DT Greece
Η Εμφυτευματολογία ως οδοντιατρική ειδικότητα πλέον ωριμάζει
/ Αποφραγμένοι ριζικοί σωλήνες
/ Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων με προγραμματισμό και ...
/ Ο δρόμος προς την ανάκαμψη
/ Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
/ Ποιά είναι η αλήθεια για τη σύγκλειση;
/ Διάφορα Θέματα
/ Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου στην οδοντιατρική πράξη
/ Τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
/ 17η Πανελλήνια Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση
/ 3o Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας & Αισθητικής Οδοντιατρικής
Array
(
[post_data] => WP_Post Object
(
[ID] => 54218
[post_author] => 1
[post_date] => 2009-12-02 11:13:20
[post_date_gmt] => 2009-12-02 11:13:20
[post_content] =>
[post_title] => DT Greece
[post_excerpt] =>
[post_status] => publish
[comment_status] => closed
[ping_status] => closed
[post_password] =>
[post_name] => dt-greece-0609
[to_ping] =>
[pinged] =>
[post_modified] => 2016-07-06 16:21:08
[post_modified_gmt] => 2016-07-06 16:21:08
[post_content_filtered] =>
[post_parent] => 0
[guid] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dtgr0609/
[menu_order] => 0
[post_type] => epaper
[post_mime_type] =>
[comment_count] => 0
[filter] => raw
)
[id] => 54218
[id_hash] => 5a04d5d6608a71ec5569347bc611c9c5a8fbf9f220e41a8a7595e47454e5e2c3
[post_type] => epaper
[post_date] => 2009-12-02 11:13:20
[fields] => Array
(
[pdf] => Array
(
[ID] => 54219
[id] => 54219
[title] => DTGR0609.pdf
[filename] => DTGR0609.pdf
[filesize] => 0
[url] => https://e.dental-tribune.com/wp-content/uploads/DTGR0609.pdf
[link] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-greece-0609/dtgr0609-pdf-2/
[alt] =>
[author] => 1
[description] =>
[caption] =>
[name] => dtgr0609-pdf-2
[status] => inherit
[uploaded_to] => 54218
[date] => 2024-10-21 09:26:33
[modified] => 2024-10-21 09:26:33
[menu_order] => 0
[mime_type] => application/pdf
[type] => application
[subtype] => pdf
[icon] => https://e.dental-tribune.com/wp-includes/images/media/document.png
)
[cf_issue_name] => DT Greece
[contents] => Array
(
[0] => Array
(
[from] => 01
[to] => 03
[title] => Η Εμφυτευματολογία ως οδοντιατρική ειδικότητα πλέον ωριμάζει
[description] => Η Εμφυτευματολογία ως οδοντιατρική ειδικότητα πλέον ωριμάζει
)
[1] => Array
(
[from] => 04
[to] => 06
[title] => Αποφραγμένοι ριζικοί σωλήνες
[description] => Αποφραγμένοι ριζικοί σωλήνες
)
[2] => Array
(
[from] => 08
[to] => 10
[title] => Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων με προγραμματισμό και ...
[description] => Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων με προγραμματισμό και ...
)
[3] => Array
(
[from] => 12
[to] => 13
[title] => Ο δρόμος προς την ανάκαμψη
[description] => Ο δρόμος προς την ανάκαμψη
)
[4] => Array
(
[from] => 14
[to] => 14
[title] => Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
[description] => Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
)
[5] => Array
(
[from] => 16
[to] => 18
[title] => Ποιά είναι η αλήθεια για τη σύγκλειση;
[description] => Ποιά είναι η αλήθεια για τη σύγκλειση;
)
[6] => Array
(
[from] => 20
[to] => 20
[title] => Διάφορα Θέματα
[description] => Διάφορα Θέματα
)
[7] => Array
(
[from] => 22
[to] => 24
[title] => Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου στην οδοντιατρική πράξη
[description] => Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου στην οδοντιατρική πράξη
)
[8] => Array
(
[from] => 26
[to] => 28
[title] => Τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
[description] => Τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
)
[9] => Array
(
[from] => 30
[to] => 33
[title] => 17η Πανελλήνια Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση
[description] => 17η Πανελλήνια Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση
)
[10] => Array
(
[from] => 34
[to] => 35
[title] => 3o Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας & Αισθητικής Οδοντιατρικής
[description] => 3o Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας & Αισθητικής Οδοντιατρικής
)
)
)
[permalink] => https://e.dental-tribune.com/epaper/dt-greece-0609/
[post_title] => DT Greece
[client] =>
[client_slug] =>
[pages_generated] => 1729502846
[pages] => Array
(
[1] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-0.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-0.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-0.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-0.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-0.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-0.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[2] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-1.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-1.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-1.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-1.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-1.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-1.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[3] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-2.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-2.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-2.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-2.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-2.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-2.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[4] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-3.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-3.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-3.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-3.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-3.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-3.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[5] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-4.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-4.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-4.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-4.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-4.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-4.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[6] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-5.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-5.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-5.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-5.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-5.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-5.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[7] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-6.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-6.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-6.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-6.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-6.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-6.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[8] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-7.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-7.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-7.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-7.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-7.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-7.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[9] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-8.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-8.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-8.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-8.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-8.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-8.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[10] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-9.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-9.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-9.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-9.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-9.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-9.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[11] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-10.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-10.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-10.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-10.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-10.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-10.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[12] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-11.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-11.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-11.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-11.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-11.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-11.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[13] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-12.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-12.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-12.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-12.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-12.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-12.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[14] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-13.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-13.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-13.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-13.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-13.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-13.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[15] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-14.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-14.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-14.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-14.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-14.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-14.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[16] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-15.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-15.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-15.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-15.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-15.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-15.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[17] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-16.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-16.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-16.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-16.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-16.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-16.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[18] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-17.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-17.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-17.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-17.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-17.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-17.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[19] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-18.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-18.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-18.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-18.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-18.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-18.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[20] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-19.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-19.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-19.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-19.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-19.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-19.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[21] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-20.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-20.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-20.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-20.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-20.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-20.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[22] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-21.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-21.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-21.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-21.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-21.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-21.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[23] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-22.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-22.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-22.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-22.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-22.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-22.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[24] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-23.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-23.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-23.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-23.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-23.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-23.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[25] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-24.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-24.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-24.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-24.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-24.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-24.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[26] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-25.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-25.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-25.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-25.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-25.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-25.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[27] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-26.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-26.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-26.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-26.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-26.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-26.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[28] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-27.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-27.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-27.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-27.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-27.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-27.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[29] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-28.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-28.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-28.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-28.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-28.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-28.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[30] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-29.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-29.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-29.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-29.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-29.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-29.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[31] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-30.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-30.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-30.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-30.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-30.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-30.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[32] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-31.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-31.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-31.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-31.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-31.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-31.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[33] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-32.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-32.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-32.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-32.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-32.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-32.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[34] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-33.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-33.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-33.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-33.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-33.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-33.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[35] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-34.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-34.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-34.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-34.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-34.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-34.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
[36] => Array
(
[image_url] => Array
(
[2000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/2000/page-35.jpg
[1000] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/1000/page-35.jpg
[200] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/200/page-35.jpg
)
[key] => Array
(
[2000] => 54218-03ef4b3b/2000/page-35.jpg
[1000] => 54218-03ef4b3b/1000/page-35.jpg
[200] => 54218-03ef4b3b/200/page-35.jpg
)
[ads] => Array
(
)
[html_content] =>
)
)
[pdf_filetime] => 1729502793
[s3_key] => 54218-03ef4b3b
[pdf] => DTGR0609.pdf
[pdf_location_url] => https://e.dental-tribune.com/tmp/dental-tribune-com/54218/DTGR0609.pdf
[pdf_location_local] => /var/www/vhosts/e.dental-tribune.com/httpdocs/tmp/dental-tribune-com/54218/DTGR0609.pdf
[should_regen_pages] =>
[pdf_url] => https://epaper-dental-tribune.s3.eu-central-1.amazonaws.com/54218-03ef4b3b/epaper.pdf
[pages_text] => Array
(
[1] =>
DENTALTRIBUNE
The World’s Dental Newspaper | Greek Edition
EΛΛΑΔΑ, Νοεμβριοσ - Δεκεμβριοσ 2009
Εν Συντομία
Τα αντιοξειδωτικά που
περιέχει το
πράσινο τσάι
μπορεί να
περιορίσουν
την περιοδοντίτιδα
Mε στοιχεία που
χρονολογούνται εδώ
και 4.000 χρόνια, το
πράσινο τσάι είναι
για πολλούς αιώνες
ένα δημοφιλές ρόφημα στην κουλτούρα
της Ασίας και σταδιακά γίνεται όλο και
πιο δημοφιλές στις
ΗΠΑ.
Μολονότι
στα πλαίσια της παραδοσιακής αρχαίας
Ιατρικής της Κίνας
και της Ιαπωνίας
πιστεύεται ότι, η κατανάλωση πράσινου
τσαγιού μπορεί να
θεραπεύσει νόσους
και να επουλώσει
τραύματα, πρόσφατες επιστημονικές
μελέτες αρχίζουν να
διαπιστώνουν τα πιθανά πλεονεκτήματα
για την υγεία από την
κατανάλωση πράσινου τσαγιού και ιδίως όσον αφορά την
απώλεια βάρους, την
υγεία της καρδιάς
και την πρόληψη
του καρκίνου. Όμως
μία πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε
στο επίσημο έντυπο
της Αμερικανικής
Ακαδημίας Περιοδοντολογίας έδειξε ένα
ακόμη πλεονέκτημα
DT σελίδα 2
www.dental-tribune.gr
Τομοσ 5, Τευχοσ 27
Πρακτικά Θέματα
Επιστήμη και Έρευνα
Τάσεις και Εφαρμογής
Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου στην
οδοντιατρική πράξη
Αναθεώρηση επεξεργασίας αποφραγμένων
ριζικών σωλήνων σε κάτω πρώτο γομφίο
Τα σύγχρονα δεδομένα συνιστούν μεγάλη επιφυλακτικότητα για τη χρήση του υδράργυρου στο
ιατρείο και το θέμα αυτό έχει γίνει αντικείμενο
πολλών συζητήσεων.
σελίδα 22
Η ενδοδοντική θεραπεία των κάτω πρώτων
γομφίων χρειάζεται πολλές φορές αναθεώρηση
και επανάληψη με τη χρήση μέσων και μεθόδων
της σύγχρονης τεχνολογίας
σελίδα 4
Η τεκμηρίωση των οδοντιατρικών δεδομένων
στην κλινική πράξη αποτελεί ένα σημαντικό βήμα
αναβάθμισης του σύγχρονου οδοντιατρείου.
σελίδα 8
Η Εμφυτευματολογία ως οδοντιατρική
ειδικότητα πλέον ωριμάζει
Από το Επιστημονικό Τμήμα του DTI
Καθώς τα εμφυτεύματα
και η Εμφυτευματολογία
έχουν πλέον εξελιχθεί
και ωριμάσει σαν κλάδος
της Οδοντιατρικής Επιστήμης τα τελευταία 20
χρόνια, πολλοί οδοντίατροι-εμφυτευματολόγοι
διαπιστώνουν τους περιορισμούς των εμφυτευμάτων με σχήμα ρίζας
και αρχίζουν να ανακαλύπτουν πάλι τις διάφορες
μορφές και τύπους
εμφυτευμάτων.
Τυπικά οι εμφυτευματολόγοι πρέπει να
νιώθουν πολύ
άνετα μετά
από 10 χρόνια δεδομένου ότι οι πλείστες περιπτώσεις μπορούν
να αποκατασταθούν με
τη χρήση εμφυτευμάτων
σχήματος ρίζας. Τα ριζόμορφα εμφυτεύματα έχουν
υποκαταστήσει όλους τους
τύπους των εμφυτευμάτων
ενώ μερικοί θεωρούν τους
άλλους τύπους εμφυτευμάτων όπως τα υποπεριοστικά και αυτά με σχήμα
λεπίδας σαν «παλαιού τύπου» που δε χρησιμοποιούνται πια στην Εμφυτευματολογία.
Όταν η Εμφυτευματολογία ξέφυγε από την πειραματική εφαρμογή στα
μέσα της 10ετίας του 80
και έγινε μέρος της συνήθους οδοντιατρικής φροντίδας, τα ριζόμορφα, τα
υποπεριοστικά και τα λεπιδόμορφα εμφυτεύματα
χρησιμοποιούντο όλα και
εδιδάσκοντο από
τους πρωτοπόρους
του κλάδου.
Μικρές εταιρίες
κατασκευής ριζόμορφων
ε μ φυτευμάτων εξελίχθηκαν σε μεγάλες εταιρίες «σε μία νύχτα» και
στα επόμενα λίγα χρόνια
αναδύθηκαν σε ακόμη
μεγαλύτερες
εταιρίεςομίλους προβάλλοντας
και παρουσιάζοντας τον
πολύ επικερδή τύπο του
DT σελίδα 2
Αθήνα: Φειδιππίδου 32 & Τετραπόλεως, Τηλ.: 210 7488 333
Θεσσαλονίκη: Tέλογλου 7, Τηλ.: 231096 04 41 | Χανιά: Σμύρνης 59,
Τηλ.: 28210 94 637 | Καλαμάτα: Παν. Καίσαρη 15, Τηλ.: 27210 9236
[2] =>
2
Dental Tribune Greek Edition
Τάσεις και Εφαρμογές
Εν Συντομία (συνέχεια)
DT σελίδα 1
από την κατανάλωση πράσινου τσαγιού.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η τακτική λήψη
πράσινου τσαγιού μπορεί επίσης να βοηθήσει στη
διατήρηση υγιών δοντιών και ούλων. Στα πλαίσια
της μελέτης αναλύθηκε η υγεία του περιοδοντίου
σε 940 άνδρες και διαπιστώθηκε ότι αυτοί που
πίνουν τακτικά πράσινο τσάι είχαν βελτιωμένη
υγεία περιοδοντίου από αυτούς που καταναλώνουν
λιγότερο πράσινο τσάι.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι εδώ και καιρό
υπάρχει η υπόθεση ότι το πράσινο τσάι εξασφαλίζει πολλά πλεονεκτήματα για την υγεία. Επιστήμονες στην Ιαπωνία όπου το πράσινο τσάι είναι
δημοφιλές ρόφημα μελέτησαν την επίδρασή του
στην υγεία του περιοδοντίου δίνοντας έμφαση στο
συσχετισμό μεταξύ περιοδοντικής και συστηματικής υγείας.
Οι άνδρες που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν
ηλικία 49-59 ετών και εξετάστηκαν με βάση 3 δείκτες περιοδοντικής νόσου, το βάθος των περιοδοντικών θυλάκων, την απώλεια κλινικής πρόσφυσης
των ούλων και την αιμορραγία των ούλων κατά την
εξέταση με τη μήλη. Διαπιστώθηκε ότι για κάθε
φλυτζάνι πράσινου τσαγιού που καταναλωνόταν
καθημερινά υπήρχε μία μείωση και των τριών δεικτών που σημαίνει χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης περιοδοντικής νόσου στα άτομα που πίνουν
τακτικά πράσινο τσάι.
Αυτή δυνατότητα του πράσινου τσαγιού μπορεί
να οφείλεται στην παρουσία του αντιοξειδωτικού
παράγοντα κατεχίνη.
Προηγούμενες έρευνες έδειξαν τη δυνατότητα
των αντιοξειδωτικών να περιορίζουν τις φλεγμονές
στον οργανισμό και οι 3 δείκτες περιοδοντικής
νόσου που μετρήθηκαν σ’ αυτή τη μελέτη δείχνουν
την ύπαρξη μιας φλεγμονώδους αντίδρασης στα
βακτηρίδια του περιοδοντίου μέσα στο στόμα.
Επιδρώντας στη φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού στα βακτηρίδια του περιοδοντίου, το
πράσινο τσάι μπορεί πράγματι να βοηθήσει στη
διατήρηση της υγείας του περιοδοντίου και στην
αποτροπή περαιτέρω νόσων.
Η περιοδοντίτιδα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης νόσος που προσβάλει τα ούλα και στο οστούν
στήριξης των δοντιών και έχει συνδεθεί με την
εξέλιξη και άλλων νόσων όπως τα καρδιοαγγειακά
νοσήματα και ο διαβήτης.
Οι περιοδοντολόγοι πιστεύουν ότι η διατήρηση
υγιών ούλων είναι απολύτως καθοριστικός παράγοντας για τη διατήρηση της υγείας του οργανισμού. Γι’ αυτόν τον λόγο έχει μεγάλη σημασία να
βρούμε απλούς τρόπους εξασφάλισης της υγείας
του περιοδοντίου όπως η τακτική κατανάλωση
πράσινου τσαγιού, κάτι που είναι ήδη γνωστό ότι
διαθέτει αρκετά πλεονεκτήματα για την υγεία.
ΠΗΓΗ:
Journal of Periodontology
www.dental-tribune.gr
DT σελίδα 1
ριζόμορφου εμφυτεύματος. Αναμφίβολα το ριζόμορφο εμφύτευμα νια
περίπου, διαπίστωσαν ότι
οι πρωτοπόροι της Εμφυτευματολογίας γνώριζαν
ήδη πως υπάρχουν περιορισμοί στην αύξηση των
ιστών και στην επικείμενη
τοποθέτηση ριζόμορφων
εμφυτευμάτων.
Πολύ συχνά οι επεμβάσεις αύξησης των ιστών
αποτυγχάνουν και ίσως
μπορεί να μην είναι τόσο
προβλέψιμες όπως ελπίζουμε. Μετά από τη διάθεση μεγάλων χρηματικών
ποσών σε επεμβάσεις αύξησης των ιστών και 1,5
χρόνια και πλέον θεραπείας, οι χειρουργοί διαπίστωσαν με απογοήτευση
πως δεν είχαν στη διάθεσή
τους οστούν επαρκούς ποιότητας ή και ποσότητας
για την τοποθέτηση ενός
προβλέψιμου ριζόμορφου
εμφυτεύματος.
Ένα άλλο πρόβλημα
με την εκτεταμένη οστική
αύξηση και με τη χρήση
πολλαπλών ριζόμορφων
εμφυτευμάτων για την
υποστήριξη ακινητοποιημένων δοντιών, είναι το
εξαιρετικά υψηλό κόστος.
Αυτές οι επεμβάσεις μπορούν να πληρωθούν μόνο
από εύπορους ασθενείς
και συνεπώς μόνο αυτοί
μπορούν να έχουν και τα
σχετικά οφέλη.
Όπως αναφέρουν ιδιοκτήτες εταιριών κατασκευής υποπεριοστικών εμφυτευμάτων, μπορούν πλέον
να συζητούν με εμφυτευματολόγους, χειρουργούς
στόματος, προσθετολόγους και περιοδοντολόγους
από ολόκληρο τον κόσμο
και ακούνε επανειλημμένα το ίδιο κλασικό σχόλιο:
«Οι επεμβάσεις αύξησης
των ιστών δεν είναι τόσο
προβλέψιμες όσο πιστεύαμε παλαιότερα». Πολύ
συχνά, μετά από όλο αυτό
το χρονικό διάστημα, τις
ενοχλήσεις του ασθενή
και τα έξοδα για τα υλικά οστικής αύξησης, δεν
υπήρχε επαρκές οστούν
για την τοποθέτηση των
επιθυμητών ριζόμορφων
εμφυτευμάτων ή εφόσον
υπήρχε οστούν μετά την
επέμβαση αύξησης αυτό
φαινόταν να εξαφανίζεται με την πάροδο του
χρόνου.
Μία νέα αξιόπιστη
τάση έχει αρχίσει να
αναπτύσσεται στην Εμφυτευματολογία και αυτή
οφείλεται σε κάποιες πολύ
σημαντικές τεχνολογικές
DT σελίδα 3
[3] =>
Dental Tribune Greek Edition
DT σελίδα 2
εξελίξεις. Τα υποπεριοστικά εμφυτεύματα μπορούν
πλέον να κατασκευάζονται
από τιτάνιο και το τιτάνιο
έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα μέταλλα
χρωμίου-κοβαλτίου.
Οι ιστοί ανταποκρίνονται καλύτερα στα διαβλεννογόνια στηρίγματα
τιτανίου και το τιτάνιο είναι πιο εύκαμπτο και προσαρμόζεται καλύτερα από
το χρώμιο-κοβάλτιο με συνέπεια να είναι καλύτερο
για χρήση στις γνάθους.
Το τιτάνιο επιτρέπει την
κατασκευή σε δύο στάδια
για περιπτώσεις με σοβαρή ατροφία και μπορεί να
χρησιμοποιηθεί μαζί με
ριζόμορφα εμφυτεύματα
χωρίς να προκύψουν αντιδράσεις λόγω διαφορετικότητας των μετάλλων.
Η υποπεριοστική τοποθέτηση εμφυτεύματος δεν
είναι πλέον η απλή τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος
επάνω στο οστούν που
καλύπτεται από το περιόστεο.
Οι ειδικές τεχνικές μεταμόσχευσης και ένθεσης
μας δίνουν πλέον ένα πλήρως ενσωματωμένο εμφύτευμα που ενσωματώνεται
Τάσεις και Εφαρμογές
τέλεια στο νεοαναπτυχθέν
οστούν με ελάχιστη ή καθόλου επαφή του περιόστεου με τις μεταλλικές
διαμορφώσεις του εμφυτεύματος.
Έτσι το εμφύτευμα
αναφέρεται πλέον σαν
εξατομικευμένο ενδοστικό εμφύτευμα δεδομένου
ότι σαφώς είναι παραπλανητικό να το αναφέρουμε
σαν υποπεριοστικό εμφύτευμα.
Επίσης και σε αντίθεση
με τα παλαιότερα μέταλλα
χρωμίου-κοβαλτίου, το τιτάνιο μπορεί να αποκοπεί
και να ενσωματωθεί πάλι.
Αυτή η μηχανική ικανό-
τητα καθιστά εφικτή την
εφαρμογή της τεχνολογίας των δύο σταδίων στα
εξατομικευμένα ενδοστικά
εμφυτεύματα.
Το τιτάνιο έχει επιφέρει
επαναστατικές αλλαγές
στα υποπεριοστικά εμφυτεύματα όπως συνέβη και
με τα κυλινδρικά ριζόμορφα ενδοστικά εμφυτεύματα
πριν από πολλά χρόνια.
Η τεχνολογία σκαναρίσματος CAT έχει επίσης
βελτιωθεί εξαιρετικά τα
τελευταία χρόνια και έτσι
δε χρειάζεται η άμεση
αποτύπωση του οστού για
τα εξατομικευμένα ενδοστικά εμφυτεύματα.
Για τους ασθενείς με
σύνδρομο συνδυασμένου
τύπου ή για κάθε ασθενή
με επίπεδη ατροφική άνω
γνάθο έχει αναπτυχθεί
ένα ιδιαίτερο πρωτόκολλο
εφαρμογής. Έχουν πλέον
επινοηθεί και εφαρμόζονται μία σειρά σταδίων εργασίας που είναι τα εξής:
1. Αμφίπλευρη αύξηση ιγμορείου
2. Τεχνολογία σκαναρίσματος CAT
3. Χρήση εξατομικευμένου ενδοστικού εμφυτεύματος σε δύο στάδια
και σε συνδυασμό με
4. Κυλινδρικά ριζόμορφα
εμφυτεύματα
3
που τοποθετούνται στο
ιγμόρειο μετά την αύξηση των ιστών.
Η αποκατάσταση αυτών
των περιπτώσεων γίνεται
με μία εύκαμπτη κινητή
επένθετη οδοντοστοιχία.
Έστω και αν αυτή η διαδικασία χρειάζεται 1,5
χρόνια για την ολοκλήρωσή της, αυτή η σειρά των
φάσεων εργασίας θα αποτελέσει τη βάση αναφοράς για την αντιμετώπιση
των ασθενών με επίπεδη
ατροφική άνω ακρολοφία
σε τελικό στάδιο.
Αναδημοσίευση από το DTI United
Kingdom Edition, 1-8 Ioυνίου 2007
[4] =>
4
Dental Tribune Greek Edition
Τάσεις και Εφαρμογές
Αποφραγμένοι ριζικοί σωλήνες
Έγκαιρη αναθεώρηση της επεξεργασίας
και της παρασκευής τους σε ένα κάτω πρώτο γομφίο
Holger Dennhardt, DMD, MD, FICD
Χάρη στις πρόσφατες
εξελίξεις στην Ενδοδοντία, οι ριζικοί σωλήνες
μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχημένα και με
πολύ ταχύτερο ρυθμό συγκριτικά με τα δεδομένα
που ίσχυαν πριν από 20
χρόνια. Σ’ αυτό το άρθρο
περιγράφουμε με ποιό
τρόπο επιτυγχάνεται αυτό
με τη χρήση ενός σύγχρονου εργαλείου.
Από τη 10ετία του 90,
οι διευρυντήρες νικελίουτιτανίου (ΔΝΤ) μηχανικής
περιστροφής έχουν φέρει
επαναστατικές αλλαγές
στην Ενδοδοντία. Σήμερα που έχουμε στη διάθεσή μας ένα ευρύ φάσμα
τέτοιων διευρυντήρων με
διαφορετικά μεγέθη και
κωνικότητες παρουσιάστηκε και μία τελείως νέα
ιδέα, το σύστημα διευρυντήρων που ονομάζεται
ProTaper-ΡΤ.
Για πρώτη φορά αυτά
τα εργαλεία έχουν διάφορες κωνικότητες στο ίδιο
εργαλείο που μας επιτρέπει τη χρήση ενός μόνο
μήκους.
Όταν ο ΔΝΤ φτάσει
στο κατάλληλο μήκος
εργασίας, η διαδικασία
εφαρμογής του ολοκληρώνεται. Δε χρειάζεται
να μετακινούνται πάνω
και κάτω οι διευρυντήρες
όπως πριν. Οι διαφορετικές κωνικότητες που
υπάρχουν σε ένα εργαλείο
καθορίζουν με ακρίβεια το
αντίστοιχο φάσμα της λειτουργίας του. Κάθε διευρυντήρας της σειράς φτάνει στο λειτουργικό μήκος
που είναι ο μοναδικός
τρόπος γι’ αυτόν να προχωρήσει στην καθορισμένη περιοχή και να κάνει
την προπαρασκευαστική
εργασία για τον επόμενο
διευρυντήρα. Περιορίζοντας την περιοχή εργασίας μπορεί να μειωθεί και
η ροπή που ασκείται στα
τοιχώματα των ριζικών
σωλήνων κατά τη χρήση
αυτών των εργαλείων.
Σε αντίθεση με τους
διευρυντήρες με ακτινωτή διαμόρφωση, αυτά
τα συστήματα είναι πιο
αποδοτικά αλλά χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή
από το χρήστη τους. Τα
εργαλεία θα σπάσουν αν
δεν τηρηθούν τα όρια που
υπαγορεύονται από την
αντίστοιχη σκοπιμότητά
τους. Αυτό σημαίνει για
το χρήστη ότι η επιτυχημένη χρήση των εργαλείων ΡΤ εξαρτάται κυρίως
από το σύστημα που θα
χρησιμοποιηθεί για την
επεξεργασία του ριζικού
σωλήνα.
Το σετ εργαλείων ΡΤ
επιτρέπει την πλήρη παρασκευή των ριζικών σωλήνων με τη χρήση μόνο
5-6 διευρυντήρων περιστροφικού τύπου (Εικ.
1). Επίσης μπορούν να
χρησιμοποιηθούν συμπληρωματικά εργαλεία χεριού
ή και άλλοι διευρυντήρες
προαιρετικά. Πέρα από
τη σωστή χρήση των περιστροφικών εργαλείων
νικελίου-τιτανίου, υπάρχουν και πολλοί άλλοι
παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία της
ενδοδοντικής θεραπείας
όπως η απολύμανση, τα
υγρά διακλυσμού, η ξεχωριστή ανατομία του ριζικού σωλήνα καθώς και τα
διάφορα υλικά έμφραξης
και οι κονίες.
Θα σας παρουσιάσουμε τώρα ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για να σας
δείξουμε τον τρόπο αντιμετώπισης περιπτώσεων
που αρχικά κρίνονται
μάλλον δύσκολες.
Περιγραφή της περίπτωσης
Ιστορικό του ασθενή
Σε μία ακτινογραφία
για τοποθέτηση στεφάνης εντοπίσαμε την ανεπαρκή ενδοδοντική θεραπεία σε ένα κάτω γομφίο.
Εν τούτοις δε μπορούμε
να αφαιρέσουμε την έμφραξη της ρίζας γιατί το
παλαιό εμφρακτικό υλικό
μπορεί να μην αφαιρείται
σωστά. Οι προσπάθειες
θεραπείας ολοκληρώθηκαν και η οπή διάνοιξης
αποφράχθηκε με τεμάχιο
βαμβακιού και κονία ενώ
ο ασθενής παραπέμφθηκε
στο ιατρείο μας.
Παρασκευή της κοιλότητας πρόσβασης
Ο ασθενής δεν παρουσίαζε κάποιο πόνο από
την ενδοδοντική θεραπεία
που έγινε πριν από πολλά
χρόνια. Δεν υπήρχε ευαισθησία στην επίκρουση ή
ακρορριζικός πόνος στην
πίεση. Διαπιστώθηκε κάποια διεύρυνση της εγγύς
lamina dura στην αρχική
ακτινογραφία (Εικ. 2).
Κατ’ αρχήν αφαιρέσαμε
την προσωρινή κονία και
το τεμάχιο του βαμβακιού
και μετά από αξιολόγηση
διαπιστώσαμε ότι η πρόσβαση ήταν πολύ μικρή
και εμπόδιζε την άνετη
απεικόνιση του πολφού
στα ανοίγματα των ριζικών σωλήνων.
Αυτό έχει εξαιρετική
σημασία για την αφαίρεση
του υλικού ώστε να μπορούμε να το βλέπουμε και
έτσι μειώνεται η πιθανότητα θραύσης ή κόπωσης
του υλικού των εργαλείων
λόγω υπερβολικής κάμψης
σε μυλική κατεύθυνση.
Μετά τη διεύρυνση του
ανοίγματος, τα εσωτερικά
όρια του δοντιού και της
έμφραξης στιλβώθηκαν με
κυλινδρικό εργαλεία από
σκληρό μέταλλο. Στο μικροσκόπιο διαπιστώσαμε
αυλακώσεις στα ανοίγματα των ριζικών σωλήνων
και μία πυκνή συμπαγή
μάζα παλαιού εμφρακτικού υλικού (Εικ. 3). Κατ’
αρχήν το άνοιγμα διευρύνθηκε κωνικά με υπερήχους και σε ευθεία γραμμή
με εργαλεία με επικάλυψη
διαμαντιού.
Λειάνθηκαν οι πλάγιες
προεκτάσεις της οδοντίνης δεδομένου ότι εμπόδιζαν τη διαδικασία της
πρόσθετης παρασκευής
(Εικ. 4α, 4β).
Επανεξέταση
Αφού αποκαλύφθηκαν
τα ανοίγματα των ριζικών σωλήνων εφαρμόσαμε σ’ αυτά ένα τολύπιο
εμποτισμένο με μπλε του
μεθυλενίου και κάναμε
έκπλυση. Θέλαμε με αυτό
να διαπιστώσουμε αν θα
βρούμε κάποια κατάγματα ή αποφραγμένα στόμια
που είχαν παραλειφθεί
(Εικ. 5).
Αποκαλύφθηκε ένας
ισθμός μεταξύ του εγγύς
παρειακού και του εγγύς
γλωσσικού ριζικού σωλήνα (Εικ. 6) και έγινε προσπάθεια διάλυσης της
γουταπέρκας με EDTA
αλλά χωρίς επιτυχία. Η
γουταπέρκα ήταν επίσης
αδιάλυτη και στο χλωροφόρμιο και έτσι αυτό αντιμετωπίστηκε με αφαίρεση
του εμφρακτικού υλικού
με υπερήχους.
Για να αποφευχθεί ο
σχηματισμός αυλάκων το
εργαλείο υπερήχων κινείτο συνεχώς. Για να διατηρούνται υγροί οι ριζικοί
σωλήνα βάλαμε μία σταγόνα χλωροφόρμιο σ’ αυτούς και το εργαλείο υπερήχων εισχωρούσε χωρίς
εσωτερικό διακλυσμό.
Με το μικροσκόπιο
μπορούσαμε να παρακολουθούμε επακριβώς την
Εικ. 1 Το σετ του συστήματος ProTaper.
υγροποίηση της γουταπέρκας από τις δονήσεις
των υπερήχων και χωρίς
φόβο πρόκλησης ανεπιθύμητων συνεπειών. Αφού
αφαιρέθηκε πλήρως η παλιά έμφραξη εντοπίσαμε
ένα βάθρο χωρίς κάποια
ένδειξη πρόσθετης διαδρομής του ριζικού σωλήνα, όπως το υποψιαστήκαμε στην ακτινογραφία.
Οι σκιεροί δείκτες δεν
μας βοήθησαν σ’ αυτό.
Στην κοίλη πλευρά,
χρησιμοποιήθηκαν εργαλεία μικροδιάνοιξης Νο
10 για την αναζήτηση της
πρόσθετης διαδρομής του
ριζικού σωλήνα (εικ 7).
Με τη χρήση άκαμπτων
εργαλείων από χάλυβα
δημιουργούνται συνήθως
περιοχές σε ευθεία διάταξη ή με κάμψεις-βάθρα
μέσα στους ριζικούς σωλήνες.
Έτσι ο γιατρός πρέπει
πάντοτε να αναζητά τη
μη παρασκευασμένη πρόσθετη διαδρομή του ριζικού σωλήνα στην κοίλη
πλευρά απέναντι από το
διχασμό των ριζών. Μυλικά του παρασκευασμένου
βάθρου αποκαλύφθηκε η
πρόσθετη διαδρομή με
την ενσφήνωση του εργαλείου διάνοιξης σε ένα
σημείο που δεν προκαλούσε καταρχήν υποψία (Εικ.
9α, 9β).
Παρασκευή
του
αποφραγμένου ριζικού σωλήνα μέχρι
το λειτουργικό μήκος 1
Χρησιμοποιήθηκαν διευρυντήρες τύπου C με
προδιαμορφωμένη κάμψη 006 (Εικ. 8). Το άκρο
τους διεβράχη με τζελ
EDTA και κατόπιν εφαρμόστηκαν μέσα στο ριζικό
σωλήνα και στις δύο πλευρές χωρίς πίεση και με περιστροφή 45 μοιρών. Για
να αποφευχθεί η αθέλητη
ακρορριζική διάτρηση και
η υπερβολική χρήση του
εργαλείου, το μήκος ρυθμίστηκε κατά 3 χιλ. λιγότερο από το προηγούμενο
μήκος που υπολογίστηκε
με την ακτινογραφία. Κατόπιν έγινε διακλυσμός
της περιοχής με υποχλωριώδες νάτριο 5,25% και
EDTA 17%. Σ’ αυτές τις
περιπτώσεις κάθε διευρυντήρας που εισάγεται
πρέπει να έχει καμφθεί εκ
των προτέρων για να αποφευχθεί η αθέλητη παραμόρφωση της ανατομίας
του ριζικού σωλήνα.
Αφού φτάσαμε στο επιθυμητό μήκος AL1 με το
διευρυντήρα 006, χρησιμοποιήθηκαν μεγαλύτεDT σελίδα 5
[5] =>
Dental Tribune Greek Edition
5
Τάσεις και Εφαρμογές
Εικ. 2α και 2β
Αρχική κατάσταση 1.
Εικ. 2A
Εικ. 2B
Εικ. 3
Εικ. 3
Αρχική κατάσταση του άπω ριζικού σωλήνα
με τη γουταπέρκα.
Εικ. 4α
Εργαλείο με επικάλυψη διαμαντιού για την
αρχική διεύρυνση του ριζικού σωλήνα.
Εικ. 4β
Ρύγχος υπερήχων.
Εικ. 4A
Εικ. 4B
DT σελίδα 4
ροι διευρυντήρες Κ. Το
λειτουργικό μήκος 1 επιτεύχθηκε με την τεχνική
της επαναφοράς και με
ήδη κεκαμένους διευρυντήρες Κ 008 και 010 και
τέλος με 015. Αυτή η διαδικασία είναι επιτυχημένη σε ριζικούς σωλήνες με
έντονη απόφραξη εφόσον
η λειτουργική περιοχή του
εργαλείου δεν υπερβαίνει
τα 4-5 χιλ. Σ’ αυτή την
περίπτωση είναι απίθανο να σπάσει το εργαλείο
εφόσον χρησιμοποιηθεί
προσεκτικά. Έχει επίσης
σημασία η διατήρηση της
διαβατότητας του ριζικού
σωλήνα και η μη μεταφορά ρινισμάτων οδοντίνης
ακρορριζικά ώστε να αποφραχθεί η διαδρομή.
Αφού οι διευρυντήρες
χεριού Κ15 μπορούν αξιόπιστα να επανατοποθετηθούν σε όλους τους
ριζικούς σωλήνες και στο
λειτουργικό μήκος 1, μπορούν να χρησιμοποιηθούν
διευρυντήρες 04/20 για να
εφαρμοστούν οι πρώτοι
περιστροφικοί διευρυντήρες μέχρι το AL1. Κατόπιν
οι περιστροφικοί διευρυντήρες S1 και S2 έφτασαν
στο AL1. Στη συνέχεια η
εγγύς παρασκευή ολοκληρώθηκε μέχρι το λειτουργικό μήκος 1.
Επανεξέταση
άπω ρίζας
της
Σε αντίθεση με τους
εγγύς ριζικούς σωλήνες
που περιγράψαμε, η συ-
νέχιση της παρασκευής
είναι λιγότερο περίπλοκη
στον άπω ριζικό σωλήνα.
Η παλαιά γουταπέρκα
αφαιρέθηκε αξιόπιστα με
φρέζες Gates Glidden με
φθίνουσα σειρά από το 4
έως το 2 και ακολούθως με
ειδικά εργαλεία που είχαν
διαβραχεί με τζελ EDTA.
Προσέξαμε ώστε οι διευρυντήρες να μην εφάπτονται στα τοιχώματα των
ριζικών σωλήνων και λόγω
της ακτινωτής διάταξης
των ειδικών εργαλείων,
αυτοί οι περιστροφικοί
ΔΝΤ είναι άριστοι για
επανεξέταση ενδοδοντικά.
Η άπω γουταπέρκα ήταν
λιγότερο συμπυκνωμένη
και έτσι η αφαίρεσή της
ήταν ευκολότερη.
Μετά την αφαίρεση
της γουταπέρκας έγινε
επέκταση του μυλικού και
μέσου τριτημορίου με την
τεχνική σταδιακής διάνοιξης και με διευρυντήρες
06/30, 06/25 και 06/20.
Το δόντι παρασκευάστηκε μόνο μέχρι το όριο της
παλαιάς γουταπέρκας με
τη χρήση οπτικής μεγέθυνσης.
Μετά την αφαίρεση της
παλαιάς γουταπέρκας και
την επέκταση της παρασκευής του ριζικού σωλήνα, αποκαλύφθηκε σαφώς
η πρόσθετη διαδρομή του
ριζικού σωλήνα. Χρησιμοποιήθηκαν εργαλεία
χεριού για την περαιτέρω
παρασκευή μέχρι το AL1.
Πρώτα χρησιμοποιήθηκε
ένας διευρυντήρας Κ-15
για να φτάσουμε σ’ αυτό
το μήκος χωρίς πίεση και
σε αυτή την περίπτωση
αυτό ήταν επιτυχημένο. Ο
Εικ. 5
διευρυντήρας Νο 20 ήταν
ο πρώτος περιστροφικού
τύπου ΔΝΤ που έφτασε
στο AL1. Ακολούθησαν
περιστροφικοί διευρυντήρες S1 και SX. Το μέγεθος
στο άκρο του πρώτου ήταν
18 και με αυτόν τον τρόπο διευρύνθηκε το μέσο
τριτημόριο της διαδρομής
και ακολούθησε το μυλικό τμήμα με διευρυντήρα
SX.
Το ακρορριζικό τριτημόριο
Αφού επιτεύχθηκε μία
αξιόπιστη
πρόσβαση
προχωρήσαμε στο σημείο
ακρορριζικής στένωσης
χωρίς πίεση και με διευρυντήρα Κ-15 με συνεχή παρακολούθηση και μέτρηση
του ενδομετρικού μήκουςλειτουργικό μήκος 2. Το
μήκος της τελικής παρασκευής καθορίστηκε να
είναι AL3: AL2 - 0,5χιλ.
(Εικ. 11α-11β). Μόλις το
εργαλείο S1 εισχώρησε
στο επιθυμητό μήκος 3
χωρίς πίεση αφαιρέθηκε από το ριζικό σωλήνα
χωρίς πρόσθετη παλινδρομική κίνηση. Εδώ έχει
σημασία να μην κάνουμε
οποιαδήποτε από τις παλαιότερα συνήθεις κινήσεις «ενσφήνωσης» και να
αφήνουμε τα εργαλεία να
προχωράνε συνεχώς μέσα
στο ριζικό σωλήνα.
Ακολούθησε το εργαλείο S2 που λειτουργεί στο
μέσο τριτημόριο και ακολούθως το F1 που είναι
το πρώτο εργαλείο με λειτουργικό άκρο σε όλο το
μήκος εργασίας 3 (τεχνική
ενός μήκους). Τώρα πλέον
μπορείτε να αποφασίσετε
κατά πόσον χρειάζεται
πρόσθετη παρασκευή. Σε
αυτή την περίπτωση και
μετά την εξέταση του μεγέθους της ακρορριζικής
στένωσης, προχωρήσαμε
προσεκτικά την παρασκευή μέχρι το εργαλείο
F3 (Εικ. 13).
Μετά τον εντοπισμό
των ριζικών σωλήνων και
την απομάκρυνση των
εμποδίων για την παρασκευή, η διαδικασία που
ακολουθήσαμε ήταν η συνήθης.
Συζήτηση
Το σύστημα μιας σύγχρονης
ενδοδοντικής
θεραπείας είναι σχετικά
σύντομο δεδομένου ότι
επαναλαμβάνονται πάντοτε οι ίδιες διαδικασίες. Κατ’ αρχήν πρέπει να
επιτευχθεί το αντίστοιχο
μήκος αξιόπιστα και με τη
χρήση εργαλείων χεριού
μέχρι Νο 15. Κατόπιν
και μέχρι το σημείο όπου
μπορείτε να προχωρήσετε χωρίς πίεση συνεχίζετε
ενώ στη συνέχεια γίνεται
προώθηση με διευρυντήρες ΔΝΤ. Στη συνέχεια τα
εργαλεία ProFile δημιουργούν μία πρώτη διαδρομή
διολίσθησης. Αυτά πρέπει
να χρησιμοποιούνται με
ιδιαίτερα ήπιες κινήσεις
λόγω της αποκαλούμενης
ακτινωτής τους διαμόρφωσης. Αυτοί οι διευρυντήρες συνιστώνται ιδίως για
την ανανέωση παλαιών
εμφράξεων γουταπέρκας
δεδομένου ότι δεν κάνουν
Εικ. 5
Χρώση με μπλε του μεθυλενίου.
διάνοιξη μέσα στο μαλακό
υλικό αλλά μάλλον συνεχώς κινούνται μέσα και
έξω από τους ριζικούς σωλήνες σε μορφή βίδας.
Η σωστή σειρά χρήσης των διευρυντήρων
Ο πρώτος διευρυντήρας πρέπει να είναι τύπου
διαμόρφωσης S1 γιατί
λειτουργεί στο μέσο τριτημόριο. Σε αυτή την περίπτωση δεν κόβει ποτέ στο
άκρο αλλά μόνο στο μέσον
του γιατί οι διευρυντήρες
χεριού 15 έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή. Αν ο S1 φτάσει στο
επιθυμητό μήκος χωρίς πίεση, δε χρειάζεται να αναζητάμε επανειλημμένα το
μήκος εργασίας με αυτό
το διευρυντήρα.
Αυτή η διαδικασία
επαναλαμβάνεται κατόπιν με διευρυντήρες S2
ή SX εφόσον μπορούν να
χρησιμοποιηθούν χωρίς
ουδέποτε να φτάνει ο SX
στο μήκος εργασίας και
κατόπιν χρησιμοποιούμε
τον F1. Το αν θα χρησιμοποιηθούν διευρυντήρες
F2 ή F3 εξαρτάται από
το μέγεθος της στένωσης.
Στις πλείστες περιπτώσεις
αρκεί να χρησιμοποιήσουμε 3 εργαλεία χεριού και
5-8 περιστροφικά εργαλεία για να πετύχουμε την
επιθυμητή τρισδιάστατη
παρασκευή.
Σε όλα αυτά δεν πρέπει
να κάνουμε κινήσεις ενσφήνωσης και να μη σταματάμε αλλά να κάνουμε
συνεχείς κινήσεις προώ-
θησης όπως με τις φρέζες
Gates Glidden δεδομένου
ότι οι περιστροφικοί διευρυντήρες νικελίου-τιτανίου
θα δημιουργήσουν βάθρα
σε μερικά δευτερόλεπτα
λόγω της ισχύος τους και
θα προκαλέσουν μετατόπιση (Εικ. 12).
Καθορισμός του μήκους εργασίας κι της
παρασκευής
Προκειμένου να πετύχετε πάντοτε το σωστό
μήκος εργασίας πρέπει
αυτό να το καθορίσετε
ενδομετρικά κατά την
επεξεργασία του ριζικού
σωλήνα. Η ακτινογραφία
θα σας δώσει μόνο μία
επιβεβαίωση. Εν τούτοις
δε μπορούμε να αγνοήσουμε τις ακτινογραφίες
γιατί αυτές μας δίνουν
βασικά στοιχεία για την
ανατομικότητα και το
προβλεπόμενο μήκος εργασίας. Ιδίως στις περιπτώσεις ριζικών σωλήνων
με περίπλοκο σχήμα, μία
έκκεντρη ακτινογραφία
μπορεί να είναι ιδιαίτερα
ενημερωτική (Εικ. 10). Τα
εργαλεία μικροδιάνοιξης
μας διευκολύνουν πολύ
για τη διερεύνηση των
περίπλοκων ριζικών σωλήνων. Η μεγάλου μήκους
και με κάμψη λαβή τους
μας επιτρέπει να κάνουμε
αναζητήσεις ακριβείας
χωρίς να παρεμβάλλονται
τα δάκτυλα του γιατρού
στη διαδρομή με τη χρήση μεγεθυντικών γυαλιών
DT σελίδα 6
[6] =>
6
Dental Tribune Greek Edition
Τάσεις και Εφαρμογές
Εικ. 6 Γραμμή του κατάγματος
στον ισθμό.
Εικ. 7 Εργαλείο μικροδιάνοιξης.
Εικ. 12
Εικ. 8 Διευρυντήρες C.
Εικ. 9α και 9β Εγγύς επίπεδο
εργασίας.
Εικ. 9A
Εικ. 10α Εγγύς-έκκεντρη μέτρηση των εγγύς ριζικών σωλήνων.
Εικ. 9B
Εικ. 10β Τυπικά ορθή ακτινογραφική μέτρηση.
Εικ. 13
Εικ. 11α
Εργαλείο μέτρησης.
Εικ. 11β
Εργαλείο μέτρησης με ένδειξη
στα 28,75 χιλ.
Εικ. 6
Εικ. 10A
Εικ. 14
Εικ. 12
Επιφανειακή κίνηση παρασκευής και διάνοιξης.
μικροσκοπίου και υπερήχων. Αν μία θεραπεία
πρέπει να διακοπεί όπως
π.χ. για να συμβουλευτούμε έναν ειδικό προτού
συνεχίσουμε δε χρειάζεται
να τοποθετούνται τεμάχια βαμβακιού αντί των
προσωρινών εμφράξεων,
τα οποία παραμένουν
στην οπή πρόσβασης με
ενσφήνωση. Αυτό ισχύει
και στην περίπτωση των
πλείστων κονιών.
Εικ. 13
Τελική εικόνα.
Εικ. 10B
Εικ. 7
Εικ. 11A
Συμπεράσματα
Εικ. 8
Εικ. 11B
DT σελίδα 5
ή μικροσκοπίων.
Οι διευρυντήρες C χρησιμοποιούνται για αρχικές
παρασκευές δεδομένου ότι
είναι πιο άκαμπτοι παρά
το μικρό τους μέγεθος.
Κατόπιν χρησιμοποιούνται οι διευρυντήρες χεριού ενώ οι τύπου Κ είναι
προτιμητέοι συγκριτικά
με τους πιο επιθετικούς
σε κοπτική ικανότητα διευρυντήρες Hedstrom.
Όταν φτάσουμε στην
ακρορριζική
στένωση
χρειάζεται
ιδιαίτερη
προσοχή και απαιτείται
επαρκής διακλυσμός σε
συνδυασμό με προσεκτική
αφαίρεση των ρινισμάτων
οδοντίνης. Αυτός είναι ο
μοναδικός τρόπος για
να αποφύγει ο οδοντίατρος το μπλοκάρισμα του
ακρορριζικού τριτημορίου.
Σε δύσκολες ενδοδοντικές
περιπτώσεις παίζει αποφασιστικό ρόλο η άριστη
οπτική πρόσβαση. Όλοι
οι ριζικοί σωλήνες πρέπει
να αποκαλύπτονται επαρκώς κατά τη διαμόρφωση
της αρχικής πρόσβασης.
Ουδέποτε
εφαρμόζουμε εδώ την ελάχιστα
επεμβατική τεχνική και
προέχει μία άνετη και
άμεση παρατήρηση των
στομίων των ριζικών σωλήνων. Οι προεκτάσεις
της μυλικής οδοντίνης σ’
αυτά τα στόμια πρέπει να
αφαιρούνται ώστε να μπορούν ευκολότερα οι διευρυντήρες να διεισδύσουν
στους ριζικούς σωλήνες
και να αποφευχθούν κάμψεις που μπορεί να προκαλέσουν τη θραύση τους.
Περιληπτικά, χρειάζεται
μία απευθείας πρόσβαση
μέχρι την πρώτη κάμψη
του ριζικού σωλήνα.
Σωστή χρήση των
φωτεινών πηγών
Σήμερα υπάρχουν ειδικά
αποτελεσματικά
κάτοπτρα (Εικ. 14) που
μπορούν να κάνουν διάθλαση του φωτός κατά
99% και είναι πολύτιμα
στην ενδοδοντική πράξη.
Οι πρόσθετες φωτεινές
πηγές που στηρίζονται
στο κεφάλι του γιατρού
εξασφαλίζουν σημαντική
υποστήριξη.
Επίσης τα χειρουργικά
μικροσκόπια υπερτερούν
από τα συστήματα μεγεθυντικών φακών δεδομένου ότι αυτά ίσως χρειαστούν διάφορες ρυθμίσεις
κατά τη θεραπεία. Για την
αφαίρεση παλαιών εμφράξεων συνιστάται η συνδυασμένη χρήση χειρουργικού
Οι διευρυντήρες Pro
Taper δίνουν στο χρήση
υψηλή αποδοτικότητα
ενώ είναι εργαλεία που
εξοικονομούν χρόνο και
εξασφαλίζουν προβλέψιμα αποτελέσματα. Όμως,
κατά την άποψή μας, δεν
επαρκεί απλά η χρήση διευρυντήρων χωρίς να εξοικειωθούμε με τον τρόπο
σύντομης και αξιόπιστης
παρασκευής των δοντιών.
Ο γιατρός πρέπει να μάθει καλά το σύστημα και
να μην υπερφορτίζει τους
διευρυντήρες πέρα από τα
όριά τους.
Προσφέροντας ποικίλες κωνικότητες σε ένα
εργαλείο, αυτά τα εργαλεία σας επιτρέπουν να
δημιουργήσετε μία αποτελεσματική τρισδιάστατη
διαμόρφωση μέσα στο ριζικό σωλήνα που είναι εύκολο να εμφραχθεί με λίγα
συγκεκριμένα εργαλεία.
Επίσης μπορεί να υπάρχει αξιόπιστη απολύμαν-
Εικ. 14
Σύγχρονα κάτοπτρα ενδοδοντικής χρήσης.
ση που είναι απαραίτητη
για την επιτυχημένη ενδοδοντική θεραπεία. Αυτοί
οι διευρυντήρες μπορούν
επίσης να χρησιμοποιηθούν σε κεκαμένους ριζικούς σωλήνες αλλά πρέπει
να προσέχουμε ιδιαίτερα
λόγω της έντονης κοπτικής τους ικανότητας.
Όπως συμβαίνει σε κάθε
τομέα της Οδοντιατρικής,
τα εργαλεία μπορούν μόνο
να χρησιμοποιούνται επιτυχημένα όταν χρησιμοποιούνται σωστά.
Έτσι, τα επιμορφωτικά
μαθήματα που προσφέρει
η κατασκευάστρια εταιρία
σε προπλάσματα είναι
απολύτως χρήσιμα. Ακόμα
και ένας συνάδελφος που
δεν εξειδικεύεται στην Ενδοδοντία μπορεί εύκολα
και με ασφάλεια να παρασκευάσει τους ριζικούς
σωλήνες και αυτό αποτελεί την καλύτερη βάση για
επιτυχημένη ενδοδοντική
έμφραξη και επιτυχημένη
αποκατάσταση.
[7] =>
[8] =>
8
Dental Tribune Greek Edition
Κλινικά Θέματα
Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων
με προγραμματισμό και καθοδήγηση από
υπολογιστή
Pankaj P. Singh, DDS
Η χρήση της τρισδιάστατης ακτινογραφίας και
απεικόνισης με αξονικές
και μαγνητικές τομογραφίες εφαρμόζεται εδώ και
αρκετές δεκαετίες στην
ιατρική πράξη. Αυτό έχει
βοηθήσει στη βελτίωση
της ακρίβειας εντοπισμού
και ανίχνευσης ζωτικών
ανατομικών ιστών καθώς
και των παθολογικών
καταστάσεων που συνδέονται με αυτούς. Αυτή
η εξελιγμένη τεχνολογία
έχει δώσει επίσης ώθηση
στην ανάπτυξη πρωτοκόλλων όπου η χειρουργική
επέμβαση μπορεί να προγραμματιστεί σε τρισδιάστατη προσομοίωση στον
υπολογιστή ή σε φυσικά
ανατομικά μοντέλα. Σήμερα, η καθοδηγούμενη
από υπολογιστή και η Ρομποτική Χειρουργική στα
πλέον επικίνδυνα σημεία
του οργανισμού όπως ο
εγκέφαλος, η σπονδυλική στήλη και η καρδιά
εφαρμόζονται σε επίπεδο
ρουτίνας και μάλιστα με
μεγάλη επιτυχία και προβλεψιμότητα.
Στην Ιατρική, η εφαρμογή της τρισδιάστατης
ακτινογραφίας εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια
διευκολύνει το γιατρό να
ανιχνεύσει, να μελετήσει
και να προγραμματίσει μία
θεραπευτική διαδικασία
ώστε να κάνει θεραπεία
στην περιοχή της βλάβης
ή της πάθησης με αυξημένη ακρίβεια (Εικ. 1).
Επίσης, η επινόηση και
η εφαρμογή των ογκομετρικών τομογραφικών
μηχανημάτων κωνικής δέσμης το 1999 συνδυάστηκε με τις εξελίξεις στο λογισμικό του χειρουργικού
προγραμματισμού. Αυτό
το λογισμικό διατίθεται
είτε ξεχωριστά είτε ενσωματωμένο στη διαδικασία
λήψης της εικόνας και στο
λογισμικό απεικόνισης σε
συνδυασμό με το σκληρό
δίσκο του συστήματος και
έχει καταστήσει προβλέ-
ψιμη και υψηλής ακρίβειας
τη θεραπεία με εμφυτεύματα (Εικ. 2).
Οι παραδοσιακοί χειρουργικοί οδηγοί με βάση
εκμαγείο μας δίνουν μία
λογική εκτίμηση της θέσης του εμφυτεύματος για
την προσθετική αποκατάσταση. Οι βασικοί περιορισμοί αυτών των χειρουργικών οδηγών ήταν ότι η
επέμβαση γίνεται συνήθως
με κρημνούς και ο χειρουργός δε μπορεί να έχει μία
ακριβή εκτίμηση των υφιστάμενων σκληρών ιστών
και ιδίως όσον αφορά το
πλάτος, μέχρι να αποκαλυφθεί το οστούν κατά
την επέμβαση. Αυτό συχνά
μας οδηγούσε σε εκπλήξεις που αφορούσαν και
το γιατρό και τον ασθενή
με συνέπεια να τοποθετούνται εμφυτεύματα που
δεν αντιστοιχούσαν στο
φορτίο που χρειαζόταν η
περιοχή ή εμφυτεύματα
που αργότερα δε μπορούσαν να αποκατασταθούν
Εικ. 1
Εικ. 2
Εικ. 1 Άποψη της περιοχής του δοντιού 26 σε διατομή όπου φαίνεται η ανάγκη ανύψωσης του ιγμορείου. Εικ. 2 Ένα ειδικό σύστημα που χρησιμοποιείται για την πραγματοποίηση του σκαναρίσματος
για προγραμματισμό των εμφυτευμάτων με την ασθενή να φορά το νάρθηκα σκαναρίσματος.
αισθητικά με συνέπεια
να έχουμε προβληματικά
αποτελέσματα (Εικ. 3-7).
Ο προγραμματισμός
και η τοποθέτηση εμφυτευμάτων με τη βοήθεια
υπολογιστή επιτρέπει τη
δημιουργία ενός ακριβούς
αντίγραφου του οστού της
γνάθου στην οθόνη του
υπολογιστή ώστε να μπορούμε να βλέπουμε όλους
τους ζωτικούς ιστούς όπως
τα νεύρα, τα ιγμόρεια, το
ρινικό έδαφος, τα όμορα
δόντια και τις διάφορες
κοιλότητες όπως αυτή
που βρίσκεται κάτω από
τη μυλουοειδή ακρολοφία
στο οπίσθιο τμήμα της
κάτω γνάθου (Εικ. 8Α-Β).
Έτσι οι γιατροί μπορούν
να αποφύγουν με ασφάλεια αυτούς τους ιστούς
όταν προγραμματίζουν
και τελικά τοποθετούν τα
εμφυτεύματα με τη χρήση
χειρουργικών οδηγών που
έχουν διαμορφωθεί με συστήματα CAD/CAM (Εικ.
9-11).
Με την τοποθέτηση
των εμφυτευμάτων με
καθοδήγηση υπολογιστή
δε χρειάζεται να γίνονται
ανεδαφικές εκτιμήσεις
ούτε προκύπτουν αρνητικές εκπλήξεις και οι πλείστες επεμβάσεις μπορούν
να γίνουν εφαρμόζοντας
μία τεχνική χωρίς κρημνό
(Εικ. 12Α-Γ). Στην περίπτωση επέμβασης αύξησης των ιστών, οι κρημνοί
μπορούν να αναπεταστούν
DT σελίδα 9
Εικ. 3 Τρία εμφυτεύματα μικρού μήκους που έχουν τοποθετηθεί στο οπίσθιο τμήμα της κάτω γνάθου χωρίς τη χρήση ειδικού συστήματος προγραμματισμού. Αυτός ο ασθενής παραπέμφθηκε στο ιατρείο
μας για την αποκατάσταση αυτών των εμφυτευμάτων. Εικ. 4 Μασητική άποψη των κολοβωμάτων αποτύπωσης που έχουν προσαρμοστεί σε εμφυτεύματα με κακή διευθέτηση. Εικ. 5 Μετωπική άποψη των κολοβωμάτων αποτύπωσης. Εικ. 6 Παρειακή άποψη της γλωσσικής απόκλισης των δύο οπίσθιων εμφυτευμάτων. Εικ. 7 Ακτινογραφία της ολοκληρωμένης προσθετικής εργασίας. Τα όρια
δε μπορούν να είναι κλειστά λόγω της έντονης απόκλισης των εμφυτευμάτων μεταξύ τους καθώς και της σχέσης που έχουν το ένα με το άλλο. Εικ. 8α Αναφορά προγραμματισμού εμφυτευμάτων που
μπορεί να μεταβιβαστεί και να κοινοποιηθεί σε ολόκληρη την επιστημονική ομάδα καθώς και στον ασθενή. Σ’ αυτήν αναφέρεται με τον κατάλληλο τρόπο το σκεπτικό των επεμβάσεων αύξησης και οι
ανατομικοί ιστοί που εμπλέκονται. Εικ. 8β Η οπίσθια κάτω γνάθος σε διατομή όπου φαίνεται η μυλουοειδής ακρολοφία και η γλωσσική κοιλότητα καθώς και το λεπτό παρειακό φατνιακό φλοιώδες
οστικό πέταλο και η σχετική ατροφία.
Εικ. 3
Εικ. 6
Εικ. 4
Εικ. 5
Εικ. 7
Εικ. 8A
Εικ. 8B
[9] =>
Dental Tribune Greek Edition
Εικ. 9
Εικ. 12B
Εικ. 10
Εικ. 12C
Εικ. 11
Εικ. 13Α
DT σελίδα 8
Εικ. 9 Χειρουργικός οδηγός που έχει κατασκευαστεί για ένα μονήρες εμφύτευμα.
Εικ. 10 Χειρουργικός οδηγός για πολλαπλά εμφυτεύματα και για
μία περιοχή με μερική νωδότητα.
Εικ. 11 Χειρουργικός οδηγός για ένα τελείως νωδό κάτω τόξο.
Εικ. 12Α Εντοπισμένη διάνοιξη των ιστών χωρίς κρημνό για την
τοποθέτηση ενός εμφυτεύματος στην περιοχή του δοντιού 26 με
ταυτόχρονη ανύψωση του ιγμορείου.
Εικ. 12Β Περιοδοντική μήλη που χρησιμοποιείται για να σημειωθεί το κέντρο για την περιοχή των ιστών που θα διανοιχθεί ώστε
να αποκαλυφθεί η οστική ακρολοφία.
Εικ. 12Γ Προσέγγιση χωρίς κρημνό για την τοποθέτηση εμφυτεύματος στην περιοχή του δοντιού 26 και μία ανύψωση του ιγμορείου
από το εσωτερικό του φατνίου με αλλοπλαστικό μοσχευματικό
υλικό.
Εικ. 13Α Χρησιμοποιήθηκαν 3 εμφυτεύματα για την αντικατάσταση των δοντιών 36 και 37. Η τοποθέτηση ήταν καθοδηγούμενη
αλλά έγινε αναπέταση κρημνών για την αύξηση της παρειακής
ακρολοφίας γύρω από τα δύο άπω εμφυτεύματα με τη χρήση αλλοπλαστικού υλικού και χειρουργικής μεμβράνης.
Εικ. 13Β Ακτινογραφία των εμφυτευμάτων που επιβεβαιώνει τη
θέση τους.
για καλύτερη πρόσβαση σ’
αυτά τα σημεία και τα εμφυτεύματα να καλυφθούν
άμεσα με προσωρινές αποκαταστάσεις (Εικ. 13Α-Γ).
Αυτή η συντηρητική προσέγγιση μειώνει δραστικά
το μετεγχειρητικό πόνο,
την πιθανότητα υποτροπής και το χρόνο επούλωσης και ο ασθενής φεύγει
από το ιατρείο έχοντας
μία αισθητική αποκατάσταση στο στόμα του και
ευχαριστημένος με την
ευκολία με την οποία υπέστη μία τόσο περίπλοκη
επέμβαση.
Η καθοδηγούμενη χειρουργική θεραπεία βασίζεται στην καθοδηγούμενη
επέμβαση με βάση συγκεκριμένα ανοίγματα που είναι ελάχιστα επεμβατικού
χαρακτήρα. Αυτό μειώνει
Κλινικά Θέματα
σημαντικό τον πόνο και
το οίδημα για τον ασθενή
συγκριτικά με τη συμβατική θεραπεία. Με αυτή την
τεχνική μειώνεται επίσης
ο αριθμός των συνεδριών
και ο χρόνος κλινικής εργασίας για τον ασθενή.
Για πολλούς ασθενείς
αυτό σημαίνει σημαντική
εξοικονόμηση χρόνου και
κόστους. Ο συνδυασμός
της άμεσης αισθητικής
αποκατάστασης και της
λειτουργικότητας με προσωρινές ή οριστικές προσθετικές εργασίες που
είναι έτοιμες κατά την
επέμβαση, περιορίζει ουσιαστικά το συνολικό χρόνο
της θεραπείας αλλά και τη
γενικότερη ενόχληση για
DT σελίδα 10
Εικ. 12A
Εικ. 13Β
9
[10] =>
10
Dental Tribune Greek Edition
Κλινικά Θέματα
Εικ. 13Γ
Εικ. 14A
Εικ. 15Δ
Εικ. 15Γ
Εικ. 14B
Εικ. 15Ε
Εικ. 15Β
Εικ. 15A
Εικ. 16A
Εικ. 16B
Εικ. 13Γ Τοποθετήθηκαν 4 εμφυτεύματα με τη χρήση χειρουργικού οδηγού. Έγινε αναπέταση κρημνού για καθοδηγούμενη οστική ανάπλαση με τη χρήση αλλοπλαστικού υλικού και μεμβράνης για την
αύξηση της ακρολοφίας γύρω από τα εμφυτεύματα. Εικ. 14Α Φυσική εξέταση για την αξιολόγηση της δυνατότητας προσθετικής αποκατάστασης και της υγείας της παρακείμενης περιοχής. Εικ. 14Β Οι
ενδοστοματικές ακτινογραφίες μας βοηθούν να αποκλείσουμε κάποια παθολογική κατάσταση που τυχόν υπάρχει και συντελούν στην αρχική ανάλυση του χώρου για την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων.
Εικ. 15Α Ένα γύψινο εκμαγείο της μερικά νωδής κάτω γνάθου. Εικ. 15Β,Γ Πρόπλασμα της προσθετικής αποκατάστασης με ακρυλικό αναμιγμένο με 25% θειικό βάριο σε μία μερικά νωδή κάτω γνάθο
(αριστερά) και σε μία νωδή περιοχή που αντιστοιχεί σε ένα δόντι (δεξιά). Εικ. 15Δ,Ε Ακτινογραφικός οδηγός σκαναρίσματος για τον προγραμματισμό των εμφυτευμάτων σε μία μερικά νωδή κάτω γνάθο
(αριστερά) και σε μία νωδή περιοχή που αντιστοιχεί σε ένα δόντι (δεξιά). Εικ. 16Α Ενδοστοματική τοποθέτηση του ακτινογραφικού οδηγού σκαναρίσματος στο στόμα του ασθενή. Εικ. 16 Πανοραμική
άποψη του οδηγού σκαναρίσματος τοποθετημένου με ένα προσομοιωμένο εμφύτευμα τοποθετημένο στην περιοχή του δοντιού 26 που λείπει. Παρατηρήσατε τους ακτινοσκιερούς δείκτες στρογγυλού
σχήματος που καταλαμβάνουν το μεσομφραγματικό χώρο.
DT σελίδα 9
τον ασθενή. Οι χειρουργικοί οδηγοί με βάση τον
υπολογιστή επιτρέπουν
στον εμφυτευματολόγο να
προγραμματίσει την περίπτωση με υψηλό επίπεδο
ακρίβειας και προβλεψιμότητας. Η χρήση ενός
οδηγού-νάρθηκα διάνοιξης εξοικονομεί πολύτιμο
κλινικό χρόνο και μειώνει
σημαντικά το κόστος για
τον ασθενή. Η ακρίβεια
αυτού του νάρθηκα δε
μπορεί να αποδοθεί με τη
μέθοδο ελεύθερης εφαρμογής ανεξάρτητα αν η
εργασία αναφέρεται σε
αποκαταστάσεις μεμονωμένων δοντιών ή σε πιο
εκτεταμένο και περίπλοκο
προγραμματισμό για εμφυτεύματα.
Η εξασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας και προβλεψιμότητας με τον ακριβή προγραμματισμό και
την προσεκτική εφαρμογή
με βάση ένα νάρθηκα διάνοιξης με συγκεκριμένες
οπές που κατασκευάστηκε
με τη βοήθεια υπολογιστή,
εξασφαλίζουν την ελεγχόμενη και σωστή φροντίδα
του ασθενή. Υπάρχουν
στην αγορά διάφορα προγράμματα λογισμικού για
τον προγραμματισμό της
τοποθέτησης εμφυτευμάτων από διάφορες εταιρίες. Όλα τα συστήματα
χρησιμοποιούν μία τεχνική
διπλού σκαναρίσματος για
την αξιολόγηση του πεδίου
εμφύτευσης, τον προγραμματισμό της επέμβασης
και την κατασκευή των
χειρουργικών οδηγών.
Όταν ο ασθενής συναινέσει στη θεραπεία με
εμφυτεύματα, ο γιατρός
που θα κάνει την αποκατάσταση ή την επέμβαση
πρώτα αξιολογεί κλινικά
το χειρουργικό πεδίο (Εικ.
14Α,Β) και κατόπιν παραπέμπει ανάλογα τον ασθενή. Αν ο γιατρός πιστεύει
ότι υπάρχει επαρκής οστικός όγκος για την τοποθέτηση του ή των εμφυτευμάτων στη σωστή θέση
ώστε να έχουμε αποδεκτή
αισθητική εικόνα και τη
σωστή λειτουργική φόρτιση, τότε δε χρειάζεται το
αρχικό σκανάρισμα.
Αφού γίνει το σκανάρισμα μπορεί να αρχίσει
η πρώτη φάση του προγραμματισμού για τα εμφυτεύματα.
Το σκανάρισμα θα βοηθήσει στον καθορισμό
του υπάρχοντος οστικού
όγκου ώστε να επιτευχθεί
η αρχική σταθεροποίηση
του εμφυτεύματος αλλά
και των απαιτούμενων μοσχευμάτων για την αύξηση
του χειρουργικού πεδίου
κατά τη φάση της επέμβασης. Ο προγραμματισμός των εμφυτευμάτων
μπορεί να γίνει εύκολα με
τη βοήθεια και των άλλων
μελών της επιστημονικής
ομάδας εμφύτευσης, περιλαμβανομένου και του
ασθενή, και με την οπτική
βοήθεια του σκαναρίσματος και του υπολογιστή.
Αν από το σκανάρισμα διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει
επαρκής οστικός όγκος για
την τοποθέτηση του εμφυτεύματος τότε χρειάζεται
σημαντική τροποποίηση
της υφιστάμενης ανατομικότητας πριν από την
τοποθέτηση του εμφυτεύ-
ματος.
Μετά τον προγραμματισμό των εμφυτευμάτων ο
ασθενής είναι έτοιμος για
την εργασία κατασκευής
του χειρουργικού οδηγού.
Κατασκευάζονται εκμαγεία μελέτης (Εικ. 15Α)
και στο εργαστήριο θα
γίνει η διαδικασία του κέρινου προπλάσματος με
ανατομικά ακριβή δόντια
ή μία προσθετική εργασία
όπως γίνεται στο σχέδιο
θεραπείας.
Κατόπιν ο οδοντοτεχνίτης θα μετατρέψει το
κέρωμα σε ένα ακρυλικό
προσθετικό αντίγραφο της
οριστικής αποκατάστασης
κατασκευασμένο κατά
25% από θειικό βάριο
και μίγμα ακρυλικού και
θα ενσωματώσει αυτό το
αντίγραφο σε ένα διαφανή
μηχανισμό συγκράτησης
(Εικ. 15Β,Γ) που έχει προσαρμοστεί στη βάση του
σκάνερ (ακτινογραφικός
ή οδηγός σκαναρίσματος15Δ,Ε) και αυτό θα τοποθετηθεί στον ασθενή κατά
τη διάρκεια ενός σκαναρίσματος προκειμένου να
χρησιμοποιηθεί για τον
Pankaj P. Singh, DDS
Είναι ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος μιας οδοντιατρικής εταιρίας παροχής υπηρεσιών Αισθητικής Οδοντιατρικής και Εμφυτευμάτων στις ΗΠΑ και έχει αποφοιτήσει από την Οδοντιατρική
Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης όπου και έκανε μετεκπαίδευση στα εμφυτεύματα.
Είναι μέλος διαφόρων επιστημονικών εταιριών στις ΗΠΑ και είναι επιστημονικός συνεργάτης
στην Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Έχει την επιμέλεια ενός άτλαντα Εμφυτευματολογίας που θα κυκλοφορήσει σε λίγο και κάνει πολλές ομιλίες, παρουσιάσεις
και ζωντανά χειρουργικά περιστατικά στις ΗΠΑ και σε διάφορες χώρες.
τελικό προγραμματισμό
των εμφυτευμάτων (Εικ.
16Α).
Ο νάρθηκας σκαναρίσματος έχει διακριτούς
ακτινοσκιερούς δείκτες
που επιτρέπουν την ακριβή ανάρτηση του γύψινου
εκμαγείου με τον οδηγό
σκαναρίσματος στη συσκευή διαμόρφωσης CAD/
CAM όπου σημειώνονται,
ανοίγονται και εφαρμόζονται τα εξαρτήματα των
ανοιγμάτων-κλειδιών στον
οδηγό σκαναρίσματος με
συνέπεια αυτός να μετατρέπεται σε χειρουργικό
οδηγό (Εικ. 16Β).
Μετά την απλή διαδικασία σημείωσης του πόρου
του νεύρου και τον εντοπισμό του το λογισμικό
μας δίνει τη δυνατότητα
επιλογής από μία μεγάλη
γκάμα πραγματικών εμφυτευμάτων από τους πλείστους κατασκευαστές και
σε περίπτωση που ένας
κατασκευαστής δεν έχει
δώσει τους κατάλληλους
κωδικούς στην εταιρία του
λογισμικού, ο γιατρός μπορεί να επιλέξει ένα βασικό
κυρίως σώμα εμφυτεύματος και να καθορίσει το
μήκος του καθώς και την
ακρορριζική και μασητική
του διάμετρο.
Η αναφορά προγραμματισμού του εμφυτεύματος μαζί με την εικονική
τοποθέτησή του έχουν
καταγραφεί σε CD-ROM
και μαζί με το εκμαγείο
της γνάθου όπου πρόκειται να τοποθετηθούν τα
εμφυτεύματα αποστέλλονται στον κατασκευαστή
του χειρουργικού οδηγού
που θα χρησιμοποιήσει
σύστημα CAD/CAM για
την κατασκευή ενός χειρουργικού οδηγού με τα
εξαρτήματα κατάλληλου
μεγέθους ενσωματωμένα
ακριβώς στις θέσεις των
προγραμματισμένων εμφυτευμάτων ώστε να γίνει
με επιτυχία το αρχικό πιλοτικό άνοιγμα του συστήματος των εμφυτευμάτων
που θα χρησιμοποιηθεί
μαζί με τη σχεδίαση των
εξαρτημάτων σε ολόκληρη την επέμβαση, περιλαμβάνοντας την τοποθέτηση του εμφυτεύματος
μέχρι τη χρησιμοποίηση
του χειρουργικού οδηγού.
Η διαδικασία αυτή είναι
συνήθως ομαλή και η ανάνηψη μετά την επέμβαση
γίνεται σύντομα.
Με την εύκολη ενσωμάτωση του προσεκτικά
σχεδιασμένου λογισμικού
προγραμματισμού εμφυτευμάτων στην καθημερινή πράξη του ιατρείου σας
και με τη χρήση ενός χειρουργικού οδηγού που έχει
κατασκευαστεί με τη βοήθεια υπολογιστή μπορείτε
να πετύχετε μία εύκολη,
ασφαλή και προβλέψιμη
προσέγγιση στο μεγάλο
θέμα του προγραμματισμού των εμφυτευμάτων
και της επέμβασης εμφύτευσης.
Αναδημοσίευση από το Implant
Tribune, USA Edition, Απρίλιος
2009
[11] =>
Ο∆ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙ∆Η
O∆ONTIATPIKA EI∆H & MHXANHMATA
Φωκίδος 47, T.K. 115 27 Γουδή, Aθήνα
Tηλ.: 210 3839253, 210 3844902, Fax: 210 3301867
e-mail: info@casadent.gr, www.casadent.gr
www.castellini.com
Ν. Τέλλογλου 11, Τ.Κ. 546 36 Θεσσαλονίκη
Τηλ.: 801 11 27678, 2310 201 301
Fax: 2310 217 102 • e-mail: info@apostolides.gr
Οδοντιατρικά Κοσµίδη, Φυλής 36 & Μαυροµιχάλη
Αλεξανδρούπολη τηλ.: 255 10-33533
[12] =>
12
Dental Tribune Greek Edition
Πρακτικά Θέματα
Ο δρόμος προς την ανάκαμψη
Τι μπορεί να κάνει καθένας από εμάς για να
ενεργοποιηθεί πάλι ο οικονομικός μηχανισμός
Faisal Naveed
Σε οποιαδήποτε εφημερίδα, περιοδικό ή άλλο
έντυπο αλλά και στα
πλείστα ΜΜΕ μπορούμε
να δούμε και να διαβάσουμε με ποιό τρόπο η
επιβραδυνόμενη οικονομία αλλά και η χειρότερη
ύφεση των τελευταίων
δεκαετιών επηρεάζει τις
εταιρίες, τους επιχειρηματίες αλλά και τους εργαζόμενους σε ολόκληρο
τον κόσμο.
Η απαισιόδοξη εικόνα
που παρουσιάζεται από
τα ΜΜΕ και επιτείνεται από τους δικούς μας
φόβους πιστεύουμε ότι
δυσκολεύει περισσότερο παρά ποτέ τη δυνατότητά μας να δούμε
με αισιοδοξία αλλά και
ρεαλισμό την κατάστα-
ση. Όμως, ανεξάρτητα
αν τον πιστεύετε ή όχι,
υπάρχει και μία θετική
πλευρά σε όλο αυτό το
χαοτικό κλίμα.
Οι οικονομικές υφέσεις είναι κυκλικά φαινόμενα και λειτουργούν
στον
επιχειρηματικό
κόσμο με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν στη
φύση τα γεωλογικά και
περιβαλλοντικά φαινόμενα.
Όπως ακριβώς μία
πυρκαγιά σε δάσος περιορίζει την υπερβολικά
αναπτυγμένη βλάστηση
και δημιουργεί υπόστρωμα και μέσα για νέα αύξηση και ανάπτυξη της
χλωρίδας, το ίδιο και μία
οικονομική ύφεση μπορεί
να κάνει τις επιχειρήσεις πιο αποδοτικές και
αποτελεσματικές καθώς
εξέρχονται από αυτήν.
Μία οικονομία σε
ύφεση, καθώς πιέζει τις
εταιρίες, τους επιχειρηματίες και τους εργαζόμενους να αναθεωρήσουν
τη στρατηγική τους, μας
βοηθά να ανακαλύψουμε ευκαιρίες κερδών που
συχνά δεν έχουμε εντοπίσει λόγω της αφθονίας
πηγών και μέσων που
έχουμε όταν η κατάσταση είναι σε ανοδική τροχιά.
Ας αναλύσουμε προσεκτικά αυτό το θέμα.
Όταν το ύψος της αποδοτικότητας μιας εταιρίας ή επιχείρησης συνεχώς αυξάνεται, συνήθως
διαθέτουμε
λιγότερο
χρόνο να σκεφτούμε την
πραγματική απόσβεση
των επενδύσεών μας από
μία νέα διαφημιστική εκστρατεία ή να αξιολογήσουμε την απόφασή μας
να προσλάβουμε ένα νέο
υπάλληλο αντί να κάνουμε πρόσθετη εκπαίδευση
σε ένα υπάλληλο που ήδη
έχουμε ώστε να ελέγξουμε καλύτερα το κόστος.
Σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες οι οξυδερκείς επιχειρηματίες και
διευθυντές επιχειρήσεων χρησιμοποιούν την
ύφεση για να γίνουν πιο
αποδοτικοί και να βρουν
νέες ευκαιρίες. Οι εται-
ρίες μεταθέτουν τους
εργαζόμενους σε άλλες
επιχειρήσεις ώστε να
ισορροπήσουν το κόστος
των αμοιβών χωρίς απώλειες όμως και σε εκπαιδευμένο προσωπικό αλλά
και σε αποζημιώσεις.
Μεγάλες μονάδες παραγωγής απλοποιούν και
εκλογικεύουν τις γραμμές
παραγωγής των προϊόντων τους προκειμένου
να προσελκύσουν νέους
πελάτες που παραδοσιακά αγοράζουν από άλλα
καταστήματα.
Ακριβά
εστιατόρια
παρουσιάζουν νέα μενού
προκειμένου να προσελκύσουν το πελατολόγιο
που κάποτε αγνοούσαν
και που τώρα μπορεί
να καλύψει μέχρι και το
40% της επιχειρηματικής
τους δραστηριότητας.
Πρόσφατα
δόθηκε
πολλή έμφαση στο ρόλο
των Κυβερνήσεων προκειμένου να σταθεροποιηθούν οι παραπαίουσες
οικονομίες.
Οι πλείστοι από εμάς
νιώθουμε ένοχοι και
έχουμε αναπτύξει μία
αρνητική νοοτροπία που
πρακτικά μας οδηγεί
στην άρνηση ανάληψης
δημιουργικών κινδύνων
όταν πράγματι η λύση
βρίσκεται σχεδόν δίπλα
μας.
Αυτό που χρειαζόμαστε πράγματι δεν είναι
μία πολιτική αναθεώρηση αλλά μία αλλαγή
στην επιχείρησή μας και
στο ψυχολογικό επίπεδο
που έχουμε διαμορφώσει ώστε να μπορούν να
κινηθούν τα πράγματα
προς τη σωστή κατεύθυνση.
Με αυτές τις συνθήκες, αποτελεί επιχειρηματική και κοινωνική μας
ευθύνη να γίνουμε παράDT σελίδα 13
[13] =>
Dental Tribune Greek Edition
DT σελίδα 12
γοντες της αλλαγής και
της θετικής ενίσχυσης
και αναθεώρησης του
τρόπου ζωής των ανθρώπων γύρω μας.
Ας αναλύσουμε προσεκτικά την παρακάτω μικρή ιστορία-παράδειγμα
στα πλαίσια της υπάρχουσας κατάστασης:
Κάνοντας ένα περίπατο κάποιος περπατούσε
στην ακροθαλασσιά και
δίπλα στα κύματα που
κατέληγαν σ’ αυτήν.
Κάθε λίγο και λιγάκι
έσκυβε και έπαιρνε κάποιο αφρόψαρο που
έβγαζαν έξω τα κύματα και το πετούσε πάλι
μέσα στη θάλασσα.
Κάποιος άλλος που
τον παρατηρούσε τον
ρώτησε γιατί το κάνει
αυτό και αυτός του είπε
ότι η παλίρροια έρχεται
προς τα έξω και αν δεν
τα πετάξω πάλι μέσα τα
ψάρια θα πεθάνουν.
Ο παρατηρητής κοίταξε γύρω του και του είπε
ότι υπάρχουν όμως τόσα
πολλά αφρόψαρα που
έχουν εκβραστεί στην
παραλία που ίσως αυτό
που έκανε ο περιπατητής
δεν ήταν σημαντικό.
Ο περιπατητής σκύβοντας και παίρνοντας
ένα ακόμη αφρόψαρο για
να το πετάξει πάλι στη
θάλασσα του είπε με έμφαση:
«Ίσως αυτό που κάνω
δεν κάνει τη διαφορά
αλλά γι’ αυτό το ψάρι η
διαφορά είναι ουσιαστική».
Αν όλοι μας «σκύβαμε
και παίρναμε ένα αφρόψαρο-ευκαιρία» και το
πετούσαμε πάλι στη θάλασσα, μπορεί να προκύψει μία τεράστια κοινωνική, ψυχολογική και
οικονομική αλλαγή που
θα μας επαναφέρει στο
δρόμο της οικονομικής
ανάκαμψης.
Για κάποιους από
εμάς, αυτό το αφρόψαρο που ξαναπετάξαμε
στη θάλασσα μπορεί να
ξαναβγεί και με αυτό
να αγοράσουμε ένα νέο
υπολογιστή π.χ. για το
γραφείο μας ή να δημιουργήσουμε μία ευκαιρία
πρόσθετης οικονομικής
παροχής-μπόνους για
κάποιο συνεργάτη μας
που εργάζεται σε μας
με ευσυνειδησία αρκετό
χρόνο.
Σε εποχές όπως η σημερινή είναι πιο σημαντικό παρά ποτέ να διατηρήσουμε μία θετική
αντίληψη των πραγμάτων και να έχουμε εμπιστοσύνη στο μέλλον.
Τα μαθήματα που θα
πάρουμε σε τέτοιες δύσκολες εποχές θα μας
βοηθήσουν να δημιουρ-
Πρακτικά Θέματα
γήσουμε καλύτερες, πιο
αποδοτικές και με μεγαλύτερη οικονομική βιωσιμότητα επιχειρήσεις στο
μέλλον.
Αναδημοσίευση από το Ortho
Tribune, Απρίλιος 2009
13
Faisal Naveed
Είναι πρόεδρος μιας εταιρίας οργάνωσης και διαχείρισης οδοντιατρείων και εφαρμογών ηλεκτρονικής απεικόνισης. Έχει αποφοιτήσει και έχει κάνει το διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο της
Αριζόνα και διαθέτει 12ετή και πλέον εμπειρία στις πωλήσεις
και στη διοικητική οργάνωση σε συνεργασία με μεγάλες εταιρίες
του οδοντιατρικού και του ιατρικού χώρου.
[14] =>
14
Dental Tribune Greek Edition
Πρακτικά Θέματα
Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
Pat Rosenzweig
Συζητώντας για τεκμηρίωση στα σύγχρονα ψηφιακά ιατρεία θα πρέπει
να τονίσουμε πως είμαστε
φανατικοί υπέρμαχοι του
«ιατρείου χωρίς έντυπο
υλικό-χαρτιά». Πιστεύουμε απόλυτα στην αντικατάσταση των διαφόρων
εντύπων και των χημικών
ουσιών εμφάνισης ακτινογραφιών με ψηφιακές
λύσεις και μάλιστα από
την πρώτη στιγμή που
διαπιστώσαμε αυτή τη
δυνατότητα. Εν τούτοις,
όπως συμβαίνει με κάθε
νέο μέσον-εργαλείο στο
ιατρείο μας πρέπει να
απολαμβάνουμε τα νέα
προϊόντα που έχουμε στη
διάθεσή μας διατηρώντας
παράλληλα την ποιότητα
των γνωστών, καθιερωμένων και ίσως ενοχλητικών
παλαιών μέσων που χρησιμοποιούμε.
Ένα από αυτά τα παλαιά μέσα ποιοτικού επιπέδου είναι η καλή και
αξιόπιστη τεκμηρίωση των
στοιχείων του ιατρείου μας
και αυτό αρχίζει να υιοθετείται με σοβαρό τρόπο σε
πολλά ψηφιακά οργανωμένα ιατρεία. Η δημιουργία
ενός ιατρείου χωρίς έντυπα-χαρτιά μας εξοικονομεί
σημαντικό χρόνο και επίσης αποτελεί ένα τρόπο να
απολαμβάνουμε τη σωστή
τεκμηρίωση των στοιχείων μας και να αλλάξουμε
δημιουργικά τον τρόπο
λειτουργίας του ιατρείου
μας γιατί πέρα από το ότι
μπορεί το ιατρείο μας να
φαίνεται αποδιοργανωμένο, η έλλειψη τεκμηρίωσης
μπορεί να έχει σοβαρές
νομικές συνέπειες.
Στη συνέχεια θα εξετάσουμε τα σημεία όπου
χρειάζεται η εξέταση και
αξιολόγηση της τεκμηρίωσης στο ιατρείο μας.
Το αρχικό τηλεφώνημα
Πιστεύω ότι όλοι μας
συμφωνούμε πως αυτή η
πρώτη επαφή με το ιατρείο
είναι καθοριστική για τη
σχέση μας με τους ασθενείς και τους γονείς τους.
Γι’ αυτό προσλαμβάνουμε
άτομα με εξαιρετικές δυνατότητες τηλεφωνικής
επικοινωνίας και τα εκπαιδεύουμε ώστε να μπορούν
να συγκεντρώσουν όλα
τα βασικά στοιχεία που
χρειαζόμαστε δημιουργώντας παράλληλα μία καλή
πρώτη εντύπωση. Εφόσον
αυτό συμβεί σίγουρα δε
θα αντιμετωπίσουμε την
ενοχλητική έλλειψη τεκμηρίωσης.
Είναι σημαντικό η γραμματέας που απαντά στο
τηλέφωνο του ιατρείου
μας να διαπιστώσει ποιούς είδε ο ασθενής για μία
πρώτη γνώμη και ποιούς
φόβους ή ανησυχίες έχουν
ο ασθενής ή οι γονείς του
όσον αφορά τη θεραπεία.
Όμως όταν όλα αυτά τα
στοιχεία τα έχει απλά η
γραμματέας στο μυαλό
της, συνήθως δε θα μάθουμε ποτέ τι μπορούμε
να κάνουμε για να ενθουσιαστεί αυτή η οικογένεια
από το ιατρείο μας.
Πρέπει να ενημερώσουμε τη γραμματέα μας ώστε
να καταγράφει καθετί ενδιαφέρον ή ενημερωτικό από
αυτή την πρώτη συνομιλία
και πρέπει να βεβαιωθούμε πως αυτή ξέρει πως
και που θα κάνει αυτές τις
σημειώσεις. Η καταγραφή αυτών των σχολίων
για μελλοντική χρήση μας
δίνει μία πολύτιμη εικόνα
για τις απόψεις των ασθενών μας αλλά και για τους
φόβους τους ή τις ανησυχίες τους και επίσης δίνει σ’
αυτούς την εντύπωση ότι
πράγματι μας ενδιαφέρουν
αυτά που μας λένε.
Το ιστορικό υγείας
Μερικές φορές έχουμε
την τάση να μην αξιολογούμε το ιστορικό υγείας
όταν συζητάμε για τα προβλήματα της τεκμηρίωσης
αλλά αυτό δεν είναι σωστό.
Μολονότι αυτό πρέπει να
συμπληρώνεται από τον
ασθενή ή τους γονείς του
(άρα υπάρχει τεκμηρίωση), ο γιατρός πρέπει να
το μελετά, να συζητά κάθε
σημαντικό στοιχείο για
την υγεία του ασθενή και
κατόπιν να το υπογράφει
ή να το σχολιάζει ώστε να
φανεί ότι πράγματι το έχει
μελετήσει.
Με τις νέες ψηφιακές
τεχνολογίες που έχουμε
στη διάθεσή μας, μερικά
ιστορικά αποστέλλονται
απευθείας από το γραφείο
του ασθενή στον υπολογιστή του ιατρείου και κατόπιν σκανάρονται άμεσα και
τοποθετούνται στο φάκελο
του ασθενή. Ανεξάρτητα
αν ο γιατρός μελετήσει το
έντυπο προτού αυτό σκαναριστεί ή το μεταφέρει
και το μελετήσει σε μία
οθόνη πρέπει κατόπιν να
το υπογράψει ηλεκτρονικά και αυτά πλέον τα τεκμηριωμένα στοιχεία είναι
βασικά για το φάκελο του
ασθενή μας. Ένα ιστορικό
που μεταβιβάστηκε σε μας
ψηφιακά και μεταφέρεται
απευθείας στο φάκελο του
ασθενή είναι απλά ένα
ιστορικό που υπάρχει και
όχι ένα ιστορικό που έχει
μελετηθεί αρκετά.
Η αρχική εξέταση
Αυτό είναι ένα σημείο
όπου η καλή τεκμηρίωση
έχει καθοριστική αξία.
Έχουμε υψηλού επιπέδου
λογισμικά που μπορούν
να μας δημιουργήσουν
ένα πολύ λεπτομερές ερωτηματολόγιο στο οποίο
θα αναφέρονται τα μέτρα
που προτίθεται να πάρει ο
γιατρός και οι σχετικές διαγνώσεις. Αυτό έχει αποδειχθεί ότι μας εξοικονομεί
σημαντικό χρόνο και το
εκτιμούν ιδιαίτερα εκείνοι
που κάποτε δούλευαν αποκλειστικά με έντυπα.
Εν τούτοις όλα αυτά
τα μικρά και ελεγχόμενα
στοιχεία ή παραπομπές
δεν καλύπτουν καθετί που
συζητήθηκε στην αρχική
εξέταση. Ο γιατρός μπορεί να αναφερθεί στη σύγκριση εξαγωγών και μη
εξαγωγών και στα πλεονεκτήματα που έχει η κάθε
λύση ή στην αύξηση και
στην πιθανότητα αυτή να
μας βοηθήσει ή να μας
προβληματίσει ή στην
ανάγκη πραγματοποίησης
της θεραπείας σε δύο φάσεις ή και σε πολλά άλλα
θέματα που έχουν σχέση
με τις εναλλακτικές λύσεις
φροντίδας και θεραπείας
του ασθενή. Αν στο ιατρείο μας δεν έχουμε πάρει
σημειώσεις και δεν έχουμε
καταγράψει αυτή τη συζήτηση μπορεί να θεωρηθεί
ότι αυτή δεν έγινε ποτέ.
Το εξεταστήριο
Οι συνεργάτες μας στο
εξεταστήριο όπως και
εμείς οι ίδιοι έχουμε σήμερα την τάση να βασιζόμαστε πολύ έντονα στην
ψηφιακή
τεκμηρίωση.
Όλα τα ψηφιακά λογισμικά έχουν πολύ καλά μενού
όπου μπορούμε να επιλέξουμε τις καθημερινές μας
εργασίες και να εκπονήσουμε ένα σχέδιο για την
επόμενη συνεδρία. Αυτό
είναι εξαιρετικά χρήσιμο
και σημαντικό αλλά πρέπει να συνδυάζεται με την
επίδειξη προσοχής στη
λεπτομέρεια και με την
απαιτούμενη οξυδέρκεια.
Αν προσθέσαμε μία διαδικασία που δεν προγραμματίστηκε, αυτή πρέπει να
καταγραφεί-τεκμηριωθεί.
Αν σε έναν ορθοδοντικό ασθενή σταματήσαμε
π.χ. τη χρήση ελαστικών
δακτυλίων ή κεφαλοστάτη αυτό πρέπει να καταγραφεί. Αν ο γιατρός ή
ο βοηθός του είχαν μία
συνομιλία με τους γονείς
του ασθενή για να τους
καθησυχάσουν κάποιους
φόβους τους σχετικά με τη
θεραπεία, πρέπει και αυτό
να καταγραφεί.
Και πάλι πρέπει να
έχουμε υπόψη και την
εντύπωση που δημιουργούμε αλλά και τις νομικές προεκτάσεις. Αν δεν
έχουμε καταγράψει σωστά
τα στοιχεία του σημερινού
ραντεβού μας, π.χ. κινδυνεύουμε να φανούμε ασυνεπείς και μη ενημερωμένοι στο επόμενο ραντεβού
μας ή να δημιουργήσουμε
ένα κλίμα έντασης αρχίζοντας να κάνουμε εργασίες
στις οποίες ουδέποτε αναφερθήκαμε. Επίσης αν δεν
υπάρχουν καταγραμμένα
στοιχεία με νομική εγκυρότητα για τη θεραπεία, δεν
έχουμε καμία απόδειξη ότι
αυτή η θεραπεία πράγματι
έγινε.
Η επανεξέταση
Η καλή επανεξέταση
του ασθενή αποτελεί επίσης αναπόσπαστο τμήμα
της καλής τεκμηρίωσης
και σας συμβουλεύουμε
να συνεχίσετε πιστά την
καταγραφή των σχετικών
στοιχείων μέχρι να ολοκληρωθεί πλήρως η συνεργασία σας με τον ασθενή.
Υπάρχει μία τάση μετά
από αρκετά τηλεφωνήματα ή υπενθυμίσεις, να
αφήσουμε τον ασθενή να
ξεφύγει από το σύστημα
του ιατρείου μας. Μία καλύτερη λύση (αφού έχουμε
εξαντλήσει όλες τις άλλες),
είναι να του στείλουμε μία
επιστολή όπως παλιά όπου
θα τον ευχαριστούμε για
τη συνεργασία μας και θα
τον ενημερώνουμε ότι θα
διαγράψουμε τα στοιχεία
του φακέλου του σε 30
ημέρες αν δεν επικοινωνήσει μαζί μας. Αυτό όχι
μόνο σας δίνει ένα πρωτόκολλο αρχειοθέτησης για
το ιατρείο σας αλλά σας
εξασφαλίζει τεκμηρίωση
στοιχείων όταν συζητήσετε με τους άλλους εξειδικευμένους οδοντιάτρους
των ασθενών σας ώστε να
γνωρίζουν ότι κάνατε καθετί το δυνατό προκειμένου να τον βοηθήσετε στη
θεραπεία του.
Ο ίδιος τύπος επιστολής πρέπει να αποσταλεί στους ασθενείς που
βρίσκονται σε ένα στάδιο παρακολούθησης και
που δεν προσέρχονται
στις προβλεπόμενες ημερομηνίες. Αυτό όχι μόνο
σας εξασφαλίζει αρχειακή υποστήριξη αλλά σας
απαλλάσσει από δυσάρεστα σχόλια ή συγκρούσεις
με τους ασθενείς ή τους
γονείς τους.
Σίγουρα δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην τεκμηρίωση των οδοντιατρικών δεδομένων αλλά δεν πρέπει
οι τεχνολογικές εξελίξεις
να επηρεάσουν αρνητικά ή
να περιορίσουν την πραγματική μας νοημοσύνη.
Πιστεύουμε ότι όλοι μας
έχουμε επαρκή δυνατότητα μνήμης και γι’ αυτό ας
καταγράψουμε και ας τεκμηριώσουμε κάθε στοιχείο
που αφορά τους ασθενείς
και το ιατρείο μας.
Αναδημοσίευση από το Ortho
Tribune, Απρίλιος 2009
Pat Rosenzweig
Είναι συνιδρυτής μιας
μεγάλης εταιρίας παροχής επιχειρηματικών
συμβουλών και οργάνωσης και διαχείρισης οδοντιατρείων και
άλλων εξειδικευμένων
ατομικών επιχειρήσεων. Η βασική της
αντίληψη έγκειται στο
ότι κάθε ιατρείο είναι
μοναδικό και διαθέτει
τη δική του δυναμική
ενώ έχει τις δικές του
αποκλειστικές ανάγκες
παροχής συμβουλών
και εφαρμογής συστημάτων.
[15] =>
Dental Tribune Greek Edition
Οι ειδικοί απαντούν
H καινοτόμος
θεραπεία της τερηδόνας,
χωρίς τροχό!
Η Βλάβη
Αρχόμενη τερηδόνα
με ακτινογραφικό βάθος έως και
το πρώτο τριτημόριο της οδοντίνης
Μέχρι τώρα αντιμετωπιζόταν:
1. Με φθορίωση που δεν ήταν αποτελεσματική,
ιδιαίτερα στο πιο προχωρημένο στάδιο
2. Με έμφραξη, με συνήθως μεγαλύτερη
απώλεια οδοντικού ιστού απ’ όσο
ήταν απαραίτητο.
Η θεραπεία
Διαπότιση της Τερηδόνας με ICON
Τώρα, πλέον, οι πρώιμες τερηδονικές αλλοιώσεις θεραπεύονται
Χωρίς πόνο, χωρίς αναισθησία, χωρίς τροχό,
χωρίς απώλεια υγιούς οδοντικού ιστού
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ
Μεσογείων 348, 153 41 Αγ. Παρασκευή • Tηλ.: 210 6541340 • Fax: 210 6541618
www.vitsaropoulos.gr • e-mail: info@vitsaropoulos.gr
15
[16] =>
16
Dental Tribune Greek Edition
Οι ειδικοί απαντούν
Ποιά είναι η
αλήθεια για
τη σύγκλειση;
Gene McCoy
Όλοι μας γνωρίζουμε ότι
η σύγκλειση αποτελεί το
σημαντικότερο στοιχείο
στην Οδοντιατρική αλλά
δυστυχώς αυτό φαίνεται
να είναι το μοναδικό σημείο ομοφωνίας καθώς
είναι επίσης και το πλέον
αντιφατικό που δημιουργεί πολλές διαφωνίες.
Δεδομένου ότι υπάρχουν
πολλές διαφορετικές
απόψεις και μεθοδολογίες για τον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων που έχουν σχέση
με τη σύγκλειση, δεν είναι σαφές ποιά μέθοδος
είναι η πιο αποδοτική
για την ελαχιστοποίηση
και αποφυγή αυτών των
προβλημάτων.
Γι’ αυτόν τον σκοπό
αποφασίσαμε να κάνουμε μία συζήτηση με τον
Dr. McCoy που θεωρείται από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα
σύγκλεισης.
Ερώτηση: Ποιά είναι η
βασική δυσκολία που
συνδέεται με τη σύγκλειση;
Απάντηση: Η σύγκλειση δεν έχει αναλυθεί και
επεξηγηθεί με ένα σαφή
και συγκεκριμένο τρόπο.
Δεδομένου ότι πρόκειται
για ένα θέμα που προκαλεί
τόσες συζητήσεις και διαφωνίες, καθένας επιμένει
στις δικές του απόψεις και
θεωρεί ότι απειλείται από
διαφορετικές αντιλήψεις
που διαταράσσουν το δικό
του σύστημα πεποιθήσεων.
Αυτό μπορεί να ονομαστεί
σαν «το σοκ από το καινούργιο».
Ερώτηση: Ποιό είναι
το πρόβλημα όσον
αφορά τον τρόπο με
τον οποίο διδάσκεται
σήμερα η σύγκλειση;
Απάντηση: Είναι αδύνατο να διαβάσεις ένα βιβλίο
ή να κάνεις μία σειρά μαθημάτων για τη σύγκλειση
και τελειώνοντας να πεις
ότι τώρα σίγουρα γνωρίζω τον καλύτερο τρόπο
αντιμετώπισης αυτού του
θέματος. Οι επιστημονικές
εξηγήσεις και απόψεις για
τις αρχές και τους κανόνες
της σύγκλεισης διακρίνονται από κάποια ασυνέπεια και ασάφεια και έτσι
υπάρχουν πολλά σημεία
που προκαλούν σύγχυση.
Ερώτηση: Μπορείτε
να μας εξηγήσετε καλύτερα αυτή σας την
άποψη;
Απάντηση: Υπάρχουν
3 βασικές πηγές-αιτίες γι’
αυτή τη σύγχυση. Η πρώτη
είναι ο ορισμός της ίδιας
της λέξης. Ο αρχικός ορισμός της σύγκλεισης ήταν
η διαδικασία ή η πράξη του
κλεισίματος που συνδέεται
με παλαιότερη λατινική ή
ελληνική ορολογία. Η σύγκλειση των δοντιών αναφέρεται στο κλείσιμο των
δοντιών και τίποτα περισσότερο. Σήμερα όμως αυτή
η λέξη έχει τουλάχιστον 4
διαφορετικές έννοιες ή ερμηνείες που αναφέρονται
σε διάφορα έγκυρα λεξικά
ορολογίας. Με βάση την
πρώτη ερμηνεία ο ορισμός
της σύγκλεισης είναι η
σχέση των δοντιών όταν
κλείνουν οι γνάθοι. Με
βάση τη δεύτερη ερμηνεία-αναφορά στη σύγκλειση
ορίζεται κατ’ αρχάς η σύγκλειση σαν το κλείσιμο
των δοντιών και κατόπιν
αυτός ο ορισμός επεκτάθηκε και αναφέρεται στην
επαφή των δοντιών των
δυο γνάθων κατά τις διάφορες κινήσεις της κάτω
γνάθου που είναι απαραί-
τητες για τη λειτουργία
της μάσησης. Με βάση
τον τρίτο ορισμό σαν σύγκλειση ορίζεται η σχέση
μεταξύ όλων των στοιχείων
του μασητικού συστήματος
σε φυσιολογική λειτουργία,
δυσλειτουργία και παραλειτουργία, περιλαμβανομένων των μορφολογικών
και λειτουργικών χαρακτηριστικών των επιφανειών
επαφής των οδοντικών
αποκαταστάσεων στα δύο
τόξα, της τραυματικής σύγκλεισης και της δυσλειτουργίας, της νευρομυϊκής
φυσιολογίας, της κροταφογναθικής άρθρωσης και
της μυϊκής λειτουργίας, της
κατάποσης και της μάσησης, της ψυχοσωματικής
κατάστασης αλλά και της
διάγνωσης, της πρόληψης
και της θεραπείας των λειτουργικών διαταραχών του
μασητικού συστήματος.
Έτσι σε γενικές γραμμές
η σύγκλειση περιγράφει
το στοματογναθικό σύστημα. Όμως υπάρχει και
μία τέταρτη ερμηνεία του
όρου δεδομένου ότι συχνά
ακούμε τη φράση: «ποιά
αντίληψη της σύγκλεισης
είναι η σωστή;» Η ερώτηση δεν αναφέρεται στον
τρόπο που τα δόντια αγγίζουν μεταξύ τους κατά το
κλείσιμο των γνάθων ή στη
λειτουργία ούτε αναφέρεται στα στοιχεία του στοματογναθικού συστήματος.
Αυτή αναφέρεται στις δύο
διαφορετικές φιλοσοφίεςαπόψεις που διδάσκονται
σε μεγάλα επιστημονικάερευνητικά ινστιτούτα των
ΗΠΑ. Όμως αυτές δεν
είναι οι αρχές-αντιλήψεις
για τη σύγκλειση. Αυτές είναι δύο διαφορετικές μέθοδοι αποκατάστασης ή και
ανάπλασης που μπορούν
να εφαρμοστούν όταν οι
ασθενείς έχουν προβλήματα.
Οι διάφορες ερμηνείες
της λέξης σύγκλειση είναι
ένα σημαντικό παραπλανητικό στοιχείο για την
κατανόηση αυτού του θέματος γιατί έτσι τα θέματα
περιπλέκονται και ερωτήσεις όπως: «πως επηρεάζει η σύγκλειση τις δια-
ταραχές της ΚΓΔ;» είναι
αδύνατο να απαντηθούν
δεδομένου ότι ρωτάμε
άραγε αν η επαφή των δοντιών κατά το κλείσιμο των
γνάθων προκαλεί κάποιο
πρόβλημα με την ΚΓΔ ή
θέλουμε να ξέρουμε αν το
στοματογναθικό σύστημα
δε λειτουργεί σωστά; Τα
σύγχρονα συγγράμματα
για τη σύγκλειση δεν αναφέρονται στο απλό άγγιγμα-επαφή των άνω και των
κάτω δοντιών αλλά μάλλον
παρουσιάζουν μία λεπτομερή ανάλυση ολόκληρου
του στοματογναθικού συστήματος. Η σύγκλειση
DT σελίδα 17
[17] =>
Dental Tribune Greek Edition
DT σελίδα 16
και το στοματογναθικό
σύστημα είναι δύο ξεχωριστές οντότητες και πρέπει
να περιγράφονται ξεχωριστά για να εξαλειφθούν οι
σημερινές διχογνωμίες.
Ερώτηση: Ποιά είναι
η άλλη αιτία-πηγή της
σύγχυσης γιατί αναφέρατε 3 από αυτές;
Απάντηση: Η δεύτερη
πηγή σύγχυσης είναι η διδασκαλία του τρόπου που
πρέπει να λειτουργεί το
στοματογναθικό σύστημα
σε συνθήκες καθοδήγησης
από τα πρόσθια δόντιαπρόσθιου οδηγού. Σήμερα διαπιστώνουμε ότι ο
πρόσθιος οδηγός είναι
ένα καθοριστικό σημείο
αναφοράς στη μασητική
λειτουργία και διδάσκεται
σε όλες τις Οδοντιατρικές
Σχολές του κόσμου αλλά
πιστεύουμε ότι είναι ένας
σημαντικός παράγοντας
παραπλάνησης με ελάχιστα πλεονεκτήματα.
Ερώτηση: Τι είναι ο
πρόσθιος οδηγός;
Απάντηση: Πρόσθιος
οδηγός είναι η πρόπτωση των κάτω τομέων στις
γλωσσικές επιφάνειες των
άνω πρόσθιων δοντιών
όταν η κάτω γνάθος είναι
κλειστή, έρχεται σε προωθητική θέση ή βρίσκεται
σε πλάγια μετακίνηση.
Ερώτηση: Ποιά είναι
η σκοπιμότητά του;
Απάντηση: Αυτή είναι
μία καλή ερώτηση. Δεν
υπάρχει αξιόπιστος λόγος
γιατί κάποιος θα πρέπει
με τα δόντια του κλειστά
να διολισθαίνει την κάτω
γνάθο του προς τα εμπρός
ή προς το πλάι. Τρώμε
κατακόρυφα, μιλάμε κατακόρυφα και καταπίνουμε
κατακόρυφα και μετά την
ομιλία, το φαγητό και την
κατάποση η κάτω γνάθος
επανέρχεται σε μία θέση
χαλάρωσης. Αυτό είναι
φυσιολογική λειτουργία.
Αν ο ασθενής διολισθαίνει
την κάτω γνάθο του προς
τα εμπρός ή προς τα πλάγια με τα δόντια στη σύγκλειση, αυτή η διαδικασία
δεν είναι λειτουργική αλλά
μάλλον παραλειτουργική.
Όταν τα κάτω δόντια εργάζονται όπως κατά τη
διατροφή, διολισθαίνουν
μεταξύ τους με ένα τρόπο
όπως το ψαλίδι. Δεν κτυπούν μεταξύ τους και δεν
διολισθαίνουν σε πλάγιες
διαδρομές.
Διδασκόμαστε επίσης
ότι ο πρόσθιος οδηγός είναι ο παράγοντας κλειδί
για την προστασία των
οπίσθιων δοντιών. Και
πάλι αυτό προκαλεί την
κοινή λογική. Τα πρόσθια
δόντια είναι μονόριζα με
μέτριο όγκο και ποιότητα περιβάλλοντος οστού
ενώ τα οπίσθια είναι τα
πιο αξιόπιστα δόντια που
έχουμε με πολλαπλές ρίζες
ενσωματωμένες σε συμπαγές φατνιακό οστούν.
Ερώτηση: Σίγουρα
αυτό δεν έχει αναφερθεί ιδιαίτερα.
Πως άρχισε αυτή η
αντίληψη;
Απάντηση: Υπήρξαν
δύο εξελίξεις που δημιούργησαν τις αντίστοιχες
προϋποθέσεις.
Η πρώτη συνδέεται
με την εξέλιξη του τρισδιάστατου
αρθρωτήρα
και την κατασκευή των
οδοντοστοιχιών ενώ η
δεύτερη οφείλεται στην
παραλειτουργική έξη του
τριγμού των δοντιών και
της πρόκλησης βλαβών.
Δεδομένου ότι υπήρχαν
λιγότερες δυνάμεις στο
πρόσθιο τμήμα του στόματος, αναπτύχθηκε η
ιδέα ότι αυτές οι οριζόντιες δυνάμεις φέρονται από
τα πρόσθια δόντια μάλλον
παρά από τα οπίσθια.
Ερώτηση: Ποιό είναι
το λάθος εδώ;
Απάντηση: Χρησιμοποιώντας κάποια δόντια
για την προστασία άλλων,
αυτή είναι μία μορφή ελέγχου της βλάβης. Αυτή δεν
είναι καθορισμένη αποστολή τους. Μιλάμε για
οριζόντια παραλειτουργία.
Η καθορισμένη αποστολή
των πρόσθιων δοντιών είναι να κόβουν την τροφή
και να βοηθούν στην ομιλία. Αν μας ενδιαφέρει η
προστασία από την οριζόντια παραλειτουργία πρέπει να χρησιμοποιήσουμε
ένα νάρθηκα.
Ερώτηση: Είναι λάθος
να υπάρχει πρόσθιος
οδηγός;
Απάντηση: Όχι καθόλου αλλά αυτό είναι τελείως άσκοπο.
Οι ειδικοί απαντούν
Ερώτηση:
Γιατί άραγε;
Απάντηση: Ο πρόσθιος
οδηγός έχει σχέση μόνο
με την οριζόντια παραλειτουργία-τριγμό και κατά
την άποψή μου προσφέρει
ελάχιστα στην προστασία.
Η κατακόρυφη παραλειτουργία είναι επίσης πολύ
βλαπτική και δε συνδέεται
καθόλου με τον τρόπο που
τα πρόσθια δόντια κτυπούν
μεταξύ τους. Φανταστείτε
ένα ασθενή με μία πρόσθια
άνω γέφυρα που στηρίζεται σε ενδοστικά εμφυτεύματα και φανταστείτε ότι
αυτός ο ασθενής τρίζει τα
δόντια του κατά τη νύκτα.
Μόνο ένας προστατευτικός νάρθηκας και όχι ο
πρόσθιος οδηγός μπορούν
να ελαχιστοποιήσουν τον
τραυματισμό από αυτή την
παραλειτουργία.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιά είναι η τρίτη πηγή-αιτία
σύγχυσης για το θέμα
της σύγκλεισης;
Απάντηση: Η σχεδίαση
των δοντιών. Δεν έχετε διαπιστώσει πως δεν υπάρχει ομοφωνία όσον αφορά
τον τρόπο που πρέπει να
φαίνεται ένα δόντι ή τον
τρόπο που πρέπει να αγγίζει τον ανταγωνιστή του;
Αν εξετάσετε ένα γομφίο
που δεν έχει φθαρεί ή αλλοιωθεί καθώς και τον τρόπος που αυτός αγγίζει τον
ανταγωνιστή του θα κάνετε με έκπληξη κάποιες
παρατηρήσεις που έχουν
σχέση με την άνεση και
την αποδοτικότητα του
στοματογναθικού συστήματος. Οι πιο σημαντικές
παρατηρήσεις είναι ότι
στις πλείστες περιπτώσεις αυτά είναι ανατομικά
κοφτερά δόντια με μόνο
τα παρειακά φύματα των
κάτω να αγγίζουν τις κεντρικές αύλακες των άνω
δοντιών. Τα επικλινή επίπεδα δεν εφάπτονται.
Ερώτηση: Γιατί νομίζετε ότι αυτό είναι
καλύτερο;
Απάντηση: Αυτό είναι
ότι η φύση μας έχει δώσει
κατ΄αρχήν. Υπάρχουν πολλά μηχανικά πλεονεκτήματα με αυτή τη διαμόρφωση
και αυτό ήταν ένα σημαντικό μήνυμα στο τελευταίο συνέδριο.
17
DT σελίδα 18
Ερώτηση: Εξηγείστε
μας τα μηχανικά πλεονεκτήματα.
Απάντηση: Αν τα δόντια είναι από τη φύση
τους κοφτερά και αγγίζουν
στην κορυφή του φύματος,
υπάρχει ελάχιστη επιφάνεια επαφής κατά τη μάσηση. Τα πλεονεκτήματα
είναι τα εξής:
1. Καμία κάμψη ή έκκεντρη φόρτιση των δοντιών
κατά τη μάσηση.
2. Άσκηση ελάχιστων
πιέσεων στα ούλα.
3. Άνετη διευθέτηση
της κάτω γνάθου κατά τη
σύγκλειση.
[18] =>
18
Dental Tribune Greek Edition
Οι ειδικοί απαντούν
DT σελίδα 17
Ερώτηση: Αυτό δεν
είναι που διδάσκεται
σήμερα;
Απάντηση: Όχι. Δεν
υπάρχει ομοφωνία όσον
αφορά την πιο ιδανική
ανατομική σχεδίαση ή τον
τρόπο που εφάπτονται
μεταξύ τους τα δόντια
στο κλείσιμο. Πράγματι η
αδυναμία της Οδοντιατρικής να καταδείξει την πιο
αποδοτική σχεδίαση των
δοντιών έχει προκαλέσει
σύγχυση στην κατασκευή
των προσθετικών εργασιών. Κατά την κατασκευή
των οδοντοστοιχιών έχουμε στη διάθεσή μας όχι 1
αλλά 4 διαφορετικές ανατομικές σχεδιάσεις για τα
οπίσθια δόντια με κλίσεις
από 33-0 μοίρες.
Ερώτηση: Γιατί συμβαίνει αυτό;
Απάντηση: Σε αυτό
αναφέρθηκα με λεπτομέρειες στην ομιλία μου
στη Βοστώνη και έχει να
κάνει με τις ερευνητικές
εργασίες που έγιναν πριν
από 50 χρόνια και πλέον
και έχουν ιδιαίτερη σημασία. Ένα από τα συμπεράσματα που προέκυψε από
αυτή την έρευνα είναι ότι
όσο πιο επίπεδη γίνεται η
φατνιακή ακρολοφία, τόσο
πιο επίπεδα πρέπει να είναι και τα δόντια. Αυτό δεν
προκαλεί αίσθηση αλλά
απλά προκαλεί την κοινή
λογική γιατί δεν αποτελεί σωστή εμβιομηχανι-
κή αντίληψη. Δεδομένου
ότι χάνουμε το 75% της
μασητικής μας ισχύος με
την απώλεια των φυσικών
δοντιών, έχει σημασία να
έχουμε την πιο αποδοτική
σχεδίαση στα οπίσθια δόντια των οδοντοστοιχιών
προκειμένου να πετύχουμε
τη μέγιστη δυνατή αποδοτικότητα.
Ερώτηση: Με όλες τις
διαφωνίες που υπάρχουν γύρω από τη σύγκλειση πως πρέπει
να κάνει κάποιος την
εργασία του και πως
εσείς θα αξιολογούσατε αυτή την εργασία;
Απάντηση: Οι πλείστες
εργασίες που γίνονται στις
ΗΠΑ ή σε ολόκληρο τον
κόσμο γίνονται σταδια-
κά. Η Ένωση Ιδιοκτητών
Οδοντοτεχνικών Εργαστηρίων στις ΗΠΑ μας
αναφέρει ότι το 90% των
εργασιών που γίνονται καθημερινά γίνονται σταδιακά και σε μία φάση κάθε
φορά. Με αυτό τον τρόπο
η οδηγία είναι όχι μόνο να
σχεδιάζουμε με αιχμηρή
σχεδίαση αντιγράφοντας
τα φυσικά δόντια αλλά
κατά καιρούς να αξιολογούμε τα υπόλοιπα φυσικά
δόντια για να καθορίσουμε
αν μία αναδιαμόρφωσηεξισορρόπηση της φθαρμένης οδοντοφυΐας μπορεί
να ωφελήσει τον ασθενή.
Ερώτηση: Τι εννοούν
όταν ρωτούν ποιά είναι η σωστή αντίληψη
για τη σύγκλειση;
Απάντηση: Αναφέρονται σε δύο διαφορετικά ινστιτούτα που ασχολούνται
με μελέτες σχετικές με τη
σύγκλειση και αυτά είναι
το Ινστιτούτο του Λας Βέγκας που χρησιμοποιεί τη
νευρομυϊκή καθοδήγηση
σαν σημείο αναφοράς και
το Ινστιτούτο Pankey στις
ΗΠΑ που χρησιμοποιεί
τη θέση του κονδύλου σαν
βασικό σημείο αναφοράς.
Ερώτηση: Ποια είναι η
καλύτερη αντίληψη;
Απάντηση: Αυτό δεν
είναι το θέμα μας γιατί
και οι δύο αντιλήψεις είναι σωστές. Το θέμα είναι
ότι αυτές οι δύο σχολές
δεν είναι αντιλήψεις για
τη σύγκλειση αλλά μάλλον
δύο διαφορετικές μέθοδοι
αποκατάστασης. Είναι
δηλαδή κάτι που εγώ αναφέρω σαν σχεδιαστές της
σύγκλεισης.
Ερώτηση: Τι εννοείτε
με αυτό;
ΕκπαιδΕυτικό ΣυμπόΣιό
ΕμφυτΕυματoλόγιαΣ
Διαχείρηση μαλακών ιστών
γύρω από εμφυτεύματα
ΑθηνΑ, 28/11/2009
διόργανωΣη
OMNI PRESS
Απάντηση: Όταν ένας
γενικός
οδοντίατρος
ασχοληθεί με μία από
αυτές τις εξειδικευμένες
μεθοδολογίες αποκατάστασης υπάρχει γι’ αυτόν
ένα σημαντικό κόστος σε
δίδακτρα και σε απώλεια
εργάσιμου χρόνου και εφόδια. Οι ασθενείς των οδοντιάτρων που ακολουθούν
αυτή την τυποποιημένη
μορφή αποκατάστασης
της σύγκλεισης πρέπει
πλέον να μοιραστούν τη
δαπάνη του προγράμματος
εκμάθησης του γιατρού και
αυτό είναι περιοριστικός
παράγοντας. Όμως αν
υπάρχουν ασθενείς που
δε μπορούν να καλύψουν
αυτή τη δαπάνη τι γίνεται;
Οι πλείστοι άνθρωποι κάνουν ελάχιστη ή καθόλου
επανορθωτική εργασία
στο στόμα τους κάθε χρόνο ανεξάρτητα αν ο λόγος
γι’ αυτό είναι οικονομικός,
έλλειψη προσβασιμότητας,
φόβος ή αδιαφορία. Αυτοί
που επισκέπτονται συχνά
τον οδοντίατρό τους και
τακτικά συνήθως περιορίζουν τις εργασίες τους στα
πλαίσια της ασφαλιστικής
τους κάλυψης. Δεδομένου
ότι η πλειοψηφία των επανορθωτικών εργασιών που
γίνεται σε ολόκληρο τον
κόσμο γίνεται σταδιακά
και σε φάσεις πρέπει να
υπάρχει μία απλή βάση
αναφοράς για τον τρόπο
που η εργασία πρέπει να
γίνεται σε ένα δόντι κάθε
φορά. Αυτή πρέπει να βασίζεται στην κοινή λογική
και στη σωστή εμβιομηχανική που θα εξασφαλίσει
μέγιστη υγεία, άνεση και
αποδοτικότητα.
Ερώτηση: Ποιό είναι
το συμπέρασμά σας;
Απάντηση: Το θέμα της
σύγκλεισης έχει γίνει πιο
περίπλοκο από ότι πρέπει και φαίνεται ότι προσπαθούμε να εξηγήσουμε
καθετί με βάση τον τρόπο
που εφάπτονται τα δόντια
ενώ οι πιο άνετοι ασθενείς
έχουν πάντοτε τα δόντια
τους χωρίς επαφή μεταξύ τους. Η σύγχυση όσον
αφορά τη σύγκλειση εμποδίζει τους οδοντιάτρους
να επικεντρωθούν στο
πιο σοβαρό πρόβλημα του
τριγμού ή του κριγμού των
δοντιών των ασθενών. Θα
είχαμε κάποια προβλήματα σχετικά με τη σύγκλειση αν ο ασθενής δεν έτριζε
ή δεν έσφιγγε τα δόντια
του; Πιστεύω ότι θα είχαμε ελάχιστα. Η πρώτη
γραμμή άμυνας για τις διαταραχές της ΚΓΔ και για
το στοματοπροσωπικό
πόνο είναι να αντιληφθεί
ο γενικός οδοντίατρος τη
σχέση μεταξύ της σύγκλεισης, του στοματογναθικού
συστήματος και της αποφυγής διαφόρων παραλειτουργικών φαινομένων.
Αναδημοσίευση από το DTI USA
Edition, 11-17/6 2007
Gene McCoy
Είναι γενικός οδοντίατρος στο Σαν Φραντσίσκο των ΗΠΑ και έχει
εξειδικευθεί σε θέματα
σύγκλεισης, διαταραχών της ΚΓΔ και
στοματοπροσωπικού
πόνου. Είναι επισκέπτης επιστημονικός
συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο της Γιοκοχάμα και του Πεκίνου.
[19] =>
Dental Tribune Greek Edition
SARMAS S.A.
CEFLA sc
19
[20] =>
20
Dental Tribune Greek Edition
Διάφορα Θέματα
Οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα
εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά
περιοδοντικής νόσου
Από την Αμερικανική Ακαδημία Περιοδοντολογίας
Πλέον των 1,3 εκατομμυρίων Αμερικανών πάσχουν
από ρευματοειδή αρθρίτιδα-ΡΑ που είναι μία χρόνια
φλεγμονώδης νόσος. Η ΡΑ είναι μία κατάσταση περιοριστική και μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμη βλάβη των αρθρώσεων με συνέπεια τον πόνο διαρκείας και
την απώλεια της λειτουργικότητας στις προσβεβλημένες
περιοχές. Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο
επίσημο έντυπο της Αμερικανικής Ακαδημίας Περιοδοντολογίας, μας αποκαλύπτει μία ακόμη πιθανή παρενέργεια της ΡΑ. Ερευνητές στο Βερολίνο διαπίστωσαν
ότι οι ασθενείς με ΡΑ εμφανίζουν υψηλότερη συχνότητα
εμφάνισης περιοδοντικής νόσου συγκριτικά με υγιή άτομα ελέγχου.
Για μερικούς ασθενείς, τα ανεπιθύμητα συμπτώματα
της ΡΑ μπορεί να επηρεάσουν τη δεξιότητα των χεριών
και αυτό μπορεί να καταστήσει πολύ δύσκολη την καθημερινότητα των ασθενών. Ένα σημείο που μπορεί να
επηρεαστεί είναι η στοματική υγιεινή που μπορεί τελικά να οδηγήσει σε περιοδοντική νόσο. Εν τούτοις αυτά
τα ερευνητικά ευρήματα δείχνουν ότι η κακή στοματική
υγιεινή μόνο δεν ευθύνεται για το συσχετισμό μεταξύ ΡΑ
και ουλίτιδας και αναφέρεται ότι και άλλοι παράγοντες
μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο.
Στα πλαίσια της μελέτης εξετάστηκε η στοματική
υγεία 57 ασθενών με ΡΑ και 52 υγιών ατόμων της ομάδας
ελέγχου. Για να καθοριστεί η κατάσταση της στοματικής υγιεινής σε καθένα που συμμετείχε στη μελέτη έγινε
μία ολοκληρωμένη στοματική εξέταση που περιλάμβανε
αξιολόγηση της συσσώρευσης πλακών και της φλεγμονής των ούλων, που είναι δύο δείκτες της στοματικής
υγιεινής. Επίσης μετρήθηκαν το βάθος διείσδυσης της
περιοδοντικής μήλης σε θυλάκους και η απώλεια της
κλινικής πρόσφυσης που είναι δύο δείκτες της περιοδοντικής νόσου. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ειδικά
ερωτηματολόγια για να μετρήσουν τους παράγοντες κινδύνου των ατόμων για περιοδοντική νόσο.
Τα ευρήματα της μελέτης έδειξαν ότι οι ασθενείς με
ΡΑ είχαν σχεδόν 8πλάσια πιθανότητα να προσβληθούν
από περιοδοντική νόσο συγκριτικά με τα άτομα της ομάδας ελέγχου. Αυτά τα ευρήματα συνυπολογίστηκαν με
βάση δημογραφικά χαρακτηριστικά και χαρακτηριστικά
του τρόπου ζωής των ατόμων όπως είναι η ηλικία, το
φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και η χρήση καπνού. Κατόπιν οι ερευνητές εξέτασαν το βαθμό στον οποίο η κακή
στοματική υγιεινή συνδεόταν με την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ουλίτιδας σε ασθενείς με ΡΑ. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως, μολονότι η στοματική υγιεινή
ήταν σαφώς ένας παράγοντας, αυτό δεν εξηγεί πλήρως
το συσχετισμό μεταξύ των δύο νόσων που σημαίνει ότι
μπορεί να υπάρχουν και άλλες παράμετροι που ευθύνονται για την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης παθήσεων
των ούλων σε ασθενείς με ΡΑ.
Σε μία προσπάθεια καλύτερης διατήρησης της στοματικής υγιεινής συνιστάται στους ασθενείς με ΡΑ η τακτική χρήση βούρτσας και οδοντικού νήματος και η εξέταση
από οδοντίατρο δύο φορές το χρόνο. Αν αναπτυχθεί κάποια νόσος των ούλων, οι συμβουλές ενός περιοδοντολόγου αποτελούν ένα αποτελεσματικό τρόπο καθορισμού
της καταλληλότερης θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Αναδημοσίευση από το DTI, USA Edition, 30/6-6/7 2008
Η τεχνολογία laser εντοπίζει την τερηδόνα
προτού καν αυτή αρχίσει να εξελίσσεται
Από το Επιστημονικό Τμήμα του DTI
Υπάρχει διάχυτη η προσμονή και η ελπίδα ότι κάποια
στιγμή θα είναι δυνατή η αποδέσμευση του οδοντιατρικού επαγγέλματος από τον παραδοσιακό οδοντιατρικό
τροχό. Με τη χρήση των συστημάτων laser σε δόντια
με τερηδονικές βλάβες σε πολύ αρχικά στάδια, δηλαδή προτού καν σχηματιστεί η τερηδονική κοιλότητα, οι
ερευνητές ελπίζουν να γίνει πια ο τροχός μία ανάμνηση
του 20ού αιώνα. Με βάση τη σύγχρονη φασματοσκοπική τεχνολογία RS που δεν είναι και τελείως καινούργια,
οι επιστήμονες σε άλλους τομείς έχουν ήδη πετύχει να
διαχωρίζουν διάφορες χημικές ουσίες-ενώσεις με βάση
το μοναδικό «μοριακό τους αποτύπωμα».
Όμως είναι η πρώτη φορά που αυτή η τεχνολογία
εφαρμόστηκε για τον εντοπισμό δοντιών που βρίσκονται
σε πολύ αρχικά στάδια ανάπτυξης της τερηδόνας σύμφωνα με τη Βρετανική ερευνητική ομάδα που ασχολήθηκε με αυτό το θέμα. Ένας από τους συνεργάτες αυτής
της ομάδας που εργάζεται στο Οδοντιατρικό Ινστιτούτο
King’s College αναφέρει ότι με βάση αυτή την τεχνική
μπορούν να διαχωρίσουν τη διαφορά μεταξύ υγιούς και
τερηδονισμένης αδαμαντίνης και έτσι στο μέλλον και
εφόσον αυτή η τεχνική αναπτυχθεί περαιτέρω, ο οδοντίατρος θα μπορεί να εντοπίσει την τερηδόνα σε πολύ
αρχικά στάδια. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης χαρακτηρίζονται σαν μία «προκαταρκτική προσπάθεια και
παρουσιάστηκαν σε μία επιστημονική σύνοδο που έγινε
πρόσφατα στο Λονδίνο.
Αυτή η νέα προσέγγιση για την πρόληψη της τερηδόνας μπορεί να είναι διαθέσιμη για πρακτική εφαρμογή σε
ένα χρονικό ορίζοντα 5 ετών δεδομένου ότι μέχρι τώρα οι
εργασίες γίνονται αποκλειστικά με ήδη εξαχθέντα δόντια
παρά σε πραγματικούς ασθενείς.
Οι ερευνητές εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι η τερηδόνα αναπτύσσεται όταν τα οξέα που παράγονται από
τους μικροοργανισμούς των οδοντικών πλακών αρχίζουν
να απασβεστιώνουν την αδαμαντίνη του δοντιού και να
προκαλούν σαφείς χημικές μεταβολές. Με την εστίαση των οπτικών ινών RS στα συγκεκριμένα δόντια, οι
ερευνητές μπόρεσαν να καταγράψουν τα μοναδικά χαρακτηριστικά της φωτεινής ενέργειας που εκπέμπεται
από χημικές ενώσεις οι οποίες βρίσκονται είτε σε υγιή
είτε σε τερηδονισμένη αδαμαντίνη. Θεωρητικά, αυτή η
διαδικασία μπορεί σύντομα να εντοπίσει την τερηδόνα
και μάλιστα σε πολύ πιο αρχικό στάδιο από τη σημερινή διαδικασία καταγραφής ρουτίνας που βασίζεται στην
οπτική εξέταση και στις ακτινογραφίες.
Σύμφωνα με τους ερευνητές το αποτέλεσμα αυτής της
τόσο πρόωρης εντόπισης μπορεί να είναι η πρόληψηαποφυγή της τερηδόνας και όχι η αποκατάστασή της.
Πράγματι, τα σημεία τερηδονισμού μπορούν να αποκατασταθούν στο φυσιολογικό με ιατρικά στοματοπλύμματα και φθοριούχα βερνίκια, αποφεύγοντας την ανάπτυξη
πλήρους τερηδόνας με τις αντίστοιχες κοιλότητες και
αποτρέποντας την ανάγκη χρήσης του οδοντιατρικού
τροχού. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της έρευνας, προγραμματίζονται μεγαλύτερες μελέτες που θα γίνουν σε
πραγματικούς ασθενείς.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οι οδοντίατροι θα καταργήσουν τελείως τη χρήση του τροχού. Όπως διαπίστωσαν τα μέλη της ερευνητικής ομάδας, αυτή η διαδικασία
εντοπισμού και καταγραφής στην παρούσα μορφή της
είναι και δαπανηρή και χρονοβόρα. Επίσης, υπάρχουν
πράγματι πολλοί άνθρωποι που δε μπορούν να αποφύγουν τελείως την κατανάλωση π.χ. γλυκών και παράλληλα επισκέπτονται πολύ σπάνια τον οδοντίατρό τους.
Κορυφαίοι επιστημονικοί παράγοντες στις ΗΠΑ θεωρούν αυτή την καινοτομία σαν μία άριστη εκτέλεση
και τονίζουν πως καθετί που περιορίζει τη χρήση υλικών
αποκατάστασης στο στόμα, είναι σίγουρα μία εξαιρετικά
θετική εξέλιξη. Η Οδοντιατρική Κοινότητα χαιρετίζει
κάθε νέα τεχνολογία ελέγχου και εντοπισμού καθώς και
πρόληψης τερηδόνας στο στόμα και μάλιστα προτού
αυτή εμφανιστεί ώστε να μπορούν οι οδοντίατροι να
έχουν την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση μέσα στη στοματική κοιλότητα.
Αναδημοσίευση από το DTI Middle East and Africa Edition
[21] =>
[22] =>
22
Dental Tribune Greek Edition
Επιστήμη και Έρευνα
Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου
στην οδοντιατρική πράξη
Michael T. Bender
Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζουμε μία συνέντευξη ενός κορυφαίου ειδικού
σε θέματα μόλυνσης του
περιβάλλοντος από υδράργυρο στι ΗΠΑ καθώς και
τις απόψεις διαφόρων
οδοντιάτρων αλλά και επιστημονικών οδοντιατρικών
οργανώσεων γι’ αυτό το
επίμαχο θέμα.
Ερώτηση: Παρακαλώ
εξηγείστε μας ποιοί
είναι οι λόγοι που σας
κάνουν να είστε πολέμιος του οδοντιατρικού αμαλγάματος;
Απάντηση: Με βάση τα
πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία που έχουμε
στη διάθεσή μας πιστεύουμε ότι το οδοντιατρικό
αμάλγαμα δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο και ασφαλές σε σχέση με την υγεία
του οργανισμού. Π.χ., ο
Οργανισμός Τροφίμων και
Φαρμάκων των ΗΠΑ-FDA
από το 1997 παρουσίασε
μία πρώτη αναφορά όπου
αναλύονταν οι δημοσιευμένες ερευνητικές εργασίες για τις επιδράσεις στην
υγεία του οδοντιατρικού
αμαλγάματος και κατέληγε
στο συμπέρασμα πως δεν
υπάρχουν στοιχεία που να
δείχνουν ότι οι εμφράξεις
που περιέχουν υδράργυρο
είναι επικίνδυνες.
Εν τούτοις, το 2006, δύο
συμβουλευτικές επιτροπές
εμπειρογνωμόνων στις
ΗΠΑ που επελέγησαν από
το FDA, μελέτησαν προσεκτικά αυτή την αναφορά
και με ψήφους 13-7 διαπίστωσαν ότι αυτή δεν ήταν
πλήρης, τα στοιχεία που
παρουσιάζονταν σ’ αυτήν
ήσαν συχνά αντιφατικά και
ότι δεν πρέπει να εξαχθούν
οριστικά συμπεράσματα με
βάση αυτή την περιορισμένη ερευνητική εργασία. Οι
επιτροπές συνιστούσαν
την επανεξέταση του θέματος με βάση την επιστημονική βιβλιογραφία
και ειδικότερα ζήτησαν να
μάθουν κατά πόσον υπάρχουν πρόσθετα διαθέσιμα
στοιχεία όσον αφορά τις
επιδράσεις του αμαλγάματος στις εγκύους, στα
μικρά παιδιά και στα ευαίσθητα άτομα καθώς και
για τα επίπεδα έκθεσης
του οργανισμού κατά την
αρχική τοποθέτηση ή την
αφαίρεση των εμφράξεων
αμαλγάματος.
Ερώτηση: Ποιοί είναι
οι κίνδυνοι για την
υγεία των ανθρώπων
που έχουν εμφράξεις
αμαλγάματος;
Απάντηση: Η συμβουλευτική επιτροπή στην
οποία προεδρεύω δεν πιστεύει ότι τα οδοντιατρικά αμαλγάματα αποτελούν
πρόβλημα υγείας για τους
ενήλικες, τους εφήβους,
τα παιδιά ή τις εγκύους.
Από την άλλη πλευρά το
πρόγραμμα που έχουμε εκπονήσει ασχολείται με την
επίδραση του υδραργύρου
στο περιβάλλον και επίσης
συνιστά τη κράτηση των
υπολειμμάτων οδοντιατρικού αμαλγάματος και
τη σωστή και ασφαλή διάθεσή τους.
Ερώτηση: Πόσο μεγάλο πρόβλημα για την
υγεία και το περιβάλλον αποτελεί ο υδράργυρος από τις εμφράξεις αμαλγάματος;
Απάντηση: Τα οδοντιατρικά αμαλγάματα έχουν
περίπου 50% υδράργυρο
και αποτελούν τις μεγαλύτερες πηγές χρήσης υδραρ-
γύρου στα προϊόντα.
Μολονότι η χρήση του
αμαλγάματος έχει μειωθεί σημαντικά στις ΗΠΑ
και ευνοούνται και άλλες
εναλλακτικές λύσεις όπως
οι σύνθετες ρητίνες, ο οδοντιατρικός υδράργυρος είναι ο μεγαλύτερος συντελεστής απελευθέρωσης
υδραργύρου στα απόβλητα
νερού. Οι εκπομπές αερίων υδραργύρου από τους
χώρους καύσης νεκρών
περιέχουν εξαερωμένο
υδράργυρο από τις εμφράξεις αμαλγάματος των
νεκρών. Αυτό αποτελεί μία
σημαντική πηγή εκπομπής
υδραργύρου στην περιοχή
μας αλλά και σε άλλες περιοχές και ζητήσαμε την
άμεση διακοπή της χρήσης
οδοντιατρικού αμαλγάματος στην περιοχή μας ή τη
σύντομη υποκατάστασή
του από άλλα υλικά.
Ερώτηση: Μπορείτε να μας εξηγήσετε
τι έχει γίνει γι’ αυτόν
τον σκοπό σε άλλες
περιοχές και τι ελπίζετε να πετύχετε στη
δική σας;
Απάντηση: Φαίνεται
απόλυτα ορθό και έχουν
όλοι δικαίωμα να ενημερώνονται αντικειμενικά
και πλήρως γι’ αυτά που
είναι γνωστά ή ακόμη και
γι’ αυτά που είναι άγνωστα
όσον αφορά την ασφάλεια
των εμφρακτικών υλικών.
Συνεπώς τονίζουμε την
άποψή μας από το 2006
ώστε να ενσωματωθεί στη
νομοθεσία οδηγία με βάση
την οποία τα οδοντιατρεία
πρέπει να ενημερώνουν
πλήρως τους ασθενείς τους
για τα πλεονεκτήματα και
τα μειονεκτήματα από
τη χρήση οδοντιατρικού
αμαλγάματος και άλλων
εμφρακτικών υλικών στην
ανθρώπινη υγεία και το
περιβάλλον.
Υπάρχει προηγούμενο
στην Καλιφόρνια και σε
DT σελίδα 24
[23] =>
QuickLaser
prosens
or
3 Watt 5.450 €
5 Watt 5.950 €
8 Watt Dual 810nm/980nm 6.250 €
10 Watt Dual 810nm/980nm 6.750 €
S
compact
i
Compact i DA
Intra +dixi3
Compact a
compact
i
7.365 €
HT
+
∆ΩΡΟ
οÌÂÚ· ·Û‡ÚÌ·ÙË
15.990 €
3.690 €
Cellitron
Sting 11B Class B 23lt
+ ∆ΩΡΟ
οÌÂÚ· ·Û‡ÚÌ·ÙË
13.990 €
Compact e
Sovereign
Compact universal
16.450 €
+
∂ÌÊ·ÓÈÛÙÈΤ˜ ÌÔÓ¿‰Â˜
ÙÔ˘ Ô›ÎÔ˘ Medivance LTD
AÁÁÏ›·˜ ÁÈ· ·ÓÔÚ·ÌÈΤ˜ ,
ÎÂÊ·ÏÔÌÂÙÚÈΤ˜ Î·È ÔÈÛıÔÊ·ÙÓȷΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜
∆ΩΡΟ
οÌÂÚ· ·Û‡ÚÌ·ÙË
™Ô‰Ô‚ÔÏ‹
3D s
+ ∆ΩΡΟ
οÌÂÚ· ·Û‡ÚÌ·ÙË
18.600 €
Rxs endo mode
495.00 €
Rxs impland mode
¶ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜
ÙˆÓ Ù·¯˘Û˘Ó‰¤Û̈Ó
[24] =>
24
Dental Tribune Greek Edition
Επιστήμη και Έρευνα
DT σελίδα 22
άλλες πολιτείες των ΗΠΑ
όπου δημοσιεύτηκαν αυτά
τα στοιχεία από την αρμόδια Κυβέρνηση. Πράγματι
συνιστούμε τη λήψη παρόμοιων μέτρων σε εθνική
κλίμακα στις ΗΠΑ καθώς
και την καθιέρωση από το
FDA της έγγραφης συγκατάθεσης μετά από πλήρη
ενημέρωση από τους ασθενείς που θα κάνουν εμφράξεις αμαλγάματος.
Επίσης πρέπει να αναγράφονται στη συσκευασία του οδοντιατρικού
αμαλγάματος τα στοιχεία
που συνηγορούν στον περιορισμό της χρήσης του
σε εγκύους και παιδιά.
Ερώτηση: Τι πρέ-
πει να γνωρίζουν οι
οδοντίατροι και ποιό
μήνυμα θα θέλατε να
στείλετε στην Οδοντιατρική Κοινότητα;
Απάντηση: Συνιστούμε
τη διακοπή της χρήσης του
οδοντιατρικού αμαλγάματος που περιέχει υδράργυρο στα επόμενα 5 χρόνια
και πρέπει η νομοθεσία να
προβλέπει αυτή τη διαδικασία με ελάχιστες εξαιρέσεις σε περιπτώσεις ή
εφαρμογές όπου δεν υπάρχει τεχνικά εφικτή εναλλακτική λύση.
Η θέση της αρμόδιας
επιτροπής όσον αφορά
την κατάργηση του οδοντιατρικού αμαλγάματος
συμβαδίζει με την υποστήριξη του στόχου των αρχών
της πολιτείας μας για την
πραγματική εξάλειψη της
χρήσης υδραργύρου σε
προϊόντα όπου υπάρχουν
βιώσιμες εναλλακτικές
λύσεις. Με δεδομένο ότι
τα υψηλά επίπεδα υδραργύρου στο αίμα μπορεί να
βρεθούν σε ασθενείς μετά
την τοποθέτηση εμφράξεων αμαλγάματος, κρίνουμε
σκόπιμο και σαν προληπτικό μέτρο τον περιορισμό
της χρήσης του στους πιο
ευαίσθητους πληθυσμούς
αλλά και σ’ αυτούς που
επηρεάζονται από την
έκθεση στον υδράργυρο
όπως είναι τα παιδιά και
οι έγκυες. Συνεπώς συνιστούμε την καθιέρωση νομικών οδηγιών που να μην
επιτρέπουν τη χρήση οδοντιατρικού αμαλγάματος
σε εγκύους και σε παιδιά
κάτω των 18 ετών.
Οι απόψεις των οδοντιάτρων
Οι οδοντίατροι δείχνουν
ιδιαίτερο πάθος όπως και
οι ακτιβιστές για το κατά
πόσον οι εμφράξεις αμαλγάματος είναι ασφαλείς
και πρέπει ακόμη να χρησιμοποιούνται. Σύμφωνα
με μία πρόσφατη έρευνα
στις ΗΠΑ, ΤΟ 52% των
οδοντιάτρων δεν χρησιμοποιεί πλέον αμάλγαμα
υδραργύρου γιατί προβληματίζεται για την ασφάλειά του, όμως οι 4 στους
5 ειδικούς χρησιμοποιούν
ακόμη αμάλγαμα και το
θεωρούν ασφαλέστερο
και πιο ανθεκτικό από τις
πιο σύγχρονες σύνθετες
ρητίνες. Η Αμερικανική
Οδοντιατρική Ομοσπονδία-ADA αναφέρει ότι το
αμάλγαμα είναι ασφαλές
παρόλο που ομάδες καταναλωτών επιμένουν για την
επικινδυνότητά του ενώ ο
FDA δεν το έχει ακόμη
απορρίψει επίσημα. Το
αμάλγαμα χρησιμοποιείται
σε οδοντιατρικές εργασίες
εδώ και περισσότερα από
1000 χρόνια και έχει σώσει πάρα πολλά δόντια.
Όμως, οι ίδιοι έλεγαν ότι
μπορούν και οι έγκυες να
καπνίζουν και συνεπώς
πως μπορούμε να ξέρουμε
ότι πράγματι γνωρίζουν τι
είναι ασφαλές;
Διάφοροι οδοντίατροι
στις ΗΠΑ που αρνούνται
τη χρήση αμαλγάματος
θεωρούνται ανεπαρκώς
ενημερωμένοι ενώ άλλοι
υποστηρίζουν πως οι οδοντίατροι που συνιστούν την
κατάργηση του αμαλγάματος, οργανώνουν την επαγγελματική τους καριέρα
σε βάρος των συναδέλφων
τους. Ένας οδοντίατρος
στη Νέα Υόρκη προσθέτει
πως, μολονότι σπάνια κάνει εμφράξεις αμαλγάματος, υπάρχουν περιπτώσεις
όπου αυτό είναι πράγματι
το καταλληλότερο υλικό
αποκατάστασης και ότι οι
οδοντίατροι που έχουν διακόψει πλήρως τη χρήση
του στα ιατρεία τους προσφέρουν κακές υπηρεσίες
στους ασθενείς τους γιατί
τους αποκλείουν από μία
ασφαλή και λογική εναλλακτική λύση.
Πολλοί οδοντίατροι
υποστηρίζουν ότι το αμάλγαμα αποδίδει καλύτερα
σε οπίσθια δόντια, σε περιπτώσεις με υγρό περιβάλλον, σε ηλικιωμένους
ασθενείς, στα νεογιλά δόντια των παιδιών, σε ασθενείς ευπρόσβλητους από
την τερηδόνα, σε μεγάλες
ή υποουλικές αποκαταστάσεις και σε περιοχές
του στόματος όπου είναι
δύσκολη η πρόσβαση ή
η απομόνωση. Επίσης το
αμάλγαμα είναι φθηνότερο και οι οδοντίατροι αμφισβητούν την ασφάλεια
των συνθέτων ρητινών που
μπορεί να περιέχουν διφαινόλη Α ή να απελευθερώνουν φορμαλδεΰδη.
Ακόμη πολλοί οδοντίατροι αμφισβητούν την
ασφάλεια από τη χρήση
υδραργύρου ακόμη και
όταν αυτός χρησιμοποιείται σε ελάχιστη ποσότητα
στο αμάλγαμα.
Επίσης οι οδοντίατροι
προβληματίζονται για τη
δική τους ασφάλεια όταν
χρησιμοποιούν αμάλγαμα.
Όλοι φαίνεται να ανησυχούν για την καλή κατάσταση της υγείας των
ασθενών τους αλλά ανησυχούν και για τη μακροπρόθεσμη επίδραση της
έκθεσης των οδοντιάτρων
και των συνεργατών τους
στον υδράργυρο.
Τα τελευταία 10 χρόνια έγινε μία ερευνητική
μελέτη γι’ αυτό το πολύ
ενδιαφέρον θέμα και διαπιστώθηκε ότι όλοι οι οδοντίατροι και οι συνεργάτες
τους που τοποθετούν ή
αφαιρούν εμφράξεις με
υδράργυρο εμφανίζουν
εξαιρετικά υψηλά επίπεδα
υδραργύρου στα διάφορα
συστήματα του οργανισμού
τους.
Αναδημοσίευση από το DTI, USA
Edition, 4-10 Ioυνίου 2007
Michael T. Bender
Είναι υπεύθυνος του
προγράμματος κατά
της μόλυνσης του
περιβάλλοντος στην
πολιτεία Βερμόντ των
ΗΠΑ
[25] =>
∞ӷηχ„Ù ÙË ÌÔÓ·‰È΋
T¯ÓÔÏÔÁ›· AÓ·ÁÓÒÚÈÛ˘ Ù˘ MÔÚÊÔÏÔÁ›·˜ ÙÔ˘ AÛıÂÓ‹.
∞˘ÙfiÌ·ÙË ÂÈÏÔÁ‹ ·Ú·Ì¤ÙÚˆÓ ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜.
Το Hyperion παρουσιάζει την εξελιγµένη τεχνολογία αναγνώρισης µορφολογίας (MRT) η οποία αναγνωρίζει αυτόµατα το µέγεθος κάθε ασθενή και
ρυθµίζει αυτόµατα όλες τις παραµέτρους που
απαιτούνται ώστε να εξασφαλιστεί σωστή έκθεση
ακτινοβολίας. Με την τεχνολογία MRT δεν απαιτείται προγραµµατισµός χρόνου έκθεσης, Kv ή mA
ακόµα και µέγεθος του ασθενή από τον χρήστη
του πανοραµικού.
∆ÔÔıÂÙ›ÛÙÂ, ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›ÛÙÂ, ¤ÙÔÈÌÔÈ Û ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·fi 9 ‰Â‡ÙÂÚ·.
Με το Hyperion η οπτική επαφή µε τους ασθενείς
σας, είναι εξασφαλισµένη πάντα. Αυτή η «πρόσωπο µε πρόσωπο» προσέγγιση είναι βολική για
τον γιατρό αλλά και για τον ασθενή. Η σταθερή και
σωστή τοποθέτηση του ασθενή είναι εφικτή σε
πολύ λίγο χρόνο. Κατόπιν, είσαστε έτοιµοι να ακτινοβολήσετε σε λιγότερο από 9 δεύτερα.
ªÂÁ¿ÏÔ Ê¿ÛÌ· ‰È·ÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
Για ειδικές περιπτώσεις που ο χρήστης απαιτεί
συγκεκριµένες διαγνωστικές εικόνες το Hyperion
διαθέτει 15 διαφορετικά
προγράµµατα που καλύπτουν όλες τις διαγνωστικές ανάγκες χωρίς ο
χρήστης να ανησυχεί για
την σωστή ρύθµιση των παραµέτρων του ακτινογραφικού.
[26] =>
26
Dental Tribune Greek Edition
Κλινικά Θέματα
Τα πλεονεκτήματα της χρήσης
ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
Henri Tordjman
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να ενημερωθεί ο γιατρός για ένα θεραπευτικό πρωτόκολλο με τη χρήση αυτογενούς οστικού μοσχεύματος και με σκοπό την
επιδιόρθωση οστικών ατελειών με κακή πρόγνωση ώστε να επιτραπεί μία αποκατάσταση με επιεμφυτευματική προσθετική εργασία. Σε αυτή την περίπτωση
θα παρουσιαστεί η αύξηση της φατνιακής ακρολοφίας με τη χρήση αυτογενούς οστικού μοσχεύματος που εφαρμόζεται με επένθετο τρόπο και προέρχεται από
τον κλάδο της κάτω γνάθου. Η αναδόμηση της περιοχής γίνεται σε οριζόντιο και κατακόρυφο επίπεδο.
Βασικός στόχος της
θεραπείας με εμφυτεύματα είναι η διατήρηση της
υγείας των ασθενών μας
ώστε να χρησιμοποιηθούν
ανθεκτικά εμφυτεύματα
χάρη στην οστεοενσωμάτωση με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας και της αισθητικής
με
επιεμφυτευματικές
προσθετικές εργασίες. Η
επιτυχία μιας εμφυτευματολογικής-προσθετικής
αποκατάστασης συνδέεται
με τη σωστή τοποθέτηση
του εμφυτεύματος όσον
αφορά την κάθε περίπτωση και ιδίως σε σχέση με
τον άξονα ανάδυσης. Μία
απαραίτητη προϋπόθεση
είναι η ύπαρξη του απαιτούμενου οστικού όγκου
και της κατάλληλης οστικής ποιότητας στο σημείο
εμφύτευσης.
Δυστυχώς, στην πράξη
δεν έχουμε πάντοτε τις
απαραίτητες προϋποθέσεις
και αντιμετωπίζουμε περιπτώσεις με απορρόφηση
του φατνίου που συνοδεύεται με απώλεια δοντιών.
Ο υφιστάμενος οστικός
όγκος δε μας επιτρέπει να
χρησιμοποιήσουμε τα ενδεδειγμένα εμφυτεύματα
είτε λόγω έλλειψης υποδομής είτε λόγω μειωμένου
Εικ. 1
Εικ. 7
ύψους της ακρολοφίας. Η
αναδόμηση του οστικού
φατνιακού όγκου ώστε
αυτός να είναι επαρκής
μπορεί να επιτευχθεί με
τη χρήση ενός αυτογενούς
οστικού μοσχεύματος που
έχει σαν στόχο να επιτρέψει τη σωστή τοποθέτηση
των εμφυτευμάτων και την
τήρηση των αισθητικών,
φωνητικών και λειτουργικών προδιαγραφών.
Γι’ αυτά τα μοσχεύματα
έχουμε στη διάθεσή μας
ενδοστοματικά σημεία
λήψης (άνω και κάτω γνάθος) καθώς και εξωστοματικά όπως η λαγόνιος
ακρολοφία. Η άνω και η
κάτω γνάθος είναι σημεία
λήψης που βρίσκονται
κοντά στα σημεία υποδοχής των μοσχευμάτων
και η λήψη μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία,
κάτι που καθησυχάζει τον
ασθενή.
Η επιλογή του σημείου γίνεται αξιολογώντας
τον όγκο, το σχήμα και
την εντόπιση στο τόξο
της οστικής ατέλειας. Ο
οστικός όγκος που υπάρχει στη διάθεσή μας στην
περιοχή λήψης και η δυνατότητα του μοσχεύματος
να αντέξει σε φαινόμενα
απορρόφησης πρέπει να
Εικ. 2
Εικ. 8
καθοδηγούν το γιατρό στις
θεραπευτικές του αποφάσεις. Σκοπός αυτής της
παρουσίασης είναι να παρουσιάσουμε στο γιατρό
ένα πρωτόκολλο χρήσης
αυτογενούς οστικού μοσχεύματος με σκοπό την
αποκατάσταση οστικών
ατελειών με κακή πρόγνωση ώστε να επιτραπεί
μία αποκατάσταση με μία
ακίνητη επιεμφυτευματική
προσθετική εργασία.
Παρουσίαση της περίπτωσης
Η περιγραφή που ακολουθεί αναφέρεται στη
χρήση οστού περιεμφυτευματικά μέσω ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
που προέρχεται από τον
κλάδο της κάτω γνάθου.
Ο ασθενής είναι ηλικίας
52 ετών, μη καπνιστής
και χωρίς ιδιαίτερο ιατρικό
ιστορικό που προσήλθε με
υποτροπιάζοντα αποστήματα και με έντονη κινητικότητα στον πρώτο αριστερό άνω προγόμφιο.
Η κλινική και ακτινογραφική εξέταση (Εικ. 1
και 2) επιβεβαιώνουν μία
ολική καταστροφή μέχρι
το ακρορρίζιο των περι-
Εικ. 3
Εικ. 9
οδοντικών ιστών και μία
έντονη κινητικότητα που
αναμφίβολα αποτελούν
ένδειξη εξαγωγής. Η επιθυμία του ασθενή σ’ αυτό
το στάδιο επικεντρώνεται στο τελικό αισθητικό
αποτέλεσμα. Έγινε μία
τομογραφική εξέταση και
αναλύθηκε προσεκτικά.
Ο ασθενής ενημερώθηκε
για το σχέδιο θεραπείας,
τα πλεονεκτήματα και τις
δυσκολίες της θεραπευτικής επιλογής καθώς και
τους κινδύνους που συνδέονται με την επέμβαση
και πήραμε τη συγκατάθεσή του.
Ανάπτυξη της θεραπείας σε 4 στάδια
1ο Στάδιο
Η εξαγωγή του δοντιού
24 έγινε και ακολούθησε λεπτομερής απόξεση
του φατνίου, συρραφή
των ιστών και τοποθέτηση και εξισορρόπηση της
ακίνητης μεταβατικήςπροσωρινής αποκατάστασης (Εικ. 3).
2ο Στάδιο
Σε 2 μήνες προγραμμα-
Εικ. 4
Εικ. 10
τίστηκε η αύξηση της φατνιακής ακρολοφίας στην
περιοχή του δοντιού 24 με
τη λήψη αυτογενούς οστικού μοσχεύματος από τον
κλάδο της κάτω γνάθου.
Χορηγήθηκαν τα συνήθη
φάρμακα προ της επέμβασης για τις περιπτώσεις
ασθενών με καλή κατάσταση της υγείας τους δηλαδή
αντιβιοτικά, κορτικοειδή
και παυσίπονα. Το αυτογενές οστικό μόσχευμα
πάρθηκε με την εφαρμογή
συγκεκριμένου πρωτοκόλλου. Χρησιμοποιώντας ειδική διαγνωστική συσκευή
καθορίσαμε την οστική
ατέλεια στην περιοχή του
24, το διαθέσιμο οστικό
όγκο στην περιοχή λήψης
(κάτω δεξιό οπισθογόμφιο
τρίγωνο) και εντοπίσαμε
τα ανατομικά εμπόδια που
πρέπει να παρακάμψουμε
(πόρος του κάτω φατνιακού).
1. Αναισθησία: Η
επέμβαση αρχίζει με τη
χορήγηση αναισθητικών
ενέσεων υποπεριοστικά,
προστομιακά και υπερώια
του δοντιού 24.
2. Η επιλεγμένη σειρά
στην περίπτωση τηρήθηκε
με τη βοήθεια συγκεκριμένης τομής στην ένωση
βλεννογόνου και φατνίου
Εικ. 5
Εικ. 11
(Εικ. 4). Η τομή έφτανε
μέχρι την ουλοβλεννογόνιο γραμμή και κατόπιν
αναπτύχθηκε πλήρως με
σκοπό την εξασφάλιση
της ουλικής και άνετης
αφαίρεσης του μοσχεύματος και μάλιστα με τη
μέγιστη δυνατή αγγείωση.
Έτσι αποκαλύφθηκε η
ζώνη της μεταμόσχευσης
και αξιολογήθηκε η οστική
ατέλεια.
3. Προετοιμασία του
πεδίου υποδοχής: Προετοιμάστηκε το πεδίο υποδοχής και αυτό έγινε με
την αφαίρεση όλων των
υπολειμμάτων βλεννογόνου ή συνδετικού ιστού.
4. Η διαχείριση του
οστού: Η πρόσβαση στην
περιοχή λήψης και στην
οπισθογόμφια ζώνη γίνεται με τοπική αναισθησία
και με μία φατνιακή τομή
που συνδυάζεται με μία
τομή προς τα εγγύς για
εκτόνωση ώστε να επιτραπεί η άμεση αποκάλυψη και να φαίνεται άνετα
η περιοχή λήψης (Εικ.
5). Οι διαστάσεις του μοσχεύματος καθορίζονται
και οι οστεοτομές γίνονται με δίσκο διαμαντιού
DT σελίδα 28
Εικ. 6
Εικ. 12
Εικ. 13
Εικ. 1 Η εικόνα του στόματος κατά την προσέλευση του ασθενή. Εικ. 2 Οριζόντια και κατακόρυφη οστική βλάβη. Εικ. 3 Η μεταβατική ακίνητη προσθετική εργασία. Εικ. 4 Διαμόρφωση της τομής στο φατνιακό βλεννογόνο. Εικ. 5 Το πεδίο λήψης. Εικ. 6 Τα μέσα οστεοτομής. Εικ. 7 Προσαρμογή του μοσχεύματος και ακινητοποίηση με στόχο την οστεοσύνθεση. Εικ. 8 Επανατοποθέτηση
του κρημνού χωρίς τάση των ραμμάτων. Εικ. 9 Επούλωση στην περιοχή του μοσχεύματος σε 4 μήνες και διαμόρφωση των ούλων στους αυχένες. Εικ. 10 Τέλεια ενσωμάτωση του μοσχεύματος στην
περιοχή υποδοχής, έλλειψη απορρόφησης και διαπίστωση της οστεοσύνθεσης. Εικ. 11 Ιδανική τοποθέτηση του εμφυτεύματος. Εικ. 12 Ακτινογραφικός έλεγχος για την ιδανική τοποθέτηση του
εμφυτεύματος. Εικ. 13 Φαίνεται η τέλεια προσαρμογή της επιεμφυτευματικής προσθετικής εργασίας και η τήρηση των αισθητικών προδιαγραφών.
[27] =>
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ
UNIVERSITY OF CALIFORNIA,
LOS ANGELES
gIDE / UCLA 2009/2010
1 YEAR MASTER PROGRAM IN ESTHETIC DENTISTRY
Δύο παγκόσμιοι εκπαιδευτικοί Οργανισμοί ενώνουν τις δυνάμεις τους και παρουσιάζουν ένα
πρόγραμμα με τις τελευταίες εξελίξεις στην αισθητική οδοντιατρική
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΕΣ
Didier Dietschi
Mauro Fradeani
Ed McLaren
Pascal Magne
Michel Magne
Sascha Jovanovic
Stefan Paul
Brian LeSage
Todd Schoenbaum
Konstantina Dina Dedi
Γιώργος Γούμενος
Σπύρος Καρατζάς
Στέφανος Καρακουσόγλου
Νίκος Κρόμπας
Κωνσταντίνος Λάγιος
Παναγιώτης Μπαζός
Στρατής Παπάζογλου
Σταύρος Πελεκάνος
Νίκος Ράπτης
Μίνως Σταυριδάκης
Ανδρέας Φελουτζής
Δημήτρης Χαρίσης
Βασικές Ενότητες Προγράμματος
ñ Άμεσες & έμμεσες αποκαταστάσεις σύνθετων ρητινών & συγκολλητικοί παράγοντες.
ñ Η αισθητική στην ακίνητη προσθετική (ολοκεραμικές στεφάνες).
ñ Αισθητικά ένθετα και επένθετα.
ñ Κεραμικές όψεις & συγκόλληση.
ñ Αισθητικές αποκαταστάσεις ενδοδοντικά θεραπευμένων δοντιών (ολοκεραμικοί άξονες, άξονες υαλονημάτων
& ανασυστάσεις).
ñ Χρωματοληψία, ανάλυση χρώματος, φωτογραφία.
ñ Τεχνικές λεύκανσης: λεύκανση φραγμού, λεύκανση δυσχρωμικού δοντιού.
ñ Σύγκριση άμεσων & έμμεσων αποκατστάσεων.
ñ Αισθητική εμφυτευμάτων - Βασικές αρχές & εναλλακτικές λύσεις αποκατάστασης, πλαστική χειρουργική
του περιοδοντίου, κάλυψη ριζών & αύξηση ακρολοφίας.
ñ Σύγκλειση.
ñ Ορθοδοντική θεραπεία & «αόρατοι» ορθοδοντικοί μηχανισμοί.
ñ Συντηρητική & χειρουργική ενδοδοντία στην αισθητική ζώνη.
Επιπλέον
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ι
ñ
ñ
ñ
ñ
ñ
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΙΙ 23-26 Ιουνίου, 2010 (Αθήνα)
Ζωντανά περιστατικά σε ασθενείς
Κάθε μέρα hands on courses (πρακτικά)
Παρουσίαση περιστατικών από τους συμμετέχοντες
90 ώρες μέσω διαδικτύου ΜΕΛΕΤΗ μεταξύ των συνεδριών
217 ώρες CE
26 Φεβρ. - 1 Μαρτίου, 2010 (Αθήνα)
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΙΙΙ 7-10 Οκτωβρίου, 2010 (Αθήνα)
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΙV 29 Νοεμ. - 3 Δεκεμ., 2010
(Εβδομάδα Εκπαίδευσης & Αποφοίτησης στο Λος Άντζελες)
Διευθυντής Προγράμματος
Dr Ed. McLaren
Διευθυντής του κέντρου Αισθητικής Οδοντιατρικής
του Παν/μίου UCLA στο Los Angeles
Για πληροφορίες - εγγραφές:
Κα Λητώ Χριστοφιλοπούλου
Τηλ.: 210 222 2637, 210 213 2084
e-mail: mp-mediterranean@gidedental.com
[28] =>
28
Dental Tribune Greek Edition
Κλινικά Θέματα
DT σελίδα 26
3,25 χιλ. και με άφθονο
διακλυσμό.
Μετά τη φατνιακή
οστεοτομή γίνεται μία
οστεοτομή εγγύς και
άπω. Η βασική οστεοτομή καταλήγει στο όριο
του μοσχεύματος. Ο δίσκος συνοδεύεται από
ένα σύστημα προστασίας
που επιτρέπει την πραγματοποίηση οστεοτομών
με πλήρη ασφάλεια και
τη διατήρηση των ανατομικών ιστών στην περιοχή (Εικ. 6). Η λήψη του
φλοιώδους-σπογγώδους
οστικού τεμαχίου γίνεται
με τη χρήση ευθέος ή κεκαμένου οστεοτόμου που
βρίσκεται σε επαφή με το
φλοιώδες οστούν.
5. Η σύγκλειση της περιοχής λήψης γίνεται ερμητικά και μετά από έλεγχο της αιμορραγίας.
6. Τοποθέτηση του μοσχεύματος: Το μόσχευμα
παραμένει σε διάλυμα μετρονιδαζόλης-Φλαζίλ 0,5
από όπου το παίρνουμε
και το προσαρμόζουμε
τέλεια στην περιοχή. Σ’
αυτό το στάδιο έχει ιδιαίτερη σημασία η ευθυγράμ-
μιση του φατνιακού ορίου
με το μόσχευμα. Η απόλυτη ακινητοποίηση του
μοσχεύματος γίνεται με
τη βοήθεια του εργαλείου
οστεοσύνθεσης με διάμετρο 1,2 χιλ. και μήκος 12
χιλ. Τα όρια διαμορφώνονται με τη βοήθεια ενός
καινούργιου σφαιρικού
διαμαντιού ώστε να αποφευχθεί κάθε πρόβλημα
κακής επούλωσης κατά τη
σύγκλειση του τραύματος
(Εικ. 7).
7. Η σύγκλειση του
πεδίου μεταμόσχευσης
γίνεται αφού επιβεβαιωθεί η αιμόσταση και η
επανατοποθέτηση των
ιστών χωρίς τάσεις και με
τη βοήθεια ραμμάτων από
νάιλον (Εικ. 8). Οι μετεγχειρητικές συνέπειες είναι
ελάχιστες όπως ελαφρύ
οίδημα και ενοχλήσεις που
υποχωρούν σε 8 περίπου
ημέρες.
8. Παρακολούθηση του
ασθενή: Ο ασθενής επανεξετάζεται σε 10 ημέρες με
σκοπό τον έλεγχο και την
αφαίρεση των ραμμάτων.
3ο Στάδιο
Σε 4 μήνες, η αποκατάσταση των μαλακών ιστών
που καλύπτουν το μόσχευμα είναι άριστη (Εικ. 9)
και ένας οπισθοφατνιακός
ακτινολογικός έλεγχος μας
επιβεβαιώνει την ποιότητα του μοσχεύματος.
Μετά από τοπική αναισθησία και φατνιακή τομή,
μία επισκόπηση με πλήρη
κρημνό μας επιβεβαιώνει
την οστεοσύνθεση και την
τέλεια ενσωμάτωση του
μοσχεύματος (Εικ. 10). Η
ποιότητα και η διαμόρφωση του πεδίου εμφύτευσης
είναι στη συνέχεια ευνοϊκές και χάρη στην τέλεια
οστεοσύνθεση μας επιτρέπεται η τοποθέτηση ενός
εμφυτεύματος μήκους 13
χιλ. και διαμέτρου 3,8 χιλ.
με το σωστό άξονα ανάδυσης όπως φαίνεται στην
Εικ. 11.
Αυτό επιβεβαιώνεται
με ακτινογραφικό έλεγχο
(Εικ. 12). Το εμφύτευμα
τοποθετήθηκε με χειρουργικό τρόπο και εμφανίζει
άριστη σταθεροποίηση
κατά πρώτο σκοπό.
4ο Στάδιο
Σε 2 μήνες, γίνεται η
αξιολόγηση μετά από την
πλήρη επούλωση των μαλακών ιστών και τοποθε-
Η πρώτη παγκόσμια online οδοντιατρική εφημερίδα
που απευθύνεται στους οδοντιάτρους
και τους κατασκευαστές …είναι γεγονός!
Συνδεθείτε
τώρα!
Διεθνή και τοπικά νέα Κλινικά χαρακτηριστικά
Προϊόντα Συζητήσεις
Βίντεο Εκδηλώσεις-Συνέδρια
www.dental-tribune.gr
τείται μία μεταλλοκεραμική αποκατάσταση που
ικανοποιεί όλα τα λειτουργικά και αισθητικά κριτήρια (Εικ. 13).
Η τέλεια ενσωμάτωση
της επιεμφυτευματικής
αποκατάστασης και ο σεβασμός των αισθητικών
προδιαγραφών με τη σωστή διευθέτηση των στοιχείων του εμφυτεύματος
ικανοποίησαν πλήρως τον
ασθενή.
Συζήτηση
Η τοποθέτηση οστικών
μοσχευμάτων ενδοστοματικά διαθέτει πολλά
ιστολογικά, εμβρυολογικά
και χειρουργικά πλεονεκτήματα. Εμφανίζει καλή
ενσωμάτωση στα σημεία
λήψης και τοποθέτησης
και ελάχιστη απορρόφηση. Οι ενδείξεις αυτής της
τεχνικής εξαρτώνται από
την ποσότητα του απαιτούμενου οστού αλλά και
από την ποσότητα του
διαθέσιμου οστού. Η επιλογή του σημείου λήψης
θα υπαγορευθεί με κλινική πρόσβαση και με αξιολόγηση της ποσότητας
του διαθέσιμου οστού. Οι
κίνδυνοι που συνδέονται
με τη λήψη από τον κλάδο είναι αμελητέοι εφόσον
σεβαστούμε τους βασικούς
ανατομικούς ιστούς όπως
το κάτω φατνιακό, το
γλωσσικό και το παρειακό νεύρο, τα φατνία των
κάτω γομφίων και την
προσωπική αρτηρία. Η
πρόσβαση είναι σχετικά
εύκολη στο σημείο λήψης και γίνεται με τοπική
αναισθησία, η δυνατότητα επανάληψης αυτής
της τεχνικής είναι εύκολη
και η καλή πρόγνωσή της
καθιστούν αυτή τη διαδικασία εύκολα αποδεκτή
από τους ασθενείς μας.
Εκτός της οπισθογόμφιας
ζώνης, το πρόσθιο τμήμα
της κάτω γνάθου (γενειακή σύμφυση) είναι μία περιοχή λήψης που έχει μία
ευνοϊκή σχέση κινδύνουπλεονεκτημάτων. Αυτή η
διαδικασία επηρεάζεται
αρνητικά από τα γενειακά τρήματα, τη βάση του
οστού και τα ακρορρίζια
των δοντιών. Οι κίνδυνοι
που αντιμετωπίζουμε είναι
κυρίως νευρολογικά προβλήματα παραισθησίας
ή δυσαισθησίας στην περιοχή. Η ευαισθησία του
πολφού επηρεάζεται στο
18,6% των δοντιών που
βρίσκονται στην κοπτική
περιοχή της κάτω γνάθου και εμφανίζεται με
την αφαίρεση των ραμμάτων. Σε 6 μήνες μετά, το
8,1% των παρακείμενων
δοντιών εμφανίζουν ακόμη προβλήματα και σε 12
μήνες το 0,6%. Αυτές οι
ανεπιθύμητες επιδράσεις
που μπορεί να είναι μεταβατικές αλλά μερικές οριστικές και για τις οποίες
πρέπει να ενημερώνεται
εκ των προτέρων ο ασθενής, περιορίζονται με τον
προσεκτικό διαχωρισμό
του γενειακού μυ και την
προστασία του αγγειονευρώδους δεματίου και
των νεύρων των τομέων
και των κυνοδόντων. Η
πρόσβαση στην περιοχή
λήψης είναι εύκολη και
μπορεί να γίνει με τοπική
αναισθησία.
Εφόσον η επιλογή είναι ενδοστοματική λήψη
του μοσχεύματος, το αυτογενές οστικό μόσχευμα
αποτελεί υλικό επιλογής
για την οστική ανάπλαση
δεδομένου ότι εμφανίζει
καλύτερα ανοσολογικά,
ιστολογικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά. Δηλαδή, το αυτογενές οστούν
διαθέτει τις μηχανικές
ιδιότητες του φλοιώδους
οστού και τις οστεογενετικές ιδιότητες του μυελού που δεν τις διαθέτει
κανένα αλλομόσχευμα ή
ξενομόσχευμα ούτε κάποιο άλλο αλλοπλαστικό
υλικό. Σε γενικές γραμμές,
για περιπτώσεις οστικής
ανεπάρκειας του φατνίου
οριζόντιες, κατακόρυφες ή
συνδυασμένες και με κακή
πρόγνωση που καλύπτουν
περιοχές 1-4 δοντιών, η
ενδοστοματική λήψη είναι
προτιμητέα είτε στην πρόσθια ή την οπίσθια περιοχή της κάτω γνάθου. Οι
λήψεις μοσχευμάτων από
τον κλάδο ή τη σύμφυση
μπορεί να γίνουν συνδυασμένα εφόσον υπάρχουν
οι απαραίτητες ενδείξεις.
Συμπεράσματα
Η προετοιμασία του
οστού για εμφυτεύματα
με τη χρήση αυτογενών
οστικών μοσχευμάτων είναι ιδιαίτερα πλεονεκτική
στην εμφυτευματολογική πράξη και πρέπει να
αποτελεί αναπόσπαστο
μέρος του θεραπευτικού
μας σχεδίου. Η αύξηση
της φατνιακής ακρολοφίας βελτιώνει την αναλογία
στεφάνης-εμφυτεύματος.
Η ποιότητα του οστού που
θα ληφθεί εξασφαλίζει μία
καλύτερη σταθεροποίηση
του εμφυτεύματος και επιτρέπει την αντίσταση στις
δυνάμεις της σύγκλεισης.
Σ’ αυτό το άρθρο παρουσιάζεται η χειρουργική
διαδικασία με βάση την
τεχνική Edlan-Mejchr που
ευνοεί την αγγείωση και τη
συνολική λήψη μοσχεύματος. Η μέθοδος της θεραπείας που περιγράφουμε
για την αποκατάσταση
οστικών ατελειών είναι
προβλέψιμη και μπορεί
να εφαρμοστεί από όλους
τους σωστά εκπαιδευμένους γιατρούς.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Antoun H, Abillama
F, Daher F : Site de
prélèvements osseux et
reconstructions alvéolaires
pré-implantaires - Implant,
2000,
66(4) : 257-368
- Capelli M : Autogenous
bone graft from the
mandibular ramus :
a technique for bone
augmentation - Int J
Periodontics
Restorative Dent. 2003 ;
23(3) : 277-85
- Cordaro L, Sarzi D,
Cordaro M : Clinical results
of alveolar ridge
augmentation with
mandibular block bone
grafts in partially edentulous
patients prior to implant
placement - Clin oral Impl
Res, 2002, 13 : 103-111
- Misch CM : Comparison of
intraoral donor sites for onlay
grafting
prior to implant placement
- Int J Oral Maxillofac
Implants, 1997, 12 : 767776
- Misch CM : Use of the
mandibular ramus as a donor
site for only
bone grafting - J Oral
Implant, 2000 XXVI (1) :
42-49
- Raghoebar G M, Louwerse
C, KalkWW I,Vissink A :
Morbidity
of chin bone harvesting - Clin
Oral Impl Res, 2001, 12 :
503-507
- Rocchietta I, Fontana F,
Simion M : Clinical outcomes
of vertical
bone augmentation to enable
dental implant placement : a
systematic review - J Clin
Periodontol. 2008 Sep ; 35(8
Suppl) :203-15.
- Tulasne JF, Andreani
JF : Les greffes ossseuses en
[29] =>
ΕΝΑΡΞΗ 4ου GROUP
ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ
16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010
ΑΘΗΝΑ
implantologie
– Paris : Quintessence
International ; 2005
(Reussir).
- Von Arx T, Hafliger J,
Chappuis V : Neurosensory
disturbances
following bone harvesting in
the symphysis : a prospective
clinical
study - Clin Oral implants
Res. 2005 Aug ; 16(4) :
432-9
Σειρά μετεκπαιδευτικών σεμιναρίων με πιστοποιητικό από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία
Εμφυτευματολόγων (BDIZ-EDI) & το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας
ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ:
Dr. Markus Hurzeler
Dr. Peter Ehrl
Dr. Detlef Hildebrand
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2009
Ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα στην εμφυτευματολογία, σχεδιασμένο ώστε να καλύπτει όλα τα
θέματα της σύγχρονης εμφυτευματολογίας, απο το
σχέδιο θεραπείας ως την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων και την προσθετική τους αποκατάσταση.
Τόπος:
Αθήνα-Βερολίνο
Συνολική διάρκεια
μαθημάτων:
Dr. Stefan Ries
Dr. Klaus U. Benner
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος εκπαίδευσης οι συμμε-
Dr. Christian Berger
τέχοντες καλούνται να παρουσιάσουν δικά τους περιστατι-
Dr. Meikel Vesper
κά ενω θα αντιμετωπίσουν και τους πρώτους ασθενείς τους
Dr. Βήλος Γεώργιος
Dr. Γεώργιος Γούμενος
Dr. Σπύρος Καρατζάς
Dr. Νίκος Κρόμπας
Dr. Κωνσταντίνος Λάγιος
Χειρουργική, Προσθετική,
Διαχείριση σκληρών και μαλακών
ιστών, Αντιμετώπιση πολύπλοκων
περιπτώσεων, Οργάνωση και
διαχείριση εμφυτευματολογικού
ιατρείου, Ζωντανές επεμβάσεις,
Handson/workshops
καθοδήγηση των διδασκόντων.
Η γλώσσα των σεμιναρίων είναι τα Αγγλικά και Ελληνικά με
μετάφραση στα Ελληνικά όπου χρειάζεται.
Τιμή
Dr. Σταύρος Πελεκάνος
Dr. Γιάννης Φακίτσας
Tα εμφυτεύματα
από το Α έως το Ω:
- τοποθετώντας οι ίδιοι εμφυτεύματα - με την επίβλεψη και
Dr. Στρατής Παπάζογλου
Dr. Νίκος Ράπτης
16 ημέρες κλινικής εκπαίδευσης
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ
8.100€
Περίοδος I
16 - 18 Απριλίου 2010 ΑΘΗΝΑ
Περίοδος IΙ
27 - 29 Ιουνίου 2010 ΑΘΗΝΑ
Περίοδος IΙΙ
10 - 12 Σεπτεμβρίου 2010 ΑΘΗΝΑ
Περίοδος IV
5 - 7 Νοεμβρίου 2010 ΑΘΗΝΑ
Περίοδος V
9 - 12 Δεκεμβρίου 2010 ΒΕΡΟΛΙΝΟ
ΧΟΡΗΓΟΙ:
Τηλ: 210 2132084, 210 2222637 Fax.: 210 2222785 E-mail: info@omnipress.gr web site: www.omnipress.gr
[30] =>
30
Dental Tribune Greek Edition
ΕΚΘΕΣΗ DENTAL 2009
17η Πανελλήνια
Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση
Στις 23-25 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε η 17η Πανελλήνια Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση, που
διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Εμπόρων Εισαγωγέων Οδοντιατρικών Ειδών.
Η έκθεση φιλοξενήθηκε στον μοντέρνο εκθεσιακό
χώρο της EXPO Athens στην Ανθούσα Αττικής και είχε
συνολικό εμβαδόν 6250 τ.μ.
Οι 88 εκθέτες είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν
τα προϊόντα τους σε περίπου 5200 επισκέπτες, που περιηγήθηκαν την έκθεση τις 3 ημέρες λειτουργίας της και
να δουν από κοντά όλες τις τρέχουσες εξελίξεις από το
χώρο της οδοντιατρικής βιομηχανίας.
Παρουσιάστηκαν δεκάδες νέα προϊόντα για όλους
τους τομείς της κλινικής πράξης με ζωντανές επιδείξεις
ή με τη χρήση της νέας τεχνολογίας του 3D animation.
Ακολουθεί πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
1
2
3
4
5
6
[31] =>
Dental Tribune Greek Edition
ΕΚΘΕΣΗ DENTAL 2009
31
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
[32] =>
32
Dental Tribune Greek Edition
ΕΚΘΕΣΗ DENTAL 2009
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
[33] =>
Dental Tribune Greek Edition
1. METRODENT
2. SADENT
3. ΜΩΡΙΣ ΦΑΡΑΤΖΗ
4. ΝΕΓΡΙΝ DENTAL
5. ΒΙΤΣΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ
6. NDS – ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
7. ΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
8. INTERDENTAL
9. ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣ Λ.
10. 3M ESPE
11. EMODENTAL
12. PLANMECA
ΕΚΘΕΣΗ DENTAL 2009
33
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
13. ΑΦΟΙ ΚΑΛΑΝΤΙΔΗ
14. DENTAL PHARM
15. DENTOMEDICA
16. MEDISPES
17. MEDICROSS
18. ΣΤΡΥΜΠΟΣ ΧΑΡ. & ΣΙΑ Ο.Ε.
19. CASTA
20. ΜΑΥΡΑΕΙΔΟΠΟΥΛΟΣ Δ.
21. DENTAL LINE
22. OMNIPRESS
23. ΤΣΑΠΡΑΖΗΣ Ι.
24. ULTRADENT
25. ΔΟΜΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
26. CASADENT
27. FEDESA
28. IDS
29. NEODENT
30. DENTAL CONSEPT
31. DENTALCOM
32. ΟΔΟΝΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
33. ANTHOS HELLAS
34. BIODENTAL
35. EUROMEDICINE
36. NOVADENTAL
37. DENTICA
38. DENTOFAIR
39. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ
40. DENAL VISION
41. HU FRIEDY
42. DENCO DENTAL
43. AVEN DENTAL
44. FUTURE DENT
45. ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
46. ΚΛΙΑΦΑΣ Ε.
47. ΣΕΦΕΡΕΙΑΔΗΣ ΙΩΑΚ.
48. MOULINOS DENTAL CARE
[34] =>
34
Dental Tribune Greek Edition
Συνέδρια
3 Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας
& Αισθητικής Οδοντιατρικής
o
γράφει ο οδοντίατρος Λεβέντης Κώστας
Το τρίτο κατά σειρά
συνέδριο της OmniPress
έλαβε μέρος στην όμορφη
συμπρωτεύουσα με θέμα
την «Αισθητική Οδοντιατρική και την Εμφυτευματολογία».
Το ξενοδοχείο CAPSIS,
καλό και γνωστό για τις συνεδριακές του δυνατότητες
αλλά αυτό τον καιρό τα
έργα που εκτελούνται για
την κατασκευή του μετρό
έκαναν την πρόσβαση και
τη στάθμευση στην περιοχή δύσκολη. Αυτό βέβαια
δεν εμπόδισε τους περίπου
250 συναδέλφους που κατέφθασαν από όλη την Ελλάδα και από το εξωτερικό,
να παραστούν στις ενδιαφέρουσες εργασίες του και
τα πρακτικά σεμινάρια που
οργανώθηκαν παράλληλα.
1η ημέρα
24 Σεπτεμβρίου 2009
Την πρώτη από τις τρεις
ημέρες, έγιναν μόνο πρακτικά σεμινάρια σε μικρές ομάδες με θέμα την προσθετική
επί εμφυτευμάτων και την
τεχνική διαστρωμάτωσης
των ρητινών. Οι συμμετέχοντες, υπό την επίβλεψη και
την καθοδήγηση ειδικών, διδάχτηκαν και εξασκήθηκαν
στην λήψη αποτυπωμάτων
σε εμφυτεύματα και στη
σωστή επιλογή χρωμάτων
για πρόσθιες αποκαταστάσεις με ρητίνες, ενώ εξοικειώθηκαν και με τα υλικά των
εταιριών που συμμετείχαν.
2η ημέρα
25 Σεπτεμβρίου 2009
Το θεωρητικό κομμάτι
άρχισε την δεύτερη ημέρα με πρώτο ομιλητή τον
Βραζιλιάνο ειδικό στις αισθητικές αποκαταστάσεις
προσθίων, Dr. Oswaldo
Scopin de Andrade.
Στο πρώτο μέρος της
διάλεξης του αναφέρθηκε σε αποκαταστάσεις με
χρήση ρητίνης. Ένα υλικό
που, όπως είπε, εξελίσσεται συνεχώς και μπορεί να
προσφέρει σπουδαία αποτελέσματα αλλά δεν είναι
τόσο σταθερό στο χρόνο
ούτε είναι τόσο καλό για
τα ούλα σε σχέση με τα
κεραμικά. Τόνισε τη σημασία της λήψης ενός αρχικού αποτυπώματος για να
σταλεί στο εργαστήριο και
να γίνει διαγνωστικό κέρωμα και κλειδί σιλικόνης το
οποίο θα δώσει τον οδηγό
της υπερώιας πλευράς της
αποκατάστασης μας. Για
την επιλογή του κατάλληλου
υλικού είπε ότι, είναι αυτό
που βολεύει και έχει μάθει
να χρησιμοποιεί ο καθένας
μας και παρότρυνε να πειραματιστούμε μαθαίνοντας
από τα λάθη μας. Μετά το
σύντομο διάλειμμα για καφέ
συνέχισε με τις κεραμικές
όψεις και τα δέκα βήματα
που εκείνος ακολουθεί:
1ο Βήμα η λήψη φωτογραφιών: σημαντικό για τον
εντοπισμό λεπτομερειών
αλλά και για τη σύγκριση
του με το πριν και το μετά,
που σίγουρα θα κάνει τον
ασθενή να εκτιμήσει το
αποτέλεσμα και να φροντίσει για τη διατήρηση του
2ο Βήμα η κλινική εκτίμηση των ούλων: βιότυποςσχήμα και έλεγχος της σύγκλεισης
3ο Βήμα το διαγνωστικό
κέρωμα στο αρχικό εκμαγείο και το κλειδί σιλικόνης
που θα χρησιμοποιηθεί εδώ
σαν οδηγός για τις παρασκευές
4ο Βήμα η προσεκτική
παρασκευή των δοντιών: να
τελειώνει το ένα πριν πάμε
στο επόμενο. Καλό είναι η
παρασκευή να αφήνει αδαμαντίνη, αν όμως φτάσουμε
σε κάποιο σημείο σε οδοντίνη, να την ξεπλύνουμε
με χλωρεξιδίνη και να την
καλύψουμε με αυτοαδροποιούμενο bond και αυτό
με gel γλυκερίνης πριν το
πολυμερίσουμε. Το τελείωμα δεν χρειάζεται να είναι
απαραίτητα chamfer απλά
να είναι ομαλό και ευδιάκριτο από τον τεχνίτη
5ο Βήμα η αποτύπωση
και η χρωματοληψία: για το
αποτύπωμα προτείνει διπλό
νήμα και ποιοτικό υλικό
όπως τον πολυαιθέρα ενώ
για την επιλογή χρώματος
πάλι φωτογραφίες και πολλές δοκιμές
6ο Βήμα η κατασκευή
προσωρινών: αλείφουμε
τα ούλα με βαζελίνη, γεμίζουμε το κλειδί σιλικόνης
με την ειδική ρητίνη και
το τοποθετούμε πιέζοντας
στην περιοχή των γομφίων
μέχρι να πήξει. Στίλβωση
και γυάλισμα με βερνίκι για
φυσικό αποτέλεσμα
7ο Βήμα οι δοκιμές των
τελικών αποκαταστάσεων
με ειδικές κονίες διαφόρων
χρωμάτων που δεν αφήνουν
κατάλοιπα και οι απαραίτητες προσαρμογές.
8ο Βήμα και πιο σημαντικό, η διαδικασία
της συγκόλλησης. Για το
εσωτερικό των όψεων
σοδοβολή-αδροποίησησιλάνιο-υδρόφοβο bond,
αδροποίηση και πάλι υδρόφοβο bond για την αδαμαντίνη. Πολυμερισμός μετά
από κάλυψη του αυχενικού
ορίου με gel γλυκερίνης
9ο Βήμα η αφαίρεση της
περίσσειας και η στίλβωση
των ορίων
10ο Βήμα ο κλινικός
επανέλεγχος με προσοχή
στις λεπτομέρειες. Ένα
σημαντικό βήμα που θα
αποκαλύψει τυχόν ατέλειες,
κάτι που δεν πρέπει να μας
απογοητεύει αλλά να μας
κάνει διαρκώς καλύτερους
στις αποκαταστάσεις με κεραμικές όψεις. Ένα μεγάλο
κεφάλαιο στην οδοντιατρική του μέλλοντος, που εάν
τα κλινικά στάδια γίνουν
σωστά έχει προσδόκιμο
επιτυχίας 92% στα πρώτα
5 χρόνια και 64% στα 10
σύμφωνα με μελέτες που
παρουσίασε. Η ομιλία του
Ούγγρου εμφυτευματολόγου Dr. Istvan Urban είχε
θέμα την κλινική εκτίμηση
των δυσκολιών και των επιπλοκών που συνοδεύουν
την ανοιχτή ανύψωση του
ιγμορείου. Όπως ανέφερε,
είναι μια καλά τεκμηριωμένη τεχνική, με υψηλά
ποσοστά επιτυχίας και με
πολλά παραδείγματα μακροχρόνιας επιβίωσης. Οι
κύριες δυσκολίες είναι οι
ανατομικές. Είναι σημαντικό το οστικό παράθυρο να
είναι στη σωστή θέση. Θα
πρέπει από πριν να έχει
ελεγχθεί ακτινογραφικά η
ύπαρξη τυχόν οστικών διαφραγμάτων στο εσωτερικό
του ιγμορείου καθώς και το
εύρος του που μπορεί να
είναι στενό και να μη χωράει το οστικό παράθυρο
να αναδιπλωθεί μέσα του
οπότε και αφαιρείται πριν
αναδιπλωθεί η μεμβράνη.
Προσοχή χρειάζεται και να
μην εγκλωβιστεί η μεμβράνη του ιγμορείου μεταξύ του
ρινικού τοιχώματος και του
μοσχεύματος αλλά να σηκωθεί τελείως. Στη σπάνια
περίπτωση (2%) που υπάρχει κάποιο μεγάλο αγγείο
στη περιοχή και προκληθεί
αιμορραγία η συμπληρωματική έγχυση αδρεναλίνης μέσω του αναισθητικού
και η πίεση θα λύσουν το
πρόβλημα. Στην ακόμα πιο
σπάνια περίπτωση όπου το
ιγμόρειο είναι τελείως στεγνό από αίμα (πχ σε χρόνιους καπνιστές) θα χρειαστούν μικροδιατρήσεις του
γύρω οστού. Σοβαρότατη
επιπλοκή είναι η διάτρηση
της μεμβράνης του ιγμορείου, που μειώνει αρκετά τα
ποσοστά επιτυχίας.
Όταν αυτή είναι μικρή
μπορεί να καλυφθεί με
απορροφήσιμη μεμβράνη ενώ όταν είναι μεγάλη,
καλό είναι η επέμβαση να
αναβάλλεται. Όσον αφορά
στο αν τα πιεζοηλεκτρικά ή
τα περιστρεφόμενα εργαλεία είναι καταλληλότερα
για την αποφυγή τέτοιων
συμβαμάτων, ανέφερε ότι
δεν υπάρχει σημαντική διαφορά. Τέλος, πρόβλημα
υπάρχει όταν στην περιοχή
υπάρχει μόλυνση από προϋπάρχον πρόβλημα οδοντογενές ή μη και μπορεί να
μολυνθεί το μόσχευμα που
τοποθετούμε.
Στην περίπτωση αυτή
θα προκληθεί ιγμορίτιδα
ή ενδοστοματικό συρίγγιο
από το οποίο θα βγαίνουν
κομμάτια
μοσχεύματος
(φαινόμενο popcorn). Εάν
αντιμετωπιστεί από ΩΡΛ ο
οποίος θα καθαρίσει από τη
μύτη, το μόσχευμα θα αποτύχει, ενώ με κατάλληλη
παροχέτευση και αντιβίωση υπάρχουν πιθανότητες
το μόσχευμα να πετύχει.
Ξανά στο βήμα ο Dr.
Istvan Urban με θέμα την
διαχείριση των περιεμφυτευματικών ιστών.
Η επιδίωξη μας είναι
η διατήρηση των διαστάσεων των ούλων πριν την
εμφύτευση όμως η υφίζηση
είναι δεδομένη ακόμα και
στις ιδανικές συνθήκες. Το
σημαντικό είναι πως η δεδομένη απώλεια οστού δεν
συνοδεύεται απαραίτητα
από απώλεια αισθητικής,
δηλαδή μείωση του όγκου
και του ύψους των ούλων.
Οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να γίνει αυτό
είναι:
• Ατραυματικοί χειρισμοί
κατά την εξαγωγή και
χωρίς κρημνό (flapless)
εμφύτευση όπου είναι
δυνατό για γρηγορότερη
επούλωση χωρίς ουλές.
• Μόσχευμα συνδετικού
ιστού για αύξηση των κερατινοποιημένων ούλων.
• Προφίλ ανάδυσης του
προσθετικού τμήματος
που να εισέχει και να μην
πιέζει τα ούλα
• Άμεση φόρτιση μόνο με
μεταβατική η οποία θα
μεταφέρει και το σχήμα
των ούλων στο εργαστήριο για την κατασκευή της
τελικής στεφάνης και
• Όσο το δυνατόν λιγότερη ταλαιπωρία των ιστών
κατά τις δοκιμές του
abutment, αντισηψία των
προσθετικών τμημάτων
και νήμα πριν τη συγκόλληση για αποφυγή καταλοίπων που θα μολύνουν
τους ιστούς.
• Τη σκυτάλη πήρε ο Επίκουρος Καθηγητής της
Οδοντιατρικής Σχολής
ΑΠΘ Αλέξανδρος Βέης
με το θέμα στο οποίο
ειδικεύεται «τα οστικά
μοσχεύματα στην εμφυτευματολογία». Ένα
αντικείμενο λίγο πολύ
γνωστό σε αυτούς που
ασχολούνται με εμφυτεύματα αλλά κυρίως από την
εμπορική προώθηση των
υλικών και όχι από την σε
βάθος μελέτη του τι ισχύει
στη πραγματικότητα όπως
ανέφερε. Στην εισαγωγή
του αναφέρθηκε στις τρεις
κατηγορίες απόδοσης των
DT σελίδα 35
[35] =>
Dental Tribune Greek Edition
DT σελίδα 34
μοσχευμάτων:
• Η οστεοκαθοδήγηση, δηλαδή την λειτουργία του
μοσχεύματος σαν οδηγό
για τα οστεογεννητικά
στοιχεία, που περιλαμβάνει το 95% των υλικών
της αγοράς
• Η οστεοεπαγωγή, όταν
το μόσχευμα περιέχει ουσίες που επιταχύνουν τη
διαδικασία παραγωγής
οστού και
• Η οστεογένεση που είναι η άμεση δημιουργία
οστού από οστεοβλάστες
και ισχύει για το αυτόλογο
μόσχευμα
Περιέγραψε
επίσης
τις βασικές βιολογικές
αρχές της συμπεριφοράς
του μοσχεύματος και τις
βιοχημικές
διεργασίες
που καθορίζουν την συνεργασία οστεοκλαστώνοστεοβλαστών και την
αποδόμηση των αιμοπεταλίων για την παραγωγή
PDGF. Σε σύγκριση, το
αυτογενές μόσχευμα αποτελεί την καλύτερη επιλογή (gold standard), ενώ τα
κριτήρια για την επιλογή
άλλου είδους είναι το μέγεθος του ελλείμματος, η
οστεογεννητική ικανότητα
του οστού, το μέγεθος των
σωματιδίων τους και το
χειρουργικό χειρισμό που
απαιτεί το κάθε είδος. Θέλουμε απλώς πλήρωση του
ελλείμματος ή αύξηση διαστάσεων, οστεοεπαγωγή ή
οστεοκαθοδήγηση; Με λίγα
λόγια, η πρόβλεψη για την
επιτυχή χρήση του μοσχεύματος εξαρτάται από το
σωστό σχεδιασμό και την
ικανότητα του επεμβαίνοντος.
Η τελευταία ομιλία της
πρώτης ημέρας ήταν του
κλινικού Νίκου Κρόμπα
ο οποίος κάλυψε ένα μεγάλο κενό σε πτυχές της
πλήρους και λειτουργικής
οδοντιατρικής
αποκατάστασης, βάζοντας στη
συζήτηση το μεγάλο θέμα
της σύγκλεισης σε σχέση
με την αισθητική. Ανέφερε
την αυξημένη συχνότητα
κατεστραμμένων αντί για
χαλασμένων δοντιών που
αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Φθαρμένα δόντια εξ
αιτίας του βρυγμού, εκτεταμένες διαβρώσεις λόγω των
διατροφικών συνηθειών και
περιστατικά πόνου στην
ΚΦΓΔ από λανθασμένη
σύγκλειση, δυσκολεύουν το
έργο μας. Για την αποκατάσταση αυτών των περιστα-
τικών χρειάζεται πρώτα η
επαναφορά των κονδύλων
σε κεντρική σχέση. Αυτό
θα γίνει αρχικά με τη χρήση
πρόσθιου αποπρογραμματιστή. Στη συνέχεια, κατασκευή προσωρινών μεταβατικών αποκαταστάσεων στα
πίσω δόντια χωρίς παρεμβολές και στη συνέχεια στα
πρόσθια για την αλλαγή του
πρόσθιου οδηγού. Έτσι θα
επιτύχουμε την κάθετη διάσταση που θέλουμε για την
αποκατάσταση που έχουμε
αποφασίσει. Ο χρόνος προσαρμογής ποικίλει και στην
αρχή ενδεχομένως να υπάρξει αστάθεια σύγκλεισης
στον ασθενή και φωνητικά
προβλήματα. Όταν όμως οι
εκτιμήσεις μας είναι σωστές
θα επέλθει ο σωστός νευρομυϊκός συντονισμός και θα
μπορούμε να κάνουμε την
τελική αποκατάσταση η
οποία θα πρέπει βέβαια να
προστατεύεται μόνιμα πλέον με νάρθηκα ύπνου.
3η ημέρα
26 Σεπτεμβρίου 2009
Την επόμενη ημέρα η
αίθουσα γέμισε ξανά για
την διάλεξη του Dr. Inaki
Gambonera πάνω στις
σύγχρονες τάσεις για την
αισθητική των μονήρων
εμφυτευμάτων προσθίων
δοντιών. Το στοίχημα που
πρέπει να κερδηθεί εδώ είναι η διατήρηση του παρειακού οστικού πετάλου και
η διατήρηση του βιότυπου
των ούλων. Οι κλασικές τεχνικές GBR, GTR και πλαστική θηλών προσφέρουν
ικανοποιητικά αποτελέσματα ακόμα και σε περιπτώσεις αποκάλυψης σπειρών.
Για να μη φτάσουμε όμως
σε αυτό το σημείο χρειάζεται προσεκτικός αρχικός
σχεδιασμός. Η σύγχρονη
τάση προτείνει ορθοδοντική
μετατόπιση του προς εξαγωγή δοντιού κοπτικά που
θα παρασύρει οστό πριν την
τοποθέτηση του εμφυτεύματος. Έπειτα προσεκτική
εξαγωγή με μικροπεριοτόμους. Ακόμα μικρότερης
διαμέτρου εμφύτευμα από
ότι συστήνονταν παλαιότερα και πλήρωση του παρειακού κενού με μόσχευμα.
Και τέλος εξατομικευμένο μεταβατικό abutment,
που ο ίδιος κατασκευάζει
με υγρή ρητίνη μέσα στο
στόμα, το οποίο να εισέχει
παρειακά για να μην πιέζει
τα ούλα και οι όμορες καμπύλες του να στηρίζουν τις
θηλές. Προετοιμασίες που
μπορεί να καθυστερήσουν
το αποτέλεσμα μέχρι και 6
Συνέδρια
μήνες προς απογοήτευση
του ασθενή αλλά χωρίς αυτές το αποτέλεσμα θα είναι
φτωχό και χωρίς διάρκεια.
Μετά το σύντομο διάλειμμα για καφέ, σειρά είχε
η διάλεξη του Dr. Sascha
Jovanovic η οποία έγινε
τηλεματικά από το Los
Angeles αφού ο καθηγητής
δεν μπόρεσε να παρευρεθεί
λόγω της γέννησης της κόρης του. Το θέμα ήταν οι
επιπλοκές στην εμφυτευματολογία, πώς μπορούν
να αποφευχθούν ή να αντιμετωπισθούν. Διευκρίνισε
ότι, οι αποτυχίες μπορούν
να αντιμετωπισθούν μόνο
εφόσον υπάρχει σταθερότητα του εμφυτεύματος.
Στις αποτυχίες όπως η
υφίζηση των ούλων και η
απώλεια οστού έχουμε τέσσερις επιλογές: την αφαίρεση, το οστικό μόσχευμα
με GBR, το μόσχευμα συνδετικού ιστού, τον συνδυασμό των δύο παραπάνω
και, τέλος, τη βύθιση του.
Έδειξε παράλληλα πολλά
παραδείγματα από την πανεπιστημιακή κλινική του.
Στην περίπτωση περιεμφυτευματίτιδας προτείνει
το χειρουργικό άνοιγμα της
περιοχής, τον καθαρισμό
είτε με σοδοβολή είτε με
κιτρικό οξύ και χλωρεξιδίνη,
την τοπική εφαρμογή αντιβιοτικών και στη συνέχεια
GBR. Έδειξε ένα περιστατικό που αντιμετώπισε στην
Ελλάδα, όπου για τη GBR
χρησιμοποιεί ξενομόσχευμα
το οποίο καλύπτει με γάζα
κολλαγόνου εμποτισμένη με
την οστεομορφογεννητική
πρωτείνη-2 (BMP-2) και
κάλυψη αυτών με πλέγμα
τιτανίου. Η BMP-2 είναι
μια πρωτεΐνη με δυνατή
οστεοεπαγωγική δράση που
παράγεται φυσικά από τους
οστεοβλάστες και, πλέον,
και τεχνητά με την εμπορική ονομασία INFUSE. Σε
ερώτηση από το κοινό για
τη χρήση της PRP από τα
αιμοπετάλια του ίδιου του
ασθενή είπε πως η ΒΜΠ-2
είναι πιο δυνατή, δουλεύει
ακόμα και χωρίς αυτόλογο μόσχευμα και επιπλέον
βοηθά και στην καλύτερη
επούλωση των μαλακών
ιστών. Καταλήγοντας, είπε
ότι, αυτό που πρέπει να
κρατήσουμε είναι πως κάποια λάθη μπορούμε να τα
διορθώσουμε, συγκεκριμένο
πρωτόκολλο δεν υπάρχει
αλλά όλα καθορίζονται από
την εμπειρία και την ικανότητα του χειρουργού.
Μεγάλο ενδιαφέρον είχε
το θέμα που πραγματεύτη-
κε ο Dr. Stefan Paul για
τις διαφορές της κλασικής
μεταλλοκεραμικής αποκατάστασης με τις σύγχρονες ολοκεραμικές λύσεις.
Κάνοντας μια παρένθεση
στην αρχή προέτρεψε στις
εργασίες του 2ου διεθνούς
συνεδρίου της ITI για λεπτομέρειες πάνω σε ερωτήματα όπως ποιο σχέδιο
εμφυτεύματος είναι καταλληλότερο, πόσο οστό
χρειάζεται γύρω από το εμφύτευμα, την επιτυχία της
επαναοστεοενσωμάτωσης,
τις διαφορές μεταλλικών
με κεραμικών abutments
και την ιδανική σύνδεση
εμφυτεύματος-abutment.
Συνεχίζοντας στο θέμα του
έθεσε τα βασικά στοιχεία
που χρειαζόμαστε για της
επίτευξη αποκαταστάσεων
με φυσική όψη. Διαφάνεια-αδιαφάνεια,
διάχυση
φωτός, χρώμα και αυχενικό όριο. Για επιτυχή εργασία θέλει ολοκληρωμένη
μελέτη, αρχικά εκμαγεία,
κέρωμα, πολλές δοκιμές
στο στάδιο του μπισκότου
και καλή επικοινωνία με
τον τεχνίτη. Το χρώμα του
υποκείμενου δοντιού, η δυνατότητα παρασκευής του
και η αντοχή που θέλουμε
για την κατασκευή μας θα
δώσουν την τελική επιλογή. Πάντα παρασκευές με
κλειδί σιλικόνης, ικανός
χώρος στον τεχνίτη αν θέλουμε απόδοση διαφάνειας
και σεβασμός στους μαλακούς ιστούς είναι σημαντικά στοιχεία. Αισθητικά οι
κατασκευές με πυρήνα ζιρκονίου δεν διαφέρουν πολύ
από τις ολοκεραμικές όμως
μακροχρόνια εμφανίζουν
ρωγμές στο κεραμικό. Για
το τέλος έδειξε ένα δικό του
περιστατικό με ολοκεραμικά veneer ολικής κάλυψης
σε πρόσθια με πάχος 0,7
mm.
Προτελευταίος ομιλητής
ο Γερμανός Dr. Dietmar
Weng και θέμα του τα αισθητικά προβλήματα στην
εμφυτευματολογία και η
αντιμετώπιση μικρών ελλειμμάτων στα μετεξακτικά
φατνία.
Τα βασικά προβλήματα
που αντιμετωπίζουμε είναι
η υφίζηση και η απώλεια
της μεσοδόντιας θηλής.
προβλήματα που προκαλούνται από την απώλεια οστού
γύρω από το εμφύτευμα.
Το δεδομένο όπως είπε
είναι ότι θα έχουμε πάντα
απώλεια 2 mm οστού από
την κορυφή του εμφυτεύματος αν και έχουν μετρηθεί
σε περιστατικά ακόμα και
1.4 mm οστού στις όμορες
ψηλότερα από το εμφύτευμα και 3,4mm ύψος μεσοδόντιας θηλής. Οπότε το
ερώτημα είναι που τοποθετούμε το εμφύτευμα; Εφόσον το παρειακό πέταλο
απορροφάται περισσότερο
προτείνει την τοποθέτηση
προς την υπερώα και 1mm
χαμηλότερα από το παρειακό χείλος που σημαίνει
ακόμα και 3mm χαμηλότερα από το εγγύς-άπω σε
συνδυασμό με μόσχευμα για
το κενό και κάλυψη με μεμβράνη. Η απώλεια οστού
συνδέεται με το μικροκενό
που υπάρχει στη σύνδεση
εμφυτεύματος-abutment
και το οποίο κατακρατά μικρόβια. Οι πρώτες μελέτες
έδειξαν ότι με το platform
switching το πρόβλημα
μπορεί να ξεπεραστεί αλλά
τελικά φαίνεται να μην
υπάρχει σημαντική διαφορά αφού υπάρχει και μικρομετατόπιση του abutment
κατά τη μάσηση που προκαλεί έξοδο των μικροβίων από το εσωτερικό του
εμφυτεύματος στην περιοχή. Η μελέτη και τα video
που το αποδεικνύουν είναι
στη διεύθυνση: www.kgu.
de/zzmk/werkstoffkunde .
Ολοκληρώνοντας, εκτίμησε ότι με την εξέλιξη της
σύνδεσης εμφυτεύματοςabutment το πρόβλημα θα
περιορισθεί και θα ξεπερασθεί και ο περιορισμός που
θέλει τουλάχιστον 3mm
οστού μεταξύ δύο εμφυτευμάτων για τη διατήρηση της
μεσοδόντιας θηλής.
Στο τέλος του θεωρητικού μέρους ανέλαβε η πιστοποιημένη επιχειρηματική σύμβουλος οδοντιάτρων
Sally McKenzie να μιλήσει
για τις τεχνικές και τα συστήματα για τη βελτίωση
της παραγωγικότητας ενός
οδοντιατρείου.
Η κυρία McKenzie την
ίδια ημέρα είχε σεμινάριο
σε βοηθούς οδοντιάτρων για
την υποδοχή των ασθενών,
την οικονομική διαχείριση
και την επικοινωνιακή πολιτική ενός οδοντιατρείου.
Για να μην πολυλογούμε,
όπως είπε, «δείχνω στους
γιατρούς πως να βγάζουν
περισσότερα χρήματα».
Ένα οδοντιατρείο που
κρατά μισούς από τους
ασθενείς που έρχονται για
πρώτη φορά θα πρέπει
μέσα σε 15 με 20 χρόνια
να απασχολεί 4 τουλάχιστον οδοντιάτρους. Στις
ΗΠΑ όμως το 80% των
οδοντιατρείων δουλεύει με
έναν οδοντίατρο. Αυτό ση-
35
μαίνει ότι πολλοί ασθενείς
δεν μένουν απόλυτα ικανοποιημένοι και οι λόγοι πρέπει να αναζητηθούν. Ένα
οδοντιατρείο ίσως να έχει
«πιστούς» ασθενείς αλλά
αυτό έχει διαφορά από τον
«ικανοποιημένο» ασθενή. Η
υποδοχή κάποιου που έρχεται για πρώτη φορά είναι
σημαντική. Πρέπει να νιώσει σε οικείο περιβάλλον και
να αποκτήσει εμπιστοσύνη
στο γιατρό. Για παράδειγμα, εάν με το που έρθει του
πούμε ότι χρειάζεται τρεις
ενδοδοντικές θεραπείες, ριζική απόξεση και τέσσερις
γέφυρες, που θα στοιχίσουν
ένα x ποσό, τότε θα τρομοκρατηθεί. Με τους νέους
ασθενείς αρχίστε απλά.
Πολύ σημαντική είναι
η διάκριση των καθηκόντων του κάθε εργαζομένου μέσα στο ιατρείο ώστε
να μην υπάρξει μπέρδεμα
προτεραιοτήτων. Διαλέξτε βοηθούς ή συνεργάτες,
σωστά εκπαιδευμένους, με
επικοινωνιακές ικανότητες
και λογιστικο-μαθηματικές
γνώσεις.
Χρησιμοποιείτε καλά
υλικά και όχι φθηνά για
λόγους οικονομίας. Κάντε
τακτικά απολογισμό της
πορείας του οδοντιατρείου.
Τέλος κάντε επανάκληση
των ασθενών, γιατί δίνει την
εντύπωση ότι θυμάσαι τον
ασθενή και του δίνεις σημασία ενώ το ποσοστό αυτών
που ανταποκρίνονται στην
επανάκληση δίνει το καλύτερο μέτρο για την πορεία
του οδοντιατρείου.
Μετά το πέρας των θεωρητικών, και τις δύο ημέρες, ακολούθησαν πρακτικά
σεμινάρια, με ολιγομελείς
ομάδες, όπου με την επίβλεψη ομάδας των ομιλητών, οι συμμετέχοντες είχαν
την ευκαιρία να εξασκηθούν
στην άμεση εξαγωγή και
τοποθέτηση εμφυτεύματος
σε κεφαλές χοίρων και στις
προσωρινές αποκαταστάσεις για όψεις πορσελάνης,
την πρώτη ημέρα και στις
αυξητικές τεχνικές στην
εμφυτευματολογία και την
τοποθέτηση εμφυτεύματος
και διαχείριση του μετεξακτικού φατνίου την δεύτερη
ημέρα.
Επίσης κατά τη διάρκεια
της τρίτης ημέρας διεξήχθησαν ομιλίες από την Sally
McKenzie και τον John
Darby, για βοηθούς οδοντιάτρων για πρώτη φορά
στην Ελλάδα, παράλληλα
με το πρόγραμμα για τους
οδοντιάτρους, με πολύ μεγάλη συμμετοχή.
[36] =>
Απελευθερώστε τις ικανότητες σας
NEW STERN S280TRc CONTINENTAL
Ανακαλύψτε το Stern S280TRc. To oδοντιατρικό μηχάνημα, κατασκευασμένο για τις δικές σας, μοναδικές δεξιοτεχνίες.
Φτιαγμένο ώστε να συνδυάζει την απόδοση και τον άψογο σχεδιασμό σε μια άνευ προηγούμενου λειτουργική άνεση.
Η αναρτώμενη έδρα, σας βοηθά να έχετε πάντα άριστη στάση του σώματος. Αυτό μειώνει την κόπωση και οδηγεί σε
μεγαλύτερη συγκέντρωση. Έτσι, μπορείτε πάντα να απελευθερώνετε τις ικανότητες σας. Ένας ακόμη λόγος για να
επιλέξετε τη Stern Weber.
Σειρά S, σειρά TR, σειρά TRc.
Η Stern Weber κατασκευάζει περισσότερα από 40 μοντέλα …ένα σίγουρα ικανοποιεί τις ανάγκες σας!
Limassol, Cyprus
Tel. +357 25730404
Fax +357 25730401
medisafe@cytanet.com.cy
www.medisafesupplies.com
Θεσσαλονίκη: Βασίλης Καρακώστας, Σουμερνών 10, Τηλ.: 2310 212121 | Ηρακλειο Κρήτη: Στεφανουδάκης
Λυκούργος, Μίνωος 32, Τηλ.: 2810 373137 | Άρτα: Αποστόλου Λάμπρος, Σύνταγμα Ευζώνων 20, Τηλ.: 26810
78410 | Δράμα: Ιωάννης Ανδρεάδης, Εύξεινου Πόντου 40 , Τηλ.: 25210 32124 | Βόλος: Στάμος Τσιώλης,
Αντωνοπούλου 127, Τηλ.: 24210 35535 | Καλαμάτα: Σ. Ευθυμιάδης - Κ. Χρονόπουλος, Π. Καίσαρη 10, Τηλ.:
27210 97272 | Αλεξανδρούπολη: Μπουτσιαβάρας Αποστόλης, Τηλ.: 6973 370 210
ΝΙΚ. ΣΑΡΜΑΣ Α.Ε.
3ης Σεπτεμβρίου 35
ΑΘΗΝΑ
Τηλ.: 210 5249398
Fax: 210 5232537
STERN WEBER Via Bicocca, 14/C - 40026 Imola - (BO) Italy - Tel. 0542 653576/647 - Fax 0542 653601 - www.sternweber.com - sternweber@sternweber.com
)
[page_count] => 36
[pdf_ping_data] => Array
(
[page_count] => 36
[format] => PDF
[width] => 822
[height] => 1191
[colorspace] => COLORSPACE_UNDEFINED
)
[linked_companies] => Array
(
[ids] => Array
(
)
)
[cover_url] =>
[cover_three] =>
[cover] => ![DT Greece]()
[toc] => Array
(
[0] => Array
(
[title] => Η Εμφυτευματολογία ως οδοντιατρική ειδικότητα πλέον ωριμάζει
[page] => 01
)
[1] => Array
(
[title] => Αποφραγμένοι ριζικοί σωλήνες
[page] => 04
)
[2] => Array
(
[title] => Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων με προγραμματισμό και ...
[page] => 08
)
[3] => Array
(
[title] => Ο δρόμος προς την ανάκαμψη
[page] => 12
)
[4] => Array
(
[title] => Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
[page] => 14
)
[5] => Array
(
[title] => Ποιά είναι η αλήθεια για τη σύγκλειση;
[page] => 16
)
[6] => Array
(
[title] => Διάφορα Θέματα
[page] => 20
)
[7] => Array
(
[title] => Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου στην οδοντιατρική πράξη
[page] => 22
)
[8] => Array
(
[title] => Τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
[page] => 26
)
[9] => Array
(
[title] => 17η Πανελλήνια Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση
[page] => 30
)
[10] => Array
(
[title] => 3o Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας & Αισθητικής Οδοντιατρικής
[page] => 34
)
)
[toc_html] =>
[toc_titles] => Η Εμφυτευματολογία ως οδοντιατρική ειδικότητα πλέον ωριμάζει
/ Αποφραγμένοι ριζικοί σωλήνες
/ Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων με προγραμματισμό και ...
/ Ο δρόμος προς την ανάκαμψη
/ Η τεκμηρίωση στην ψηφιακή εποχή
/ Ποιά είναι η αλήθεια για τη σύγκλειση;
/ Διάφορα Θέματα
/ Το επίμαχο θέμα του υδράργυρου στην οδοντιατρική πράξη
/ Τα πλεονεκτήματα της χρήσης ενός αυτογενούς οστικού μοσχεύματος
/ 17η Πανελλήνια Οδοντιατρική-Οδοντοτεχνική Έκθεση
/ 3o Διεθνές Συνέδριο Εμφυτευματολογίας & Αισθητικής Οδοντιατρικής
[cached] => true
)
