DT Poland 11+12, 2012DT Poland 11+12, 2012DT Poland 11+12, 2012

DT Poland 11+12, 2012

Prawo / Praktyka / News / Wydarzenia / News / Implant Tribune / Hygiene Tribune

Array
(
    [post_data] => WP_Post Object
        (
            [ID] => 58960
            [post_author] => 0
            [post_date] => 2012-12-21 10:57:36
            [post_date_gmt] => 2012-12-21 10:57:36
            [post_content] => 
            [post_title] => DT Poland 11+12, 2012
            [post_excerpt] => 
            [post_status] => publish
            [comment_status] => closed
            [ping_status] => closed
            [post_password] => 
            [post_name] => dt-poland-1112-2012-1112
            [to_ping] => 
            [pinged] => 
            [post_modified] => 2024-10-22 01:25:08
            [post_modified_gmt] => 2024-10-22 01:25:08
            [post_content_filtered] => 
            [post_parent] => 0
            [guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt111212/
            [menu_order] => 0
            [post_type] => epaper
            [post_mime_type] => 
            [comment_count] => 0
            [filter] => raw
        )

    [id] => 58960
    [id_hash] => 4f281b6ab77f15b1639c5c947f1d04716b1744fdb214f372a3426a7c13e75011
    [post_type] => epaper
    [post_date] => 2012-12-21 10:57:36
    [fields] => Array
        (
            [pdf] => Array
                (
                    [ID] => 58961
                    [id] => 58961
                    [title] => DT111212.pdf
                    [filename] => DT111212.pdf
                    [filesize] => 0
                    [url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/DT111212.pdf
                    [link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-1112-2012-1112/dt111212-pdf-2/
                    [alt] => 
                    [author] => 0
                    [description] => 
                    [caption] => 
                    [name] => dt111212-pdf-2
                    [status] => inherit
                    [uploaded_to] => 58960
                    [date] => 2024-10-22 01:25:02
                    [modified] => 2024-10-22 01:25:02
                    [menu_order] => 0
                    [mime_type] => application/pdf
                    [type] => application
                    [subtype] => pdf
                    [icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
                )

            [cf_issue_name] => DT Poland 11+12, 2012
            [contents] => Array
                (
                    [0] => Array
                        (
                            [from] => 01
                            [to] => 03
                            [title] => Prawo

                            [description] => Prawo

                        )

                    [1] => Array
                        (
                            [from] => 04
                            [to] => 05
                            [title] => Praktyka

                            [description] => Praktyka

                        )

                    [2] => Array
                        (
                            [from] => 06
                            [to] => 06
                            [title] => News

                            [description] => News

                        )

                    [3] => Array
                        (
                            [from] => 08
                            [to] => 11
                            [title] => Wydarzenia

                            [description] => Wydarzenia

                        )

                    [4] => Array
                        (
                            [from] => 12
                            [to] => 12
                            [title] => News

                            [description] => News

                        )

                    [5] => Array
                        (
                            [from] => 13
                            [to] => 16
                            [title] => Implant Tribune

                            [description] => Implant Tribune

                        )

                    [6] => Array
                        (
                            [from] => 17
                            [to] => 20
                            [title] => Hygiene Tribune

                            [description] => Hygiene Tribune

                        )

                )

        )

    [permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-poland-1112-2012-1112/
    [post_title] => DT Poland 11+12, 2012
    [client] => 
    [client_slug] => 
    [pages_generated] => 
    [pages] => Array
        (
            [1] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-0.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-0.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-0.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-0.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-0.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-0.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [2] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-1.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-1.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-1.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-1.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-1.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-1.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [3] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-2.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-2.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-2.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-2.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-2.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-2.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [4] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-3.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-3.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-3.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-3.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-3.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-3.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [5] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-4.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-4.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-4.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-4.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-4.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-4.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [6] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-5.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-5.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-5.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-5.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-5.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-5.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [7] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-6.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-6.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-6.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-6.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-6.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-6.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                            [0] => Array
                                (
                                    [post_data] => WP_Post Object
                                        (
                                            [ID] => 58962
                                            [post_author] => 0
                                            [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_date_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content] => 
                                            [post_title] => epaper-58960-page-7-ad-58962
                                            [post_excerpt] => 
                                            [post_status] => publish
                                            [comment_status] => closed
                                            [ping_status] => closed
                                            [post_password] => 
                                            [post_name] => epaper-58960-page-7-ad-58962
                                            [to_ping] => 
                                            [pinged] => 
                                            [post_modified] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_modified_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content_filtered] => 
                                            [post_parent] => 0
                                            [guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-7-ad/
                                            [menu_order] => 0
                                            [post_type] => ad
                                            [post_mime_type] => 
                                            [comment_count] => 0
                                            [filter] => raw
                                        )

                                    [id] => 58962
                                    [id_hash] => 2af6a2d0eb9e1c8d1296565ce711116fad565662b35998e3ec26acafdd208ce0
                                    [post_type] => ad
                                    [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                    [fields] => Array
                                        (
                                            [url] => http://www.dental-tribune.com/companies_147_abrasive_technology_inc.html
                                            [link] => URL
                                        )

                                    [permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-7-ad-58962/
                                    [post_title] => epaper-58960-page-7-ad-58962
                                    [post_status] => publish
                                    [position] => -0.04,0.27,86.56,99.18
                                    [belongs_to_epaper] => 58960
                                    [page] => 7
                                    [cached] => false
                                )

                        )

                    [html_content] => 
                )

            [8] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-7.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-7.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-7.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-7.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-7.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-7.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [9] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-8.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-8.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-8.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-8.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-8.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-8.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                            [0] => Array
                                (
                                    [post_data] => WP_Post Object
                                        (
                                            [ID] => 58963
                                            [post_author] => 0
                                            [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_date_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content] => 
                                            [post_title] => epaper-58960-page-9-ad-58963
                                            [post_excerpt] => 
                                            [post_status] => publish
                                            [comment_status] => closed
                                            [ping_status] => closed
                                            [post_password] => 
                                            [post_name] => epaper-58960-page-9-ad-58963
                                            [to_ping] => 
                                            [pinged] => 
                                            [post_modified] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_modified_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content_filtered] => 
                                            [post_parent] => 0
                                            [guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-9-ad/
                                            [menu_order] => 0
                                            [post_type] => ad
                                            [post_mime_type] => 
                                            [comment_count] => 0
                                            [filter] => raw
                                        )

                                    [id] => 58963
                                    [id_hash] => 06236c66bd51034db47c612acc02b36449ef649af5f374ff1496e98041355983
                                    [post_type] => ad
                                    [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                    [fields] => Array
                                        (
                                            [url] => http://www.tribunecme.com/
                                            [link] => URL
                                        )

                                    [permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-9-ad-58963/
                                    [post_title] => epaper-58960-page-9-ad-58963
                                    [post_status] => publish
                                    [position] => 0.35,0.55,85.01,98.9
                                    [belongs_to_epaper] => 58960
                                    [page] => 9
                                    [cached] => false
                                )

                        )

                    [html_content] => 
                )

            [10] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-9.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-9.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-9.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-9.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-9.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-9.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [11] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-10.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-10.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-10.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-10.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-10.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-10.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [12] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-11.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-11.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-11.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-11.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-11.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-11.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                            [0] => Array
                                (
                                    [post_data] => WP_Post Object
                                        (
                                            [ID] => 58964
                                            [post_author] => 0
                                            [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_date_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content] => 
                                            [post_title] => epaper-58960-page-12-ad-58964
                                            [post_excerpt] => 
                                            [post_status] => publish
                                            [comment_status] => closed
                                            [ping_status] => closed
                                            [post_password] => 
                                            [post_name] => epaper-58960-page-12-ad-58964
                                            [to_ping] => 
                                            [pinged] => 
                                            [post_modified] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_modified_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content_filtered] => 
                                            [post_parent] => 0
                                            [guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-12-ad/
                                            [menu_order] => 0
                                            [post_type] => ad
                                            [post_mime_type] => 
                                            [comment_count] => 0
                                            [filter] => raw
                                        )

                                    [id] => 58964
                                    [id_hash] => f82c5902d17f152979a22682baa7504a80887c02b169a8c42a1fd4e348e63e4e
                                    [post_type] => ad
                                    [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                    [fields] => Array
                                        (
                                            [url] => http://www.dental-tribune.com/companies/content/id/164
                                            [link] => URL
                                        )

                                    [permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-12-ad-58964/
                                    [post_title] => epaper-58960-page-12-ad-58964
                                    [post_status] => publish
                                    [position] => 23.92,25.41,68.77,69.4
                                    [belongs_to_epaper] => 58960
                                    [page] => 12
                                    [cached] => false
                                )

                        )

                    [html_content] => 
                )

            [13] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-12.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-12.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-12.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-12.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-12.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-12.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [14] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-13.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-13.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-13.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-13.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-13.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-13.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [15] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-14.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-14.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-14.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-14.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-14.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-14.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [16] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-15.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-15.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-15.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-15.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-15.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-15.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [17] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-16.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-16.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-16.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-16.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-16.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-16.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [18] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-17.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-17.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-17.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-17.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-17.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-17.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

            [19] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-18.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-18.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-18.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-18.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-18.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-18.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                            [0] => Array
                                (
                                    [post_data] => WP_Post Object
                                        (
                                            [ID] => 58965
                                            [post_author] => 0
                                            [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_date_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content] => 
                                            [post_title] => epaper-58960-page-19-ad-58965
                                            [post_excerpt] => 
                                            [post_status] => publish
                                            [comment_status] => closed
                                            [ping_status] => closed
                                            [post_password] => 
                                            [post_name] => epaper-58960-page-19-ad-58965
                                            [to_ping] => 
                                            [pinged] => 
                                            [post_modified] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_modified_gmt] => 2024-10-22 01:25:02
                                            [post_content_filtered] => 
                                            [post_parent] => 0
                                            [guid] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-19-ad/
                                            [menu_order] => 0
                                            [post_type] => ad
                                            [post_mime_type] => 
                                            [comment_count] => 0
                                            [filter] => raw
                                        )

                                    [id] => 58965
                                    [id_hash] => 528d1c755ef3c0f302a6e11b07fdfe149e9ae23552ede42af2e1503689c31855
                                    [post_type] => ad
                                    [post_date] => 2024-10-22 01:25:02
                                    [fields] => Array
                                        (
                                            [url] => http://www.tribunecme.com/
                                            [link] => URL
                                        )

                                    [permalink] => https://e.dental-tribune.com/ad/epaper-58960-page-19-ad-58965/
                                    [post_title] => epaper-58960-page-19-ad-58965
                                    [post_status] => publish
                                    [position] => 0.35,0,86.17,99.73
                                    [belongs_to_epaper] => 58960
                                    [page] => 19
                                    [cached] => false
                                )

                        )

                    [html_content] => 
                )

            [20] => Array
                (
                    [image_url] => Array
                        (
                            [2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/2000/page-19.jpg
                            [1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/1000/page-19.jpg
                            [200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/200/page-19.jpg
                        )

                    [key] => Array
                        (
                            [2000] => 58960-152a4a31/2000/page-19.jpg
                            [1000] => 58960-152a4a31/1000/page-19.jpg
                            [200] => 58960-152a4a31/200/page-19.jpg
                        )

                    [ads] => Array
                        (
                        )

                    [html_content] => 
                )

        )

    [pdf_filetime] => 1729560302
    [s3_key] => 58960-152a4a31
    [pdf] => DT111212.pdf
    [pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/58960/DT111212.pdf
    [pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/58960/DT111212.pdf
    [should_regen_pages] => 1
    [pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/58960-152a4a31/epaper.pdf
    [pages_text] => Array
        (
            [1] => 

Anzeigen Stand DIN A4






:
eru

e
n
e
i
yg
ew
H
·
W
1 buneNews
ri
T
t
lan
p
Im
rz
nąt

num

e
n
u
Trib

DENTAL TRIBUNE

DENTAL TRIBUNE Polish Edition

The World’s Dental Newspaper · Polish Edition

ISSN 1730-315X

LISTOPAD-GRUDZIEŃ 2012

www.dental-tribune.com

CENA: 9,50 zł

VOL. 10, NR 11+12

Prawo

Praktyka

Wydarzenia

Odpowiedzialność cywilna i karna
lekarza dentysty

Zastosowanie systemów bezpośrednich licówek kompozytowych

Medycyna estetyczna dla lekarzy
dentystów

Strona

2

Strona

4

Strona

8

Wzrasta wartość sprzedanego w Polsce sprzętu
do diagnostyki obrazowej
Rynek diagnostyki obrazowej
osiągnie do końca br. wartość 882
mln zł. W latach 2012-2014 sprzedaż w analizowanym segmencie
będzie rosła o 14% (CAGR –
średnioroczny wzrost) – wynika
z najnowszego raportu PMR pt.:
„Rynek diagnostyki obrazowej
w Polsce 2012. Prognozy rozwoju
na lata 2012-2014”.
Głównymi motorami wzrostu
będzie zwiększenie inwestycji w
sektorze prywatnym, fundusze europejskie (z wyjątkiem 2014 r.,
kiedy to nie będzie już możliwości
korzystania z kolejnej transzy,
która kończy się w 2013 r.), jak również coraz większy nacisk na prewencję w polityce zdrowotnej państwa. Wg prognoz, w 2013 r. wartość rynku diagnostyki obrazowej
przekroczy 1 mld zł.

będzie m.in. rezultatem znaczącego wzrostu wartości kontraktów
NFZ na badania diagnostyki
obrazowej, przekraczającego 15%
(w 2011 r. wyniósł on niecałe 8%).
W następnych latach rynek ten będzie wzrastał nieco wolniej, choć
w tempie ponad 10% rocznie. Spośród poszczególnych segmentów
diagnostyki obrazowej najszybszy
wzrost, sięgający średniorocznie
w latach 2012-2014 niemal 20%
przewidywany jest dla badań medycyny nuklearnej.
Obecnie firmy polskie w zdecydowanej większości nie zamierzają
rozszerzać swojej działalności o
rynki zagraniczne – wynika z badania przeprowadzonego specjalnie
na potrzeby raportu (badanie to
zrealizowano na przełomie sierpnia i września 2012 r., przeprowa-

Monkey Business Images/Shutterstock.com

W 2009 r. kryzys i wysoki kurs
euro zahamowały zamówienia na
aparaturę do diagnostyki obrazowej na rynku prywatnym, ale nie
wpłynęły na rynek publiczny
(wiele zakupów finansowanych
było z dotacji unijnych, których
kryzys nie dotknął, co spowodowało lekkie osłabienie sprzedaży
w liczbie sztuk przy wzroście wartości sprzedaży). Było to spowodowane faktem, iż wiele inwestycji
jest finansowanych z funduszy UE.
Dlatego też wartość rynku wzrosła
wtedy o 33%.
Na rozwój rynku diagnostyki
obrazowej znacznie wpływają publiczne wydatki (refundacja badań
diagnostycznych przez NFZ). „Im
więcej NFZ przeznacza na finansowanie badań, tym bardziej firmy
świadczące takie usługi chętnie inwestują w sprzęt. Dlatego też w
2012 r. spodziewamy się przyspieszenia dynamiki wzrostu wartości
rynku diagnostyki obrazowej do
niemal 16%” – wyjaśnia Monika
Stefańczyk, analityk rynku farmaceutycznego i ochrony zdrowia
oraz autorka raportu. Wzrost ten

dzono 32 wywiady z firmami obecnymi na rynku – dystrybutorami
i producentami, co stanowiło 60%
próby). Wśród wymienianych powodów takiej decyzji znalazły się
następujące przyczyny:
• produkty firmy są już obecne na
rynkach zagranicznych (1 na 9
firm, które nie planują ekspansji),
• firma skupia się na poprawie sytuacji na rynku polskim,
• firma posiada wyłączność tylko
na Polskę (odpowiedzi dystrybutorów),
• firma wycofuje się z segmentu
diagnostyki obrazowej.
Warto zaznaczyć, że na polskim
rynku sprzęt do diagnostyki obrazowej jest niemal w całości importowany z zagranicy – obecnie firmy
polskie nie są na tyle silne finansowo, aby konkurować ze światowymi potentatami diagnostyki obrazowej. Zostają im tylko nisze i
tylko z takimi produktami mogą
konkurować na rynkach zagranicznych. W poprzednich latach kryzys
i wysoki kurs euro zahamowały
nieco zamówienia na aparaturę do
diagnostyki obrazowej, co może

być kolejną przyczyną ograniczonych planów ekspansji.
Żadna z zapytanych w czasie badania firm nie zamierza otworzyć
przedstawicielstwa zagranicznego w
ciągu 3 najbliższych lat. Z krajów, do

których firmy zamierzają znacząco
zwiększyć eksport, wymieniane są
Litwa, Ukraina lub ogólnie kraje UE
lub kraje Europy Wschodniej. Jako
całkowicie dla nich nowe kierunki
eksportu, polskie przedsiębiorstwa
wymieniają Ukrainę i Litwę. DT

Niniejsza informacja została
przygotowana na podstawie danych zawartych w najnowszym raporcie firmy PMR pt.: „Rynek diagnostyki obrazowej w Polsce 2012.
Prognozy rozwoju na lata 20122014”
AD


[2] => Anzeigen Stand DIN A4
2

DENTAL TRIBUNE Polish Edition

Prawo

Błąd w sztuce medycznej
– odpowiedzialność cywilna i karna lekarza dentysty
Małgorzata Świeca, Polska
Pojęcie błędu medycznego nie
jest zdefiniowane ustawowo, lecz
na gruncie orzecznictwa oraz
doktryny można stwierdzić, iż
jako błąd w sztuce medycznej
(błąd medyczny, błąd lekarski)
określa się takie działania lub zaniechania lekarza, które są
obiektywnie sprzeczne z powszechnie uznanymi zasadami
aktualnej wiedzy i praktyki z zakresu medycyny.
Zgodnie z art. 4 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze
wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami
i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej
oraz z należytą starannością.

Wielość definicji i podstawowe
kryteria

W doktrynie przyjęto również
inne definicje. Wg A. Liszewskiej
„błąd w sztuce medycznej oznacza
naruszenie przez lekarza (świadomego tego, że podejmuje czynność
medyczną) obowiązujących go w
konkretnym wypadku, wypracowanych na gruncie nauki i praktyki, reguł postępowania zawodowego wobec dóbr prawnych w postaci życia i zdrowia człowieka,
które na gruncie prawa stanowi
podstawę dla stwierdzenia naruszenia obowiązku ostrożności”. Z
kolei L. Wachholz błąd definiował
jako „nieumyślne uszkodzenie
ciała lub pozbawienie życia chorego wskutek nieświadomości zasad sztuki lub zaniedbania, że błąd
tylko wtedy może być uznany za
karygodny, jeżeli był widoczny, jeżeli można go było uniknąć przez
stosowanie zwykłych, a nie nadzwyczajnych wiadomości lub
zręczności”.

W przedmiotowej materii stanowisko zajął także Sąd Najwyższy. W wyroku z 30.09.1960 r.
stwierdził, iż uszkodzenia ciała, będące następstwami zabiegów lecz-

niczych, a więc czynności zmierzających również do ochrony życia i
zdrowia ludzkiego, pozbawione są
cech materialnej bezprawności pod
warunkiem dokonania zabiegu w
sposób zgodny z powszechnie
uznanymi zasadami wiedzy i sztuki
lekarskiej. W orzeczeniu z
1.04.1955 r. Sąd zdefiniował błąd w
sztuce lekarskiej jako czynność
(zaniechanie) lekarza w zakresie
diagnozy i terapii, niezgodną z
nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym. Nadto, w wyroku
z 8.09.1972 r. podniesiono, iż ustalenie błędu w sztuce lekarskiej zależy od odpowiedzi na pytanie, czy
postępowanie lekarza w konkretnej
sytuacji i z uwzględnieniem całokształtu okoliczności istniejących
w chwili zabiegu, a zwłaszcza tych
danych, którymi wówczas dysponował lub mógł dysponować,
zgodne było z wymaganiami aktualnej wiedzy i nauki medycznej
oraz powszechnie przyjętej praktyki lekarskiej.
Mimo wielości definicji omawianego pojęcia, podstawowym
jego kryterium jest naruszenie obowiązującej staranności. Należy w
tym miejscu podkreślić, iż od lekarza wymaga się staranności podwyższonej, ponad przeciętną z
uwagi nie tylko na profesjonalny
charakter jego działań, ale przede
wszystkim ze względu na wagę
przedmiotu działalności, a więc
ochronę życia i zdrowia ludzkiego.

Przyczyny błędów
w sztuce medycznej

Do najczęstszych przyczyn popełniania błędów medycznych należą:
– pominięcie w ramach wywiadu
lekarskiego istotnych z punktu
widzenia rozpoznania choroby
pytań,
– zaniechanie zlecenia odpowiednich badań specjalistycznych,
– niewłaściwa interpretacja istniejących, a nawet typowych dla danego schorzenia lub stanu pourazowego objawów,
– nieprzeprowadzenie alternatywnego postępowania zmierzają-

cego do zweryfikowania wyników badań (o ile jest ono możliwe),
– niewykorzystanie dostępnych, a
koniecznych w określonej sytuacji zdrowotnej możliwości diagnostycznych,
– nieprawidłowości w leczeniu farmakologicznym,
– podjęcie się świadczeń medycznych mimo braku stosownych
kompetencji,
– bezpodstawne odroczenie przeprowadzenia zabiegu operacyjnego.

Kategorie błędów lekarskich
Biorąc pod uwagę kolejne etapy
postępowania medycznego, a także
w oparciu o kryterium czynności,
w związku z podjęciem których dochodzi do błędu medycznego, w
doktrynie oraz orzecznictwie sądowym wyróżnia się następujące kategorie błędów lekarskich: błąd
diagnostyczny (błąd rozpoznania),
błąd terapeutyczny (błąd w leczeniu) oraz błąd rokowania (błąd prognozy).
Błąd diagnostyczny
Błąd diagnostyczny polega na
postawieniu niewłaściwej diagnozy na skutek obiektywnie
sprzecznego z zasadami obowiązującymi w medycynie postępowania lekarza. Błąd ten może przybierać albo postać tzw. błędu pozytywnego, jeżeli lekarz rozpoznaje
u pacjenta chorobę, podczas gdy
jest on faktycznie zdrowy albo –
znacznie bardziej niebezpiecznego dla pacjenta – błędu negatywnego. Błąd negatywny zachodzi
wtedy, gdy lekarz w ogóle nie rozpoznaje choroby albo rozpoznaje
chorobę inną niż ta, na którą pacjent faktycznie cierpi. Omawiana
kategoria błędu wynika zazwyczaj
z niewłaściwej interpretacji symptomów (objawów), na których
oparł się lekarz, dokonując rozpoznania. Najczęściej konsekwencje
błędu diagnostycznego pojawiają
się dopiero na etapie stosowania terapii, chyba że błąd powoduje zaniechanie podjęcia jakichkolwiek

działań leczniczych. W każdym
jednak wypadku przesłanką odpowiedzialności musi być wyrządzenie szkody. Przyczyny błędnej
diagnozy mogą być różne, przy
czym pamiętać należy, że lekarz
poniesie odpowiedzialność tylko
wtedy, gdy nie dochował należytej
staranności podczas czynności
podjętych w celu postawienia właściwej diagnozy. Nie każde obiektywnie wadliwe rozpoznanie oznacza bowiem, że lekarz jest za nie
odpowiedzialny, bo czasami wadliwa diagnoza może być wynikiem
niedostatecznej wiedzy na temat
danego schorzenia i bezradności
medycyny, która jest dopiero na
etapie wstępnych badań albo rezultatem obiektywnego braku dostępu do najnowszej aparatury
diagnostycznej, czy też pomyłki w

laboratorium. Należy jednak podkreślić, że pominięcie badań koniecznych dla postawienia diagnozy i możliwych w danych
warunkach do przeprowadzenia
należy zawsze oceniać na płaszczyźnie błędu.
Błąd terapeutyczny
Drugą kategorią jest błąd terapeutyczny. Zachodzi on wtedy, gdy
została wybrana obiektywnie niewłaściwa z punktu widzenia medycznego metoda leczenia. Może
mieć on charakter wtórny (wtedy,
gdy jest rezultatem błędnej diagnozy) albo pierwotny (gdy diagnoza została postawiona prawidłowo, ale lekarz podjął następnie
niewłaściwe decyzje terapeutyczne). Szczególną postacią błędu
terapeutycznego jest tzw. błąd ope-

O wydawcy
Wydawca :
Zespół redakcyjny:
Redaktor naczelna:
Marzena Bojarczuk,
m.bojarczuk@dental-tribune.com
Tłumacz:
Ewa Ganowicz

Biuro w Polsce:
Al. Jerozolimskie 44, lok. 518
00-024 Warszawa
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com

Marketing i reklama:
Grzegorz Rosiak,
g.rosiak@dental-tribune.com
Informacje w sprawie prenumeraty:
info@dental-tribune.com
Tel.: 664 608 740
Nakład: 10.000 egz.

Wydawca i redakcja nie ponoszą odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Publikacja ta jest przeznaczona dla osób uprawnionych do wystawiania recept oraz osób prowadzących obrót produktami leczniczymi
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, poz. 1381,
z późn. zmianami i rozporządzeniami).
Redakcja Dental Tribune dokłada wszelkich starań, aby publikować artykuły kliniczne oraz informacje
od producentów jak najrzetelniej. Nie możemy odpowiadać za informacje, podawane przez producentów.
Wydawca nie odpowiada również za nazwy produktów oraz informacje o nich, podawane przez ogłoszeniodawców. Opinie przedstawiane przez autorów nie są stanowiskiem redakcji Dental Tribune.
Dental Tribune makes every effort to report clinical information and manufacturer’s product news accurately, but cannot assume responsibility for the validity of product claims, or for typographical errors. The publishers also do not assume responsibility for product names
or claims, or statements made by advertisers. Opinions expressed by authors are their own and may not reflect those of
The World’s Dental Newspaper
Dental Tribune International.

DENTAL TRIBUNE

Licensing by
Dental Tribune International

Accounting
Manuela Hunger

Publisher
Torsten Oemus

Business Development Manager
Bernhard Moldenhauer

Group Editor
Daniel Zimmermann
newsroom@dental-tribune.com
Tel.: +49-341/4 84 74-107

Project Manager Online
Alexander Witteczek

Editor Specialities
Magdalena Wojtkiewicz
Matthew Benoit /Shutterstock.com

Editorial Assistant
Yvonne Bachmann
Copy Editors
Sabrina Raaff, Hans Motschmann
President/CEO
Torsten Oemus
Sales & Marketing
Matthias Diessner, Vera Baptist, Peter Witteczek
Director of Finance & Controlling
Dan Wunderlich
Marketing & Sales Services
Nadine Dehmel
License Inquiries
Jörg Warschat

International Editorial Board
Dr Nasser Barghi, USA – Ceramics
Dr Karl Behr, Germany – Endodontics
Dr George Freedman, Canada – Esthetics
Dr Howard Glazer, USA – Cariology

Executive Producer
Gernot Meyer

Dental Tribune International
Holbeinstr. 29, 04229, Leipzig, Germany
Tel.: +49-341-4 84 74-302
Fax: +49-341-4 84 74-173
info@dental-tribune.com
www.dental-tribune.com
Regional Offices
Asia Pacific
Dental Tribune Asia Pacific Limited
Room A, 20/F, Harvard Commercial Building,
111 Thomson Road, Wanchai, Hong Kong
Tel.: +852 3113 6177
Fax +8523113 6199
The Americas
116 West 23rd Street, Ste. 500, New York,
N.Y. 10011, USA
Tel.: +1 212 244 7181
Fax: +1 212 224 7185
Prof. Dr I. Krejci, Switzerland – Conservative Dentistry,
Dr Edward Lynch, Ireland– Restorative
Dr Ziv Mazor, Israel – Implantology
Prof. Dr Georg Meyer, Germany – Restorative
Prof. Dr Rudolph Slavicek, Austria – Function,
Dr Marius Steigmann, Germany – Implantology

© 2012, Dental Tribune International GmbH. All rights reserved


[3] => Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
racyjny, polegający na wadliwym
(nieprawidłowym) przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego. Praktyka dowodzi, że wywołuje on stosunkowo najpoważniejsze skutki,
przede wszystkim w postaci szkód
nieodwracalnych.
Błąd rokowania
Kolejną z wymienionych kategorii jest błąd rokowania, czyli prognozy co do stanu zdrowia chorego.
O odpowiedzialności za błąd tego
rodzaju można mówić tylko wtedy,
gdy prowadzi on do powstania
szkody. Może to być szkoda, która
powstaje np. w związku z wydaniem zaświadczenia o częściowej
niezdolności do pracy, podczas gdy
pacjent w ogóle nie powinien pracować albo szkoda polegająca na
załamaniu psychicznym chorego
wskutek przedstawienia mu błędnych informacji na temat prognozowanego stanu zdrowia, co nie po-

zostaje bez znaczenia dla dalszego
procesu leczenia. Ten rodzaj błędu
najczęściej nie jest jednak rozpatrywany oddzielnie, lecz wiąże się
go z błędem diagnostycznym.
Obok opisanej klasyfikacji,
można wyróżnić również błąd
techniczny, który polega na niepoprawnym sposobie realizacji decyzji diagnostycznej lub terapeutycznej, np. może być on spowodowany podaniem niewłaściwego
leku lub zastosowaniem nieprawidłowych metod operacyjnych.

Odpowiedzialność
za popełniony błąd

Kolejną istotną kwestią jest odpowiedzialność w związku z błędem medycznym.
Odpowiedzialność cywilna
Należy podkreślić, że popełnienie błędu medycznego nie jest wy-

Szkolenia dla przedsiębiorców
– lekarzy i lekarzy dentystów
Ośrodek Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów Naczelnej Izby Lekarskiej
zaprasza lekarzy i lekarzy dentystów z województwa mazowieckiego (wykonujących pracę
lub zamieszkałych), mających
zarejestrowaną praktykę lekarską lub zatrudnionych w mikro- albo małych przedsiębiorstwach na szkolenia w ramach
projektu: „Lekarz – przedsiębiorca na mazowieckim rynku
pracy. Szkolenia kompetencyjne szansą na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw
branży medycznej.”
Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu
Społecznego. Szkolenia są akredytowane, a ich uczestnicy otrzymują punkty edukacyjne. Tematy
szkoleń:

Styczeń 2013:
• 11.01.2013 r. (piątek) – „Radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu”,
• 18.01.2013 r. (piątek) – „Jak pracować z trudnym pacjentem –
wstęp do umiejętności komunikacyjnych”,
• 19.01.2013 r. (sobota) – „Radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu”,
• 19.01.2013 r. (sobota) – „Techniki negocjacji – warsztaty”,
• 20.01.2013 r. (niedziela) – „Autoprezentacje”,
• 25.01.2013 r. (piątek) – „Asertywność i rozwiązywanie konfliktów w relacji lekarz-pacjent”,
• 26.01.2013 r. (sobota) – „Jak pracować z trudnym pacjentem –
wstęp do umiejętności komunikacyjnych”.

Luty 2013:
• 02.02.2013 r. (sobota) – „Asertywna komunikacja lekarzy”,
• 08.02.2013 r. (piątek) – „Radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu”,
• 09.02.2013 r. (sobota) – „Jak pracować z trudnym pacjentem –

wstęp do umiejętności komunikacyjnych”,
• 26.02.2013 r. (wtorek) – „Asertywność i rozwiązywanie konfliktów w relacji lekarz-pacjent”.

Prawo
starczającym warunkiem zaistnienia po stronie lekarza odpowiedzialności cywilnej. Osoba dochodząca renty, odszkodowania lub zadośćuczynienia musi ponadto udowodnić, że:
– poniosła szkodę,
– lekarz dopuścił się wobec niej
błędu w sztuce medycznej, przy
czym błąd ten musi być zawiniony, tzn. lekarz musi chcieć go
popełnić albo popełnić błąd
wskutek niedbalstwa lub lekceważenia ciążących na nim obowiązków,
– pomiędzy szkodą a działaniem lekarza zachodzi bezpośredni,
adekwatny związek przyczynowy.
Aby roszczenia poszkodowanego były prawnie uzasadnione,
wszystkie wymienione warunki
muszą być spełnione kumulatywnie.
Odpowiedzialność karna
W przedmiocie odpowiedzialności karnej, muszą występować
łącznie następujące przesłanki:
– błąd,
– ujemne następstwa dla zdrowia
lub życia pacjenta określone
w przepisach prawa karnego

(uszkodzenie ciała, spowodowanie śmierci),
– związek przyczynowy między
błędem a ujemnymi następstwami,
– wina osoby wykonującej zabieg.

Autorka

Wyjątki
Kończąc rozważania na temat
błędów medycznych, należy także
zaznaczyć pewne wyjątki w omawianej materii. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem polskiej judykatury i piśmiennictwa, pojęcie
błędu medycznego nie obejmuje w
szczególności:
– przekroczenia czasu naświetlania
pacjenta promieniami rtg,
– wadliwej identyfikacji chorego,
prowadzącej do wykonania zabiegu lub przeprowadzenia operacji u innego pacjenta,
– pozostawienia ciała obcego w
polu operacyjnym,
– niezachowania zasad aseptyki
przy dokonywaniu zabiegów i
operacji (np. użycie przez personel medyczny niesterylnych igieł,
innych instrumentów chirurgicznych i materiałów opatrunkowych, przystąpienie do operacji
bez umycia rąk przez operatora
lub dezynfekcji skóry operowanego pacjenta),

Małgorzata Świeca
– zastępca dyrektora oddziału
lubelskiego Kancelarii Prawnej
Świeca i Wspólnicy.
– braku technicznego przygotowania do zawodu (np. zbyt szybkie
tempo dokonywania iniekcji,
transfuzja krwi niewłaściwej
grupy),
– odmowy lub zwłoki w udzieleniu
pomocy,
– operacji zdrowego organu w
miejsce chorego,
– inne przypadki związane z uchybieniami natury organizacyjnej
(błędy „techniczne" lekarza i personelu medycznego, np. zamiana
wyników badań diagnostycznych
pacjenta, pomyłki przy wypisywaniu karty choroby, zamiana
leku lub jego nieprawidłowe
przyrządzenie bądź podanie,
itp.). DT

AD

Marzec 2013:
• 01.03.2013 r. (piątek) – „Jak pracować z trudnym pacjentem –
wstęp do umiejętności komunikacyjnych”,
• 02.03.2013 r. (sobota) – „Radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu”,
• 02.03.2013 r. (sobota) – „Autoprezentacje”,
• 03.03.2013 r. (niedziela) –
„Techniki negocjacji – warsztaty”,
• 04.03.2013 r. (poniedziałek) –
„Jak rozpoznać uzależnienie i
jak skutecznie pomagać uzależnionym (w tym swoim kolegom)”,
• 08.03.2013 r. (piątek) – „Jak pracować z trudnym pacjentem –
wstęp do umiejętności komunikacyjnych”,
• 09.03.2013 r. (sobota) – „Asertywność i rozwiązywanie konfliktów w relacji lekarz-pacjent”,
• 23.03.2013 r. (sobota) – „Jak pracować z trudnym pacjentem –
wstęp do umiejętności komunikacyjnych”,
• 23.03.2013 r. (sobota) – „Radzenie sobie ze stresem i przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu”,
• 24.03.2013 r. (niedziela) –
„Asertywność i rozwiązywanie
konfliktów w relacji lekarz-pacjent”,
• 24.03.2013 r. (niedziela) –
„Techniki negocjacji – warsztaty
dla lekarzy dentystów”.

  

 

 

#  ! #""&$'$#%"

Informacje i zapisy:
www.pokl.nil.org.pl
tel.: (22) 559 13 10, (22) 559 13 44,
Naczelna Izba Lekarska
Ośrodek Doskonalenia
Zawodowego Lekarzy
i Lekarzy Dentystów,
ul. Sobieskiego 110
00-764 Warszawa,
e- mail:
szkoleniaunijne@hipokrates.org.

3

  







 

  






[4] => Anzeigen Stand DIN A4
4

DENTAL TRIBUNE Polish Edition

Praktyka

Przykłady zastosowania systemu bezpośrednich
licówek kompozytowych Componeer
Karolina Walczyńska-Dragon i Janina Walczyńska, Polska
Nie każdy jest obdarzony uśmiechem, w czasie którego eksponuje
piękne, białe zęby. Przyczyn defektów estetycznych jest wiele, np.
wady rozwojowe szkliwa, hipoplazja, fluoroza, przebarwienia
tkanek zęba po leczeniu endodontycznym, nieprawidłowe ustawienie zębów w łuku zębowym, rozległe wypełnienia, stosowanie
używek takich, jak kawa czy tytoń
oraz uprawianie parafunkcji.
Standardowe wypełnienia kompozytowe, które są najtańszą metodą estetycznej odbudowy zębów
w odcinku przednim, nawet jeśli
wykonane starannie, po pewnym
czasie wymagają wymiany lub
„odświeżenia”. Inną, bardziej inwazyjną metodą jest wykonanie licówek lub koron porcelanowych.
Niestety, metoda ta wymaga oszlifowania koron zębów, a także związana jest z większym kosztem ponoszonym przez pacjenta. Dodatkowo, w razie uszkodzenia uzupełnień porcelanowych, ich naprawa
jest trudna i zwykle tymczasowa.
Nasuwa się zatem wniosek, że najlepiej byłoby połączyć zalety uzupełnień wykonanych materiałem
kompozytowym z wytrzymałością
i estetyką uzupełnień porcelanowych.
W ostatnich miesiącach na polski rynek wprowadzono system
bezpośrednich licówek kompozytowych Componeer. Licówki te
wykonane są wg szablonu w standardowych, różnych wielkościach
z kompozytu nanohybrydowego
utwardzanego fabrycznie. Licówki
te nazywane są „łuskami szkliwa”
i tak rzeczywiście wyglądają. Ce-

chuje je duża twardość i wytrzymałość oraz wyjątkowa gładkość powierzchni zewnętrznej. Grubość licówki wynosi 0,3 mm, co pozwala
na jej łagodne przejście w tkanki
zęba po jej osadzeniu (co jest ważne
zwłaszcza w okolicy przyszyjkowej). Powierzchnia wewnętrzna licówki jest odpowiednio przygotowana i nie wymaga zmatowienia
przed osadzeniem.
Korzyści ze stosowania licówek Componeer zarówno dla lekarza dentysty, jak i dla pacjenta to
łatwe i efektywne wykonanie odbudowy zębów na jednej wizycie,
gwarantujące doskonałą estetykę.
Nie ma konieczności robienia wycisków, co pozwala na pominięcie
fazy laboratoryjnej. Jest to system
ekonomiczny i dla pacjenta, i dla lekarza, posiada także szeroki zakres
wskazań terapeutycznych.
Wskazania i przeciwwskazania:
1. Rozległe ubytki lub nieestetyczne wypełnienia w zębach
przednich.
2. Wydłużenie brzegów siecznych zębów abrazyjnych.
3. Odłamanie korony
zęba.
4. Przebarwienia zębów po leczeniu
endodontycznym.
5. Deformacje anatomiczne.
6. Zamknięcie diastemy.
W zasadzie brak
jest przeciwwskazań
bezwzględnych, jedynym przeciwwskaza-

niem może być utrwalony bruksizm, ponieważ wówczas mogłoby dojść do odłamania brzegu
siecznego (uzupełnienia ceramiczne także ulegną wtedy zniszczeniu).
Po osadzeniu licówek nie należy stosować płukanek do jamy
ustnej zawierających chlorheksydynę, ponieważ może ona powodować przebarwienia licówki na
obrzeżach. Ewentualne uszkodzenie zawsze można w prosty i szybki
sposób naprawić materiałem kompozytowym, którym licówka została osadzona.
Licówki są produkowane w
2 odcieniach szkliwnych: naturalnym Universal i do zębów wybielanych, bardzo jasnych White Opalescent. Licówki można stosować
w odcinku przednim na zębach
14-24 w łuku górnym i 33-43 w
łuku dolnym. Na podstawie naszych doświadczeń wiemy, że z powodzeniem można także stosować
licówki przeznaczone na zęby 13

oraz 23 na przedtrzonowce. Doskonałym rozwiązaniem jest osadzenie licówki na zębie, na którym spoczywa klamra protezy ruchomej
częściowej. Stanowi to zabezpieczenie przed zniszczeniem powierzchni zęba przez klamrę.

– prewencyjne uszczelnianie bruzd
i szczelin,
– naprawy licówek kompozytowych i ceramicznych,
– cementowanie adhezyjne odbudowy ceramicznej i kompozytowej.

Licówki są osadzane na materiale kompozytowym Synergy D6.
Jest to kompozyt o twardości zbliżonej do szkliwa, cechuje go duża
wytrzymałość na obciążenia – nie
odnotowano przypadków utraty retencji licówki. Synergy D6 to kompozyt nanohybrydowy o dużej zawartości wypełniacza, przeznaczony nie tylko do osadzania licówek, ale także do odbudowy
wszystkich ubytków zębów. W
jego skład wchodzą: metakrylan,
szkło barowe silanizowane oraz
krzemionka amorficzna hydrofobowa (średnia wielkość cząsteczek
to 0,6 mikrona). Odcienie zębinowe Synergy D6 mają następujące
zastosowanie:
– bezpośrednie uzupełnienie ubytków wszystkich klas,

Synergy D6 Dentine White
Bleach służy do odbudowy zębów
wybielonych, poprawy koloru zębów przebarwionych pod licówkę
oraz do charakteryzacji zębów, np.
wykonania plam na szkliwie. Kompozyt Synergy D6 posiada także
unikalne własności dopasowania
koloru (efekt kameleona). Zaletami
materiału jest odporność na odkształcania w czasie modelowania
(nie rozpływa się przed utwardzeniem, zachowując nadany mu
kształt), nie lepi się do instrumentów, ma również wysoką szczelność brzeżną.
Synergy D6 Enamel Universal
to kompozyt szkliwny o dużej przezierności, służący do odbudowy
brzegów siecznych. Synergy D6

Ryc. 1: Pacjent z fluorozą górnych zębów siecznych.

Ryc. 2: Pacjent z fluorozą po osadzeniu licówek.

Ryc. 3: Pacjentka z diastemą oraz przebarwionymi koronami zębów siecznych górnych.

Ryc. 4: Pacjentka po osadzeniu licówek na zębach 11 i 21.

Ryc. 5: Zęby dolne 31, 32 i 33 z osadzonymi licówkami.

Ryc. 6: Klamra protezy ruchomej częściowej na gładkiej powierzchni licówki
(ząb 33).

Ryc. 7: Zniszczona korona zęba 41.

Ryc. 8: Osadzona licówka na zębie 41.


[5] => Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition
Enamel White Opalescent jest wysoko transparentnym kompozytem
i służy do odbudowy brzegu siecznego przy bardzo jasnych lub wybielonych zębach. Istnieje również
możliwość zastosowania materiału
Synergy D6 Connect, który służy
do naprawy licówek ceramicznych
i kompozytowych. Wachlarz możliwości wyboru odpowiedniego
kompozytu jest więc ogromny. Pod
materiał Synergy D6 można z powodzeniem użyć na powierzchnię
położoną blisko miazgi podkład
z cementu na bazie wodorotlenku
wapnia.
Podczas utwardzania materiał
kompozytowy należy nakładać
warstwami, ponieważ w przypadku
niedostatecznego utwardzenia istnieje ryzyko niecałkowitej polimeryzacji i wówczas licówka może
utracić swoją retencję. W systemie
Componeer istnieje możliwość
zindywidualizowania koloru przez
nałożenie na licówkę cienkiej
warstwy koloru opakerowego. Istnieją różne jego odcienie: od bia-

Techniki negocjacji
– warsztaty dla
lekarzy dentystów
Naczelna Izba Lekarska organizuje kurs dla lekarzy dentystów, dotyczący technik negocjacji. Szkolenie odbędzie się
w Warszawie 24. marca 2013 r.
Kurs dedykowany jest lekarzom dentystom, którzy chcą
zdobyć wiedzę na temat zastosowania technik negocjacji w
praktyce stomatologicznej. W
programie szkolenia:
– doskonalenie umiejętności
przygotowania i prowadzenia
partnerskich negocjacji,
– analizy przypadków, ćwiczenia, dyskusje na temat negocjowania kwestii takich, jak:
zakup sprzętu medycznego,
wynajem lokalu, warunki zatrudnienia i inne,
– szczególnie cenny dla lekarzy
dentystów wzorzec rozmowy
z pacjentem na temat planu leczenia oraz jego kosztów.

łego po barwy bardziej żółtawe, co
pozostawia lekarzowi dużą swobodę pracy.
Na rynku pojawił się również
drugi system licówek bezpośrednich – Direct Venear, jednak system
Componeer jest łatwiejszy w stosowaniu. Licówka w systemie Componeer jest delikatniejsza i posiada
przygotowaną referencyjną powierzchnię wewnętrzną. Stosuje
się jeden, ten sam bond zarówno na
powierzchnię zęba, jak i licówkę.
Materiał kompozytowy jest bar-

Praktyka
dziej plastyczny, mniej twardy i
wolnowiążący, dlatego można delikatnie i w dowolnym czasie osadzić
licówkę na zębie, dokonując ewentualnych korekt położenia przed
ostatecznym naświetleniem lampą
polimeryzacyjną.
Procedury postępowania z licówkami Componeer będą szczegółowo przedstawiane na wykładach i warsztatach, prowadzonych
przez firmę Kol-Dental w wielu
miastach. Każdy z uczestników, w
ramach zajęć praktycznych, będzie

miał możliwość osadzenia licówki
na fantomie.
Na przedstawionych rycinach
zaprezentowano kilka wybranych
przypadków klinicznych, które
mogą zachęcić lekarzy do stosowania tej metody poprawiania estetyki
zębów u swoich pacjentów. Obecnie mamy kilkumiesięczne obserwacje kliniczne i nie odnotowaliśmy niepowodzeń w stosowanym
leczeniu. DT

Kontakt
Lek. dent.
Karolina Walczyńska-Dragon
Dr n. med. Janina Walczyńska
NZOZ PRODENTIN
ul. Nowy Świat 7/1
44-100 Gliwice
karolinadragon@wp.pl
www.prodentin.pl

Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
AD

COMPONEER™

Podaruj swojemu pacjentowi
zaskakująco piękny uśmiech
podczas jednej wizyty!
Nowoczesność. Oszczędność czasu. Zaskakująca łatwość. COMPONEER to system gotowych
licówek kompozytowych przeznaczony do
szybkiej, łatwej odbudowy zarówno pojedyńczych zębów jak i do pełnych
łuków zębowych. To doskonała
perspektywa dla Ciebie i Twoich pacjentów. Wszyscy
mają powody do
uśmiechu.

Organizator kursu zaprasza
lekarzy dentystów zamieszkałych lub pracujących na terenie
województwa mazowieckiego,
samozatrudnionych lub pracujących w mikro- albo małych
przedsiębiorstwach, którzy do
tej pory nie uczestniczyli w kursach współfinansowanych przez
Unię Europejską w ramach tego
projektu.
Liczba miejsc jest ograniczona, a o przyjęciu na kurs decyduje kolejność zgłoszeń. Zapisy i szczegółowe informacje:
www.pokl.nil.org.pl lub pod numerami: tel.: (22) 559 13 10/44,
faks: (22) 559 13 13.

5

Zalety COMPONEER™:
Bez pośrednictwa pracowni protetycznej.
Cały proces leczenia podczas jednej wizyty.
Możliwość nanoszenia korekt.
Łatwe mocowanie gotowych licówek kompozytowych.
Wysoka estetyka. Zniewalający efekt.
www.coltene.com

www.koldental.com.pl


[6] => Anzeigen Stand DIN A4
6

DENTAL TRIBUNE Polish Edition

News

Leczenie zespołowe w stomatologii
Agnieszka Laskus, Polska
Terapia stomatologiczna dla
wielu pacjentów wiąże się z bólem, dyskomfortem, a także zaangażowaniem czasowym i finansowym. W przypadku licznych problemów w jamie ustnej
zakres potrzebnych działań
może budzić strach pacjentów i
zniechęcać wielu z nich. W takim
wypadku rozwiązaniem może
okazać się leczenie zespołowe.
Leczenie interdyscyplinarne,
nazywane też zespołowym, polega na współpracy lekarzy różnych specjalności. Terapia przebiega w oparciu o plan leczenia
schorzeń zdrowotnych z uwzględnieniem holistycznego spojrzenia
na organizm jako złożoną całość.
Celem takich zabiegów jest całkowite wyleczenie pacjenta w jak
najkrótszym czasie i przy możliwie zminimalizowanym stresie i
cierpieniu.
Leczenie zespołowe w stomatologii stosowane jest m.in. w ortodoncji, implantologii i periodontologii. Gdy chcemy skorygować
układ zębów poprzez ich przemieszczenie, często przed założeniem aparatu ortodontycznego musimy poddać się zabiegom periodontologicznym. Mają one na celu

wyleczenie choroby przyzębia
(dziąseł, więzadeł, kości wokół zębów). Po wzmocnieniu struktur
otaczających zęby możliwe jest
dalsze, skuteczne leczenie ortodontyczne i protetyczne, co w rezultacie skutkuje utrzymującymi się w
czasie dobrymi wynikami leczenia
dla pacjenta.
W przypadku leczenia chirurgiczno-implantologicznego możliwe jest z kolei połączenie wysiłku
chirurga, laryngologa, dentysty
oraz protetyka i przeprowadzenie
zabiegów w tym samym czasie
dzięki współpracy z anestezjologiem. Możemy w ten sposób podczas jednego zabiegu usunąć ząb i
od razu uzupełnić lukę implantem,
stosując liczne techniki regeneracyjne (z zastosowaniem materiałów najnowszych generacji), czy
też w związku z leczeniem implantologicznym podnieść zatoki
szczękowe po wcześniejszej endoskopowej operacji zatok lub przeprowadzić plastykę przegrody nosowej. Zastosowanie znieczulenia
ogólnego redukuje liczbę wizyt u
lekarzy i skraca tym samym czas
leczenia. Zabiegi mniej złożone
mogą być przeprowadzane w półuśpieniu (sedacji) lub jedynie przy
asyście anestezjologicznej po-

przez podanie leków przeciwlękowych.
Leczenie interdyscyplinarne
może być również rozwiązaniem
atrakcyjnym pod względem finansowym. Dzieje się tak przy zabiegach związanych z paradontozą lub
w leczeniu implantologicznym,
kiedy stosuje się techniki regeneracyjne, mające na celu odbudowę
tkanek kości i plastykę tkanek
miękkich. Dzięki zastosowaniu
znieczulenia ogólnego można
przeprowadzić leczenie na większym obszarze, zużywając mniejszą ilość materiałów niż w przypadku przeprowadzenia kilku zabiegów w znieczuleniu miejscowym. Pacjent przyjmuje po
zabiegu leki (np. antybiotyk) jednorazowo, nie zaś wielokrotnie, co
byłoby konieczne w przypadku
kilku zabiegów. Mamy więc do
czynienia nie tylko z mniejszym
obciążeniem finansowym, ale
także mniejszym obciążeniem farmakologicznym organizmu.
Interdyscyplinarny system terapii istnieje także w ortognatyce, zajmującej się korektą zniekształceń
szczękowych. Dysfunkcje stawów
skroniowo-żuchwowych i wady
zgryzu prowadzą do wzmożonego

Fundacja Wiewiórki Julii zbiera
fundusze na dentobus
Ze statystyk MZ wynika, że 91,8%
15-latków w Polsce i niemal 80%
5-latków ma zaawansowaną próchnicę zębów. Próbą rozwiązania
tego problemu ma być mobilny
gabinet dentystyczny. Fundacja
Wiewiórki Julii zbiera fundusze
na jego zakup i wyposażenie.
Do akcji włącza się Polskie Towarzystwo Studentów Stomatologii. Jego wiceprezes Sadri Rayad
stwierdził, że problem próchnicy
plasuje Polskę na poziomie takich
krajów, jak Wietnam czy Bośnia i
Hercegowina. „Bardzo mnie cieszy,
że taki projekt powstaje i że będzie
nie tylko zbierał informacje, ale pokazywał, że w ten sposób możemy
dojechać tam, gdzie do tej pory nikt

hightowernrw /Shutterstock.com

nie docierał” – powiedział Rzecznik
Praw Dziecka Marek Michalak.
Fundacja zamierza dotrzeć do
dzieci z małych miejscowości dentobusem – specjalnie wyposażonym gabinetem stomatologicznym
na kółkach. Dentobus ma dotrzeć
do tych miejsc w Polsce, w których
opieka dentystyczna jest niemal
nieosiągalna.
Fundacja Wiewiórki Julii została powołana w 2005 r. jako organizacja zapewniająca bezpłatną
opiekę dentystyczną dla dzieci i
młodzieży, a także oferująca regularne konsultacje i przeglądy. Na
początku działalności pomagała
podopiecznym domów dziecka

Takich statystyk można przywołać więcej. Jak to zatem możliwe, że jednocześnie polscy mężczyźni nie chodzą do lekarzy i deklarują znacznie lepszy stan zdrowia niż kobiety w ich wieku? Skąd
ta zastanawiająca rozbieżność?
Ubiegłoroczny raport w tej
sprawie został przyjęty pozytywnie
przez środowiska medyczne, organizacje pozarządowe i media, a dotyczył barier korzystania z profi-

laktyki przez kobiety. Twórcy kolejnego raportu przyjrzeli się męskiemu zdrowiu z wielu różnych
perspektyw. Na potrzeby raportu
przeprowadzono pierwsze w Polsce tak szeroko zakrojone badania
jakościowe, połączone z ogólnopolskim sondażem. Przedmiotem
analiz były także przekazy medialne dotyczące zdrowia, skierowane do mężczyzn i kobiet. Wykorzystano istniejące dane statystyczne Narodowego Instytutu
Zdrowia Publicznego, NFZ i GUS.
Badania pokazały, jak złożone
są uwarunkowania stosunku mężczyzn do własnego zdrowia. Czują
oni, że nie mogą skarżyć się na dolegliwości i zajmować zdrowiem,
a jednocześnie boją się chorować,

Ze względu na fakt, że wszystkie układy ludzkiego ciała są powiązane i współdziałają ze sobą,
wady zgryzu i dysfunkcje stawów
skroniowo-żuchwowych mogą powodować zaburzenia stabilności

oraz placówek socjalnych w Warszawie i okolicach.
Do czasu zebrania środków na
zakup i wyposażenie dentobusu
grupa lekarzy dentystów będzie
jeździła po Polsce, odwiedzając
zgłoszone do projektu placówki,
np. szkoły czy domy dziecka.
Dzięki temu powstanie wstępna
karta medyczna dzieci oraz mapa
miejscowości, które wezmą udział
w programie. DT

bo wiążą to z wypadnięciem na
margines życia. „Mężczyźni ukrywają swoje choroby, przychodzą do
nas za późno” – twierdzą badani lekarze. „Chory facet to gorzej niż
2 chorych dzieci” – mówią z kolei
respondentki.
Autorzy raportu podkreślają, że
głos mężczyzn z tego badania to
dramatyczne wołanie o pomoc: do
kobiet, które piętnują męskie słabości i do lekarzy, którzy nie rozumieją ich potrzeb. Ale widać też początek swoistej emancypacji mężczyzn: świadomi tego, że są ofiarami przestarzałych stereotypów,
przestają postrzegać dbanie o
swoje zdrowie jako coś niemęskiego. DT
Na podst.: Lignar PR

DT

Autorka
Dr n. med. Agnieszka Laskus – lekarz dentysta, specjalista I st. w zakresie stomatologii ogólnej i II st.
w zakresie periodontologii. Ukończyła AM w Warszawie, w 2001 r.
obroniła tytuł doktora nauk medycznych. Jako jedna z pierwszych
osób w Polsce zdobyła w maju
2012 r. prestiżowy tytuł Master of
Oral Implantology, będący uwieńczeniem podyplomowych studiów
magisterskich z zakresu implantologii na Uniwersytecie Medycznym im. J. W. Goethego we Frankfurcie. Kształciła się również na Uniwersytecie w Los Angeles, w Goteborgu i Bernie. Jest autorem ponad 100 publikacji i wystąpień naukowych, w tym kilkunastu zagranicznych.

Boimy się dentysty
bardziej niż reszta Europy
Polacy najczęściej chodzą do
dentysty z powodu bólu, o wiele
rzadziej odwiedzają gabinety w
celu odbycia wizyty kontrolnej i
zabiegów profilaktycznych.

Mężczyźni w Polsce żyją krócej niż kobiety
Obecnie Polacy dożywają przeciętnie wieku, jaki mężczyźni ze
„starej” UE osiągali 21 lat temu.
Niedawny raport o zdrowiu mężczyzn w Europie zawiera 19 rankingów, Polska zajmuje jedno z
kilku ostatnich miejsc w 18 z nich.

napięcia mięśni w okolicach nieprawidłowo położonych struktur kostnych. Napięcie to często prowadzi
do kolejnych negatywnych zmian
i reakcji bólowych, także w bardzo
odległych rejonach ciała.

kręgosłupa, obręczy barkowej, szyi
oraz bóle głowy. Leczenie w takiej
sytuacji musi więc być z założenia
wielospecjalistyczne i wielokierunkowe. Stomatologiczne leczenie zespołowe z wykorzystaniem
znieczulenia ogólnego jest też w
niektórych przypadkach jedynym
dostępnym rozwiązaniem. Stosowane jest choćby u osób niepełnosprawnych umysłowo, które nie są
skłonne do współpracy z lekarzem,
a także u dzieci, które reagują silnym stresem. W ten sposób jesteśmy w stanie skrócić leczenie,
które normalnie trwałoby nawet
kilka miesięcy i ograniczyć tym samym stres i cierpienie pacjenta.

Wyniki badania pt.: „Nawyki
Europejczyków związane z higieną
i zdrowiem jamy ustnej”, przeprowadzone w 7 krajach Europy pokazały, że Polacy bardziej niż Włosi,
Francuzi, Hiszpanie i Brytyjczycy
boją się chodzić do dentysty.

boi się chodzić do dentysty. Na dalszych miejscach znaleźli się m.in.
Włosi (34%). Większość (61%)
Europejczyków regularnie odwiedza lekarza dentystę – 32% raz w
roku, a 29% raz na pół roku.

Najczęściej do gabinetów stomatologicznych chodzą Brytyjczycy – 46% z nich raz na pół roku.
Aż 45% Polaków odwiedza dentystę co najmniej 2 razy w roku, ale
celem tych wizyt przeważnie nie są
regularne kontrole. Wskazało na nie 40% badanych
Kirill Linnik /Shutterstock.com
wobec średniej z badania
58%. Częściej chodzimy
do dentysty, by leczyć
zęby, np. wypełniać ubytki
(56%) oraz usuwać ząb
(20%).

Z badań wynika, że głównym
powodem omijania gabinetów stomatologicznych przez Europejczyków są wysokie koszty leczenia –
przyczynę taką podało 40%
wszystkich badanych. Wizytę u lekarza dentysty ze względu na jej
koszt najczęściej przekładają Irlandczycy (51%), Hiszpanie (50%)
i Polacy (49%). Najrzadziej robią to
Francuzi (24%) i Niemcy (25%).

Z raportu wynika także,
że dla większości przebadanych Europejczyków
(81%) do najważniejszych
aspektów zdrowia jamy ustnej należy zachowanie własnego, pełnego uzębienia i brak próchnicy.
Statystyki wskazują jednak, że ponad połowa mieszkańców starego
kontynentu nie ma wszystkich
własnych zębów. Z danych zbieranych w ramach programu „Monitoring Zdrowia Jamy Ustnej Polaków” wynika, że ok. 44% polskich
emerytów jest bezzębnych.

Drugą główną przyczyną zaniedbywania regularnych wizyty
stomatologicznych jest strach
przed wiertłem i bólem – przyznaje
się do tego co trzeci badany Europejczyk. Najliczniejszą grupą są tu
Polacy – aż 39% naszych rodaków

Badania zostały przeprowadzone w czerwcu br. na reprezentatywnych grupach mieszkańców
7 krajów Europy: Niemiec, Francji,
Włoch, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Irlandii i Polski. Łącznie wzięły
w nich udział 3504 osoby. DT


[7] => Anzeigen Stand DIN A4
PRZEDSTAWIAMY
®

THE P.B.S.® BOND

ADVANTAGE
TRWALSZE WIERTŁA

ƋƋƋƋĐƋƋ6%l'%Ƌ0.3’!)1Ƌ6)++3*%1Ƌ'.5/60’œ3Ƌ
%)!*01Ƌ*%!Ƌ +$+ 6%Ƌ +Ƌ%$Ƌ35, *%
%!.6$+’!'Ƌ*+3!#+Ƌ3%!.0’Ƌ %)!*0+3!#+

 ċƋ‘ Ƌ k 
ƋƋƋƋĐƋƋ%l!&Ƌ6%.!*Ƌ %)!*01Ƌ*Ƌ,+3%!.6$*%Ƌ
3Ƌ'ì !&Ƌ$3%(%Ƌ63%l'/6Ƌ/'10!6*+¸P

SZYBKIE USUWANIE TKANEK
ƋƋƋƋĐƋƋœ3*+)%!.*!Ƌ.+6)%!/66!*%!Ƌ
%Ƌ 1ìƋ#l/0+¸PƋ'.5/60’œ3Ƌ %)!*01

Nowe wiertło Two Striper®

Nowe wiertło
w technologii galwanicznej

%!.6$+’!'Ƌ1ì53*!#+Ƌ3%!.0’Ƌ %)!*0+3!#+

ƋƋ   Ƌ‘
ƋƋƋƋĐƋƋ ! 5*!Ƌ*Ƌ.5*'1Ƌ3%!.0’+Ƌ3503.6*!Ƌ
6Ƌ1ì5%!)Ƌ0!$*+(+#%%Ƌ+/ 6*%ƋĊĊĊł

Używane wiertło Two Striper®

Używane wiertło
w technologii galwanicznej

USA 1.740.548.4100 | www.abrasive-tech.com


[8] => Anzeigen Stand DIN A4
8

DENTAL TRIBUNE Polish Edition

Wydarzenia

Dentamed® 2012
Po raz 11. firma Targi w Krakowie Sp. z o. o. zorganizowała kolejną edycję targów regionalnych
poświęconą stomatologii – Dolnośląskie Targi Stomatologiczne
Dentamed®. Targi odbyły się w
dn. 09-10 listopada 2012r. we
Wrocławiu.
Patron honorowy nad tym
przedsięwzięciem objął prof. dr
hab. Marek Ziętek, Rektor Uniwersytetu Medycznego im. Piastów
Śląskich we Wrocławiu. Na wystawie swoje produkty i usługi zaprezentowało 127 firm z Polski, Danii,
Finlandii, Holandii, Korei Płd.,
Niemiec, Słowacji, USA i Włoch.
targi odwiedziło ponad 2200 osób.
Podczas tegorocznej edycji targów Dentamed® odbyła się XI Mię-

dzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa dla lekarzy
dentystów we współpracy z Oddziałem Dolnośląskim Polskiego
Towarzystwa Stomatologicznego
pt.: „Co nowego w stomatologii”.
Wzięło w niej udział 80 osób. W
Komitecie organizacyjnym konferencji znaleźli się: dr hab. Marzena
Dominiak prof. nadzw., prof. dr
hab. Tomasz Gedrange, prof. dr
hab. Marek Ziętek, dr n. med. Dobrochna Zeńczak-Więckiewicz i
Jolanta Pilarska. Komitet naukowy
konferencji: dr hab. Marzena Dominiak prof. nadzw., prof. dr hab.
Tomasz Gedrange, prof. dr hab.
Marek Ziętek, dr hab. Beata Kawala prof. nadzw., prof. dr hab.
Urszula Kaczmarek oraz dr hab.
Włodzimierz Więckiewicz prof.
nadzw. W program konferencji

znalazły się m.in. wykłady poświęcone zastosowaniu laserów we
współczesnej stomatologii (mgr
inż. Tomasz Kowalczyk), sesja implantoperiodontologiczna (dr Woj-

ciech Bednarz, dr Hubert Kubica),
a także Forum Ekspertów.
Na terenie targów odbyły się
liczne prezentacje i szkolenia firm

Medycyna estetyczna dla lekarzy dentystów
23. listopada br. w Warszawie odbyło się seminarium pt.: „Medycyna estetyczna dla lekarzy dentystów”. Spotkanie okazało się
ogromnym sukcesem frekwencyjnym i organizacyjnym, wzięło
w nim udział 85 osób, z których
zdecydowaną większość stanowili lekarze dentyści.
Powodzenie przedsięwzięcia
jednoznacznie potwierdza ogromne
zainteresowanie lekarzy dentystów
tą dziedziną medycyny. Wykład
prof. Ezio Costy został przyjęty z
ogromnym zaciekawieniem, a le-

karze już dziś zgłaszają chęć
udziału w specjalnych dedykowanych szkoleniach z zakresu medycyny estetycznej.
Już w styczniu 2013 r. (1920.01.) odbędzie się 2-dniowe
szkolenie teoretyczno-praktyczne
dla lekarzy dentystów zainteresowanych zagadnieniami z dziedziny
medycyny estetycznej, a szczególnie tzw. zintegrowanej stomatologii kosmetycznej – trendu, który
coraz wyraźniej zaznacza się w
praktyce lekarzy dentystów i jest
odpowiedzią na zwiększające się

oczekiwania pacjentów w tej dziedzinie. Szkolenie pt.: „Medycyna
estetyczna dla lekarzy dentystów –
nowe wielokierunkowe podejścia
do estetyki twarzy polegające na łączeniu technik medycyny estetycznej i stomatologii kosmetycznej w
zabiegach estetyki twarzy i uśmiechu”, składać się będzie z części
teoretycznej i praktycznej.
W pierwszej części teoretycznej zostaną omówione następujące
zagadnienia:
– szczegółowa i prawidłowa analiza twarzy,
– preparaty do wypełnień, plastyka
twarzy oraz biorewitalizacja i re-

konstrukcja objętości twarzy z wykorzystaniem wypełniaczy marki
Stomygen,
– wybór optymalnej techniki zabiegu oraz szczegółowa procedura wykonywania zabiegu,
– zabiegi korekcji 1/3 dolnej części
twarzy usieciowanym kwasem
hialuronowym: okolica jarzmowa, bruzda nosowo-wargowa,
linia żuchwy, zmarszczki średniej
głębokości i zmarszczki palacza,
– poprawa estetyki ust, analiza
uśmiechu
ze
szczególnym
uwzględnieniem budowy i kształtu
ust, modelowanie i powiększanie
ust, plastyka asymetrycznych ust,
– technika igły i kaniuli.

uczestniczących w wystawie, a
także badania funkcjonalne układu
narządu ruchu. Termin następnej
edycji Targów Dentamed® we
Wrocławiu to: 8-9.11.2013r. DT

W części praktycznej odbędą
się zabiegi modelowania 1/3 dolnej
części twarzy usieciowanym kwasem hialuronowym Stomygen oraz
ćwiczenia wykonywane pod nadzorem prowadzącego i lekarzy
praktyków.
Wykłady poprowadzi dr Ezio
Costa – prof. nadzwyczajny na Uniwersytecie w Cagliari, w szkole
specjalizującej się w Ortodoncji.
Dr Costa jest członkiem Komitetu
Koordynującego kursu Master II:
„Estetyka wewnątrz- i wokółustnych tkanek w stomatologii” na
wydziale ze specjalizacją medyczno–chirurgiczną Uniwersyttu
w Padwie. Jest też założycielem i
przewodniczącym POIESIS (Międzynarodowe Towarzystwo Połączonych Nauk Estetycznych Wewnątrz- i Wokółustnych), a także:
AIOP (Włoskie Stowarzyszenie
Stomatologii Protetycznej), SidP
(Włoskie Towarzystwo Periodontologii), AMIEst (Włoskie Stowarzyszenie Medycyny Estetycznej)
ii AMIA (Stowarzyszenie Medycyny Przeciw Starzeniu).
Szczegółowe informacje dostępne
są na stronie:
www.stomygen.pl.
DT


[9] => Anzeigen Stand DIN A4

[10] => Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition

10 Wydarzenia

Interdyscyplinarne sympozjum dla dentystów
i techników „Sztuka vs. Technologia”
Tomasz Śmigiel, Polska
kfurcie nad Menem w ramach studiów Master of Science in Oral Implantology.
Technik dentystyczny Robert
Michalik zaprezentował przegląd
wszystkich technik wykonywania
estetycznych uzupełnień ceramicznych. W swoim wykładzie skupił
się na komunikacji między technikiem a lekarzem dentystą.
Jako trzeci wystąpił nasz gość
z Malezji – Nasser Shadman, który
pokazał wszystkim swoje niesamowite prace wykonywane w koronach porcelanowych zębów. Nasser ciekawie przedstawił sposoby
budowania perspektywy i głębi w
koronach i licówkach porcelanowych.
Na początku grudnia (1.12.2012 r.)
w Hotelu Angelo w samym centrum Katowic odbyło się pierwsze
interdyscyplinarne sympozjum
„Technologia vs. Sztuka”, przeznaczone dla lekarzy dentystów
i techników dentystycznych, które
współorganizowałem z firmą Robocam.
W programie planowane były
prezentacje 4 wykładowców, w
tym gościa specjalnego. Rozpocząłem sympozjum wykładem, który
dotyczył najnowszych technologii
i urządzeń wykorzystywanych w

stomatologii na świecie. Były to:
skaner wewnątrzustny 3 Shape
Trios, wykonujący cyfrowy model
zębów pacjenta i zastępujący wyciski, tomograf Kodak CS 9300,
stworzony do wykonywania precyzyjnego obrazu 3D – nieocenionego podczas diagnostyki i planowania leczenia. Uczestnicy z pewnością czekali na opinie, jak te
sprzęty sprawdzają się w codziennej praktyce. Drugą częścią mojego
wykładu było przedstawienie wyników własnych badań przeprowadzonych w Niemczech na Uniwersytecie J. W Goethego we Fran-

Cykl wykładów zamknął Jakub
Szymaniak – specjalista systemów

„Szalona Krasula” 2013
w Zakopanem!
Spotkanie „Szalona Krasula Polska”, które w tym roku odbędzie
się w Zakopanem w dn. 15-17 lutego tradycyjnie już łączy sesję
naukową z bogatym programem
rozrywkowym. Organizatorzy
zapewniają niezapomnianą atmosferę, doskonałą zabawę w miłym towarzystwie i naukowym
klimacie.
Gośćmi spotkania będą znakomici eksperci kliniczni: prof.
Marzena Dominiak, dr Maciej
Stupka, dr Piotr Majewski, dr Dirk
Duddeck, dr Detlef Hildebrand
(Dental Forum Berlin). Odbędą się

Val Shevchenko /Shutterstock.com

CAD/CAM w stomatologii. Zaprezentował słuchaczom działanie
skanera wewnątrzustnego Trios na
podstawie specjalnie przygotowanego przez nas w tym celu filmu.
W przerwach pomiędzy wykładami uczestnicy mogli zapoznać
się z ofertą naszych partnerów medialnych i sponsorów. Odebraliśmy
bardzo pozytywne opinie uczestników mówiących o sympozjum –
działa to bardzo motywująco! Cieszymy się, że nawiązaliśmy kontakt z taką osobistością, jak Nasser
Shademan, bo jest to dla nas
ogromny prestiż i wyróżnienie. Zainteresowanie mediów publicznych, również pozabranżowych takich, jak Gazeta Wyborcza, Dziennik Zachodni i TV Silesia pokazały,
jak wyjątkowe było to wydarzenie.
Dlatego też już dziś mogę zapewnić, że planujemy kolejną edycję

Fot.: www.smigiel.net

sympozjum, najprawdopodobniej
we wrześniu przyszłego roku –
wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy! DT

3D Optident
Kodak Master Club

3 sesje wykładowe: diagnostyczna,
periodontologiczna oraz implantoprotetyczna, a dzień wykładowy
zakończy dyskusja na temat komplikacji.

skiego Nosal mieści się Hotel Grand
Nosalowy Dwór – miejsce obrad. To
nowy luksusowy hotel, którego architektura inspirowana jest stylem
alpejskich kurortów.

Na wieczory zaplanowano góralskie bajanie, kulig z pochodniami, ognisko oraz szaloną góralską imprezę w leśniczówce. Malownicza okolica Jaszczurówki, gdzie
odbędzie się spotkanie jest nieco oddalona od zatłoczonego i głośnego
centrum Zakopanego. Tam właśnie,
w odległości zaledwie kilkudziesięciu metrów od centrum narciar-

W programie naukowym m.in.:
– „3. wymiar w diagnostyce. Kliniczne zastosowania tomografii
komputerowej” – dr Maciej
Stupka,
– „Perimplantitis okiem periodontologa. Sztuka regeneracji tkanek
miękkich wokół implant” – prof.
Marzena Dominiak,
– Sesja implantoprotetyczna – dr
Dirk Duddeck oraz dr Detlef Hildebrand,
– „Rozmowy bez tłoku,
czyli rozwiążmy problem razem – otwarte
forum dyskusyjne na temat komplikacji” – dr
Maciej Stupka, dr Piotr
Majewski.
Organizator zastrzega
sobie mozliwość zmian w
programie. Liczba miejsc
jest ograniczona. Ostateczny termin rejestracji i
dokonania wpłaty upływa
25 stycznia 2013 r. Rejestracji można dokonać za
pomocą formularza zgłoszeniowego zamieszczonego na stronie internetowej www.fmdental.pl. DT

Na początku listopada br.
(8.11.2012 r.) w Jachrance koło
Warszawy odbyła się konferencja 3D Optident Kodak Master
Club pt.: „Czy i jak tomografia
CBCT zmieniła diagnostykę i
procedury kliniczne w moim gabinecie”.

gie obrazowania stosowane w
diagnostyce stomatologicznej”.
Więcej informacji na temat
tego i innych szkoleń i warsztatów
firmy Optident znaleźć można na
stronie www.optident.pl. DT

Organizatorem spotkania była
firma Optident, która jest wyłącznym i autoryzowanym przedstawicielem koncernu Carestream
Dental – światowego lidera w radiologii medycznej i stomatologicznej.
W czasie spotkania, z wykładami kierowanymi do lekarzy dentystów i techników rtg wystąpili:
– dr Konrad Walerzak (z Warszawy): „Nowoczesne technologie obrazowania a algorytm leczenia zespołowego w chirurgii,
ortodoncji i protetyce”.
– dr Tomasz Cegielski (ze Szczecina): „Procedury w wykorzystaniu 3D CBCT w klinice”.
– dr Tomasz Śmigiel (z Katowic):
„Co ma tomografia CTCB do estetyki?”.
– dr Maciej Drosd (z Torunia):
„Planowanie leczenia implantologicznego z wykorzystaniem
tomografii CBCT”.
– dr mariusz Kochanowski (z Łodzi): „Zaawansowane technolo-

Fot.: Optident


[11] => Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition

Wydarzenia 11

Krakdent 2013
®

AiMvBaEnR/Shutterstock.com

Kolejna 21. edycja Międzynarodowych Targów Stomatologicznych Krakdent® odbędzie się w
dn. 7-9 marca 2013 r. w Krakowie.
Targom towarzyszyć będzie
bogaty program kursów medycznych. Każdy z uczestników płatnych kursów otrzyma identyfikator
uprawniający do wejścia na teren
targowy. Jak co roku, rozdane zostaną nagrody w Konkursie o Medal Najwyższej Jakości targów
Krakdent®.
W programie naukowym targów Krakdent® 2013 znalazły się
m.in. następujące zagadnienia:
– „Lepiej zapobiegać niż leczyć –
skuteczna diagnostyka antynowotoworowa jamy ustnej” – sesja
organizowana przez fundację „Z
uśmiechem przez życie”,
– „Skuteczna strategia marketingowa gabinetu stomatologicznego, czyli jak sprawić, by klient
nas dostrzegł i zapamiętał. Umiejętności interpersonalne potrzebne w gabinecie stomatologicznym w relacji przełożonypodwładny. Zarządzanie sobą w
czasie”,
– „Biofunkcjonalne wykonywanie
protez ruchomych przy bezzębiu
całkowitym”,

– „Urazy zębów. Najnowsze osiągnięcia w leczeniu urazów. Przegląd metod leczenia – co nowego?” – kurs medyczny doskonalący,
– „Nowoczesne zarządzanie praktyką stomatologiczną – jak skutecznie zarządzać praktyką stomatologiczną zgodnie z bieżącymi realiami rynkowymi oraz
aktualnym stanem prawnym”,
– „Postępowanie diagnostycznolecznicze z pacjentami z chorobami przyzębia”.
Odbędą się także kursy medyczne doskonalące dla higienistek
i asystentek dentystycznych, sesja
implantologiczna, kurs medyczny
doskonalący Polskiego Towarzystwa Techników Dentystycznych
oraz prezentacje i szkolenia firm.
Za uczestnictwo w kursach medycznych przewidziano punkty
edukacyjne zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia.
Szczegółowe informacje organizacyjne oraz formularze rejestracyjne dostępne są na stronie internetowej: www.targi.krakow.pl. DT

AD


[12] => Anzeigen Stand DIN A4
DENTAL TRIBUNE Polish Edition

News 12

CWU – krok milowy polskiej opieki zdrowotnej
Centralny Wykaz Ubezpieczonych (CWU), który ma funkcjonować od stycznia 2013 r. umożliwi lekarzom szybką weryfikację faktu ubezpieczenia pacjenta
na podstawie numeru PESEL.
Centralny Wykaz Ubezpieczonych jest częścią większego systemu informatycznego, który będzie gotowy nie wcześniej niż za
2 lata. Wtedy pacjenci będą mogli
korzystać z elektronicznych kart.
Karta pacjenta ma zastąpić druk
RMUA, który umożliwia sprawdzenie, czy dana osoba jest ubezpieczona. Na karcie będą zapisane
informacje dotyczące ubezpieczonego, w tym również historia chorób i leczenia. Pierwotnie karta
miała być wprowadzona w 2015 r.,
Ministerstwo Zdrowia zapowiada
jednak, że będzie je wydawać w
2014 r., kiedy zakończą się prace
nad wielomodułowym systemem

BioRepair®
Pasta do zębów BioRepair®
urzeczywistnia najnowsze osiągnięcia w dziedzinie nauki, a w
szczególności nanotechnologii.

Pasta ta zdobyła nagrodę Grand
Prix CEDE 2012 za innowacyjną
nanotechnologię, która nie tylko
odtwarza i naprawia szkliwo, ale
także powierzchniową warstwę zębiny i pomaga zneutralizować nadwrażliwość zębową.
www.biorepair.pl

SIROInspect
Urządzenie do diagnostyki
próchnicy SIROInspect działa na
zasadzie światła fioletowego, w
którym lekarz, patrząc przez okulary z pomarańczowym filtrem,
precyzyjnie widzi zmiany niedostrzegalne w zwykłym świetle.

Aparat ułatwia bezbolesną identyfikację miejsc zajętych próchnicą
oraz ocenę sytuacji w trakcie opracowywania ubytku. Zasilanie bateryjne sondy sprawia, że można nim
pracować bezprzewodowo w każdym pomieszczeniu zabiegowym.
www.amadar.pl

informatycznym dla służby zdrowia.
Ministerstwo Zdrowia tłumaczy, że drukowanie i wydawanie
kart pacjenta jest kolejnym etapem
informatyzacji polskiej opieki
zdrowotnej. Pierwszym będzie
uruchomienie Centralnego Wykazu Ubezpieczonych, najpierw pilotażowo w niektórych placów-

kach, a następnie w całej Polsce od
stycznia 2013 r. Drugim krokiem
będzie wdrożenie całego systemu
informatycznego w 2014 r. Docelowo pracownicy sektora medycznego, po wpisaniu do komputera
numeru PESEL pacjenta, w ciągu
kilku sekund otrzymają z NFZ informację o jego ubezpieczeniu. W
przypadku noworodków i niemowląt do 3 m. ż. dane będą udostęp-

niane na podstawie numeru PESEL
rodziców. Resort zdrowia zapowiada, że postronne osoby nie będą
miały wglądu w tzw. dane wrażliwe.
Projekt powstał na początku
tego roku, kiedy lekarze masowo
zaprotestowali przeciwko zmianom w ustawie refundacyjnej.
Zgodnie z proponowanymi przepi-

sami lekarze, którzy przepisaliby
leki osobie nieubezpieczonej, musieliby zwracać koszty refundacji.
Stworzenie i wdrożenie CWU
ma kosztować ok. 70 mln zł. Liczba
osób nieubezpieczonych, którzy
próbują skorzystać bezprawnie
z usług publicznej służby zdrowia,
to ok. 1% pacjentów. DT
źródło: Newseria
AD

A-dec LED
Bezkonkurencyjna lampa A-Dec LED.
  #&% %!

    "   "
 #     
 
%      $

 !  #%     


 %!

! 
"$  


[13] => Anzeigen Stand DIN A4
IMPLANT TRIBUNE
The World’s Implant Newspaper · Polish Edition
LISTOPAD-GRUDZIEŃ 2012

VOL. 3, NR 2

News

Praktyka

News

Nowe rozwiązania implantologiczne
dla seniorów

Zaoptrzenie implantologiczne bezzębnych wyrostków

Columbia University dla polskich implantologów

Strona

1

Strona

2

Strona

4

Pierwsi absolwenci programu prof. Marcusa Hurzeler’a
Pierwsi polscy dentyści otrzymali końcowe certyfikaty trwającego 1,5 roku programu podyplomowego stworzonego przez
szwajcarskiego praktyka prof.
Marcusa Hurzeler’a we współpracy z Instytutem Stomatologii
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W gronie absolwentów znaleźli
się: lek. stom. Piotr Puchała, lek.
stom. Radosław Jadach, lek. stom.
Katarzyna Suckiel-Papiór, lek.
stom. Bogusława Czarnowska. W
sumie dentyści musieli zaliczyć aż
4 praktyczne moduły szkoleniowe,
składające się z szkolenia z mikrochirurgii, chirurgii periodontologicznej, chirurgii plastycznej przyzębia i implantacji w strefie estetycznej, a także wykazać w formie
prezentacji wprowadzenie najnowszych technik do praktyki. Specjalne currrilculum periodontologiczno-implantologiczne zostało
stworzone na polskiej uczelni przez
prof. Hürzeler’a, wybitnego praktyka periodontologii i implantologii, profesora Uniwersytetu Albert
Ludwigs we Freiburgu i Uniwersytetu Texas w Huston.
Polscy lekarze dentyści coraz
częściej korzystają z wiedzy i doświadczenia zagranicznych kolegów. Standardem polskich kongre-

sów stają się już wykłady i warsztaty prowadzone przez klinicystów,
profesorów i wybitnych ekspertów
z całego świata. Dentyści z kraju
także coraz częściej po wiedzę wybierają się do USA. Możliwe jest to
m.in. dzięki współpracy z New York
University College of Dentistry,
który prowadzi specjalny program
edukacyjny dla dentystów z Polski.
Wybitni eksperci coraz częściej
udostępniają swoje autorskie programy, także na polskich uczelniach. Tak też jest w przypadku prof.
Markusa Hürzeler’a. Niemiecki
praktyk w 2011 r. stworzył na Uniwersytecie Jagiellońskim specjalne
curriculum łączące w sobie wiedzę
i praktykę z zakresu periodontologii
i implantologii adresowane w dużej
mierze do klinicystów. Program
składał się z 4 dwudniowych modułów i trwał rok. „To program dla
tych, którzy od praktycznej strony
chcą poznać zagadnienia związane
z mikrochirurgicznym podejściem
do estetyki biało-czerwonej podczas zabiegów implantologicznych
i periodontologicznych. To rzadka
okazja, żeby podpatrzeć jak Marcus
Hürzeler przeprowadza implantację w strefie estetycznej czy wykonuje na żywo zabieg pokrycia recesji tkankami pobranymi z podniebienia” – mówi lek. stom. Piotr Pu-

chała, jeden z uczestników programu. „Przeważającą część każdej
z dwudniowych sesji stanowiły intensywne zajęcia praktyczne oraz
operacje na żywo, podczas których
można było obserwować oraz wykonywać zabiegi pod okiem Hürze-

ler’a. Program curriculum umożliwia dokładne poznanie i zrozumienie w teorii i praktyce sprawdzonych protokołów postępowania
wykorzystywanych podczas zabiegów implantologicznych i perio-

dontologicznych w strefie estetycznej” – dodaje.
Praktyczne podejście podoba
się także lek. stom. Radosławowi
Jadachowi z Wrocławia. „Wiedza,
którą Hürzeler zdobywał przez całe

swoje życie zostaje w pigułce
przedstawiona w trakcie kilku spotkań. Dzięki temu jako słuchacz i
uczestnik mogę szybciej osiągnąć
terapeutyczny sukces niż moja konkurencja. Na tym polega postęp.

Wszyscy kursanci to tzw. wyoperowani i doświadczeni chirurdzy.
Dzięki wskazówkom oraz wiedzy
opartej na wieloletnim doświadczeniu profesora mogą zaoferować
swoim pacjentom bezpieczniejsze i
skuteczniejsze metody leczenia. To
nie tylko zysk dla pacjenta i lekarza,
lecz również zmniejszenie ryzyka
powikłań” – mówi dentysta.
Program Curricullum Periodontologiczno-Implantologiczne prof.
Marcusa Hurzeler’a odbył się w Polsce po raz pierwszy. Patronem programu jest CEIA (Central European
Implantology Academy), a konsultantem projektu dr n. med. Witold
Jurczyński. Zdaniem Beaty Czekaj,
educational manager z firmy Dental
Depot Wasio, dentyści w Polsce coraz częściej poszukują kursów i programów kładących nacisk na praktykę. „Dentyści chcą wiedzieć, jak
pracują ich koledzy w najlepszych
ośrodkach stomatologicznych w
USA, Niemczech czy Włoszech. Co
najważniejsze, chcą uczyć się od
nich. Program Hürzeler’a to umożliwia, bo z jednej strony daje rozległą
wiedzę teoretyczną popartą przykładami, z drugiej opiera się w dużej
mierze na praktyce. Na każdym module dentyści pod okiem Hürzeler’a
ćwiczą różne techniki pracy” –
mówi Beata Czekaj. IT

Proteza całkowita stabilizowana na implantach
– nowe rozwiązanie dla seniorów
Naczelna Rada Lekarska szacuje, że prawie połowa Polaków
w wieku od 65 do 74 lat nie ma ani
jednego własnego zęba. Nie wszyscy korzystają z protez, a wielu
ich użytkowników dostrzega w
takim rozwiązaniu wiele wad.
Proteza zębowa, nawet perfekcyjnie wykonana, ale bez implantu
ma tylko same wady. Największa z
nich tkwi w nazwie: całkowita proteza ruchoma, szczególnie dolna,
przemieszcza się w jamie ustnej, co
dla pacjenta jest dużym dyskomfortem. Użytkownik protezy pamięta cały czas o tym, że ją ma,
musi uważać, gdy się śmieje,
mówi i je. Proteza odbiera
mu pewność siebie, powoduje, że mówi on
niewyraźnie, sepleni
i może jeść tylko
rozdrobnione pokarmy. Ruchoma
proteza to nie
tylko dyskom-

Kalmatsuy Tatyana /Shutterstock.com

fort, ale także początek wielu schorzeń. „Osoby noszące niedopasowane protezy narzekają na chroniczny ból głowy, wywołany
destrukcyjnym wpływem
protezy na stawy skroniowo-żuchwowe. Ruchome protezy mogą
także uciskać i ocierać
tkanki jamy ustnej, wywołując zakażenia, zapalenia, podrażnienia” –
mówi dr Iwona GnachOlejniczak, lekarz dentysta
z Wrocławia.

Tendencje światowe wskazują
tymczasem na konieczność unieruchamiania protezy za pomocą implantów. „Proteza całkowita, której
stabilność zapewniają implanty to
najczęściej stosowana forma implantologicznego leczenia bezzębia. Jest przy tym tańsza w porównaniu do mostów porcelanowych
na implantach” – wyjaśnia GnachOlejniczak. „Oczywiście, trzeba
najpierw wykonać wszczepy implantów w kość szczęki. Ich optymalną liczbę ustala lekarz. Chodzi
o to, by wszczepy nie były nadmiernie przeciążone i zapewniały stabilizację protezy” – wyjaśnia. Jej zdaniem, błyskawiczny rozwój tej
technologii powoduje, że lista przeciwwskazań do wykonywania zabiegów implantologicznych jest
coraz krótsza i prawie każdy ma
szansę na implanty, nawet osoby po
terapiach onkologicznych.
„W niektórych wypadkach
wystarczą tylko 2 implanty, często

połączone specjalną belką. Czasem jednak sytuacja w jamie ustanej wymaga zwiększenia ich
liczby do 4” – wyjaśnia dentystka.
Standardowy zabieg wszczepienia
implantów trwa ok. 1 godz., a rany
zabezpiecza się szwami. Po wygojeniu dziąseł do tytanowych śrub
montuje się zatrzaski i do nich zakłada protezę, która natychmiast
zyskuje stabilność. Na rzecz takiego rozwiązania przemawia
bezpieczeństwo zabiegu. Prawdopodobieństwo integracji implantu
z kością ocenia się na ponad 98%.
Przekonująca jest także cena,
najbardziej korzystna spośród
wszystkich zabiegów implantologicznych. „Razem z producentami
systemów implantologicznych
stosujemy specjalne stawki na
tego typu prace” – mówi dr Iwona
Gnach-Olejniczak „To część naszych działań na rzecz poprawy jakości życia polskich seniorów” –
dodaje.
IT


[14] => Anzeigen Stand DIN A4
2

Praktyka

IMPLANT TRIBUNE Polish Edition

Zaopatrzenie implantologiczne i natychmiastowa
odbudowa tymczasowa bezzębnych wyrostków
– prezentacja przypadku
Brent R. Boyse i Sheldon Sullivan, USA

1

2

3

4

5

6

Ekstrakcja z natychmiastową
implantacją, odbudową i obciążeniem stała się atrakcyjnym rozwiązaniem, spełniającym niektóre z wyzwań estetycznych i
biomechanicznych, związanych
z wykorzystaniem implantów w
celu odbudowy pojedynczych lub
większych braków zębowych,
szczególnie w strefie estetycznej.
Pacjenci pragnący poprawy swojego uśmiechu – tak pod względem estetycznym, jak i funkcjonalnym – za pomocą uzupełnień
stałych stanowią rosnącą część
populacji.
W niniejszym artykule przedstawiono pacjenta ze zniszczonym
uzębieniem. Zaakceptowany przez
niego plan leczenia obejmował leczenie etapowe: ekstrakcje, obustronny zabieg podnoszenia dna zatoki z wszczepieniem materiału kościozastępczego, natychmiastową
implantację i natychmiastowe obciążenie w zwarciu. Taki złożony
plan leczenia stanowi dobry przykład współpracy, niezbędnej w zespole implantologicznym pomiędzy chirurgiem, protetykiem i technikiem dentystycznym.

Prezentacja przypadku klinicznego
Przedstawiony przypadek kliniczny to opis leczenia u 56-letniego mężczyzny, który zgłosił się
do gabinetu z zaawansowanym,
uogólnionym zapaleniem przyzębia. Pytany o główną dolegliwość
odpowiedział: „Zęby mnie bolą i
wypadają”. Pacjent oczekiwał leczenia, które prowadziłoby do wykonania uzupełnień stałych opartych na implantach. Chciał uniknąć
protez całkowitych.
Na podstawie badania klinicznego stwierdzono stopień rozchwiania 2+ dla wszystkich zębów
(Ryc. 1). Zdjęcia radiologiczne wykazały umiarkowaną i znaczną
utratę kości (Ryc. 2). Dodatkowe
badania kliniczne i radiologiczne
potwierdziły brak dostatecznej ilości kości, umożliwiającej implanta-

cję natychmiastową po ekstrakcji
zębów szczęki, które nie kwalifikowały się do leczenia. Z tego
względu uznano za uzasadnione leczenie etapowe. W dolnym łuku
stwierdzono dostateczną objętość
kości, jednak dostępna ilość miejsca na tymczasową odbudowę stałą
opartą na implantach wprowadzonych w postępowaniu natychmiastowym była minimalna.

Leczenie – faza I
Leczenie w tym etapie obejmowało usunięcie zębów w obrębie
obu łuków, obustronny zabieg podnoszenia dna zatoki oraz przeszczep tunelowy w odcinku przednim, wszczepienie implantów w
żuchwie (Ryc. 3 i 4) oraz zastąpienie protezy natychmiastowej stałym uzupełnieniem opartym na implantach, zgodnie z wytycznymi
DIEM®. Chirurg zdecydował się
najpierw usunąć zęby w szczęce i
osadzić natychmiastową protezę
górną. Dołożono wszelkich starań,
aby maksymalnie powiększyć
przestrzeń pomiędzy górnym i dolnym łukiem. Pacjent miał jednakdość niskie wyrostki zębodołowe
i przestrzeń pomiędzy łukami była
ograniczona.
Wykonano szablon chirurgiczny dla żuchwy, powielając
dolną protezę natychmiastową.
Przymierzono szablon, a następnie
przeprowadzono alweolektomię,
stosownie do objętości niezbędnej
dla uzyskania chirurgicznej pierwotnej stabilizacji implantów (Ryc. 5).
Wszczepiono jeden implant
NanoTiteTM Tapered PREVAIL® i
4 implanty NanoTite Tapered zgodnie z planem leczenia, w okolicy
zębów 35, 33, 41, 43 i 45. W odcinku
bocznym 2 implanty przechylono
w kierunku dystalnym. W ten sposób zwiększono rozpiętość w wymiarze przednio-tylnym. Przechylenie bocznych implantów w kierunku dystalnym skompensowano
przy pomocy nachylonych pod kątem 30° łączników Angled Low
Profile Abutment. 3 implanty w od-

cinku przednim nie wymagały korekty nachylenia, w związku z tym
wybrano proste łączniki Low Profile Abutment z kołnierzem o wysokości 2 mm (Ryc. 6). Ze względu na
bardzo małą ilość miejsca na odbudowę w żuchwie zastosowano łączniki Low Profile Abutment w celu
zminimalizowania objętości zajętej
przez łączniki. Na rycinie 7 przedstawiono wymiary i budowę łączników Low Profile Abutment.
Wszystkie śruby łączników dokręcono przy użyciu klucza dynamometrycznego do uzyskania momentu obrotowego 20 Ncm.
Na powierzchnię dośluzówkową protezy natychmiastowej
naniesiono szybkowiążącą masę
poliwinylosiloksanową do rejestracji zwarcia, po czym wprowadzono protezę do ust pacjenta w pozycji centralnego zwarcia. W wycisku odbiło się położenie implantów
(Ryc. 8). W protezie wywiercono
otwory w celu ułatwienia zamocowania do niej tymczasowych cylindrów. Na łączniki założono cy-

2.2 mm
2.0 mm

7

lindry tymczasowe Low Profile
Abutment Non-Hexed Temporary
Cylinder (Ryc. 9). Wysokość cylindrów dostosowano poza jamą
ustną, aby zmieściły się poniżej powierzchni zwarciowych zębów w
protezie i nie zaburzały wysokości
zwarcia. Na łączniki i cylindry w
żuchwie założono koferdam (Ryc.
10). W ten sposób uzyskano izolację pola chirurgicznego i protetycznego. Dostosowano protezę dolną,
zapewniając swobodną przestrzeń
dla cylindrów tymczasowych. Protezę natychmiastową zębów żuchwy przekształcono w stałe uzupełnienie tymczasowe, wprowadzając samopolimeryzującą żywicę akrylową na powierzchnię
dośluzówkową oraz w przestrzeń
wokół cylindrów tymczasowych.
Ustawiono żuchwę pacjenta w pozycji centralnego zwarcia i pozostawiono żywicę do związania.
Zdjęto protezę, odkręcając śruby
mocujące.
Na platformy cylindrów, stanowiące powierzchnię kontaktową

z łącznikami, naniesiono środek
chroniący przed polerowaniem, po
czym przeprowadzono wykańczanie i polerowanie protezy. Protezę
ponownie osadzono na łącznikach
Low Profile Abutment za pomocą
śrub utrzymujących (dokręconych
do momentu obrotowego 10 Ncm).
Otwory dostępowe dla śrub wypełniono światłoutwardzalną żywicą
kompozytową.
Pacjent opuścił gabinet stomatologiczny z natychmiastową protezą całkowitą szczęki oraz stałym
tymczasowym uzupełnieniem protetycznym opartym na implantach
w żuchwie.
Protezę w żuchwie oparto na
5 implantach. Wszystkie dokręcono z momentem obrotowym co
najmniej 50 Ncm i uznano za wykazujące stabilizację pierwotną. Wysokość zwarcia nie uległa zmianie
w porównaniu do stanu początkowego pacjenta. Pacjent opuścił
gabinet w doskonałym stanie. Kolejna wizyta – pierwsza od czasu za-


[15] => Anzeigen Stand DIN A4
IMPLANT TRIBUNE Polish Edition
biegu, została wyznaczona 10 dni
później.

Leczenie – faza II
Po 2 miesiącach od zakończenia I fazy leczenia pacjent wrócił do
gabinetu w celu rozpoczęcia realizacji fazy II. Obejmowała ona wszczepienie 6 implantów w szczęce
i natychmiastową przeróbkę użytkowanej dotychczas protezy całkowitej w stałą protezę opartą na implantach, zgodnie z wytycznymi
DIEM®.
Po wygojeniu bezzębnej szczęki
uzyskano szeroki wyrostek w
kształcie litery U z dostateczną ilością związanego dziąsła rogowaciejącego (Ryc. 13). Szablon chirurgiczny, wykonany wcześniej z przezroczystej żywicy akrylowej poprzez powielenie protezy całkowitej
szczęki osadzono z wykorzystaniem wykonanego w pracowni kęska zwarciowego (Ryc. 14). Uniesiono płat pełnej grubości, wykonując nacięcie w przedsionku (Ryc.
15). Wszczepiono 4 implanty NanoTiteTM Certain® Tapered i 2 implanty
NanoTite Tapered PREVAIL®, w

Praktyka

każdym przypadku osiągając moment obrotowy 50 Ncm. Na wewnętrzną powierzchnię łączącą implantów założono łączniki o prostym kołnierzu One-Piece Low Profile (o wysokości 2 i 3 mm).
Zamocowano je przy użyciu śrub
łączników, dokręconych do momentu obrotowego za pomocą końcówki Standard Abutment Driver
(RASA3) i klucza dynamometrycznego (Ryc. 16). Na powierzchnię
dośluzówkową protezy szczęki naniesiono szybkowiążącą poliwinylosiloksanową masę do rejestracji
zwarcia (Ryc. 17). Protezę wprowadzono do jamy ustnej pacjenta wraz
z kęskiem zwarciowym w celu uzyskania zwarcia centralnego (Ryc.
18). Pozostawiono materiał do związania, po
czym wyjęto protezę.
Określono położenie
implantów względem
zębów w uzupełnieniu
protetycznym. Nawiercono otwory w protezie
i odłożono ją (Ryc. 19).
Na łącznikach osadzono cylindry tym-

czasowe Low Profile Abutment
Non-Hexed, przykręcając je za pomocą śrub mocujących. Śruby dokręcano ręcznie. Cylindry dostosowano poza jamą ustną i ponownie
umieszczono na łącznikach (Ryc.
20). Dostosowano uzupełnienie
protetyczne, aby nie kontaktowało
się z cylindrami tymczasowymi.
Na tymczasowe cylindry założono
koferdam, izolując w ten sposób
pole chirurgiczne i protetyczne. Zastosowano tę samą żywicę samopolimeryzującą, którą opisano w części poświęconej wykonywaniu
uzupełnienia w żuchwie. Na tym
etapie postępowania utrzymano
wcześniejszą wysokość zwarcia.
Zdjęto protezę, odkręcając śruby

mocujące (Ryc. 21 i 22). Na platformy stanowiące powierzchnię
kontaktową z łącznikami naniesiono środek chroniący przed polerowaniem, po czym przeprowadzono wykańczanie i polerowanie
protezy.
Pacjent opuścił gabinet stomatologiczny ze stałą protezą górną
opartą na implantach (Ryc. 23 i 24).
Stałe uzupełnienie dolne oparte na
implantach pozostawiono na miejscu. Proteza żuchwy oparta była na
5 implantach, a proteza szczęki na
6. W czasie implantacji każdy implant osadzono z momentem obrotowym wynoszącym co najmniej
50 Ncm i we wszystkich przypad-

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

3

kach uzyskano stabilizację pierwotną. Wysokość zwarcia nie uległa zmianie w porównaniu do stanu
początkowego pacjenta. Pacjent
opuścił gabinet w doskonałym stanie. Kolejna wizyta – pierwsza od
czasu zabiegu, została wyznaczona
10 dni później.

Znaczenie kliniczne
Opisane w niniejszej pracy leczenie interdyscyplinarne stanowi
doskonały przykład niezbędnej
współpracy pomiędzy członkami
stomatologicznego zespołu implantologicznego, który w tym
przypadku składał się z chirurga,
protetyka i technika dentystycz-




[16] => Anzeigen Stand DIN A4
4

Praktyka

IMPLANT TRIBUNE Polish Edition

Polscy implantolodzy będą się kształcić
w Columbia University
8. grudnia br., podczas Międzynarodowego Kongresu ICOI na
Uniwersytecie Columbia, dr Mariusz Duda, Prezydent PSI, podpisał ze Stephenem Marschallem, prodziekanem Columbia
University College of Dental Medicine, porozumienie o współpracy w dziedzinie edukacji podyplomowej w zakresie implantologii stomatologicznej – Continuum Implantologii – pomiędzy
Columbia University College of
Dental Medicine, Polskim Stowarzyszeniem Implantologicznym
PSI i Duda Clinic College of Dental Medicine.

Polscy dentyści i implantolodzy, członkowie PSI, będą mieli
możliwość uczestniczenia w programach edukacyjnych Columbia



nego. Najpierw osadzono implanty
w żuchwie. Kość żuchwy wykazuje
zwykle większą gęstość w porównaniu do szczęki, implanty osadza
się na ogół z momentem obrotowym przekraczającym 50 Ncm.
W przypadku opisywanego pacjenta
stan kości szczęki przed leczeniem
nie pozwalał na natychmiastową
implantację po usunięciu zębów.
W odcinkach bocznych konieczny
był przeszczep kostny (obustronne
podnoszenie dna zatoki). Po uzyskaniu wygojenia kość szczęki była
dostatecznie gęsta, aby zapewnić
stabilizację pierwotną po osadzeniu
implantu. Moment obrotowy uzyskiwany podczas implantacji w
szczęce był zbliżony do osiąganego
podczas wszczepiania implantów
w żuchwie. Protezę całkowitą górną
przerobiono na stałe, oparte na implantach uzupełnienie protetyczne,
postępując w taki sam sposób,
jak w przypadku protezy dolnej.
Wprawdzie w piśmiennictwie opisywano wysoki wskaźnik powodzenia w przypadkach sztywnego
szynowania 4 implantów, jednak w
każdym przypadku należy starannie rozważyć niezbędne warunki.
Planując leczenie w skomplikowanych sytuacjach, trzeba uwzględnić
wiele czynników, m.in. jakość
i ilość kości, rozpiętość w wymiarze
przednio-tylnym, warunki zwarciowe pacjenta oraz układ kości. IT
Piśmiennictwo dostępne u wydawcy.
Autorzy są zależni finansowo od
BIOMET 3i LLC na podstawie
umów o prowadzenie wykładów,
konsultacji i innych usług.W celu
uzyskania dodatkowych informacji
na temat łączników BIOMET 3i Low

University College of Dental Medicine już od 2013 r.
Columbia University jest członkiem Ivy League – Ligi 8 elitarnych
uniwersytetów położonych w płn.wsch. części USA. Wszystkie uniwersytety należące do Ivy League
mają wspólne cechy: należą do najbardziej prestiżowych uczelni w
USA, znajdują się w czołówce uniwersytetów na świecie pod względem otrzymywanego wsparcia finansowego, przyciągają najzdolniejszych studentów i naukowców.
Do Ivy League należą m.in. Harvard, Yale i Princeton, a wśród absolwentów Columbii są prezydenci USA, senatorowie i
laureaci nagrody Nobla.
Columbia University
College of Dental Medicine
szkoli studentów we wszystkich dziedzinach stomatologii w ramach różnych departamentów, prowadzi również
studia, szkolenia i podyplomowe programy edukacyjne.
W dziedzinie implantologii
stomatologicznej organizowane jest Comprehensive
Implantology Continuum
(Continuum Implantologii), w którym biorą udział lekarze z różnych
krajów. Dyrektorem naukowym
programów implantologicznych
Profile należy skontaktować się
z dystrybutorem firmy BIOMET 3i.

IT

Autorzy

Brent R.
Boyse, DDS
– ukończył studia stomatologiczne na University of the Pacific, Arthur A.
Dugoni School
of Dentistry, gdzie zaproszono go do
stowarzyszenia Omicron Kappa
Upsilon Honor Society. Ukończył
szkolenie specjalistyczne w dziedzinie chirurgii stomatologicznej i
szczękowo-twarzowej na University of Rochester w Rochester (w stanie Nowy Jork). Uzyskał certyfikat
American Board of Oral and Maxillofacial Surgery. Dr Boyse prowadzi
praktykę grupową w Mesa (w stanie
Arizona, USA).
Sheldon
Sullivan, DDS
– ukończył University of the Pacific, Arthur A.
Dugoni School
of Dentistry.
Brał udział w
praktycznych
programach prowadzonych przez liderów w dziedzinie estetyki i zabiegów leczenia odtwórczego, organizowanych m.in. przez Spear Institute, KOIS Center for Dental Excellence oraz Pacific Aesthetic
Continuum. Obecnie jest głównym
mentorem programów Spear Education Live Patient. Jest członkiem
Academy of General Dentistry. Prowadzi prywatny gabinet stomatologiczny w Mesa (Arizona, USA),
w którym koncentruje się głównie na
leczeniu implantologicznym, odtwórczym i estetycznym.

jest Dennis Tarnow, profesor kliniczny Columbia University wraz
z prof. dr. Stephen J. Chu i dziekanem dr. prof. James B. Fine.
7. grudnia br., już po raz 7. zakończyło się szkolenie Curriculum
Implantologii PSI/ICOI/DGOI. Po
8 weekendach polskich i jednym
spotkaniu z wykładowcami z ramienia ICOI i DGOI, lekarze biorący udział w szkoleniu, przystąpili
do egzaminu teoretycznego, który
odbył się w trakcie Forum Endodontycznego „Pulp Fiction” w Krakowie. W tegorocznej edycji Curriculum wzięło udział 32 lekarzy,
z których 31 przystąpiło do egzaminu końcowego. Trzeba podkreślić, że z każdą kolejną edycją poziom, jaki prezentują kursanci jest
coraz wyższy. Tym razem 7 osób
zdało bardzo dobrze, 13 lekarzy zaliczyło egzamin na ocenę dobrą, 11

osób otrzymało dostateczną ilość
punktów, a jednej osobie egzamin
nie został zaliczony.
Już od zeszłego roku wyróżnieni zostają też lekarze, którzy najlepiej zdali egzamin praktyczny i w
tym roku byli to: dr n.med. Ziemowit Franaszek, dr n. med.
Agnieszka Szulgan-Mądrzak oraz
lek. dent. Magdalena Mrzygłód.
Uroczysta ceremonia wręczenia
certyfikatów Curriculum Implantologii PSI/ICOI/DGOI 2011/2012
oraz tablic potwierdzających nadanie Licencji Praktyki Implantolo-

gicznej PSI odbyła się tuż po ogłoszeniu wyników.
Kierownikiem naukowym szkolenia jest prezydent PSI – dr n. med.
Mariusz Duda, a w skład Komisji
Egzaminacyjnej weszli: prof. zw.
dr hab. Ryszard Koczorowski, prof.
zw. dr hab. Maciej Romanowicz,
dr hab. n. med. Krzysztof Osmola,
dr n. med. Andrzej Szwarczyński,
dr n. med. Krzysztof Andruch,
dr n.med. Małgorzata Kiernicka,
lek.dent. Bożena Kalmuk i lek. dent.
Grzegorz Kot oraz autor zestawu
pytań lek. med. Dariusz Pituch. IT
AD


[17] => Anzeigen Stand DIN A4
HYGIENE TRIBUNE
The World’s Hygiene Newspaper · Polish Edition
LISTOPAD-GRUDZIEŃ 2012

VOL. 3, NR 2

News

Praktyka

News

Outsorsing usług porządkowych
w szpitalach i gabinetach

Połowa zakażonych wirusem HIV
nie zna swojego statusu serologicznego

RZS wpływa na stan zdrowia i nasilenie chorób dziąseł

Strona

1

Strona

2

Strona

4

Firmy zewnętrzne sprzątają szpitale i gabinety
Zarówno publiczna, jak i prywatna ochrona zdrowia coraz częściej korzysta z usług firm sprzątających. Jest to efekt przeprowadzonych przez NIK w 2008 r.
kontroli. Jeszcze 3 lata temu na
12 skontrolowanych szpitali,
tylko 2 otrzymały zadowalającą
ocenę poziomu czystości.
NIK zarzucał sektorowi opieki
zdrowotnej brak procedur, niewłaściwy nadzór nad poziomem czystości i dużą absencję personelu
sprzątającego. Tylko 28% skontrolowanych szpitali korzystało z
usług firm zewnętrznych. Reszta
sprzątała we własnym zakresie. Od
kilku lat sytuacja jednak ulega
zmianie.
Ponad 2 PLN na 1 m kw. miesięcznie może zaoszczędzić szpital, zatrudniając firmę sprzątającą.
Obecnie na 135 skontrolowanych
przez NIK szpitali, tylko 38 stosuje
tego typu rozwiązanie, pozwalające nie tylko obniżyć koszty, ale
także wdrożyć w placówce wszystkie procedury i standardy związane

z utrzymaniem czystości i odpowiednim poziomem higieny. Jak
twierdzą eksperci, w najbliższych
latach coraz więcej placówek medycznych będzie sięgało po usługi
firm outsourcingowych, kosztem
samodzielnego sprzątania z powodu oszczędności i obowiązujących procedur, coraz bardziej zawiłych dla pracowników.
„Placówki medyczne coraz
częściej przekonują się do usług
firm zewnętrznych. Po pierwsze:
szpitalom i NZOZ-om odpadają
koszty zatrudnienia, które musi ponosić placówka, zatrudniając na
etat lub zlecenie salową. Po drugie:
dyrekcja NZOZ-u czy szpitala nie
musi szkolić swoich pracowników
w zakresie czystości w placówkach
medycznych, co w przypadku
branży medycznej jest konieczne.
Po trzecie: firmy sprzątające dysponują sprzętem, na których zakup
dla własnego personelu wiele szpitali i placówek medycznych nie
stać, a przez to spada także poziom
czystości. W wielu przypadkach to
właśnie sprzęt, jakim dysponuje

Dmitry Kalinovsky/Shutterstock.com

firma sprzątająca jest czynnikiem,
który decyduje o jej wyborze” –
wylicza Tomasz Ilnicki z jednej z
firm zajmujących się utrzymaniem
czystości w szpitalach.
Wysokie koszty i nietrzymanie
się procedur to główne problemy
w placówkach zdrowotnych, które

Uzdrawiająca siła uśmiechu
Uśmiech uwalnia od stresu – to
najnowsze odkrycie naukowców
z Uniwersytetu w Kansas, którzy
badali, jak mimika twarzy
wpływa na krążenie i afektywne
reakcje na sytuacje stresujące. W
czasie eksperymentu akcja serca
nawet nieszczerze uśmiechniętych
pacjentów była wolniejsza niż
tych, którzy zachowali neutralny
wyraz twarzy.
Naukowcy z Kansas przebadali
170 zdrowych osób w wieku 18-25
lat. Każdy z nich dostał patyczek,
który trzymany w zębach, pozwalał
utrzymać jeden rodzaj mimiki. I tak
wyróżniono 3 grupy badanych: z
neutralnym wyrazem twarzy oraz
2 rodzajami uśmiechu. Pierwszy
uśmiech uruchamiał wyłącznie mię-

śnie wokół ust, imitując tzw.
uśmiech sztuczny. Drugi pozwalał
naśladować uśmiech szczery, angażujący dodatkowo mięśnie wokół
oczu oraz unoszący policzki. Wszyscy pacjenci musieli wykonać kilka
zadań, po których mierzono ich
tętno. Okazało się, że uśmiechnięci
uczestnicy eksperymentu mieli
znacznie wolniejszą pracę serca niż
pozostali. Najlepsze wyniki osiągnęły osoby z uśmiechem wyglądającym na szczery.
Uśmiech stymuluje wydzielanie
hormonów szczęścia – endorfin,
które działają uspokajająco i wzmacniają odporność. Wystarczy sam
ruch mięśni twarzy, niekoniecznie
szczery, by wysłać mózgowi impuls
do produkcji tego hormonu. Poza
tym głośny, radosny śmiech pozwala
ćwiczyć przeponę i gardło, dodatkowo dotleniając krew. Za jeden z
najbardziej uśmiechniętych narodów uznaje się Amerykanów. W
Polsce robimy to zdecydowanie
rzadziej. Jedną z przyczyn może
być fakt, że Polacy wstydzą się
wyglądu swoich zębów. Najpiękniejszy uśmiech powinien
spełniać 4 warunki: mieć właściwy kolor, być zdrowy, pełny
i prosty. O wszystkie te cechy zadba dentysta. „Najszybciej zęby
wybieli zabieg w gabinecie, gdzie

kurhan /Shutterstock.com

najpierw nakłada się na nie specjalny
preparat, którego działanie następnie stymulowane jest przez tzw.
zimne światło” – mówi dr Iwona
Gnach-Olejniczak z Wrocławia. Innym sposobem jest zakładanie przez
kilka tygodni na łuki zębowe specjalnych nakładek żelowych przygotowanych przez lekarza dentystę. Najlepsze efekty daje połączenie obu
metod. W wyjątkowych przypadkach, gdy zęby są odporne na wybielanie, konieczne staje się założenie licówek. Często, by rozjaśnić
uśmiech, wystarczy profesjonalnie
oczyścić zęby z płytki i kamienia.
Regularne leczenie ubytków, a
także chorób dziąseł i przyzębia to
gwarancja zdrowego uśmiechu bez
bólu i próchnicy. Nawet jeden brakujący ząb może poważnie zaszkodzić
pozostałym, a zanik kości w miejscu
ubytku wpłynie negatywnie na wygląd twarzy. Dlatego braki w uzębieniu trzeba jak najszybciej uzupełniać. Jednym z rozwiązań są implanty, które gwarantują wysoki
komfort użytkowania, wyglądają
bardzo naturalnie, chronią kości
szczęki przed zanikiem, nie uczulają, a prawidłowo pielęgnowane
mogą służyć całe życie. Są przy tym
niewiele droższe niż mosty porcelanowe, których założenie wymaga
szlifowania zdrowych zębów. HT

sprzątają we własnym zakresie.
Firma sprzątająca, zanim rozpocznie pracę w placówce, musi dokonać przeglądu procedur. Zdarza się,
bowiem iż obowiązująca procedura nie odpowiada charakterowi
placówki. „Zupełnie inaczej wyglądają procedury związane z czystością i sprzątaniem w gabinecie

stomatologicznym, szpitalu zakaźnym, a jeszcze inaczej w przychodni. To, co je powinno łączyć, to
rygorystyczne stosowanie się do
nich przez personel sprzątający.
Niestety w przypadku, kiedy brakuje nadzoru, a tak często jest w
placówkach sprzątających na własną rękę, procedury są nieprzestrzegane lub stosowane wybiórczo” – mówi Ilnicki.
Obecnie w Polsce jest szacunkowo tyle samo placówek medycznych samodzielnie sprzątających i
wynajmujących w tym celu firmy
zewnętrzne. Kolejne lata jednak
mogą tę szalę przechylić, na korzyść outsourcingu. „Szpitale muszą oszczędzać, a jednocześnie zapewnić odpowiedni poziom czystości, bardzo restrykcyjny. Nie
będą tego w stanie zrobić, zatrudniając własny personel. Firmy
sprzątające są o wiele bardziej elastyczne, szybciej się szkolą, dysponują także odpowiednią technologią i środkami, szybciej także wdrażają nowości rynkowe” – podsumowuje. HT

UE współfinansuje
program „Owoce w szkole”
W ramach współfinansowanego
przez UE programu „Owoce
w szkole” uczniowie otrzymują
w każdym semestrze przez 10 tygodni co najmniej po 2 porcje
owoców i warzyw. Wysokość dotacji do jednej porcji owoców
i warzyw wynosi 1,20 zł.
W Polsce program „Owoce
w szkole” został uruchomiony w
roku szkolnym 2009/2012 i od
tego czasu cieszy się dużym zainteresowaniem szkół. W ostatnim
roku szkolnym w programie
uczestniczyło 9 700 szkół podstawowych, w których owoce i warzywa spożywało ok. 892 000
dzieci, tzn. 72% dzieci z grupy docelowej. Program jest prowadzony w szkołach podstawowych
w klasach I-III. Zgodnie z założeniami programu, dzieci nie tylko
spożywają owoce i warzywa, ale
także uczestniczą w działaniach
edukacyjnych związanych ze
zdrowym odżywianiem, a w
szczególności promujących spożywanie tych produktów.
Pierwsza ocena programu
„Owoce w szkole” została prze-

prowadzona za rok szkolny
2010/2011 przez Instytut Żywności i Żywienia. Wynika z niej, że
dzieci, które uczestniczyły w programie jedzą więcej owoców i warzyw niż te, które nie brały w nim
udziału. Zauważalna jest też
zmiana nastawienia dzieci do jedzenia owoców i warzyw. Uczniowie chętniej zjadają te produkty
w grupie kolegów i koleżanek.
Pod wpływem programu rzadziej
mówili, że nie jedzą owoców i warzyw, bo wolą zjeść coś słodkiego.
Stwierdzono również, że udział
dziecka w programie spowodował
u jego rodziców korzystną zmianę
zachowań odnoszących się do żywienia dzieci – były one częściej
zachęcane przez rodziców do jedzenia owoców i warzyw, a także
częściej otrzymywały je między
posiłkami owoce oraz jako przekąski do szkoły.
Program otrzymał też pozytywne oceny dyrektorów szkół
podstawowych, zwłaszcza w zakresie wartości edukacyjnej i poprawy wartości odżywczej diety
dzieci.
HT


[18] => Anzeigen Stand DIN A4
2

Praktyka

HYGIENE TRIBUNE Polish Edition

Połowa zakażonych wirusem HIV nie jest świadoma
swojego statusu serologicznego!
Z raportu UNAIDS wynika, że
gdyby ludzie poznali swój status
serologiczny, mogliby korzystać
z odpowiednich świadczeń. Autorzy raportu podkreślają istnienie pilnej potrzeby podwyższenia
wskaźników efektywności, redukcji kosztów terapii drugiego
i trzeciego „rzutu” oraz wprowadzenia nowych metod rozszerzenia i utrzymania dostępu do leczenia.

profilaktykę. W pierwszych latach
epidemii w Polsce główną drogę
rozprzestrzeniania się zakażeń
HIV stanowiło stosowanie dożylnych środków psychoaktywnych
(IDU). Od 2001 r. obserwuje się odwrócenie tych trendów epidemii.
Zakażenie coraz częściej jest wynikiem ryzykownych zachowań seksualnych u osób bez epizodów narkomanii dożylnej. Obecnie niepokojąco wzrasta liczba zakażeń w
populacji mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami
(MSM). Wspólną cechą epidemii
na całym świecie jest fakt, że HIV
dotyka głównie osoby młode. W
Polsce jest podobnie: 36% wszystkich zakażeń HIV występuje w populacji między 20. a 29 r.ż. Dominującą grupę (85%) wśród zakażonych HIV stanowiły osoby w wieku
tzw. produkcyjnym (20-49 lat).

Pomimo osiągnięcia zadowalającego poziomu postępu w kwestii
ograniczenia nowych zakażeń
HIIV, całkowita ich liczba nadal
pozostaje wysoka – w 2011 r. zakaziło się HIV 2,5 mln osób. W raporcie omówiono kwestię redukcji nowych zakażeń HIV na świecie, w
tym celu na masową skalę należy
stosować kombinację różnych metod profilaktycznych, np. do 2025 r.
można zapobiec ok. 1 na 5 nowych
zakażeń HIV we wschodniej i południowej Afryce dzięki wykonanej
w warunkach medycznych praktyce dobrowolnego obrzezania
mężczyzn. Autorzy raportu pokazują, iż przypadki zakażenia HIV są
nadal niezwykle liczne wśród osób
sprzedających usługi seksualne,
wśród mężczyzn mających seks z
mężczyznami oraz wśród osób stosujących środki odurzające w iniekcji. W większości przypadków
populacje te, kluczowe z punktu
widzenia ryzyka zakażeń, nie są objęte programami profilaktycznymi
ani terapeutycznymi.

W 2011 r. zgłoszono 1333 przypadki zakażenia HIV (w tym 1020
mężczyzn, 184 kobiety, a w 129
przypadkach brak jest danych dotyczących płci). Część z tych zakażeń
stanowią przypadki rozpoznane
w latach wcześniejszych, których
zgłoszenie nastąpiło dopiero w
ubiegłym roku. Liczba przypadków nowych zakażeń HIV, rozpoznanych w r. 2011, wynosiła 992.
Wśród nowo zakażonych zdecydowanie dominowali mężczyźni
(82%). Osoby, wśród których rozpoznano zakażenie HIV to tzw.
młodzi dorośli, w przedziale wieku
20-29 (36%,) oraz 30-39 (35%).

W Polsce każdego dnia statystycznie 3 osoby dowiadują się o
fakcie zakażenia HIV. Są to zazwyczaj zakażenia, których można
uniknąć, stosując odpowiednią

Z danych wynika, że w 2011 r.
prawdopodobną drogą transmisji
wirusa HIV w 228 przypadkach
były kontakty seksualne między
mężczyznami, co stanowiło prawie

23% wszystkich zgłoszonych przypadków. W 70 przypadkach zakażeń HIV (7%) jako prawdopodobną
drogę zakażenia wskazano kontakty heteroseksualne, natomiast w
45 przypadkach – stosowanie środków odurzających w iniekcjach. W
r. 2011 najwięcej nowych zakażeń
HIV odnotowano w województwie
mazowieckim (240 przypadków),
co stanowiło 24% wszystkich zakażeń, następnie w województwie
śląskim – ponad 13% oraz dolnośląskim – 13% wszystkich zakażeń.

funkcji Przewodniczącego niewątpliwie
miało wpływ uznanie
dla naszego dorobku
w walce z epidemią
HIV/AIDS oraz
fakt, że Polska postrzegana jest w
naszym regionie
jako lider rozwiązań systemowych w walce z
epidemią HIV/
AIDS.

Wyraźny wzrost liczby nowo
wykrywanych zakażeń HIV ma
najprawdopodobniej swoje źródło
w zwiększającej się liczbie wykonywanych badań w kierunku HIV,
ale także rozwojem nowej epidemii
w grupie mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami.
Grupa ta wydaje się być szczególnie dotknięta epidemią w województwie mazowieckim, w którym
doszło do wielokrotnego wzrostu
wykrywalności zakażeń, zwłaszcza w ciągu ostatnich 3 lat.

UNAIDS to
wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds.
HIV/AIDS, który inspiruje i sprawuje wiodącą
rolę w podejmo-

W 2012 r. Polska pełni funkcję
przewodniczącego Rady Koordynacyjnej Programu UNAIDS.
Funkcję przewodniczącego sprawuje Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, dr Igor Radziewicz-Winnicki. Rada jest ciałem
zarządzającym ONZ-owskim programem UNAIDS, którego celem
jest walka z epidemią HIV/AIDS na
świecie. PCB powstała w r. 1994
decyzją Rady Społeczno-Ekonomicznej ONZ (ECOSOC), ale aktywną działalność rozpoczęła w
1996 r. Polska była jednym ze
współzałożycieli Rady. Na wybór
Polski do pełnienia prestiżowej

Cienpies Design/Shutterstock.com

waniu działań ukierunkowanych
na osiągnięcie poziomu: zero nowych zakażeń HIV, zero dyskryminacji, zero zgonów z powodu
AIDS. UNAIDS łączy wysiłki 11

organizacji ONZ: UNHCR, UNICEF, WFP, UNDP, UNFPA,
UNODC, UN Women, ILO, UNESCO, WHO oraz Banku Światowego, a także ściśle współpracuje
z partnerami krajowymi i globalnymi w celu zintensyfikowania
reakcji na epidemię AIDS. HT

Polacy nie uzupełniają ubytków w zębach
Statystyczny Polak po 35 r.ż. nie
ma aż 11 zębów, a co 4. po 65 r.ż.
w ogóle nie ma uzębienia – wynika z danych Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego. Dentyści alarmują, że Polacy nie uzupełniają swoich ubytków, a konsekwencje braku choćby jednego
zęba mogą być bardzo groźne dla
zdrowia.
To nie tylko kwestia wyglądu,
wymowy i komfortu życia, ale

również m.in. kondycji pozostałych zębów, stawów żuchwowych
czy bólów głowy i kręgosłupa. Jak
podkreślają eksperci, dopóki nie
zaczniemy, tak jak w innych krajach, traktować ubytku choćby jednego zęba jak kalectwa, to sytuacja
się nie poprawi.
Rynek usług stomatologicznych w Polsce w ostatnich latach
prężnie się rozwija. Wg ekspertów

.com
stock
r
e
t
t
/Shu
Aidar

z branży, napędza go rosnąca świadomość Polaków w zakresie wyglądu i stanu zdrowia zębów. Jednak dentyści przestrzegają, że nasza wiedza i nawyki w dziedzinie
dbania o uzębienie wciąż nie są wystarczające.
„Chociaż świadomość pacjentów rośnie, to wciąż jest na niższym
poziomie niż w krajach zachodnich” – wyjaśnia Damian Nasulicz,
lekarz dentysta z Wrocławia. „Myślę, że są to jeszcze zaszłości ubiegłego systemu i brak dbania o siebie
jako o osobę. Bo tak naprawdę pacjenci nie zdają sobie sprawy
z tego, że zęby to też zdrowie”
– dodaje.
Mimo, że zabiegi implantologiczne stają się
coraz powszechniejsze, to
większość dorosłych Polaków ma ubytki w zębach, których nie zamierza
uzupełniać. Jak podkreśla
Nasulicz, braki w uzębieniu
każdy z nas traktuje jako swój
własny problem i to w dodatku natury estetycznej. „Jeśli ktoś nie ma
jedynki lub przedniego zęba, to
chce go szybko uzupełnić. Problem
jest natomiast z brakiem zębów tyl-

nych. Niewielu pacjentów jest
świadomych tego, że najważniejsza, jeśli chodzi o funkcję jest
szóstka. A bez funkcji nie ma estetyki. Jeżeli utracimy jedną funkcję,
zęby przednie estetyczne będą wykorzystywane w inny sposób niż
natura to zaplanowała. W związku
z tym bardzo szybko ulegają dalszemu zniszczeniu” – mówi dentysta.
Jak podkreśla, brak jednego
zęba wpłynie co najmniej na 4 zęby
sąsiednie, a w konsekwencji na całość uzębienia. Stąd smutne statystki. „Pozostałe zęby zaczynają
się przechylać, wysuwać. Przestajemy jeść jedną stroną, druga strona
jest przeciążona i pojawiają się problemy ze stawami skroniowożuchwowymi, więc rano boli
głowa” – wymienia konsekwencje.
„Najtańszym rozwiązaniem
w przypadku braku pojedynczego
zęba byłoby wszczepienie implantu i uzupełnienie zęba takiego,
jaki był faktycznie przed tym urazem” – mówi Damian Nasulicz.
„Jeżeli jednak pacjent przychodzi z
większymi ubytkami, wtedy może
okazać się, że już jest za późno na
takie podstawowe leczenie” – dodaje.

Do wyboru jest jeszcze leczenie
protetyczne. Oba rozwiązania: implanty i mosty protetyczne mają
swoich przeciwników i zwolenników, wady i zalety. Głównym argumentem może być cena. Wstawienie implantu jest bardziej kosztowne niż protetyka. Tym bardziej,
że koszty te nie są refundowane ze
środków publicznych. „Ubezpieczyciel nie przewidział, że to jest
tak ważne. Jeżeli byłoby to lepiej
zorganizowane, to okazałoby się,
że pieniądze wydawane na opiekę
stomatologiczną mogłyby być
dużo mniejsze, a przy tym zapewnilibyśmy pacjentom lepszy komfort” – mówi lekarz. Koszt implantu to nawet kilka tysięcy złotych, w zależności od materiału
stomatologicznego czy stanu uzębienia pacjenta. „Jeżeli popatrzymy na wydatek jednorazowy, to
jest on kilkakrotnie większy niż leczenie klasyczne, ale to jest inwestycja w siebie. I po 7 latach – prowadzone były w tym zakresie badania – leczenie implantologiczne pojedynczego zęba, pojedynczego
braku okazuje się tańsze niż rozwiązanie klasyczne” – przekonuje
Damian Nasulicz. HT
źródło: Newseria


[19] => Anzeigen Stand DIN A4

[20] => Anzeigen Stand DIN A4
4

News

HYGIENE TRIBUNE Polish Edition

RZS wpływa na stan zdrowia dziąseł
Na łamach Annals of the Rheumatic Diseases opublikowano
wyniki badań, które pokazują,
że u osób chorych na reumatoidalne zapalenie
stawów (RZS) choroby
dziąseł występują aż
czterokrotnie częściej niż u ich
zdrowych rówieśników i są
bardziej nasilone.

ostill/Shutterstock.com

Naukowcy z Instytutu Badań
Medycznych Nizam w Hyderabad
w Indiach przeprowadzili badania
91 dorosłych osób ze stwierdzonym RZS oraz 93 zdrowych dobranych pod względem płci i wieku.
Autorzy badań podkreślają, że choroby dziąseł, sprzyjające uogólnionym stanom zapalnym w organizmie mogą być potencjalnym czynnikiem wywołującym choroby stawów lub przyczyniać się do
zapalenia, które jest ich podłożem.
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła zapalna
choroba stawów, często prowadząca do inwalidztwa. W jej rozwoju udział biorą autoagresywne
komórki układu odpornościowego,
które rozpoznają własne tkanki
jako obce, a następnie atakują je i
niszczą. Dokładnie przyczyny tej
choroby nie są znane. Podejrzewa
się, że rolę odgrywają tu predyspozycje genetyczne oraz wpływ czynników środowiskowych, m.in. palenia papierosów. U osób predys-

ponowanych genetycznie do wystąpienia RZS palenie stymuluje
produkcję przeciwciał, których
obecność jest cechą swoistą dla
RZS, a ich pojawienie się poprzedza wystąpienie objawów choroby
o kilka lat.
Ostatnie prace sugerują, że paradontoza – zapalna choroba dziąseł i innych tkanek przyzębia również może inicjować rozwój RZS
i wpływać na przebieg tej choroby.
W najnowszych badaniach pacjenci
z RZS nie palili i nie stosowali tzw.
leków modyfikujących przebieg
choroby, które wpływają na czynność układu odpornościowego.
Zbierano dane na temat trwania
RZS, jego nasilenia, liczby zajętych
stawów, a także na temat objawów
paradontozy, takich jak opuchlizna
dziąseł i ich krwawienie, odsłonięcie i wrażliwość szyjek zębowych,
ruchomość zębów oraz przypadki
utraty zęba w związku z paradontozą. Zmierzono też głębokość kieszonek między zębami a dziąsłami.

Okazało się, że blisko 65% badanych pacjentów z RZS miało objawy paradontozy, a w grupie kontrolnej było ich zaledwie 28%.
Autorzy pracy podkreślają, że
ich wyniki dowodzą, że paradontoza
występuje częściej i jest bardziej nasilona u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów niż u osób
zdrowych. Może być ona czynnikiem, który uruchamia mechanizmy
odpowiedzialne za rozwój RZS, ale
może też przyczyniać się do nasilenia choroby poprzez stymulację
ogólnego stanu zapalnego w organizmie. Jednocześnie nie można
wykluczyć, że samo RZS, które
z czasem prowadzi do pogorszenia
sprawności dłoni i osłabienia
chwytu, skutkuje gorszą higieną
jamy ustnej i większym ryzykiem
paradontozy. Dlatego też konieczne
jest prowadzenia dalszych badań,
które pozwolą lepiej zrozumieć zaobserwowaną zależność. HT
Na podst.: PAP
AD

Organizacje pozarządowe
chcą zaostrzenia przepisów
ustawy antynikotynowej
Od 2 lat w Polsce obowiązuje zakaz palenia tytoniu w miejscach
publicznych. W tym czasie nie
sprawdziły się obawy o spadające
zyski lokali, w których już nie
można palić. Rośnie natomiast
liczba Polaków, którzy chcą zerwać z nałogiem.

publicznym grozi 500 zł mandatu.
Organizacje pozarządowe przekonują, że zakaz nie spowodował
spadku zysków lokali, w których
nie można już palić. Nie sprawdziły
się też przewidywania organizacji
przedsiębiorców, że z tego powodu
pracę straci 40 000 pracowników
tych lokali. „Właściciele nie zaobserwokovtynfoto/Shutterstock.com
wali spadku wpływów.
Badania opinii publicznej, które prowadziliśmy wśród turystów
zagranicznych w zeszłym roku pokazały,
że ci, którzy przybywają do Polski i korzystają z lokali gastronomicznych są przyzwyczajeni, że światowym
trendem jest wprowadzanie zakazu palenia”
– mówi Dominika Kawalec. „Kiedy odwiedzali te miejsca, w któOrganizacje pozarządowe co- rych zakaz nie był przestrzegany
raz mocniej naciskają, by jeszcze albo w których była sala dla paląbardziej zaostrzyć przepisy ustawy cych, a dym unosił się wszędzie, deantynikotynowej. „Jesteśmy prze- cydowali się na opuszczenie takonani, że w najbliższym czasie kiego lokalu. Aż 13% badanych tak
wszelkie prace nad przygotowa- odpowiedziało” – dodaje.
niami ustawy będą prowadziły do
tego, aby wprowadzić całkowity
Z danych Centrum Onkologii
zakaz palenia, tak jak ma to miejsce w Warszawie wynika, że 62% Pow wielu krajach na świecie” – mówi laków chce całkowitego zakazu
Dominika Kawalec ze Stowarzy- palenia. Aż 11% palaczy przyszenia „Manko”. Organizacja od znaje, że odkąd nie można palić
7 lat prowadzi kampanię „Lokal w miejscach publicznych, podjęło
próbę zerwania z nałogiem. Tylko
bez papierosa”.
w ciągu roku od wprowadzenia zaOd połowy listopada 2010 r. kazu liczba tych, którzy narzekali
obowiązuje w naszym kraju zakaz na dym tytoniowy w restauracjach
palenia w barach, restauracjach i spadła do 6% z blisko 30%, a w kadyskotekach (chyba, że mają od- wiarniach do 8% z 36% – pokazują
dzielną wentylowaną salę), a także wyniki badania OBOP przeprowaw kinach, pociągach, na uczel- dzonego w październiku ubiegłego
niach, w szpitalach, obiektach roku. HT
sportowych i na przystankach autobusowych. Za palenie w miejscu źródło: Newseria


) [page_count] => 20 [pdf_ping_data] => Array ( [page_count] => 20 [format] => PDF [width] => 842 [height] => 1191 [colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED ) [linked_companies] => Array ( [ids] => Array ( ) ) [cover_url] => [cover_three] =>
DT Poland 11+12, 2012DT Poland 11+12, 2012DT Poland 11+12, 2012
[cover] => DT Poland 11+12, 2012 [toc] => Array ( [0] => Array ( [title] => Prawo [page] => 01 ) [1] => Array ( [title] => Praktyka [page] => 04 ) [2] => Array ( [title] => News [page] => 06 ) [3] => Array ( [title] => Wydarzenia [page] => 08 ) [4] => Array ( [title] => News [page] => 12 ) [5] => Array ( [title] => Implant Tribune [page] => 13 ) [6] => Array ( [title] => Hygiene Tribune [page] => 17 ) ) [toc_html] => [toc_titles] =>

Prawo / Praktyka / News / Wydarzenia / News / Implant Tribune / Hygiene Tribune

[cached] => true )


Footer Time: 0.115
Queries: 22
Memory: 11.49592590332 MB