
gelirse, eksternal kök rezorbsiyonu olarak adlanM
dırılmaktadır (5).
!"#$%&'
46 !""#$
2_2020
Eksternal kök rezorpsiyonu yüzey rezorpsiyonu,
eksternal inflamatuar kök rezorpsiyonu, eksternal
yer değiştirme rezorpsiyonu, eksternal servikal
veya idiopatik rezorpsiyon olarak dört sınıfa ayrıM
lır. Ayrıca; eksternal servikal rezorpsiyon HeitherM
say tarafından eksternal servikal rezorpsiyonun
invaziv ve agresif doğasına bağlı olarak invaziv
servikal rezorpsiyon (ICR) olarak tanımlamıştır (2).
1Etiyolojisi
Eksternal servikal rezorpsiyonun etiyolojisi tam
olarak bilinmemektedir. Sement dokusu kök denM
tinini sararak rezorpsiyona karşı korur. Epitelyal
bağlantının altındaki bu koruyucu sement tabaM
kasının hasar görmesi veya eksikliği kök yüzeyini
osteoklastlara maruz bıraktığı ve sonrasında denM
tini rezorbe ettiği kabul edilmektedir (1, 6). Mine
sement birleşiminin anatomik profili de bu bölgeyi
eksternal kök rezorpsiyonuna yatkın hale getireM
bilir (7).
Eksternal servikal rezorpsiyona sebep olabileM
cek çeşitli etiyolojik faktörler; dental travma,
!"#$%&-
[49] =>
olgu sunumu_eksternal servikal kök rezorpsiyonu
ortodontik tedavi, intrakoronal bleaching, periM
odontal tedavi, cerrahi işlemler, bruksizm, intraM
koronal restorasyonlar, gelişimsel bozukluklar,
sistemik hastalıklar ve idiyopatik etiyolojiyi içerir
(8-12).
!"#$%&.&(
!"#$%&.&)
!"#$%&/&(
!"#$%&/&)
1Klinik Özellikler
Lezyonun derecesine göre farklılık gösterir. LezM
yonlar nadiren semptom verir fakat rezorpsiyon
sahasındaki enflame ve çoğunlukla proliferatif
doku ile ilişkili kanama görülebilir. Klinik olarak,
kök yüzeyinde mine-sement birleşimine yakın
sondlanabilen bir defekt ve kronda pembe renk
değişikliği oluşumu ile tespit edilebilir. Devamında
minede de kavitasyon oluşarak rezorptif lezyonM
da spontan kanama görülebilmektedir (2). Teşhis
çoğunlukla şans eseri rutin olarak alınan radyogM
rafilerle olur. İnvaziv servikal rezorpsiyon çok ince
bir predentin ve dentin tabakası kalana kadar pulM
panın kendini koruması sebebiyle geç dönemlere
kadar ağrısızdır (13).
Bu olgu sunumunda üst sol santral dişinde eksterM
nal servikal kök rezorpsiyonu olan hastanın tedaM
visinin ve 6 ay sonraki takibinin detaylı bir şekilde
sunulması amaçlanmaktadır.
1Olgu Sunumu
51 yaşındaki bayan hasta sol üst santral dişindeM
ki soğuk uyaranlara karşı aşırı duyarlılık spontan
ağrı ve ara ara dişetinde meydana gelen kanama
şikayeti ile kliniğimize başvurdu. Hasta medikal
anamnezinde herhangi bir sistemik hastalığı buM
lunmadığını ifade etmiştir. Yapılan klinik muayeM
nede dişte perküsyona karşı hassasiyet ve mobilite
gözlenmedi. Elektrikli pulpa testine pozitif yanıt
alındı. Periodontal sond kullanılarak yapılan inceM
lemede, gingival marjinin altında granülasyon doM
kusu olduğu tespit edildi (Resim 1). Pembe nokta
lezyonu (pink spot) gözlenmedi.
Yapılan radyolojik muayenede periapikal radM
yograf alındı (Resim2). Radyografik incelemede
servikal düzensiz sınırlı ve eksternal servikal reM
zorpsiyona benzer radyolüsent bir alan bulundu.
Hastadan ileri görüntüleme yöntemlerinden denM
tal volümetrik bilgisayarlı tomografi alınarak yaM
pılan incelemelerde hastada kök kanal sistemiyle
komşuluğu olan eksternal servikal kök rezorpsiyoM
nu tespit edildi (Resim 3a, 3b).
Hasta, yapılması gereken tedavi konusunM
da bilgilendirilerek tedavi ve fotoğraf onamı
alındıktan sonra tedaviye başlandı. İlgili dişin
1:100000 epinefrin içeren anestezik madde ile
lokal anestezisinden sonra (Ultracaine D-S Forte;(
Sanofi-Aventis, İstanbul, Türkiye) rubber dam ile
!"#$%&4
izole edilen diş için uygun bir giriş kavitesi hazırM
landı ve sonrasında kanal boyu elektronik apex
bulucu (AI-Motor; Guilin Woodpecker, Guilin, Çin)
ve radyografik yöntem birlikte kullanılarak tesM
pit edildi. Kök kanal genişletmesi Reciproc (VDW,
Münih, Almanya) ile apikal çap 0.40 mm olacak
şekilde yapıldı. Bütün genişletme ve şekillendirme
işlemleri sırasında kök kanalları; %5.25’lik sodyum
hipoklorit (NaOCl; Cerkamed, Stalowa Wola, PoM
lonya) ile yıkandı. Son yıkama solüsyonları olaM
rak sırası ile %5.25 lik NaOCl, %17 etilendiamin
!""#$ 47
2_2020
[50] =>
olgu sunumu_eksternal servikal kök rezorpsiyonu
!"#$%&?
tetra asetik asit (EDTA; Cerkamed, Stalowa Wola,
Polonya) ve %5.25 lik NaOCl kullanıldı. Her bir yıM
kama solüsyonu arasında 10 sn süre ile Ultra X
(Eighteeth, Münih, Almanya) kullanılarak koronalM
den apikale hareketlerle kanal duvarlarına temas
etmeden kanal yıkama solüsyonları aktive edildi.
Kök kanalı steril paper pointler (VDW) kullanılarak
kurutulduktan sonra Gütaperka ve epoksi-rezin
esaslı kanal patı (AH Plus, Dentsply De Trey GmbH,
İsviçre) kullanılarak sıcak vertikal kompaksiyon
tekniği ile dolduruldu (Resim 4a, 4b). Kök kanalınM
da bulunan gutta-percha mine-sement sınırının
2 mm altına kadar uzaklaştırıldı. Daha sonra bu
bölge mine-sement sınırına kadar akışkan bulk-fill
kompozit rezin ile (SDR:Dentsply Sirona, BaillaguM
es, İsviçre) dolduruldu. Kavite %35’lik fosforik asit
%2"(*#%$2",K%=$",(#6,'*(*K"<%4(#%#$"?(SE%,B2"(06,KQ(
3M/ESPE, ABD) üretici firmanın önerileri doğrulM
tusunda uygulandı ve polimerize edildi. Bu işlemi
takiben ilgili diş kompozit rezin (Filtek Z250, 3M
ESPE, St. Paul, MN, ABD) ile tabakalama yöntemi
kullanılarak restore edildi .
(
(
(
Hastanın endodontik tedavisi bittikten sonra cerM
rahi işlem için lokal anestezi uygulandı, tam kaM
lınlıklı flep kaldırıldı rezorpsiyon bölgesine ulaşıldı
(Resim 5). Granülasyon dokuları cerrahi küretler
ile uzaklaştırıldı ve rezorbsiyona bağlı oluşan deM
fekt periodontal küretler ile kürete edildi. RezorbM
siyon kavitesine Biodentin (Septodont,Saint-MaM
ur-des-Fossés, Fransa) yerleştirildi ve uygun bir
plugger yardımı ile kondanse edildi (Resim 6). Flep
suture edildi. Operasyondan bir hafta sonra dikişM
ler alındı.
Hasta cerrahi işlemden sonraki 6. ayda kontrole
çağırıldı. Hastanın klinik ve radyografik muayeneM
leri yapıldı (Resim 7a, 7b). Hastanın takibi devam
"$?"=$"K%'8
48 !""#$
2_2020
1Tartışma
Kök rezorpsiyonlarında, doğru teşhis; tedavi planM
laması için anahtar bir role sahiptir. Kök rezorpsiM
yonları her zaman kök kanal sistemiyle ilişkili olM
mayabilir, rezorpsiyon alanın uygun biomateryal
ile kapatılması yeterli olup endodontik tedavi geM
rektirmeyebilir. Rezorbsiyonun perforasyona neM
den olduğu ve pulpa dokusunun ağız ortamı ya da
periradiküler dokularla ilişkili olduğu durumlarda
ise tedavi süreci zorlaşmakta ve bu olgularda cerM
rahi uygulamaların yanında endodontik tedaviye
%:$%&*7(K.&.2*/%2?"=$"K%'8
Sunulan bu olguda radyolojik tetkik amaçlı periM
apikal radyografik görüntülüme sonrasında, kök
rezorpsiyonu şüphesi oluşmuştur. Fakat gelenekM
sel radyografiler, iki boyutlu görüntü sunması
sebebiyle rezorpsiyonun türü, boyutu, lokasyoM
nu, kök kanal sistemiyle ilişkisi belirlenememiştir.
Dental volümetrik bilgisayarlı tomografi eksternal
servikal rezorpsiyon lezyonlarının tespitinde etkili
ve güvenilir bir yöntem olarak kabul edilmektedir
(13). Bu nedenle üç boyutlu görüntü sunan dental
volümetrik bilgisayarlı tomografi kullanılmıştır.
!"#$%&U&(
[51] =>
olgu sunumu_eksternal servikal kök rezorpsiyonu
!"#$%&U&)
Sunulan bu vakada, rezorpsiyonun, pulpa dokusuM
na invazyonu vardır. Endodontik tedavi gerçekleşM
$%'%2K%=$",( #6,'*Q( B'*,.2*#&6,( K6=.#.( @"''*:%( %2"(
açığa çıkarılıp temizlenmiş ve rezorpsiyon alanı
biodentin ile restore edilmiştir. Oluşan rezorpsiyon
alanları MTA, biodentin gibi biyoaktif ve biyostiM
mulan etki gösteren malzemeler ile kapatılmalıdır.
Çeşitli vakalarda MTA ile tamir işlemi gerçekleştiM
rildiği rapor edilmiştir (14, 15). Bu olguda aynı enM
dikasyonlara sahip fakat biostimulan etkisi çeşitli
çalışmalarda MTA’dan daha fazla olduğu bildirilen
biodentin kullanıldı (16, 17).
'4%56
Eksternal kök rezorbsiyonu gelişen olgularda cerM
'*:%( ?1K*:*2"( &"$"'2%( 62*/%2%'=",( %2"'%( #*C:*2*'K*(
endodontik tedavi uygulamaları gerekebilir. OlguM
ların tedavi sürecinde kontrollü bir şekilde takip
edilmesi ve erken safhada doğru tedavi protokolM
lerinin uygulanması ilgili dişlerin ağızda korunmaM
sı sağlanabilir.
1Kaynaklar
1.
Hammarstrom L, Lingdkog S. General morphological asM
pects of resorption of teeth and alveolar bone. In Endod J
1985,18: 93-108.
2.
Patel S, Kanagasingam S, Pitt Ford T. External cervical reM
sorption: a review. J Endod 2009, 35: 616-625.
3.
Fuss Z, Tsesis I, Lin S. Root resorption-diagnosis, classifiM
@*$%6,(*,K($'"*$?",$(@:6%@"#(/*#"K(6,(#$%?.2*$%6,(C*@M
tors. Dent Traumatol 2003,19:175-82.
4.
Bakland LK. Root resorption. Dent Clin North Am
1992,36:491-507.
5.
Fernandes M, De Ataide I, Wagle R. Tooth resorption part
I-pathogenesis and case series of internal resorption. J
Conserv Dent 2013,16(1):4.
6.
Ahmed N, Gopalakrishnan BM, Parthasarthy H. External
cervical resorption case report and a brief review of liteM
rature. J Nat Sci Biol Med 2014,5(1):210.
7.
Libonati A, Montella D, Montemurro E, Campanella V. ExM
ternal Cervical Resorption: a case report. Eur J Paedıatr
Dent 2017,18(4):296-298.
8.
Tronstad L. Endodontic aspects of root resorption in cliM
nical endodontics: a textbook.3rd ed. Stuttgart: Thieme;
2009.
9.
Discacciati JA, de Souza EL, Costa SC, Sander HH, Barros
VM, Vasconcellos WA. Invasive cervical resorption: etioM
logy, diagnosis, classification and treatment. J Contemp
Dent Pract 2012,13(5):723-728.
10. Trope M. Root resorption due to dental trauma. Endod
Topics 2002,1:79–100.
11. Kjaer I. External root resorption: Different etiologies expM
lained from the composition of the human root-close peM
riodontal membrane. Dental Hypotheses 2013, 4(3):75.
12. Soğur E, Soğur HD, Baksi Akdeniz BG, Sen BH. IdiopatM
hic root resorption of the entire permanent dentition:
systematic review and report of a case. Dent Traumatol
2008,24:490–495.
_yazar
hakkında
!""#$
13. Kenneth M. Hargreaves. In: Cohen S, Burns R (eds). PatM
hways Of The Pulp, 11ed. St Louis: Mosby, 2015:668-673.
14. Baratto-Filho F, Limongi O, Araújo CDJR, Neto MDS, Maia
SMAS, Albuquerque DS. Treatment of invasive cervical
resorption with MTA: case report. Australian Endodontic
Journal 2005, 31(2):76-80.
15. Araújo RA, Silveira CF, Cunha RS, De Martin AS, FontaM
na CE, Bueno CE. Single-session use of mineral trioxide
aggregate as an apical barrier in a case of external root
resorption. Journal of oral science 2010, 52(2): 325-328.
16. Cuadros-Fernández C, Rodríguez AL, Sáez-Martínez S,
García-Binimelis J, Mercadé M. Short-term treatment
outcome of pulpotomies in primary molars using mineral
trioxide aggregate and Biodentine: a randomized clinical
trial. Clinical oral investigations 2016,20(7):1639-1645.
17. Eftekhar L, Ashraf H, Jabbari S. Management of invasive
cervical root resorption in a mandibular canine using biM
odentine as a restorative material: A case report. Iranian
endodontic journal 2017,12(3):386.
18. Nikhil V, Arora V, Jha P, Verma M. Non surgical manageM
ment of trauma induced external root resorption at two
different sites in a single tooth with Biodentine: A case
report. Endodontology 2012, 24(4):150-5.
Arş. Gör. Mehmet Eski+
bağlar, İnönü Üniversitesi
Diş Hekimliği Fakültesi’nden 2015 yılında mezun
oldu.2016-2018 yılları arasında Ağız ve Diş Sağlığı
Merkezinde çalıştı. Dicle
Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Endodonti Anabilim Dalı’nda 2018 yılında uzmanlığa başladı ve
uzmanlık eğitimine devam
etmektedir.
meskibaglar@icloud.com
!""#$ 49
2_2020
[52] =>
ürün_tanıtımı
_Detrox DetroAir
Detro San Air solüsyonu ile birlikte ameliyathane,
yoğun bakım, yanık ünitesi, enfekte hasta odalaM
rı, laboratuvar gibi kritik alanlarda ve tüm genel
alanlarda pulvarizasyon yöntemi ile yer ve yüzey
dezenfeksiyonunda kullanılır.
Ürün Özellikleri
• 1 m3’ten 1000 m3’e kadar programlanabilme
özelliğine sahiptir.
• 50 m3’lük bir alanın dezenfeksiyon süresi sa
saM
dece 3 dakikadır.
• Oda 30 dakikalık temas süresinden sonra
tekrar kullanılabilir.
• Dezenfektan 5 mikrondan daha küçük
parçacıklar halinde iyonlarına ayrıştı
ayrıştıM
rarak ortama püskürtülür.
• Gövde ABS’den, metal kısımlar
304 paslanmaz çelikten
üretilmiştir.
• F1?"'%=( =2*4&"( #*M
yesinde programlama
ve başlatma kolaylığı
sağlar.
• Yazıcı
fonksiyonu
(opsiyonel) sayesinde
işlem sonunda otoma
otomaM
tik çıktı verme özelliği
özelliğiM
ne sahiptir.
• Geriye dönük 100 adet dezenfeksiyon işlemini
yazdırma özelliğine sahiptir.
• Liste fonksiyonu sayesinde 100 adet odayı
kayıt altına alarak kolay çalıştırma özelliğine
sahiptir.
• Kısa yol tuşları ile liste ve program kayıtlarına
kolay ulaşmayı sağlar.
• Süresi ayarlanabilen gecikmeli başlatma özelM
liğine sahiptir.
• RF uzaktan kumanda sayesinde 50 – 100 m
mesafeden başlatma/durdurma özelliğine saM
hiptir.
• İşlem sırasında duraklatma fonksiyonuna saM
hiptir.
• Şifreli giriş özelliği sayesinde ayar kısımlarına
yetkili kullanıcı girişi sağlar.
• Sıvı yoğunlaştıran 45° konumlandırılmış özel
başlık sistemine sahiptir.
• İşlem başlangıcı ve sonunda ışıklı ve sesli olaM
rak kullanıcıyı uyarır.
• Türkçe / İngilizce dile seçeneklerine sahiptir.
• Plastik kaplama kulbu ile tutma ve taşıma
kolaylığı sağlar.
• Partikül filtresi ile sisteme giren havayı teM
?%<2"'8
Detaylı bilgi ve siparişleriniz için Detrox tek yetkili
distribütörü; !"#$%&'"()*+%,'*-%...%//%01
50 !""#$
2_2020
_Opalescence Jel
Opalescence jelin yapışkan,
4%#=6<( C6'?121( #*&"#%,K"( K%MM
ğer beyazlatma jellerinde olM
duğu gibi plaktan sızma olmaz ve
yapışkan jel, kullanımı rahat olan plağı güvenli bir
/%7%?K"( &"'%,K"( $.$*'8( J6$*#&.?( ,%$'*$( 4"( C26'1'(
mineyi güçlendirir ve çürükleri önlerken hassasiM
yeti azaltır. Yüzde yirmi oranındaki su, dehidrasM
yonu ve eski renge doğru koyulaşmayı önleyerek,
Opalescence jeli piyasada mevcut olan en güveM
nilir beyazlatma jellerinden biri yapmaktadır. Bir
üniversite çalışması gece beyazlatma sırasında jeM
lin 8–10 saat boyunca aktif kaldığını kanıtlamakM
tadır, bu da hastanın sonuçları çabucak görmesi
ve hasta uyumunun artması demektir. OpalescenM
ce, tüm beyazlatma gereksinimlerini karşılayacak
şekilde çeşitli konsantrasyon, formülasyon, aroma
ve kit konfigürasyonlarını içerir. Tek bir kutuda
bulunan 8 şırınga ile 9-10 sefer beyazlatma uyM
gulama imkanı (genelde 4 seferde dişler uygun
beyazlığa gelmektedir. Dolayısıyla ürünü iki kişi
birden kullanabilmektedir).
Yapışkan, viskoz jel yer değiştirmez, plağın güvenli
bir biçimde yerinde kalmasını sağlar.
Tedavinin büyük kısmı evde gerçekleşir, hekim kolM
tuğunda geçen zamandan tasarruf sağlar.
Gündüz veya gece kullanım, iki konsantrasyon,
üç aroması vardır. PF formülü mineyi güçlendirir,
hassasiyeti azaltır, çürükleri önler. DehidratasyoM
nu önleyecek ve ton stabilitesini arttıracak şekilM
de formüle edilmiştir. Daha güçlü mine, azalmış
hassasiyet ve çürükten koruma için, patentli PF
C6'?121K1'8(2)3)%&'"()*+%4050%/05%65%/1
1789)/"-)4%073:
Dentasept Aspiration AF+ her çeşit suction sisM
temlerinin, amalgam ayırıcıları ve tükürük hokkaM
larının günlük temizlik ve dezenfeksiyonu için geM
liştirilmiş yüksek performanslı sıvı solüsyonlu bir
üründür. Uygulama esnasında köpürmez temizM
leme, dezenfeksiyon, koku gidermede kullanılır.
Kireç çözücü madde içermektedir. Oldukça ekonoM
mik %2 sulandırma ile 5 litre konsantre üründen
250 litre kullanıma hazır so
soM
lüsyon elde edilir. Sadece 15
dakikada tüm virüslere karşı
etkin sterilizasyon sağlar.
N-(3-aminopropil)-N-dodeM
N-(3-aminopropil)-N-dode
silpropan-1,3 diamin, sür
sürM
fektanların birlikteliği, komp
kompM
leks yapıcı ajan, renklendirici
ve eksipiyenler içerir. 789:'"%
&'"()*+%4050%1;/%0/%<4
[53] =>
[54] =>
ürün_tanıtımı
_Zumax Dental Operasyon Mikroskobu
Günümüzde, diş hekimlerinin vaka paylaşma,
tedaviyi kayıt altına alma, diş hekimliği
fotoğrafçılığı ve tedavi kalitesinin
arttırılması gibi ihtiyaçlarında
kullandıkları en önemli yardımcı
ekipman, dental operasyon mikM
roskobudur. Zumax, klinik çözünürlükM
lerinde, DSLR, Video kamera veya akıllı telefon
adaptörleri, dahili 3 boyutlu veya Full HD kame
kameM
ra sistemi, lazer filtresi, kablosuz pedal ve tüm
ürünlerde standart olan pupil mesafisi ayarla
ayarlaM
yıcı gibi birçok ihtiyaca yönelik farklı çözümler
#.,*'8
Zumax Dental Operasyon Mikroskobu, standart
olan 6 farklı büyütme seçeneği ve tercih edilebilen
190-300 mm arasında görüntü kaybı yaşamadan
çalışma imkanı sunan VarioDist lensleri ile diş heM
kimlerine farklı bir tedavi imkanı sunar. Dünyanın
ilk entegre 3 boyutlu kamerası ile alınan görüntüM
ler 3 boyutlu izlenebilir, duvar, tavan ve hareketli
yer standı ile ürün istenen biçimde konumlandıraM
bilir. Minimal invaziv tedavilerde 25.6x büyütmeye
kadar istenilen alanı net bir şekilde görüntüleyebiM
2%'8(!"#$%&'"()*+%,'*-%...%//%01
ROmnichroma
OMNI, en geniş ton ve renk aralığıyla en yüksek
kromatik eşleşme kapasitesini sunan ve bu sayeM
de yalnızca tek bir kompozit renk tonuyla klasik
VITA tonlarını kapsayan yenilikçi bir üründür. Hiç
pigment eklenmemiştir. Zorlu “renk eşleştirme” işM
lemleri için yalnızca bir şırınga! Anterior kesimlerM
de en zorlu vakaları çözmek için is
isM
teğe bağlı bir Blocker şırıngası. Özel
patenti gerçek “Supra Nano Sferik
Doldurucu” sayesinde her seviyede
benzerlik sağlanır! Yüksek fizik
fizikM
sel ve mekanik performans ve
garantili sağlamlığını Estelite
Sigma ve Asteria ürün grupla
gruplaM
rından alır. Tüm anterior ve posterior
sınıflar için estetik ve kamuflaj garan
garanM
$%#%( #.,.2.&6'8( P",=( $6,.( /"2%'2"'=",(
değerlendirme, Renk tonu, kroma ve değer stresi
yok. Anterior ve posterior bölgede doğrudan resM
torasyon sağlar. Kompozitte veneer, diastemaların
kapatılması ve kompozit reçine veya seramik malM
zemelerde restorasyonların onarımında endikedir.
İnorganik Doldurucu:
Aynı boyutlara sahip supra-nano sferik doldurucu
(260 nm SiO2-ZrO2) Sferik değişken boyutlu ön
polimerize olmuş doldurucu (260nm SiO2-ZrO2
sferik doldurucu içerir)
,=9>?):)%&'"()*+%,'*-%4050%.<5%54%11
52 !""#$
2_2020
SUPEROX Hipokloröz Asit (HOCl)
HOCl, bakteri ve virüslere karşı savaşmak, vücudu
korumak ve iyileştirmek için tüm memelilerde beM
yaz kan hücreleri tarafından doğal olarak üretilir.
HOCl, istilacı bakteri, mantar ve virüslere karşı etM
kili olan güçlü bir oksidandır. 1970’lerde tuzlu su
çözeltisinden elektrik geçirilerek ilk HOCl üretildi.
HLD2Q(D6'6,*(!%'1#(K"(K*:%2(62?*=(1<"'"Q(91/"'=1M
loz, Lejyonella, H1N1 (domuz gribi), M. Chelonea,
Poliovirus, HIV, Aureus, E. Coli, Candida Albicans,
Enterococcus Faecalis, P Aeruginosa gibi patojenM
lere karşı etkili, canlıda kullanılabilen tek dezenM
fektandır. Çünkü HOCL insan vücudunun savunM
ma sisteminin, bakteri ve virüslere karşı kendisinin
ürettiği, doğadaki patojen mikroorganizmalara
karşı en etkin maddedir.
Hipokloröz asit insan vücuduM
nun bakteri ve virüslere karşı
ürettiği fizyolojik bir molekülM
K1'8( 0.( ?62"=12Q( ,"B*$%C( &1=21(
hipokloritten (OCl-) farklı olarak
nötr olarak yüklüdür yani yükM
süzdür, bu bakımından benzerM
#% 800 mV olan bir hipokloröz asit
çözeltisi üretilir. Katot tarafında, güçlü alkali ve ORP
<-800 olan bir NaOH çözeltisi üretilir.
6,2 pH, 200 ppm ve 2 yıllık raf ömrü özellikleri ile
ön plana çıkan SUPEROX kliniğinizde veya hastaM
ne ortamında el, cilt ve ortam dezenfektanı olarak
kullanabileceğiniz çevre dostu ve doğal bir çözümM
dür. Detaylı bilgi ve siparişleriniz için SUPEROX tek
yetkili distribütörü !"#$%&'"()*+%,'*-%...%//%01
[55] =>
ürün_tanıtımı
_PD (PRODUITS DENTAIRES SA)
Gelişmiş Kök Kanal İrrigasyonu İçin
Yenilikçi Kanül Tasarımı
İsviçre endodontik şirketi PD (Produits Dentaires
SA) tarafından tasarlanan ve üretilen yeni nesil
irrigasyon kanülü, benzersiz esnekliği ve eşsiz yıM
=*?*(=*/%2%&"$2"'%(#*&"#%,K"(K*:*("$=%2%(4"(K"<",M
fekte kök kanal tedavisi sağlar.
IrriFlex kanülü, diş heM
=%?2"'%( %7%,( 6'$*=(
bir problem
o l a n ;
$*?*M
?",( 4"(
4 " ' % ? 2 %(
bir şekilde karM
maşık kök kanal sistemlerinin nasıl yıkanacağını
çözer. Yumuşak bir polipropilen gövdeyi benzersiz
bir yanal perfore uygulamasıyla birleştiren PD, kaM
nal anatomisine kolayca adapte olabilen, çabucak
uygulanan ve ulaşması imkansız olan kıvrımları
bile yıkayabilen 30G bir iğne tasarlamıştır. Sonuç,
geleneksel metal kanüllerle karşılaştırıldığında
daha verimli ve konforlu bir işlem için geliştirilmiş
temizlik ve irrigasyondur. PD’in patentli kanül taM
sarımı, güçlü yanal yıkama için uçta arka arkaya 2
taraflı perfore alanlar ve metal kanüllerden farklı
olarak kök kanal hazırlığına uyacak şekilde konik
bir şekil içeriyor. %4 açılı tasarım, mekanik temizM
leme etkinliğini arttırmak için kök kanal duvarları
boyunca kayma gerilmesini maksimuma çıkarır.
IrriFlex kanülü, geleneksel metal kanüllerle ulaşılM
ması imkansız olan alanlarda smear, debris ve biM
yofilm gibi kalıntıların giderilmesini artırmak için
kök kanalının güçlü ve tam bir şekilde yıkanmasını
güvenle gerçekleştirir. Kanüller, ISO 7 sertifikalı
temiz bir odada üretilir ve tek hasta kullanımı için
tasarlanmış ayrı mühürlü poşetlerde teslim edilir,
böylece güvenlik en üst düzeye çıkarılır. Bu yeni
kanül, kanal tedavilerini ve kök kanal yıkamasını,
daha verimli konforlu ve güvenli bir şekilde yapM
mak için tasarlandı. !"#$%&'"()*+%,'*-%...%//%01
RVitra Essential Kompozit
APS teknolojisi belirli bir fotopolimerizasyon
ekipmanı kullanmaya gerek kalmadan sonuçlara
ulaşılıyor. Fotopolimerizasyon öncesi / sonrasında
renk ve opaklığın toplam öngörülebilirliği sayeM
sinde Vittra APS en düşük renk değişikliğinden
geçer. APS sistemi, Vittra APS reçinesi için daha
fazla çalışma süresi sağlar. Uygulamada, Vittra
APS reçinesi, diş hekiminin en karmaşık restoM
rasyonları bile biçimlendirmek için yeterince ışık
varken çalışmasını sağlar. Vittra APS’nin bileşimi,
ortalama olarak 200 nm ölçen parçacıklarla birM
2%=$"(*2$(?%='6?"$'%=(<%'=6,%*(#%2%=*$(&1=2"'%(%7"'%'8(
Biçimleri, içerikleri ve yapıları, cilalama ve yüksek
parlaklık ömrünün elde edilmesinin kolaylığı ile alM
gılanan yüksek mekanik özelliklerin ve mükemmel
estetiğin elde edilmesine katkıda bulunur. Yapay
ışık kullanırken bile daha uzun çalışma
süresine sahiptir. Tüm mavi ışık poliM
merizasyon ekipmanlarıyla uyumludur.
Fotopolimerizasyondan önce bile reçiM
ne renk öngörülebilirliği vardır. (PoliM
merizasyondan sonra renk değişikliği
olmaz) Küresel zirkonya silikat ve yükM
sek mekanik dayanımlıdır. Kolayca elde
edilir ve muhafaza edilir. Vittra APS,
BPA içermeyen şırınga ile israfı önlemek
için dozaj ucuna sahiptir. Çapraz kirlenme riskini
azaltır. Güvenli, ergonomik ve kolay kapanan akıllı
kilit kapaklıdır. 2g ve 4g şırıngalarda bulunur. DozM
lama ucu, spatulayı alıcıya yerleştirmeden komM
pozite erişime izin vererek çapraz kirlenme riskini
azaltır. Kullanım yerleri: Ön ve arka dişlerde direkt
restorasyonlar (tüm sınıflar); Kompozit reçinede
direkt kaplama; Diş parçalarının sementasyonu;
Çekirdek birikmesi; Dişlerin diş ankrajı (splintleM
me); Diastemataların azaltılması veya kapatılması;
Diş formatının düzeltilmesi (örneğin: dişler içerM
mez); Porselen / kompozit onarımları; İç kaplamaM
lar, iç kaplamalar ve kaplamalar gibi dolaylı restoM
'*#&6,2*'8%@AB)C%&'"()*+%4050%/D5%;4%6.
_Beyond Polus Advanced0
Beyazlatma Cihazı
Hasta güvenliği ve rahatı için beyazlatma sistemM
lerinin en iyi geliştirilmiş ışık filtreleme sistemine
sahiptir. Beyond polus cihazının diğer beyazlatma
cihazlarından ayıran en önemli özelliği filitreleme
sistemine sahip olmasıdır.Ultraviyole ışınlarını fiM
litrelediği için beyazlatmadan önce yapılmış ağızM
da bulunan eski kompozit dolgulara zarar vermez
ve kullanılırken hastaya maske takılma ihtiyacı
duyulmamaktadır. Diğer beyazlatma cihazlarına
göre hassasiyet oranı daha düşüktür. Aşırı ısınM
madan korunmak için soğutma sistemi mevcut
mevcutM
tur. Güçlü halojen ışın çıkısı mevcuttur.Bütün
işlemler dokunmatik ekran panelinden hızlı ve
kolayca yapılabilmektedir. 360 Derece dönebiM
dönebi
len Radyal Kol ve motorize edilmiş yükseklik
hem manuel hemde dokunmatik kullanıcı
panelinden ayarlanabilmektedir.
Wireless kumandasında call button, acil pause,
resume tuşları mevcuttur. Beyond polus beM
be
yazlatma cihazının üstüne monte Led Işınlı
Dolgu cihazına sahiptir. Düşük seviye laM
zer terapi (opsiyonel) imkanı sunar. @'"(%
&'"()*+%4050%0D5%44%;D
!""#$ 53
2_2020
[56] =>
üniversite_tanıtımı
Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı(
Üniversitesi
Geçmiși 1845’e kadar uzanan Bezmiâlem Gureba-i Müslimîn Hastanesi 2010 yılında
Bezmialem Vakıf Üniversitesi ismiyle Türkiye’nin ilk sağlık temalı üniversitesine dönüștü. Yalnızca sağlıkla ilgili
bilim dallarını bünyesinde bulunduran üniversitenin Diș Hekimliği Fakültesi’nde, 8 anabilim dalına ait toplamda
30 klinik ve 133 diș üniti yer almakta. Fakültenin Endodonti Anabilim Dalı Bașkanı
Doç. Dr. Mehmet Burak Güneșer’den Endodonti bölümünü dinledik.
1Sayın Hocam, öncelikle şimdiye kadar
yaptığınız çalışmaları dinleyebilir miyiz?
Lisans eğitimimi 2008 yılında Selçuk Üniversitesi
Diş Hekimliği Fakültesi’nde tamamladım. EndoM
donti serüvenim aynı fakültenin endodonti
anabilim dalında doktora eğitimimle
başladı. Endodontide mikrobiyoM
loji, irrigasyon solüsyonları ve
*=$%4*#&6,( #%#$"?2"'%Q( ( 2*<"'M
ler, tamir materyalleri ve kök
kanal dolgu patları üzerine
çeşitli çalışmalar yaptım.
2013 yılında öğretim üyesi
olarak girdiğim Bezmialem
Vakıf Üniversitesi Diş HekimM
liği Fakültesi Endodonti AnabiM
lim Dalı’nda 2018 yılında doçentM
lik unvanını aldım. Halen Anabilim
Dalı Başkanı olarak görevime devam etM
?"=$"&%?8(
1Roots Dergisi olarak endodonti kürsülerini
tanıttığımız sayfalarımız için üniversitenizin
Endodonti Anabilim Dalı’nda yapılan
çalışmalar ve kadronuz hakkında neler
söylemek istersiniz?
Bölümümüzde 1 doçent, 1 öğretim üyesi, 2 uzman
doktor, 1 öğretim görevlisi, 8 araştırma görevliM
si ve 1 pratisyen hekimle eğitim ve tedavi
:%
[57] =>
üniversite_tanıtımı
Endodonti hizmetlerini ise toplam 3 klinikte ve 17
diş ünitiyle sürdürüyoruz. CAD-CAM kliniğimizde
endodontik tedavi görmüş dişlere endokuron ve
onlay restorasyonlar yapma fırsatını buluyoruz.
Lazer uygulama kliniğinde farklı lazer cihazlarıM
nı ve dental operasyon mikroskobunu kullanarak
tedavi kalitemizi artırabilmekteyiz. Ayrıca genel
anestezi ünitelerimizde nöromotor retarde veya
diş tedavisinden korkan hastalarımıza tedavi imM
kânı sağlıyoruz.
Fakültemizdeki öğrenciler, klinik eğitim öncesinde
tam donanımlı anatomi, preklinik ve fantom laboM
ratuvarlarında eğitim alarak kliniğe hazır hale gelM
mektedirler. Pek çok klinik uygulamayı mezuniyet
sonrası eğitime bırakmıyoruz. Örneğin öğrenciler
klinik eğitimlerinin ilk senesinden itibaren farklı
döner eğe sistemleri, endo motorlar ve apeks buM
lucularla tanışarak pratik yapma imkânı bulmakta
ve böylece güncel endodontik tedavi yaklaşımlarıM
nı öğrenebilmektedirler.
Üniversitemiz bilimsel araştırmaları maddi açıdan
güçlü bir şekilde desteklemektedir. Diş hekimliği
alanında dünyanın önde gelen üniversitelerinden
Almanya RWTH Aachen Üniversitesi ile iş birliği
anlaşması olup fakültemizle ortak bilimsel çalışM
?*2*'*(K"4*?("K%2?"=$"K%'8
1Fakültenizde günde ortalama kaç hastaya
tedavi sunuluyor? Salgın süreci, hasta
başvurularına nasıl etkiler yaptı?
Eski sağlıklı günlerimizde, fakültemizde günde
yaklaşık 700 hastaya tedavi sunulmaktaydı. Ancak
salgın sürecinde diş tedavisi veren tüm merkezM
lerde olduğu gibi fakültemizde de hasta sayısında
ciddi bir azalma oldu. Bu süreçte endodonti bölüM
mü olarak yalnızca şiddetli ağrısı olan hastalara
:%
[58] =>
röportaj_dental
Uzaktan Eğitim Birimimiz(
Süreci İyi Yönetiyor
Akdeniz Üniversitesi’nin Diș Hekimliği Fakültesi, termal kameralar, yeni sınıf düzenleri ve hijyen tedbirleri ile
post-korona sürecine hazır. Fakültenin Dekanı Prof. Dr. Alper Kuștarcı, derslerin büyük çoğunluğunu
online anlatmak üzere hazırlıklarını tamamladıklarını, uzaktan eğitim birimlerinin
süreci iyi yönettiğini söylüyor.
1Sayın Alper Kuştarcı, okurlarımız için
öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği FakülteM
si’nden 2002 yılında mezun olduktan sonra yine
aynı fakültede Diş Hastalıkları ve Tedavisi AD. EnM
dodonti Bölümü’nde doktora eğitimime başladım.
Doktora eğitimimi 2007 yılında bitirdikten sonra
2008 yılında Yardımcı Doçent oldum. Doçent unM
vanını ise 2012 yılında aldım. Akdeniz ÜniversiteM
si Diş Hekimliği Fakültesi’ne 2013 yılında geçtim.
2016 yılında Endodonti AD. Başkanı ve Dekan YarM
dımcısı olarak, 2018 yılında Profesör kadrosuna
geçtikten sonra aynı yıl Dekan olarak atandım ve
halen görevimi sürdürmekteyim. Evliyim ve hayaM
tımın anlamı olarak gördüğüm iki oğlum var.
1Üniversitenizi ve özellikle Diş Hekimliği
Fakültesi’ni sizden dinleyebilir miyiz?
Fakültemiz 2010 yılı Bakanlar kurulu kararı ile kuM
56 !""#$
2_2020
rulmuş olup 2012 yılında hasta kabulüne ve lisans
ve lisanüstü olarak eğitim öğretime başladı. FaM
kültemizde, Klinik Bilimler Bölümü altında 8 adet
anabilim dalı bulunmaktadır. Yeni binamızı 2018
yılı Nisan ayında teslim aldık. 2019 yılında eğitim
öğretim tamamiyle yeni fakülte binamızda başladı
ve aynı yıl Kasım ayında hasta kabulüne başlanM
dı. Binamız yaklaşık 25 bin m2 kapalı alana sahip
olup toplam 210 diş üniti, 3 adet genel anestezi ile
müdahale yapılacak ameliyathanesi ve 11 hasta
yatağı bulunmaktadır.
Fakültemizde hem eğitim hem de tedavi işlemleM
rinde güncel literatür ve teknolojiyi yakından takip
ediyoruz. Endodonti AD.’da lisans öğrencilerimiz
dahi klinik eğitimlerinde tam zamanlı olarak döner
nikel titanyum eğeleri ve apeks bulucuları stanM
dart olarak kullanmaktalar. Bu cihaz ve eğeler faM
kültemiz tarafından kendilerine ücretsiz veriliyor.
[59] =>
röportaj_dental
1COVID-19 nedeniyle eğitimin uzaktan
eğitime dönüşmesi özellikle diş hekimliği
gibi uygulamalı derslerin ağırlıkta olduğu
bölümler için daha zorlayıcı oldu. Bu süreçte
üniversitenizde nasıl önlemler alındı?
Bu süreçte her şey gibi eğitim de etkilendi. Yüksek
öğretim Kurulu bu konu ile ilgili hızlı ve esnek kaM
rarlar aldı. Bu kararlar neticesinde üniversitemizM
de Rektörümüz Prof. Dr. Mustafa ÜNAL başkanM
lığında çok hızlı bir şekilde planlamalar yapılarak
bu süreçte Akdeniz Üniversitesi Uzaktan Eğitim
Uygulama ve Araştırma Merkezi (AKUZEM) üzeM
rinden online olarak eğitimler ve sınavlar yapıldı
ve başarılı bir şekilde bitirildi. Uygulamalı eğitimM
lerimiz için ise eksiklikler gelecek eğitim-öğretim
yılında giderilecek.
1Üniversitenizde virüse karşı ne tür0
önlemler alındı?
Hastalarımız fakülteye girdiği andan itibaren terM
mal kamera ile ateş ölçümleri yapılıyor. Yüksek
ateş tespit edildiğinde gerekli yönlendirmeleri
yapıyoruz. Hastalarımız kliniklere girdiklerinde de
yine ateş ölçümleri yapılıyor, onam formları dolM
durulduktan sonra tedaviye alınıyor. FakültemizM
de maske takmak, mesafe ve temizlik kurallarına
uymak zorunludur. Bekleme salonlarında, koridorM
larda ve fakülte girişinde ayak pedallı dezenfektan
standları bulunmaktadır. Klinik giriş ve çıkışlarında
mutlaka el dezenfektanı kullanmak gerekiyor. MuM
ayene ve tedavi öncesi hidrojen peroksitli gargara
ile ağız gargarası yapılıyor. Kliniklerde rubber-dam
kullanımı ve yüksek emiş gücüne sahip tükürük
emicilerle aerosol miktarı en az düzeye indirilmeM
ye çalışılıyor. Tedavi sonrası standard temizlik proM
sedürlerine ilave olarak kliniklerimizde hipokloröz
asit solüsyonu ve sisleme cihazları ile de ortam
temizliği yapılıyor.
1Salgın eğitimde neleri değiştirecek? Bundan
sonrası için neler planlanıyor?
Pandemi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de
özellikle eğitimde planlanmakta olan ancak yaM
vaş yavaş geçilmekte olan uzaktan eğitime hızlı
bir geçiş yapılmasına neden oldu. Dünya çapında
çok önemli akademisyenler de bu süreçte online
eğitimler, sunumlar yaptılar. Herkes gerçekten çok
faydalandı.
Lisans düzeyinde baktığımızda ise, özellikle pandeM
mi sürecinin gidişatı bilinmediğinden 2020-2021
eğitim döneminde dersler çok kalabalık sınıflarda
yapılamayacağı ortada. Mesafe kurallarına uymak
zorundayız ve bunun sonucunda sınıflar yetersiz
kalacak. Biz fakülte olarak derslerin büyük çoğunM
luğunu online anlatacak şekilde hazırlıklarımızı
yapıyoruz. Üniversitemizin anlaşmalı olduğu onliM
ne ders anlatım platformunda sınıflarımız oluştuM
ruldu. Ayrıca üniversitemiz uzaktan eğitim birimi
AKUZEM bu süreci gayet iyi yönetiyor.
!""#$ 57
2_2020
[60] =>
haber_güncel
Diş Hekimliği Fakültesi Açılma Hızı
Nüfus Artış Hızından Fazla
Ülkemizde birbiri ardına açılan diș hekimliği fakülteleri kaygı verici boyutlara ulaștı. Nüfus artıș hızı azalırken
fakülte sayıları hızla artıyor. Mevcut öğretim görevlisi sayısı da açılan fakülteler için yeterli düzeyde değil.
Sağlıkta insangücü planlaması yapılmadan açılan bu fakülteler, önümüzdeki yıllarda
diș hekimlerinin ișsizler ordusuna katılacağının habercisi!
Ülkemizde diş hekimliği alanında yıllardır tartışıM
lan ama çözülmeyen sorunlar var. Ağız diş sağlığı
kültürünün gelişmemiş olması, koruyucu ağız diş
sağlığı programlarının yeterince uygulanamamaM
sı dikkat çeken sorunların başında geliyor. İnsan
gücü planlaması ilkeleriyle bağdaşmayacak şekilde
birbiri ardına açılan dişhekimliği fakülteleri ve öğM
renci kontenjanlarındaki artış ise kaygı verici. Diş
hekimliğinde insan gücü planlamasının yapılmaM
ması ve yetersiz eğitimci kadrolarına rağmen yeni
diş hekimliği fakülteleri açılması önemli bir sorun
oluşturuyor.
1Plansız Açılan Fakültelerin Sonucu
Türk Dişhekimleri Birliği’nin açıklamasında, koM
nunun önemi, “Ülkemizde; gelişmiş ülkelere göre
tüm yaş gruplarında yaygın olan diş ve diş eti hasM
talıklarının dişhekimlerinin sayısının artırılması ile
çözümü mümkün olmayacaktır. Koruyucu ve önM
leyici sağlık hizmetlerine öncelik veren, insangücü
planlamasını; ihtiyaç, talep ve nüfus kriterlerine
göre belirleyen ulusal sağlık politikaları oluşturulM
madan, diş ve diş eti hastalıklarının çağdaş ülke
seviyelerine getirilmesi mümkün değildir” ifadeleri
ile vurgulanıyor.
!"#$%&'((&!%)*+&,)%-+.&/0%1$2&345/&+6+1&
Geri Sayım Tamamlandı
Türkiye’nin ilk yüzde 100 yerli üretim kanal eğesi olan T-endo MUST dünyanın 21 ülkesinde adından
söz ettiriyor. Türk diș hekimliğine ve dental sektöre katma değeri yüksek ürünler geliștirmek için
20 yıldır aralıksız çalıșan Öncü Dental, uzun süredir merakla satıșı beklenen kanal eğesi için 3 yıllık
ürün geliștirme ve belgelendirme sürecinin tamamlandığını duyurdu.
Uzun zamandır tüm dünyada satışı beklenen
T-endo MUST’ın üç yıllık ürün geliştirme ve belgeM
lendirme süreçleri başarıyla tamamlandı. 2017’de
yalnızca bir fikir olarak başlayan hikayesiyle T-enM
do markası, portföyündeki ilk kök kanal eğesi
MUST ile endodontide yeni bir dönem başlatıyor.
Ürün geliştirme sürecinde, dünyanın bir çok ülkeM
sindeki hekimlerin kanal eğesinden beklentilerine
odaklanan Öncü Dental iştiraki Dentac, sahadan
aldığı geri bildirimleri endodontideki tecrübesi ile
birleştirdi. Şirket özverili çalışmalar sonucunda,
Türkiye’nin tescilli ilk resiprokal eğesi olan T-endo
MUST’a imza attı.
şacak boyutta yüksek dayanıklılığa sahip. TM-wiM
re teknolojisi ile üretilmiş tescilli ilk Türk markası
olan ürün, Dünya üzerinde diş hekimlerine steril
paket ile ulaşan 5. kanal eğesidir.
1Kırılmaya Karşı Dünya Markaları İle
Yarışacak Kadar Dayanıklı
Türk ağız ve diş sağlığı sektörünün dünyada hak
ettiği konuma gelmesi için sürekli yenilikçi ürünler
geliştiren Öncü Dental, 2023 yılında bugüne göre
en az yüzde 30 büyüme öngörüyor.
Türkiye’nin ilk tescilli resiprokal kanal eğesi. T-enM
do MUST kırılmaya karşı Dünya markaları ile yarıM
58 !""#$
2_2020
Hızlı şekillendirme, çoklu ve kolay kullanımın yanı
sıra kısa preparasyon zamanı T-Endo’yu dünyadaM
ki muadillerinden farklı kılıyor. Özellikle Resiprokal
eğeler içinde Dünya’nın en düşük taper’ına sahip
T-endo MUST, minimal invaziv şekillendirme özelM
liği ile öne çıkıyor. Bu sayede diş hekimlerinin işM
lemleri sırasında oluşabilecek kök kanal kırıklarının
önüne geçilmesi sağlanmakta.
[61] =>
haber_güncel
Diş Hekimlerinin En Büyük İhtiyacı Hijyen
Diș hekimlerinin normalleșme sürecinde en büyük ihtiyacı hijyen olacak. Diș tedavileri sırasında
ortaya çıkan Aerosol’ün uzaklaștırılması hem sağlık personeli hem de hastaların korunması için büyük önem
tașıyor. Bu süreçte dental sektör de hijyene odaklandı.
Diş hekimleri bulaş ihtimali olan birçok virüsle
mücadele ediyor. Öğrencilik yıllarından itibaren
virüslere karşı alınacak tedbirler konusunda donaM
nımlı olan bu meslek grubu, şimdi de Kovid-19’a
karşı alınacak önlemlere yoğunlaşıyor. Salgının
başından beri acil durumdaki hastaların tedavisine
odaklanan diş hekimlerinin, normalleşme sürecinM
de en büyük ihtiyacı hijyen olacak. Diş tedavileri
sırasında kullanılan yüksek hızlı motorlar Aerosol
açığa çıkartmakta. Aerosol’ün uzaklaştırılması
hem sağlık personeli hem de hastaların korunması
için büyük önem taşıyor. Bu bağlamda kliniklerde
alınan tedbirler artırılırken, dental sektörün sunM
duğu imkânlar da çeşitleniyor.
1İnce Sakşın Kanülleri, Aerosol’ü0
Ortamdan Çekmeye Yetmez
Ayrıca dental vakum cihazına sahip olan yerlerde
bu cihazların egzoz çıkışlarına bakteri filtresi takılM
ması öneriliyor. Bu filtre vakum esnasında aspire
edilen havanın içinde olması muhtemel bakteri
ve virüsleri filtreleyerek oluşabilecek çapraz enM
feksiyon riskinin minimuma indirilmesine yardım
"K"@"=$%'8(
(
1Yenilikçi Dental Vakum Cihazı
Öncü Dental’in diş hekimleri ile buluşturduğu Dürr
Dental markalı sakşın uçları, daha sağlıklı bir çaM
lışma ortamı sağlamak isteyen hekimlere yardımcı
olabilir. Hasta ağzında çalışırken oluşan Aerosol
yaklaşık 2 metre gibi geniş bir alana yayılmaktadır.
Tükürük sıvısını çekmek için kullanılan ince sakM
şın kanülü, oluşan bu Aerosol’ü çekmeye yetmez.
Daha yüksek emme kapasitesine sahip, kalın sakM
şın ucuna takılabilen Dürr Dental sakşın uçlarıyla
çalışma esnasında oluşan Aerasol’ün ortamdan
çekilmesi büyük oranda sağlanır. Çalışma esnaM
sında oluşan Aerosol’ü ortamdan uzaklaştırmak
için bütün bir yapı gerekmektedir. Öncelikle güçM
lü vakum kapasitesine sahip dental vakum cihazı
ve geniş ağızlı şakşın ucu sonuç alınmasını sağM
layacaktır. Bu yöntemle Kovid-19 türü virüslerin
damlacık haliyle ortama yayılması büyük oranda
engellenmiş olacaktır.
Diş hekimlerinin hijyen ihtiyacına destek sunan bir
başka ürün ise Paşa Dental’in sunduğu EkstraoM
ral Dental Vakum cihazı. Paşa Dental, 36 yıldır en
iyi ve kaliteli ürünleri hekimlerle buluşturuyor. Bu
yeni ürün, Çin menşeli Eighteeth markası tarafınM
K*,(1'"$%2%&6'8
Ekstraoral Vakum Sistemi %99.97 verimlilik ile 0.3
mikrona kadar mikropları durduran 3 kat filtrasM
yon HEPA sistemi ile dizayn edildi. Sistem, filtre
ömrü hatırlatıcısı ile filtreyi değiştirmek gerektiM
ğinde bildiriyor. Ayrıca 10 seviyeli bir güç ayarı
yapılabilen hassas bir kontrol sistemi bulunuyor.
Bu özellik sayesinde ürün, farklı çalışma modu ve
çalışma seviyeleri sağlıyor. Cihaz, seviye 1-3 araM
lığında ortam havası temizleme ve dezenfeksiyon
yapıyor. Seviye 4 ile 10 arasında operasyon esnaM
sında oluşan damlacıkları ve Aerosol’ü uzaklaştıM
yor. Emiş kapsitesi dakikada 3500 Litre olan ürün,
62 dB ses seviyesine sahip.
!""#$ 59
2_2020
[62] =>
haber_güncel
Ağız ve Diş Sağlığı Daire Başkanlığı Kuruldu
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde Ağız ve Diș Sağlığı Daire Bașkanlığı
kuruldu. Daire Bașkanlığı’nın görevleri arasında, diș tabibi odalarının kurulușunu onaylamaktan ağız ve diș
sağlığı hizmeti veren tesislerin ruhsat ișlemlerini yürütmeye kadar pek çok madde yer alıyor.
kanlığı Kararnamesinin 355’inci ve 508’inci
maddelerine dayanılarak hazırlandı. Ağız
ve Diş Sağlığı Daire Başkanlığı’na NecM
mettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği
Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Emre
Korkut atandı.
Yönergenin 5’inci maddesinde, Ağız ve
Diş Sağlığı Dairesi Başkanlığı’nın görevleri
aşağıdaki şekilde açıklanıyor:
“a) Her türlü koruyucu ve tedavi edici ağız
ve diş sağlığı hizmetlerini planlamak,
b) Kamuya, gerçek kişilere ve özel hukuk
tüzel kişilerine ait ağız ve diş sağlığı
hizmeti sunulan sağlık tesislerinin uyM
B.,2.=( /"2B"#%Q( $"#@%2Q( '.:#*$Q( C**2%&"$(
ve ruhsat iptali işlemlerini yürütmek,
T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel
Müdürlüğü bünyesinde Ağız ve Diş Sağlığı
Daire Başkanlığı kuruldu. Konu hakkındaki
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Daire
Başkanlıklarının Görevlerine Dair Yönerge,
10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 1 sayılı CumhurM
başkanlığı Teşkilatı Hakkında CumhurbaşM
c) Ağız ve diş sağlığı hizmetleriyle ilgili
hizmet standartlarını belirlemek,
ç) Ağız ve diş sağlığı ile ilgili sağlık mesM
leklerini, tanımlamak, standartlarını
belirlemek, sağlık meslek mensuplaM
rının görev analizlerini yapmak veya
yaptırmak,
d) Yeni kurulan diş tabibi odalarının kuruM
luşunu onaylamak, diş tabibi odalarına
üye diş tabiplerinin üye listesinin günM
cellenmesi işlemlerini yürütmek,
e) Bakanlığa bağlı ağız ve diş sağlığı hasM
taneleri, ağız ve diş sağlığı merkezleM
rine ve diş tedavi ve protez merkezleM
rinin bazı bölümlerine ad verilmesi ile
tabela standartlarına ilişkin usul ve
esasları düzenlemek ve bunlara ilişkin
iş ve işlemleri yürütmek,
f) Bakanlığa bağlı ağız ve diş sağlığı hizM
meti verilecek sağlık tesislerinin yatıM
rım programlarıyla ilgili görüş vermek,
g) Koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetM
lerinin planlanması, yürütülmesi ve
çıktılarının analiz edilmesi işlemlerini
&1'1$?"=Q
ğ) Aile diş hekimliği uygulaması ile ilgili
fizibilite çalışmaları ve raporların haM
zırlanması işlemlerini yürütmek,
h) Genel müdür tarafından verilen diğer
görevleri yapmak”.
TDB Üyesi Diş Hekimlerine İndirimli Akaryakıt
Türk Dișhekimliği Birliği üyesi diș hekimleri ve aileleri yüzde 4,5 indirimli benzin ve motorin alabilecek.
Bu imkandan yararlanmak için kayıt formunu doldurmak ve BP Tașıtmatik kart çıkartmak yeterli.
Türk Dişhekimleri Birliği, Haliloğlu Petrol
Ürünleri Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında
BP akaryakıt ürünleri protokolü imzalandı.
Protokole göre Türk Dişhekimleri Birliği’ne
üye diş hekimleri ve aile fertleri 4,5 iskontoM
2.(/",<%,(4"(?6$6'%,(*2*/%2"@"=8(
İlgili firma tarafından verilecek Taşıtmatik
kartından faydalanmak isteyen diş hekimleM
rinin, Türk Dişhekimleri Birliği ile Dişhekimleri
Odalarının çalışanları ve görevlilerinin, kayıt
60 !""#$
2_2020
formunu doldurarak info@haliloglupetrol.
com adresine göndermeleri gerekiyor.
Her bir taşıt/plaka için hazırlanan BP TaM
şıtmatik kartları üye adına oluşturulup
üyenin adresine kargo ile ulaştırılıM
yor. Diş hekimleri Taşıtmatik kartları
ile BP Taşıtmatik logosu bulunan
pompalardan yakıtlarını indirimli
alıyor.
[63] =>
haber_eğitim etkinlik
VESTA Akademi’den Periimplantitis Kursu
Periimpantitis, implant uygulanan hastaların yüzde 40’ında görülmekle birlikte diș hekimleri bu
komplikasyon hakkında yeteri kadar bilgi sahibi değil. VESTA Akademi’nin periimplantitis hakkındaki kursu,
teșhis ve tedavi seçeneklerine yoğunlașıyor. Prof. Dr. Ata Anıl ve Prof. Dr. Volkan Arısan tarafından
verilen bu eğitim, 4-5 Aralık 2020 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleștirilecek.
İmplantların diş hekimliği tedavi seçenekleri araM
sındaki konumu güçlenip, implant kullanımının
yaygınlaşmasıyla birlikte, periimplantitis de diş
hekimliğinin gündemini meşgul etmeye başladı.
İmplantların yoğun kullanımı, periimplantitisin
zararlı etkilerini ortaya çıkardı.
İyi Tanınmıyor Ama Görülme Sıklığı Yüzde 40
Ancak kliniğinde implant uygulayan diş hekimM
lerinin büyük bir bölümü, bu komplikasyona dair
ya çok az bilgi sahibi ya da hiç haberdar değil.
Periimplantitis konusunda temel bilgilere sahip
az sayıdaki diş hekiminin önemli bir kısmı da bu
komplikasyonun nedenleri ve tedavi seçenekleri
konusunda yeterli donanıma sahip değil. PeriimM
pantitis, dişeti ve/veya kemik yüzeyinde etkili bir
rahatsızlıktır ve implant uygulanan hastalarda
yüzde 40’a varan oranda görülmektedir.
İki Değerli Eğitmen
VESTA Akademi’nin periimplantitis hakkındaki
kursu, bu önemli komplikasyonun teşhis ve tedavi
seçeneklerine yoğunlaşıyor. Prof. Dr. Ata Anıl ve
Prof. Dr. Volkan Arısan tarafından verilen eğitim,
4-5 Aralık 2020 tarihlerinde İstanbul’da gerçekM
gerçek
leştirilecek.
Türkiye ve Avrupa’nın önde gelen periodontoloji
uzmanlarından olan ve uzun yıllardır periimplanM
periimplan
titis üzerine çalışmalar yapan Prof. Dr. Ata Anıl, bu
kursta periimplantitisin tanımı, teşhisi, nedenleri
ve tedavi yöntemleri üzerinde duruyor. Eğitimde
Prof. Dr. Ata Anıl’a, oral implantoloji konusunda
yurt içi ve yurt dışında önemli çalışmalara imza
atan Prof. Dr. Volkan Arısan eşlik ediyor. PeriimpM
lantitis tedavisinin güvenilirliği bütün boyutlarıyla
ele alınıyor. Periimplantitis oluşumunda, perioM
dontal hastalığın yanı sıra sistemik hastalıkların,
özellikle diyabetin etkileri anlatılıyor. Ülkemizde
yaygın kullanılan sigaranın ve benzeri kötü alışM
kanlıkların periimplantitisle sebep-sonuç ilişkisi
1<"'%,K"(K.'.2.&6'8
Canlı Cerrahi Demo
Eğitimin pratik bölümünde, Prof. Dr. Ata Anıl, teM
davi seçeneklerinden flap operasyonu, implantopM
lasti, laser ve toz püskürtme uygulamasını hastaM
lar üzerinde uygulamalı olarak anlatıyor.
Kemik defektlerinin kemik rejenerasyonuyla veya
rejenerasyon olmaksızın tedavi opsiyonları, yani
rezektif ve rejeneratif yöntemler mukayeseli olaM
rak değerlendiriliyor. Yapışık dişeti ve keratinize
dişeti kaybı bağlamında bağ dokusu greftinin alınM
alın
ması ve kullanılması da kursun uygulamalı olarak
anlatılacak konuları arasında yer alıyor.
Katılımcı hekimler, bu kursta eğitmen gözetiminde
koyun kafası üzerinde bağ dokusu greft uygulaM
ması gerçekleştiriyor. Böylece diş hekimlerinin,
periimplantitisin ne olduğu, riskleri, önlemleri ve
tedavisi, uygulamalar ile desteklenerek aktarılıyor.
!""#$ 61
2_2020
[64] =>
kitap_inceleme
Endodonti Temel İlkeler ve
Uygulamalar
Mahmoud Torabinejad, Richard E. Walton
Türkçe Çeviri Editörü: Prof. Dr. Raif Erişen
Prof. Dr. Raif Erişen’in çeviri editörlüğü
ile okurlarla buluşan “Endodonti Temel
İlkeler ve Uygulamalar” isimli eser, 474
sayfadan oluşan önemli kaynak kitap.
Prof. Dr. Erişen, kitabın önemini şu sözM
lerle açıklıyor: “Endodonti, dünya diş
hekimliği içinde önemi günden güne
artan çok popüler bir branş durumuna
geldi. Artık insanlar diş kaybetmekten
hoşlanmıyor, ağızlarındaki dişlerin ne
62.'#*( 62#.,( ?.:*C*<*( "K%2"/%2?"#%,%(
istiyorlar. Ve bu karşılıklı talep doğal
olarak gittikçe artarak Türkiye’de EndoM
donti için büyük bir potansiyel oluşturM
maktadır.
Dr.Torabinejad’ın bu eseri; içindeki her
bölümü, konusunda uzman olan EnM
dodonti’nin değerli birçok bilim adamı
tarafından yazılmış, son yenilikleri ve
klinik uygulamaları kriterler içinde suM
su
nan çok değerli bir yapıt. Aynı zamanM
zaman
da A.B.D.’de diş hekimliği eğitimi veren
fakültelerde ders kitabı olarak da öneM
öne
rilmektedir. En önemlisi, klinik uygulaM
uygula
maların nasıl olması gerektiği yanıtlarını
Endodonti’nin tüm değerli bilim adamM
adam
larının süzgecinden geçirerek sıralayaM
sıralaya
rak meslektaşlarımın akıllarının karıştığı
her konuya açıklık getirmektedir.
Kitap yazmak öteden beri istediğim
ve planladığım bir işti. Ancak bu kitabı
görünce onu ülkemin öğrencilerine ve
meslektaşlarıma kazandırmayı daha çok
önemsedim. Meslektaşlarımın endoM
donti alanında dil konusunda eşitsizlik
yaşamalarını içime sindirememişimdir.
Bir yıldan fazla mesaimi bu oldukça zor
ve titiz çalışma için harcadım. Şimdi
bunu başarmış olmaktan çok büyük bir
kıvanç duyuyorum”.
Endodonti Akıl Notları
Dr. Turgut Yağmur Yalçın, Dr. Bülent Yılmaz
“Endodonti Akıl Notları” isimli eser, Dr. Turgut Yağmur Yalçın ve Dr. Bülent Yılmaz’ın imzasını taşıM
taşı
yor. Kitap 25 bölüm olarak, 404 sayfa ve renkli olarak hazırlanmış bir kaynak kitap niteliği taşıyor.
Türkiye’nin alanında en fazla okunan “Akıl Notları” serisi kapsamında hazırlanan Endodonti Akıl
Notları, bu alanda güncel klinik konuların derlendiği hem diş hekimliği eğitimine devam eden hem
de mezuniyet sonrası meslektaşlarımızın faydalanabileceği bir kaynak olarak öne çıkmakta.
Kitapta yer alan 25 bölümün her biri, bu başlıklar üzerinde çalışmaları yoğunlaşmış değerli akadeM
akade
misyenler tarafından hazırlanmıştır. Konuların en güncel hali ile toplandığı bu kitap, diş hekimliği
öğrencileri, yeni mezun olan diş hekimleri, uzmanlık ve doktora öğrencileri, serbest diş hekimleri ve
akademisyenler olmak üzere mesleğinin her dönemindeki hekimlere yardımcı olacaktır.
Bu değerli kitap, endodonti literatür özetleri, tedaviler ve işlemleri, güncel yaklaşımlar konusunda
hap bilgileri, pratiğe yönelik anlatımları, görsel ve tablolarla desteklenmiş içerikleri, bilinmesi gereM
gere
ken önemli ayrıntıları ve nokta atışı bilgileri okurlara sunuyor.
62 !""#$
2_2020
[65] =>
etkinlik_ajanda
İDEX Fuarı, Nisan Ayına Ertelendi
Eylül ayında gerçekleștirilmesi planlanan İDEX Fuarı, pandemi tedbirleri
nedeniyle gelecek seneye ertelendi. Fuarın yeni tarihi DİȘSİAD tarafından
8-11 Nisan 2021 olarak açıklandı. Böylece fuar kapsamında düzenlenecek
olan V. Dental Tribune Türkiye Sempozyumu da 2021 yılına alınmıș oldu.
17. İDEX Uluslararası İstanbul Ağız – Diş
Sağlığı Cihaz ve Malzemeleri Fuarı, panM
demi nedeniyle ertelenmiş ve Eylül ayında
düzenleneceği duyurulmuştu. CNR HolM
ding kuruluşlarından Pozitif Fuarcılık ve
Diş Malzemeleri Sanayicileri ve İş Adamları
Derneği (DİŞSİAD) iş birliği ile düzenlenen
fuarın, 2021 yılına ertelendiği açıklandı.
DİŞSİAD tarafından yapılan açıklamada,
“COVID-19 virüsü ile ilgili yaşanan son
küresel gelişmeler neticesinde fuarımıza
katılacak olan katılımcılarımızın ve ziyaM
retçilerimizin sağlığı her zaman birinci önM
celiğimiz olmuştur. Hem katılımcı firmaM
larımızdan hem de paydaşımızdan gelen
talepler üzerine, bu yıl 10-13 Eylül 2020
tarihlerinde 17.’sini düzenleyeceğimiz İsM
tanbul Uluslararası Ağız - Diş Sağlığı Cihaz
ve Malzemeleri Fuarı’nın tarihi 08 - 11 NiM
san 2021 olarak revize edilmiştir.
(
Uluslararası sektör fuarlarının takvimleri,
CNR salonlarının uygunluk durumu, yerli
katılımcılarımızın yeni normalde yeni bir
fuara hazırlanma süreçleri ve uluslararası
ziyaretçilerin seyahat imkanları gibi birçok
kriter göz önünde bulundurularak bu tarih
değişikliği yapılmıştır. Yeni tarihinde orM
ganize edilecek olan IDEX fuarımızın tüm
katılımcılarımıza bol kazanç sağlamasını
dileriz” ifadelerine yer verildi.
V. Dental Tribune Türkiye Sempozyumu da
Gelecek Yıla Alındı
İDEX Fuarı’na bilimsel içerik katan Dental
Tribune Türkiye Sempozyumu, her yıl fuar
ile eş zamanlı olarak zengin sunumlara ev
sahipliği yapıyor. Dental Tribune InternatiM
onal (DTI), Diş Malzemeleri Sanayici ve İşaM
damları Derneği (DİŞSİAD), CNR Fuarcılık
ve Vestiyer Yayın Grubu işbirliği ile düzenM
lenen “5. Dental Tribune Türkiye SempozM
yumu” da fuar tarihinin revize edilmesi ile
2021 yılı Nisan ayına alınmış oldu.
GREATİST Kongre ve Fuar Tarihinde&
Kovid Güncellemesi
Ekim ayı sonunda gerçekleștirilmesi planlanan 18. GREATİST Uluslararası Diș Hekimliği Kongresi ve Fuarı,
pandemide ikinci dalga beklentileri ve katılımcıların sağlığı düșünülerek 2021 yılına ertelendi.
Bilimsel programı ve fuar alanındaki firmalarla önümüzdeki yıl sektörü bulușturacak olan kongrenin
yeni tarihi, 22-24 Ekim 2021 olarak açıklandı.
GREATİST Uluslararası Diş Hekimliği KongM
resi ve Fuarı, her yıl İstanbul’daki Grand CeM
vahir Kongre Oteli’nde Türkiye’nin dört bir
yanından ve yurt dışından bilim insanları ile
sektör temsilcilerini ağırlıyor. Vestiyer Yayın
Grubu (VYG), Diş Malzemeleri Sanayici ve
İş Adamları Derneği (DİŞSİAD) ve dünyanın
en yaygın dental yayın ağı Dental Tribune
International (DTI) işbirliği ile düzenlenen
GREATİST, katılımcı grafiğini ve bilimsel etM
kinliğini her sene başarıyla yükseltiyor.
(
Mart ayından beri ülkemizi etkileyen KoM
vid-19 pandemisi birçok bilimsel etkinliğin
iptaline neden oldu. Fuarlar ve bilimsel
buluşmalara dair alınan kararları yakından
takip eden GREATİST Düzenleme Kurulu,
18. GREATİST Kongresi ve Fuarı için pandeM
?%K"(%=%,@%(K*2B*&*(K*%'(/"=2",$%2"'%(K%==*M
te alarak erteleme kararı aldı. Katılımcıların
sağlığını korumak adına alınan bu kararla
birlikte kongrenin yeni tarihi 22-24 Ekim
2021 olarak açıklandı.
(
Kongre Katılım Hakları Gelecek Yıla
Aktarılacak
Üç gün süren kongre için diş hekimleri
avantajlı kongre paketleriyle kayıt yaptırıM
yor. Bu paketlerde, e-dergi kullanım hakkı,
kongre kursuna katılım imkânı, konuk heM
kim dental asistan ve diş teknisyeni geM
tirme hediyeleri bulunuyor. Diş hekimleri,
satın aldıkları paketlerde yer alan e-dergi
:"K%&"2"'%,%( =.22*,?*&*( K"4*?( "K"@"=2"'8(
Kongre katılım hakları ise 2021 yılına akM
tarılacak.
(
Ödeme Yapan Firmalar Kur Farkı
Ödemeyecek
Yerli ve yabancı firmaların en yeni teknoloM
jileri tanıttığı fuar alanında yer alan firmaM
lar da haklarını gelecek yıl kullanabilecek.
(
Bu sayede GREATİST Fuarı’ndan stand alan
ve ödemesini tamamlamış olan firmalar,
döviz kurlarındaki artıştan etkilenmeyecek.
!""#$ 63
2_2020
[66] =>
yayın kuralları
Roots Yayın Kuralları
Biçimsel Zorunluluklar
Aşağıda belirtilen dört unsurun tamamı tek
bir ‘MS Word’ dokümanı içinde bir araya
getirilmelidir (Her öğe için ayrı dosyalar
oluşturulmasına gerek yoktur):
1.
2.
3.
4.
Makalenin tamamı
Bütün görsellerle ilgili kısa açıklamalar
Literatür listesi
İletişim bilgileri (özgeçmiş, posta ve
e-posta adresi vb.)
Ayrıca, görseller (tablo, grafik, fotoğraf vb.)
MS Word dokümanı içinde gömülü olarak
değil, ayrı ayrı sunulmalı ve bunlara ilişkin
detaylar her bir görselin altında görülmeM
2%K%'8
Metin uzunluğu
Makale uzunluğu, konuya bağlı olarak büM
yük oranda değişebilir. Makale uzunluğu
tercihen 1500-5500 kelime arasında olmaM
lı; ancak konunun bütünlüğünü bozmamak
için makaleyi uzatmak veya kısaltmak geM
rekiyorsa, gerektiği şekilde uzatabilir veya
kısaltabilirsiniz.
Çok uzun makaleleri bir kaç bölüm halinde
yayınlamak mümkün; ancak bu tür makaM
2"2"'( B","2K"( 76=( C*<2*( /%2B%( %7"'?"=$"K%'8(
Bu yüzden her bölüm kendi başına yayınlaM
nabilir şekilde hazırlanmalıdır. Ayrıca, farklı
bölümleri ayrı başlıklar altında da yayınlaM
&*/%2%%'%<8(
Bazı durumlarda ekstra uzun makale kulM
lanabiliyoruz, fakat bu, önemli bir konu olM
ması halinde ve sözkonusu bölüm uygunsa
değerlendiriliyor.
Kısacası, makalelerin uzunluğuyla ilgili sizi
sınırlamak istemiyoruz; fakat yukarıda beM
lirtilen kelime miktarının kullanılması bizim
açımızdan en uygun yol olacaktır. Bu konuM
K*(:":*,B%(/%'(#6'.(4"&*(#6'.,.,.<(62K.M
ğunda, lütfen bizimle temasa geçin.
Metnin biçimi
Lütfen tek aralık ve girintisiz paragraf kulM
lanın. Paragraflar arasında boş bir satır bıM
rakmayı unutmayın.
İtalik ve kalın (bold) yazı karaktelerinin haM
ricinde özel bir format kullanmayın ve metM
64 !""#$
2_2020
nin sola yaslı olmasına dikkat edin.
relere uygun bir vesikalık fotoğraf gönderM
meyi unutmayın.
3"$%,K"( ?.$2*=*( ="2%?"2"'%( 4.'B.2*?*=(
istiyorsanız, lütfen italik kullanın (altçizgi
ya da daha büyük font kullanmayın). Kalın
karakterlerin makale başlığı veya ara başM
lıklarda kullanılması daha uygun olacaktır
Özet
Makalenin özetine gerek yoktur. Buna rağM
men bir özet vermek isterseniz, onu ayrı bir
kutu içinde yayınlayabiliriz.
Metni sayfada ortalamayın, özel sekme
durakları (tab) eklemeyin, altçizgi kullanM
mayın.
Kaynaklar
Kaynaklar metin içinde yer alma sırasına
uygun olarak numaralandırılmalıdır.
Dipnot eklemek isterseniz, kelime işlem
programının otomatik seçeneğini kullanın
ve dipnotların otomatik olarak yerleştirilM
mesini sağlayın. Bu konuda size yardımcı
olacak menüler her programda vardır.
Yabancı dergi isimleri, Index Mdicus’a uyM
gun olarak yazılmalıdır.
Resim/şekil referansları
Makalede kullanılan her görsel için ard arda
gelecek şekilde numara verilmelidir. Eğer
resimlerin gruplandırılması gerekiyorsa,
küçük harflerle bunları gösterebilirsiniz (1a,
2a, 2b, 2c vb)
Şekil referansları, cümlenin ortası veya
sonu ayrımı yapmaksızın, uygun olan yere
konulabilir. Şekil referanslarının parantez
içine alınmış olması gerekmektedir.
Görsel materyaller
Görseller TIF veya JPEG formatında olmaM
lıdır.
Bu resimler 300 dpi çözünürlükte olmalı,
6x6 cm’den küçük olmamalıdır. Gerekli çöM
zünürlüğe sahip olmayan görseller; ancak
posta pulu büyüklüğünde basılabilir.
01&1=( /6&.$2.( '"#%?2"'( K*%?*( K*:*( %&%K%'(
ve 1 MB civarı görseller idealdir. Eğer büM
yük boyutta bir görseliniz varsa, kurallara
uymak veya dokümanın hacmini küçültmek
adına boyutunu düşürmeyin.
Ayrıca resimleri metnin içine gömmemek
gerektiğini lütfen unutmayın. Görsel maM
teryaller, metni içeren dosyadan bağımsız
olmalıdır.
Dijital resimleri sıkıştırılmış dosya olarak
(zip) e-postayla bize gönderebileceğiniz
gibi CD’ye kaydederek de yollayabilirsiniz.
Görsel materyalleri, dia pozitif veya opak
baskılı olarak postayla da ulaştırabilirsiniz.
Makalenizle birlikte, yukarıdaki parametM
Kaynak yazımına örnekler:
Dergi için:
Halsband ER, Hirsberg YA, Berg LI: KetaM
mine hydrochloride in outpatient oral surM
gery. J Oral Surg 1971, 29:472-6.
Kitap içinde değişik yazarlar tarafından
yazılmış yazılar için:
Hodge HC, Smith FA: Biological properties
of inorganik fluorides. In: Simons JH, ed:
Fluorine chemistry. New York: Academic
Press, 1965:135.
Kitaptan alınan yazı için:
Costich ER, White RP: Fundamentals of oral
surgery. Philadelphia: WB Saunders, 1971:
201-20.
İletişim bilgisi
Her makalenin sonunda iletişim bilgilerini
içeren bir kutu bulunmaktadır. Makalede ilk
isim olarak verilen yazarın iletişim bilgileri,
vesikalık fotoğrafı ve biyografisi bu kutu
içinde yayınlanmaktadır. Bu yüzden 60
kelimeyi geçmeyecek şekilde özgeçmişinizi
göndermeyi de lütfen unutmayın.
Her türlü soru ve talepleriniz için EditörüM
müz ve/veya Yazı İşleri Müdürümüzle iletiM
şim kurabilirsiniz.
+,)-./
5678(5'8(9*:*(;<&1'"=
E-posta: tahaozyurek@hotmail.com
[67] =>
[68] =>
)
[page_count] => 68
[pdf_ping_data] => Array
(
[page_count] => 68
[format] => PDF
[width] => 624
[height] => 870
[colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED
)
[linked_companies] => Array
(
[ids] => Array
(
)
)
[cover_url] =>
[cover_three] =>
[cover] => ![roots Turkey No. 2, 2020]()
[toc] => Array
(
[0] => Array
(
[title] => Cover
[page] => 01
)
[1] => Array
(
[title] => Jenerik
[page] => 03
)
[2] => Array
(
[title] => Içindekiler
[page] => 06
)
[3] => Array
(
[title] => Editörden
[page] => 07
)
[4] => Array
(
[title] => Maksimum eğrilik kontrolü
[page] => 08
)
[5] => Array
(
[title] => Yeni koronavirüs salgını sonrası gündeme gelen ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten başarılılar mı?
[page] => 16
)
[6] => Array
(
[title] => Mineral trioksit agregatların endodontide klinik uygulamaları
[page] => 22
)
[7] => Array
(
[title] => Endodonti’de hazır biyoseramik materyallerin kullanımı
[page] => 30
)
[8] => Array
(
[title] => İzolasyon dönemi: Koronavirüs ve rubber dam kullanımı
[page] => 38
)
[9] => Array
(
[title] => Minimal invaziv endodontinin geleceği: Dinamik navigasyon
[page] => 42
)
[10] => Array
(
[title] => Eksternal servikal kök rezorpsiyonlu bir dişin tedavisi: Olgu sunumu
[page] => 48
)
[11] => Array
(
[title] => Ürün - Tanıtımı
[page] => 52
)
[12] => Array
(
[title] => Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı Üniversitesi
[page] => 56
)
[13] => Array
(
[title] => Uzaktan Eğitim Birimimiz - Süreci İyi Yönetiyor
[page] => 58
)
[14] => Array
(
[title] => Haber - Güncel
[page] => 60
)
[15] => Array
(
[title] => Haber - Eğitim etkinlik
[page] => 63
)
[16] => Array
(
[title] => Kitap - Inceleme
[page] => 64
)
[17] => Array
(
[title] => Etkinlik - Ajanda
[page] => 65
)
[18] => Array
(
[title] => Yayın Kuralları
[page] => 66
)
)
[toc_html] =>
[toc_titles] => Cover
/ Jenerik
/ Içindekiler
/ Editörden
/ Maksimum eğrilik kontrolü
/ Yeni koronavirüs salgını sonrası gündeme gelen ekstra-oral vakum aspiratörleri gerçekten başarılılar mı?
/ Mineral trioksit agregatların endodontide klinik uygulamaları
/ Endodonti’de hazır biyoseramik materyallerin kullanımı
/ İzolasyon dönemi: Koronavirüs ve rubber dam kullanımı
/ Minimal invaziv endodontinin geleceği: Dinamik navigasyon
/ Eksternal servikal kök rezorpsiyonlu bir dişin tedavisi: Olgu sunumu
/ Ürün - Tanıtımı
/ Türkiye’nin İlk Sağlık Temalı Üniversitesi
/ Uzaktan Eğitim Birimimiz - Süreci İyi Yönetiyor
/ Haber - Güncel
/ Haber - Eğitim etkinlik
/ Kitap - Inceleme
/ Etkinlik - Ajanda
/ Yayın Kuralları
[cached] => true
)
